Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική 2 η έκδοση Chapter 1
Κεφάλαιο 6 Περιφερειακή και διαπεριφερειακή Modern ανάλυση Urban της and αγοράς Regional εργασίας Economics
Περιεχόμενα Ανεργία Θεωρία: Προσφορά και ζήτησης εργασίας Προσδιοριστικοί παράγοντες της ανεργίας Επιπτώσεις στην πολιτική Μετανάστευση Προσδιοριστικοί παράγοντες της μετανάστευσης Επιπτώσεις της μετανάστευσης στην ευημερία Εμπειρικά δεδομένα χωρικές αλληλεπιδράσεις το υπόδειγμα βαρύτητας 3
Η ανεργία στην Ευρώπη Πηγή: Eurostat 4
Αγορές εργασίας νεοκλασική προσέγγιση Προσφορά και ζήτηση εργασίας Ζήτηση: Οριακό προϊόν της εργασίας Προσφορά: Ελεύθερος χρόνος έναντι κατανάλωσης Μισθός ισορροπίας Η ανεργία οφείλεται στο ότι ο πραγματικός μισθός ο οποίος ζητείται είναι πολύ υψηλός 5
Ένα βασικό υπόδειγμα Παραγωγοί Συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas με κεφάλαιο και εργασία Μεγιστοποίηση κερδών Πλήρως ανταγωνιστική αγορά αγαθών Καταναλωτές Συνάρτηση χρησιμότητας με κατανάλωση ελεύθερου χρόνου Μεγιστοποίηση χρησιμότητας 6
Παραγωγοί: ζήτηση εργασίας 7 Συνάρτηση παραγωγής: Μεγιστοποίηση κέρδους: Συνθήκη πρώτης τάξης: α AK α L Y 1 wl rk py max 1 ) (1 ) (1 p A w K L w p L K A p L Y α
Καμπύλη ζήτησης εργασίας w/p L 8
Καταναλωτές: προσφορά εργασίας Συνάρτηση χρησιμότητας: U C V Εισοδηματικός περιορισμός: wl Bp Cp Χρονικός περιορισμός: L V H Πρόβλημα αριστοποίησης με περιορισμούς 9
Συνθήκες πρώτης τάξης Ελεύθερος χρόνος: U V C 1 V w U Vw Κατανάλωση: U C C 1 V p U Cp Άριστο: Cp Vw 10
Προσφορά εργασίας Εισοδηματικός περιορισμός: wl Bp Cp wv w H L Προσφορά: wl1 wh Bp L H w p B 11
Εξαγωγή της καμπύλης προσφοράς της εργασίας 12 Η προσφορά εργασίας είναι θετική συνάρτηση του πραγματικού μισθού. Όσο αυξάνεται ο μισθός, ο αριθμός ωρών ελεύθερου χρόνου μειώνεται και ο αριθμός ωρών εργασίας αυξάνεται.
Καμπύλη προσφοράς εργασίας w/p B = 0 B > 0 L 13
14 Αγορά εργασίας
Μη-εθελοντική ανεργία από υψηλούς μισθούς 15 Εάν ο μισθός είναι w 1, τότε η προσφορά εργασίας είναι L 1 και η ζήτηση L w1. Έτσι δημιουργείται μη εθελοντική ανεργία ύψους L 1 -L w1.
Αίτια «πολύ υψηλών» πραγματικών μισθών Σωματεία: Διαπραγματεύσεις για τους μισθούς «Μισθοί αποτελεσματικότητας» Κατώτατος μισθός Επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας (εξωγενές επίπεδο κατανάλωσης) 16
Αγορές εργασίας κεϊνσιανή προσέγγιση Έμφαση στο ότι οι μισθοί είναι «άκαμπτοι» όσον αφορά τη μεταβολή τους προς τα κάτω Εργασιακές διαπραγματεύσεις (ρόλος των σωματείων) Λύση ανεργίας: Προσπάθεια για αύξηση της ζήτησης («αύξηση K») Όμως: Πιθανά προβλήματα αποτελεσματικότητας Χρονική συγκυρία η αύξηση της ζήτησης είναι συχνά αργή Πιο αποτελεσματική σε βραχυχρόνιο παρά σε μακροχρόνιο επίπεδο 17
Μη-εθελοντική εργασία στη κεϊνσιανή προοπτική 18 Μια αύξηση στη ζήτηση για εργασία από D 1 σε D 2 θα αυξήσει το επίπεδο της απασχόλησης από L w1 σε L 1 στον τρέχοντα μισθό w 1, και με αυτό τον τρόπο θα απορροφηθεί η πλεονάζουσα εργασία χωρίς να αυξηθεί το τρέχον επίπεδο μισθού.
Αγορές εργασίες νεοκλασική προσέγγιση Νεοκλασική λύση για την ανεργία:μείωση μισθών (ενίσχυση ευκαμψίας) Όμως, εκτός από μία μετακίνηση επί της καμπύλης ζήτησης, είναι πιθανή μια μετατόπιση της ίδιας της καμπύλης ζήτησης λόγω: Βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας Μείωσης της αποτελεσματικής ζήτησης 19
Ανάλυση των επιπτώσεων της μείωσης μισθών Η ανταγωνιστικότητα βελτιώνεται Σχετικό με τους βασικούς τομείς Οι επενδύσεις αυξάνονται πιθανές θετικές οικονομίες συγκέντρωσης Κέρδος μη βασικών τομέων (πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα βλ. Κεφ. 5) Το εισόδημα / η ζήτηση μειώνονται Σχετικό με τους μη βασικούς τομείς Οι επενδύσεις μειώνονται, ο ρυθμός απασχόλησης μειώνεται αρνητικές οικονομίες συγκέντρωσης και αρνητικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα 20
Διαγραμματική απεικόνιση της επίπτωσης των πτωτικών μεταβολών των μισθών 21 Νεοκλασσική προσέγγιση: Μετακινήσεις επί της συνάρτησης ζήτησης, γεωμετρικός τόπος (α) Κεϊνσιανή προσέγγιση: 1 ο ενδεχόμενο, οι επιχειρήσεις μειώνουν τη ζήτηση για εργασία χωρίς να μειώσουν τους μισθούς, αλλά λόγω πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων η καμπύλη ζήτησης μετακινείται κάτω και αριστερά γεωμετρικός τόπος (b) 2 ο ενδεχόμενο, οι επιχειρήσεις μειώνουν τους μισθούς, γεωμετρικός τόπος (c) 3 ο ενδεχόμενο μικτή αντίδραση των επιχειρήσεων, γεωμετρικός τόπος (d)
Γιατί η καμπύλη ζήτησης μετατοπίζεται προς τα κάτω και αριστερά; Εάν η μείωση των μισθών έχει σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στο εισόδημα και τη δαπάνη, τότε οι επιχειρήσεις δεν θα μειώσουν μόνο τις προγραμματισμένες μελλοντικές επενδύσεις και τις δαπάνες για εισροές, αλλά και το επίπεδο χρήσης του τοπικού κεφαλαίου από το K F στο K P. Οι τρείς πιθανές αντιδράσεις των επιχειρήσεων (b), (c) και (d) αντιστοιχούν σε επίπεδα παραγωγής Q b, Q c και Q d αντίστοιχα. 22
Προσαρμογή της περιφερειακής αγοράς εργασίας (1) Η μείωση των μισθών μπορεί να σημάνει είσοδο επιχειρήσεων του βασικού τομέα στη περιφέρεια, όχι γιατί μειώνονται οι μισθοί αλλά γιατί υπάρχει διαθέσιμη εργατική δύναμη. Αυτό θα μετατοπίσει τη καμπύλη ζήτησης για εργασία προς τα έξω και δεξιά και θα αυξήσει το περιφερειακό επίπεδο απασχόλησης στο L 1 και τους μισθούς στο w 1. 23
Προσαρμογή της περιφερειακής αγοράς εργασίας (2) Αντίστοιχα, η έξοδος επιχειρήσεων του βασικού τομέα στη περιφέρεια, λόγω υψηλών μισθών και μειωμένης προσφοράς απασχόλησης θα μετατοπίσει τη καμπύλη ζήτησης για εργασία προς τα μέσα και αριστερά και θα μειώσει το περιφερειακό επίπεδο απασχόλησης από L 1 σε L* και τους μισθούς απο w 1 σε w*. 24
Προσαρμογή της περιφερειακής αγοράς εργασίας (3) Κάποιες φορές, η έξοδος επιχειρήσεων από μια περιφέρεια δημιουργεί μια αρνητική εικόνα για την περιφέρεια ως τόπου προσέλκυσης και εγκατάστασης επιχειρήσεων. Αυτό έχει σα συνέπεια την περεταίρω υποχώρηση της καμπύλης ζήτησης για εργασία στο D και την αύξηση της μη-εθελοντικής ανεργίας από το L 1 - L w1 στο L 1 -L w. 25
Ζήτηση εργασίας σε ένα υπόδειγμα δύο περιφερειών (w) 1 L (w) D1 L D2 2 R 1 R L 2 1 +L 2 26
Μετανάστευση εκκίνηση από την ισορροπία (w) 1 L (w) D1 L D2 2 R 1 R 2 L 1 L 2 27
Μετανάστευση ασύμμετρες διαταραχές στη ζήτηση (w) 1 (w) 2 R 1 R 2 L 1 L 2 28
Μετανάστευση επιστροφή στην ισορροπία (w) 1 (w) 2 R 1 R 2 L 1 L 2 29
Οφέλη ευημερίας παραγωγή (w) 1 (w) 2 R 1 R 2 L 1 L 2 30
Οφέλη ευημερίας κέρδος (w) 1 (w) 2 R 1 R 2 L 1 L 2 31
Παρατηρήσεις Ο πραγματικός μισθός διαφοροποιείται ως φαινόμενο ισορροπίας Τα καλύτερα εκπαιδευμένα άτομα τείνουν να μεταναστεύουν περισσότερο: Επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην πληροφόρηση Η διάρθρωση της αγοράς κατοικίας μπορεί μερικές φορές να δημιουργήσει εμπόδια στη μεταναστευτική διαδικασία Η απόσταση είναι ένας σημαντικός παράγοντας: Υποδείγματα βαρύτητας 32 Η μετανάστευση εξαρτάται από την ηλικία
Μετανάστευση εμπειρικά δεδομένα Υποδείγματα χωρικών αλληλεπιδράσεων Υπόδειγμα βαρύτητας Βασίζεται στον Newton φυσική Περιγράφει τις ροές μεταξύ περιφερειών σε συνάρτηση με το πληθυσμιακό μέγεθος και την απόσταση Εφαρμόζεται στο διεθνές εμπόριο, τη μετανάστευση κ.λπ. 33
Το υπόδειγμα βαρύτητας M AB G P A PB AB d Έχει τις ρίζες του στη φυσική ( = 2 «φυσική σταθερά») P A M AB P B d AB 34
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη, σύμφωνα με το Ν. 2121/1993 και τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με τον Ν. 100/1975)