Απώλειες Μελλοντικών Εισοδημάτων

Αποζημειώσεις Απώλειες Μελλοντικών Εισοδημάτων --------ι Αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου και Επαρχιακών Δικαστηρίων για τα έτη 2005-2016 Τροχαία Ατυχήματα ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2016 Λούης Παρλάς

Αποζημειώσεις Απώλειες Μελλοντικών Εισοδημάτων Αποφάσεις Ανωτάτου Δικαστηρίου και Επαρχιακών Δικαστηρίων για τα έτη 2005-2016 Τροχαία Ατυχήματα ΛΕΥΚΩΣΙΑ 2016

Αποζημειώσεις Απώλειες Μελλοντικών Εισοδημάτων Επιμέλεια Έκδοσης: Λούης Παρλάς Β.Α. (ECO) Copyright ΕΚΔΟΣΕΙΣΔΙΚΟΝΟΜΟΣ ΙSΒΝ: 978-9963-2422-7-6 Απαγορεuεται η αναπαραγωγή ή η αναμετάδοση του βιβλίου αιιrοu ή μέρους του με οποιοδήποτε μέσο και σε οποιαδήποτε μορφη χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΚΟΝΟΜΟΣ Τ. θ. 26527, Λευκωσία 1640 Τηλ. 96 558456 Email: lkparlas@gmail.com

Περιεχόμενα ΚΕΦΑΛΗ 1 ΩΜΟΣ 2 ΘΩΡΑΚΑΣ 3 ΚΟΙΛΙΑ 4 ΠΛΑΤΗ 5 ΑΝΩ ΑΚΡΑ 6 ΚΑΤΩ ΑΚΡΑ 7 ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ 8 ΓΕΝΙΚΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ 9 1.1 Κρανιοεγκεφαλική κάκωση 1.1.1 Βαρειά Κρανιοεγκεφαλική κάκωση 1.2 Κρανίο 1.2.1 Κάταγμα 1.3 Εγκέφαλος 1.3.1 Εγκεφαλική διάσειση 1.4 Bρεγνατικό οστό/λόβος 1.5 Ινιακό οστό/λόβος 1.6 Κρόταφος 1.6.1 Κάταγμα 1.7 Μέτωπο 1.8 Βλέφαρο 1.9 Μάτι 1.9.1 Τύφλωση Μείωση όρασης 1.9.2 Κόγχο 1.9.3 Αμφιβληστροειδής 1.10 Μύτη 1.11 Αφτή 1.11.1 Απώλεια ακοής 1.12 Οδόντα ΚΕΦΑΛΗ 1 1

1.13 Γνάθο 1.13.1 Κάταγμα 1.14 Γλώσσα 1.15 Χείλος 1.16 Στόμα 1.17 Ζυγωματικό οστό 1.17.1 Κάταγμα ΩΜΟΣ 2 2.1 Κλείδα 2.1.1 Κάταγμα 2.1.2 Aκρωμυοκλειδική άρθρωση 2.2 Διάφοροι τραυματισμοί 2.2.1 Κάταγμα 2.2.2 Διάστρεμμα 2.2.3 Ρήξη τένοντα ΘΩΡΑΚΑ 3 3.1 Στέρνο 3.2 Πλευρά 3.2.1 Κάταγμα 3.3 Πνεύμονας 3.3.1 Θλάση ΚΟΙΛΙΑ 4 4.1 Λεκάνη 4.1.1 Κάταγμα 4.2 Γεννητικά όργανα 4.3 Ωοθήκες 4.4 Κοτύλη 4.4.1Κάταγμα 2

4.5 Ηβικό οστό 4.5.1 Κάταγμα 4.6 Πύελος 4.6.1 Κάταγμα 4.7 Σπλήνα ΠΛΑΤΗ 5 5.1 Αυχενική μοίρα 5.1.1 Κάταγμα 5.1.2 Διάστρεμμα 5.1.3 Θλάση 5.2 Θωρακική μοίρα 5.2.1 Κάταγμα 5.3 Οσφυική μοίρα 5.3.1 Κάταγμα 5.3.2 Κάκωση 5.3.3 Ρήξη 5.4 Ιερά μοίρα 5.4.1 Kάταγμα 5.5 Κοκκυγική μοίρα 5.5.1 Κάταγμα ΑΝΩ ΑΚΡΑ 6 6.1 Βραχίονας 6.1.1 Κάταγμα 6.2 Αντιβραχίονας 6.2.1 Κατάγματα 6.3 Αγκώνας 6.4 Κερκίδα 6.4.1 Κάταγμα 6.5 Ωλένης 6.5.1 Κάταγμα 3

6.6 Πηχεοκαρπική άρθρωση 6.6.1 Κάταγμα 6.7 Δάκτυλα 6.7.1 Κάταγμα 6.8 Φάλαγγας 6.9 Μετακάρπιο οστό/περιοχή 6.9.1 Κάταγμα 6.10 Καρπός 6.10.1 Κάταγμα ΚΑΤΩ ΑΚΡΑ 7 7.1 Άρθρωση του ισχίου 7.1.1 Κάταγμα 7.2 Μηριαίο/α οστό/περιοχή 7.2.1 Κάταγμα 7.3 Γόνατο 7.3.1 Κάταγμα 7.3.2 Κινητικότητα γονάτου 7.4 Σύνδεσμος 7.4.1 Πλάγιων συνδέσμων 7.5 Περονή 7.6 Κνημη 7.6.1 Κάταγμα 7.7 Ποδοκνημική άρθρωση 7.7.1 Κάταγμα 7.7.2 Διάστρεμμα 7.8 Πτέρνα 7.9 Αστράγαλος 7.10 Ταρσού Μετατάρσιο οστό 7.10.1 Κάταγμα 4

ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ 8 9.1 Νεύρα ΓΕΝΙΚΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ 9 9.2 Σπλήνα 9.3 Σεξουαλικά προβλήματα 9.4 Ψύχολογικά 9.5 Διανοητικά προβλήματα 9.6 Αναπηρία 5

Κεφάλαιο 1 Υποθέσεις Ανωτάτου και Επαρχιακόυ Διακαστηρίου αναφορικα με τροχαία ατυχήματα Υπόθεση 1.1.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών ή μείωση της ικανότητας για επικερδή εργασία Μαθητής ηλικίας δώδεκα ετών είχε υποστεί βαρειά κρανιοεγκεφαλική κάκωση με μόνιμα σωματικά και νευρολογικά προβλήματα τα οποία περιόριζαν τις προοπτικές του για άσκηση ουσιαστικού επαγγέλματος στο μέλλον από το οποίο να κερδίζει τα προς το ζην Επιδίκαση κατ αποκοπήν ποσού 50.000 Κρίθηκε έκδηλα ανεπαρκές και αυξήθηκε κατ έφεση σε 170.000. Ανδρέας Πασάντας κ.α. ν. Πανίκκου Μόρου, Πολιτική Έφεση Αρ. 37/2007, (2008) 1Α Α.Α.Δ 690, 23 Μαΐου 2008 Υπόθεση 1.1.1 Το ιατρικό του Ορθοπεδικού τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας ημερ.4.6.08 (τεκμ.18) σε συντομία αναφέρει ότι από το δυστύχημα και από ορθοπεδικής πλευράς παρουσίαζε τα πιο κάτω: 1. Κάταγμα κλείδας (ΑΡ) 2. Θλαστικό τραύμα (ΔΕ) άκρου χειρός I. Διατομή ιδίως και κοινού εκτείνοντα μικρού δακτύλου II. Διατομή εκτείνοντα του παραμέσου III. Ημιδιατομή εκτείνοντα μέσου δακτύλου IV. Διατομή του ωλενίου εκτείνοντα του καρπού στο ύψος της μυοτενόντιας συμβολής V. Κάταγμα Ρ.Ι.Ρ δείκτη ενδοαρθρικό. Υπό γενική αναισθησία υποβλήθηκε σε ορθοπεδική επέμβαση για την αποκατάσταση των τραυμάτων. Με το εξιτήριο του η παρακολούθηση συνεχίστηκε στο Μέλαθρο Αγωνιστών και στις 25.9.07 παρουσιάστηκε ξανά για επανεξέταση. Την 4.608. παρουσίαζε: 1. Ουλώδη ιστό στην ραχιαία επιφάνεια (ΔΕ) καρπού περίπου 30εκ. 2. Κίνηση. Υπολείπεται η κάμψη την Ρ.Ι.Ρ του δείκτη 80 ο 3. Αισθητικότητα φυσιολογική 4. Κινήσεις (ΑΡ) άνω άκρου φυσιολογικές. Πώρωση στο κάταγμα της κλείδας. Η απώλεια της λειτουργικότητας του δείκτη είναι μόνιμη. Το κάταγμα συντριπτικό ενδοαρθρικά με πώρωση. Δεν αναμένεται βελτίωση της κίνησης. Παρουσιάζει δυσκολία στο δράγμα λεπτών και χονδρών αντικειμένων. Η γραφή μετά δυσκολίας. 6

Σύμφωνα με το τεκμ.19 όταν προσκομίστηκε στο Τ.Ε.Π έφερε πολλαπλά τραύματα και διασωληνώθηκε γιατί βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση. Υπήρχαν τραύματα στο κρανίο, θώρακα (αιμοπνευμοθώρακας, κάταγμα κλείδας) και τα άκρα. Από νευροχειρουργικής άποψης ο ασθενής έπασχε από μια σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, παρουσίαζε ωτορραγία, δεξιά και οι κόρες των οφθαλμών του ήταν ίσες με καλή αντίδραση στο φως. Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονική τομογραφία έδειξε ότι υπέστη εγκεφαλικές θλάσεις και μετατραυματική υπαραχνοειδή αιμορραγία. Παρέμεινε διασωληνωμένος με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής στη Μ.Ε.Θ μέχρι την 31.7.07. Μετά την αποσωλήνωση του μεταφέρθηκε στην νευροχειρουργική κλινική. Ο ασθενής ήταν αποπροσανατολισμένος και διεγερτικός κατά διαστήματα. Σταδιακά παρουσίασε βελτίωση του επιπέδου επικοινωνίας και εξήλθε από το νοσοκομείο στις 22.8.07 για να μεταφερθεί σε κέντρο αποκατάστασης. Ήταν προσανατολισμένος ως προς τον χρόνο, τετρακινητικός, παρουσίαζε αστάθεια στη βάδιση και κατά διαστήματα παρουσίαζε επεισόδια διέγερσης για τα οποία του χορηγήθηκε αγωγή από ψυχιάτρους. Σύμφωνα με το τεκμ.22 ο ενάγων πρωτοεξετάστηκε στις 23.11.07 με πρόβλημα ακοής μετά το τροχαίο δυστύχημα. Ωτοσκόπηση. Κατά φύση. Κατά τον ακουολογικό έλεγχο διαπιστώθηκαν τα εξής: Αριστερό ους φυσιολογικό. Δεξιό ους παρουσιάζει μέτριου προς σοβαρού βαθμού βαρηκοΐα. Στις 23.1.08 κατά την επανεξέταση: Ωτοσκόπηση, Κατά φύση. Αριστερό ους φυσιολογικό. Δεξιό ους παρουσιάζει μέτριου προς σοβαρού βαθμού βαρηκοΐα αγωγιμότητας δεξιού ωτός. Υποψία διακοπής ακουστικής αλύσου δεξιού ωτός. Δόθηκε για αξονική τομογραφία μέσου ωτός. Ίδια κατάσταση παρουσιάζεται και στην εξέταση ημερ.30.6.08 και 3.9.08. Στην υπόθεση Λευτέρη ν. Τσιαμά (2012) 1 Α.Α.Δ. 1800, το Εφετείο καθόρισε τη μειωμένη ικανότητα εργασίας του ενάγοντα στο 1/2 και το συνολικό ποσό που δικαιούτο ο ενάγων μειώθηκε κατά το 1/2. Στην παρούσα υπόθεση και στην απουσία μαρτυρίας εκ μέρους του ενάγοντα, ή άλλης παραδεκτής μαρτυρίας και κατ ακολουθία της Λευτέρη ανωτέρω, η απώλεια των μελλοντικών εισοδημάτων του ενάγοντα, με βάση τον τελευταίο μισθό του, ήτοι 928 επί 12 μήνες επί 17 χρόνια, ανέρχεται στο ποσό των 189.312 μειωμένο όμως κατά 25%. Κατά συνέπεια ο ενάγων δικαιούται το ποσό των 141.984. Μάριος Τσαγγαρίδης v. Κώστας Χριστοδουλίδης κ.α., Αρ. Αγωγής 6073/08, Ε.Δ. Λευκωσίας, 29.1.16 Υπόθεση 1.1.1 Ο οδηγός της μοτοσυκλέττας έκαμε προσπάθεια να αποφύγει την σύγκρουση αλλά δεν τα κατάφερε με αποτέλεσμα να συγκρουστούν τα δύο οχήματα και ο Ενάγων να τραυματιστεί. Υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση, οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα αριστερής κροταφικά πάχους 3m.m., κάταγμα κρανίου. Θλάσεις πνευμόνων άμφω. Αιμοθώρακας (ΑΜΦΩ), κάταγμα πυέλου. Παρουσιάζει διαταραχή της προσωπικότητας, με υπερβολική ευερεθιστότητα και παρορμητική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με επιθετικότητα και καταστροφικές τάσεις. Παρουσιάζει επίσης συναισθηματική αστάθεια με περιόδους κατάθλιψης με μείωση των ενδιαφερόντων του και σκέψεις αυτοκτονίας. Η εν λόγω διαταραχή της προσωπικότητας, που είναι 7

επακόλουθο της εγκεφαλικής κάκωσης, επηρεάζει αρνητικά το αίσθημα ευεξίας, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την επαγγελματική σταδιοδρομία του Ενάγοντα. Με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρή μόνο βελτίωση. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. Όπως έχω βρει πιο πάνω, ο Ενάγων με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρής μόνο βελτίωσης στην υγεία του. Η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις κατά την επαγγελματική σταδιοδρομία του. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. Η μόνη δουλειά που έκαμνε από το Γυμνάσιο ήταν να εργάζεται με τον πατέρα του στις οικοδομές. Μετά το Γυμνάσιο πήγε δύο χρόνια στην Τεχνική Σχολή, οικοδόμος. Μετά τον στρατό πάλιν εργαζόταν μέχρι το δυστύχημα ως εργάτης και ειδικευόμενος κτίστης μαζί με τον πατέρα του. Δεν υπάρχει άλλη μαρτυρία όσον αφορά το επαγγελματικό μέλλον του Ενάγοντα. Όσον αφορά τις απολαβές του, δεν έχει γίνει πιστευτή η μαρτυρία του Ενάγοντα και του πατέρα του. Ούτε υπάρχει άλλη μαρτυρία αναφορικά με τις απολαβές εργάτη ή ειδικευόμενου κτίστη ή οικοδόμου. Ο Ενάγοντας κατά την ημέρα του δυστυχήματος ήταν 20 ετών και σήμερα 26 ½ ετών περίπου. Επαναλαμβάνω και πάλιν ότι η μαρτυρία που βρίσκεται ενώπιον μου είναι ότι ο Ενάγων δεν μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα του οικοδόμου ή του εργάτη στις οικοδομές, αναμφίβολα ένα σκληρό επάγγελμα. Επίσης η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις που είναι ένας αρνητικός παράγοντας επιπλέον που αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική αποκατάσταση. Εφαρμόζοντας τη μέθοδο του κατ αποκοπή ποσού βρίσκω ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο ποσό των γενικών αποζημιώσεων και ένα επιπλέον ποσό, της τάξης των 80.000 μειωμένο κατά 20%, που είναι το ποσοστό ευθύνης που βαραίνει την πλευρά του Ενάγοντα, ήτοι το ποσό των 64.000. Πόλυς Κυριάκου v. Ανδρέα Κουμή, Αρ. Αγωγής 5303/06, E.Δ. Λεμεσού, 21 Δεκεμβρίου 2012 Υπόθεση 1.1.1 Ο ενάγοντας, μετά το ατύχημα (1/2/2000), μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Λάρνακας, αρχικά στο Τμήμα Εντατικής Παρακολούθησης, αργότερα στο Χειρουργικό και τέλος στο Ορθοπεδικό Τμήμα με τραύματα στο χέρι, στο θώρακα, στο κεφάλι, δηλαδή με κάταγμα της δεξιάς κοτύλης, κάταγμα δεξιάς ωλένης, σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση, θλαστικά τραύματα, αιμορραγία στο αριστερό αυτί, κατάγματα πολλών πλευρών και αιμοθώρακα, εσωτερική αιμορραγία, ρήξη σπλήνας, κάταγμα του ηβικού οστού. Παρακολουθείτο από αρκετούς γιατρούς, μεταξύ των οποίων ο γιατρός γενικός χειρούργος Δρ. Μιχάλης Θεοφάνους και ο ορθοπεδικός γιατρός Σπυρίδων Σπύρου. Η κατάστασή του ήταν πολύ άσχημη με πολλούς πόνους σε όλα τα σημεία των τραυματισμών και υποβαλλόταν συνεχώς σε ιατρικές επεμβάσεις, συνεχή παρακολούθηση και θεραπεία από τους γιατρούς, σε πολλές ακτινολογικές εξετάσεις, αξονικές τομογραφίες ενώ του αφαιρέθηκε η σπλήνα. Τα θλαστικά του τραύματα είχαν συρραφεί, του τοποθέτησαν σωλήνες αριστερά και δεξιά στον θώρακα λόγω αίματος 8

στον θώρακα. Για το κάταγμα στη λεκάνη του έβαλαν σκελετική έλξη ενώ στο δεξί χέρι του τοποθέτησαν πλάκα και βίδες. Παρέμεινε στο Νοσοκομείο Λάρνακας μέχρι τις 8/3/2000 με οδηγίες να παρακολουθείται στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου Λάρνακας. Λόγω του ότι με το δυστύχημα διαπιστώθηκε και πρόβλημα στα δόντια του, είχε επισκεφθεί το Νοσοκομείο Παραλιμνίου όταν τα σοβαρότερα προβλήματα από τους τραυματισμούς του είχαν ξεπερασθεί. Διαπιστώθηκε σπάσιμο σε πορσελάνη γέφυρας που είχε και απώλεια ενός σφραγίσματος. Στο Νοσοκομείο Λάρνακας πήγαινε στην αρχή κάθε βδομάδα μετά δε κάθε δεκαπέντε μέρες περίπου. Ο γύψος από το δεξί του χέρι αφαιρέθηκε δέκα βδομάδες μετά το ατύχημα. Η σκελετική έλξη από το δεξί του πόδι αφαιρέθηκε αρχές Μαρτίου του 2000. Χρησιμοποιούσε πατερίτσες μετά από αυτό για να μετακινείται, περίπου μέχρι και τον Μάιο του 2000. Κατά την παραμονή του στο νοσοκομείο χρειαζόταν συνεχώς βοήθεια για τη διατροφή του, για το πλύσιμο και καθαρισμό του. Ολο το διάστημα που είχε τις πατερίτσες η μετακίνησή του πάλι ήταν δύσκολη. Καλύτερη μετακίνηση διαπιστώνεται από το τέλος Ιουλίου του 2000 και μετά. Ολο το χρονικό διάστημα, ακολουθώντας τις οδηγίες των γιατρών του, έκανε φυσιοθεραπείες σε γυμναστήριο στο Παραλίμνι ενώ το πρώτο διάστημα πριν τον Ιούλιο του 2000 ερχόταν και φυσιοθεραπευτής στο σπίτι του. Είχε αναρρωτική άδεια και απουσίαζε από την εργασία του μέχρι το τέλος Ιουλίου 2000 στην οποία επέστρεψε την 1/8/2000. Συνέχισε να πηγαίνει για επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου Λάρνακας μέχρι το τέλος του 2001 περίπου ενώ στον γιατρό Σπύρου συνέχισε να παρακολουθείται από ορθοπεδικής άποψης 2 με 3 φορές το χρόνο ακόμη και μετά που ο γιατρός Σπύρου μετακινήθηκε στον ιδιωτικό τομέα. Λόγω της σπληνεκτομής, με οδηγίες του γιατρού Θεοφάνους, έπαιρνε χάπια πενικιλίνης για περίοδο δυόμισι ετών περίπου. Επίσης το 2003 έκανε σχετικό (λόγω της σπληνεκτομής) εμβόλιο το οποίο πρέπει να γίνεται κάθε πέντε χρόνια. Είναι βέβαια δεκτό ότι η αφαίρεση της σπλήνας δεν δημιουργεί λειτουργικό πρόβλημα, όμως ο ενάγοντας πρέπει να είναι προσεκτικός γι αυτό και η ανάγκη εμβολίων. Μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας που είχε παρέμειναν αρκετά προβλήματα και κατάλοιπα και συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, κάποιες ουλές από τους τραυματισμούς του αλλά και από τις εγχειρήσεις που υποβλήθηκε στην κοιλιά, στο δεξί χέρι, κάτω από το πηγούνι, δεξιά και αριστερά του θώρακα και δυο μικρές ουλές στο δεξιό γόνατο. Το δεξί του πόδι παρουσίαζε πόνο και μειωμένες κινήσεις. Ακόμη και σήμερα στο κρύο και στην αλλαγή του καιρού ή όταν κουραστεί νιώθει πόνο στο πόδι. Υπάρχει οστεοαρθρίτιδα στο δεξί ισχίο με ανάγκη αρθροπλαστικής. Την οστεοαρθρίτιδα στο ισχίο προέβλεπε και ο ιατρός Σπύρου στο ιατρικό πιστοποιητικό του ημερομηνίας 5/9/2000 και τη διαπίστωνε ως γεγονός πλέον στο πιστοποιητικό του ημερομηνίας 9/9/2004, θέση που δέχθηκε και ο ιατρός Ηλίας Γεωργίου (Μ.Υ.1). Λόγω του τελευταίου προβλήματος, ο ενάγων θα χρειαστεί αρθροπλαστική εγχείρηση στο μέλλον οπότε θα υποβληθεί στο κόστος αυτής, θα ξαναϋποστεί πόνο και ταλαιπωρία και θα μείνει εκτός εργασίας για αρκετές μέρες. 9

Ο ίδιος ανάφερε ότι οι διαιτητές σταματούν στα 45 τους χρόνια και η περίοδος πρωταθλήματος (δεύτερης κατηγορίας) είναι από Οκτώβρη μέχρι Μάη. Με βάση τα δεδομένα της υπόθεσης, ειδικά του ότι επρόκειτο για δευτερεύουσα ασχολία του ενάγοντα, σε συνάρτηση με τον περιορισμένο χρόνο που αυτή αφορούσε, την εγγενή αβεβαιότητα που τέτοιες ασχολίες περικλείουν, κρίνω ότι είναι εφαρμοστέος λογικά ένας πολλαπλασιαστής τριών ετών. Αφού λάβουμε λοιπόν υπόψη ότι αφορά εργάσιμη περίοδο Οκτώβρη μέχρι Μάη κάθε χρόνο, δηλαδή 9 μήνες, μιλούμε για 36 βδομάδες ετήσια και για τα 3 χρόνια έχουμε 108 βδομάδες άρα επί 50,- τη βδομάδα με συνολικό ποσό απώλεια απολαβών 5.400,00 (108 Χ 50 = 5400). Ομως τα πιο πάνω ποσά δεν αποτελούν πραγματική απώλεια η οποία για να διαπιστωθεί πρέπει να αφαιρεθούν οι εκ του νόμου υποχρεώσεις (φόροι, ασφαλίσεις κ.λ.π.). Δεν υπάρχουν στοιχεία για ακριβή υπολογισμό και δεν απαιτείται ο υπολογισμός να είναι ακριβής (βλ. Χριστοδούλου ν. Αγαθοκλέους (1997) 1 Α.Α.Δ. 369, 407). Ειδικά λοιπόν αν ληφθεί υπόψη ότι ο ενάγοντας θα είχε και απολαβές από την κύρια εργασία του, καθορίζεται ως αφαιρετέο εκ του ποσού των 5.400,00 το ποσό των 1.400,00 και παραμένει υπόλοιπο το ποσό των 4.000,00. Οσον αφορά λοιπόν το πλαίσιο των γενικών αποζημιώσεων στο ποσό των 40.000,00 προστίθενται τα ποσά των μελλοντικών απολαβών 4.000,00 καθώς και το ποσό που θα χρειαστεί για μελλοντική εγχείριση ( 3.000,00) με αποτέλεσμα το σύνολο να είναι 47.000,00 Γεώργιου Χ"Κωνσταντή v. Ilia Mihnev κ.α., Αρ. Αγωγής 204/2001, Ε.Δ. Αμμοχώστου, 9 Μαρτίου 2006 Υπόθεση 1.2 Μετά τον έξοδο του από το Νοσοκομείο, συνέχισε ο ενάγων, αντιμετώπιζε προβλήματα από τα διάφορα τραύματα που είχε υποστεί και επισκέφθηκε τον ορθοπεδικό Ακη Λοϊζίδη ο οποίος τον εφοδίασε με ιατρική έκθεση ημερομηνίας 28.10.2007 (Τεκμήριο 11). Στο υπό αναφορά πιστοποιητικό περιγράφονται οι βλάβες ως ακολούθως: α) Ευθειασμός της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. β) Κατάγματα πλευρών του αιμοπνευμοθώρακα δεξιά. γ) Συμπιεστικά κατάγματα 2 ου, 5 ου και 6 ου θωρακικού σπονδύλου και προβολή του δίσκου στο επίπεδο Α5-Α6. δ) Ενδοαρθρικό κάταγμα δεξιάς πηχεοκαρπικής άρθρωσης. ε) Κάταγμα κεφαλής 5 ου αριστερού μετακαρπίου. στ) Κάταγμα 4 ου αριστερού μεταταρσίου. ζ) Κάταγμα δεξιού ισχιακού κλάδου. η) Κάταγμα δεξιάς ωμογλήνης και θ) Κάκωση κρανίου και διάσειση. Να σημειωθεί ότι ο ενάγων εξετάστηκε και από ιατρούς που του υπόδειξε η πλευρά του εναγομένου. Αρχικά τον εξέτασε ο ορθοπεδικός Μ. Μενελάου, ο οποίος εφοδίασε τον ενάγοντα με σχετική ιατρική βεβαίωση (Τεκμήριο 14). Ο κ. Μενελάου δεν κλήθηκε να καταθέσει ως μάρτυρας αλλά η ιατρική του έκθεση κατατέθηκε από τον ενάγοντα και θα 10

συνεκτιμηθεί, ως εξ ακοής μαρτυρία, με βάση και την υπόλοιπη ιατρική μαρτυρία που έχει παρατεθεί. Η εκτίμηση του, όπως καταγράφεται στο Τεκμήριο 14, είναι πως όλα τα κατάγματα έχουν επουλωθεί και τα μόνα προβλήματα που παρέμειναν στον ενάγοντα είναι: α) Μειωμένη κινητικότητα της δεξιάς πηχεοκαρπικής με ενδεχόμενο να αναπτυχθεί στο μέλλον, οστεοαρθρίτιδα και β) Αλγος στη ράχη λόγω των καταγμάτων στη σπονδυλική στήλη με πιθανότητα να αναπτυχθούν οστεοαρθριτικές αλλοιώσεις στη περιοχή των καταγμάτων. Με την πιο πάνω εμπειρία δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως τεχνίτης μεταλλικών κατασκευών, όπως τίθεται διαζευκτικά στη παράγραφο 1 της Εκθεσης Απαίτησης. Είναι όμως, αποδεκτό, ότι εργαζόταν τη περίοδο εκείνη ως υπάλληλος στις μεταλλικές κατασκευές με τις αναφερθείσες απολαβές. Αποτελεί, επίσης, εύρημα του Δικαστηρίου ότι ο ενάγων δεν μπορεί, λόγω των επιπτώσεων από τις κακώσεις που έχει υποστεί στο επίδικο ατύχημα, να εκτελέσει βαριά χειρωνακτική εργασία, όπως είναι οι μεταλλικές κατασκευές. Είναι, σε θέση να εκτελεί την εργασία του οδηγού, με την οποία ασχολείται σήμερα, ή άλλη παρεμφερή εργασία. Θα αντιμετωπίζει, ωστόσο, κάποιες δυσκολίες και θα απαιτείται όπως διακόπτει την οδήγηση για να ξεκουράζεται, κάνοντας κάποια λογικά διαλείμματα. Με τα πιο πάνω δεδομένα, εκτιμώ πως δεν προσφέρεται η χρησιμοποίηση του πολλαπλασιαστή για τον υπολογισμό της απώλειας των μελλοντικών εισοδημάτων του ενάγοντα. Οπως προαναφέρθηκε, ο ενάγων δεν μπορεί, με βάση τα ευρήματα του Δικαστηρίου, να θεωρηθεί τεχνίτης ή ειδικευμένος εργάτης στις μεταλλικές κατασκευές. Εργάζεται σήμερα ως οδηγός στην οικογενειακή εταιρεία. Δεν προσκομίστηκε μαρτυρία για τις απολαβές που λαμβάνει σήμερα ένας οδηγός στην ελεύθερη αγορά. Υπενθυμίζεται ότι η μαρτυρία του ενάγοντα σε σχέση με το ύψος των απολαβών του στην οικογενειακή επιχείρηση, δεν έγινε αποδεκτή, για τους λόγους που επεξηγήθηκαν. Δεν υπάρχει, συνεπώς, ασφαλές υπόβαθρο για τον υπολογισμό της απώλειας στη βάση του πολλαπλασιαστή. Οι πιο πάνω περιστάσεις, δικαιολογούν όπως επιδικαστεί ένα κατ' αποκοπήν ποσό για τη μείωση της εισοδηματικής ικανότητας του, το οποίο καθορίζω σε 80.000. Στην υπόθεση Κωνσταντίνου v. Παναγιώτου, πιο πάνω, στην οποία ο ενάγων εξακολούθησε να ασκεί το επάγγελμα του οικοδόμου, αντιμετωπίζοντας όμως κάποιες δυσκολίες, επιδικάστηκε ποσό 60.000 για τη μείωση της εισοδηματικής του ικανότητας. Στην παρούσα υπόθεση, διαπιστώθηκε ότι ο ενάγων δεν μπορεί να ασχοληθεί με το επάγγελμα που ασκούσε όταν έγινε το ατύχυμα ή με άλλη βαριά χειρωνακτική εργασία. Δικαιολογείται κατά τη κρίση του Δικαστηρίου, όπως επιδικαστεί στον ενάγοντα το αυξημένο ποσό των 80.000. Χαράλαμπου (άλλως Χάρη) Μιχαήλ v. Νίκου Μάρκου, Αρ. Αγωγής 8056/2006, Ε.Δ. Λευκωσίας, 5 Οκτωβρίου 2011 11

Υπόθεση 1.2.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Τροχαίο ατύχημα Ενάγων 23 χρονών, κατασκευαστής ξυλότυπου σε οικοδομές Υπέστη σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και το κρανίο και συγκεκριμένο τραύμα της αριστεράς μετωπιαίας χώρας του τριχωτού της κεφαλής, με εμπιεστικό κάταγμα του μετωπιαίου οστού, της γνάθου και της βάσης του δεξιού οφθαλμικού κόγχου και του δεξιού ζυγωματικού τόξου Παρουσίαζε εγκεφαλική διάσειση Υπεβλήθη σε κρανιοτομή και ανύψωση του εμπιέσματος Επίσης σε πλαστική χειρουργική επέμβασης για επιδιόρθωση του κατάγματος της γνάθου με οστικό μόσχευμα Διενεργήθηκε επίσης απονεύρωση Μετεγχειριτικά είχε επιληπτικές κρίσεις Μόνιμες συνέπειες: ανοσμία και δυσκολία στην αναπνοή και πιθανότητα εμφάνισης μετατραυματικής επιληψίας σε ποσοστό 10% Επιδίκαση 7.000 Χαρακτηρίσθηκε χαμηλό, αλλά επικυρώθηκε στην απουσία αντέφεσης. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Δεν υπολογίσθηκε με τη μέθοδο του συντελεστή πάρα την ύπαρξη ενώπιον του Δικαστηρίου όλων των στοιχείων για υπολογισμό της απώλειας με ακρίβεια Κατ έφεση κρίθηκε ότι ο κατάλληλος συντελεστής ήταν, ενόψει της ηλικίας του θύματος (23 χρόνων κατά το ατύχημα), ο αριθμός 15. Χαράλαμπος Σ. Χαραλάμπους ν. Κυριάκου Πογιατζή ν. Χαρίκλειας Ανδρέου, Πολιτική Έφεση Αρ.9533, (1998) 1Β Α.Α.Δ 726, 15 Απριλίου 1998 Υπόθεση 1.2.1 Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω αξιολόγησης αλλά και των παραδεχτών γεγονότων προχωρώ να διατυπώσω τα ευρήματα του Δικαστηρίου. Ο Ενάγων υπέστη σοβαρό διαμπερές τραύμα στο δεξιό οφθαλμό μετά από τροχαίο δυστύχημα και μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας και εισήχθη στο Οφθαλμολογικό Τμήμα μέσω του Τμήματος Πρώτων Βοηθειών. Υπεβλήθη σε μία σειρά από κλινικές, εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις. Είχε υποστεί τραυματικό εγκεφαλικό οίδημα σε συνδυασμό με μία σειρά από πολλαπλά κατάγματα προσωπικού κρανίου και οστών του κόγχου. Ο δεξιός οφθαλμός παρουσίαζε κλινική εικόνα σοβαρού τραυματισμού χωρίς αντίληψη φωτός, ορατό πολλαπλό διαμπερές τραύμα βολβού και αιμόφθαλμο. Ο Ενάγων μεταφέρθηκε στο χειρουργείο όπου υπό γενική νάρκωση υπεβλήθη σε συνολική επισκόπηση του δεξιού βολβού. Διεγνώσθη γραμμικό τραύμα σκληρού από την 11 η ώρα προς τα κάτω μέχρι την 6 η ώρα σε απόσταση περίπου 13 mm από το άνω κερατοσκληρικό όριο με κατεύθυνση προς τα κάτω σε ίση περίπου απόσταση 13 mm από το κάτω κερατοσκληρικό όριο. 12

Υπήρχε πλήρης διάχυση προς τα έξω και απώλεια υαλοειδούς συνοδευόμενη από απώλεια του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς χιτώνος όπως και του ακτινωτού σώματος συνοδευόμενα από εκτεταμένη εικόνα αιμορραγικών στοιχείων. Διενεργήθη χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος και στη συνέχεια συρραφή του δεξιού βολβού. Ο Ενάγων παρέμεινε στο Οφθαλμολογικό Τμήμα όπου και υπεβλήθη σε συντηρητική θεραπεία με ενδοφλέβια έγχυση αντιβιωτικών και θεραπεία του χειρουργικού τραύματος μέχρι τη χορήγηση εξιτηρίου στις 10.9.06. Κατά την έξοδό του από το Νοσοκομείο είχε πλήρη απώλεια της όρασης - απουσία αντίληψης φωτός - κατά το δεξιό οφθαλμό. Ο Ενάγων παρακολουθείτο ακολούθως στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και από ιδιώτη γιατρό και γιατρό στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα. Υπήρξε ρήξη βολβού μεγέθους 270 μοιρών ακριβώς μπροστά από τις καταφύσεις των μυών. Φαίνεται ότι υπήρχε εκτεταμένη απώλεια ενδοφθάλμιου περιεχομένου και η σύγκλιση των χειλέων του τραύματος ήταν πολύ δύσκολη. Η οπτική οξύτητα ήταν αμφίβολη αντίληψη φωτός δεξιά 6/6 αριστερά. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία και βυθοσκόπηση του αριστερού οφθαλμού δεν έδειξε τίποτε το παθολογικό. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία του δεξιού οφθαλμού έδειξε ολικό ύφαιμα, οίδημα επιπεφυκότα, θολερότητα κερατοειδούς και πολύ μαλακό βολβό. Εξέταση με υπέρηχους έδειξε αποδιοργανωμένους ενδοφθάλμιους ιστούς. Ο Ενάγων αντιμετωπίστηκε με τοπικά και συστηματικά στεροειδή για περίοδο 10 ημερών. Αφού διευκρινίστηκε στον Ενάγοντα ότι η πρόγνωση με την βελτίωση της οπτικής οξύτητας είναι πτωχή διενεργήθηκε υαλοειδεκτομή του δεξιού οφθαλμού υπό γενική αναισθησία στις 19/9/2006. Κατά την διάρκεια της εγχείρισης διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος του αμφιβληστροειδούς είχε χαθεί κατά την εξωθητική ρήξη του βολβού. Υπήρχε εκτεταμένη χοριοειδική αποκόλληση λόγο υπερχοριοειδικής αιμορραγίας, μέρος της οποίας παροχετεύτηκε. Έγινε καθαρισμός της υαλοειδικής κοιλότητας και χρησιμοποιήθηκε έλαιο σιλικόνης γα επιπωματισμό του εναπομείναντος αμφιβληστροειδούς. Μετεγχειρητικά ο Ενάγων διατηρεί σχηματισμένο πρόσθιο θάλαμο και η ενδοφθάλμια φλεγμονή σταδιακά υποχωρεί. Είναι φανερό ότι δεν θα κερδηθεί χρήσιμη όραση από αυτό το μάτι αλλά υπάρχει καλή πιθανότητα ο βολβός να επιβιώσει πράγμα που θα βελτιώσει την κοσμητική εμφάνιση του Ενάγοντα. Αν η ενδοφθάλμια φλεγμονή δεν υποχωρήσει τελείως θα υπάρχει σοβαρή ένδειξη για εξόρυξη του βολβού για να μειωθεί ο κίνδυνος συμπαθητικής οφθαλμίας στο αριστερό μάτι. Αν το τραυματισμένο μάτι δημιουργεί χρονιαία φλεγμονή τότε αυτή μπορεί να επηρεάσει το καλό μάτι, να ερεθίσει τα τοιχώματα και του καλού ματιού και να τυφλώσει το καλό μάτι. Γι αυτό τον λόγο πρέπει να φτιάξουμε το τραυματισμένο μάτι σε τέτοιο βαθμό που 13

να σταματήσει την φλεγμονή, αιμορραγία, ερεθισμό. Εδώ από το 2006 που ο Ενάγων χειρουργήθηκε σε καμιά επίσκεψη ο ΜΕ3 βρήκε ενδοφθάλμια φλεγμονή ή ερεθισμό και είναι πολύ απίθανο αν όχι αδύνατο στο μέλλον να δημιουργηθεί συμπαθητική οφθαλμία. Συνήθως αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε στους πρώτους μήνες. Αν κάποιος πάθει συμπαθητική οφθαλμία και αναγνωριστεί γρήγορα και πάρει σωστή θεραπεία τότε την σταματάς και γλυτώνεις το καλό μάτι.αν δεν θεραπευθεί και δεν αναγνωριστεί τότε τυφλώνεται και το καλό μάτι. Αν συμβεί αφαιράς το τραυματισμένο μάτι. Από πρακτικής άποψης ένα άτομο που χάνει το ένα μάτι χάνει μέρος του οπτικού του πεδίου και μειώνεται η ικανότητα να κρίνει σε βάθος και σε αποστάσεις. Μειώνεται η ικανότητα της τρισδιάστατης όρασης. Όσον αφορά την ψυχολογία είναι υποκειμενικό ζήτημα για τον κάθε ασθενή. Από πλευράς πόνου και ταλαιπωρίας τους πρώτους 2-3 μήνες είναι πολύ επώδυνο γιατί το μάτι είναι ευαίσθητο όργανο μετά το πρώτο τρίμηνο οι ενοχλήσεις είναι ελαφριές και τώρα ο Ενάγων δεν έχει πόνο. Εφόσον ο Ενάγων δεν παρουσίασε φλεγμονή τόσα χρόνια είναι πολύ απίθανο να παρουσιάσει συμπαθητική οφθαλμία. Στην απίθανη περίπτωση που παρουσιαστεί αυτή η φλεγμονή γίνεται επέμβαση και περισώζεται το καλό μάτι. Ο βολβός του δεξιού οφθαλμού του Ενάγοντα ως όργανο έχει επιβιώσει. Ο Ενάγων έχει ένα ζωντανό μάτι που κινείται. Το χρώμα, ωστόσο, έχει αλλοιωθεί. Για την βελτίωση της εμφάνισης αναγκάζεται να φορεί έγχρωμο φακό επαφής. Για το σκοπό αυτό έχει εξασφαλίσει τέτοιους φακούς που είναι φτιαγμένοι από ειδικό πλαστικό και έχει το ίδιο σχήμα με την επιφάνεια του ματιού και πάνω σε αυτό ζωγραφίζεται η κόρη και το σχήμα έτσι ώστε τα δύο μάτια να είναι ομοιόμορφα. Στην περίπτωση του Ενάγοντα υπήρχε καλό αισθητικό αποτέλεσμα με τους φακούς που έχει εξασφαλίσει. Ο φακός έχει ημερομηνία λήξης και φθείρεται και με την πάροδο του χρόνου χρειάζεται συντήρηση, καθαρισμό και αλλαγή. Αξιολογώντας τη μαρτυρία του Ενάγοντα σε σχέση με τα όσα κατέθεσε για τα εισοδήματα που είχε όταν επεσυνέβη το επίδικο δυστύχημα διαπίστωσα ότι ήταν κατηγορηματικός στην εκδοχή του ότι εργαζόταν ως πλασιέ σε εταιρεία που ασχολείται με γαλακτοκομικά προϊόντα λαμβάνοντας μηνιαίο μισθό ΛΚ682 ( 1.165) και ταυτόχρονα ασχολείτο ως προπονητής και ποδοσφαιριστής σε Σωματείο Γ' Κατηγορίας λαμβάνοντας μηνιαίο εισόδημα ΛΚ 1.000 ( 1.700). Αντεξετάστηκε έντονα ειδικά καθ' όσον αφορά το θέμα αν εργαζόταν ως ποδοσφαιριστής και προπονητής και αν ελάμβανε το συγκεκριμένο μισθό και παρέμεινε σταθερός στην εκδοχή του. Θεωρώ ότι ήταν ειλικρινής πάνω στο θέμα αυτό. Ο Ενάγων, όπως διεφάνη από την ίδια τη μαρτυρία του η οποία σε σχέση με το ότι ασχολείτο με το ποδόσφαιρο από προηγουμένως δεν αμφισβητήθηκε, κατά τον ουσιώδη χρόνο εξακολουθούσε να παίζει ποδόσφαιρο και να λαμβάνει το μισθό που ανέφερε. Βέβαια δεν απέφυγε, όταν ρωτήθηκε σχετικά κατά το στάδιο της αντεξέτασης, να διευκρινίσει ότι υπάρχει ένα 14

χρονικό περιθώριο που μπορεί κάποιος να ασχολείται και να παίζει ποδόσφαιρο λέγοντας χαρακτηριστικά ότι για κάποιους μπορεί να είναι η ηλικία των 32 ετών και για άλλους η ηλικία των 40 ετών. Ο Ενάγων αναφέρθηκε, επίσης, και στις εργασίες που ασχολήθηκε μετά τον τραυματισμό του στο επίδικο δυστύχημα οι οποίες κατ' ουσίαν δεν έχουν αμφισβητηθεί κατά το στάδιο της αντεξέτασης. Ως αποτέλεσμα θα δεχτώ αυτό το μέρος της μαρτυρίας του Ενάγοντα προβαίνοντας στα ανάλογα ευρήματα ως ακολούθως: Κατά το έτος που έγινε το επίδικο δυστύχημα ο Ενάγων ήτο 33 ετών. Από μικρός ασχολείτο με το ποδόσφαιρο. Μετά το δυστύχημα δεν μπορεί να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο γιατί με ένα μάτι δεν μπορεί να παίξει ποδόσφαιρο. Κατά τον ουσιώδη χρόνο ασχολείτο παίζοντας ποδόσφαιρο στον Ολυμπο Ξυλοφάγου που είναι ομάδα Γ κατηγορίας στο πρωτάθλημα της ΚΟΠ και ταυτόχρονα ήταν και προπονητής. Από τα δύο αυτά επαγγέλματα είχε εισόδημα ΛΚ1000 ( 1.700). Για δύο χρόνια μέχρι την ημέρα του δυστυχήματος εργαζόταν ως πλασιέ στην εταιρεία Χαραλαμπίδη που ασχολείται με γαλακτοκομικά προϊόντα και έκανε τις παραδόσεις. Ο μισθός που λάμβανε ήταν ΛΚ682 μηνιαίως ( 1.165). Μετά το δυστύχημα δεν μπορούσε να οδηγεί μεγάλα αυτοκίνητα. Κρίθηκε ο Ενάγων από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις ανίκανος κατά ποσοστό 75% και του καταβάλλεται σύνταξη για το ποσό των 700 μηνιαίως. Μετά το δυστύχημα εργάζεται ως προπονητής σε ερασιτεχνική ομάδα του χωριού της Ορμήδειας και λαμβάνει εισόδημα 500 το μήνα. Επίσης μετά το δυστύχημα συνεργάζεται με την εταιρεία Decor Wall Ltd. και μεσολαβεί για εξασφάλιση πελατείας και για το σκοπό αυτό του καταβάλλεται σχετική προμήθεια ανάλογα με τη μεσολάβηση που πραγματοποιεί. Λαμβάνω, επομένως, υπόψη μου την ηλικία του Ενάγοντα σήμερα - είναι 38 ετών - τη μόρφωσή του, τα κατάλοιπα του τραυματισμού του που είναι η απώλεια όρασης του από τον ένα οφθαλμό, τη δυνατότητά του να ασκεί τα επαγγέλματα που αναφέρθηκαν ανωτέρω, όπως, επίσης, και το γεγονός ότι θα μπορούσε για κάποια χρόνια στο μέλλον αν δεν επεσυνέβαινε το επίδικο δυστύχημα να ασχολείται παράλληλα και με το ποδόσφαιρο και να εξασφαλίζει επιπρόσθετο εισόδημα. Σταθμίζοντας λοιπόν και συνεκτιμώντας κάθε σχετικό παράγοντα έχω καταλήξει ότι το δίκαιο υπό τις περιστάσεις ποσό για την απώλεια μελλοντικών απολαβών θα ήταν της τάξης των 50.000. Γιαννάκη Ποντικού v. Sveltana Raileany, Αρ. Αγωγής 2612/06, Ε.Δ. Λάρνακας, 18 Ιανουαρίου 2012 15

Υπόθεση 1.2.1 Ο οδηγός της μοτοσυκλέττας έκαμε προσπάθεια να αποφύγει την σύγκρουση αλλά δεν τα κατάφερε με αποτέλεσμα να συγκρουστούν τα δύο οχήματα και ο Ενάγων να τραυματιστεί. Υπέστη βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση, οξύ υποσκληρίδιο αιμάτωμα αριστερής κροταφικά πάχους 3m.m., κάταγμα κρανίου. Θλάσεις πνευμόνων άμφω. Αιμοθώρακας (ΑΜΦΩ), κάταγμα πυέλου. Παρουσιάζει διαταραχή της προσωπικότητας, με υπερβολική ευερεθιστότητα και παρορμητική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με επιθετικότητα και καταστροφικές τάσεις. Παρουσιάζει επίσης συναισθηματική αστάθεια με περιόδους κατάθλιψης με μείωση των ενδιαφερόντων του και σκέψεις αυτοκτονίας. Η εν λόγω διαταραχή της προσωπικότητας, που είναι επακόλουθο της εγκεφαλικής κάκωσης, επηρεάζει αρνητικά το αίσθημα ευεξίας, τις διαπροσωπικές σχέσεις και την επαγγελματική σταδιοδρομία του Ενάγοντα. Με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρή μόνο βελτίωση. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. Όπως έχω βρει πιο πάνω, ο Ενάγων με την πάροδο του χρόνου δεν αναμένεται παρά μικρής μόνο βελτίωσης στην υγεία του. Η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις κατά την επαγγελματική σταδιοδρομία του. Παρόλο που εργαζόταν προηγουμένως σε οικοδομές, δεν χαρακτηρίζεται κατάλληλο το περιβάλλον των οικοδομών για να εργαστεί. Η μόνη δουλειά που έκαμνε από το Γυμνάσιο ήταν να εργάζεται με τον πατέρα του στις οικοδομές. Μετά το Γυμνάσιο πήγε δύο χρόνια στην Τεχνική Σχολή, οικοδόμος. Μετά τον στρατό πάλιν εργαζόταν μέχρι το δυστύχημα ως εργάτης και ειδικευόμενος κτίστης μαζί με τον πατέρα του. Δεν υπάρχει άλλη μαρτυρία όσον αφορά το επαγγελματικό μέλλον του Ενάγοντα. Όσον αφορά τις απολαβές του, δεν έχει γίνει πιστευτή η μαρτυρία του Ενάγοντα και του πατέρα του. Ούτε υπάρχει άλλη μαρτυρία αναφορικά με τις απολαβές εργάτη ή ειδικευόμενου κτίστη ή οικοδόμου. Ο Ενάγοντας κατά την ημέρα του δυστυχήματος ήταν 20 ετών και σήμερα 26 ½ ετών περίπου. Επαναλαμβάνω και πάλιν ότι η μαρτυρία που βρίσκεται ενώπιον μου είναι ότι ο Ενάγων δεν μπορεί να ασκήσει το επάγγελμα του οικοδόμου ή του εργάτη στις οικοδομές, αναμφίβολα ένα σκληρό επάγγελμα. Επίσης η διαταραχή της προσωπικότητας του επηρεάζει αρνητικά τις διαπροσωπικές σχέσεις που είναι ένας αρνητικός παράγοντας επιπλέον που αποτελεί εμπόδιο στην επαγγελματική αποκατάσταση. Εφαρμόζοντας τη μέθοδο του κατ αποκοπή ποσού βρίσκω ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο ποσό των γενικών αποζημιώσεων και ένα επιπλέον ποσό, της τάξης των 80.000 μειωμένο κατά 20%, που είναι το ποσοστό ευθύνης που βαραίνει την πλευρά του Ενάγοντα, ήτοι το ποσό των 64.000. Πόλυς Κυριάκου v. Ανδρέα Κουμή, Αρ. Αγωγής 5303/06, E.Δ. Λεμεσού, 21 Δεκεμβρίου 2012 16

Υπόθεση 1.3.2 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Σωματικές βλάβες Εγκεφαλική διάσειση, θλαστικό τραύμα στο κεφάλι, εκδορές στο πρόσωπο και μικρό θλαστικό τραύμα στη γλώσσα, εκδορές των χεριών και ελαφρό κάταγμα της στηλοειδούς αποφύσεως της ωλένης του αριστερού καρπού, πολλαπλό κάταγμα διαφύσεως μηριαίου με μεγάλη μετατόπιση, παραμόρφωση δεξιού μηρού και θλαστικό τραύμα, βράχυνση σκέλους, μόνιμη χειρουργική ουλή στο δεξιό γλουτό και στην έξω επιφάνεια του δεξιού μηρού Επιδικασθείσες από το πρωτόδικο Δικαστήριο 12.000 γενικές αποζημιώσεις κρίθηκαν έκδηλα ανεπαρκείς και αυξήθηκαν σε 18.000. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Μείωση ικανότητας προς εργασία Ενάγων ηλικίας 31 ετών, αυτοεργοδοτούμενος ισιωτής αυτοκινήτων, με κατάλοιπα κακώσεων τα οποία μείωσαν τις αποθεματικές του ικανότητες κατά 15% Επιδίκαση ποσού 2.000 Κρίθηκε έκδηλα ανεπαρκές και αυξήθηκε σε 6.000 κατ έφεση. Αποζημιώσεις Πολλαπλασιαστής και πολλαπλασιαστέος Γενικές αποζημιώσεις Καθορισμός αποζημιώσεων για μείωση εισοδηματικής ικανότητας Όπου ελλείπουν τα στοιχεία για αριθμητικό προσδιορισμό μελλοντικής ζημιάς με τη μέθοδο του πολλαπλασιαστή και του πολλαπλασιαστέου η ζημιά συμπλέκεται με τις γενικές αποζημιώσεις και αποτιμάται κάτω από πλατιά σκοπιά, υπό το φως του συνόλου των δεδομένων της υπόθεσης. Παναγιώτη Παναγή v. Σάββα Κακοψίτου, Πολιτική Έφεση Αρ. 10619, (2001) 1Β Α.Α.Δ 839, 21 Ιουνίου 2001 και Σάββας Κακοψίτου v. Παναγιώτη Παναγή, Πολιτική Έφεση Αρ. 10624, (2001) 1Β Α.Α.Δ 839, 21 Ιουνίου 2001 Υπόθεση 1.6.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Τροχαίο ατύχημα Ενάγων 23 χρονών, κατασκευαστής ξυλότυπου σε οικοδομές Υπέστη σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και το κρανίο και συγκεκριμένο τραύμα της αριστεράς μετωπιαίας χώρας του τριχωτού της κεφαλής, με εμπιεστικό κάταγμα του μετωπιαίου οστού, της γνάθου και της βάσης του δεξιού οφθαλμικού κόγχου και του δεξιού ζυγωματικού τόξου Παρουσίαζε εγκεφαλική διάσειση Υπεβλήθη σε κρανιοτομή και ανύψωση του εμπιέσματος Επίσης σε πλαστική χειρουργική επέμβασης για επιδιόρθωση του κατάγματος της γνάθου με οστικό μόσχευμα Διενεργήθηκε επίσης απονεύρωση Μετεγχειριτικά είχε επιληπτικές κρίσεις Μόνιμες συνέπειες: ανοσμία και δυσκολία στην αναπνοή και πιθανότητα εμφάνισης μετατραυματικής επιληψίας σε ποσοστό 10% Επιδίκαση 7.000 Χαρακτηρίσθηκε χαμηλό, αλλά επικυρώθηκε στην απουσία αντέφεσης. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Δεν υπολογίσθηκε με τη μέθοδο του συντελεστή πάρα την ύπαρξη ενώπιον του Δικαστηρίου όλων των στοιχείων για υπολογισμό της απώλειας με ακρίβεια Κατ έφεση κρίθηκε ότι ο κατάλληλος συντελεστής ήταν, ενόψει της ηλικίας του θύματος (23 χρόνων κατά το ατύχημα), ο αριθμός 15. Χαράλαμπος Σ. Χαραλάμπους ν. Κυριάκου Πογιατζή ν. Χαρίκλειας Ανδρέου, Πολιτική Έφεση Αρ.9533, (1998) 1Β Α.Α.Δ 726, 15 Απριλίου 1998 17

Υπόθεση 1.9.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Σωματικές βλάβες Άντρας ηλικίας 63 ετών με πλήρη απώλεια όρασης του δεξιού οφθαλμού από το 1982, κτύπησε στο πρόσωπο με αποτέλεσμα να προκληθεί σ αυτόν αποκόλληση του αμφισβληστροειδούς στον αριστερό οφθαλμό, η οποία κατέληξε στην απώλεια ουσιαστικά της όρασής του από τον οφθαλμό αυτό Επιδικασθείσες γενικές αποζημιώσεις 60.000 επί πλήρους ευθύνης Κρίθηκαν έκδηλα ανεπαρκείς και αυξήθηκαν σε 80.000 κατ έφεση. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια εισοδηματικής ικανότητας Επιδίκαση ποσού 6.000 σε άντρα ηλικίας 63 ετών κατά το ατύχημα, συνταξιούχο δημόσιο υπάλληλο, ο οποίος λόγω του ατυχήματος απώλεσε τη δυνατότητα εργοδότησής του. Γεώργιος Αντωνίου ν. Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Δημοσίων Υπαλλήλων Λευκωσίας Λτδ., Πολιτική Έφεση Αρ.11315, (2004) 1Α Α.Α.Δ 37, 21 Ιανουαρίου 2004 Υπόθεση 1.9.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Σοβαρός τραυματισμός νεαρού άνδρα στο πρόσωπο με αποτέλεσμα ουσιαστικά την πλήρη τύφλωση Υποβολή σε τρεις εγχειρήσεις στο εξωτερικό Ο τραυματισθείς κατέστη εξαρτημένο άτομο και στερήθηκε τις απολαύσεις της ζωής που σχετίζονται με την όραση, με ανάλογες επιπτώσεις και στη ψυχοσωματική του υγεία Επιδίκαση ποσού 100.000 Κρίθηκε ανεπαρκές και αυξήθηκε κατ έφεση σε 150.000. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Οικοδόμος ηλικίας 22 ετών απώλεσε την όραση του στο ένα μάτι και είχε μόνο μερική ασθενή αντίληψη του φωτός στο άλλο Πολλαπλασιαστέος η διαφορά μεταξύ απολαβών πριν και μετά το ατύχημα και πολλαπλασιαστής 15 Υιοθέτηση πολλαπλασιαστή 17 κατ έφεση. Γεώργιος Τρύφωνος v. Σωτήρη Σωτηρίου, Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 10500 και 10502, (2000) 1Β Α.Α.Δ 1305, 18 Ιουλίου 2000 Υπόθεση 1.9.1 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Προσωπικές βλάβες Σοβαρό τραύμα στον αριστερό οφθαλμό με μόνιμη απώλεια οράσεως - Εναπομείνασα όραση αριστερού οφθαλμού μεταξύ 15% και 35% σε οικοδόμο ηλικίας 35 ετών κατά τον χρόνο του ατυχήματος Επιδίκαση ποσού 15.000 Επικυρώθηκε κατ' έφεση. Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Έμπειρος οικοδόμος, ηλικίας 35 ετών κατά το χρόνο του ατυχήματος υπέστη σοβαρό τραυματισμό του κάτω βλεφάρου και του δακρυϊκού σωληναρίου του αριστερού οφθαλμού Εναπομείνασα όραση αριστερού οφθαλμού μεταξύ 15% και 35% Αδυναμία Δικαστηρίου να χρησιμοποιήσει τη μέθοδο του συντελεστή και του πολλαπλασιαστέου λόγω παράλειψης του ενάγοντα να προσάξει πιστευτή μαρτυρία 18

Επιδίκαση ποσού 10.000 για απώλεια της εισοδηματικής του ικανότητας Επικυρώθηκε κατ' έφεση. Παναγιώτης Θεοδούλου ν. A. Panayides Constracting Ltd., Πολιτική Έφεση Αρ. 9996, (1999) 1Γ Α.Α.Δ 2134, 22 Δεκεμβρίου 1999 Υπόθεση 1.9.1 Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω αξιολόγησης αλλά και των παραδεχτών γεγονότων προχωρώ να διατυπώσω τα ευρήματα του Δικαστηρίου. Ο Ενάγων υπέστη σοβαρό διαμπερές τραύμα στο δεξιό οφθαλμό μετά από τροχαίο δυστύχημα και μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας και εισήχθη στο Οφθαλμολογικό Τμήμα μέσω του Τμήματος Πρώτων Βοηθειών. Υπεβλήθη σε μία σειρά από κλινικές, εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις. Είχε υποστεί τραυματικό εγκεφαλικό οίδημα σε συνδυασμό με μία σειρά από πολλαπλά κατάγματα προσωπικού κρανίου και οστών του κόγχου. Ο δεξιός οφθαλμός παρουσίαζε κλινική εικόνα σοβαρού τραυματισμού χωρίς αντίληψη φωτός, ορατό πολλαπλό διαμπερές τραύμα βολβού και αιμόφθαλμο. Ο Ενάγων μεταφέρθηκε στο χειρουργείο όπου υπό γενική νάρκωση υπεβλήθη σε συνολική επισκόπηση του δεξιού βολβού. Διεγνώσθη γραμμικό τραύμα σκληρού από την 11 η ώρα προς τα κάτω μέχρι την 6 η ώρα σε απόσταση περίπου 13 mm από το άνω κερατοσκληρικό όριο με κατεύθυνση προς τα κάτω σε ίση περίπου απόσταση 13 mm από το κάτω κερατοσκληρικό όριο. Υπήρχε πλήρης διάχυση προς τα έξω και απώλεια υαλοειδούς συνοδευόμενη από απώλεια του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς χιτώνος όπως και του ακτινωτού σώματος συνοδευόμενα από εκτεταμένη εικόνα αιμορραγικών στοιχείων. Διενεργήθη χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος και στη συνέχεια συρραφή του δεξιού βολβού. Ο Ενάγων παρέμεινε στο Οφθαλμολογικό Τμήμα όπου και υπεβλήθη σε συντηρητική θεραπεία με ενδοφλέβια έγχυση αντιβιωτικών και θεραπεία του χειρουργικού τραύματος μέχρι τη χορήγηση εξιτηρίου στις 10.9.06. Κατά την έξοδό του από το Νοσοκομείο είχε πλήρη απώλεια της όρασης - απουσία αντίληψης φωτός - κατά το δεξιό οφθαλμό. Ο Ενάγων παρακολουθείτο ακολούθως στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και από ιδιώτη γιατρό και γιατρό στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα. 19

Υπήρξε ρήξη βολβού μεγέθους 270 μοιρών ακριβώς μπροστά από τις καταφύσεις των μυών. Φαίνεται ότι υπήρχε εκτεταμένη απώλεια ενδοφθάλμιου περιεχομένου και η σύγκλιση των χειλέων του τραύματος ήταν πολύ δύσκολη. Η οπτική οξύτητα ήταν αμφίβολη αντίληψη φωτός δεξιά 6/6 αριστερά. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία και βυθοσκόπηση του αριστερού οφθαλμού δεν έδειξε τίποτε το παθολογικό. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία του δεξιού οφθαλμού έδειξε ολικό ύφαιμα, οίδημα επιπεφυκότα, θολερότητα κερατοειδούς και πολύ μαλακό βολβό. Εξέταση με υπέρηχους έδειξε αποδιοργανωμένους ενδοφθάλμιους ιστούς. Ο Ενάγων αντιμετωπίστηκε με τοπικά και συστηματικά στεροειδή για περίοδο 10 ημερών. Αφού διευκρινίστηκε στον Ενάγοντα ότι η πρόγνωση με την βελτίωση της οπτικής οξύτητας είναι πτωχή διενεργήθηκε υαλοειδεκτομή του δεξιού οφθαλμού υπό γενική αναισθησία στις 19/9/2006. Κατά την διάρκεια της εγχείρισης διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος του αμφιβληστροειδούς είχε χαθεί κατά την εξωθητική ρήξη του βολβού. Υπήρχε εκτεταμένη χοριοειδική αποκόλληση λόγο υπερχοριοειδικής αιμορραγίας, μέρος της οποίας παροχετεύτηκε. Έγινε καθαρισμός της υαλοειδικής κοιλότητας και χρησιμοποιήθηκε έλαιο σιλικόνης γα επιπωματισμό του εναπομείναντος αμφιβληστροειδούς. Μετεγχειρητικά ο Ενάγων διατηρεί σχηματισμένο πρόσθιο θάλαμο και η ενδοφθάλμια φλεγμονή σταδιακά υποχωρεί. Είναι φανερό ότι δεν θα κερδηθεί χρήσιμη όραση από αυτό το μάτι αλλά υπάρχει καλή πιθανότητα ο βολβός να επιβιώσει πράγμα που θα βελτιώσει την κοσμητική εμφάνιση του Ενάγοντα. Αν η ενδοφθάλμια φλεγμονή δεν υποχωρήσει τελείως θα υπάρχει σοβαρή ένδειξη για εξόρυξη του βολβού για να μειωθεί ο κίνδυνος συμπαθητικής οφθαλμίας στο αριστερό μάτι. Αν το τραυματισμένο μάτι δημιουργεί χρονιαία φλεγμονή τότε αυτή μπορεί να επηρεάσει το καλό μάτι, να ερεθίσει τα τοιχώματα και του καλού ματιού και να τυφλώσει το καλό μάτι. Γι αυτό τον λόγο πρέπει να φτιάξουμε το τραυματισμένο μάτι σε τέτοιο βαθμό που να σταματήσει την φλεγμονή, αιμορραγία, ερεθισμό. Εδώ από το 2006 που ο Ενάγων χειρουργήθηκε σε καμιά επίσκεψη ο ΜΕ3 βρήκε ενδοφθάλμια φλεγμονή ή ερεθισμό και είναι πολύ απίθανο αν όχι αδύνατο στο μέλλον να δημιουργηθεί συμπαθητική οφθαλμία. Συνήθως αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε στους πρώτους μήνες. Αν κάποιος πάθει συμπαθητική οφθαλμία και αναγνωριστεί γρήγορα και πάρει σωστή θεραπεία τότε την σταματάς και γλυτώνεις το καλό μάτι.αν δεν θεραπευθεί και δεν αναγνωριστεί τότε τυφλώνεται και το καλό μάτι. Αν συμβεί αφαιράς το τραυματισμένο μάτι. Από πρακτικής άποψης ένα άτομο που χάνει το ένα μάτι χάνει μέρος του οπτικού του πεδίου και μειώνεται η ικανότητα να κρίνει σε βάθος και σε αποστάσεις. Μειώνεται η ικανότητα της τρισδιάστατης όρασης. Όσον αφορά την ψυχολογία είναι υποκειμενικό ζήτημα για τον κάθε ασθενή. 20

Από πλευράς πόνου και ταλαιπωρίας τους πρώτους 2-3 μήνες είναι πολύ επώδυνο γιατί το μάτι είναι ευαίσθητο όργανο μετά το πρώτο τρίμηνο οι ενοχλήσεις είναι ελαφριές και τώρα ο Ενάγων δεν έχει πόνο. Εφόσον ο Ενάγων δεν παρουσίασε φλεγμονή τόσα χρόνια είναι πολύ απίθανο να παρουσιάσει συμπαθητική οφθαλμία. Στην απίθανη περίπτωση που παρουσιαστεί αυτή η φλεγμονή γίνεται επέμβαση και περισώζεται το καλό μάτι. Ο βολβός του δεξιού οφθαλμού του Ενάγοντα ως όργανο έχει επιβιώσει. Ο Ενάγων έχει ένα ζωντανό μάτι που κινείται. Το χρώμα, ωστόσο, έχει αλλοιωθεί. Για την βελτίωση της εμφάνισης αναγκάζεται να φορεί έγχρωμο φακό επαφής. Για το σκοπό αυτό έχει εξασφαλίσει τέτοιους φακούς που είναι φτιαγμένοι από ειδικό πλαστικό και έχει το ίδιο σχήμα με την επιφάνεια του ματιού και πάνω σε αυτό ζωγραφίζεται η κόρη και το σχήμα έτσι ώστε τα δύο μάτια να είναι ομοιόμορφα. Στην περίπτωση του Ενάγοντα υπήρχε καλό αισθητικό αποτέλεσμα με τους φακούς που έχει εξασφαλίσει. Ο φακός έχει ημερομηνία λήξης και φθείρεται και με την πάροδο του χρόνου χρειάζεται συντήρηση, καθαρισμό και αλλαγή. Αξιολογώντας τη μαρτυρία του Ενάγοντα σε σχέση με τα όσα κατέθεσε για τα εισοδήματα που είχε όταν επεσυνέβη το επίδικο δυστύχημα διαπίστωσα ότι ήταν κατηγορηματικός στην εκδοχή του ότι εργαζόταν ως πλασιέ σε εταιρεία που ασχολείται με γαλακτοκομικά προϊόντα λαμβάνοντας μηνιαίο μισθό ΛΚ682 ( 1.165) και ταυτόχρονα ασχολείτο ως προπονητής και ποδοσφαιριστής σε Σωματείο Γ' Κατηγορίας λαμβάνοντας μηνιαίο εισόδημα ΛΚ 1.000 ( 1.700). Αντεξετάστηκε έντονα ειδικά καθ' όσον αφορά το θέμα αν εργαζόταν ως ποδοσφαιριστής και προπονητής και αν ελάμβανε το συγκεκριμένο μισθό και παρέμεινε σταθερός στην εκδοχή του. Θεωρώ ότι ήταν ειλικρινής πάνω στο θέμα αυτό. Ο Ενάγων, όπως διεφάνη από την ίδια τη μαρτυρία του η οποία σε σχέση με το ότι ασχολείτο με το ποδόσφαιρο από προηγουμένως δεν αμφισβητήθηκε, κατά τον ουσιώδη χρόνο εξακολουθούσε να παίζει ποδόσφαιρο και να λαμβάνει το μισθό που ανέφερε. Βέβαια δεν απέφυγε, όταν ρωτήθηκε σχετικά κατά το στάδιο της αντεξέτασης, να διευκρινίσει ότι υπάρχει ένα χρονικό περιθώριο που μπορεί κάποιος να ασχολείται και να παίζει ποδόσφαιρο λέγοντας χαρακτηριστικά ότι για κάποιους μπορεί να είναι η ηλικία των 32 ετών και για άλλους η ηλικία των 40 ετών. Ο Ενάγων αναφέρθηκε, επίσης, και στις εργασίες που ασχολήθηκε μετά τον τραυματισμό του στο επίδικο δυστύχημα οι οποίες κατ' ουσίαν δεν έχουν αμφισβητηθεί κατά το στάδιο της αντεξέτασης. Ως αποτέλεσμα θα δεχτώ αυτό το μέρος της μαρτυρίας του Ενάγοντα προβαίνοντας στα ανάλογα ευρήματα ως ακολούθως: Κατά το έτος που έγινε το επίδικο δυστύχημα ο Ενάγων ήτο 33 ετών. Από μικρός ασχολείτο με το ποδόσφαιρο. Μετά το δυστύχημα δεν μπορεί να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο γιατί με ένα μάτι δεν μπορεί να παίξει ποδόσφαιρο. 21

Κατά τον ουσιώδη χρόνο ασχολείτο παίζοντας ποδόσφαιρο στον Ολυμπο Ξυλοφάγου που είναι ομάδα Γ κατηγορίας στο πρωτάθλημα της ΚΟΠ και ταυτόχρονα ήταν και προπονητής. Από τα δύο αυτά επαγγέλματα είχε εισόδημα ΛΚ1000 ( 1.700). Για δύο χρόνια μέχρι την ημέρα του δυστυχήματος εργαζόταν ως πλασιέ στην εταιρεία Χαραλαμπίδη που ασχολείται με γαλακτοκομικά προϊόντα και έκανε τις παραδόσεις. Ο μισθός που λάμβανε ήταν ΛΚ682 μηνιαίως ( 1.165). Μετά το δυστύχημα δεν μπορούσε να οδηγεί μεγάλα αυτοκίνητα. Κρίθηκε ο Ενάγων από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις ανίκανος κατά ποσοστό 75% και του καταβάλλεται σύνταξη για το ποσό των 700 μηνιαίως. Μετά το δυστύχημα εργάζεται ως προπονητής σε ερασιτεχνική ομάδα του χωριού της Ορμήδειας και λαμβάνει εισόδημα 500 το μήνα. Επίσης μετά το δυστύχημα συνεργάζεται με την εταιρεία Decor Wall Ltd. και μεσολαβεί για εξασφάλιση πελατείας και για το σκοπό αυτό του καταβάλλεται σχετική προμήθεια ανάλογα με τη μεσολάβηση που πραγματοποιεί. Λαμβάνω, επομένως, υπόψη μου την ηλικία του Ενάγοντα σήμερα - είναι 38 ετών - τη μόρφωσή του, τα κατάλοιπα του τραυματισμού του που είναι η απώλεια όρασης του από τον ένα οφθαλμό, τη δυνατότητά του να ασκεί τα επαγγέλματα που αναφέρθηκαν ανωτέρω, όπως, επίσης, και το γεγονός ότι θα μπορούσε για κάποια χρόνια στο μέλλον αν δεν επεσυνέβαινε το επίδικο δυστύχημα να ασχολείται παράλληλα και με το ποδόσφαιρο και να εξασφαλίζει επιπρόσθετο εισόδημα. Σταθμίζοντας λοιπόν και συνεκτιμώντας κάθε σχετικό παράγοντα έχω καταλήξει ότι το δίκαιο υπό τις περιστάσεις ποσό για την απώλεια μελλοντικών απολαβών θα ήταν της τάξης των 50.000. Γιαννάκη Ποντικού v. Sveltana Raileany, Αρ. Αγωγής 2612/06, Ε.Δ. Λάρνακας, 18 Ιανουαρίου 2012 Υπόθεση 1.9.2 Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Τροχαίο ατύχημα Ενάγων 23 χρονών, κατασκευαστής ξυλότυπου σε οικοδομές Υπέστη σοβαρά τραύματα στο πρόσωπο και το κρανίο και συγκεκριμένο τραύμα της αριστεράς μετωπιαίας χώρας του τριχωτού της κεφαλής, με εμπιεστικό κάταγμα του μετωπιαίου οστού, της γνάθου και της βάσης του δεξιού οφθαλμικού κόγχου και του δεξιού ζυγωματικού τόξου Παρουσίαζε εγκεφαλική διάσειση Υπεβλήθη σε κρανιοτομή και ανύψωση του εμπιέσματος Επίσης σε πλαστική χειρουργική επέμβασης για επιδιόρθωση του κατάγματος της γνάθου με οστικό μόσχευμα Διενεργήθηκε επίσης απονεύρωση Μετεγχειριτικά είχε επιληπτικές κρίσεις Μόνιμες συνέπειες: ανοσμία και δυσκολία στην αναπνοή και πιθανότητα εμφάνισης μετατραυματικής επιληψίας σε ποσοστό 10% Επιδίκαση 7.000 Χαρακτηρίσθηκε χαμηλό, αλλά επικυρώθηκε στην απουσία αντέφεσης. 22

Αποζημιώσεις Γενικές αποζημιώσεις Απώλεια μελλοντικών απολαβών Δεν υπολογίσθηκε με τη μέθοδο του συντελεστή πάρα την ύπαρξη ενώπιον του Δικαστηρίου όλων των στοιχείων για υπολογισμό της απώλειας με ακρίβεια Κατ έφεση κρίθηκε ότι ο κατάλληλος συντελεστής ήταν, ενόψει της ηλικίας του θύματος (23 χρόνων κατά το ατύχημα), ο αριθμός 15. Χαράλαμπος Σ. Χαραλάμπους ν. Κυριάκου Πογιατζή ν. Χαρίκλειας Ανδρέου, Πολιτική Έφεση Αρ.9533, (1998) 1Β Α.Α.Δ 726, 15 Απριλίου 1998 Υπόθεση 1.9.2 Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω αξιολόγησης αλλά και των παραδεχτών γεγονότων προχωρώ να διατυπώσω τα ευρήματα του Δικαστηρίου. Ο Ενάγων υπέστη σοβαρό διαμπερές τραύμα στο δεξιό οφθαλμό μετά από τροχαίο δυστύχημα και μεταφέρθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας και εισήχθη στο Οφθαλμολογικό Τμήμα μέσω του Τμήματος Πρώτων Βοηθειών. Υπεβλήθη σε μία σειρά από κλινικές, εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις. Είχε υποστεί τραυματικό εγκεφαλικό οίδημα σε συνδυασμό με μία σειρά από πολλαπλά κατάγματα προσωπικού κρανίου και οστών του κόγχου. Ο δεξιός οφθαλμός παρουσίαζε κλινική εικόνα σοβαρού τραυματισμού χωρίς αντίληψη φωτός, ορατό πολλαπλό διαμπερές τραύμα βολβού και αιμόφθαλμο. Ο Ενάγων μεταφέρθηκε στο χειρουργείο όπου υπό γενική νάρκωση υπεβλήθη σε συνολική επισκόπηση του δεξιού βολβού. Διεγνώσθη γραμμικό τραύμα σκληρού από την 11 η ώρα προς τα κάτω μέχρι την 6 η ώρα σε απόσταση περίπου 13 mm από το άνω κερατοσκληρικό όριο με κατεύθυνση προς τα κάτω σε ίση περίπου απόσταση 13 mm από το κάτω κερατοσκληρικό όριο. Υπήρχε πλήρης διάχυση προς τα έξω και απώλεια υαλοειδούς συνοδευόμενη από απώλεια του αμφιβληστροειδούς και του χοριοειδούς χιτώνος όπως και του ακτινωτού σώματος συνοδευόμενα από εκτεταμένη εικόνα αιμορραγικών στοιχείων. Διενεργήθη χειρουργικός καθαρισμός του τραύματος και στη συνέχεια συρραφή του δεξιού βολβού. Ο Ενάγων παρέμεινε στο Οφθαλμολογικό Τμήμα όπου και υπεβλήθη σε συντηρητική θεραπεία με ενδοφλέβια έγχυση αντιβιωτικών και θεραπεία του χειρουργικού τραύματος μέχρι τη χορήγηση εξιτηρίου στις 10.9.06. Κατά την έξοδό του από το Νοσοκομείο είχε πλήρη απώλεια της όρασης - απουσία αντίληψης φωτός - κατά το δεξιό οφθαλμό. Ο Ενάγων παρακολουθείτο ακολούθως στα 23

εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και από ιδιώτη γιατρό και γιατρό στην Κύπρο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα. Υπήρξε ρήξη βολβού μεγέθους 270 μοιρών ακριβώς μπροστά από τις καταφύσεις των μυών. Φαίνεται ότι υπήρχε εκτεταμένη απώλεια ενδοφθάλμιου περιεχομένου και η σύγκλιση των χειλέων του τραύματος ήταν πολύ δύσκολη. Η οπτική οξύτητα ήταν αμφίβολη αντίληψη φωτός δεξιά 6/6 αριστερά. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία και βυθοσκόπηση του αριστερού οφθαλμού δεν έδειξε τίποτε το παθολογικό. Εξέταση με σχισμοειδή λυχνία του δεξιού οφθαλμού έδειξε ολικό ύφαιμα, οίδημα επιπεφυκότα, θολερότητα κερατοειδούς και πολύ μαλακό βολβό. Εξέταση με υπέρηχους έδειξε αποδιοργανωμένους ενδοφθάλμιους ιστούς. Ο Ενάγων αντιμετωπίστηκε με τοπικά και συστηματικά στεροειδή για περίοδο 10 ημερών. Αφού διευκρινίστηκε στον Ενάγοντα ότι η πρόγνωση με την βελτίωση της οπτικής οξύτητας είναι πτωχή διενεργήθηκε υαλοειδεκτομή του δεξιού οφθαλμού υπό γενική αναισθησία στις 19/9/2006. Κατά την διάρκεια της εγχείρισης διαπιστώθηκε ότι ένα μεγάλο μέρος του αμφιβληστροειδούς είχε χαθεί κατά την εξωθητική ρήξη του βολβού. Υπήρχε εκτεταμένη χοριοειδική αποκόλληση λόγο υπερχοριοειδικής αιμορραγίας, μέρος της οποίας παροχετεύτηκε. Έγινε καθαρισμός της υαλοειδικής κοιλότητας και χρησιμοποιήθηκε έλαιο σιλικόνης γα επιπωματισμό του εναπομείναντος αμφιβληστροειδούς. Μετεγχειρητικά ο Ενάγων διατηρεί σχηματισμένο πρόσθιο θάλαμο και η ενδοφθάλμια φλεγμονή σταδιακά υποχωρεί. Είναι φανερό ότι δεν θα κερδηθεί χρήσιμη όραση από αυτό το μάτι αλλά υπάρχει καλή πιθανότητα ο βολβός να επιβιώσει πράγμα που θα βελτιώσει την κοσμητική εμφάνιση του Ενάγοντα. Αν η ενδοφθάλμια φλεγμονή δεν υποχωρήσει τελείως θα υπάρχει σοβαρή ένδειξη για εξόρυξη του βολβού για να μειωθεί ο κίνδυνος συμπαθητικής οφθαλμίας στο αριστερό μάτι. Αν το τραυματισμένο μάτι δημιουργεί χρονιαία φλεγμονή τότε αυτή μπορεί να επηρεάσει το καλό μάτι, να ερεθίσει τα τοιχώματα και του καλού ματιού και να τυφλώσει το καλό μάτι. Γι αυτό τον λόγο πρέπει να φτιάξουμε το τραυματισμένο μάτι σε τέτοιο βαθμό που να σταματήσει την φλεγμονή, αιμορραγία, ερεθισμό. Εδώ από το 2006 που ο Ενάγων χειρουργήθηκε σε καμιά επίσκεψη ο ΜΕ3 βρήκε ενδοφθάλμια φλεγμονή ή ερεθισμό και είναι πολύ απίθανο αν όχι αδύνατο στο μέλλον να δημιουργηθεί συμπαθητική οφθαλμία. Συνήθως αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε στους πρώτους μήνες. Αν κάποιος πάθει συμπαθητική οφθαλμία και αναγνωριστεί γρήγορα και πάρει σωστή θεραπεία τότε την σταματάς και γλυτώνεις το καλό μάτι.αν δεν θεραπευθεί και δεν αναγνωριστεί τότε τυφλώνεται και το καλό μάτι. Αν συμβεί αφαιράς το τραυματισμένο μάτι. Από πρακτικής άποψης ένα άτομο που χάνει το ένα μάτι χάνει μέρος του οπτικού του πεδίου και μειώνεται η ικανότητα να κρίνει σε βάθος και σε αποστάσεις. Μειώνεται η ικανότητα της τρισδιάστατης όρασης. 24