Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 20 Νοεμβρίου 2015 (OR. en) 14406/15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 20 Νοεμβρίου 2015 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 14375/15 Θέμα: JAI 899 COSI 153 COTER 151 COPS 359 ENFOPOL 364 ENFOCUSTOM 120 ASIM 152 CATS 119 Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ και των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (20 Νοεμβρίου 2015) Επισυνάπτονται στο παράρτημα για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ και των κρατών μελών, συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο κατά την 3432η σύνοδό του στις 20 Νοεμβρίου 2015. 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 1 DGD 1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ και των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας 1. Το Συμβούλιο εκφράζει τον αποτροπιασμό του για τις απεχθείς τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι στις 13 Νοεμβρίου 2015 και εκφράζει τα θερμότατα συλλυπητήριά του προς τα θύματα αυτών των επιθέσεων, τις οικογένειες και τους φίλους τους. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει την αλληλεγγύη του προς το λαό της Γαλλίας και εξαίρει το θάρρος και τις αποφασιστικές ενέργειες των γαλλικών αρχών. Οι επιθέσεις επέφεραν πλήγμα στις ευρωπαϊκές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ αντιμετωπίζει σοβαρή τρομοκρατική επίθεση, και ήδη έχουν αποφασισθεί σημαντικά μέτρα. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της επίσπευσης της εφαρμογής των μέτρων σε όλα τα πεδία που καλύπτονται από τη δήλωση για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η οποία εκδόθηκε από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 12 Φεβρουαρίου 2015, και ειδικότερα των μέτρων που περιγράφονται κατωτέρω. Καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) 2. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα να ολοκληρωθεί, πριν από το τέλος του 2015, η κατάρτιση φιλόδοξης οδηγίας σχετικά με τις καταστάσεις με τα ονόματα των επιβατών (PNR) της ΕΕ, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει στο πεδίο εφαρμογής της τις εσωτερικές πτήσεις, να προβλέπει αρκούντως μακρά περίοδο διατήρησης των δεδομένων PNR υπό μη «καλυμμένη» μορφή και να μην περιορίζεται σε εγκλήματα διακρατικού χαρακτήρα. Πυροβόλα όπλα 3. Το Συμβούλιο: α) χαιρετίζει την έκδοση, στις 18 Νοεμβρίου 2015, του εκτελεστικού κανονισμού σχετικά με κοινά πρότυπα απενεργοποίησης, β) χαιρετίζει την υποβολή, από την Επιτροπή, στις 18 Νοεμβρίου 2015, πρότασης σχετικά με την αναθεώρηση της ισχύουσας οδηγίας για τα πυροβόλα όπλα, ως προς την οποία θα αρχίσουν αμέσως οι εργασίες, 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 2
γ) δεσμεύεται να αυξήσει την επιχειρησιακή συνεργασία μέσω της Ευρωπόλ στο πλαίσιο του κύκλου πολιτικής της ΕΕ για το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα, ιδίως στο πλαίσιο του επιχειρησιακού σχεδίου δράσης για τα πυροβόλα όπλα. Όλα τα κράτη μέλη που θίγονται από το πρόβλημα καλούνται να συμμετάσχουν σε αυτές τις προσπάθειες έως το τέλος του 2015, δ) καλεί τον FRONTEX και την Ευρωπόλ να συνδράμουν τα κράτη μέλη που συνορεύουν με την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων προκειμένου να αυξήσουν τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα με σκοπό την ανίχνευση της παράνομης διακίνησης πυροβόλων όπλων και να ενισχύσουν τη συνεργασία με τις χώρες της περιοχής, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων επιχειρησιακές περιφερειακές πλατφόρμες, όπως η πρωτοβουλία των Δυτικών Βαλκανίων κατά της τρομοκρατίας. Ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα 4. Τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν: α) να εφαρμόσουν άμεσα τους αναγκαίους συστηματικούς και συντονισμένους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, μεταξύ άλλων και σε άτομα που απολαύουν του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας, β) με βάση τον γρήγορο προσδιορισμό των επειγουσών αναγκών και των πιθανών λύσεων, οι οποίες θα κοινοποιηθούν από την Επιτροπή πριν από το τέλος του 2015, να αναβαθμίσουν τα συστήματα συνοριακού ελέγχου των κρατών μελών του Σένγκεν (ηλεκτρονική σύνδεση με τις συναφείς βάσεις δεδομένων της Interpol σε όλα τα σημεία διέλευσης των εξωτερικών συνόρων, αυτοματοποιημένος διερευνητικός έλεγχος των ταξιδιωτικών εγγράφων) έως τον Μάρτιο του 2016, γ) στο πλαίσιο της σημερινής μεταναστευτικής κρίσης, να πραγματοποιούν συστηματική καταχώριση, μεταξύ άλλων λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, των υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται παρανόμως στο χώρο Σένγκεν, είτε πρόκειται για μετανάστες είτε για αιτούντες διεθνή προστασία, και να διενεργούν συστηματικούς ελέγχους ασφάλειας χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες βάσεις δεδομένων, ιδίως το SIS II, τις βάσεις δεδομένων της Ιντερπόλ, το VIS και τις βάσεις δεδομένων των εθνικών αστυνομικών αρχών, με την υποστήριξη του Frontex και της Ευρωπόλ, και να διασφαλίσουν ότι τα κομβικά σημεία υποδοχής (hotspots) είναι εξοπλισμένα με την κατάλληλη τεχνολογία. Η Ευρωπόλ θα μετακαλέσει υπαλλήλους τους οποίους θα αναπτύξει στα κομβικά σημεία υποδοχής προς στήριξη της διαδικασίας διερευνητικών ελέγχων, ιδίως με την ενίσχυση των δευτερευόντων ελέγχων ασφαλείας, 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 3
δ) να ενισχύσουν τους ελέγχους στα πλέον εκτεθειμένα εξωτερικά σύνορα, ιδίως με την ανάπτυξη, όταν απαιτείται λόγω των περιστάσεων, ομάδων ταχείας επέμβασης στα σύνορα (RABIT) και αστυνομικών, προκειμένου να εξασφαλίζονται συστηματικοί διερευνητικοί έλεγχοι και έλεγχοι ασφαλείας. 5. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει τα συμπεράσματά του της 9ης Νοεμβρίου 2015 και καλεί την Επιτροπή: α) να υποβάλει, κατά την επικαιροποίηση των προτάσεών της για έξυπνη διαχείριση των συνόρων (Smart Borders), πρόταση για τη στοχευμένη αναθεώρηση του Κώδικα Συνόρων του Σένγκεν (ΚΣΣ) με σκοπό να προβλεφθούν συστηματικοί έλεγχοι των υπηκόων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εξακρίβωσης των βιομετρικών στοιχείων, με βάση τις οικείες βάσεις δεδομένων στα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν, με πλήρη αξιοποίηση των τεχνικών δυνατοτήτων για να μην παρεμποδίζεται η ομαλή ροή της κυκλοφορίας, β) να προβλέψει, στην πρότασή της για την επικαιροποίηση του κανονισμού Frontex, ισχυρή νομική βάση για τη συμβολή του Frontex στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος καθώς και για την πρόσβασή του στις οικείες βάσεις δεδομένων. 6. Ο Frontex: α) θα συμβάλει στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και θα στηρίξει τη συντονισμένη εφαρμογή των κοινών δεικτών επικινδυνότητας (CRIS) πριν από το τέλος του 2015, β) θα συνδράμει τα κράτη μέλη στην ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα για τον καλύτερο εντοπισμό ύποπτων ταξιδιωτικών μετακινήσεων ξένων τρομοκρατών μαχητών και του λαθρεμπορίου πυροβόλων όπλων, σε συνεργασία με την Ευρωπόλ, γ) θα συνεργάζεται στενά με την Ευρωπόλ και την Eurojust, ιδίως στο πλαίσιο των κομβικών σημείων υποδοχής και θα ανταλλάσσει δεδομένα με την Ευρωπόλ, βάσει της συμφωνίας συνεργασίας για την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η συμφωνία θα πρέπει να συναφθεί χωρίς καθυστέρηση ώστε η ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ του Frontex και της Ευρωπόλ να μπορέσει να αρχίσει από την 1η Ιανουαρίου του 2016. 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 4
Ανταλλαγή πληροφοριών 7. Το Συμβούλιο αποφασίζει να ενισχύσει τη συνεργασία των αρχών επιβολής του νόμου : α) Τα κράτη μέλη θα διασφαλίσουν ότι οι εθνικές αρχές καταχωρούν συστηματικά δεδομένα σχετικά με β) ύποπτους ξένους τρομοκράτες μαχητές στο SIS II, ιδίως δυνάμει του άρθρου 36 παράγρ. 3, προωθούν μέτρα ευαισθητοποίησης και κατάρτισης σχετικά με τη χρήση του SIS και καθορίζουν κοινή προσέγγιση για τη χρήση των δεδομένων του SIS II που αφορούν ξένους μαχητές, γ) τα κράτη μέλη θα επισπεύσουν την πλήρη εφαρμογή και την αποτελεσματική χρήση του κεκτημένου του Prüm (διασύνδεση των εθνικών βάσεων δεδομένων για το DNA, τα δακτυλικά αποτυπώματα και τους αριθμούς κυκλοφορίας οχημάτων και πρόσβαση σε αυτές), δ) Η Ευρωπόλ θα εγκαινιάσει το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας (ΕΚΚΤ) την 1η Ιανουαρίου 2016 ως μια πλατφόρμα βάσει της οποίας τα κράτη μέλη μπορούν να ενισχύσουν την ανταλλαγή πληροφοριών και την επιχειρησιακή συνεργασία όσον αφορά την παρακολούθηση των ξένων τρομοκρατών μαχητών και τις έρευνες σχετικά με αυτούς, τη διακίνηση παράνομων πυροβόλων όπλων και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Ο νέος κανονισμός της Ευρωπόλ, σχετικά με τον οποίο θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των συννομοθετών πριν από το τέλος του έτους, θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με την εντολή και τους στόχους του ΕΚΚΤ, συμπεριλαμβανομένης της Μονάδας για την αναφορά διαδικτυακού περιεχομένου (IRU), ε) Τα κράτη μέλη θα αποσπάσουν στο ΕΚΚΤ εμπειρογνώμονες στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας ώστε να σχηματισθεί ενισχυμένη μονάδα στήριξης των διασυνοριακών ερευνών, ικανή να παρέχει γρήγορη και ολοκληρωμένη στήριξη στη διερεύνηση σοβαρών τρομοκρατικών ενεργειών στην ΕΕ. Θα πρέπει επίσης να συμμετέχει και η Eurojust, στ) Η Επιτροπή καλείται να προτείνει την ενίσχυση της Ευρωπόλ με τους απαραίτητους πόρους για τη στήριξη του ΕΚΚΤ και να υποβάλει νομοθετική πρόταση για να επιτραπεί στην Ευρωπόλ να διασταυρώνει συστηματικά τις βάσεις δεδομένων της Ευρωπόλ με τις αντίστοιχες του SIS II, 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 5
ζ) Η Επιτροπή καλείται να καταβάλει προσπάθειες για την επίτευξη διαλειτουργικότητας των σχετικών βάσεων δεδομένων όσον αφορά ελέγχους ασφαλείας, συγκεκριμένα των βάσεων SIS II, SLTD της Ιντερπόλ και iarms. Σε αυτό το πλαίσιο, καλούνται τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της Επιτροπής, να καθιερώσουν ενιαία σημεία επαφής για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών. η) Τα κράτη μέλη θα αξιοποιήσουν στο έπακρο αυτές τις δυνατότητες ώστε να βελτιωθεί το συνολικό επίπεδο ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αντιτρομοκρατικών αρχών στην ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα μεριμνήσουν ώστε οι αρμόδιες εθνικές αρχές να αυξήσουν σημαντικά τις συμβολές τους στο σημείο επαφής «Travellers» της Ευρωπόλ προκειμένου να ανταποκριθούν στη σοβαρότητα της απειλής, και να συνδεθούν με τα οικεία συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών της Ευρωπόλ. Χρηματοδότηση της τρομοκρατίας 8. Το Συμβούλιο: α) καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την ενίσχυση, την εναρμόνιση και τη βελτίωση των εξουσιών των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ) και της μεταξύ τους συνεργασίας, ιδίως μέσω της ορθής ενσωμάτωσης του δικτύου FIU.net για την ανταλλαγή πληροφοριών στην Ευρωπόλ, και να εξασφαλίσει την ταχεία πρόσβασή τους στις απαιτούμενες πληροφορίες, προκειμένου να ενισχυθούν η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας σύμφωνα με τις συστάσεις της ειδικής ομάδας χρηματοοικονομικής δράσης (FATF), να ενισχυθούν οι έλεγχοι των μη τραπεζικών μεθόδων πληρωμής, όπως οι ηλεκτρονικές /ανώνυμες πληρωμές, τα εμβάσματα, οι μεταφορείς μετρητών («cash-carriers»), τα εικονικά νομίσματα, οι μεταφορές χρυσού ή πολυτίμων μετάλλων και οι προπληρωμένες κάρτες ανάλογα με τον κίνδυνο που παρουσιάζουν και να αποτραπεί αποτελεσματικότερα το παράνομο εμπόριο πολιτιστικών αγαθών. β) δεσμεύεται να εξασφαλίσει την ταχεία και αποτελεσματική δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων των τρομοκρατών σε ολόκληρη της Ένωση, είτε μέσω αυτόνομων αποφάσεων της ΕΕ είτε στο πλαίσιο συμμόρφωσης με αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 6
Αντιμετώπιση από την ποινική δικαιοσύνη της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού 9. Το Συμβούλιο χαιρετίζει την υπογραφή στη Ρίγα από την ΕΕ, στις 22 Οκτωβρίου 2015, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας και του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της σχετικά με τους ξένους τρομοκράτες μαχητές και χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση οδηγίας για την επικαιροποίηση της απόφασης-πλαισίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας πριν από το τέλος του 2015 με στόχο τη συλλογική εφαρμογή στο δίκαιο της ΕΕ της απόφασης 2178 (2014) του ΣΑΗΕ και του συμπληρωματικού πρωτοκόλλου της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης. 10. Τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιούν στον μέγιστο βαθμό τις δυνατότητες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS). Το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει ως τον Ιανουάριο του 2016 φιλόδοξη πρόταση για την επέκταση του ECRIS προκειμένου να καλύπτει και υπηκόους τρίτων χωρών. 11. Το Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να διαθέσει επειγόντως τους αναγκαίους χρηματοδοτικούς πόρους για την εφαρμογή των συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της αντιμετώπισης από την ποινική δικαιοσύνη της ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στην τρομοκρατία και στον βίαιο εξτρεμισμό. Θα πρέπει ιδίως να στηρίξει την ανάπτυξη προγραμμάτων επαναπροσαρμογής καθώς και εργαλείων αξιολόγησης των κινδύνων, με σκοπό να καθορίζεται η πλέον ενδεδειγμένη απάντηση σε επίπεδο ποινικής δικαιοσύνης, λαμβανομένων υπόψη των εκάστοτε περιστάσεων και των μελημάτων ως προς την ασφάλεια και την προστασία των πολιτών. Χρηματοδότηση 12. Το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να κάνουν χρήση του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας για τη στήριξη της εφαρμογής των παρόντων συμπερασμάτων και να δώσουν προτεραιότητα στις σχετικές δράσεις στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων για το σκοπό αυτόν, και καλεί την Επιτροπή να ιεραρχήσει τη χρηματοδότηση η οποία είναι διαθέσιμη στο πλαίσιο των Ταμείων που υπάγονται σε κεντρική διαχείριση σύμφωνα με τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται στα ανά χείρας συμπεράσματα, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργικών δαπανών. 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 7
Υλοποίηση 13. Λόγω του ρόλου της όσον αφορά την εξασφάλιση της προαγωγής και ενίσχυσης της επιχειρησιακής συνεργασίας για την εσωτερική ασφάλεια εντός της Ένωσης, η Μόνιμη Επιτροπή Εσωτερικής Ασφάλειας (COSI) θα αναλάβει τις επαφές με τις αρμόδιες ομάδες εργασίας του Συμβουλίου καθώς και με την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των συμφωνηθέντων επιχειρησιακών μέτρων. Σε αυτό το πλαίσιο, η COSI θα εξετάσει τη δυνατότητα να αναπτύξει μεθοδολογία για μια διαρθρωμένη και πολυμερή προσέγγιση όσον αφορά την επιχειρησιακή συνεργασία για την αντιμετώπιση τρομοκρατικών απειλών. Ο Συντονιστής Αντιτρομοκρατικής Δράσης της ΕΕ θα παρακολουθεί την συνολική εφαρμογή των παρόντων συμπερασμάτων. 14406/15 ΠΧΚ/σα/ΑΗΡ 8