ΠΕΡΙΘΛΑΗ ΣΟΤ ΦΩΣΟ: ΦΑΜΑΣΟΚΟΠΙΟ ΦΡΑΓΜΑΣΟ [1] ΘΕΩΡΙΑ Σα θάζκαηα εθπνκπήο/απνξξόθεζεο ελόο ζηνηρείνπ νθείινληαη ζε εθπνκπή/απνξξόθεζε αθηηλνβνιίαο από δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο ζεξκώλ θαη ςπρξώλ θσηεηλώλ πεγώλ θαη δηαθξίλνληαη ζηα εμήο: πλερέο θάζκα εθπνκπήο/απνξξόθεζεο Γξακκηθό θάζκα εθπνκπήο/απνξξόθεζεο Γξακκηθά θάζκαηα εθπνκπήο/απνξξόθεζεο πξνέξρνληαη θαηά θύξην ιόγν από δηεγεξκέλα αέξηα θαη αηκνύο ζηνηρείσλ ζε ρακειή πίεζε (π.ρ. He, Ne, Cd, Na, Hg, θ.ι.π.) κε ηε βνήζεηα ειεθηξηθήο εθθέλσζεο ή ζέξκαλζεο. Σέηνηνπ είδνπο θάζκαηα απνηεινύληαη από δηαθξηηέο θσηεηλέο γξακκέο, νη νπνίεο αληηζηνηρνύλ ζε ζπγθεθξηκέλα κήθε θύκαηνο. Ο αξηζκόο, ε ζρεηηθή ιακπξόηεηα θαη ε θαζκαηηθή θαηαλνκή ησλ θαζκαηηθώλ απηώλ γξακκώλ εμαξηώληαη από ην ρξεζηκνπνηνύκελν ζηνηρείν. Χο απνηέιεζκα, από ηε κνξθή ηνπ γξακκηθνύ θάζκαηνο κπνξνύκε λα πξνζδηνξίζνπκε ηε ρεκηθή ζύζηαζε ηνπ εθπέκπνληνο αεξίνπ ή αηκνύ, δειαδή λα πνύκε κε βεβαηόηεηα όηη ην ζηνηρείν είλαη He, Ne, Cd... ε ππθλά αέξηα θαη πνιύ πεξηζζόηεξν ζηα πγξά θαη ζηεξεά ε νπηηθή απνξξόθεζε θαη εθπνκπή είλαη αξθεηά πην πνιύπινθεο δηεξγαζίεο θαη επεξεάδνληαη ζεκαληηθά από ηηο αιιειεπηδξάζεηο κεηαμύ ησλ αηόκσλ ηνπ ζηνηρείνπ. Σέηνηεο αιιειεπηδξάζεηο νδεγνύλ ζηνλ ζρεκαηηζκό ελεξγεηαθώλ δσλώλ, αληί ησλ δηαθξηηώλ ελεξγεηαθώλ θαηαζηάζεσλ ηνπ ζρήκαηνο 1 θαη ηα αληίζηνηρα θάζκαηα εθπνκπήο/απνξξόθεζεο νλνκάδνληαη ζπλερή. Σα πην πεξίπινθα ζπλερή θάζκαηα κπνξνύλ επίζεο λα δώζνπλ ζεκαληηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζύζηαζε, θαζαξόηεηα, θξπζηαιιηθόηεηα θιπ. ησλ ζηνηρείσλ πνπ απνξξνθνύλ ή εθπέκπνπλ. ην πείξακά καο ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε αξρηθά γξακκηθά θάζκαηα εθπνκπήο πνπ πξνέξρνληαη από δηεγεξκέλα αέξηα θαη αηκνύο ζηνηρείσλ ζε ρακειή πίεζε. Καηόπηλ ζα κειεηήζνπκε ζπλερή θάζκαηα απνξξόθεζεο πγξώλ ζσκάησλ. Γηα ηελ κειέηε ησλ θαζκάησλ απνξξόθεζεο θαη εθπνκπήο είλαη απαξαίηεηε ε αλάιπζε ηνπ θσηόο ζε κνλνρξσκαηηθή αθηηλνβνιία. Απηό επηηπγράλεηαη ζηελ πεξίπησζή καο κέζσ ελόο θξάγκαηνο πεξίζιαζεο. Σν θξάγκα πεξίζιαζεο είλαη θνκκάηη δηαθαλνύο πιηθνύ, ην νπνίν έρεη ραξαρζεί από έλαλ κεγάιν αξηζκό ηζνδηάζηαησλ παξάιιεισλ γξακκώλ. Η απόζηαζε κεηαμύ ησλ γξακκώλ νλνκάδεηαη ζηαζεξά ηνπ θξάγκαηνο, G. Σν θσο πνπ ρηππά ην θξάγκα πεξηζιάηαη από ηηο παξάιιειεο γξακκέο. Οη πεξηζιώκελεο αθηίλεο είλαη ζε θάζε εάλ νη αθηίλεο έρνπλ δηαθνξά νπηηθνύ δξόκνπ (G sinζ ή ζην όπσο ζπκβνιίδεηαη ζην ζρήκα 1, d sinζ) ίζν κε αθέξαην αξηζκό κεθώλ θύκαηνο ηνπ θσηόο. 66
σήμα 1: Πνξεία αθηίλσλ ζε πεξίζιαζε πξώηεο ηάμεο από θξάγκα. Ο δηαρσξηζκόο ησλ θαζκαηηθώλ γξακκώλ θαη ν θαζνξηζκόο ηνπ κήθνπο θύκαηνο κε ην θξάγκα πεξηζιάζεσο ην νπνίν ηνπνζεηείηαη θάζεηα ζηελ πνξεία ηεο δέζκεο θσηόο, θαίλεηαη ζην ζρήκα 2. Πνιπρξσκαηηθή δέζκε θσηόο (δίλεη ηελ εληύπσζε ιεπθνύ θσηόο) Φξάγκα πεξίζιαζεο θ Μνλνρξσκαηηθή δέζκε π.ρ. γαιάδην Φξάγκα θσηόο Πνιπρξσκαηηθή δέζκε θσηόο (θάζκα κεδεληθήο ηάμεο) σήμα 2: Πξνζδηνξηζκόο ηνπ κήθνπο θύκαηνο ι κηαο θαζκαηηθήο γξακκήο Σν κήθνο θύκαηνο δίδεηαη από ηνλ ηύπν = G sin, όπνπ G ε ζηαζεξά ηνπ θξάγκαηνο θαη θ ε γσλία εθηξνπήο ηεο θαζκαηηθήο γξακκήο κήθνπο θύκαηνο λ (ζην θάζκα πξώηεο ηάμεο). Ο θιάδνο ηεο θπζηθήο πνπ κειεηά ηα θάζκαηα απνξξόθεζεο/εθπνκπήο ζσκάησλ νλνκάδεηαη νπηηθή θαζκαηνζθνπία. Η νπηηθή θαζκαηνζθνπία ζηεξίδεηαη ζηελ ρξήζε νξγάλσλ πνπ νλνκάδνληαη θαζκαηνζθόπηα, κε ηα νπνία επηηπγράλεηαη ν θαζκαηηθόο δηαρσξηζκόο θαη πξνζδηνξηζκόο γξακκώλ (γξακκηθό θάζκα) ή ηαηληώλ (ζπλερέο θάζκα) απνξξόθεζε/εθπνκπήο ζσκάησλ. Η νπηηθή θαζκαηνζθνπία επηθεληξώλεηαη θπξίσο ζηελ απεηθόληζε θαη αλάιπζε θαζκάησλ ζηελ νξαηή πεξηνρή ηνπ θάζκαηνο (από όπνπ πξνέξρεηαη θαη ν ραξαθηεξηζκόο «νπηηθή») σζηόζν ρξεζηκνπνηείηαη πνιιέο θνξέο θαη κε πνην επξεία έλλνηα γηα λα ραξαθηεξίζεη θαζκαηνζθνπηθέο κεηξήζεηο ζην ππεξηώδεο θαη ην ππέξπζξν. Μηα ηππηθή δηάηαμε θαζκαηνζθνπίαο απνξξόθεζεο παξνπζηάδεηαη ζην ζρήκα 3. Η δηάηαμε απνηειείηαη από κηα ζπλερή πεγή εθπνκπήο (πνιπρξσκαηηθή πεγή), ην θξάγκα πεξίζιαζεο ην νπνίν δηαρσξίδεη ηα κήθε θύκαηνο ηεο δηεξρόκελεο δέζκεο, ην δείγκα πνπ ζέινπκε λα 67
κειεηήζνπκε θαη ηνλ αηζζεηήξα θσηόο. Παξαδείγκαηνο ράξε, κηα ππξαθησκέλε πεγή όπσο κηα θαπηή ζηεξεά κεηαιιηθή ίλα παξάγεη έλα ζπλερέο θάζκα. Μηα νπζία πνπ ηνπνζεηείηαη ζηελ πνξεία ηνπ θσηόο κηαο ζπλερήο πεγήο ζα απνξξνθήζεη νξηζκέλα κήθε θύκαηνο από ην ζπλερέο θάζκα, ηα νπνία δηαρσξίδνληαη (εθηξέπνληαη ζε δηαθνξεηηθέο γσλίεο) ρξεζηκνπνηώληαο ην θξάγκα πεξίζιαζεο. Σα κήθε θύκαηνο πνπ απνξξνθώληαη εκθαλίδνληαη σο ράζκαηα ή ζθνηεηλέο γξακκέο ζην αξρηθά ζπλερέο θάζκα εθπνκπήο ηεο πεγήο. Αιζθηηήπαρ Φωηόρ σήμα 3: Δηάηαμε θαζκαηνζθνπίαο απνξξόθεζεο πγξώλ δεηγκάησλ [3] ΠΕIΡΑΜΑΣΙΚΗ ΔΙΑΣΑΞΗ ην ρήκα 4 παξνπζηάδεηαη ε θαζκαηνζθνπηθή ζπζθεπή ε νπνία απνηειείηαη από ηα αθόινπζα ηκήκαηα: 1. Φσηνδίνδν πςειήο επαηζζεζίαο 2. Πεξηζηξνθηθό αηζζεηήξαο θηλήζεσλ 3. Οπηηθή Σξάπεδα 4. Τπνζηήξηγκα αλνηγκάησλ (Aperture Bracket) 5. Γξακκηθή πεγή θσηόο αηκώλ πδξαξγύξνπ ή πεγή (ζπλερήο) θσηνδηόδνπ εθπνκπήο ιεπθνύ θσηόο (LED). 6. ηάζε ξάβδσλ (2) 7. Ράβδνο, 45 cm (2) 8. Φξάγκα Πεξίζιαζεο 9. Δνθηκαζηηθνί ζσιήλεο 68
10. Υξσκαηηζκέλα (Άγλσζηα) Τγξά KATA TH ΔIΑΡΚΕIΑ ΣΗ ΕΚΣΕΛΕΗ ΣΗ ΑΚΗΗ ΠΡΟΕΞΣΕ: 1. Η πηγή θωηόρ να παπαμείνει ανοισηή καθ όλη ηην διάπκεια ηος πειπάμαηορ. 2. Η δέζμη θωηόρ πος πποζπίπηει ζηο θπάγμα να είναι παπαλληλιζμένη και καλά εζηιαζμένη ζηο διάθπαγμα ηος ανισνεςηή. πλδέζηε ηε δηεπαθή ηνπ Science Workshop κε ηνλ ππνινγηζηή, αλνίμηε ηε δηεπαθή. Έλαξμε ηνπ πξνγξάκκαηνο Science Workshop. πλδέζηε ην θαιώδην ηνπ πςειήο επαηζζεζίαο αηζζεηήξα θσηόο κε ην αλαινγηθό θαλάιη Α. πλδέζηε ην θαιώδην πεξηζηξνθηθνύ αηζζεηήξα θηλήζεσλ κε ηα ςεθηαθά θαλάιηα 1 θαη 2. σήμα 4: Πεηξακαηηθή δηάηαμε θαζκαηνζθνπίνπ Σν θαζκαηόκεηξν επηηξέπεη ηελ παξαηήξεζε θαη κέηξεζε ησλ θαζκαηηθώλ γξακκώλ πνπ παξάγνληαη από πεγή θσηόο. Οη ζρηζκέο θαη ν θαθόο επζπγξάκκηζεο κπνξνύλ λα ζπλδπαζηνύλ ώζηε λα παξάγνπλ κηα ζηελή δέζκε παξάιιεισλ αθηίλσλ θσηόο. ηελ πνξεία ηεο δέζκεο ηνπνζεηείηαη θξάγκα ην νπνίν πξνθαιεί απόθιηζε ησλ θαζκαηηθώλ γξακκώλ ησλ ρξσκάησλ ζε δηαθνξεηηθέο γσληέο. Μεηά ην θξάγκα ηνπνζεηείηαη θαθόο ν νπνίνο εζηηάδεη απηέο ηηο παξάιιειεο δέζκεο (ρήκα 5). Η αλάιπζε ηνπ θξάγκαηνο ζε ζπλδπαζκό κε ηελ ζηελή ζρηζκή ζην δίζθν δηαθξάγκαηνο (Aperture Disk) επηηξέπνπλ ηελ αλίρλεπζε από ηνλ αηζζεηήξα θσηόο κηαο ζρεδόλ κνλνρξσκαηηθήο (quasi-monochromatic) αθηίλαο. Ο αηζζεηήξαο θσηόο θαηαγξάθεη ηελ έληαζε ηνπ θσηόο θαζώο ν αηζζεηήξαο θίλεζεο κεηξά ηε γσληά όπνπ ζθεδάδεηαη ην θσο. 69
σήμα 5: Πνξεία αθηίλσλ ζην θαζκαηνζθόπην ην πξώην κέξνο ρξεζηκνπνηνύκε ηελ πεγή θσηόο αηκώλ πδξαξγύξνπ (Hg). Αλάςεηε ηελ πεγή θαη εθηειέζηε ηηο πην θάησ ξπζκίζεηο. Η εζηηαθή απόζηαζε ηνπ θαθνύ επζπγξάκκηζεο είλαη πεξίπνπ 10 cm, γη απηό ν θαθόο ηνπνζεηείηαη πεξίπνπ 10 cm από ηε ζρηζκή ώζηε λα δεκηνπξγήζεη κηα παξάιιειε δέζκε. Σνπνζεηείζηε ηελ πεγή θσηόο, έηζη ώζηε ην θσο λα πεξλά κέζα από κηα ζρηζκή, θαη αθνινύζσο από ην θαθό επζπγξάκκηζεο. Πεξηζηξέςεηε ην βξαρίνλα ηνπ αηζζεηήξα θσηόο, έηζη ώζηε ην θσο λα θηππά ζε κηα καθξηλή θάζεηε επηθάλεηα. Ρπζκίζηε ηελ απόζηαζε ζρηζκήο θαθνύ, έηζη ώζηε λα δεκηνπξγήζηε κηα παξαιιειηζκέλε δέζκε θσηόο. Η δέζκε θσηόο πξέπεη λα έρεη ηελ ίδηα ζρεδόλ δηάκεηξν ζε όιε ηε δηαδξνκή. ηε βαζκνλνκεκέλε ηξάπεδα ηνπνζεηείζηε ην θαθό εζηίαζεο (f=10cm) κεηά ην θξάγκα, ζε απόζηαζε πεξίπνπ 10 cm από ηνλ αηζζεηήξα θσηόο έηζη ώζηε ε θσηεηλή δέζκε λα εκθαλίδεηαη εζηηαζκέλε πάλσ ζηνλ ηξνρό ζρηζκώλ πξηλ ηνλ αηζζεηήξα. Σν εύξνο θάζε ζρηζκήο θαζνξίδεη ηελ θσηεηλόηεηα ηεο εζηηαζκέλεο δέζκεο ζηνλ αηζζεηήξα θαη ηελ δηαθξηηηθή ηθαλόηεηα νξγάλνπ (αναηπέξηε ζηην ζελίδα 61 ηος πειπάμαηορ «Φαζμαηοζκόπιο ππίζμαηορ» για πεπιζζόηεπα ζσεηικά με ηην διακπιηική ικανόηηηα θαζμαηοζκοπίος). Καηά ηελ δηάξθεηα ηεο άζθεζεο επηιέμηε ηελ κηθξόηεξε δπλαηή ζρηζκή γηα ηελ θαιύηεξε δπλαηή δηαθξηηηθή ηθαλόηεηα, πνπ επηηξέπεη σζηόζν αξθεηά ηζρπξό ζήκα ζηνλ αηζζεηήξα, ηόζν ώζηε νη θαζκαηηθέο γξακκέο/δώλεο λα δηαθξίλνληαη κε ζαθήλεηα ζην θάζκα ζαο. Ο αηζζεηήξαο θσηόο κεηξά ηε θσηεηλή έληαζε ησλ κεθώλ θύκαηνο ηνπ πεξηζιώκελνπ θσηόο από ιακπηήξα Hg. Ο πεξηζηξνθηθόο αηζζεηήξαο θηλήζεσλ κεηξά ηε γσλία ζ ζηελ νπνία πεξηζιάηαη θάζε θαζκαηηθή γξακκή. Σν πξόγξακκα Science Workshop θαηαγξάθεη ηελ έληαζε ηνπ θσηόο θαη ηε γσλία, από ηνλ αηζζεηήξα θσηόο θαη γσλίαο, αληίζηνηρα. Υξεζηκνπνηώληαο ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία αλάιπζεο ζηνηρείσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο κπνξείηε λα θαζνξίζεηε ην κήθνο θύκαηνο, ι ηνπ θάζε ρξώκαηνο. Οη ξπζκίζεηο ησλ αηζζεηήξσλ είλαη νη εμήο: 70
1. Ο πεξηζηξνθηθόο αηζζεηήξαο θηλήζεσλ είλαη ζπλδεδεκέλνο κε ηα ςεθηαθά θαλάιηα 1 θαη 2 θαη ν αηζζεηήξαο θσηόο είλαη ζπλδεδεκέλνο κε ην αλαινγηθό θαλάιη Α. 2. Ο πεξηζηξνθηθόο αηζζεηήξαο θηλήζεσλ είλαη ξπζκηζκέλνο ζηα 1440 ηκήκαηα αλά πεξηζηξνθή κε ξπζκό ιήςεο κεηξήζεσλ 20 Hz. ΑΚΗΗ 1 Πποζδιοπιζμόρ ηος θάζμαηορ εκπομπήρ λαμπηήπα αημών Hg. 1. Επηιέμηε κηα γξαθηθή παξάζηαζε. Καζνξίζηε ηνπο άμνλεο ησλ γξαθηθώλ παξαζηάζεσλ έηζη ώζηε ν θάζεηνο άμνλαο (ς-άμνλαο) λα αληηπξνζσπεύεη ηην ένηαζη ηος θωηόρ θαη ε γωνιακή θέζη λα θαζνξίδεηαη ζηνλ νξηδόληην άμνλα (ρ-άμνλαο). 2. Υξεζηκνπνηήζηε ην βξαρίνλα ηνπ αηζζεηήξα θσηόο ζην θαζκαηόκεηξν γηα λα γπξίζεηε ην γσληόκεηξν έσο όηνπ ν αηζζεηήξαο θσηόο λα είλαη πέξα από ηελ ηειεπηαία γξακκή ηνπ θσηεηλόηεξνπ θάζκαηνο πξώηεο ηάμεο. 3. Θέζηε ηελ επηινγή 1 ζην δηαθόπηε GAIN πνπ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ηνπ αηζζεηήξα θσηόο. 4. Πηέζηε ην εηθνλίδην START ζην πξόγξακκα Science Workshop γηα λα αξρίζεη ε ζπιινγή ησλ δεδνκέλσλ. 5. Υξεζηκνπνηώληαο ηε ξάβδν θάησ από ηνλ αηζζεηήξα θσηόο, πεξηζηξέςεηε ηνλ αηζζεηήξα κε αξγό θαη ζηαζεξό ξπζκό γηα λα θαηαγξάςεηε ην θάζκα πξνο κηα θαηεύζπλζε. Αληρλεύζηε όιεο ηηο θαζκαηηθέο γξακκέο πξώηεο ηάμεο ζηε κία πιεπξά ηεο θεληξηθήο αθηίλαο, ηελ ίδηα ηελ θεληξηθή αθηίλα, θαη όιεο ηηο θαζκαηηθέο γξακκέο πξώηεο ηάμεο ζηελ άιιε πιεπξά ηεο θεληξηθήο αθηίλαο. ηακαηήζηε ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ 6. Θέζηε ηελ επηινγή 100 ζην δηαθόπηε GAIN πνπ βξίζθεηαη ζηελ θνξπθή ηνπ αηζζεηήξα θσηόο. Επαλαιάβεηε ηε δηαδηθαζία ζπιινγήο δεδνκέλσλ. ΠΡΟΟΥΗ: Κάθε θοπά πος καηαγπάθεηαι ηο θάζμα, η αθεηηπία ππέπει να είναι η ίδια. Αλάιπζε Δεδνκέλσλ 1. Υξεζηκνπνηήζηε ηηο γξαθηθέο παξαζηάζεηο γηα λα εμεηάζεηε ηε ζπκπεξηθνξά ηεο έληαζεο θσηόο ζπλαξηήζεη ηεο πξαγκαηηθήο γσληαθήο ζέζεο γηα ηε πξώηε ζπιινγή δεδνκέλσλ (επηινγή δηαθόπηε GAIN = 1). 2. Υξεζηκνπνηήζηε ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία αλάιπζεο γηα λα θαζνξίζεηε ηηο γσλίεο κηαο θαζκαηηθήο γξακκήο, δεμηά θαη αξηζηεξά ηεο θεληξηθήο αθηίλαο. Πξνζδηνξίζηε ηελ κέζε γσλία εθηξνπήο ηεο θαζκαηηθήο γξακκήο θαη από απηή ην κήθνο θύκαηόο ηεο, ι. (G = 1666 nm.) 3. Επαλαιάβεηε ηε δηαδηθαζία γηα όιεο ηηο θαζκαηηθέο γξακκέο ζην θάζκα πξώηεο ηάμεο. πγθξίλεηε ηα πεηξακαηηθά δεδνκέλα κε ηηο αλακελόκελεο ηηκέο ζηνλ παξαθάησ πίλαθα. 4. Εμεηάζηε ηε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο έληαζεο ηνπ θσηόο ζπλαξηήζεη ηεο πξαγκαηηθήο γσληαθήο ζέζεο γηα ηηο άιιεο δύν επηινγέο ζην GAIN. Φάμηε άιιεο γξακκέο ζην θάζκα πνπ κπνξεί λα είλαη πάξα πνιύ ακπδξέο γηα λα ηηο είρε θαηαγξάςεη ν αηζζεηήξαο όηαλ ε επηινγή ηνπ GAIN= 1. Επαλαιάβεηε ηελ αλάιπζε ηνπ βήκαηνο 3. 71
ηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί δίλνληαη ηα κήθε θύκαηνο ησλ γξακκώλ ησλ πεγώλ Hg θαη Na. Πεγή Hg Πεγή Na ι (nm) ι (nm) 690.7 Ε 579.1 Κ 589.6 K 577.0 Κ 589.0 K 546.1 Π 491.6 Π 435.8 Μ 407.8 Ι 404.6 Ι Ε: Εξπζξό; Κ: Κίηξηλν; Π: Πξάζηλν; Μ: Μπιε; Ι: Ιώδεο ΑΚΗΗ 2: Επαλαιάβεηε ηελ δηαδηθαζία ηεο άζθεζεο 1 ρξεζηκνπνηώληαο ηνλ ιακπηήξα αηκώλ λαηξίνπ. ΑΚΗΗ 3: Φάζμα Αποππόθηζηρ άγνωζηων διαλςμάηων 1. ηε ζέζε ηεο θσηεηλήο πεγήο ηνπνζεηείζηε ηελ πεγή θσηνδηόδνπ εθπνκπήο (LED) ιεπθνύ θσηόο, κε ζςνεσέρ θάζμα εθπνκπήο. Κηλήζηε ηνλ πςειήο επαηζζεζίαο αηζζεηήξα θσηόο πξνο ηε δεύηεξε ζέζε ηνπ βξαρίνλα ηνπ αηζζεηήξα θσηόο έηζη ώζηε λα ππάξρεη ρώξνο γηα έλα δνθηκαζηηθό ζσιήλα κεηαμύ ηνπ πίζσ κέξνπο ηνπ δίζθνπ δηαθξάγκαηνο (Aperture disk) θαη ηνπ αλνίγκαηνο ηνπ αηζζεηήξα. 2. Αλνίμηε ηελ πεγή θσηόο. Μόιηο ζεξκαλζεί, ξπζκίζηε ηελ πεγή θσηόο, επζπγξακκίδνληαο ηηο ζρηζκέο, επζπγξακκίδνληαο ην θαθό, θαη ζηξέθνληαο ην θαθό ώζηε λα εκθαληζηνύλ ζαθείο νη εηθόλεο ηεο θεληξηθήο αθηίλαο θαη ηνπ θάζκαηνο πξώηεο ηάμεο ζην δίζθν δηαθξαγκάησλ θαη ηελ νζόλε δηαθξαγκάησλ. 3. Επαλαιάβεηε ηελ δηαδηθαζία ησλ πξνεγνύκελσλ αζθήζεσλ ώζηε λα κειεηήζεηε ην θάζκα ηεο θσηνδηόδνπ. 4. Πξνρσξήζηε ζηελ ζπιινγή δεδνκέλσλ ηνπνζεηώληαο έλαλ άδεην δνθηκαζηηθό ζσιήλα κπξνζηά από ηνλ αηζζεηήξα θσηόο. Με ηνλ ίδην ηξόπν θαηαγξάςεηε ηα θάζκαηα απνξξόθεζεο ησλ 2 αγλώζησλ πγξώλ. ρνιηάζηε πνηνηηθά θαη πνζνηηθά ηα απνηειέζκαηά ζαο. Πνηα κήθε θύκαηνο θαη ζε πνην βαζκό απνξξνθνύληαη από ηα άγλσζηα πγξά; Πσο απηά ζπλδένληαη κε ην ρξώκα πνπ εκθαλίδνπλ; ρνιηάζηε. ΠΡΟΟΥΗ: Η γωνία έναπξηρ ζε όλα ηα πποηγούμενα ζηάδια ηηρ άζκηζηρ 3 ππέπει να είναι ίδια για να είναι δςναηή η ζύγκπιζη ηων θαζμάηων. 72