Ολυμπιακή Παιδεία και το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής

Ολυμπιακή Παιδεία και το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής Τσαγγαρίδου Νίκη Πανεπιστήμιο Κύπρου Περίληψη Στο άρθρο αυτό υποστηρίζεται η αναγκαιότητα εφαρμογής ποιοτικών μοντέλων για τη βελτίωση της σχολικής Φυσικής Αγωγής. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο Μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής, ένα μοντέλο που έχει αναπτυχθεί από τον Daryl Siedentop (1994) ειδικά για την σχολική Φυσική Αγωγή και ενσωματώνει πολλά από τα ολυμπιακά ιδεώδη. O κύριος σκοπός αυτής της εργασίας είναι η παρουσίαση του μοντέλου της Αθλητικής Αγωγής και η επέκταση του, ώστε η Ολυμπιακή Παιδεία να ενσωματωθεί και να εφαρμοστεί σε προγράμματα Φυσικής Αγωγής. Σχολιάζονται σημεία όπως σκοπός, στόχοι, και βασικές αρχές του μοντέλου. Τονίζονται οι διαφορές του μοντέλου από την παραδοσιακή Φυσική Αγωγή και συνοψίζονται τα διδακτικά σημεία που πρέπει να ακολουθήσει ένας εκπαιδευτικός για να εφαρμόσει το μοντέλο. Τέλος, προτείνεται ένα Ολυμπιακό Πρόγραμμα που επιδιώκει την προώθηση τεσσάρων διαστάσεων στην εκπαίδευση: ειρήνη, διεθνοποίηση, πολυπολιτισμικότητα, και αισθητική (Siedentop, 1994; Siedentop, Hastie, & van der Mars, 2004). Εισαγωγή Οι έρευνες των τελευταίων δεκαετιών που έγιναν στα πλαίσια της αθλητικής παιδαγωγικής προτρέπουν ερευνητές και εκπαιδευτικούς να προβληματιστούν γύρω από τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη διδασκαλία της σχολικής Φυσικής Αγωγής. Σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα απέδειξαν ότι η Φυσική Αγωγή και ο τρόπος με τον οποίον διδάσκεται δεν αναπτύσσουν τις κινητικές δεξιότητες όλων των παιδιών αλλά ούτε και τη θετική τους στάση στη φυσική άσκηση και αθλητισμό (Kirk, 2005; Rink 2006; Siedentop, 2002). Ερευνητές υποστηρίζουν ότι η σχολική Φυσική Αγωγή θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ένα πολυδιάστατο γνωστικό αντικείμενο, πολύ σημαντικό για την σχολική ζωή των παιδιών, αλλά και για τη μετέπειτα ένταξη τους στις κοινωνικές δομές και συνθήκες, πέραν του σχολικού περιβάλλοντος (Silverman, & Ennis, 2003). Σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα απέδειξαν ότι το κλειδί για τη βελτίωση της ποιότητας της σχολικής Φυσικής Αγωγής είναι να δίνεται έμφαση στη ανάπτυξη και εφαρμογή ποιοτικών προγραμμάτων (Kirk, 2005; Siedentop & Tannehill, 2000). Παράλληλα έχει αποδειχθεί ότι η ποιότητα των σχολικών μαθησιακών εμπειριών είναι εξαιρετικής σημασίας για τη συνεχή συμμετοχή των παιδιών σε φυσικές και αθλητικές δραστηριότητες (Rink, 2003). Τέλος, σύμφωνα με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην ποιοτική εκπαίδευση και οι εκπαιδευτικοί έχουν υποχρέωση να την προσφέρουν. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι η σχολική Φυσική Αγωγή του 21 ου αιώνα θα πρέπει να αλλάξει για να μπορέσει να συνεισφέρει στους σύγχρονους εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί αρκετά μοντέλα Φυσικής Αγωγής που μπορούν να βοηθήσουν στο τρόπο διδασκαλίας της. Η έννοια του μοντέλου Φυσικής Αγωγής ορίζεται ως ένα γενικό πρότυπο για τη δημιουργία και τη διαμόρφωση ενός προγράμματος που έχει ξεκάθαρους σκοπούς για αυτή (Metzler, 2005). Παραδείγματα τέτοιων μοντέλων είναι: το Mοντέλο της Kοινωνικής και Hθικής Aνάπτυξης (Social and Personal Responsibility, Hellison, 1991); Το Mοντέλο της Aθλητικής Aγωγής, (Sport Education, Siedentop, 1994) και το Mοντέλο για Kατανόηση των Παιχνιδιών, (Teching Games for Understanding, Oslin & Mitchel, 2006). 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 938

Κάνοντας μια βιβλιογραφική ανασκόπηση διαπιστώνουμε ότι ένα σύγχρονό πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής πρέπει να στοχεύει όχι μόνο στην ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων αλλά και στην ανάπτυξη στάσεων, αξιών, και ηθικής. Έχει αποδειχτεί ότι ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα Φυσικής Αγωγής μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν αυτοπειθαρχία, υπευθυνότητα και συναισθηματική σταθερότητα. Επίσης, τα ποιοτικά προγράμματα δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη της κοινωνικοποίησης των παιδιών. Τέτοια προγράμματα παρέχουν στα παιδιά ευκαιρίες να μάθουν να συνεργάζονται, να αλληλοβοηθούνται, και να σέβονται τους εαυτούς τους και τους άλλους. Ερευνητικά συμπεράσματα τονίζουν ότι η σχολική Φυσική Αγωγή είναι ένα ιδανικό γνωστικό αντικείμενο που συμβάλει στην ανάπτυξη ποικίλων αξιών και δεξιοτήτων ζωής (Ennis, 2003; Hellison & Martinek, 2006). Σύμφωνα με αρκετούς παιδαγωγούς η ολυμπιακή εκπαίδευση μπορεί να συνεισφέρει στην ποιότητα της σχολικής Φυσικής Αγωγής και στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση γενικότερα (Binder, 2001; Girginov & Parry, 2005; Muller, 2004). Η έννοια του Ολυμπισμού μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν προγράμματα Φυσικής Αγωγής που στοχεύουν στην ολόπλευρη εκπαίδευση των παιδιών. Το πλαίσιο που ορίζει ο Ολυμπισμός μπορεί να προωθήσει την συμμετοχή των παιδιών στην φυσική δραστηριότητα και στην ανάπτυξη αντιλήψεων, αξιών, και ηθικών συμπεριφορών. Τα ολυμπιακά ιδεώδη όπως, δίκαιο παιχνίδι, αρμονική ανάπτυξη ολόκληρου του ατόμου, σεβασμός, φιλία, αμοιβαία κατανόηση, ισότητα, καλός συναγωνισμός, καλύτερος και ειρηνικός κόσμος, είναι έννοιες που μπορούν να καλλιεργηθούν μέσα από την οργανωμένη διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής ώστε τα παιδιά να εφαρμόζουν αυτές τις αξίες στο παρόν και στο μέλλον (Binder, 2001; Muller, 2004; 2006; Siedentop, 1994). Πολλοί έχουν την αντίληψη ότι η συμμετοχή στην Φυσική Αγωγή και αθλητισμό αυτόματα αναπτύσσει θετικά τις κινητικές, γνωστικές, κοινωνικές, συναισθηματικές και ηθικές δεξιότητες του ατόμου. Η συμμετοχή από μόνη της δεν αναπτύσσει όλα τα παραπάνω. Μερικές φορές η συμμετοχή μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Ένας από τους κυριότερους παράγοντες που καθορίζει εάν η συμμετοχή των παιδιών στην Φυσική Αγωγή και αθλητισμό θα έχει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα, είναι η ποιότητα της διδασκαλίας και η ποιότητα των αναλυτικών προγραμμάτων. Για αυτό το λόγο πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή εναλλακτικών και σύγχρονων μοντέλων διδασκαλίας και προγραμμάτων συμβάλει με τον καλύτερο τρόπο ώστε τα παιδιά να κατανοούν και να βιώνουν όλα αυτά που θέλουμε να τους διδάξουμε (Kirk, 2005). Ένα σύγχρονο μοντέλο που έχει αναπτυχθεί από τον Daryl Siedentop (1994) ειδικά για την σχολική Φυσική Αγωγή και ενσωματώνει πολλά από τα ολυμπιακά ιδεώδη είναι το Μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής. Σύμφωνα με το Siedentop (1994) το Μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής έχει αναπτυχθεί για να βελτιώσει τη ποιότητα της σχολικής Φυσικής Αγωγής προσφέροντας αυθεντικές και εκπαιδευτικά πλούσιες αθλητικές εμπειρίες σε όλα τα παιδιά. Πιο συγκεκριμένα, το μοντέλο έχει αναπτυχθεί για να προσφέρει εμπειρίες που είναι πιο ολοκληρωμένες και αυθεντικές ώστε να αναπτύξουν τη φιλοσοφία της συμμετοχής σε αθλήματα και φυσικές δραστηριότητες. Σε αυτό το μοντέλο τα παιδιά όχι μόνο μαθαίνουν να παίζουν αθλήματα πιο ολοκληρωμένα αλλά και να συντονίζουν και να διευθύνουν τις αθλητικές τους εμπειρίες. Μαθαίνουν επίσης ατομική υπευθυνότητα και αποτελεσματικές δεξιότητες ομαδικής συμμετοχής (Siedentop, Hastie, & van der Mars, 2004; Wallhead, & O Sullivan, 2005). Το μοντέλο επιδιώκει να αναπτύξει ικανά και ενθουσιώδη αθλούμενα άτομα. Όταν λέμε ικανά αθλούμενα άτομα εννοούμε άτομα τα οποία έχουν αναπτύξει δεξιότητες και μπορούν 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 939

με επιτυχία να συμμετέχουν σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες. Παράλληλα τα άτομα αυτά γνωρίζουν και κατανοούν τις παραδόσεις κάποιων αθλημάτων και δραστηριοτήτων και ξεχωρίζουν τους ορθούς και λανθασμένους τρόπους διεκπεραίωσης τους. Κατ επέκταση τα άτομα αυτά είναι ενθουσιασμένα με το τι κάνουν και σκοπός τους είναι να μεταδώσουν και στις μετέπειτα γενιές τις εμπειρίες τους και τις χαρές που αυτοί βίωσαν από συμμετοχή σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, παιγνίδια και αθλήματα (Penney, Clarke, Quill, & Kinchin, 2005). Σκοποί του Μοντέλου της Αθλητικής Αγωγής Οι κύριοι σκοποί του μοντέλου της Αθλητικής Αγωγής είναι να εκπαιδεύσει τα παιδιά να είναι ολοκληρωμένα και να τους βοηθήσει να αναπτυχθούν ως ικανοί, μορφωμένοι και ενθουσιώδεις συμμετέχοντες. Ένα ικανά αθλούμενο άτομο διαθέτει τις απαραίτητες δεξιότητες για να λαμβάνει μέρος σε παιχνίδια, να κατανοεί και να μπορεί να εκτελεί στρατηγικές που αρμόζουν στην πολυπλοκότητα του παιχνιδιού. Ένα μορφωμένο αθλούμενο άτομο κατανοεί και αξιολογεί τους κανόνες, τελετουργίες και παραδόσεις των αθλητικών παιχνιδιών, είναι πιο ικανός συμμετέχοντας στο παιχνίδι και πιο εκλεκτικός καταναλωτής, είτε είναι φίλαθλος ή απλός παρατηρητής. Ένα ενθουσιώδες αθλούμενο άτομο λαμβάνει μέρος και συμπεριφέρεται με τρόπους που διατηρούν, προστατεύουν και ενισχύουν την αθλητική κουλτούρα. Αρχές της Αθλητικής Αγωγής Έξι πρωταρχικά στοιχεία χαρακτηρίζουν το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής. Αυτά τα στοιχεία συχνά παραμελούνται ή απουσιάζουν από την παραδοσιακή Φυσική Αγωγή. Η εφαρμογή του μοντέλου βασίζεται στις ακόλουθες αρχές: 1. Εποχές - Ενότητες (Seasons). Tα διάφορα αθλήματα ή φυσικές δραστηριότητες γίνονται σε μεγάλες οργανωμένες ενότητες για να επιτρέψουν την απόκτηση εμπλουτισμένων εμπειριών. Μια αθλητική σεζόν περιλαμβάνει το συνδυασμό της εξάσκησης και του συναγωνισμού. 2. Αλληλεπίδραση (Affiliation). Το μοντέλο προβλέπει όπως τα παιδιά χωριστούν σε ομάδες κατά την έναρξη της ενότητας και να παραμείνουν στις ίδιες ομάδες, μέχρι το τέλος της ενότητας. 3. Αγωνιστικές Συναντήσεις (Formal Competition). Οι ενότητες καθορίζονται από αγωνιστικές συναντήσεις που σχετίζονται με τις περιόδους εξάσκησης και γίνονται σε διαφορετικές μορφές είτε δύο εναντίον δύο, είτε τρεις εναντίον τρεις, η μία ομάδα εναντίον της άλλης, κλπ. Το πρόγραμμα συχνά καθορίζεται πριν από την έναρξη της σεζόν έτσι ώστε οι ομάδες και τα άτομα να προετοιμαστούν κατάλληλα. Στη Φυσική Αγωγή, σπάνια γίνονται επίσημοι διαγωνισμοί. Η έλλειψη επίσημων διαγωνισμών τείνει να κάνει τα παιχνίδια λιγότερο σημαντικά για τους συμμετέχοντες. 4. Τελικό Αθλητικό Γεγονός (Culminating Event). Το μοντέλο της Aθλητικής Aγωγής δεν παραβλέπει ότι είναι στη φύση του κάθε αθλήματος να υπάρχει συναγωνισμός. Το αθλητικό γεγονός παρουσιάζει στόχους στα παιδιά και τους προσφέρει την ευκαιρία να γιορτάσουν τις επιτυχίες τους και να βραβευθούν γι αυτές. Για αυτό θεωρείται επιβεβλημένη η διοργάνωση ενός ενδοτμηματικού αθλητικού γεγονότος, στο οποίο θα λαμβάνουν μέρος όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά. 5. Καταγραφή Δεδομένων (Keeping Records). Τα δεδομένα σε κάθε άθλημα υπάρχουν σε διάφορες μορφές: φάουλ, πετυχημένα σουτ, μέσοι όροι, αθλητική συμπεριφορά κ.λπ. Τα δεδομένα αυτά είναι ένα πολύ καλό μέσο ομαδικής και ατομικής ανατροφοδότησης. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 940

Η καταγραφή δεδομένων βοηθά επίσης στο να δημιουργηθεί ένα ιστορικό, τόσο για το κάθε παιδί, όσο και για ολόκληρη την τάξη. 6. Εορτασμός (Festivity). Όπου διεξάγονται αθλητικοί αγώνες, όποιοι και αν είναι αυτοί (Ολυμπιακοί Αγώνες, σχολικοί αγώνες, κλπ.) παρατηρείται να κυριαρχεί μια εορταστική ατμόσφαιρα. Η εορταστική ατμόσφαιρα του αθλητισμού ενισχύει τους συμμετέχοντες και προσθέτει ένα σημαντικό κοινωνικό στοιχείο στην εμπειρία. Η εορταστική αυτή ατμόσφαιρα επιτυγχάνεται με διάφορα μέσα, όπως: χρωματικός διαχωρισμός των ομάδων, τελετή βράβευσης, δημοσίευση των αποτελεσμάτων, κλπ. Στο μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής, ο εκπαιδευτικός και τα παιδιά δουλεύουν μαζί για να δημιουργηθεί από την αρχή και να διατηρηθεί καθ όλη τη διάρκεια της σεζόν η εορταστική ατμόσφαιρα. Ολυμπιακό Αναλυτικό Πρόγραμμα Ο Siedentop (1994) τονίζει ότι η έννοια του ολυμπισμού προσφέρει ένα πλαίσιο όπου το σχολικό πρόγραμμα της Φυσικής Αγωγής μπορεί να διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθήσει στην ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών. Ο ίδιος παρέχει κάποιες εισηγήσεις για το πως μπορεί να επεκταθεί το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής για να ενσωματώσει σκοπούς του ολυμπισμού στην σχολική Φυσική Αγωγή. Προτείνει ένα Ολυμπιακό Πρόγραμμα που επιδιώκει την προώθηση τεσσάρων διαστάσεων στην εκπαίδευση: ειρήνη, διεθνοποίηση, πολυπολιτισμικότητα, και αισθητική. Ειρήνη: Δίνει έμφαση στην ηθική συμπεριφορά του αθλητισμού και επικεντρώνεται στην φιλία και ειρήνη μεταξύ ατόμων, ομάδων, και εθνών. Το άτομο μαθαίνει να συνεργάζεται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και να συμπεριφέρεται με σεβασμό στο εαυτό του και τους υπόλοιπους. Στόχος είναι το άτομο να μάθει να εφαρμόζει αυτές τις συμπεριφορές όταν συναναστρέφεται με άτομα από άλλες χώρες, που έχουν άλλη κουλτούρα, και άλλη θρησκεία, κτλ. Διεθνοποίηση: Στοχεύει στην ανάπτυξη πολιτισμικών, πολιτικών, και εκπαιδευτικών γνώσεων και βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των χωρών. Ο αθλητισμός και οι ολυμπιακοί αγώνες προσφέρουν ευκαιρίες για συζήτηση κρίσιμων θεμάτων όπως της πολιτισμικής ταυτότητας, της πολιτικής δύναμης, της κοινωνικής ισότητας, της οικονομικής ανισότητας κτλ. Δημιουργεί επίσης προϋποθέσεις ανάπτυξης αξιών όπως σεβασμού, αμοιβαίας εμπιστοσύνης, συνεργασίας, και προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πολυπολιτισμικότητα: Επικεντρώνεται στην πολυπολιτισμική εκπαίδευση προσπαθώντας να βοηθήσει τα άτομα να αποδέχονται και να σέβονται τις θρησκευτικές, εθνικές, και φυλετικές διαφορές. Διδάσκει αναγνώριση και σεβασμό στην διαφορετικότητα των ανθρώπων. Αισθητική: Δίνει έμφαση στην ομορφιά και αισθητική του αθλητισμού και στοχεύει στην καλλιέργεια της πολιτισμικής διάστασης της εκπαίδευσης μέσα από τη διαπλοκή στόχων με άλλα γνωστικά αντικείμενα όπως η μουσική, η τέχνη, κτλ. Εφαρμογή Αθλητικής Αγωγής και Ολυμπιακής Παιδείας Οργάνωση του Σχολικού Έτους Το έτος μπορεί να χωριστεί σε 4-5 εποχές (ενότητες) διάρκειας από 7-9 εβδομάδες. Οι ενότητες πρέπει να είναι μεγάλες για να έχουν τη ευκαιρία τα παιδιά να κατανοήσουν, αναπτύξουν, και να βιώσουν τους στόχους του ολυμπιακού προγράμματος. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 941

Αλληλεπίδραση Οι ομάδες εκπροσωπούν χώρες από όλες τις ηπείρους. Τα άτομα στις ομάδες παραμένουν τα ίδια για όλη την ενότητα. Ολυμπιακή Επιτροπή Τα μέλη της ολυμπιακής επιτροπής επιλέγονται από τους συμμαθητές και συμμαθήτριες. Ο ρόλος τους είναι να ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς για θέματα που σχετίζονται με τη ενότητα και να προβαίνουν σε τελικές αποφάσεις σε σχέση με παραβάσεις των κανόνων, χρονοδιαγράμματα διαγωνισμών και άλλα παρόμοια. Επιλογή Αθλήματος Τα αθλήματα επιλέγονται με βάση μια ποικιλία λόγων, ανάμεσα στους οποίους είναι το επίπεδο της τάξης, οι προδιαγραφές του μαθήματος, τα υλικά, κτλ. Όλα παιδιά θα πρέπει να έχουν τη ευκαιρία να συμμετέχουν σε διαφορετικά αθλήματα. Ο καλύτερος τρόπος για να τροποποιηθεί ένα άθλημα είναι η μείωση του μεγέθους της ομάδας. Για παράδειγμα, στη μορφή 3 εναντίον 3 μπορούν να χρησιμοποιηθούν σχεδόν όλες οι δεξιότητες και στρατηγικές που μπορούν να προκύψουν και στη μορφή 6 εναντίον 6. Διαθεματικότητα Κατά τη διάρκεια της ενότητας τα παιδιά μπορούν να ασχοληθούν με εργασίες για διαφορετικά θέματα (για παράδειγμα να μάθουν τα κύρια ιστορικά γεγονότα για τις χώρες που εκπροσωπούν). Επίσης μπορεί να υπάρξει συνεργασία με εκπαιδευτικούς άλλων γνωστικών αντικειμένων για την ανάπτυξη συγκεκριμένων μαθησιακών στόχων (για παράδειγμα στο μάθημα της τέχνης τα παιδιά να δημιουργήσουν κατασκευές, εμπνευσμένοι από αθλητικά θέματα και γεγονότα). Ανάπτυξη Προσωπικών, Κοινωνικών, και Ηθικών Στόχων Το δίκαιο παιχνίδι, η φιλία, η ειρήνη, και ο σεβασμός ανήκουν στον κατάλογο αξιών που ενσωματώνονται μέσα στην έννοια του Ολυμπισμού. Η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μπορούν να αναπτυχθούν μέσα από οργανωμένες δραστηριότητες που στοχεύουν στις ολυμπιακές αξίες. Για παράδειγμα τα παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους διαιτησίας με έμφαση στο τίμιο παιχνίδι και στη αθλητική συμπεριφορά. Δημιουργία Ολυμπιακής Εορταστικής Ατμόσφαιρας Η δημιουργία μιας εορταστικής ατμόσφαιρας ενισχύει τους συμμετέχοντες και προσθέτει ένα σημαντικό κοινωνικό στοιχείο στην εμπειρία. Η εορταστική αυτή ατμόσφαιρα επιτυγχάνεται με διάφορα μέσα, όπως: τελετή έναρξης της ενότητας, δημιουργία ενός πανό με τους ολυμπιακούς κύκλους, παρουσίαση των παιδιών πριν την έναρξη των διαγωνισμών, προσφώνηση του όρκου των αθλητών πριν τους διαγωνισμούς, τελετή βράβευσης, κλπ. Έμφαση στην Αθλητική Συμπεριφορά Ένας πρωταρχικός στόχος της αθλητικής αγωγής και ολυμπιακής παιδείας είναι οι συμμετέχοντες να αναπτύξουν σωστή αθλητική συμπεριφορά. Αν θέλουμε να επιτύχουμε αυτό το στόχο, τα παιδιά πρέπει να μάθουν να εκτιμούν και να εφαρμόζουν τη αθλητική συμπεριφορά. Οι αξίες της αθλητικής συμπεριφοράς πρέπει να διδάσκονται τόσο συγκεκριμένα και έντονα όπως διδάσκονται οι πάσες και οι άμυνες ζώνης. Οδηγίες, εξάσκηση, και ανατροφοδότηση πρέπει να αφιερώνονται σε αυτές τις αξίες όπως αφιερώνονται στην διδασκαλία δεξιοτήτων και στρατηγικών. Οι ακόλουθες εισηγήσεις μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη αυτών των σημαντικών εκπαιδευτικών στόχων: 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 942

Σαφήνεια στην Αθλητική Συμπεριφορά Αφίσες που περιγράφουν ειδικές συμπεριφορές σε σχέση με τον καλό και κακό ανταγωνισμό μπορούν να αναρτηθούν για να τις βλέπουν τα παιδιά. Η Ολυμπιακή Επιτροπή (αθλητικό συμβούλιο) μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη αυτών των αξιών. Τα μέλη του συμβουλίου διαβουλεύονται για περιπτώσεις κακού ανταγωνισμού που καταγράφονται από τους διαιτητές κατά τη διάρκεια διαγωνισμών. Επιβράβευση Αθλητικής Συμπεριφοράς Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ατομικά και ομαδικά βραβεία για τη καλή αθλητική συμπεριφορά. Οι ποινές για τους παραβάτες των κανόνων πρέπει να ανακοινώνονται στην ολομέλεια της τάξης. Οι διαιτητές πρέπει να διδαχθούν πως να αντιμετωπίζουν το ακατάλληλο παιχνίδι και ποιες ποινές να εφαρμόζουν. Θετική και Σωστή Συμπεριφορά Θεατών Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να υποστηρίζουν και να ενισχύουν τους συμμαθητές και συμμαθήτριες τους για τις προσπάθειες τους. Επίσης πρέπει να μάθουν να σέβονται και να επικροτούν την προσπάθεια των αντιπάλων τους. Διδασκαλία και Επιβράβευση Ιεροτελεστιών Αθλητικής Συμπεριφοράς Ο χαιρετισμός προς τον αντίπαλο, ο χαιρετισμός προς τους κριτές μετά από αγώνες, οι χειραψίες μεταξύ των ομάδων μετά από ένα αγώνα αποτελούν ιεροτελεστικούς τρόπους με τους οποίους φαίνεται η αξία της αθλητικής συμπεριφοράς στον αθλητισμό και πως οι αντίπαλοι τιμούνται για τις προσπάθειες τους. Συμπεράσματα Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής και η επέκτασή του ώστε η Ολυμπιακή Παιδεία να ενσωματωθεί σε σχολικά προγράμματα Φυσικής Αγωγής. Η βιβλιογραφία τονίζει ότι το συγκεκριμένο μοντέλο προσφέρει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να υποκινήσουν τις φαντασίες των παιδιών, να προωθήσουν τη συμμετοχή τους σε δραστηριότητα και να ενισχύσουν την ανάπτυξη θετικών συμπεριφορών και στάσεων (Kinchin, 2006; Wallhead, & O Sullivan, 2005). Όλοι γνωρίζουμε πως πολλά αγόρια και κορίτσια αγαπούν την κίνηση και το παιχνίδι και θα ήθελαν να λαμβάνουν μέρος σε φυσικές και αθλητικές δραστηριότητες. Πολλοί εκπαιδευτικοί ανησυχούν πως πολλά παιδιά που δεν είναι τόσο επιδέξια ή λιγότερο κοινωνικά αποδεκτά από τους άλλους, παραγκωνίζονται στη σχολική Φυσική Αγωγή. Ο συνδυασμός της ολυμπιακής παιδείας με το μοντέλο της Αθλητικής Αγωγής μπορεί να είναι ένα μέσο για να επιλύσουμε σημαντικά προβλήματα που δημιουργούνται σε τυπικά μαθήματα Φυσικής Αγωγής και για να εκπληρώσουμε πολλές από τις ανεκπλήρωτες προσδοκίες των παιδιών. Εφαρμόζοντας αυτό το συνδυασμό όλα τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, μπορούν να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν μια ποιοτική εκπαιδευτική, ηθική, και κοινωνική εμπειρία μέσα από τη σχολική Φυσική Αγωγή. Βιβλιογραφία Binder, D. (2001) "Olympism" revisited as context for global education: Implications for physical education. Quest, 53, 14-34. Ennis, K. (2003). Using curriculum to enhance student student learning. In S., Silverman & C. Ennis (Eds.), Student learning in physical education: Applying research to enhance instruction (pp. 109-128). Champaign, IL: Human Kinetics. Girginov, V., & Parry, J. (2005). The Olympic games explained. London: Routeledge. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 943

Hellison, D. & Martinek, T. (2006). Social and individual responsibility programs. In D. Kirk, D., Macdonal, & M. O Sullivan (Eds.), The Handbook of Physical Education, (pp. 610-626). London: Sage Publications. Kirk, D. (2006). Sport education, critical pedagogy, and learning theory: Toward an intrinsic justification for physical education and youth sport. Quest, 58, 255-264. Kirk, D. (2005). Physical education, youth sport and lifelong participation: The importance of early learning experiences. European Physical Education Review, 11(3), 239-255. Kinchin, G. (2006). Sport education: A view of the research. In D. Kirk, D., Macdonal, & M. O Sullivan (Eds.), The Handbook of Physical Education, (pp. 596-609). London: Sage Publications. Metzler, M. (2005). Instructional models for physical education (2 nd ed.). Boston: Allyn and Bacon. Muller, N. (2004). Olympic Education. Sport Journal, 17(1), 1-22. Muller, N. (2006). The idea of peace as Coubertin s vision for the modern Olympic movement: Development and pedagogic consequences. Sport Journal, 9(1), 1-8. Oslin, J., & Mitchell, S. (2006). Game-centered approaches to teaching physical education. In D. Kirk, D., Macdonal, & M. O Sullivan (Eds.), The Handbook of Physical Education, (pp. 627-651). London: Sage Publications. Penney, D., Clarke, G., Quill, M., & Kinchin, G. (2005). Sport education in physical education: Research based practice. London: Routledge. Rink, J. (2006). Teaching physical education for learning (5 th Edition). New York, NY: McGraw-Hill. Rink, J. (2003). Effective instruction in physical education. In S., Silverman & C. Ennis (Eds.), Student learning in physical education: Applying research to enhance instruction (pp. 165-186). Champaign, IL: Human Kinetics. Siedentop, D. (2002). Sport Education: A Retrospective. Journal of Teaching in Physical Education, 21, 409-418. Siedentop, D. (1994). Sport Education: Quality PE through positive sport Experiences. Champaign, IL: Human Kinetics. Siedentop, D., Hastie, P., & van der Mars, H. (2004). Complete guide to sport education. Champaign, IL: Human Kinetics. Siedentop, D., & Tannehill, D. (2000). Developing teaching skills in physical education (4th ed.). Palo Alto, CA: Mayfield. Silverman, S., & Ennis, C. (2003). Enhancing learning: An introduction. In S., Silverman & C. Ennis (2nd ed.), Student learning in physical education: Applying research to enhance instruction (pp.3-7). Champaign, IL: Human Kinetics. Wallhead, T., & O Sullivan, M. (2005). Sport education: Physical education for the new millennium? Physical Education and Sport Pedagogy, 10(2), 181-210. 10 o Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Κύπρου 944