Α Αβάλεο, νη : ηα πνύξα Αβάλαο αγάληα : ηηαι. agguanta: πηάζνπ γεξά, θξάηα / αγάληα θαδέλα: θξάηα γεξά ηελ αιπζίδα / ε αγάληα : πάζζαινο πξόζδεζεο ηνπ ζθάθνπο /αγαληάξσ : ππνκέλσ, αληέρσ αγθσλάξη, ην : αθξνγσληαίνο ιίζνο - ζηήξηγκα, πξνζηάηεο Αε-Γηώξγεδεο : αγγιηθά λνκίζκαηα πνπ θέξνπλ ηελ εηθόλα ηνπ Αγίνπ Γεσξγίνπ αζάιε, ε: θαπληά - δεζηή ζηάρηε - είδνο θπηνύ ατλάο, ν: ην πίζσ κέξνο ηνπ θαξαβηνύ ατπόηδη, ην : ηηαι. pggia : ηαιάληεπζε/ βίξα πόηδη: ηξαβήμηε δπλαηόηεξα ηελ άγθπξα αθνπξκάδνκαη : αθνπγθξάδνκαη, πξνζπαζώ λ' αθνύζσ - ζπκκνξθώλνκαη αιάληζηα, ε : ηηαι. lancia : ιάληδα, ιέκβνο, βελδηλάθαηνο αιάηη ηνπ Καξιζκπάλη : θαζαξηηθό θάξκαθν πνπ παξαζθεπάδεηαη ζηε ινπηξόπνιε Καξιζκπάλη ηεο Σζερνζινβαθίαο αιηάλα,ε : ηηαι. altana : κηθξόο αλζόθεπνο - εμώζηεο, ηαξάηζα άιηεο, ν : θσηεηλόο ζεκαηνδόηεο Ακκνο, ε : ε έξεκνο ακπαληνλάξσ: ηηαι. abbandnnare : εγθαηαιείπσ ακπαξηηδήο,ν : ηνπξθ. ambar: ν επηζηάηεο ηνπ ακπαξηνύ ακθηιύθε,ε : ραξαπγή αλαζκίδα, ε : κηθξή γνπξνύλα αλάζηξνθε,ε : αιιαγή πνξείαο ηνπ ζθάθνπο κε ηελ πιώξε ζηνλ άλεκν, βόιηα αλεκνδόρνο, ε : θπιηλδξηθόο ζσιήλαο ζηό αλώηεξν θαηάζηξσκα γηά ηνλ θαζαξηζκό ηνπ αέξα αλεκνιόγην, ην : 1. ζηελ ππμίδα, ην ραξηί ηνπ κπνύζνπια όπνπ ζεκεηώλνληαη ηα αλεκνξξόκβηα θαη ε δηαίξεζε ζε κνίξεο από Β ή Ν πξνο ηνλ Απειηώηε ή ηνλ Εέθπξν. 2. ζηνπο ράξηεο, δύν νκόθεληξνη θύθινη ηππσκέλνη ζε δηάθνξα κέξε γηά ηε ράξαμε ζην ράξηε αληηζηνηρηώλ ή πνξεηώλ. αλεκνξνύθνπιαο, ν : αλεκνζηξόβηινο αληδέηα, ε : γαιι. anisette : ιηθέξ, από απόζηαμε αιθνόιεο κε κάξαζν θαη θνξίαλδξν θαη ηελ πξνζζήθε ζηξνπηνύ δάραξεο αληέλλα, ε : ηηαι. antenna : θεξαία αληηζηνηρία, ε : αλαγσγή πιεύζεο, ζύλνιν καζεκαηηθώλ δηνξζώζεσλ ηεο πνξείαο ηνπ πινίνπ κε ηε βνήζεηα ηνπ ράξηε θαη ηεο ππμίδαο. απειάηεο, ν : θύιαθαο ησλ ζπλόξσλ /δσνθιέθηεο απίθνπ : ηηαι. a picc :θαζέησο, ε ζέζε ηεο άγθπξαο ηελ ώξα πνπ πξόθεηηαη λα απνζπαζζεί από ην βπζό/ είκαη απίθν : είκαη έηνηκνο γη αλαρώξεζε αιιά θαη πξνζαξηεκέλνο απνθξηζάηνξαο, ν : καληαηνθόξνο
Β απνζπόξη, ην : ζηεξλνπαίδη αξάθ, ην : είδνο ξαθήο ησλ αξαβηθώλ ρσξώλ ηεο Αλ. Μεζνγείνπ Αξκίδα, ε : αζηεξνεηδήο πνπ αλαθαιύθζεθε ην 1903 άξκπνπξν, ην : ηηαι. alber : ν ηζηόο, ην θαηάξηη ηνπ πινίνπ αξόδν, ην : ηηαι. a rta : πινίν πνπ βξίζθεηαη καθξηά από ηελ αθηή θαη ζε αλακνλή γηά αλαρώξεζε αζέλην, ην : ηηαι. a segn : έηνηκν ζηε ζέζε ηνπ- ηαμε, εππξέπεηα αζηξίηεο, ν : ην θίδη ακκνδύηεο ή έρηδλα αζηξνιάβνο, ν : θπθιηθόο ράξηεο αζηέξσλ πνπ κπνξεί λα πεξηζηξέθεηαη, ώζηε λα ππνινγίδεη θαλείο ηηο ζέζεηο ηνπ ήιηνπ θαη ησλ αζηεξηώλ ζε νπνηαδήπνηε ώξα ηεο κέξαο νινθιήξνπ ηνπ ρξόλνπ. άζηξν ηεο Αλαηνιήο : ε Πνύιηα, ε Αθξνδίηε άζηξν ηεο ηξακνπληάλαο : ν πνιηθόο αζηέξαο άζηξν ηνπ Αικπνξάλ : θάξνο ζην ΝΓ άθξν ηεο λήζνπ Αικπνξάλ, Α ηνπ Γηβξαιηάξ, πνπ ηαπηίδεηαη κε ηε κπζηθή Ωγπγία ηνπ Οκήξνπ άζηξν ηνπ Βνξξά : ν πνιηθόο αζηέξαο απιόο, ν : ζηδεξνζσιήλαο ησλ αηκνιεβήησλ ζε ζρήκα απινύ - ζηδεξέληα ή ραιύβδηλα όπια εθηόμεπζεο ησλ ''αζηέξσλ'' θαηά ηηο λπρηεξηλέο ζεκάλζεηο αρηαξκάο, ν : ηνπξθ. aktarmah :ε κεηαβίβαζε από πινίν ζε πινίν επηβαηώλ θη εκπνξεπκάησλ, ην ηξαλζπόξην, ην ηξάλδηην βάξδα : βελ. vardar: παξακέξηζε! βάξδηα, ε : βελ. vardia : ζθνπηά, θξνπξά / ν ινζηξόκνο ηεο βάξδηαο : ν λαύθιεξνο βαξδηόια, ε : ηηαι. guardila :ζθνπηά από ζπξξακκέλν παλί ή μπινθαηαζθεπή γηα ηελ πξνθύιαμε από ηηο θαθέο θαηξηθέο ζπλζήθεο - ηα θηεξά ζηα πιατλά ηεο γέθπξαο - ζθνπηά ζην θαηάξηη γηά ηελ παξαηήξεζε ηνπ νξίδνληα βαηζηκάλεο, ν : αγγι. watchman : απηόο πνπ επηηεξεί, πνπ θάλεη βάξδηα βειόλη, ην : 1. ν βεινλνεηδήο καγλήηεο ηεο ππμίδαο 2. ε θεξαία ηνπ γεξαλνύ, ε κπίγα 3. ύλδεζκνη ηνπ πεδαιίνπ κε ην πνδόζηξσκα βεξίλα, ε : γαιι. verine :θόκπνο, ζηξίςηκν ησλ ζθνηληώλ, λήκαηα, θαιώδηα βήζζαιν, ην : ιαηηλ. bessalis :ην ηνύβιν βηβάξη, ην : ιαηηλ. vivarium : ηρζπνηξνθείν, ςαξνιίκλε βηδάληα, ηα : ηηαι. guadagn : ππόινηπα πνηώλ κε ηα νπνία λόζεπαλ νη ηαβεξληάξεδεο απηό πνπ ζέξβηξαλ βίληζη, ην : αγγι. winch :ζθνηλί, αιπζίδα, βαξνύιθν, γεξαλόο βηξάξσ : ηηαι. virare : ζηξέθσ ην βαξνύιθν γηα λα ζεθώζσ ηελ άγθπξα, θεύγσ
Γ Γ βόξηα, ε : ηηαι. vlta :θνξά, ζηξνθή, αλάπξσξε αιιαγή πνξείαο ηζηηνθόξνπ, πεξηθνξά ηνπ ζθνηληνύ γύξσ από άιιν ζθνηλί ή άιιν αληηθείκελν βνζηηιίδη, ην : θόθθηλν δπλαηό θεθαιινλίηηθν θξαζί βνπξιίδνκαη : ηηαι. burlare : ιπζζνκαλώ, εξεζίδνκαη, δαιίδνκαη βνπηζί, ην : βπηίν, βαξέιη βξεράκελα, ηα : ηα ύθαια, ηα κέξε ηνπ πινίνπ θάησ από ηελ ίζαιν γξακκή. γαδέηηα, ε : ηηαι. gazzetta : ε εθεκεξίδα γαδί, ην : αξαβ. kazy = κεηαμσηόο : γάδσκα, κηθ. θνξντδεύσ γαιέηα, ε : βελ. galeta :μύιηλνο δίζθνο ζηελ θνξθή ησλ θαηαξηηώλ θαη ηνπ ηζηνύ ηεο ζεκαίαο, ην επίκειν ηεο ειαθάηεο ηνπ ηζηνύ - είδνο παμηκαδηνύ γάζζα, ε : ηηαι. gassa : λαπηηθόο θόκπνο, θνκπνζειεηά κε ηελ νπνία γίλεηαη ε πξόζζεζε ή ε ζύλδεζε κε άιιν ζθνηλί ή θεξαία γεκηηδήο, ν : ηνπξθ. yemici : ν παιεόο λαύηεο, ν ζαιαζζόιπθνο - εηξσληθά ν αζαιάζζσηνο πνπ θνκπνξξεκνλεί γεύσ : θάλσ θάπνηνλ λα γεπηεί, ηνπ θάλσ ην ηξαπέδη γηαηάθη, ην : ηνπξθ. yatak : θιίλε, ηόπνο δηακνλήο, θαηάιπκα γηεξλέ : όξνο ηεο θνηλήο λαπηηθήο δηαιέθηνπ πνπ ζεκαίλεη ''κόληκα'', ''ζηαζεξά''. γηνύζεξ, ην : γηνύζνπξη, καύξν ζθιεξό θνξάιιη γθξηδόια, ε : καιη. gisila : ππμηδνζήθε, θαπάθη πνπ ζθεπάδεη ηε λύρηα ηελ ππμίδα γηά λα κε βγαίλεη ην θσο θαη εκπνδίδεη ηελ νξαηόηεηα. γθξόο : αγγι. grss :δηεζλήο όξνο κε ηνλ νπνίν εθθξάδεηαη ν θπβηζκόο όισλ ησλ θιεηζηώλ ρώξσλ ησλ εκπνξηθώλ πινίσλ. 1 γθξνο= 2,8317 κ³. γθξνο κπώλθεξ : αγγι. grss bunker :κέξνο ηνπ πινίνπ ζην νπνίν θπιάζζεηαη θάξβνπλν ή πγξά θαύζηκα, ακπάξη θνληά ζηα θαδάληα γιίλα, ε : ιίπνο, βξσκηά- κηθ. γινηώδεο άλζξσπνο γξαδάξσ : ηηαι. graduare : κεηξώ, βξίζθσ ηελ ππθλόηεηα ηνπ πγξνύ κε γξάδν (= κε ππθλόκεηξν) γξαδειάδεο, νη : ηηαι. gradeladi :μύιηλεο ζθαισζηέο, γεληθώο νη ζθαισζηέο ζην ιεβεηνζηάζην. γξακκαηηθόο, ν : ππνπινίαξρνο, ελίνηε θη ν ινγηζηήο γξακκαηηθόο, ν : ππνπινίαξρνο, ελίνηε θη ν ινγηζηήο γύξα, ε : ραιθάο, θνιιάξν γύθηνο, ν : ν λαύηεο ηεο κεραλήο δέθηεο, ν : ζπζθεπή πνπ εγγξάθεη ηα εθπεκπόκελα ζήκαηα δειέγθνπ: βελ. dilg :ακέζσο, επζύο, επηηόπνπ
Δ Ε Ι Κ. δεζπέηδα, ε : βελ. despensa :δηαλνκείν, ζθεπνζήθε, απνζήθε θύιαμεο ηξνθίκσλ πξνο δηαλνκήλ δέζηξα, ε : ζηδεξέλην θνισλάθη πνπ δέλνπλ ηνπο θάβνπο δηάθη, ην : ηηκόλη δηνζθνξίλε, ε : πνιύ δειεηεξηώδεο αιθαινεηδέο από ηελ δηνζθνξέα δηπιαξώλσ : θέξλσ ην ζθάθνο δίπια ζε άιιν, πιεπξίδσ δξόκνο, ν : ιαζξέκπνξνο, θνληξακπαηδήο εμάληαο, ν : όξγαλν γσληνκεηξηθό πνπ πξνζδηνξίδεη κε αζηξνλνκηθέο παξαηεξήζεηο ηηο γεσγξαθηθέο ζπληεηαγκέλεο ηεο ζέζεο ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην πινίν θαηα ηνλ πινύ. Σν όλνκά ηνπ νθείιεηαη ζην γεγνλόο όηη δηαζέηεη βαζκνινγηθή θιίκαθα πνπ εθπξνζσπεί ην 1/6 ηνπ θύθινπ. Δσζθόξνο, ν : άιιν όλνκα ηνπ πιαλήηε Αθξνδίηε δαβώλσ : ζηξαβώλσ, κηθ. απνβιαθώλσ ηβηιάη, ην : αγγι. heaving line :ιεπηό ζθνηλί, ηξάβεγκα ηνπ ζθνηληνύ ηππάξην, ην : κηθξή βνεζεηηθή κεραλή πνπ θηλεί αληιία ηζηόο, ν : ην θαηάξηη ηεο πιώξεο θαβαηδάξσ : βελ. cavetzar : παξαθάκπησ αθξσηήξη θαβίιηα, ε : ηηαι. caviglia : ζθνηλί κε νμύ άθξν γηα λα πεξλά εύθνια από ηνπο ηξνρίινπο - θαζεκηά από ηηο αθηίλεο ηεο ξόδαο ηνπ πεδαιίνπ - αηζάιηλν εξγαιείν γηα λα αλνίγνπλ ηα έκβνια ησλ ζθνηληώλ θαη λα θηηάρλνπλ γάζεο (βι.ι) θάβνο, ν : ηηαι. cav : απνθξεκλν αθξσηήξη - ρνληξό ζθνηλί / παίξλσ θάβν : θαηαιαβαίλσ θαζεηή, ε : αιηεπηηθό εξγαιείν, απν ζπλεζηζκέλν λήκα κε αγθίζηξη ζηελ άθξε, θη έλα κηθξό βάξνο πνπ ζπληειεί ζηελ θαηαβύζηζε ηνπ άγθηζηξνπ θαιάδα, ε : βελ. calada :βύζηζκα αιηεπηηθώλ δηρηπώλ. θαιακίδα, ε : ην ςαξαδηθν θαιάκη θαιάξσ : ηηαι. calare : καδεύσ ηα παληά - θάλσ λεξά - αθήλσ, δηαξξέσ, ξίρλσ δίρηπα θαιαηδήο, ν : ηνπξθ. kalayci : γαλσηήο, θαζζηηεξσηήο ραιθσκάησλ. θαιαθαηίδσ : ηηαι. calafatare :πηζζαξσ ηα θελά - βαηεύσ, πεδάσ θακπαληέο, νη : ρηππήκαηα ηεο θακπάλαο ηεο γέθπξαο ή ηνπ κεραλνζηαζίνπ γηά ηηο αιιαγέο ηεο ώξαο. θακπνύλη, ην : ππόζηεγν ηεο πιώξεο γηα ηε ζηέγαζε ησλ αλδξώλ ηνπ πιεξώκαηνο ζε θαθνθαηξία θαλαιέην, ην : ηηαι. canalett :απιάθη, ξπάθη, ζαιάζζηα δίνδνο θαλνθηάιη, ην : ηηαι. canncchiale : όξγαλν γηά ηελ παξαθνινύζεζε αληηθεηκέλσλ από πνιύ καθξπά
θαληειίηζα, ε : βελ. candelizza : 1. ζπζθεπή πνπ αλαξηάηαη ζηα πιεπξά ηνπ πινίνπ θαη ζηελ νπνία ζηέθεηαη ν εξγάηεο πνπ επηζθεπάδεη ή ρξσκαηίδεη ην πινίν. 2. ε θαληειίηζα ηνπ θιώθνπ : ε ππέξα ηνπ αηέξκνλνο 3. Κόκπνο επηδέμηνο ρξεζηκνπνηνύκελνο γηά ηελ αλύςσζε αλζξώπνπ ζηα μάξηηα. θαληίλη, ην : ηηαι. cantin :ε νμύηεξε ρνξδή ησλ εγρόξδσλ νξγάλσλ, κηθ. ζηελ εληέιεηα, θνκςόο. θαπειώλσ : ηηαι. cappell : βάδσ ηνπο θάβνπο (βι.ι.) ζηηο δέζηξεο θάπνο, ν : ηηαι. cap :αξρεγόο - ν αξρεγόο ηεηξασξίαο - κέξνο μεξάο πνπ αλαδίεηαη από ηε ζάιαζζα. θαξαβνθάλαξν, ην : πινίν πνπ ρξεζηκεύεη σο πισηόο θαλόο, αγθπξνβνιεκέλν θνληά ζε επηθίλδπλα ζεκεία, πθάινπο θιπ θαξακνζόιη, ην : εθ ηνπ ηνύξθνπ λαπάξρνπ ηνπ 14νπ αη. Καξά Μνπζέι : βαξύ αληηθείκελν πνληηζκέλν κε πισηήξα ζηελ επηθάλεηα γηά ηελ επρεξή αγθπξόδεζε ηνπ εθνιθίνπ - είδνο ηζηηνθόξνπ πνπ ρξεζηκνπνηνύζαλ ην 1821 - ν ζύλδεζκνο ησλ αγθπξώλ, ν ακθηδέηεο. θαξαληί, ην : ζθακπαλέβαζκα ηνπ θαξαβηνύ εμαηηίαο ζαιαζζνηαξαρήο πνπ ζπλερίδεηαη θαη κεηά ηελ παύζε ηνπ αλέκνπ, θνπζθνζαιαζζηά. θαξξέ, ην : γαιι. carre : ν κεζόδεζκνο, ηεηξάγσλν δηακέξηζκα ηνπ πινίνπ πνπ ρξεζηκεύεη σο εληεπθηήξην ή εζηηαηόξην. θάξηα, ε : ηηαι. carta :ν θαζέλαο από ηνπο ηξηαληαδύν αλεκόθνκβνπο ηνπ αλεκνινγίνπ (βι.ι.) θαξηίλη, ην : ηηαι. quartin :ην 1/4 ηνπ ξόκβνπ θαηά ηηο δηαηξέζεηο ησλ παιαηώλ αλεκνινγίσλ(βι.ι.) θάξην, ην, θαη θνπάξην, ην : ηηαι. quart :1/4 θάζζαξν, ην : ηηαι. casser :ην επίζηεγν πάλσ ζηελ πξύκλε, ππεξπςσκέλε γέθπξα - εηδηθό δηακέξηζκα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηά θαπληζηήξην από ηνπο επηβάηεο ηεο α ζέζεο - πύξγνο θξνπξίνπ θαηξακόθσινο, ν : λαύηεο ηεο θνπβέξηαο θηαιάξσ : ηηαι. chiale :θνηηώ κε θπάιη, παξαηεξώ κε ελδηαθέξνλ θιεηδηά, ηα : θπξηά ζηδεξέληα θνκκάηηα κε παρύηεξα άθξα θαη δηάηξεηα ώζηε λα πεξλά γόκθνο κε ηνλ νπνίν ζπλδένληαη κεηαμύ ηνπο νη θξίθνη κηάο αιπζίδαο θνθθηλόθσινο, ν : λαύηεο ζθαξθαισκέλνο ςειά - είδνο πηζήθνπ - ην πηελό θνηλίθνπξνο θνθό, ην : ε θνθατλε θόληξα, ηα : ηηαι. cntra :ξπζκηζηηθνί θαη αζθαιηζηηθνί θνριίεο θόληξα γέθπξα, ε : ην ζεκείν πάλσ από ηελ γέθπξα, ζην νπνίν βξίζθνληαη ε ππμίδα θαη ην ηηκόλη θνληξαζηάξσ : ηηαι. cntrastare : πάσ αληίζεηα - πάσ εγγύηεξα ζηνλ άλεκν θνξάθη, ην : ε κύηε ηνπ βαπνξηνύ θνζηάξσ : ηηαι. accstare εθ ηνπ csta = αθηή : πηάλσ ζηεξηά
θνηζάξσ : ηηαι. czzare :ζπλδέσ, πξνζαξηώ, πιεπξίδσ - πεξλάσ θξίθν ή αγθίζηξη κέζα από θξίθν θνπβέξηα, ε : βελ. cverta :ην θαηάζηξσκα θνπβνύζη, ην : ηνπξθ. kvus :ην ππεξπςσκέλν παξαπέην ηνπ ακπαξηνύ, αίζνπζα, ρώξνο ύπλνπ θνπίλα, ε : αγγι. queen :έθθξαζε ησλ λαπηηθώλ γηά ηνπο νκνθπιόθηινπο ησλ ιηκαληώλ θνππαζηή, ε : ην αλώηαην ρείινο ησλ ηνηρσκάησλ ηνπ πινίνπ - ρεηξνιαβή θξέλη, ην : γαι. crane :γεξαλόο πεξηζηξεθόκελνο, πεξηζηξνθηθό βίληζη θξνπδέην, ην : βελ. crseta :ην δίδπγν ηνπ κεγάινπ επηζηειίνπ - ινύθη γύξσ από ην θαηάζηξσκα, γηα λα θεύγνπλ ηα λεξά Λ ιακαξίλα, ε : βελ. lamarin : ιεπηό κεηαιιηθό έιαζκα - αξξώζηεηα πνπ πξνζβάιιεη θαη ηξειαίλεη ηηο γάηεο ζηα θνξηεγά πινία ιακπόγπαιν, ην : ε παηδεξαζηία ιάληδα, ε : βελ. lanza :καζηέιιν, μύιηλν δνρείν γηα ηνλ θαζαξηζκό ησλ ζθεπώλ - ε ιέκβνο ιίληα, ε : ηηαι. linea :ε γξακκή ηνπ Ιζεκεξηλνύ, θαη' επέθηαζηλ θαη ηνπ ηξνπηθνύ ινζηξόκνο, ν : ηηαι. nstrm : ν πξώηνο ππαμησκαηηθόο ηνπ πιεξώκαηνο, ν λαύθιεξνο ησλ εκπνξηθώλ πινίσλ Μ καγθάξσ : βελ. mancar :θνπάδσ, ζηακαηώ - απνηπγράλσ, ζθάιισ κατλάξσ : ηηαι. mainare :ππνζηέιισ, θαηεβάδσ ηα παληά καθαξάο, ν : ηνπξθ. makara :ηξνραιία, θαξνύιη καιαθξάληδα, ε : ηηαι. mal di Francia : ε γαιιηθή αξξώζηεηα, ε ζύθηιε καλνύβξα, ε : βελ. manvra : ρεηξνζκόο δηεύζπλζεο ηνπ ζθάθνπο καξέα, ε : ηηαι. marea :παιίξξνηα καξθόλεο, ν : αζπξκαηηζηήο (εθ ηνπ νλόκαηνο ηνπ εθεπξέηε ηνπ αζπξκάηνπ ) κάζθα, ε : ιαη. masca :ε παξεηά ηεο πιώξεο καηίδσ : ελώλσ, κπαιώλσ καηηθάπη, ην : ηνπξθ. matkap : ηξππάλη καηζαθόλη, ην : ηηαι. mazza : ζθπξί γηά λα βγάδνπλ ην ρξώκα ή ηε ζθνπξηά από ηηο ιακαξίλεο καύξε κπάιια : πςώλεηαη ζηνλ πξσξαίν ηζηό σο ζεκάδη αγθπξνβνιίαο, ελώ δύν κπάιιεο πςσκέλεο ζηνλ ηζηό πάλσ από ηε γέθπξα ζεκαίλνπλ αθπβεξλεζία καπξνκάηα, ε : ε καύξε κύηε ηεο πέλλαο, ε πέλλα κεζελέδα, ε : αιηεπηηθό λήκα (εθ ηεο ηηαιηθήο πόιεσο Μεζζίλαο) κεηδαξόιη, ην : βελ. mezzarula :θπαιίδην κε άκκν γηά ηνλ θαλνληζκό ησλ σξώλ ησλ δπηώλ, είδνο θιεςύδξαο
Ν κόια ηπάλην : ηηαι. mlla in band :ραιάξσζε, ακόια ηα ζθνηληά κνληηάξσο : θαηξόο - ηώξα κνξάβηα, ε : ηηαι. mravia : εθιεθηή βαθή, ρξώκα εμαηξεηηθήο αληνρήο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηά ηε βαθή ησλ πθάισλ ηνπ πινίνπ κνπξάγην, ην : βελ. muragia :ε πξνθπκαία κπάγθνο, ν : ηηαι. banc : ε μέξα, ν ύθαινο κπαιόληα, ηα : βελ. baln :παξαβιήκαηα ζθαηξηθά γηά ηελ πξνζηαζία ησλ πιατλώλ ησλ πινίσλ κπαξθάξσ: ηηαι. imbarcare :επηβηβάδνκαη, θεύγσ κε πινίν σο λαπηηθόο κπαξθέηηα, ε : ηηαι. barchetta :ε βαξθνύια - όξγαλν κέηξεζεο ηαρύηεηνο κπάξθν, ην : ηηαι. barc :παιηό ηζηηνθόξν - ην κπαξθάξηζκα κπαξνύκα, ε : ηηαι. barma : ζθνηλί κε ηό νπνίν πξνζδέλεηαη ε βάξθα ζε θάπνην ζηα0εξό ζεκείν ζηελ μεξά ή ζε άιιν ζθάθνο, γηά λα ην ηξαβήμνπκε κπάζζεο, νη : ακπαζζαδνύξεο, κπάζζεο ζηεξηέο (βι.ι.) κπαζηνύλη, ην : βελ. bastn :ην δόξαην ησλ ηζηηνθόξσλ κπαηάξσ : ηηαι. battere :αλαηξέπνκαη θη αλαηξέπσ, ηνπκπάξσ - αιιάδσ πέηαζκα ζηα παληά θαηά ηελ βόιηα (βι.ι.) κπάθα, ε : ηηαι. baff : ν ζειπθόο θέθαινο, απ' όπνπ βγαίλεη ην απγνηάξαρν, αιιά θαη ην ςαξόιαδν κε ην νπνίν πεξλνύζαλ ηα ζύξκαηα - κηθ. βαξηά κπξσδηά κπίγα, ε : ηηαι. biga :θνξησηήξαο, γεξαλόο κπίληα, ε : ηηαι. bitta : ε δέζηξα κπνπάκπεο, ν : αξάπεο ζπξσξόο κπνπγάδη, ην : ηνπξθ. bgaz :ζηελό κέξνο ζάιαζζαο κεηαμύ δύν ζηελώλ, δίαπινο, θαλάιη - ε κπνύθα, ην ζηόκην ησλ ηρζπνηξνθείσλ κπνπθαπόξηα, ε : βελ. bucaprta :ζπξίδα θόξησζεο κπνπικέο, ν : ηνπξθ. blme : μύιηλν εζσηεξηθό ρώξηζκα ηνπ πινίνπ, κή κόληκν, γηά εηδηθέο θνξηώζεηο κπνπλάηζα, ε : βελ. bnazza :ε λελεκία, ε γαιήλε : κπνπλαηζάξσ= γαιελεύσ κπνύζνπιαο, ν : ηηαι. bussla : ε ππμίδα, ν πξνζαλαηνιηζκόο κπξαηζόιη, ην : ηηαι. braccil :ζηήξηγκα ζε ζθάθνο κπξηγθαληίλη, ην : ηηαι. brigantin : είδνο θατθηνύ λαύινο, ν : θνξηίν πιεξσκέλν γηά κεηαθνξά - ην αληίηηκν θόξησζεο ή κεηαθνξάο ληηζεξάδα, ε : ηηαι. incerata :αδηάβξνρν από κνπζακά ληόθνο, ν : αγγι. dck :λενδόρνο, ηκήκα εκπνξηθνύ ιηκαληνύ κεηαμύ ηνπ βαζηθνύ θξεπηδώκαηνο θαη ησλ πξνβιεηώλ ηνπ - είδνο πθάζκαηνο
Ξ Ο Π ληνθνπκάλεο, ν : αγγι. dnkey man :αξρηζεξκαζηήο, ινζηξόκνο ηεο κεραλήο ληνπαληέξεο, ν : ηηαι. dgana=ηεισλείν : ηεισλεηαθόο - θνξηνεθθνξησηήο ηεισλείνπ ληνύγα, ε : ηηαι. dga :ζαλίδα βαξειηνύ ληνύθηα, ηα : βελ. ducia : ζπείξεο ζθνηληνύ ή ζπξκαηόζθνηλνπ - ύπλνο ληξάγα, ε : ηηαι. draga : θαγάλα, βαζπθόξνο = πισηό κεράλεκα γηά ηνλ θαζαξηζκό ηνπ βπζνύ ή ηελ εθβάζπλζε ιηκαληώλ μαγεξίδσ : βγάδσ ζηνλ αέξα, δηαιαιώ μάη, ην : ιαη. exagium : αληαπόδνζε, ακνηβή μεθαπειιώλσ : βγάδσ ηνπο θάβνπο(βι.ι.) από ηηο κπίληεο (βι.ι.) - βιέπε θαη : θαπειιώλσ μειηκπάξσ : με + ηηαι. libare :ειαθξώλσ ην πινίν μεθνξηώλνληαο κέξνο ηνπ θνξηίνπ ζε άιιν κηθξόηεξν πνπ ζα κπεί ζηα ξερά λεξά, κηθ. ηειεηώλσ, αδεηάδσ, μνθιάσ μεκπαξθάξσ: αληηζ. κπαξθάξσ (βι.ι.) μελεξίδσ : ράλσ ηα λεξά κνπ, βγαίλσ από ηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο - αιιάδσ ην λεξό γηά λα θύγεη ε αξκύξα θη ε πηθξίια - ζπλέξρνκαη από κεζύζη - νπξώ μεξαπνμπιώλνκαη : πέθησ μεξόο ζαλ μύιν - θνηκάκαη άθακπηνο - πεζαίλσ μεζηειιηάδσ : δηαιύσ, μεκνληάξσ μίδη (ν θαηξόο) : δξηκύο ζνξόθνο όθην, ην : ηηαι. cchi : ηξύπα απ' όπνπ πεξλάεη ε αιπζίδα ηεο άγθπξαο Οιιαληέδνο, ν : νιιαλδηθό πινίν νξγπηά, ε : αξρ. ει. νξέγσ : αγγιηθή κνλάδα κήθνπο ίζε κε 1,83 κ. νξζνπισξίδσ : βάδσ πιώξε πάλσ ζηνλ θαηξό όξηζα : ηηαι. rza : ζηξέςε ηελ πιώξε πξνο ηνλ άλεκν νρηώ-δέθα, ε : βάξδηα, ηεηξασξία παίξλσ θάησ : θαηεβάδσ παλί ή ζεκαία - δηνπηεύσ παιηλώξην, ην : όξγαλν κε ην νπνίν βξηζθόηαλ παιηόηεξα ην αδηκνύζην ηνπ ήιηνπ, κε ζπλδηαζκό ηεο ώξαο, ηεο ειηαθήο θιίζεο θαη ηνπ πιάηνπο παληόιν, ην : ηζπ. panyl : πιάηνο βάξθαο- κηθ. πάηνο ζθεύνπο παξάιιαμε, ε : ε δηαθνξιά αλάκεζα ζηε δηεύζπλζε ηνπ Βνξξά πνπ δείρλεη ε ππμίδα θαη ζηελ πξαγκαηηθή ζέζε - ηξόπνο ειέγρνπ ηνπ πινπ κε αλαθνξά ζε θάπνην ζεκείν ηεο αθηήο παξαπέην, ην : ηηαι. parapett : ην ζηεζαίν ηεο γέθπξαο παξαηηκνληά, ε : θαθόο ρεηξηζκόο ηνπ ηηκνληνύ παζζαηδέξηθν, ην : ηηαι. passaggi :πινίν κε ζηαζεξό δξνκνιόγην
Ρ παηαξάζν, ην: βελ. patarazz :ν παξάηνλνο, ην ζθνηλί ηνπ κεγάινπ επηζηπιίνπ ηνπ πινίνπ παρηώλαο, ν : ηεηξάγσλε ιέκβνο ρσξίο θαξίλα πεζακέλνο, ν : θαηώηαηεο πνηόηεηαο ιαζξαίν πνπ θάπνηνο ην πνπιάεη πνιύ θζελά, ην ''ζθνηώλεη'' πεηζκαηηθή, ε : ζθύξηγκα πινίνπ πηιόηνο, ν : αγγι. pilη :νδεγόο βαπνξηνύ, πινεγόο πηινηίλα, ε : ηηαι. piltina : ε πινεγίο, ην πινηάξην πνπ κεηαθέξεη ηνλ πηιόην ζην πινίν πνπ πξόθεηηαη λα αλαιάβεη. πηλά, ηα : ηηαι. pennne : ηα εμώηαηα άθξα ηνπ θέξαηνο ηνπ επηδξόκνπ πηλέιιν, ην : είδνο ζπαζηήο άγθπξαο πιεπξηθά, ηα : δύν θαλνί πνπ απνηεινύλ κέξνο ησλ πιντθώλ θαλώλ ηνπ πινίνπ πνδίδσ : κέλσ πξνζσξηλά ζε απάλεκν κέξνο ιόγσ θαθνθαηξίαο - απνκαθξύλσ ηελ πιώξε από ηελ θαθνθαηξία ηνπ αλέκνπ πνδόζηακν, ην : ην θνξάθη (βι.ι.) ηεο πξύκλεο πόκπα, ε : ηηαι. pmpa :αληιία Πνξηνιάλεο, νη : λαπηηθνί ράξηεο πνζηάιη, ην : ηηαι. pstale : επηβαηεγό ή ηαρπδξνκηθό πινίν πόηδη, ην : ηηαι. pggia : ηαιάληεπζε, ππνζηξνθή ηνπ πινίνπ πνύζη, ην : ηνπξθ. pus :νκίριε, θαηαρληά πξαηηγάξσ: ηηαι. pratigare : παίξλσ πξάηηγν, ειεπζεξνθνηλσλώ πξηάξη, ην : βάξθα πνπ ζπξώρλνπλ κε θνληάξη πξνβέηδν, ην : βελ. prvenza :απόηνκε κεηαβνιή ηνπ αλέκνπ από λόηην ζε δπλαηό βόξεην πξνβνιή, ε : ζύζηεκα ραξηνγξαθηθήο παξάζηαζεο ζε επίπεδν ηεο θακπύιεο επηθαλείαο ηεο Γεο πξνπέιια, ε : αγγι. prpeller : έιηθαο γηά ηελ ώζεζε ηνπ πινίνπ πξνπζζαιίδηθν, ην : ην ραζίο ηεο Πξνύζζαο, θεκηζκέλν γηά ηελ πνηόηεηά ηνπ πξύκα : θαιώο - άλεκνο από ηελ πιώξε πξύκα πιώξα : ζ' όιν ην κήθνο ηνπ πινίνπ ξάδα, ε : ηηαι. rada : αλνηθηό θη επξύρσξν αγθπξνβόιη, αλνηθηόο πξνιηκέλαο ξέιη, ην : αγγι. rail : θηγθιίδσκα ξεκνύξθην, ην : βελ. remurchi : ην ξπκνύιθεκα αιιά θαη ην ξπκνπιθό πινίν - είδνο ζθνηληνύ ξεκνύζθν, ην : βνξεηαλαηνιηθόο ςπρξόο άλεκνο - ππνςία, εηθαζία - ξίζθν, παξάηνικε πξάμε ξεκπάξηα, ε : ηηαι. ribalta : θαηαπαθηή - άλνηγκα παληεινληνύ ξέζηα, ηα : ηηαι. rest :ζεηξά κεηαιιηθώλ παμηκαδηώλ ελσκέλσλ ζε επίκεθεο ζρήκα
ξεζηία, ε : ηηαι. rastiare : παιηλδξόκεζε ηνπ θύκαηνο από ηελ αθηή, αθαλόληζηνο θπκαηηζκόο ξεθόξηζν, ην : ηηαι. rinfrz :ελδπλάκσκα, ελίζρπζε ησλ ζρνηληώλ, ζθίμηκν ησλ ζθελώλ ηνπ ηηκνληνύ ξίγια, ε : ιαη. regula : ν ράξαθαο, γξακκή ραξαγκέλε ζην ράξηε, ν παξάιιεινο ξηζάιην, ην : ηηαι. risalt : έθνδνο, επίζεζε πεηξαηώλ ζην πινίν ξνιάξσ : ηηαι. rllare : θάλσ πόηδη (βι.ι.) ξόηα, ε : ηηαι. rta : πνξεία πινίνπ ξνπθόιπκπεο, νη : ξνπθήρηξεο ζαιακάζηξα, ε : ηηαι. salmastra : πιέμηκν, ζθνηλί πιεγκέλν ζάιπα, ε : ην ζαιπάξηζκα ζαιηάξσ : ηηαι. saltare :πεδάσ, μεθεύγσ ακπάλ, ην : κηθξό πνηακόπινην ησλ θηλεδηθώλ αθηώλ, ζθεπαζκέλν ώζηε λα ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ θαηνηθία ζακπάλη, ην : ζθνηλί κε ην νπνίν δέλνληαη βαξηά αληηθείκελα γηά αλύςσζε ή νη βάξθεο ζάληαιν, ην : θνξηεγό πινίν πνπ κνηάδεη κε ζθνύλα ζαξαληαπνδαξνύζα, ε : καθξύ ηειεγξαθηθό ζήκα ζεκαδνύξα, ε : θάζε είδνπο όξγαλν ζήκαλζεο ζηληάιν, ην : βελ. signal : ζπλζεκαηηθή εηδνπνίεζε απ' ην πινίν πξνο ηνπο λαύηεο ζηελ μεξά ζηςάληε(ο), ν : αγγι. shipside :ρώξνο αλεθνδηαζκνύ - κηθ. πξνκεζεπηήο ηξνθίκσλ ζθάια, ε : ηηαι. scala : επίλεην ζθαιηέξεο, νη : ηηαι. scala :κηθξά ζθνηληά πνπ δέλνληαη νξηδόληηα ζηα μάξηηα ώζηε λα ζρεκαηίδνπλ ζθαινπαηάθηα ζθαληαγηάξσ : ηηαι. scandagliare : βπζνκεηξώ, ξίρλσ ζθαληάγην (=νξγαλν βπζνκέηξεζεο) ζθάληδα βάξδηα, ε : βελ. scansa la vardia! : αιιαγή βάξδηαο ζθαληδάξσ : βελ. scansar : αιιάδσ (θξνπξνύο ή πόδεο παληώλ ) ζθάπνπινο, ν : βελ. scapl : ν έλαο από ηνπο δύν λαύηεο ηεο βάξδηαο πνπ πεξηκέλεη λ' αληηθαηαζηήζεη ηνλ άιιν - απηόο πνπ θάλεη θνπάλα - ειεύζεξνο ζθαξκόο, ν : ε ζηακίλα ηνπ λνκέα ζθαξηάξσ : ηηαι. scartare : πεηάσ ηα άρξεζηα ζθνπιάξσ : ηηαι. sclare : παίξλσ ζηξνθή ζε αθξσηήξη - αδεηάδσ ηα λεξά ηεο ζάιαζζαο από ηνπο ζσιήλεο θαη ην θαηάζηξσκα ζπαηζάξσ : ηηαι. spazzare : ζθνππίδσ - μεκπεξδεύσ - γειώ ππεξβνιηθά ζπηξάγην, ην : βελ. spiragi : θεγγίηεο, αλαθσηίο ζηαβέλην, ην : ηηαι. sttvent : απάλεκνο, πιεύζε ζε απάλεκε πιεπξά
Σ ζηαληάξδν, ην : αγγι. standard : ην θνληάξη ηεο ζεκαίαο ζηήκε, ε : επηκήθε ηκήκαηα δηπισκέλνπ ζθνηληνύ - ην θνξάθη (βι.ι.) ζηνηβαδόξνο, ν : λαύηεο πνπ ζηνηβάδεη ηα εκπνξεύκαηα ησλ εκπνξηθώλ πινίσλ ζηόθνινο, ν : αγγι. stkehld: ιεβεηνζηάζην, ζεξκαζηήξην ζηνύθα, ε : κπνθηνλία ζηξάιηα, ηα : ηηαι. stragli : νη αλάδξνκνη θη νη πξόηνλνη, ζθνηληά πνπ ζηεξεώλνπλ ηα επηζηήιηα ησλ ηζηώλ ζηξνθέο, νη : ν αξηζκόο ησλ πεξηθνξώλ ηνπ πξνσζηήξα ηνπ αηκνπινίνπ αλά ιεπηό ζηξσκάηζα, ηα : ηηαι. stramazz : παξάβιεκα θξεκαζκέλν ζηα πιεπξά ηνπ πινίνπ γηά λα ην πξνθπιάζζεη από ελδερόκελεο ζπγθξνύζεηο κε άιια πινία ή ηελ πξνθπκαία ζθήλεο, νη : πξνζέκαηα ηνπ ηηκνληνύ γηά λα ζθίγγεη όηαλ ραιαξώλεη θαηά ηνλ πινπ. ζθπξημηά, ε : δειώλεη δεμηά πνξεία ζθπξίρηξα, ε : όξγαλν πνπ εηδνπνηεί γηά ηελ πνξεία ηαξζαλάο, ν : ηνπξθ. tersane : λαύζηαζκνο, λαππεγείν ηαξηάλ, ην : κπάξ ζην νπνίν ζπρλάδνπλ θηλέδνη ηειώληα, ηα : νη θσζθνξηζκνί πνπ εκθαλίδνληαη ζε θαηξό ζύειιαο ζηα άθξα ζθνηληώλ θαη θεξαηώλ - αεξηθά, ζηνηρεηά ηεζζαξνράιη, ην : κηθξή άγθπξα κε ηέζζεξηο βξαρίνλεο ηδόβελν, ην : ηηαι. givane : κνύηζνο, λαπηόπαηο ηηκνληέξα, ε : ηηαι. timniera : ε πηινηίλα (βι.ι.) - δηακέξηζκα ραξηώλ ζην πίζσ κέξνο ηεο γέθπξαο ηνπξθεηί, ην : ην πισξηό θαηάξηη - ηξηγσληθό παλί ηνπ ινμνύ ηζηνύ ηεο πιώξεο ηξαβέξζν, ην : ηηαι. travers : αλαγθαζηηθή πνξεία ζε πεξίπησζε κεγάιεο ζαιαζζνηαξαρήο θόληξα ζηε δηεύζπλζε ηνπ αλέκνπ γηά λα απνθύγεη ην πινίν η7α ρηππήκαηα ησλ θπκάησλ ζηα πιεπξά ηνπ ηξαβέξζσκα, ην : ζηξνθή ηνπ πινίνπ ώζηε λα ζηξσζεί ηξαβέξζν (βι.ι.) ηξακπάθνπιν, ην : είδνο δαικαηηθνύ πινίνπ κε δύν παληά ηξηθαληό, ην : ηξίθσρν θαπέιιν ησλ αμησκαηηθώλ ηνπ Πνιεκηθνύ Ναπηηθνύ ηξηπόληη, ην : ηηαι. tre pnti :πινίν κε ηξείο γέθπξεο ηξηζίιην, ην : δίπινθν ή ηξίπινθν αξηζηεξόζηξνθν θαλλάβηλν ζθνηλί από παιηά θιώζκαηα Σξίηνο, ν : ν αλζππνπινίαξρνο ηξνκπακαξίλα, ε : ηηαι. trmbamarina : ηειεβόαο γηά ηε κεηάδνζε ερεηηθώλ ζεκάησλ κεηαμύ ησλ πινίσλ ζε θαηξό νκίριεο ηζίκα, ε : ηηαι. cima :ε θνξπθή, ε άθξε ηζηθάξη, ην : αξαβ. ziffar : ζηθόλη, αληιία
Φ Χ Ψ ηζνύξκν, ην : ηηαι. ciurma : θσπειάηεο ζηηο γαιέξεο, θαηάδηθνη - πιήξσκα πινίνπ θαλάξη, ην : θάξνο, θαλόο - θόκπνο πνπ θαηαζθεπάδεηαη γηά ηα ζθνληύιηα ησλ ρεηξαγσγώλ, γηά ηε ζπγθξάηεζε ησλ ζρνηλέλησλ ιαβώλ ησλ θάδσλ θαλαξηέξα, ε : ε θαλνδόρε θαη ην θαλάξη ηεο θόθαο Φάηα Μνξγθάλα, ε : βξ.κπζ.mrgan LeFay,ηηαι. Fata Mrgana : ε δηεζηξακκέλε κάγηζζα αδειθή ηνπ βαζηιεά Αξζνύξνπ, ζηελ ηζηνξία ησλ Ιππόησλ ηεο ζηξνγγπιήο ηξαπέδεο : κηθ. αληηθαηνπηξηζκόο ζηελ επηθάλεηα ηεο ζάιαζζαο, όηαλ ην ζηξώκα ηνπ αέξα πάλσ από ην λεξό είλαη πηό ςπρξό απ' όηη ζηα ςειόηεξα ζηξώκαηα. Ο ίδηνο ν Ν. Καββαδίαο ιέεη ''...ζπκβαίλεη ζηεο ηθειίαο ην ζηελό ή ζηε Νάπνιε απ' έμσ, λύρηα ηξεηο ε ώξα, θαη παξνπζηάδεη ηξείο γπλαίθεο πνπ ρνξεύνπλ ζηνλ νξίδνληα. Βαζηάεη έλα δύν ιεπηά θη ύζηεξα ράλεηαη...'' θαηνύξα, ε : ηηαι. fattura : εηηθέηηα - ηηκνιόγην εκπνξεπκάησλ θηγνύξα, ε : ηηαι. figura : ην αθξόπξσξν, μόαλν θνύλην, ην : ιαη. fundus : βπζόο - πόληηζκα, βύζηζκα θξηγθνξίθηθν, ην : ηζπ. frigrific : πινίν-ςπγείν θξηδεξέηα, ε : αγγι. freezer : κηθξό ςπγείν θπξνλεξηά, ε : ην ηξάβεγκα ησλ λεξώλ ράβαξν, ην : αρηβάδα, θαγώζηκν όζηξαθν -αηδνίν - κηθ. βξαδύλνπο ραιώ: θαηεβάδσ βάξθα - αγθπξνβνιώ κεαλάζηξνθε ηνπ εξγάηε ή ηνπ βηληζηνύ- κατλάξσ (βι.ι.) ρακαιίθα, ε : ηνπξθ. hamal (=αρζνθόξνο) : πάληλν επίζηξσκα ζηελ πιάηε ηνπ αρζνθόξνπ, κηθ. επηξ. αγγαξεία, άδηθα ρακζίλη, ην : αξαβ. chamsin (=πελήληα) : ξηπέο νξκεηηθνύ βνξείνπ αλέκνπ πνπ πλέεη ώξεο κεηαθέξνληαο ζύλλεθα ζθόλεο ςειώλσ : αλεβαίλσ θαηά κήθνο ηεο ιίληαο (βι.ι.) ςσκάθηα, ηα : ηξαπνπιόραξηα