ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜΙΑ Δημήτριος Κιόρτσης Ενδοκρινολόγος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Ιωαννίνων

ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Καρδιαγγειακή νόσος (ΚΝ) ΣΔ με βλάβη οργάνου στόχου Μέτρια-σοβαρή ΧΝΑ Κίνδυνος SCORE 10 % Στόχος LDL-C: < 70 mg/ dl (IA) ή 50 % Στόχος non-hdl-c: < 100 mg/ dl (IIa B) Στόχος ApoB: < 80 mg/ dl (IIa B)

ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΥΨΗΛΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Υπερβολική μεμονωμένων παραγόντων κινδύνου Κίνδυνος SCORE 5-10 % Στόχος LDL-C < 100 mg/ dl (IIa A) Στόχος non-hdl-c: < 130 mg/ dl (IIa B) Στόχος ApoB: < 100 mg/ dl (IIa B)

ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΜΕΤΡΙΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ Κίνδυνος SCORE 1-5 % Στόχος LDL-C < 115 mg/ dl (IIa C)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΥ ΩΦΕΛΟΥΝ ΟΙ ΣΤΑΤΙΝΕΣ Κλινική ΚΝ 21 ετων με LDL-C 190 mg/ dl χωρίς ΚΝ ΣΔ και LDL-C = 70-189 mg/ dl χωρίς ΚΝ LDL-C = 70-189 mg/ dl χωρίς ΣΔ, ΚΝ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ < 75 ετών: Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη ( 50 % LDL-C) (I A) Μη καταλληλότητα για πολύ εντατικοποιημένη αγωγή: Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (30-50 % ) (I A) > 75 ετών: Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (IIa LDL-C B)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ 21ΕΤΩΝ ΜΕ LDL-C 190 mg/ dl ΧΩΡΙΣ ΚΝ Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (I B) Επιπλέον προσθήκη και άλλου υπολιπιδαιμικού μη στατίνης (IIb C) Μη καταλληλότητα για πολύ εντατικοποιημένη αγωγή Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή LDL-C 190 mg/ dl συνήθως γενετικές αιτίες έκθεση σε κίνδυνο από νωρίς στη ζωή του ατόμου καρδιαγγειακός κίνδυνος από νωρίς στη ζωή θεραπεία με στατίνη σε 21 ετών Δεν υπάρχουν μελέτες με στατίνες αποκλειστικά σε άτομα με LDL-C 190 mg/ dl.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΔ ΚΑΙ LDL-C = 70-189 mg/ dl ΧΩΡΙΣ ΚΝ 40-75 ετών: Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (I A) 40-75 ετών και 7,5 % 10ετής καρδιαγγειακός κίνδυνος: Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (IIa B)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ LDL-C = 70-189 mg/ dl ΧΩΡΙΣ ΣΔ, ΚΝ 40-75 ετών και 7,5 % 10ετής κίνδυνος: Μέτρια-πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (I A) 40-75 ετών και 5-7,5 % 10ετής κίνδυνος: Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (IIa B)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΟΧΟΣ: ΤΡΟΠΟΣ LDL-C Οι Αμερικάνικες οδηγίες: Ακρογωνιαίος λίθος της αγωγής είναι υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση στην οποία προστίθεται η αγωγή με στατίνη Δεν προωθούν απλώς τη λογική «όσο χαμηλότερη LDL-C τόσο καλύτερα» Δύο συνεχόμενες τιμές LDL-C < 40 mg/ dl δόσης στατίνης (IIb C) Το ζητούμενο της υπολιπιδαιμικής αγωγής δεν είναι απλώς LDL-C, αλλά ο τρόπος επίτευξης αυτής της μείωσης με μέτρα που έχει αποδειχθεί ότι ωφελούν (υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση και στατίνη)

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 4 ΟΜΑΔΕΣ Πιθανώς θα χρησίμευε να ληφθούν υπόψη: Οικογενειακό ιστορικό πρώιμης ΚΝ (πρώτη εμφάνιση σε πρώτου βαθμού συγγενή < 55 ετών για άνδρες και < 65 ετών για γυναίκες) hscrp 2 mg/ L CAC score ( 300 μονάδες Agatston ή 75 η εκατοστιαία θέση για ηλικία, φύλο και εθνικότητα) Σφυροβραχιόνιος δείκτης < 0,9 καρδιαγγειακός κίνδυνος για όλη τη ζωή του ατόμου

ΣΤΟΧΟΣ: ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ (ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ) vs ΤΙΜΗ LDL-C (ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ) ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΜΕΙΩΣΗΣ 1 mmol/ L (39 mg/ dl) LDL-C μετά από αγωγή με στατίνη 22 % σχετική καρδιαγγειακού κινδύνου για πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη και για όλο το φάσμα των τιμών της LDL-C Δεδομένου βαθμού εντατικοποίηση αγωγής με στατίνη πρόβλεψη σχετικής καρδιαγγειακού κινδύνου και πιθανότητας παρενεργειών υπολογισμός ισοζυγίου οφέλους-κόστους

ΣΤΟΧΟΣ: ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ vs ΤΙΜΗ LDL-C ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΜΕΙΩΣΗΣ Τα επίπεδα στόχου LDL-C στηρίζονται σε μελέτες παρατήρησης Οι πλειονότητα των μελετών που υποστηρίζουν ότι «LDL-C καρδιαγγειακού κινδύνου» χρησιμοποίησαν συγκεκριμένη δόση στατίνης Δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες μελέτες που να αξιολογούν την τιτλοποίηση της δόσης της στατίνης στο σύνολο των ατόμων σε συγκεκριμένους στόχους LDL-C < 70 mg/ dl ή < 100 mg/dl. Δεν υπάρχουν μελέτες που να αναφέρουν επίπεδα non-hdl-c Δεν υπάρχουν τυχαιοποιημένες μελέτες που να συγκρίνουν 2 στόχους LDL-C ή non-hdl-c

ΣΤΟΧΟΣ: ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ vs ΤΙΜΗ LDL-C ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΟΣΗΣ ΣΤΑΤΙΝΗΣ Δευτερογενής πρόληψη 4S: Στο 37 % των ασθενών δόσης σιμβαστατίνης από 20 σε 40 mg/ ημέρα με στόχο TCHOL-C < 200 mg/ dl Πρωτογενής πρόληψη AFCAPS/TexCAPS: Στο 50 % των ασθενών δόσης λοβαστατίνης από 20 σε 40 mg/ ημέρα με στόχο LDL-C < 110 mg/ dl MEGA: Στο σύνολο των ασθενών δόσης πραβαστατίνης από 10 σε 20 mg/ ημέρα με στόχο TCHOL-C < 220 mg/ dl

ΣΤΟΧΟΣ: ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ vs ΤΙΜΗ LDL-C ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΜΕΙΩΣΗΣ Οικογενής υπερχοληστερολαιμία: Σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί τιμή-στόχος LDL-C < 100 mg/ dl (Ευρωπαϊκές οδηγίες) Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη καρδιαγγειακού κινδύνου ΣΔ τύπου 2: Οι διαβητικοί συχνά έχουν LDL-C σε σχέση με μη διαβητικούς Θεραπεία κατευθυνόμενη από τιμή-στόχο LDL-C οδηγεί σε χρησιμοποίηση δόσης στατίνης μικρότερη αυτής η οποία έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο

ΣΤΟΧΟΣ: ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ vs ΤΙΜΗ LDL-C ΛΟΓΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΜΕΙΩΣΗΣ Για ασθενείς που ήδη λαμβάνουν στατίνη, δεν είναι δυνατή η εκτίμηση της % LDL-C σε σχέση με πριν τη λήψη στατίνης (ωστόσο η πολύ εντατικοποιημένη αγωγή συνήθως οδηγεί σε LDL-C < 100 mg/ dl) Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με ατορβαστατίνη 40, 80 mg και ροσουβαστατίνη 20, 40 mg αποκλεισμός άλλων στατινών Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή πιθανότητας παρενεργειών

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΣΤΑΤΙΝΗ Ευρωπαϊκές οδηγίες: Μη επίτευξη τιμής-στόχου LDL-C με στατίνη προσθήκη εζετιμίμπης, ρητινών δέσμευσης χολικών αλάτων ή νικοτινικού οξέος (IIb C) Αμερικάνικες οδηγίες: Άτομα υψηλότερου καρδιαγγειακού κινδύνου* τα οποία, παρά τη μέγιστη ανεκτή δόση με στατίνη, η LDL-C είναι μικρότερη της επιθυμητής προσθήκη και άλλου υπολιπιδαιμικού (IIb C) *Υψηλότερος καρδιαγγειακός κίνδυνος: < 75 ετών με κλινική ΚΝ LDL-C 190 mg/ dl 40-75 ετών με ΣΔ

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΣΤΑΤΙΝΗ AIM-HIGH: Σε άτομα που ήδη ελάμβαναν σιμβαστατίνη με LDL-C 40-80 mg/ dl, η επιπρόσθετη non-hdl-c με προσθήκη νιασίνης όχι επιπλέον καρδιαγγειακού κινδύνου AIM-HIGH Investigators. N Engl J Med. 2011; 365(24): 2255-67

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΣΤΑΤΙΝΗ ACCORD: Σε άτομα με ΣΔ τύπου 2 που ήδη ελάμβαναν σιμβαστατίνη, η προσθήκη φαινοφιμπράτης όχι επιπλέον καρδιαγγειακού κινδύνου ACCORD Study Group. N Engl J Med. 2010; 362(17): 1563-74.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΣΤΑΤΙΝΗ AIM-HIGH, ACCORD Αμερικάνικες οδηγίες: Δε συνιστούν συγκεκριμένη τιμή στόχο για non-hdl-c Γενικά δε συνιστούν την προσθήκη και άλλων υπολιπιδαιμικών επιπλέον της αγωγής με στατίνη Ωστόσο, φαίνεται ότι φαρμακευτική non-hdl-c πιθανώς να τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ειδικά σε άτομα με HDL-C και TG (ανάλυση υποομάδων ACCORD, FIELD)

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ POOLED COHORT EQUATIONS (ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ) vs SCORE (ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ) SCORE: 40 65 ετών 10 ετής κίνδυνος για θάνατο από ΟΕΜ ή ΑΕΕ Παράγοντες: φύλο, ηλικία, κάπνισμα, συστολική ΑΠ, TC (+ HDL-C σε HeartScore) POOLED COHORT EQUATIONS: 40 79 ετών 10 ετής κίνδυνος για θανατηφόρο ή μη ΟΕΜ και θανατηφόρο ή μη ΑΕΕ Παράγοντες: φύλο, ηλικία, κάπνισμα, φυλή, TC, HDL-C, συστολική ΑΠ, αντιυπερτασική αγωγή, ΣΔ

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ SCORE SCORE: Ο θάνατος είναι σκληρό και αναπαραγώγιμο τελικό σημείο Τα μη θανατηφόρα συμβάματα εξαρτώνται από τους κατά καιρούς ορισμούς, διαγνωστικά κριτήρια, διαγνωστικά τεστ Το θανατηφόρο τελικό σημείο έχει διαχρονική αξία και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ποικίλες χώρες κινδύνου καρδιαγγειακού θανάτου κινδύνου ολικών καρδιαγγειακών συμβαμάτων (θανατηφόρα ή μη) Χάρτες απόλυτου κινδύνου για Ευρωπαϊκές χώρες με ή κίνδυνο Χάρτης σχετικού κινδύνου ιδιαίτερα χρήσιμος σε νέα άτομα ( απόλυτος κίνδυνος)

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ SCORE POOLED COHORT EQUATIONS : Δεν έχει ελεγχθεί σε προοπτικές μελέτες για την ακρίβειά της πρόβλεψης Υπερεκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου σε πληθυσμούς υγιών ατόμων από Ridker & Cook (επίδραση «υγιούς εθελοντή», λήψη στατίνης κατά την παρακολούθηση η οποία επηρέασε ευνοϊκά την πρόγνωσή τους)

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΛΟΓΟΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ POOLED COHORT EQUATIONS POOLED COHORT EQUATIONS: Καλύπτει μεγαλύτερο ηλικιακό εύρος (66 79 ετών) Η επίπτωση των ολικών καρδιαγγειακών συμβαμάτων αποτελεί συνήθως το ζητούμενο στην κλινική πράξη και όχι απλώς τα θανατηφόρα συμβάματα Επιπλέον παράγοντες: φυλή, αντιυπερτασική αγωγή, ΣΔ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΣΔ τύπου 1: ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Μικροαλβουμινουρία, ΧΝΑ 30 % LDL-C (μέτρια-πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη) (I C) (δεν υπάρχουν μελέτες με στατίνες σε ΣΔ τύπου 1) ΣΔ τύπου 2: Όλοι Στόχος LDL-C < 100 mg/ dl, non-hdl-c < 130 mg/ dl, ApoB < 100 mg/ dl (I B) Συνύπαρξη ΚΝ, ΧΝΑ, καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου, βλάβη οργάνου-στόχου Στόχος LDL-C < 70 mg/ dl, non-hdl-c: < 100 mg/ dl, ApoB: < 80 mg/ dl (I B)

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Μη διάκριση μεταξύ ΣΔ τυπου 1 και 2 Σαφής ένδειξη για στατίνη σε ΣΔ: 40 75 ετών Στατίνες δοσοεξαρτώμενη κινδύνου ανάπτυξης ΣΔ σε άτομα με παράγοντες κινδύνου για ΣΔ Ισοζύγιο οφέλους παρενεργειών Στατίνη ωφελεί σε όλα τα άτομα έκτός από κινδύνου Εμφάνιση νέας διάγνωσης ΣΔ σε άτομο που ήδη λαμβάνει στατίνη συνέχιση στατίνης και εντατικοποίηση υγιεινοδιαιτητικών μέτρων (I B)

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Όλοι οι διαβητικοί οφείλουν να λάβουν τουλάχιστον μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (καλά τεκμηριωμένο) ΣΔ με ΚΝ ή LDL-C 190 mg/ dl ή 7,5 % 10ετή καρδιαγγειακό κίνδυνο Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη Στην πρωτογενή πρόληψη διαβητικών με ΣΔ η πολύ εντατικοποιημένη αγωγή δεν έχει αποδειχθεί ότι ωφελεί

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ CARDS: Σε άτομα με ΣΔ τύπου 2 χωρίς ΚΝ, ατορβαστατίνη 10 mg / ημέρα (μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή) προκάλεσε καρδιαγγειακών συμβαμάτων CARDS investigators. Lancet.2004; 364: 685-96

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Δεν συνιστάται στατίνη σε ΚΑ NYHA III-IV (III A) ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Καμία σύσταση για στατίνη σε ισχαιμική συστολική ΚΑ NYHA II-IV

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ GISSI-HF: Σε ασθενείς με ΚΑ NYHA II-IV (40 % ισχαιμική) χορήγηση ροσουβαστατίνης 10 mg/ ημέρα δεν καρδιαγγειακά συμβάματα. Ανάλυση της υποομάδας με ισχαιμική ΚΑ έδειξε ίδια αποτελέσματα Gissi-HF Investigators. Lancet. 2008; 372(9645):1231-9

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ CORONA: Σε ασθενείς με ισχαιμική ΚΑ NYHA II-IV χορήγηση ροσουβαστατίνης 10 mg/ ημέρα δεν καρδιαγγειακά συμβάματα, αν και νοσηλείες για καρδιαγγειακές αιτίες CORONA Group. N Engl J Med.2007; 357(22): 2248-61

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Η ΧΝΑ θεωρείται ισοδύναμο ΣΝ Μέτρια-σοβαρη ΧΝΑ (GFR = 15 89 ml/ min/ 1,73 m 2 ) στατίνη με στόχο LDL-C < 70 mg/ dl (IIa C) Προτιμώνται στατίνες με ελάχιστη νεφρική απέκκριση (ατορβαστατίνη, φλουβαστατίνη, πιταβαστατίνη) ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Η συμβολή της ΧΝΑ και αλβουμινουρίας στην πρόβλεψη του καρδιαγγειακού κινδύνου στην πρωτογενή πρόληψη είναι προς το παρόν ασαφής Καμία σύσταση για στατίνη σε αιμοκαθαιρόμενους

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΑΦΕΣ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΑΤΙΝΩΝ ΓΙΑ ΧΝΑ ΣΤΑΔΙΟΥ 2-3 PPP: Σε ασθενείς με ΧΝΑ σταδιου 2,3 χορήγηση πραβαστατίνης 40 mg/ ημέρα το χρόνο εμφάνισης στεφανιαίων συμβαμάτων Tonelli et al. J Am Soc Nephrol. 2005; 16(12): 3748-54. ΜΗ ΣΑΦΕΣ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΑΤΙΝΩΝ ΓΙΑ ΧΝΑ ΣΤΑΔΙΟΥ 4-5 AURORA: Σε αιμοκαθαιρόμενους χορήγηση ροσουβαστατίνης 10 mg/ ημέρα δεν τα καρδιαγγειακά συμβάματα σε μια διάμεση παρακολούθηση 3,8 ετών AURORA Study Group. N Engl J Med. 2009; 360(14): 1395-407

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Ηλικιωμένοι: > 65 ετών Ηλικιωμένοι με κλινική ΚΝ: Αγωγή με στατίνη με στόχο ίδιο με νεότερους (I B) Έναρξη με χαμηλή δόση στατίνης και προσεκτική τιτλοποίηση μέχρι την τιμή-στόχο LDL-C, η οποία είναι η ίδια με τους νεότερους ασθενείς (I C) ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ: Ηλικιωμένοι: > 75 ετών (αποδεδειγμένο όφελος για μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή, μη σαφές όφελος για πολύ εντατικοποιημένη αγωγή) > 75 ετών: Για το ενδεχόμενο έναρξης στατίνης και για το βαθμό εντατικοποίησης της θεραπείας, στάθμιση των προσδοκόμενων οφελών και των πιθανών παρενεργειών > 75 ετών και κλινική ΚΝ: Μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη (IIa B)

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ CTT μετανάλυση: Σε ασθενείς με ή χωρίς ΚΝ η σχετική καρδιαγγειακού κινδύνου για κάθε 1 mmol/ L LDL-C μετά από αγωγή με στατίνη δε διέφερε μεταξύ < 65, 65-75 και > 65 ετών Σε ασθενείς με ή χωρίς ΚΝ η σχετική καρδιαγγειακού κινδύνου μετά από μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη δε διέφερε μεταξύ < 75 και > 75 ετών Σε ασθενείς > 75 ετών με ΚΝ πιο εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη δεν επιπλέον τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε σχέση με λιγότερο εντατικοποιημένη αγωγή Cholesterol Treatment Trialists' (CTT) Collaborators. Lancet. 2005; 366(9493): 1267-78.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΤΟΧΟΣ ΑΓΩΓΗΣ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: τιμή-στόχος LDL-C Αμερικάνικες οδηγίες: Υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση και κατάλληλου βαθμού εντατικοποίηση αγωγής με στατίνη ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΟΛΙΠΙΔΑΙΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΜΕ ΣΤΑΤΙΝΗ: Σύσταση IIb C και στις δύο οδηγίες ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: SCORE Αμερικάνικες οδηγίες: POOLED COHORT EQUATIONS

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΔ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: Διαφορετικές οδηγίες για τύπου 1 και 2 Αμερικάνικες οδηγίες: Όλοι τουλάχιστον μέτρια εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη ΚΝ ή LDL-C 190 mg/ dl ή 7,5 % 10ετή καρδιαγγειακό κίνδυνο Πολύ εντατικοποιημένη αγωγή με στατίνη ΚΑ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: Δεν συστήνεται στατίνη σε ΚΑ NYHA III-IV Αμερικάνικες οδηγίες: Καμία σύσταση σε ισχαιμική συστολική ΚΑ NYHA II-IV

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΧΝΑ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: Η ΧΝΑ θεωρείται ισοδύναμο ΣΝ Αμερικάνικες οδηγίες: Καμία σύσταση ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ: Ευρωπαϊκές οδηγίες: > 65 ετών - ο στόχος είναι ίδιος με τους νεότερους Αμερικάνικες οδηγίες: > 75 ετών - ο βαθμός εντατικοποίησης της αγωγής με στατίνη να σταθμιστεί ανάλογα με την πιθανότητα παρενεργειών