Παρακάτω παραθέτω για σύγκριση μια φυσιολογική (αριστερά) με μια ε κ φ υ λ ι σ μ έ ν η ( δ ε ξ ι ά ) Σ π ο ν δ υ λ ι κ ή Σ τ ή λ η

Εκφυλιστικη Νοσος Οσφυικης Μοιρας ΓΕΝΙΚΑ: Η εκφυλιστική νόσος συνήθως παρουσιάζεται σε πιο προχωρημένες ηλικίες και αποτελεί το τελικό αποτέλεσμα της φυσιολογικής διαδικάσίας εκφύλισης/ γήρανσης του οργανισμού. Στα πρώιμα στάδια ο δίσκος χάνει το υδάτινο περιεχόμενο του, παρουσιάζει ρωγμές στην περιφέρεια του και ακολούθως συρρικνώνεται και καθιζάνει, ενώ αρχίζουν να εκφυλίζονται και οι τελικές κινητικές πλάκες των σπονδύλων (οστικές αλλαγές). Αυτές οι αλλαγές φαίνονται στην παρακάτω MRI: με πράσινα βέλη απεικονίζονται 2 υγιείς σπόνδυλοι, με κόκκινο ένας αφυδατωμένος (μαύρος) δίσκος (μεταξύ 4ου- 5ου σπονδύλου) και κίτρινα βέλη οι οστικές αλλοιώσεις (αλλοιώσεις Modic) στις τελικές κινητικές πλάκες του υπερκειμένου και υποκειμένου σπονδύλου. Αυτές αποτελούν όπως ανεφέρθη προιόν προχωρημένης εκφύλισης του δίσκου. Παρακάτω παραθέτω για σύγκριση μια φυσιολογική (αριστερά) με μια ε κ φ υ λ ι σ μ έ ν η ( δ ε ξ ι ά ) Σ π ο ν δ υ λ ι κ ή Σ τ ή λ η

Παράλληλα εκφυλίζονται και οι άλλες δομές του σπονδύλου (οπίσθιες αρθρώσεις), εμφανίζονται οστεόφυτα και στενεύει α σπονδυλικός σωλήνας και τα σπονδυλικά τρήματα (τα κανάλια που περνούν τα νεύρα), ενώ συχνά ολισθαίνει και ο ένας σπόνδυλος επι του άλλου (σπονδυλολίσθηση). Όλα αυτά τα στοιχεία απεικονίζονται στην παρακάτω περίπτωση: στην αριστερη εικόνα φαίνεται η στένωση του σπονδυλικού σωλήνα (πράσινο βέλος), ενώ στο ίδιο επίπεδο υπάρχει και μικρή ολίσθηση των σπονδύλων. Στη μεσαία εικόνα φαίνεται η μεγάλη στένωση στο ίδιο επίπεδο σε αντιδιαστολή με το υποκείμενο επίπεδο (δεξιά) που είναι πολύ πιο ανοιχτό (τα κόκκινα βέλη δ ε ί χ ν ο υ ν τ ο ν ω τ ι α ί ο μ υ ε λ ό ) : H ανωτέρω ασθενής ήταν 66 ετών με σημαντική οσφυαλγία και νευρογενή χωλότητα (πόνος- αιμωδίες κάτω ακρων) και υπεβλήθη σε ανοικτή αποσυμπίεση και οπισθία σπονδυλοδεσία (με ενίσχυση των βιδών με μεθακρυλικό τσιμέντο λόγω συνυπάρχουσας οστεοπώρωσης):

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπεία ακολουθεί εν γένει τις γενικές κατευθηντήριες γραμμές που ανεφέρθησαν στην ενότητα "Οσφυαλγία": κατ' αρχήν συντηρητική και μόνο επι εξάντλησης αυτής, συμπεριλαμβανομένων και των εγχύσεων προχωρούμε σε χειρουργική προσέγγιση. Και εδώ οφείλει ο χειρουργός να έχει ενα κλιμακούμενο αλγόρυθμο ως προς τη σοβαρότητα της επέμβασης. Καθε σπονδυλαρθρίτιδα δεν συνεπάγεται σπονδυλοδεσία. Συχνά αρκεί μονάχα η κλασσική αποσυμπίεση- πεταλεκτομή επέμβαση πολύ λιγότερο επιβαρυντική για τον ασθενή. Στην παρακάτω περίπτωση, ασθενής με στένωση και σπονδυλαρθρίτιδα, υπεβλήθη μονάχα σε αποσυμπίεση, χωρίς υλικά σπονδυλοδεσίας, καθότι τα συμπτώματά του οφείλονταν μονάχα στη σπονδυλική στένωση (χωλότητα): με το πράσινο βέλος αριστερά απεικονίζεται το εύρος της αποσυμπίεσης: Οταν χρειάζονται μεγαλύτερες επεμβάσεις, δέον να χρησιμοποιούνται νέες, ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως αναλύεται σε επομενη ενότητα. Εδώ απεικονίζεται ασθενής 64 ετών με εκφυλιστική νόσο που υπεβλήθη σε ελάχιστα επεμβατική πλαγία σπονδυλοδεσία (XLIF), μια μέθοδο ιδιαιτέρως δημοφιλή στις ΗΠΑ. Με πράσινα βέλη απεικονίζονται οι 2 κλωβοί που τοποθετήθησαν μετά τη δισκεκτομή:

Τέλος σε νεότερους ασθενείς μπορεί να έχει ένδειξη η τοποθέτηση τεχνητού δίσκου, επέμβαση δοκιμασμένη επί 2 δεκαετίες. Η τοποθέτηση γίνεται με προσθία προσπέλαση (δια της κοιλιακής χώρας) συνήθως με την επικουρία γενικού χειρουργού. Παρακάτω απεικονίζεται ένας νέος ασθενής με εμμένουσα οσφυαλγία και εκφύλιση του δίσκου μεταξύ 4-5ου οσφυικού σπονδύλου (πράσινο βέλος- με κόκκινο βέλος φαίνεται ο τεχνητός δίσκος): Το πλεονέκτημα του τεχνητού δίσκου είναι η διατήρηση της κίνησης στο πάσχον επίπεδο με μείωση του stress στα παρακείμενα επιπέδα και επακόλουθης εκφύλισης τους (νοσος παρακειμένων επιπέδων- adjacent segment disease). Απο μελέτες, αυτή η πιθανότητα ανάγεται σε σε 2.5% (κατά μέσο όρο) ανά έτος μετά την επέμβαση LINK. Γίνεται ευκόλως αντιληπτό ότι όσο μικρότερος είναι ο ασθενής, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα εκφύλισης παρακειμένων δίσκων και επικείμενου χειρουργείου.

Παρακάτω είναι μια περίπτωση ασθενούς με προηγούμενη (επιτυχή) σπονδυλοδεσία μεταξύ 2-5ου οσφυικού σπονδύλου. Ο έλεγχος με αξονική (αριστερή άνω εικόνα) και απλή ακτινογραφία (μεσαία άνω) ανέδειξε εκφύλιση του υποκείμένου δίσκου (μεταξύ 5ου οσφυικού και 1ου ιερού) και υπερκειμένου δίσκου (μεταξύ 1-2ου οσφυικού) (βλέπε πράσινα βέλη). Στις δεξιές εικόνες φαίνεται οι μετεγχειρητικές ακτινογραφίες πλαγία (άνω) και face (κάτω) με επέκταση της σπονδυλοδεσίας απο τον 1ο οσφυικό σπόνδυλο έως την πύελο.