«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας N. Ξάνθης www.agribusiness.uoi.gr Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος: Καθηγητής Marketing Management Τροφίµων του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Ηλίας Βλάχος
Περιεχόµενα Επιχειρήσεις Νοµού Ξάνθης Εφοδιαστική Αλυσίδα Αγελαδινό Γάλα Βοδινό Κρέας Σκληρό Σιτάρι Άρτος Αποδοτικότητα ικτύων Συµπεράσµατα
Εφοδιαστική Αλυσίδα - Ορισµοί «Η διαδικασία σχεδιασµού, εφαρµογής και ελέγχου της αποτελεσµατικής και αποδοτικής ροής και αποθήκευσης των πρώτων υλών για τη µετατροπή τους σε τελικά προϊόντα και η ανταλλαγή πληροφοριών από το σηµείο προέλευσης µέχρι τον τελικό προορισµό µε σκοπό την ανταπόκριση στις απαιτήσεις των τελικών καταναλωτών»(council of Logistics Management,1986)
Εφοδιαστική Αλυσίδα - Ορισµοί «Ένα δίκτυο από οργανισµούς που συνδέονται µεταξύ τους µε σκοπό την πλήρη κάλυψη συγκεκριµένων αναγκών των καταναλωτών σε συνδυασµό µε την πλήρη κάλυψη των αναγκών των υπολοίπων µελών της αλυσίδας»(beers et al. 1998)
Εφοδιαστική Αλυσίδα Τροφίµων Χονδρεµπόριο Εισροές Παραγωγοί Βιοµηχανία ΛιανεµπόριοΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Μεταποίηση
Επιχειρήσεις Ξάνθης ΑΡ. ΕΠΙΧ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΖΙΡΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΡ. ΕΠΙΧ. ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΟΣΟΣΤ Ο ΤΖΙΡΟΥ ΚΛΑ ΟΣ Αγροτικά Προϊόντα 6 149 10,9 4% 5% 3% Βιοµηχανία (Είδη ιατροφής) 11 1618 52,8 16% Βιοµηχανία (Ποτά) 1 5 2,2 1% 0% 1% Βιοµηχανία (Προϊόντα Καπνού) 1 450 2,6 1% 14% 1% Εµπόριο (Αγροτικά Προϊόντα - Ζωοτροφές) 2 83 52,8 1% 3% 16% Εµπόριο (Ποτά) 1 14 0% Υποσύνολο Αγρο-τρόφιµα 22 2319 121,4 15% 72% 37% Λοιποί Κλάδοι 120 882 209,2 85% 28% 63% ΣΥΝΟΛΟ 142 3201 330,6 100% 100% 100% Πηγή ΕΣΥΕ (2006). Τζίρος σε εκ. Ευρώ. Τζίρος/Επιχείρηση σε χιλιάδες ευρώ
Εφοδιαστική Αλυσίδα Αγελαδινού Γάλακτος Το µεγαλύτερο µέρος διοχετεύεται σε µεγάλες βιοµηχανίες και από εκεί στις λιανικές αλυσίδες κυρίως των µεγάλων πόλεων (Θεσαλλονίκη Αθήνα) ανάλογα της ποιότητας ποσότητας. 5% πηγαίνει προς τοπικά τυροκοµεία
Αγελαδικό Γάλα Αλυσίδα Ζήτησης Τόπος Αγοράς Βιοµηχανία Παραγωγοί
Αγελαδικό Γάλα ίκτυα ιανοµής
ίκτυα ιανοµής Κρέατος ίκτυο ιανοµής 1997 2000 2002 2004 2006 Αξία Λιανικών Πωλήσεων 16.213 20.097 23.343 28.933 35.711 Καταστήµατα Λιανεµπορίου -Αριθµός 870 979 1.064 1.178 1.317 Καταστήµατα Λιανεµπορίου - Αξία 2.632 3.610 4.394 5.515 6.690 Υπερµάρκετ - Αριθµός 13 26 29 35 41 Υπερµάρκετ - Αξία 321 782 997 1.327 1.729 Κρεοπωλεία Αριθµός 8.500 10.000 10.322 10.561 10.752 Κρεοπωλεία Αξία 718 778 826 922 1.011 Πηγή: Euromonitor - Αξία σε εκατοµµύρια Ευρώ.
Εφοδιαστική Αλυσίδα Βοδινού Ν. Ξάνθης ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ Τιµή αγοράς 4.20 Τιµή πώλησης 4.35 ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ 115 ΚΜΤ ΑΞΙΑ 380 Μ /Kg ΤΙΜΗ 3.02 /Kg 90% 35% ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΣ 3 ΣΦΑΓΕΙΑ ΝΟΜΟΥ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ 40% ΕΞΑΓΩΓΕΣ 5% εποχιακά 5% 40% 6.00 /Kg στήθος 24.00 φιλέτο 2 ΕΜΠΟΡΟΙ ΣΦΑΓΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ 25% ΛΙΑΝΙΚΗ ΕΝΤΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΟΣΟΤΗΤΑ 1 ΚΜΤ ΑΞΙΑ 5 Μ /Kg ΤΙΜΗ 4.29 /Kg 11 ΛΙΑΝΙΚΗ ΕΚΤΟΣ ΝΟΜΟΥ
Εφοδιαστική Αλυσίδα Σκληρό Σιτάρι Ν. Ξάνθης 12
Εφοδιαστική Αλυσίδα Άρτου - Ελλάδα 1. Παραγωγή 2. Μύλοι Επεξεργασία Συσκευασία (χάρτινη 50Kg) Αποθήκευση αλεύρων Σήµανση Ιχνηλασιµότητα ISO 9001 (ηµεροµηνία συσκευασίας, ηµεροµηνία λήξεως. παρτίδας RFID 13 Στοιχεία επί τιµολογίου (επωνυµία - έδρα αλευρόµυλου, είδος σιταριού (µαλακό, σκληρό, ανάµικτο) ή δηµητριακού (σίκαλη, κριθάρι κ.λ.π), κατηγορία / τύπος του αλεύρου (ονοµασία), ηµεροµηνία παραγωγής. ποσοστό ξηράς γλουτένης)
14 Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίµων Εφοδιαστική Αλυσίδα Άρτου - Ελλάδα 3. Βιοµηχανία Μεταφορά (ειδικά φορτηγά που διαθέτουν θαλάµους µε ειδικές θερµοκρασίας ξηρότητας και υγρασίας) Αποθήκευση Εσωτερικής Εφοδιαστικής Αλυσίδα (inbound logistics) διαχείρισης αποθεµάτων διοίκησης αποθηκών Παραγωγή Άρτου ιανοµή 4. ιάθεση Πρατήρια αρτοποιιας Αλυσίδες λιανεµπορίου µε πρατήρια Κατεψυγµένα
Τάσεις εφοδιαστικής αλυσίδας άρτου Επένδυση για τη δηµιουργία κέντρων διανοµής αυστηρός ποιοτικός έλεγχος προϊόντων λειτουργία δικτύου πωλήσεων δηµιουργία µεταφορικού στόλου εφαρµογή νέων µεθόδων ιχνηλασιµότητας ψυχόµενες αποθήκες («Αλπίκο», «Αλάσκα», Foodlink, «ΜΑΒΕ») παράσχουν υπηρεσίες logistics για κατεψυγµέναπροϊόνταάρτου 15
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ I. ΟΣυντονισµός των Εφοδιαστικών Αλυσίδων (Supply Chain Coordination) Συνεργασία στην Ροή των Προϊόντων (Product Logistics) Μεταφορά προϊόντων στην σωστή ποσότητα Μεταφορά προϊόντων στην επιθυµητή ποιότητα Μεταφορά προϊόντων στον σωστό χρόνο ιαµοιρασµό κατάλληλων πληροφοριών (e-logistics) Για ακριβέστερη πρόβλεψη ζήτησης Για επίπεδα αποθεµάτων Για έκτακτες προωθητικές ενέργειες Για τυχόν προβλήµατα παραγωγής/µεταφοράς 16
II. Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίµων ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ Εµπορικό Μάρκετινγκ (Trade Marketing) Συνεργασία στις προωθήσεις προϊόντων µέσα στα καταστήµατα Συνεργασία στο merchandising Συνεργασία στη διοίκηση κατηγορίας προϊόντων (category management) Συνεργασία στην ανάπτυξη νέων προϊόντων 17
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ III. Ποιότητα Σχέσης (Relationship Quality) Υψηλά επίπεδα εµπιστοσύνης (Trust) Υψηλά επίπεδα δέσµευσης (Commitment) Χαµηλά επίπεδα διαµάχης (Conflict) 18
5. ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Τµήµα ιοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίµων Παράγοντες Ενίσχυσης των Συνεργασιών 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 86% Αύξηση Πωλήσεων 52% Αύξηση Μεριδίου Αγοράς 46% Γρηγορότερη Ανταπόκρισή ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ 1. Αύξηση Πωλήσεων 2. Γρηγορότερη Ανταπόκριση 3. Μείωση Κόστους ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 1. Αύξηση Πωλήσεων 2. Αύξηση Μεριδίων Αγοράς 3. Γρηγορότερη Ανταπόκριση Μερίδια Αγοράς! 19
Τοµείς Συνεργασιών 100% 90% 80% 95% 86% 79% 70% 60% 50% 40% 52% 36% 52% 48% 2006 30% 20% 18% µετά 2 έτη 10% 0% 20 Προωθήσεις Παραγγελείες Πρόβλεψη Πωλήσεων Αποθέµατα Στρατηγική
Κρίσιµοι Παράγοντες Επιτυχίας Εφοδιαστικής Αλυσίδας 1. Πληροφόρηση Γνώση καταναλωτή µηχανισµοί πληροφόρησης 2. Μέγεθος Αγοραστική ύναµη ενδυνάµωση των τοπικών δικτύων και της κατανάλωσης εντός του νοµού 3. Υποδοµές αναβάθµιση 4. Χρηµατο-οικονοµικό Επιχειρηµατικό Ρίσκο Συµβουλευτικές Υπηρεσίες 5. Ευελιξία στην παραγωγή εµπορικές σχέσεις Ανεξαρτησία από ένα δίκτυο
Κρίσιµοι Παράγοντες Επιτυχίας Εφοδιαστικής Αλυσίδας 6. Κατακερµατισµός Εφοδιαστικής Αλυσίδας Καθετοποίηση παραγωγής 7. ιαφοροποίηση Ποιότητα Βιολογικά Προϊόντα 8. Εκπαίδευση προσωπικού Προγράµµατα Κατάρτισης 9. Βασική & Εφαρµοσµένη Έρευνα Συνεργασία µε ερευνητικούς φορείς
Συµπεράσµατα 1. Η ιαφοροποίηση είναι µονόδροµος για την απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος και την κατάκτηση ικανοποιητικών µεριδίων αγοράς. 2. Τα Ελληνικά γεωργικά προϊόντα δύσκολα µπορούν να κερδίσουν την µάχη της αγοράς πάνω στη βάση των τιµών διάθεσης και του κόστους παραγωγής. 3. Οι συνεργασίες στα δίκτυα διανοµής µπορούν να αποφέρουν ανταγωνιστικά οφέλη για όλα τα συνεργαζόµενα µέλη κυρίως όµως για τους έλληνες παραγωγούς-κτηνοτρόφους.
Ανταγωνιστικό Πλεονέκτηµα Ποιότητα στην Παραγωγή Συνεργασίες στην Εφοδιαστική Αλυσίδα Γνώση του Καταναλωτή
«Αναδιάρθρωση της καλλιέργειας του καπνού µε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες» ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας N. Ξάνθης www.agribusiness.uoi.gr Υπεύθυνος έργου: Φωτόπουλος Χρήστος: Καθηγητής Marketing Management Τροφίµων του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Εισηγητής: Ηλίας Βλάχος