Η διαχρονική αξία της γλιμεπιρίδης στην αντιμετώπιση του διαβήτη. ADA,EASD 2009 evidence based medicine

Σχετικά έγγραφα
«Θεραπευτικός αλγόριθµος ADA/EASD 2012»

Ηλίας Ν. Μυγδάλης. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Εξατομίκευση της θεραπείας στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσα από τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: «Πώς επιτυγχάνω καλή ρύθμιση στις δύσκολες περιπτώσεις: Σχέδιο δράσης» ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Τι κάνουμε; Διαβητικός με Βασική ινσουλίνη 49 μον + Μετφορμίνη 850mgX2 +glimepiride. 3ετίας ενώ έχει FPG ~ 110mg έχει PPG ~ 260mg & HbA1c=7,9%

Συνδυασμοί φαρμάκων έναντι της υπεργλυκαιμίας Δόκιμοι και αδόκιμοι

Μετάταξη από τα αντιδιαβητικά δισκία σε ενέσιμες θεραπείες. Ενδοκρινολογικό τμήμα Διαβητολογικό κέντρο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος

Επίπτωση. Σύνολο ατόμων σε αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Άτομα με διαβήτη

Καρδιαγγειακή Ασφάλεια Μη Καρδιαγγειακών Φαρμάκων. Αντιδιαβητικά. Ελένη Μπιλιανού Καρδιολόγος Τζάνειο Νοσοκομείο

Εμμανουήλ Μ. Πάγκαλος. τ. Δντης Παθολογικής κλινικής Ιατρικό Διαβαλκανικό κέντρο Διαβητολογικό κέντρο «Αρεταίος»

Υπεργλυκαιμία λόγω χρήσης Γλυκοκορτικοειδών. Μαρινέλλα Κυριακίδου Χειμώνα Ενδοκρινολόγος 24 ο Ετήσιο Συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2010

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

* * Δήλωση Αντικρουόμενων Συμφερόντων

ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πως ;»

Παπαβαγγέλης Χρήστος Πρόεδρος Πανελληνίου Συλλόγου Νοσοκομειακών Διαιτολόγων MSc Clinical Nutrition Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

Θεραπευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη. Στέλλα Ηρακλειανού Σάββατο, 4 Απριλίου 2009

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΠΟΓΑΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής Κέντρο Μεταβολισμού και Διαβήτη

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Η φυσιολογική ομοιοστασία της γλυκόζης

Θεραπευτικές παρεμβάσεις με οδηγό την παθοφυσιολογία του διαβήτη σε ασθενείς που χρειάζονται ινσουλίνη. Μαριάνθη Αρχανιωτάκη

Ινσουλινοθεραπεία (Βασική +ΑΔ)

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ: ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ, ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Η φυσιολογική ομοιοστασία της γλυκόζης

Η θέση του φαινομένου της ινκρετίνης στη σύγχρονη θεραπευτική του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Παθολόγος µε εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Δ/ντής Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Π.Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

Επίδραση της αντιδιαβητικής αγωγής στο σωµατικό βάρος

Η επιλογή αντιδιαβητικής θεραπείας στον ασθενή με νεφρική νόσο

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Διαβήτης και Άσκηση. Τι είναι διαβήτης. και το μεταβολισμό των υδατανθράκων Προκαλείται κυρίως από ανεπάρκεια ή

ΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΙΟΥ 2018 ΑΙΓΛΗ,ΖΑΠΠΕΙΟΥ. Α.Μητράκου Α.Καθηγήτρια Μ.Ρούσσου Παν.Υπότροφος Θεραπευτική Κλινική ΕΚΠΑ

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗΣ ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔ2 ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

Εξελίσσοντας τη θεραπεία του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 1 ο Μέρος. Τριαντάφυλλος Π. Διδάγγελος

αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα


Συζήτηση περίπτωσης ασθενούς. Σ. Λιάτης Παθολόγος Επιμελητής Β ΕΣΥ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

αντιδιαβητική αγωγή από το στόμα

Εντατικοποίηση της θεραπείας με ινσουλίνη: Ποιος δρόμος για ποιον ασθενή

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ: ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ, ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Θεραπευτικές παρεμβάσεις με οδηγό την παθοφυσιολογία του διαβήτη σε ασθενείς: που δεν ρυθμίζονται με μετφορμίνη

Θεραπεία του Σακχαρώδoυς Διαβήτη τύπου 2

Οι υπογλυκαιμίες στον ΣΔ Πραγματικός κίνδυνος;

Εντατικοποίηση ινσουλινοθεραπείας2στον2σδ τύπου22. Δρ.2Χρίστος2Παστελλάς ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ2 2ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΛΕΜΕΣΟΣ,2ΚΥΠΡΟΣ 2013

Αντιδιαβητική αγωγή με αναστολείς DPP4. Υπάρχουν αποτελεσματικές λύσεις με νέα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες;

PPG4 FBG4. HbA 1c4. Διαταραχ-*της* 6κκρισης*ινσουλ:νης4. Αντ:σταση*στη*δρ>ση* της*ινσουλ:νης4. Σακχαρ&δης*διαβ-της* τ/που*24. Μικροαγγειοπ>θεια4

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας, Ph.D.

Σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες για την έναρξη και την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

H επίδραση της αερόβιας άσκησης στα επίπεδα απελίνης και γκρελίνης ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη τυπου 2

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Η ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ ΩΣ ΑΙΤΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 βασισμένη στην παθοφυσιολογία

Η Αξία της Αυτομέτρησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη

Βasal plus: Ο σύγχρονος τρόπος για την εντατικοποίηση της ινσουλινοθεραπείας

Άσκηση και Σακχαρώδης Διαβήτης

Δρ. Χρήστος Μανές ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Ο νοσηλευόμενος ασθενής με Σακχαρώδη Διαβήτη

.aiavramidis.gr www

Η σημασία της ρύθμισης μεταβολικών παραμέτρων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των επιπλοκών του διαβήτη: Γλυκαιμική ρύθμιση

Έναρξη ινσουλίνης στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: πότε και πώς ;

Νεφρική νόσος και ΣΔ: Ποια φάρμακα επιτρέπονται τελικά;

ΠΑΖΑΪΥΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.

ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΣΥΜΠΟΣΙΑ, ΣΤΡΟΓΓΥΛΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ (Σύνολο: 47 Ομιλίες)

Η σημασία της αποφυγής υπογλυκαιμιών στην καρδιαγγειακή ασφάλεια των ασθενών με διαβήτη τύπου 2

ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ2 ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΔΙΑΒΗΤΗΣ και ΟΦΘΑΛΜΟΣ

Ι. Παπαδόπουλος Παθολόγος Συνεργάτης Διαβητολογικού Ιατρείου Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΕ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

«Σουλφονυλουρίες. Υπερ και κατά»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

Υπολειπόμενος καρδιαγγειακός κίνδυνος. Πώς υπολογίζεται, πώς αντιμετωπίζεται

Η θεραπευτική προσέγγιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ

Τα παλαιά αντιδιαβητικά φάρμακα μπορούν να επιτύχουν άριστη ρύθμιση με χαμηλό κόστος

Αντιμετώπιση νοσηλευόμενων ασθενών με ΣΔ

Σπύρος O. Μπακατσέλος MD Phd

Αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας στον στεφανιαίο ασθενή με σακχαρώδη διαβήτη

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΑΔΥΝΑΜΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Πρόγραμμα μελέτης DPP και η επέκταση του DPPOS: αποτελέσματα 15 ετών.

Γλικλαζίδη: Η σύγχρονη απάντηση μιας καταξιωμένης αγωγής στο θεραπευτικό πρόβλημα του Σακχαρώδη Διαβήτη

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και τύπου 2 Δύο διαφορετικές οντότητες;

gr

Πρώτος αναδείχτηκε ο κ. Κωνσταντίνος Φιλίππου, παθολόγος

Δρ. Χρήστος Σαμπάνης Διαβητολογικό Κέντρο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Απλό και εύκολο ξεκίνημα : Πότε και με ποιον τρόπο ; Χρήστος Σαμπάνης Διαβητολογικό Κέντρο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

Ο ασθενής πρωταγωνιστής στις νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον σακχαρώδ η διαβήτη τύπου 2

19 Ενδοκρινολόγος. Φάρµακα που στοχεύουν το β- κύτταρο ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2, Καρδιαγγειακές Επιπλοκές & Σύγχρονες Θεραπευτικές Προσεγγίσεις. Ο Ρόλος της Εμπαγλιφλοζίνης

Υπεργλυκαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

6ο Διαβητολογικό. Συνέδριο. 20 έως 22 Νοεμβρίου Σακχαρώδης Διαβήτης Γνώση βασισμένη στην ένδειξη. Κάνουμε το σωστό; Πάτρα.

ΟΜΙΛΙΕΣ ΠΡΟΕΔΡΙΕΣ ΣΕ ΣΥΜΠΟΣΙΑ, ΣΥΝΕΔΡΙΑ, ΣΤΡΟΓΓΥΛΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ

Μαριάννα Μπενρουμπή Διαβητολογικό Κέντρο Γ.Ν.Αθηνών «Πολυκλινική»

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

ΕΠΙΤΥΧΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΡΕΥΜΑΤOΕΙΔΗ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΔ 2 ΜΕ ΤΟ ΒΙΟΟΜΟΕΙΔΕΣ ΤΗΣ ΓΛΑΡΓΙΝΙΚΗΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ LY IGLAR

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Πρέπει να υπολογίζουμε μόνο τους υδατάνθρακες στα εντατικοποιημένα σχήματα; Ποιος ο ρόλος πρωτεΐνης και λίπους;

Η αξία της έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2

Ο ρόλος της Σιταγλιπτίνης στη διαχείριση των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 μέσα από κλινικές αποδείξεις

Transcript:

Η διαχρονική αξία της γλιμεπιρίδης στην αντιμετώπιση του διαβήτη. ADA,EASD 2009 evidence based medicine ΔΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΚΟΥΡΤΟΓΛΟΥ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΚΛΙΝΙΚΗ «ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ» 24 Ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΔΕΒΕ 25/11/2010

Διαβήτης : ένα μεγάλο ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα Παγκοσμία αύξηση επιπολασμού διαβήτη (εκατομμύρια) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1985 Στο διαβήτη τύπου 2 οφείλονται το 85-95% των περιπτώσεων 1985 30 εκατομμύρια 2007 246 εκατομμύρια περίπου 2000 50% 150 εκατομμύρια αδιάγνωστοι 2025 > 380 εκατομμύρια 1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 Έτος http://www.idf.org/home/index.cfm?node=264

Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝEΣ ΔΑΠΑΝΕΣ

Kύριες παθοφυσιολογικές διαταραχές ΣΔ τύπου 2 Δυσλειτουργία β κυττάρου Glucagon (α cell) Pancreas Ηπατική παραγωγή γλυκόζης Ηπαρ Insulin (β cell) Υπεργλυκαιμία Adapted with permission from Kahn CR, Saltiel AR. In: Kahn CR et al, eds. Joslin s Diabetes Mellitus. 14th ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2005:145 168; Del Prato S, Marchetti P. Horm Metab Res. 2004;36:775 781; Porte D Jr, Kahn SE. Clin Invest Med. 1995;18:247 254. Αντίσταση στην ινσουλίνη Μυς Πρόσληψη γλυκόζης Λιπώδης ιστός 5

Δυσλειτουργία β-κυττάρων Πάγκρεας ΜΕΙΖΟΝΕΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΕΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Παθογένεια ΣΔτ2 Έκκριση ινσουλίνης Ήπαρ Ηπατική παραγωγή γλυκόζης Διαβήτης = Υπεργλυκαιμία Μυς Πρόσληψη γλυκόζης Προσαρμογή από American Diabetes Association Diabetes Care 2004;27(suppl 1):S5-S10; Beers MH, Berkow R, eds. Merck Manual of Diagnosis and Therapy, 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories, 1999. Παρόλο που η ινσουλινοαντίσταση απαντάται σε σχεδόν όλους τους ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, η ελλειμματική έκκριση ινσουλίνης είναι αυτή που ευθύνεται τελικά για την εμφάνιση υπεργλυκαιμίας και για την εξέλιξη της νόσου. Το έλλειμμα στην έκκριση ινσουλίνης συνδυάζεται με την απρόσφορη έκκριση γλυκαγόνης et al, 2004 De Prato

Κατηγορίες από του στόματος αντιδιαβητικών Διγουανίδια Metformin Σουλφονυλουρίες Glybenclemide, Glicliazide Glipizide, Glimepiride Αναστολείς α-γλυκοσιδασών Μετιγλινίδες Γλιταζόνες Αναστολείς DPPV-4 Acarbose, Miglitol, Voglibose Repaglinide, Nateglinide Rosiglitazone, Pioglitazone Sitagliptin, vildagliptin, saxaglipti

Κύρια σημεία δράσης αντιδιαβητικών φαρμάκων 9 Thiazolidinediones 4 Μυς Metformin 1 DPP-4 inhibitors 2 DPP-4 Παγκρεας Λιπώδης ιστός Insulin Ήπαρ Sodium glucose transporter-2 inhibitors 5 GLP-1 Glucose Νεφρός Έντερο GLP-1 agonists 3 Sulphonylureas and meglitinides 1 α-glucosidase inhibitors 1 1 Adapted from Krentz A and Bailey C. Drugs 2005;65:358 411. 2 Ahren B. Expert Opin Emerg Drugs 2008;3:593 607. 3 Todd JF, et al. Diabet Med 2007;24:223 232. 4 Nattrass M, et al. Baillieres Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 1999;13:309 329. 5 Jabbour S and Goldstein B. Int J Clin Pract 2008;62:1279 1284.

Μονοθεραπεία με από του στόματος αντιδιαβητικά: Μέγιστη επίδραση στην ΗΒΑ1C Nateglinide Acarbose Repaglinide Rosiglitazone Pioglitazone Glimepiride/ Glicazide Glipizide GITS Metformin 0-0.5-1.0-1.5-2.0 Reduction in A1C (%) Diabetes Care. 2000;23:202-207; Precose (acarbose) package insert; Drugs. 1995;50:263-288; J Clin Endocrinol Metab. 2001;86:280-288; Diabetes Care. 2000;23:1605-1611; Diabetes Care. 1996;19:849-856; Diabetes Care. 1997;20:597-606; Am J Med. 1997;102:491-497

ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΗ ΜΕΙΩΣΗ HbA1c ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΤΙΔΙΑΒΗΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Θεραπεία Μείωση A1C Δίαιτα και άσκηση 0.5-2.0% Σουλφονυλουρίες 1.0-2.0% Γλινίδες 0.5-1.5% Μετφορμίνη 1.0-2.0% Ακαρβόζη 0.5 0.8% DDP-4 0.5-0.8% Γλιταζόνες 0.5-1.4% Εξενατίδη 0.5-1% Ινσουλίνη 1.5-3.5% Consensus statement Diab.Care 2008

Ιστορική Αναδρομή Υπογλυκαιμική δράση σουλφοναμιδικών παραγώγων ανακαλύφθηκε κατά το Β Παγκόσμιο πόλεμο (Loumbatier, Montpellier). Από το 1955 άρχισε η κλινική χρησιμοποίηση των σουλφονυλουριών, με πρώτη την καρβουταμίδη. Το ενεργό υπογλυκαιμικό τμήμα συνίσταται από μια σουλφονυλική ομάδα, συνδεδεμένη με ουρείδη. Carbutamide 1955 : 1956 : 1957 : 1966 : 1963 Goodman & Gilmans. The pharmacological basis of therapeutics Int Ed, pp1508, Δ. Καραμήτσος Διαβητολογία 2000

Ιστορική Αναδρομή - σουλφονυλουρίες 2ης και 3 ης γενιάς : Ελλάδα 1970 Ελλάδα 1976 Ελλάδα 1982 Ελλάδα 1998 Δ. Καραμήτσος Διαβητολογία 2000, σ.115

Προκαλούμενη από γλυκόζη έκκριση ινσουλίνης Γλυκόζη GLUT2 Na K Ερεθίσματα από διαφόρους μεταβολίτες, ορμόνες και νευροδιαβιβαστές Glucokinase K m = 7-9 mm ATP Na - K Pancreatic ß cell IP 3 camp Ca 2 K Ca 2 KIR K V m Ca 2 Ca 2 Voltage-gated Ca 2 channel Κοκκία ινσολίνης

Σουλφονυλουρίες: μηχανισμός δράσης GLUT2 Na K - Sulfonylureas Na K KIR K Pancreatic ß cell K - Ca 2 Ca 2 V m Ca 2 Voltage-gated Ca 2 channel Κοκκία ινσουλίνης

Υπομονάδες υποδοχέων σουλφονυλουριών Υποδοχέας σουλφονυλουρίας Πορώδης σχηματισμός - SUR1: παγκρεατικά β-κύτταρα, εγκέφαλος - SUR2A: μυοκάρδιο, σκελετικοί μύες Kir6.2 - SUR2B: λείοι μύες Gribble FM. Diabetologia 2003;46:875-891, Ashcroft FM, Gribble FM. Diabetologia. 1999

Σουλφονυλουρίες: μηχανισμός δράσης Η ισχύς συσχετίζεται με τη συγγένεια σύνδεσης με τις πρωτεΐνες των K ATPδιαύλων Προτεινόμενο σύμπλεγμα διαύλου-υποδοχέα:

Δίαυλοι K-ATP : Ρόλος και Κατανομή Ιστός/Υποδοχείς Φυσιολογικό ερέθισμα Θεραπευτικός στόχος Απόκριση β-κύτταρα / SUR1 Υπεργλυκαιμία Κλείσιμο διαύλων στο Διαβήτη τ2 Έκκρισης ινσουλίνης Μυοκάρδιο / SUR2A Υποξία Άνοιγμα διαύλων στην Ισχαιμική καρδιοπάθεια Ελάττωση δυναμικού ενέργειας Καρδιακό έργο Λείοι μύες αγγείων / SUR2B Υποξία Νευροδιαβιβαστές Άνοιγμα διαύλων Μυοχάλαση Αγγειοδιαστολή Gribble FM. Diabetologia 2003;46:875-891

Φαρμακοκινητική σουλφονυλουριών Χρόνος Ημιζωής: Tolbutamide Chlorpropamide Acetohexamide Tolazamide Average is 7 hrs ( 4-25 hr ) 36 Hr (urine) Acidification serum t ½ to 68.5 h 1.3 H (Parent compound) 5 Hs ( Active metabolites ) 7 hrs Glipizide Glibenclamide Glimepiride Gliclazide 2 4 hrs 1.5 4 hrs 9 hrs 8 12 hrs Διάρκεια δράσης Tolbutamide Chlorpropamide Acetohexamide Tolazamide Shortest 6-12 Hr Longest 24 72 H Interm. 12-18Hr Interm. 12-24Hr Glipizide Glibenclamide Glimepiride Gliclazide Interm. 12-24Hr Interm. Up to 24 Hr Interm. Up to 24 Hr Interm. Up to 24 Hr.

Φαρμακολογικά χαρακτηριστικά των από του στόματος υπογλυκαιμικών Glibenclamide Gliclazide Glipizide Glimepiride Ρεπαγλινίδη T max (h) T 1/2 (h) Metabolism Οδοί αποβολής Dose range (mg) Dose/day 1-2 3-7 1 1.5-4.5 1 4-6 6-14 2-4 6-10 <1 50% urine 50% faeces Hepatic oxidation 60-70% urine90% urine 60% urine 8% ούρα 20% faeces 10% faeces40% faeces92%κόπρανα 2.5-15 40-320 2.5-40 1-8 1.5 4 (16) 1-2 1-2 1-3 1 Ευέλικτη/ προγευματική

Συνεχής πτώση λειτουργικότητας β κυττάρου ανεξάρτητα φαρμακευτικής αγωγής(ukpds)

UKPDS: Αποτελεσματικότητα διαφόρων θεραπειών στη μείωση της HbA 1c < 7% Σύνολο ασθενών Ινσουλίνη Σουλφονυλ. Ινσουλίνη Παχύσαρκοι Σουλφονυλ. Μετφορμίνη 0.0 0.5 1.0 UKPDS 49. Turner RC et al. JAMA. 1999;281:2005-2012

Εντατικός έλεγχος γλυκαιμίας με συνδυασμό φαρμάκων HbA 1c (%) Diet and exercise 10 9 8 7 6 OAD* monotherapy OAD combinations OAD up-titration OAD basal insulin OAD multiple daily insulin injections ACTION POINT: HbA 1c = 7% HbA 1c = 6.5% Duration of diabetes *OAD = oral antidiabetic

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΑΙΜΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΤΩΝ ADA/EASD Διάγνωση Υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση μετφορμίνη Όχι A 1c 7% Ναι Προσθήκη βασικής ινσουλίνης πιο αποτελεσματική Προσθήκη σουλφονυλουρίας λιγότερο ακριβή Προσθήκη γλιταζόνης όχι υπογλυκαιμία ADA Clinical Practice Recommendations. Diabetes Care 2007

26

ιαλγοριθμοσ (ADA-EASD) Καλά αξιολογημένες θεραπείες Με τη διάγνωση: Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Εντατικοποιημένη ινσουλ/θεραπεία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Σουλφονυλουρία 1o BHMA 1o 2o BHMA 3o BHMA Λιγότερο καλά αξιολογημένες θεραπείες Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Όχι υπογλυκαιμία Οίδημα/ΚΑ Οστικά κατάγματα Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Σουλφονυλουρία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη GLP-1 Ααγωνιστές b Όχι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους Ναυτία/εμετός Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Diabetes Care, Vol 31, 12, Dec 2008

ιαλγοριθμοσ (ADA-EASD) Καλά αξιολογημένες θεραπείες Με τη διάγνωση: Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Εντατικοποιημένη ινσουλ/θεραπεία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη 1o BHMA 1o Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Σουλφονυλουρία 2o BHMA 3o BHMA Λιγότερο καλά αξιολογημένες θεραπείες Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Όχι υπογλυκαιμία Οίδημα/ΚΑ Οστικά κατάγματα Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Σουλφονυλουρία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη GLP-1 Ααγωνιστές b Όχι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους Ναυτία/εμετός Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Diabetes Care, Vol 31, 12, Dec 20

Προιστορία σουλφονυλουριών The UGDP study 1970

University Group Diabetes Program (UGDP) Καρδιοαγγειακή θνητότητα (%) Placebo 4.9 Tolbutamide 12.7 Insulin fixed dosage 6.2 Insulin adjusted dosage 5.9 Μετά 8 έτη follow-up (Meinert et al. Diabetes. 1970;19(suppl 2):789-830)

University Group Diabetes Program Meinert et al.

«Ιστορική» περίοδος: Effect of intensive treatment with sulfonylureas/insulin in prevention of CHD in T2DM the UKPDS 1998

Σουλφονυλουρίες/ινσουλίνη και ΕΜ(UKPDS) % of patients with MI 40 30 20 10 0 33 Lancet. 1998;352:837-853.) Συμβατική θεραπεία (896) Chlorpropamide (619) Glibenclamide (615) Insulin (911) C v G v I P =0.66 0 3 6 9 12 15 Years after randomization

Σχετικός κίνδυνος 1 ου ΕΜ ανάλογα 2,5 2 1,5 1 0,5 με αντιδιαβητική θεραπεία OR 2.32 [1.48-2.64] OR 2.08 [1.77-2.45] OR 1.37 [0.84-2.22] OR 1.36 [0.93-1.99] C Glib Tolb Glicl Glimp 0 C Glib Tolb Glicl Glimp (Johnsen SP, et al. Am J Ther. 2006;13:134-140.)

Θνητότητα 30 ημερών μετά ΕΜ ανάλογα με την αντιδιαβητική θεραπεία 1.4 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 OR 1.29 [1.00-1.67] OR 1.0 [0.53-1.90] Controls Glib/Tolb Glic/Glim Controls Glib/Tolb Glic/Glim (Johnsen SP, et al. Am J Ther. 2006;13:134-140.)

Στεφανιαίοι θάνατοι ανάλογα με το είδος του εκκριταγωγού σε συνδυασμό με μετφορμίμνη (Florence Register) Gliclazide/ Glimepiride OR 2.09 [1.07;4.11] Glibenclamide Monami M, et al. Diabetes Metab Res Rev 2006;2:477-82

Μηχανισμοί δράσης γλιμεπιρίδης Άλλες σουλφονυλουρίες Glimepiride K Glimepiride Sulphonylurea 140 kda 65 kda β - cell membrane GLUT-4 Receptor K K ATP channel So What?? Απουσία υπομονάδας 65kDa στο καρδιοαγγειακό σύστημα Ασφαλέστερη η χορήγηση σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου

Μοναδικός τρόπος δράσης Συνεχόμενος μηχανισμός on & off Sulfonylurea K Other Sulfonylureas Glimepiride K Διαφορετικά σημεία σύνδεσης στους υποδοχείς των B-κυττάρων 2,5 φορές μεγαλύτερη σύνδεση με τους υποδοχείς του καναλιού καλίου K ΑΤΡ της κυτταρικής μεμβράνης SU Receptor K 140 kda 65 kda ß-cell membrane Sulfonylurea Receptor K channel K ATP 8-9 φορές ταχύτερη αποσύνδεση από τον υποδοχέα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ : 24 ώρες γλυκαιμικός έλεγχος με μειωμένο ρίσκο υπογλυκαιμίας

Καταστολή έκκρισης ινσουλίνης κατά την άσκηση. Γλιμεπιρίδη vs γλιβενκλαμίδη 0,3 0,2 0,1 0,14 0,17 0-0,1-0,2-0,3-0,4-0,16 GLIMEPIRIDE GLIBENCLAMIDE -0,5-0,47 No Exercise Exercise No Exercise Exercise

Επιτυγχάνει έλεγχο γλυκαιμίας με λιγότερη ποσότητα ινσουλίνης 10 8 Ενδογενή έκριση ινσουλίνης (µu/ml) 6 4 2 Glipizide 180 µ g/kg PO (n=13) Gliclazide 180 µ g/kg PO (n=14) Glimepiride 90 µ g/kg PO (n=16) Μείωση γλυκόζης στο αίμα (%) 0 5 10 15 0.11 Pl.BG ratio 0.07 Pl.BG ratio 0.03 Pl.BG ratio 20 25 Τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης με άλλες σουλφονυλουρίες είναι υπεύθυνα για Πρόωρη δευτεροπαθή αστοχία Υψηλό κίνδυνο της υπογλυκαιμίας Καρδιαγγειακές επιπλοκές Diabetes Research & clinical practice 28 suppl. (1995) S115- S137

Η Γλιμεπιρίδη αποκαθιστά την φυσιολογική απελευθέρωση ινσουλίνης μεταγευματική: 25% αύξηση ινσουλίνης γεύματος νηστεία: Δεν παρατηρήθηκαν κλινικά σημαντικές αυξήσεις της ινσουλίνης νηστείας 80 70 60 50 40 30 20 Nondiabetic Patients 5 Patients with type 2 diabetes 2 : Pamaryl once a day Placebo Mealtime άσκηση: Φέρνει την απάντηση στην άσκηση πιο κοντά στο φυσιολογικό 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0 11 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 n=746 Hours Pamaryl helps regulate ß-cell secretion of insulin under appropriate physiological conditions,including dietary pattern and activity level 1-4,6 : REF: Annals of Pharmacotherapy 1997;31:671-676. Gabriel. E. Sonnenberg

Πιθανολογούμενες εξωπαγκρεατικές δράσεις γλιμεπιρίδης Ευαισθητοποιητική δράση της ινσουλίνης αυξάνει τη δράση της ινσουλίνης στους υποδοχείς της μεμβράνης Γλιμεπιρίδη Iνσουλινομιμητικό αποτέλεσμα αυξάνει τον αριθμό των υποδοχέων μεταφοράς της Γλυκόζης (GLUT4) Γλουκαγόνο Προκαλεί ελαττωμένη απελευθέρωσης γλυκαγόνης με αποτέλεσμα την

Πλεονεκτήματα γλιμεπιρίδης έναντι άλλων σουλφονυλουριών Μία δόση ημερησίως Πολύ χαμηλός κίνδυνος υπογλυκαιμίας Ασφαλέστερη στη παρουσία καρδιοαγγειακής νόσου(su-receptor ve) Η περιφερική δράση «εξοικονομεί» ενδογενή ινσουλίνη Ασφαλέστερη στη χρήση από ασκούμενα άτομα

ιαλγοριθμοσ (ADA-EASD) Καλά αξιολογημένες θεραπείες Με τη διάγνωση: Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Εντατικοποιημένη ινσουλ/θεραπεία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη 1o BHMA 1o Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Σουλφονυλουρία 2o BHMA 3o BHMA Λιγότερο καλά αξιολογημένες θεραπείες Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Όχι υπογλυκαιμία Οίδημα/ΚΑ Οστικά κατάγματα Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Σουλφονυλουρία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη GLP-1 Ααγωνιστές b Όχι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους Ναυτία/εμετός Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Diabetes Care, Vol 31, 12, Dec 2008

ΣΟΥΛΦΟΝΥΛΟΥΡΙΑ - ΓΛΙΤΑΖΟΝΗ 2 ης γραμμής. Καλά αξιολογημένες θεραπείες. Πιο αποτελεσματική Γρήγορο αποτέλεσμα Όχι οίδημα, αναιμία, καρδιακή ανεπάρκεια, σημαντική αύξηση βάρους Δεν απαιτείται τακτικός ηπατικός έλεγχος Χαμηλό κόστος Όχι οστικά κατάγματα Προκαλούν υπογλυκαιμίες 2 ης γραμμής. Λιγότερο καλά αξιολογημένες θεραπείες. Λιγότερο αποτελεσματική Πιο αργό αποτέλεσμα Οίδημα, αναιμία, καρδιακή ανεπάρκεια και σημαντική αύξηση βάρους Απαιτείται ηπατικός έλεγχος Υψηλό κόστος Οστικά κατάγματα Δεν προκαλούν υπογλυκαιμίες

ιαλγοριθμοσ (ADA-EASD) Καλά αξιολογημένες θεραπείες Με τη διάγνωση: Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Εντατικοποιημένη ινσουλ/θεραπεία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη 1o BHMA 1o Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Σουλφονυλουρία 2o BHMA 3o BHMA Λιγότερο καλά αξιολογημένες θεραπείες Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Όχι υπογλυκαιμία Οίδημα/ΚΑ Οστικά κατάγματα Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Πιογλιταζόνη Σουλφονυλουρία Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη GLP-1 Ααγωνιστές b Όχι υπογλυκαιμία απώλεια βάρους Ναυτία/εμετός Αλλαγή τρόπου ζωής Μετφορμίνη Βασική ινσουλίνη Diabetes Care, Vol 31, 12, Dec 20

ΣΥΝΟΨΗ Τα ανάλογα/μιμητικά του GLP-1 και οι αναστολείς DPP-4 μια νέα πραγματικότητα στη φαρμακευτική θεραπεία του ΣΔ τύπου2 Ενδεχόμενη θετική επίδραση στη λειτουργικότητα των β-κυττάρων Επίδραση σε βασικό παθοφυσιολογικό μηχανισμό της νόσου Ενδεχόμενη αναστολή της πορείας της νόσου Μελέτες πρόληψης του διαβήτη τύπου 2

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Είναι ικανά να διατηρούν τις δράσεις τους μακροχρόνια; Η προστατευτική, πολλαπλασιαστική και νεογενετική δράση τους στα β-κύτταρα (σε πειραματόζωα), είναι η ίδια και στους ανθρώπους; Υπάρχουν οφέλη πέραν της γλυκαιμικής ρύθμισης και του σωματικού βάρους; Πόσο σίγουρο είναι ότι δεν εμπλέκονται στη δράση άλλων ορμονών ή νευροπεπτιδίων;

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σουλφονυλουρίες Γλιταζόνες αναστ DPP-4/ Εξενατίδη Αποτελεσματικότητα Μείωση HbA1c: 1-2% 0.5-1.4% 0.5-0.8 / 0.5-1.0 Τρόπος χορήγησης peros peros Peros / ΥΔ Δόσεις / 24ωρο 1 1 1-2 Νεφρική Ανεπάρκεια (κρ >1.6mg) - - - Αύξηση Βάρους Όχι / Μείωση Σοβαρή υπογλυκαιμία * 1-2% - - Γαστρεντερικές Διαταραχές - - - / Οίδημα, αναιμία, ΚΑ, οστικά κατάγματα - - Κόστος χαμηλό υψηλό υψηλό *σοβαρή υπογλυκαιμία: γλυκ.αίμ. <60mg/dl

ΣΟΥΛΦΟΝΥΛΟΥΡΙΕΣ - ΑΚΑΡΒΟΖΗ 2 ης γραμμής. Καλά αξιολογημένες θεραπείες. Πιο αποτελεσματικές Χορήγηση μία φορά Χαμηλό κόστος Μηδαμινές γαστρεντερικές διαταραχές Προκαλούν υπογλυκαιμίες και αύξηση βάρους Δεν περιλαμβάνεται στον αλγόριθμο Λιγότερο αποτελεσματική Χορήγηση σε κάθε γεύμα Υψηλό κόστος Προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές Δεν προκαλεί υπογλυκαιμία σε μονοθεραπεία ή αύξηση βάρους

ΣΟΥΛΦΟΝΥΛΟΥΡΙΑ - ΓΛΙΝΙΔΗ 2 ης γραμμής. Καλά αξιολογημένες θεραπείες. Πιο αποτελεσματικές Χορήγηση μία φορά Χαμηλό κόστος Προσοχή σε ΝΑ Προκαλούν υπογλυκαιμίες και αύξηση βάρους Δεν περιλαμβάνονται στον αλγόριθμο Λιγότερο αποτελεσματικές Χορήγηση σε κάθε γεύμα Υψηλό κόστος Χορηγούνται σε ήπια-μέτρια ΝΑ Προκαλούν υπογλυκαιμίες και αύξηση του βάρους

Κατευθυντήριες οδηγίες ΣΔ2 ΝICE 2009 (UK) 52

Θεραπευτικός αλγόριθμος Καναδικής Διαβητολογικής Εταιρείας 54

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Φάρμακο 1 ης επιλογής μετά τη Μετφορμίνη (αποτελεσματικότητα: HbA1c: 1-2% ασφάλεια) 2. Συνδυασμοί: SU Mετφορμίνη SU Γλιταζόνη SU Mετφορμίνη Γλιταζόνη SU Mετφορμίνη SIT (Januvia)/ SU VIL (Galvus) SU Mετφορμίνη Eξενατίδη (βyetta)

Οι διαβητικοί δεν είναι όλοι ίδιοι Η αγωγή του Διαβήτη πρέπει να εξατομικεύεται σύμφωνα με τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής των διαβητικών Διαφορετικοί ασθενείς. Διαφορετικοί τρόποι ζωής. Διαφορετικά φάρμακα

Πέραν όμως των αλγορίθμων ο κάθε ιατρός έχει την απόλυτη ευθύνη της χορήγησης κατά την κρίση του της πλέον ορθής και ασφαλούς φαρμακευτικής αγωγής στον κάθε ασθενή του ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ