Δρ. Χρήστος Σαμπάνης Διαβητολογικό Κέντρο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Transcript

1 Η ινσουλινοθεραπεία στην κλινική πράξη Δρ. Χρήστος Σαμπάνης Διαβητολογικό Κέντρο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

2 Αίτια θανάτου των διαβητικών ατόμων Διαβητικό κώμα ΚΑΝ Καρκίνος Λοιμώξεις Άλλα

3 Ανακάλυψη ινσουλίνης - ιστορία Πειράματα στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά Ο χειρουργός FG Banting και ο CH Best,φοιτητής της Ιατρικής 30 Ιουλίου

4 Ο Πρώτος ασθενής που έλαβε ινσουλίνη Έλαβε ινσουλίνη το Γενάρη του Νοσηλευόταν από το 1919 στο νοσοκομείο του Τορόντο. Leonard Thompson

5 Το Θαύμα της ινσουλίνης Ασθενής J.L., Δεκέμβριος 15, 1922 Φεβρουάριος 15, 1923

6 Σταθμοί στην ιστορία της ινσουλίνης 1921: Dr. Frederick Banting and Charles Best isolate insulin and use it to treat diabetic dogs. 1922: At the age of 14, Leonard Thompson becomes the first human being to receive insulin. 1923: Eli Lilly and Company markets Iletin (animal source insulin ), the first commercially available insulin. 1950s: Amino acid sequences for several species of insulin are described. 1960s: Complete chemical synthesis of insulin is achieved. Pro insulin is discovered. Purity of insulin is improved. X-ray crystal structure of insulin is established.

7 Ιστορία ινσουλίνης 1922 Ινσουλίνη Προσπάθειες για για χημική καθαρότητα Βόειος Χοίρεια 1980 Ανθρώπινη ινσουλίνη Τροποποίηση μορίου ινσουλίνης 1990 Ανάλογα

8 Έναρξη και διάρκεια δράσης Insulin Glargine, LY, Degludec, U300 Insulin isophane, Detemir Regular insulin Insulin lispro, aspart, glulisine Διάρκεια δράσης (ώρες)

9 Απορρόφηση Ινσουλίνης Παράγοντες που επηρεάζουν την απορρόφηση : Σημείο ένεσης Βάθος ένεσης Τύπος ινσουλίνης Δόση Ινσουλίνης Σωματική άσκηση Θερμοκρασία δέρματος

10 Ταχύτητα απορρόφησης ινσουλίνης ανάλογα με τη θέση της ένεσης

11 Θεραπεία με ινσουλίνη γενικές αρχές Προτιμάται η έναρξη στο ιατρείο Βοηθά ψυχολογικά τον ασθενή Οι επικρατούσες συνθήκες είναι πραγματικές Το κόστος είναι μειωμένο Απαραίτητη είναι η εκπαίδευση για την χρήση της ινσουλίνης (τεχνική, προσαρμογή δόσεων, αυτοέλεγχος) 11

12 Εκπαίδευση του ασθενούς που ξεκινάει ινσουλίνη Πού; πότε; πώς θα κάνει την ένεση; Οι πιθανοί κίνδυνοι που μπορεί να αντιμετωπίσει ο ασθενής που αρχίζει θεραπεία με ινσουλίνη μειώνονται σημαντικά εάν έχει εκπαιδευτεί : στην πρόληψη και αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας στους σωστούς διαιτολογικούς κανόνες

13 Ψυχολογική προσέγγιση ατόμου που αρχίζει ινσουλινοθεραπεία Εντύπωση «ήρθε το τέλος»?? Ανάμνηση τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος Φόβος των ενέσεων Φόβος διάπραξης σφαλμάτων Κοινωνικό στίγμα

14 Ανησυχίες των ατόμων με διαβήτη Τ2 που δεν χρησιμοποιούν ινσουλίνη Ανησυχώ για την περίπτωση που θα χρειαστεί να ξεκινήσω ινσουλίνη Η έναρξη ινσουλίνης θα σήμαινε ότι δεν ακολούθησα σωστά την θεραπεία μου Η έναρξη της ινσουλίνης θα με βοηθούσε να διαχειριστώ τον διαβήτη μου καλύτερα 20% 22% 53% 53% 55% 43% USA Άλλες χώρες Ασθενείς που συμφωνούν με την τοποθέτηση (%) DAWN Study, Diabetes Attitudes Wishes and Needs, Diabet Med 2005 Vol 22, Issue 10, p

15 Θεραπευτικά σχήματα ινσουλίνης στο ΣΔ Το θεραπευτικό σχήμα με ινσουλίνη πρέπει να μιμηθεί την φυσιολογική έκκριση της ινσουλίνης δηλαδή να αντικαταστήσει την ανεπάρκεια της λειτουργίας των β-κυττάρων του παγκρέατος

16 Σχήματα ινσουλινοθεραπείας Μία φορά ημερησίως συνδυασμός με δισκία *, GLP-1 ανάλογα Δύο ή τρεις φορές ημερησίως Πολλαπλές ενέσεις (basal-bolus) Συνεχής έγχυση (αντλία ινσουλίνης) * Όχι με πιογλιταζόνη

17 Στόχοι γλυκαιμικού ελέγχου Νηστείας/προγευματικά mg/dl (κατά προτίμηση <100 mg/dl) Μετά το γεύμα 1 ώρα <160 mg/dl 2 ώρες <140 mg/dl (<180 mg/dl) Προ του ύπνου mg/dl HbA1c <6.5% (EASD) < 7.0% (ADA)

18 Δράση ινσουλίνης Σχήματα ινσουλινοθεραπείας Πρόγευμα Γεύμα Δείπνο 2 δόσεις μίγματος ινσουλίνης ταχείας και μέσης διάρκειας 4:00 8:00 12:00 16:00 20:00 24:00 4:00 Ώρα 8:00

19 Δράση ινσουλίνης Σχήματα ινσουλινοθεραπείας Πρόγευμα Γεύμα Δείπνο 2 δόσεις μίγματος ινσουλίνης ταχείας και μέσης διάρκειας 1 δόση ταχείας ινσουλίνης 4:00 8:00 12:00 16:00 20:00 24:00 4:00 Ώρα 8:00

20 Δράση ινσουλίνης Σχήματα ινσουλινοθεραπείας Πρόγευμα Γεύμα Δείπνο 3 δόσεις ταχείας ινσουλίνης 1 δόση ινσουλίνης μακράς διάρκειας 4:00 8:00 12:00 16:00 20:00 24:00 4:00 Ώρα 8:00

21 Σακχαρώδης Διαβήτης και ΧΝΑ ml/min 50 Αναπροσαρμογή δόσης ινσουλίνης % 20 GFR %

22 Οι παράμετροι που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή του θεραπευτικού σχήματος 1. Ο στόχος 2. Η δυνατότητες του ατόμου να εφαρμόσει τη θεραπεία 3. Το κόστος της θεραπείας 4. Ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός (εξατομίκευση)

23 Παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση για πρώιμη έναρξη ινσουλίνης Υψηλή HbA1c Νεότερη ηλικία Χαμηλός ΔΜΣ Νεφρική ανεπάρκεια (τιμή Cr) Μικρή διάρκεια ΣΔ κατά την προσθήκη 2 ου αντιδιαβητικού φαρμάκου Donnan PT et al,2002, Matthews DR et al, 1998, Cook MN et al, 2005

24 Προϋποθέσεις επιτυχούς ινσουλινοθεραπείας Καλή εκπαίδευση του ασθενούς (δίαιτα, αυτοέλεγχος, σωστή χρήση - τεχνική ινσουλίνης) Επιλογή σωστού σχήματος από τον ιατρό Συνεργασία ιατρού ασθενή Πρωτοβουλία στον ασθενή

25 Μπορεί ένας διαβητικός να ζήσει «φυσιολογικά» και να πετύχει υψηλούς στόχους : Ναι!!!

26 Johnny Cash

27 Tom Hanks as Captain Phillips, 2013 Tom Hanks

28 Halle Berry

29 Η ενημέρωση του διαβητικού είναι πολύ σημαντική

30 The diabetic who knows the most, lives the longest. E.P. Joslin

31 Ευχαριστώ