Μάθημα 3- Εργαλεία ποιότητας-ασκήσεις-ερωτήσεις

E D A 5 C 3 4 B 2 Μάθημα 3- Εργαλεία ποιότητας-ασκήσεις-ερωτήσεις Επτά+ βασικά εργαλεία ποιότητας (χρησιμοποιούνται για βελτίωση μιας διεργασίας-διαδικασίας) Εργαλείο Τι κάνει Σχήμα Ανάλυση Παρέτο- Pareto Αριθμός(ποσοστό) ελαττωμάτων ανά Διάγραμμα Pareto για τις κατηγορίες βλαβών 2000 00 analysis αίτιο (αριθμ.δεδομένα) Αριθμός βλαβών 000 80 60 40 20 Ποσοστά 0 0 Αίτια Βλάβες 00 Συχνότητα % 55,0 Αθροιστική % 55,0 360 8,0 73,0 240 2,0 85,0 60 8,0 93,0 40 7,0 00,0 Διάγραμμα αιτίας- Πρόβλημα και αίτια που το προκαλούν Διάγραμμα αιτίου- αποτελέσματος Μέθοδος Υλικά Προσωπικό αποτελέσματος/ Cause- (μη αριθμ.δεδομένα) Πρόβλημα effect diagram Env ironment Περιβάλλον Μηχανήματα Διάγραμμα ροής-flow chart Γραφική αναπαράσταση των σταδίων μιας διεργασίας. (μη αριθμ.δεδομένα) Υ Υ Φύλλο ελέγχου-check sheet Ιστόγραμμα-Histogram Καταγραφή δεδομένων-πληροφοριώνσυμβάντων για ενδεχόμενο έλεγχο (αριθμ. και μη αριθμ.δεδομένα) Απεικόνιση μετρήσεων σε γράφημα (αριθμ.δεδομένα) Frequency 0 5 0 33,0 33,5 34,0 34,5 35,0 35,5 36,0 36,5 37,0 37,5 C Διάγραμμα διασποράς- Scatter diagram Απεικόνιση της σχέσης μεταξύ μεταβλητών (αριθμ.δεδομένα) 00 50 0 0 0 20 30 Διάγραμμα ελέγχου-control Γραφική μέθοδος αναγνώρισης μιας chart διεργασίας που βρίσκεται υπό στατιστικό έλεγχο, προσπαθώντας να καταδείξουν αν η μεταβλητότητα της διεργασίας υπακούει στους κανόνες της τυχαιότητας ή υπάρχουν Proportion 0,2 0, 0,0 0 P Chart for c4c3 UCL=0,390 P=0,094 LCL=0,07979 5 0 5 20 25 Sample Number εξωγενείς παράγοντες (αριθμ.δεδομένα) Καταιγισμός ιδεών- Γένεση ιδεών για προβλήματα ή άλλα Brainstorming θέματα. (μη αριθμ.δεδομένα) Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3

Εργαλείο ανά φάση-δραστηριότητα που χρησιμοποιείται Εργαλείο Προσδ.προβλημάτων Ανάλυση Ανάπτυξη λύσης, καταγραφή γεγονότων προβλημάτων Ιδέες, Σχεδιασμός, εφαρμογή Ανάλυση Παρέτο X X X Διάγραμμα αιτίας- X X X Διάγραμμα ροής X X Φύλλο ελέγχου Ιστόγραμμα Διάγραμμα διασποράς X X X Διάγραμμα ελέγχου X X X Καταιγισμός ιδεών X X Λειτουργίες και δραστηριότητες μιας βιομηχανικής επιχείρησης και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται Λειτουργία-Στάδιο Εργαλείο Εισαγωγή νέων προϊόντων Εκτίμηση μιας διεργασίας ή ενός προϊόντος Στάδιο συλλογής δεδομένων Παραγωγή Καταιγισμός ιδεών, Διάγραμμα αιτίου-αποτελέσματος Ιστόγραμμα Διάγραμμα διασκόρπισης Φύλλο ελέγχου Διάγραμμα Παρέτο Διάγραμμα ροής Διάγραμμα ελέγχου Βελτίωση μιας διεργασίας-διαδικασίας μέσω των εργαλείων και τεχνικών ποιότητας Βήματα Σχεδιασμός/οργάνωση Συγκρότηση ομάδας Προσδιορισμός της διαδικασίας Στόχοι της διαδικασίας Κύρια χαρακτηριστικά Κύριες μεταβλητές Είσοδοι και έξοδοι Συλλογή δεδομένων Οργάνωση δεδομένων Μεταβλητότητα διαδικασίας Βελτίωση διαδικασίας Εργαλεία και τεχνικές Καταιγισμός ιδεών Διάγραμμα αιτίου-αποτελέσματος, Διάγραμμα Παρέτο Διάγραμμα ροής Φύλλα ελέγχου Ιστόγραμμα Διάγραμμα διασκόρπισης Διάγραμμα ελέγχου Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 2

Α. Διάγραμμα ελέγχου Άσκηση: Ο παρακάτω πίνακας δεδομένων περιέχει τη δειγματοληψία 20 δειγμάτων με πλήθος 5 δεδομένων της αντίστασης των ασφαλειών που κατασκευάζει μια εταιρεία ηλεκτρολογικού εξοπλισμού. Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Excel κατασκευάστε το διάγραμμα ελέγχου μέσης τιμής και το διάγραμμα εύρους. Ερμηνεύστε το αποτέλεσμα που προκύπτει. Αρ 2 3 4 5 6 7 8 9 0 2 3 4 5 6 7 8 9 20 2,70 3,0 2,72 2,50 2,30 2,94 3,32 2,86 2,55 2,98 3,05 2,75 2,50 2,80 3,30 3,5 2,95 2,90 2,85 2,73 2,80 2,90 3,05 2,68 2,80 2,75 3,25 2,65 2,73 3,28 2,90 2,95 2,78 2,75 3,05 2,92 2,82 3,35 2,78 2,66 2,45 3,20 2,68 3,3 2,93 3,5 2,95 3,09 2,96 3,7 2,75 2,65 2,45 2,30 3,5 3,05 2,55 3,20 2,94 2,52 2,62 3,23 3, 2,40 2,69 3,22 2,85 2,94 2,75 3,40 3,30 3,0 2,33 2,55 2,98 2,72 2,34 2,85 2,63 2,65 2,90 2,77 2,78 2,92 3,6 3,30 3,02 2,96 2,87 3,50 3,05 3,08 2,45 2,25 2,75 2,45 2,22 2,95 2,56 2,47 Πίνακας - Πίνακας δειγμάτων αντίστασης Σημείωση: Τα διαγράμματα που δημιουργούνται από τη χρήση του Minitab είναι τα ακόλουθα. Σχήμα. Xbar/R Chart for C Sample Mean 3,3 3,2 3, 3,0 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 Subgroup 0 0 20 UCL=3,52 Mean=2,850 LCL=2,549 Sample Range,0 0,5 0,0 UCL=,04 R=0,522 LCL=0 Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 3

Β. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ Παραδείγματα διαγραμμάτων διασποράς-σχέσεων μεταξύ μεταβλητών Άσκηση Η τεχνική εταιρία ΚΤΙΡΙΟ ΑΤΕ διαθέτει ένα σημαντικό αριθμό χωματουργικών μηχανημάτων τα οποία απαιτούν προληπτική συντήρηση. Τα παρακάτω δεδομένα περιέχουν τις ώρες προληπτικής συντήρησης, ενός χωματουργικού μηχανήματος και τις αντίστοιχες ώρες εκτός λειτουργίας, λόγω βλαβών το τελευταίο τρίμηνο. Ώρες Προληπ.συντηρ 0 5 20 25 30 35 40 45 50 55 60 Ώρες εκτός λειτουργίας 55 52 40 45 30 42 38 2 35 32 0 Χρησιμοποιώντας το διάγραμμα συσχέτισης, που θα κατασκευάσετε, να διαπιστωθεί το είδος της σχέσης που έχουν οι δυο μεταβλητές. Μ ε τ α β λ η τ η 2 0 5 20 25 30 35 40 45 50 55 60 Μεταβλητή : ώρες προλ.συντήρησης Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 4

Γ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ Σχήματα που χρησιμοποιούνται Δραστηριότητα Απόφαση Αρχή- Τέλος Ροή δεδομένων Παράδειγμα: Ακολουθεί ένα παράδειγμα διαγράμματος ροής, το οποίο περιγράφει την πώληση μιας μονάδας προϊόντος σε μια επιχείρηση και την ενημέρωση της αποθήκης για την ενέργεια αυτή. Αρχή Αίτηση για αγορά Υπάρχει τέτοιο προϊόν ΟΧΙ ΝΑΙ Υπάρχει διαθέσιμη ποσότητα ΟΧΙ ΝΑΙ Εκτέλεση πώλησης Διαδικασία απόρριψης της αίτησης Ενημέρωση αποθήκης Τέλος Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 5

Άσκηση Κατασκευάστε ένα διάγραμμα ροής το οποίο θα περιγράφει τη διεργασία μιας παραλαβής ενός νέου υλικού, το οποίο θα προστεθεί στην αποθήκη μιας επιχείρησης. Φροντίστε να υπάρχουν τουλάχιστον δύο έλεγχοι. Λύση: Δ. ΦΥΛΛΟ ΕΛΕΓΧΟΥ Υποδείγματα φύλλων ελέγχου Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 6

Άσκηση Ο υπεύθυνος μιας αποθήκης της κατασκευαστικής εταιρίας ΚΤΙΡΙΟ ΑΤΕ έχει καταρτίσει ένα φύλλο ελέγχου στο οποίο καταγράφονται οι απαραίτητοι έλεγχοι οι οποίοι διενεργούνται με την παραλαβή νέων υλικών από προμηθευτές. Το ακόλουθο φύλλο ελέγχου αποτελεί ένα τυπικό δείγμα. Να συμπληρωθεί το φύλλο για μία ημέρα και για 2 διαφορετικούς προμηθευτές. Κωδικός υλικού:α0 Ημερομηνία: 7/0/6 Έντυπο παραγγελίας Συμφωνία με την παραγγελία Ετικέτες σε κάθε συσκευασία Καλή κατάσταση Ειδικές συνθήκες μεταφοράς Ειδικές συνθήκες φύλαξης Κωδικός υλικού:. Ημερομηνία:../../.. Έντυπο παραγγελίας Συμφωνία με την παραγγελία Ετικέτες σε κάθε συσκευασία Καλή κατάσταση Ειδικές συνθήκες μεταφοράς Ειδικές συνθήκες φύλαξης Προμηθευτής: ΑΛΦΑ ΑΕ Ποσότητα: 5000 κιλά Προμηθευτής: Ποσότητα:. ΝΑΙ ΝΑΙ Αρ. Τιμ: 654 Τιμή μον.: 54 ΟΧΙ Αρ. Τιμ:. Τιμή μον.:. ΟΧΙ Άσκηση2: Να κατασκευαστεί ένα φύλλο ελέγχου στο οποίο θα καταγράφονται οι κυριότεροι έλεγχοι που θα πρέπει να εκτελέσει ένα επιθεωρητής ποιότητας στο λογιστήριο της κατασκευαστικής εταιρίας ΚΤΙΡΙΟ ΑΤΕ όσον αφορά τη διαχείριση των τιμολογίων προμηθειών. Λύση: Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 7

Ε. ΠΑΡΕΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ Άσκηση: Στον ακόλουθο πίνακα καταγράφονται οι αιτίες των λανθασμένων αποτελεσμάτων ενός μικροβιολογικού εργαστηρίου, η συχνότητα εμφάνισης τους την τελευταία πενταετία και το κόστος της καθεμιάς. Αφού κατασκευαστεί το κατάλληλο διάγραμμα Pareto να εκτιμηθούν οι αιτίες, τις οποίες πρέπει η διεύθυνση του εργαστηρίου να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη προσοχή. Κωδικός. Περιγραφή. Συχνότητα- Αρ.βλαβών Ποσοστό A. Ακατάλληλη αποθήκευση. 2 =(2/8)*00=25.93% B. Ακατάλληλη Λήψη. 44 C. Λάθος Οργάνου. 3 D. Λάθος Προσωπικού. 7 E. Λάθος Μέθοδος. 6 Λύση: Αρ.Βλαβών Σύνολο 8 50 00 Π Ο Σ Ο Σ Τ Α 40 80 30 60 20 40 0 20 0 ΑΙΤΙΑ Άσκηση2 Μας δίνεται ο ακόλουθος πίνακας με τις εμφανίσεις βλαβών σε ένα μοντέλο αυτοκινήτου ανάλογα με τα χιλιόμετρα που έχουν διανυθεί. Κατασκευάστε χωρίς τη χρήση λογισμικού, το διάγραμμα Pareto όπως ακολουθεί και ερμηνεύστε το αποτέλεσμα. Ομάδα χιλιομέτρων (σε χιλιάδες Αριθμός βλαβών χιλιόμετρα που έχουν διανυθεί). <30. 23 30-00. 57 00-50. 352 50-300. 457 >300. Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 8

Λύση: Αρ.Βλαβών 00 Π Ο Σ Ο Σ Τ Α 80 60 40 20 0 ΑΙΤΙΑ ΣΤ. ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ Άσκηση Έστω ότι οι 6 μετρήσεις του ακόλουθου πίνακα αντιπροσωπεύουν τον καθαρό χρόνο σε ώρες που χρειάζεται ένας τεχνικός για να επιδιορθώσει μια μηχανή η οποία έχει υποστεί βλάβη. Κατασκευάστε το ιστόγραμμα που αντιστοιχεί στις μετρήσεις και προσπαθήστε να ερμηνεύσετε το αποτέλεσμα. Μετρήσεις 6,3 8,2 7, 0,2 5,4 4,5 5,3 3,6 6, 5,8 6,7 4,2 2,2 0,6 8,8 7,4 Λύση Α/α τάξης Όρια τάξης Κεντρ.τιμή Συχνότητα 3-4,5 3,75 2 4,5-6 5,25 3 6,0-7,5 6,75 4 7,5-9 8,25 5 9,0-0,5 9,75 6 0,5-2,5,5 Συχνότητα 0 9 8 7 6 5 4 3 2 Τιμές(κεντρικές) Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 9

Άσκηση2 Να κατασκευαστεί και να ερμηνευτεί το ιστόγραμμα με βάση τις ακόλουθες μετρήσεις. Μετρήσεις 8,0 7,5 8,2 7,7 8, 8,8 7,6 7,9 8,4 8,4 8,0 25,2 7,2 8,0 7,4 6,9 26,3 25,7 8, 6,6 7,4 8,2 7,7 8,4 9, Λύση Α/α τάξης Όρια τάξης Κεντρ.τιμή Συχνότητα 6,6-7 6,8 2 2 7,-7,5 7,3 4 3 7,6-8 7,8 7 4 8,-8,5 8,3 6 5 8,6-2 9,3 2 6 2,-26,5 23,8 3 Συχνότητα Τιμές(κεντρικές) Ζ. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΑΙΤΙΟΥ-ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Υπόδειγμα-κενό Διάγραμμα αιτίου- αποτελέσματος Μέθοδος Υλικά Προσωπικό 5 3 Πρόβλημα 4 2 Env ironment Περιβάλλον Μηχαν ήματα Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 0

Άσκηση: Να επεξεργαστείτε, με τη βοήθεια ενός διαγράμματος αιτίου- αποτελέσματος, το πρόβλημα της ανεπιτυχούς πλύσης ρούχων από ένα πλυντήριο. Λύση: Κυριότερα προβλήματα: δεν είχε απορρυπαντικό, δεν είχε παροχή νερού, διακοπή ρεύματος, μπλοκάρισμα,. Διάγραμμα αιτίου- αποτελέσματος Μέθοδος Υλικά Προσωπικό 5 3 Πρόβλημα 4 2 Env ironment Περιβάλλον Μηχαν ήματα Η. Καταιγισμός ιδεών Παραγωγή πληθώρας νέων ιδεών ικανών να βοηθήσουν την επίλυση ενός προβλήματος. Παράδειγμα: Παράδειγμα2:. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ: Ερώτημα: Είναι οι παρακάτω προτάσεις σωστές ή λανθασμένες; Πρόταση Σωστή Λάθος Το Ιστόγραμμα χρησιμοποιείται σε αριθμητικά δεδομένα Το Διάγραμμα Παρέτο χρησιμοποιείται σε μη αριθμ.δεδομένα Το Διάγραμμα ελέγχου χρησιμοποιείται σε αριθμ.δεδομένα Το Διάγραμμα ροής χρησιμοποιείται σε αριθμ.δεδομένα Ερώτημα2: Σε ποιο από τα παρακάτω στάδια μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε εργαλείο; Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3

Εργαλείο Προσδ.προβληματος Ανάλυση προβλ. Ανάπτυξη λύσης Παρέτο Ιστόγραμμα Καταιγισμός ιδεών Φύλλο ελέγχου Διάγραμμα αιτίου-αποτελέσματος Ερώτημα3: Έστω ότι έχετε τα παρακάτω προβλήματα σε διεργασίες της επιχείρησής σας. Αποφασίστε ποιο ή ποια εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Α. Θέλετε να ανακαλύψετε για ποιο λόγο οι παραδόσεις στους πελάτες καθυστερούν και αυτοί εκφράζουν παράπονα. Εργαλεία: αιτ.αποτελεσμα Β. Θέλετε να ελέγξετε τρεις μηχανές παραγωγής, για να διαπιστώσετε ότι αυτές παράγουν προϊόντα τα οποία συμφωνούν με τις καθορισμένες προδιαγραφές. Εργαλεία: διαρ.ελέγχου Γ. Θέλουμε να ελέγξουμε αν η ηλικία ενός μηχανήματος επηρεάζει τον αριθμό των βλαβών του. Εργαλεία: συσχέτισης Δ.Υποθέστε ότι εργάζεσθε στο τμήμα ποιοτικού ελέγχου επιχείρησης παραγωγής γυάλινων φιαλών. Μία από τις καθημερινές σας εργασίες είναι η μέτρηση και καταγραφή του ύψους των παραγόμενων φιαλών. Ποια εργαλεία ποιότητας θα προτείνατε στην επιχείρηση να εφαρμόσει και γιατί; Διαγρ.ελεγχου. Ε. Το τελευταίο καιρό έχετε διαπιστώσει ότι η ποιότητα του καφέ ή της σοκολάτας που πίνετε στο αγαπημένο σας στέκι έχει «χαλάσει». Ποιο από τα εργαλεία ποιότητας θεωρείται καταλληλότερο για την περίπτωση αυτή. Προσπαθήστε να το κατασκευάσετε: Αιταποτελεσμ ΣΤ. Χωριστείτε σε ομάδες και κατασκευάστε ένα διάγραμμα ροής για μια διαδικασία σχετική με την εκπαίδευση (πχ. προετοιμασία εκπαιδευτικού υλικού, παράδοση μαθήματος, διαδικασία εξετάσεων). Εντοπίστε ένα ή παραπάνω σφάλματα στη διαδικασία αυτή και κατασκευάστε διάγραμμα αιτίου-αποτελέσματος Π.χ. διαδικασία εξετάσεων: προετοιμασία θεμάτων, κατάσταση φοιτητών, κόλες, παρουσίες Άσκηση: Μια επιχείρηση παραγωγής ενδυμάτων πρόκειται να πιστοποιηθεί βάσει του ISO 900. Θα πρέπει λοιπόν να σχεδιαστεί ένα έντυπο συλλογής δεδομένων, ώστε να προσδιορίζονται σημεία της Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 2 Σχέδιο

παραγωγής που χρήζουν διορθωτικών ενεργειών. Το διάγραμμα ροής των εργασιών παραγωγής φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Κοπή Ραφή Ελ.ποιότητας Σιδέρωμα Συσκευασία Προτείνατε ένα έντυπο συλλογής δεδομένων, στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον το κύριο κριτήριο αξιολόγησης κάθε εργασίας. Εργαστηριακές ασκήσεις Χωριστείτε σε ομάδες και αναζητείστε στο διαδίκτυο πληροφορίες (βάρος και ύψος) για 40 διάσημους εν ενεργεία ποδοσφαιριστές (Ελλάδα και εξωτερικό) που αγωνίζονται στην ίδια θέση. Εν συνεχεία, κατασκευάστε διαγράμματα διασποράς, ελέγχου (ορίστε εσείς τα πάνω και κάτω όρια) και ιστογράμματα για τα δύο αυτά χαρακτηριστικά. Άλλες ασκήσεις που μπορούν να γίνουν: Να δίνεται το σχήμα και να επιλέγεται ποιο είναι: Το παρακάτω σχήμα είναι:. Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 3

5 3 4 2 Διάγραμμα αιτίου- αποτελέσματος Μέθοδος Υλικά Προσωπικό Πρόβλημα Env ironment Περιβάλλον Μηχανήματα Δίνεται διάγραμμα συσχέτισης. Αποφασίστε αν υπάρχει συσχέτιση και αν είναι αρνητική ή θετική. Πίεση και αρ.ελαττωμάτων 0 5 0 0 20 40 Πίεση Ελαττώματα Δίνεται ο παρακάτω πίνακας με τα αίτια(a-f) ενός προβλήματος. Υπολογίστε τα ποσοστά για κάθε αιτία και αποφασίστε αν ισχύει ο κανόνας 80-20.(το 80% των προβλημάτων οφείλεται στο 20% των αιτιών). Κωδικός Περιγραφή Συχνότητα Ποσοστό Α Ακατ.αποθήκευση 23 25,84 Β Ακατ.λήψη 48 53,93 C Λάθος οργάνου 3 3,37 D Λάθος προσωπικού 7 7,87 E Λάθος οδηγίες 6 6,74 F Άλλο 2 2,25 Σύνολο 89 00 Ασκήσεις μαθήματος Συστήματα διαχείρισης ποιότητας Μάθημα 3 4