ΤΠΔΡΣΑΖ ΠΑΡΑΓΟΝΣΑ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΓΗΑ ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΖ ΝΟΟ Ζ ππέξηαζε απνηειεί έλα θαιά ηεθκεξησκέλν παξάγνληα θηλδύλνπ γηα ηελ εκθάληζε αγγεηαθώλ εγθεθαιηθώλ επεηζνδίσλ θαη ζηεθαληαίσλ ζπκβακάησλ Οη αζζελείο κε ηδηνπαζή ππέξηαζε εκθαλίδνπλ ζπρλά δηαηαξαρέο ζην ιηπηδαηκηθό ηνπο πξνθίι ζε πνζνζηό πνπ θζάλεη ην 40%.Ζ ρνξήγεζε νξηζκέλσλ θαξκάθσλ γηα ηελ ππέξηαζε(β-αλαζηνιείο αλαζηνιείο, δηνπξεηηθά ζε πςειέο δόζεηο) ζπκκεηέρεη ζ απηήλ ηελ δπζιηπηδαηκία. Οη κεηαβνιέο ησλ ιηπηδίσλ ζηελ ηδηνπαζή ππέξηαζε είλαη: αύμεζε ηεο LDL-ρνιεζηεξόιεο ειάηησζε ηεοhdl HDL-ρνιεζηεξόιεο
ΑΝΔΞΑΡΣΖΣΟΗ ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΚΗΝΓΤΝΟΤ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΜΦΑΝΗΖ ΑΘΖΡΩΚΛΖΡΩΣΗΚΖ ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΖ ΝΟΟΤ ΤΠΔΡΣΑΖ ΤΠΔΡΥΟΛΖΣΔΡΟΛΑΗΜΗΑ θαη ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΟ ΚΗΝΓΤΝΟ
ΑΤΞΖΜΔΝΑ ΔΛΔΤΘΔΡΑ ΛΗΠΑΡΑ ΟΞΔΑ ΟΓΖΓΟΤΝ Δ ΓΤΛΗΠΗΓΑΗΜΗΑ-ΤΠΔΡΣΑΖ ΗΝΟΤΛΗΝΗΚΖ ΑΝΣΗΣΑΖ
ΤΜΜΔΣΑΦΟΡΔΑ Na-Li ΚΑΗ ΟΗΚΟΓΔΝΖ ΓΤΛΗΠΗΓΑΗΜΗΚΖ ΤΠΔΡΣΑΖ ε αξθεηέο κειέηεο εξεπλήζεθε ε δξάζε ηεο ππεξιηπηδαηκίαο ζηε παξαγσγή ληηξηθνύ νμένο θαη παξαθξηληθώλ νξκνλώλ από ην ελδνζήιην. Δρνπλ εληνπηζζεί δείθηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ππέξηαζε, ηελ ππεξιηπηδαηκία θαζώο θαη ηελ αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε όπσο π.ρ. ν ζπκκεηαθνξέαο Na-Li Δίλαη γελεηηθά θιεξνλνκνύκελνο θαη ε θιεξνλνκηθόηεηά ηνπ θζάλεη ην 65-80% ζε κειέηεο δηαθόξσλ νκάδσλ
Τπάξρνπλ ζαθή δεδνκέλα από κειέηεο θιηληθήο έθβαζεο όηη ε θαξδηαγγεηαθή λνζεξόηεηα θαη ζλεηόηεηα ειαηηώλεηαη ζεκαληηθά κε ηελ ρνξήγεζε αληηππεξηαζηθώλ θαη ππνιηπηδαηκηθώλ θαξκάθσλ. Μέρξη ην 1997 νη πεξηζζόηεξεο κειέηεο κε ρνξήγεζε δηνπξεηηθώλ ή β- αλαζηνιέσλ έδεημαλ: ειάηησζε ησλ εγθεθαιηθώλ επεηζνδίσλ θαη πνιύ κηθξή ειάηησζε ησλ ζηεθαληαίσλ ζπκβακάησλ πηζαλώο ιόγσ παξελεξγεηώλ ηεο αληηππεξηαζηθήο αγσγήο ζηα ιηπίδηα ηνπ πιάζκαηνο.
ΔΠΗΓΖΜΗΟΛΟΓΗΚΑ ΣΟΗΥΔΗΑ Ο πξνβιεκαηηζκόο πνπ πξνθύπηεη από δηάθνξεο επηδεκηνινγηθέο κειέηεο είλαη εάλ ηα ιηπίδηα επηδξνύλ ζηελ αξηεξηαθή πίεζε ηόηε πηζαλώο θαη νη δπζιηπηδαηκηθνί αζζελείο λα εκθαλίδνπλ απμεκέλε ζπρλόηεηα ππέξηαζεο. Σα ζηνηρεία πνπ πξνθύπηνπλ από δηάθνξεο κειέηεο δείρλνπλ όηη πάλσ από ην 40% ησλ ππεξηαζηθώλ αηόκσλ έρνπλ ππεξιηπηδαηκία θαη ην 40% είλαη παρύζαξθνη Ζ ελδνζειηαθή δπζιεηηνπξγία πεξηγξάθεηαη ζπρλά ζε ππεξηαζηθά άηνκα θαη έρεη ζηελή ζπζρέηηζε κε ηελ ηλζνπιηληθή αληίζηαζε ηε δπζιηπηδαηκία θαη άιινπο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ
ΠΑΘΟΦΤΗΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΓΤΛΗΠΗΓΑΗΜΗΚΖ ΤΠΔΡΣΑΖ Hopkins et al Genetic in Medicine (2003) 5, 413-429 Salt Lake City Utah
ΜΔΛΔΣΔ GUBBIO ROCHESTER ΚΑΗ UTACH Gubbio et al- ν ζπκκεηαθνξέαο Na-Li ζρεηίδεηαη κε ηελ εζλόηεηα ηελ ππέξηαζε θαη ηνλ θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν Rochester et al-κειεηήζεθαλ 900 αζζελείο κε δξαζηεξηόηεηα ηνπ ζπκκεηαθνξέα Na-Li θαη βξέζεθε : αύμεζε ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο ειάηηωζε ηεο HDL-x ειάηηωζε ηεο apoc 2
ΜΔΛΔΣΔ Δ ΠΔΗΡΑΜΑΣΟΕΩΑ ΚΑΗ ΣΟ ΑΝΘΡΩΠΗΝΟ ΓΟΝΗΓΗΩΜΑ δείρλνπλ όηη ηα γνλίδηα πνπ επζύλνληαη γηα ηε ξύζκηζε ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο γεηηνλεύνπλ κε ηα γνλίδηα πνπ είλαη ππεύζπλα γηα ηελ εκθάληζε ππεξιηπηδαηκίαο θαη νη ζέζεηο εληόπηζεο είλαη ζηα ρξσκνζώκαηα: 4,5,8,19 ηήλ νηθνγελή δπζιηπηδαηκηθή ππέξηαζε ην 38%-40% ησλ αηόκσλ έρνπλ εκκέλνπζα ππέξηαζε
ΜΔΛΔΣΖ ΔΛΗΝΚΗ (Ζelsinki Heart Study) Ζ ρνξήγεζε αληηππεξηαζηθήο αγσγήο (δηνπξεηηθά θαη β-αλαζηνιείο)ζε δπζιηπηδαηκηθνύο άλδξεο: Διαηηώλεη ηνλ θίλδπλν ζηεθαληαίσλ ζπκβακάησλ θαηά 50%. Ζ ππνιηπηδαηκηθή αγσγή κε HMG CoA (ζηαηίλεο ζηαηίλεο) ειαηηώλνπλ αλεμάξηεηα ηελ αξηεξηαθή πίεζε
ΝΔΟΣΔΡΔ ΜΔΛΔΣΔ (2003 ) ΜΔ ΜΗΚΡΔ ΓΟΔΗ ΓΗΟΤΡΖΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΝΔΑ ΚΑΣΖΓΟΡΗΑ ΑΝΣΗΤΠΔΡΣΑΗΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Δδεημαλ ειάηησζε ηεο θαξδηαγγεηαθήο ζλεηόηεηαο αιιά θαη ηεο νιηθήο ζλεηόηεηαο ησλ αζζελώλ θαζώο θαη ειάηησζε ησλ ζηεθαληαίσλ ζπκβακάησλ Πηζαλώο νη κηθξέο δόζεηο δηνπξεηηθώλ θαη ησλ λεόηεξσλ αληηππεξηαζηθώλ θαξκάθσλ λα κε πξνθαινύλ αύμεζε ηεο δξαζηεξηόηεηαο ηνπ ζπκπαζεηηθνύ λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο πνπ δηεγείξεη ηε ιηπόιπζε θαη ηελ απειεπζέξσζε ειεύζεξσλ ιηπαξώλ νμέσλ από ην ιηπώδε ηζηό Δπίζεο νη κηθξέο δόζεηο δηνπξεηηθώλ δελ πξνθαινύλ αληίζηαζε ζηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο θαη ππεξηλζνπιηλαηκία πνπ επεξεάδεη ην κεηαβνιηζκό ησλ ιηπνπξσηεηλώλ
ΣΤΥΑΗΟΠΟΗΖΜΔΝΔ ΔΛΔΓΥΟΜΔΝΔ ΜΔΛΔΣΔ ΜΔ ΑΝΣΗΤΠΔΡΣΑΚΖ ΑΓΩΓΖ (1990) ΚΑΗ ΠΔΝΣΑΔΣΖ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΖΖ Δδεημαλ όηη ε ζεξαπεία κε β-αλαζηνιείο βνεζά ζηε πξόιεςε ηνπ αγγεηαθνύ εγθεθαιηθνύ επεηζνδίνπ θαη ζηε ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα αιιά όρη ζηελ ειάηησζε ηεο ζηεθαληαίαο ζλεηόηεηαο ή ζηελ εκθάληζε ζηεθαληαίαο λόζνπ δηόηη ζπρλά καδί κε ηελ ππέξηαζε ζπλππάξρνπλ θαη άιινη παξάγνληεο θηλδύλνπ όπσο: Κάπληζκα αθραξώδεο δηαβήηεο Παρπζαξθία Καηάρξεζε αιθνόι
Ζ ΔΛΑΣΣΩΖ ΣΩΝ ΛΗΠΗΓΗΩΝ ΜΠΟΡΔΗ ΝΑ ΔΛΑΣΣΩΔΗ ΣΖΝ ΤΠΔΡΣΑΖ; Ζ ππέξηαζε θαη ε δπζιηπηδαηκία αζθνύλ ζπλεξγηθή δξάζε σο παξάγνληεο θηλδύλνπ γηα ηα θαξδηαγγεηαθά ζπκβάκαηα Παζνγελεηηθνί κεραληζκνί: Ηλζνπιηληθή αληίζηαζε Γπζιεηηνπξγία ηνπ ελδνζειίνπ
ΓΡΑΔΗ ΣΩΝ ΘΔΗΑΕΗΓΗΚΩΝ ΓΗΟΤΡΖΣΗΚΩΝ ΣΑ ΛΗΠΗΓΗΑ Τςειέο δόζεηο (> από 50 mg/d) πξνθαινύλ: θαηά 5-10% αύμεζε ηεο LDL- ρ θαη κηθξή αύμεζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ Ζ ππεξιηπηδαηκηθή ηνπο δξάζε είλαη δνζν-εμαξηώκελε. Διάρηζηε έσο θακία επίδξαζε ζηνλ κεηαβνιηζκό ησλ ιηπηδίσλ κε εκεξήζηα δόζε 12,5 mg πδξνρισξνζεηαδίδεο
ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΩΝ ΓΗΟΤΡΖΣΗΚΩΝ ΣΟ ΛΗΠΗΓΑΗΜΗΚΟ ΠΡΟΦΗΛ West J Med. Aug. 1986; 145(2): 210-218
ΥΑΜΖΛΔ ΓΟΔΗ ΣΩΝ ΓΗΟΤΡΖΣΗΚΩΝ ΚΑΗ ΣΑ ΝΔΩΣΔΡΖ ΓΔΝΗΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Έρνπλ θιηληθό όθεινο ζε ζρέζε κε ηνλ θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν. Σν 40% ησλ κε ζεξαπεπκέλσλ αζζελώλ κε ηδηνπαζή ππέξηαζε πάζρνπλ από ππνιηπηδαηκηθέο δηαηαξαρέο όπσο: LDL LDL-x HDL HDL-x
ΓΡΑΔΗ ΣΩΝ Β-ΑΝΑΣΟΛΔΩΝ Ζ επίδξαζή ηνπο ζηα ιηπίδηα νθείιεηαη ζηα θαξκαθνθηλεηηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά. Κακία επίδξαζε ζηα επίπεδα ηεο ρνιεζηεξόιεο από ηνπο κε εθιεθηηθνύο θαη από ηνπο β1-απνθιεηζηέο. Μπνξεί λα πξνθαιέζνπλ ειάηησζε κέρξη θαη 10% ζηα επίπεδα ηεο θαξδηνπξνζηαηεπηηθήο HDL-x θαη νη κε εθιεθηηθνί αλαζηνιείο αύμεζε θαηά 20-40% ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ
ΜΔΣΑΒΟΛΔ ΣΩΝ ΛΗΠΗΓΗΩΝ 24 ΩΡΔ ΜΔΣΑ ΣΖ ΥΟΡΖΓΖΖ ΑΝΣΗΤΠΔΡΣΑΗΚΖ ΑΓΩΓΖ
ΜΔΛΔΣΖ HALT -ΜΔΣΑΒΟΛΔ ΣΩΝ ΛΗΠΗΓΗΩΝ ΜΔ DOXAZOCIN
ΟΗ ΓΡΑΔΗ ΑΤΣΔ ΣΩΝ Β-ΑΝΑΣΟΛΔΩΝ ΑΦΟΡΟΤΝ ΚΤΡΗΩ: Καπληζηέο θαη ππεξηαζηθνύο Κακία επίδξαζε ζηα επίπεδα ησλ ιηπηδίσλ: ε labetalol ( ζπλδπαζκόο α- θαη β-αλαζηνιέα) νη acebutolol,pindolol (β-αλαζηνιείο )κε ζπκπαζεηηθνκηκεηηθή δξαζηεξηόηεηα. Οη λεώηεξεο γεληάο β-αλαζηνιείο δε δξνύλ ζην κεηαβνιηθό πξνθίι ησλ ιηπηδίσλ Ζ θαξβεδηιόιε (carvedilol) είλαη ζπλδπαζκόο κε εθιεθηηθώλ β θαη α1-αλαζηνιέσλ αλαζηνιέσλ θαί αλαζηέιινπλ ηελ ππεξνμείδσζε ησλ ιηπηδίσλ
ΥΟΡΖΓΖΖ ΑΣΔΝΟΛΟΛΖ Ζ ΚΑΡΒΔΓΗΛΟΛΖ Δ /Γ 2 ΜΔ ΤΠΔΡΣΑΖ Ζ αηελνιόιε πξνθάιεζε: ειάηησζε ηεο HDL-x θαηά 5% θαη αύμεζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ θαηά 12% Ζ θαξβεδηιόιε πξνθάιεζε: αύμεζε ηεο HDL-x θαηά 8% θαη ειάηησζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ θαηά 20%
άιθα-αλαζηνιείο αλαζηνιείο Δπλνηθή επίδξαζε ζην ιηπηδαηκηθό πξνθίι έρνπλ νη εθιεθηηθνί άιθα-1-αλαζηνιείο αλαζηνιείο όπσο: Prazosin Doxazosin Tezazosin Πξνθαινύλ: ειάηησζε ηεο νιηθήο ρνιεζηεξόιεο 3-5% ειάηησζε ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ 3-4% κηθξή αύμεζε ηεο HDL-x
ΟΗ ΚΔΝΣΡΗΚΑ ΓΡΩΝΣΔ ΑΝΑΣΟΛΔΗ ΣΟΤ ΤΜΠΑΘΖΣΗΚΟΤ Γελ έρνπλ κειεηεζεί επαξθώο όζνλ αθνξά ηελ επίδξαζή ηνπο ζηα ιηπίδηα : Μεζπιληόπα Κινληδίλε quanabenz
Αλαζηνιείο ΜΔΑ Γελ έρνπλ θακία επίδξαζε ζην κεηαβνιηζκό ησλ ιηπηδίσλ. Αληίζεηα ειαηηώλνπλ ή πξνθπιάζζνπλ από ηελ αύμεζε πνπ πξνθαινύλ ηα δηνπξεηηθά ζηα ιηπίδηα κε άγλσζην κεραληζκό
ΑΝΑΣΟΛΔΗ ΓΗΑΤΛΩΝ ΑΒΔΣΗΟΤ Μπνξεί λα κελ έρνπλ ή λα έρνπλ ήπηα επεξγεηηθή δξάζε ζην ιηπηδαηκηθό πξνθίι. Ζ ρνξήγεζε α-αλαζηνιέσλ, αλαζηνιέσλ, α-μδα ή αλαζηνιέσλ δηαύισλ αζβεζηίνπ, πξνηηκώληαη σο αξρηθή ζεξαπεία ζε άηνκα πνπ πάζρνπλ από δπζιηπηδαηκία,όπσο επίζεο θαη ε ρνξήγεζε ρακειώλ δόζεσλ δηνπξεηηθώλ θαη β-αλαζηνιέσλ ζε δπζιηπηδαηκηθνύο ππεξηαζηθνύο άλδξεο δηόηη έηζη (κε ηελ ξύζκηζε δειαδή ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο) ) ειαηηώλεηαη ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο.
ηαδηδηθά δηνπξεηηθά πξνθαινύλ: ε ησλ VLDL, LDL- κε άγλσζην κεραληζκό πεξεάδνπλ ηα επίπεδα ηεο HDL-x ηαξαρέο απηέο έρνπλ ζεκαζία θπξίσο ζε ηηθνύο αζζελείο ιόγσ ησλ κεηαβνιώλ πνπ αινύλ ζε αγγεία θαη ζηνλ πεθηηθό κεραληζκό. λέπεηεο είλαη πξώηκε αζεξσκαηηθή βιάβε, αγγεηαθά ζπκβάκαηα
Οη β- αλαζηνιείο πξνθαινύλ: Αύμεζε ησλ VLDL, ησλ ηξηγιπθεξηδίσλ Διάηησζε ηεο HDL-x Γελ επεξεάδνπλ ηα επίπεδα ηεο νιηθήο ρνιεζηεξόιεο,ηεο LDL-x Μεραληζκόο δξάζεο: Διαηησκέλε θάζαξζε ησλ VLDL Διαηησκέλε δξαζηεξηόηεηα ηεο ιηπνπξσηεηληθήο ιηπάζεο
ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Γηα ηελ επηηπρή αληηκεηώπηζε ηεο ππέξηαζεο θαη ηεο δπζιηπηδαηκίαο είλαη αλαγθαία ε αιιαγή ηνπ ηξόπνπ δσήο( ειάηησζε ζσκαηηθνύ βάξνπο, δηαθνπή θαπλίζκαηνο, άζθεζε) ε αζζελείο πνπ εκθαλίδνπλ δηαηαξαρέο ζην ιηπηδαηκηθό ηνπο πξνθίι ρνξεγνύληαη αληηππεξηαζηθά πνπ δελ επεξεάδνπλ ην κεηαβνιηζκό ησλ ιηπηδίσλ Ζ ζπγρνξήγεζε αληηππεξηαζηθήο θαη ππνιηπηδαηκηθήο αγσγήο απμάλεη ην θιηληθό όθεινο. Όηαλ είλαη απαξαίηεηε ε ρνξήγεζε β-αλαζηνιέσλ ή δηνπξεηηθώλ ζε πςειέο δόζεηο ζα πξέπεη λα γίλεηαη ηαθηηθή ε παξαθνινύζεζε ησλ ιηπηδίσλ