Απεικόνιση ΚΝΣ (ΙΙΙ) Α. Δ. ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ agouliam@med.uoa.gr

Απεικόνιση ΚΝΣ (ΙΙΙ) Α. Δ. ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ agouliam@med.uoa.gr

Σπονδυλική Στήλη (ΣΣ) και Νωτιαίος Μυελός (ΝΜ)

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΩΣ ΣΣ - ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ Απλές ακτινογραφίες Υπολογιστική τομογραφία Μαγνητική τομογραφία Ψηφιακή αγγειογραφία Σπινθηρογράφημα οστών

ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΗΛΗ 33-34 σπόνδυλοι 7 αυχενικοί 12 θωρακικοί 5 οσφυικοί 5 ιεροί (ιερό οστό) 4-5 κοκκυγικοί (κόκκυγας)

Απλές Ακτ/φίες ΑΜΣΣ ΑΜΣΣ (Πλαγία) Σπονδυλικά σώματα Μεσοσπονδύλια διαστήματα (δίσκοι) Ακανθώδεις αποφύσεις ΑΜΣΣ (Λοξή 3/4) Αριστερά Μεσοσπονδύλια τρήματα

ΑΜΣΣ : Εύρος Σπονδυλικού Σωλήνα Στένωση < 9-12 χιλ

AΝΩΤΕΡΟΙ ΑΥΧΕΝΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ Α1-ΑΤΛΑΣ

Α/α οδόντα άτλαντα F (διαστοματική): Α1 εγκάρσια απόφυση Α1 πλάγια μάζα Οδόντας Α2 Κάτω αρθρική απόφυση Α1 Ανω αρθρική απόφυση Α2

Σύνδεσμοι κεφαλικών διαρθρώσεων Κορυφαίος σύνδεσμος του οδόντα Εγκάρσιος σύνδεσμος του άτλαντα

Απόσταση Α1-Α2 =3χιλ

Φυσιολογική Ανατομία ΣΣ/ΝΜ επίπεδο σπονδυλικού τόξου επίπεδο μεσοσπονδυλίου δίσκου επίπεδο μεσοσπονδυλίων τρημάτων

MT: Φυσιολογική Ανατομία ΣΣ/ΝΜ Οβελιαίες και εγκάρσιες τομές Αυχενικής Μοίρας

Νωτιαία Νεύρα (επίπεδο Α5-Θ1) : Βραχιόνιο Πλέγμα

Θωρακική Μοίρα ΣΣ (ΘΜΣΣ) Αυχένας τόξου Αυχένας Πλάγια α/α ΘΜΣΣ

Εγκάρσιες τομές ΜΤ ΘΜΣΣ Πλευροσπονδυλικές αρθρώσεις Μικρές αρθρώσεις (facets)

Οσφυική Μοίρα ΣΣ (ΟΜΣΣ)

Σύνδεσμοι σπονδυλικής στήλης 1. Πρόσθιος επιμήκης 2. Οπίσθιος επιμήκης 3. Ωχρός 4. Μεσακάνθιος 5. Επακάθιος

Ωχροί Σύνδεσμοι σπονδυλικής στήλης

Υπολογιστική Τομογραφία ΟΜΣΣ Εγκάρσιες Τομές πάχους 3-5 χιλ

Διαταραχές Αναπτύξεως ΣΣ Μεταβατικός σπόνδυλος Συνοστέωση σπονδύλων Δισχιδής ράχη

Μεταβατικός Σπόνδυλος Οσφυο-ιερά ή Θωρακο-οσφυική Μοίρα Ιεροποίηση του Ο5 σπονδύλου (6%) Συνοστέωση του Ο5 με τον Ι1 σπόνδυλο Οσφυοποίηση του Ι1 Απόσπαση του Ι1 από το ιερό Αυχενική Πλευρά (6%)

Δισχιδής Ράχη

Μηνιγγοκήλη

Κύφωση - Σκολίωση - Κυφοσκολίωση

ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

Νωτιαίος μυελός Μυελικός κώνος-τελικό νημάτιο-ιππουρίδα Μυελικός κώνος: λεπτή κωνική απόληξη του νωτιαίου μυελού κάτωθεν του οσφυϊκού ογκώματος (επίπεδο Ο1-Ο2) Τελικό νημάτιο: συνδετικός ιστός στο τέλος του μυελικού κώνου που ενώνεται με τον κοκκυγικό σύνδεσμο ινώδης επέκταση της αραχνοειδούς μήνιγγας Ιππουρίδα: νευρικές ρίζες που εκτείνονται κάτωθεν του μυελικού κώνου Ιππουρίδα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΩΣ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ Μυελογραφία Μαγνητική τομογραφία(μτ) Mαγνητική αγγειογραφία Ψηφιακή αγγειογραφία

Παθήσεις ΣΣ Εκφυλιστικές Μή εκφυλιστικές Λοιμώξεις Κακώσεις Αγγειακές Απομυελινωτικές Ογκοι και ογκόμορφες εξεργασίες

Εκφυλιστικές Παθήσεις ΣΣ Δομικές αλλαγές Μεσοσπονδυλίων Δίσκων Σπονδύλων (επιφυσιακών πλακών) Αποφυσιακών αρθρώσεων Ωχρών συνδέσμων

Εκφύλιση Επιφυσιακών Πλακών Οίδημα (Modic I) Λιπώδης μετατροπή (Modic II) Σκλήρυνση (Modic III)

Στένωση σπονδυλικού σωλήνα ΟΜΣΣ Κριτήριο στένωσης < 10 χιλ

Εκφυλιστικές αλλοιώσεις μικρών αρθρώσεων(luschka) AMΣΣ. Στένωση μεσοσπονδυλίων τρημάτων

Διαβαθμίσεις Δισκοπαθείας Κυκλοτερής συμμετρική προβολή-προπέτεια (bulge)<3 χιλ Πρόπτωση (ευρεία επικοινωνία κήλης-δίσκου)- protruded Εξοδος δισκικού υλικού με βάση μικρότερη από το προπίπτον τμήμα. Εκβληθείσα (extruded) κήλη Απόσπαση τμήματος του δίσκου (sequestrated)

Μαγνητική τομογραφία ΟΜΣΣ : Μεσοσπονδύλιος δίσκος Ινώδης δακτύλιος Πηκτοειδής πυρήνας

Πρόπτωση (Κήλη) Μεσοσπονδυλίου Δίσκου Επίπεδο Ο4-Ο5

Σπονδυλόλυση-Σπονδυλολίσθηση

Φλεγμονώδεις Παθήσεις ΣΣ Σπονδυλοδισκίτιδα Λοίμωξη των σπ. σωμάτων και μεσοσπονδυλίων δίσκων Πυογόνες (60% staph. Aureus, 30% enterobacter) Κοκκιωματώδεις (βρουκέλλωση, φυματίωση)

Σπονδυλοδισκίτιδα Ελάττωση του ύψους του ΜΔ Ασαφοποίηση επιφυσιακών πλακών Φλεγμονή και απόστημα παρασπονδυλικού χώρου Γραμμοειδής ενίσχυση κατά μήκος του δίσκου ή δακτυλιοειδής σε απόστημα

Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα Πρόσθιοι επιμήκεις σύνδεσμοι Σπονδυλικές αρθρώσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα Α1-Α2

Paget

Κακώσεις ΣΣ Πρόσθιες (αποσπαστικά κατάγματα, συμπίεση του σώματος, # επιφυσιακής πλάκας) Οπίσθιες (# αυχένα-πετάλου, αποφυσιακών αρθρώσεων, ακανθώδους αποφύσεως) Εκρηκτικά # (πρόσθιο ή οπίσθιο ήμισυ) +κάμψη= «σαν δάκρυ»- teardrop Τραύμα ΝΝ (οίδημα, αιμάτωμα, διατομή) Τραύμα ΝΜ, χωρίς οστική αλλοίωση

Κάταγμα Επιφυσιακής Πλάκας Σπονδύλου

Κακώσεις ΣΣ Οστεοπορωτικά κατάγματα Καθίζηση-Σφηνοειδής παραμόρφωση

Κάταγμα-Καθίζηση Σώματος Σπονδύλου

Καθίζηση Σπονδυλικού Σώματος Δ Δ Οστεοπόρωση-Οστεοπορωτικό κάταγμα Μεταστατική νόσος

ΔΔ Οστεοπορωτικά-Μεταστατικά # Oστεοπορωτικά # Πολλαπλά επίπεδα Αύξηση διαυγαστικότητος Μεταστατικά #

Χωροκατακτητικές Εξεργασίες Νωτιαίου Μυελού Ενδομυελικές Εξωμυελικές : ενδοσκληρίδιες εξωσκληρίδιες

Εξωσκληρίδιοι Ογκοι Καλοήθεις οστικοί όγκοι Αιμαγγείωμα Οστική νησίδα (ενόστωση) Ηωσινόφιλο κοκκίωμα Οστεοειδές οστέωμα Ανευρυσματική κύστη

Αιμαγγείωμα Σπονδυλικού Σώματος

Εξωσκληρίδιοι Ογκοι Κακοήθεις οστικοί όγκοι Πρωτοπαθείς Δευτεροπαθείς (μεταστάσεις) Αιματολογικές νεοπλασίες Πολλαπλό Μυέλωμα Πλασματοκύτωμα Λέμφωμα Εξωμυελικές εστίες αιμοποιήσεως

Αυχένες τόξων Εγκάρσιες αποφύσεις Οστεόλυση

Πλασματοκύτωμα

Εξωμυελικές Εστίες Αιμοποίησεως

Εξωμυελικές Εστίες Αιμοποίησεως

Εξωμυελικές -Ενδοσκληρίδιες Ογκωτικές εξεργασίες ΝΜ Μηνιγγίωμα Σβάννωμα/Νευρίνωμα

Νευρίνωμα

Μηνιγγίωμα

Ενδομυελικές παθήσεις Επενδύμωμα Αστροκύτωμα Κακοήθεις όγκοι

Αστροκύτωμα ΝΜ

Επενδύμωμα

Καλοήθεις κυστικές εξεργασίες Συριγγουδρομυελία Αραχνοειδής κύστη Περινευρική κύστη (κύστη Tarlov)

Συριγγομυελία Συγγενής Μετατραυματική Δευτερογενής σε περιπτώσεις όγκων του ΝΜ Συνδυασμός με δυσπλασία Chiari I

Αγγειακές Παθήσεις του ΝΜ Εμφρακτο Αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες Αγγειίτιδες

Aιμάτωση ΝΜ Αρτηρία του Adamkiewicz (Θ 9, αριστερά)

Αρτηριακό και φλεβικό δίκτυο ΑΡΤΗΡΙΑΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΦΛΕΒΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ Ζεύγη τμηματικών οσφυικών αρτηριών Τμηματικοί ριζικοί ή μυελικοί κλάδοι Τμηματικές οσφυικές φλέβες Μεσοσπονδύλιες φλέβες

Εμφρακτο ΝΜ ΜΤ (Τ2 ακολουθίες). Υψηλή ένταση σήματος η οποία μπορεί να αφορά μόνο στη φαιά ουσία ΜΤ (Τ1 ακολουθίες) μετά την ενδοφλέβια χορήγηση παραμαγνητικής ουσίας. Ανομοιογενής ενίσχυση, ιδίως κατά την υποξεία φάση του εμφράκτου Σε ακολουθίες διάχυσης (DWI) παρατηρείται στην οξεία φάση έντονα υψηλή ένταση σήματος χαρακτηριστική περιορισμού της διάχυσης Eιδικό συνοδό σημείο : παρουσία παθολογικού σήματος ενδεικτικού συνυπάρχοντος οστικού εμφράκτου σε παρακείμενο σπονδυλικό σώμα (σπάνιο) Συνοδά ευρήματα από την αορτή (διαχωρισμός, ανεύρυσμα) που συνδέονται αιτιολογικά με ισχαιμία του ΝΜ

Ισχαιμικό έμφρακτο ΝΜ Th4

Αρτηριοφλεβώδεις Δυσπλασίες ΝΜ Αρτηριοφλεβώδης επικοινωνία της σκληράς μήνιγγας (τύπος Ι των αγγειακών δυσπλασιών του νωτιαίου μυελού) Σηραγγώδες αγγείωμα νωτιαίου μυελού

Αρτηριοφλεβώδης Επικοινωνία της Σκληράς Μήνιγγας ΥΤ. Διόγκωση νωτιαίου μυελού η ανάδειξη της δυσπλασίας είναι δύσκολη CT Αγγειογραφία μπορεί να αναδείξει την φωλεά της δυσπλασίας και να κατευθύνει τον αγγειογραφικό έλεγχο ΜΤ. Παρουσία πολλαπλών διατεταμένων φλεβών εντός του νωτιαίου σωλήνα σε επαφή με τον νωτιαίο μυελό, με ευρήματα ταχείας ροής στις Τ2 ακολουθίες και σκιαγραφική ενίσχυση. Διόγκωση νωτιαίου μυελού και οίδημα (υψηλό σήμα στις Τ2 ακολουθίες). Το άνω και κάτω όριο του οιδήματος έχει συχνά μορφολογία φλόγας Αγγειογραφία νωτιαίου μυελού. Απαραίτητη για την ανάδειξη του ακριβούς ύψους της αρτηριοφλεβώδους επικοινωνίας και για την θεραπευτική αντιμετώπιση

Σηραγγώδες Αγγείωμα Μ Τ. Απεικονίζεται όταν έχει αιμορραγήσει, ως στρογγύλη εστία παθολογικής έντασης σήματος διαμέτρου λίγων χιλιοστών και άνω. Τ1 ακολουθίες. Υψηλή ένταση σήματος στο κέντρο της βλάβης λόγω της παρουσίας μεθαιμοσφαιρίνης (πλέον πρόσφατα αιμορραγικά στοιχεία). Τ2 ακολουθίες. Περιφερικός δακτύλιος χαμηλής έντασης σήματος ο οποίος οφείλεται στην παρουσία αιμοσιδηρίνης (παλαιά αιμορραγικά στοιχεία). Συνήθως δεν παρουσιάζουν σκιαγραφική ενίσχυση. Οι ακολουθίες Τ2*GRE, μπορεί να απεικονίσουν βλάβες που δεν αναδείχθηκαν στις άλλες ακολουθίες ως εστίες πολύ χαμηλής έντασης σήματος Επειδή τα σηραγγώδη αγγειώματα συχνά είναι πολλαπλά κρίνεται απαραίτητος ο έλεγχος ολόκληρου του νωτιαίου μυελού και του εγκεφάλου

Σηραγγώδες Αγγείωμα

Απομυελινωτικές Παθήσεις ΝΜ Τ1 ακολουθίες οι απομυελινωτικές εστίες έχουν ίση ή (σπανιότερα) χαμηλή ένταση σήματος συγκριτικά με τον ΝΜ Τ2 ακολουθίες οι εστίες έχουν υψηλή ένταση σήματος (καλύτερη ανάδειξη των εστιών συνήθως σε ακολουθίες STIR) Η τυπική εστία της ΣΚΠ καταλαμβάνει λιγότερο από το ήμισυ του εμβαδού σε εγκάρσια διατομή του ΝΜ, εντοπίζεται στην περιφέρεια αυτής (ραχιαίως ή/και πλαγίως) και έχει μήκος μικρότερο από δύο σπονδύλους Απομυελινωτικές εστίες σε οξεία ή υποξεία φάση μπορεί να εμφανίζουν σκιαγραφική ενίσχυση (ομοιογενή, οζόμορφη ή δακτυλιοειδή). Η ενίσχυση συνήθως διαρκεί 1-2 μήνες

Προσθία μέση σχισμή Φαιά ουσία Α2

Σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ)

Απεικονιστικός έλεγχος ΣΣ/ΝΜ Οστικές αλλοιώσεις ΣΣ Απλές Α/ες, υπολογιστική ή μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογραφικός έλεγχος Παθήσεις ΝΜ Μαγνητική τομογραφία Αγγειογραφία