Ι.Ε.Κ. Ε ΕΣΣΑΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ: ΕΙ ΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ & ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι

Transcript

1 Ι.Ε.Κ. Ε ΕΣΣΑΣ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ: ΕΙ ΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ & ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΓΚΑΝΑΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΣ

2 Γενικά για την Λογιστική Κόστους και τα χαρακτηριστικά της Οι κύριοι στόχοι µιας επιχείρησης/βιοµηχανίας/εταιρίας είναι η µεγιστοποίηση των κερδών της, διαµέσου της µεγιστοποίησης των εσόδων της ή των πωλήσεών της και της ελαχιστοποίησης του κόστους της. Έχοντας ως δεδοµένο ότι τα έσοδά της διατηρούνται σταθερά στο µέγιστο δυνατό της επίπεδο, αυτό που πρέπει να ρυθµίσουν είναι η πραγµατοποίηση όσο το δυνατόν χαµηλότερου κόστους. Το σηµαντικότερο στοιχείο µιας επιχείρησης από την αρχή της έως και σήµερα είναι να βρεθεί ένας τρόπος υπολογισµού του γενικού κόστους λειτουργίας της, ώστε να αποφασιστούν τρόποι µείωσής τους, µε τελικό σκοπό την πραγµατοποίηση όσο το δυνατόν µεγαλύτερου κέρδους. Μείωση του κόστους µε βάση τρεις έννοιες: Η Οικονοµία ισούται µε την µείωση του κόστους, όπως η απόκτηση των πόρων στο χαµηλότερο κόστος σε δεδοµένη ποιότητα και ποσότητα π.χ. προσωπικό, ενοίκια, προµήθειες, ασφάλιστρα, Α ύλες, µεταφορικά έξοδα κ.τ.λ. Η Αποδοτικότητα (ή παραγωγικότητα) ισούται µε τη σχέση εκροών και κατανάλωσης λιγότερων πόρων, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις των εκροών, π.χ. το παραγόµενο προϊόν ανά πληρωµένη ώρα εργασίας, η µικρότερη ποσότητα ανάλωσης Α ύλης για παραγωγή ενός προϊόντος κ.τ.λ. Η Αποτελεσµατικότητα ισούται µε τη σχέση µεταξύ των εκροών και των επιπτώσεων των µακροπρόθεσµων στόχων (Outcomes), προκειµένου να επιτευχθεί η οποιαδήποτε πολιτική, π.χ. όταν ο υπολογισµός του κόστους σχεδιασµού συµφωνεί τελικά µε το κόστους του αναµενόµενου αποτελέσµατος ενός έργου. ηµιουργία της ανάγκης για ένα ειδικό κοµµάτι του τοµέα της Λογιστικής, η Λογιστική Κόστους (ή αλλιώς κοστολόγηση). Εφαρµογή µεθόδων µέσω: 1. Της ιοικητικής Λογιστικής (εσωτερική πληροφόρηση της επιχείρησης σε όλα τις τα επίπεδα) 2. Της Χρηµατοοικονοµικής Λογιστικής (επίσηµες τυποποιηµένες εκθέσειςκαταστάσεις διαθέσιµες και σε τρίτους εκτός επιχείρησης) ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΠΟ ΕΚΤΕΣ Κυρίως εκτός της επιχείρησης Εντός της επιχείρησης (µε (ιδιοκτήτες, επενδυτές, δανειστές, σκοπό τη λήψη αποφάσεων και φορολογικές αρχές) την άσκηση της διοίκησης και του ελέγχου) ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ Γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές ε στηρίζεται σε πρότυπα και αρχές ΕΜΦΑΣΗ Στο σύνολο της επιχείρησης Στα τµήµατα & τις διαδικασίες (παρουσιάζει συνοπτικά δεδοµένα για ολόκληρο τον οργανισµό) της επιχείρησης (τµήµατα, προϊόντα, πελάτες, ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΝΑΦΟΡΩΝ Σε τακτά χρονικά διαστήµατα (συνήθως σε ετήσια ) εργαζόµενους) Ανάλογα µε τις ανάγκες της επιχείρησης ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 2

3 ΕΦΑΡΜΟΓΗ Υποχρεωτική Προαιρετική ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΆΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Με το εµπορικό & το φορολογικό δίκαιο Σηµαντική ποικιλία (π.χ χρηµατοοικονοµικά) ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ Έµφαση στα ιστορικά-απολογιστικά Έµφασή στα µελλοντικά στοιχεία προϋπολογιστικά στοιχεία Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Έµφαση στην ακρίβεια, αντικειµενικότητα και επαληθευσιµότητα των πληροφοριών Έµφαση στη σχετικότητα των πληροφοριών Αντικείµενο της Λογιστικής Κόστους είναι η ανάλυση του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης, µε σκοπό τον υπολογισµό του κόστους του/των παραχθέντος/ντων προϊόντων, η οποία χρησιµοποιείται για: 1. τη λήψη αποφάσεων 2. τον προγραµµατισµό των µελλοντικών δραστηριοτήτων 3. τον έλεγχο 4. την αξιολόγηση της δράσης της επιχείρησης Ουσιαστικά πρόκειται για την παροχή κατάλληλων πληροφοριών οικονοµικής φύσεως στα στελέχη που λαµβάνουν τις επιχειρηµατικές αποφάσεις. Μέσα από ορισµένα εργαλεία που χρησιµοποιεί ο λογιστής, όπως π.χ. την κατανοµή του κόστους ανά κέντρο ευθύνης, µπορεί να παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες έγκυρα και έγκαιρα στο λήπτη της απόφασης. Επιπλέον ο ρόλος της κοστολόγησης είναι διορθωτικός (για λήψη πιο σωστών αποφάσεων στο µέλλον, σε σχέση µε παλαιότερες λανθασµένες τακτικές) και προληπτικός (χρήση διαδικαστικών & ψυχολογικών µέσων για παρακίνηση διατήρησης του κόστους στα προκαθορισµένα όρια- αποτελεσµατικότητα κόστους). Παραδείγµατα: 1) Σε µια επιχείρηση αγοράζονται σχετικά φτηνές Α ύλες, αλλά κατώτερης ποιότητας, ώστε να πραγµατοποιηθεί δεδοµένη ποσότητα παραγόµενου προϊόντος. Όµως αποδεικνύεται µε βάση την κοστολογική µέθοδο ότι το κόστος για το παραχθέν προϊόν θα είναι πιο µεγάλο, διότι απαιτήθηκε µεγαλύτερη ανάλωση. Άρα η κοστολόγηση µας δείχνει τον δρόµο να διορθωθεί η κατάσταση σε επόµενη χρονική περίοδο & να µειώσει το κόστος παραγωγής. 2) Μια επιχείρηση ανακοινώνει στους εργαζόµενους πως σε περίπτωση που επιτευχθούν οι στόχοι να παραµείνει το συνολικό κόστος κάτω από κάποιο επίπεδο, τότε θα επακολουθήσει κάποιο πριµ «επιβράβευσης». Οι εργαζόµενοι τότε θα έχουν ένα επιπλέον κίνητρο (δηλαδή τους ασκείται ψυχολογικό κίνητρο), ώστε να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Λειτουργική ιάρθρωση Επιχείρησης Λειτουργική διάρθρωση σηµαίνει καταµερισµός δραστηριοτήτων σε αυτοτελείς οµάδες που ονοµάζονται λειτουργίες. Κάθε λειτουργία επιδιώκει την πραγµατοποίηση συγκεκριµένων σκοπών. ιαφοροποίηση ανάλογα µε το είδος της, δηλαδή ανάλογα µε το εάν πρόκειται για εµπορική ή βιοµηχανική ή παροχής υπηρεσιών επιχείρηση. Με τη λειτουργική διάρθρωση επιδιώκεται η αποτελεσµατικότερη επιτυχία των αντικειµενικών σκοπών του οργανισµού. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 3

4 Οι εµπορικές επιχειρήσεις διαθέτουν τις ακόλουθες λειτουργίες: Εφοδιασµού ιοίκησης ιάθεσης Χρηµατοοικονοµικής Οι βιοµηχανικές επιχειρήσεις διαθέτουν τις ακόλουθες λειτουργίες: Εφοδιασµού Παραγωγής ιοίκησης ιάθεσης Χρηµατοοικονοµική Έρευνας και ανάπτυξης Οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών διαθέτουν τις παρακάτω λειτουργίες: Παραγωγής ιοίκησης ιάθεσης Χρηµατοοικονοµικής Ανάλυση λειτουργιών: 1) Εφοδιασµού: Σκοπός η οµαλή τροφοδότηση της επιχείρησης µε τις απαραίτητες προµήθειες. Κύρια καθήκοντα είναι ο προγραµµατισµός των προµηθειών, ο καθορισµός της πολιτικής αγορών, το χαµηλό κόστος των προµηθειών, η παραλαβή, αποθήκευση και οµαλή εσωτερική διακίνησή τους κ.λ.π. 2) Παραγωγής: Περιλαµβάνει όλες τις διαδικασίες που αφορούν στην παραγωγή του προϊόντος. Η λειτουργία αυτή αναπτύσσεται σε βιοµηχανικές επιχειρήσεις µε σκοπό την µεταποίηση των υλικών σε έτοιµα προϊόντα αλλά και σε παροχής υπηρεσιών επιχειρήσεις µε τη µορφή του συνδυασµού των απαραιτήτων συντελεστών για την παροχή της συγκεκριµένης εργασίας. εν µπορεί να αναπτυχθεί τη λειτουργία αυτή σε εµπορικές επιχειρήσεις. 3) ιοίκησης: Ασχολείται µε όλα εκείνα τα οποία αφορούν στη ιοίκηση της οικονοµικής µονάδας και κυρίως µε τα πέντε βασικά συστατικά της ιοίκησης που είναι ο προγραµµατισµός, η οργάνωση, η διεύθυνση, ο συντονισµός και ο έλεγχος. Κάθε επιχείρηση ανάλογα µε το µέγεθός της, τις επιδιώξεις της και τις δυνατότητες της βάζει στόχους, οι οποίοι επιτυγχάνονται στο βαθµό που η επιχείρηση έχει καλή ιοίκηση. Στις µεγάλες επιχειρήσεις προσλαµβάνονται εξειδικευµένα ιοικητικά στελέχη που λέγονται managers. 4) ιάθεση: Ασχολείται κυρίως µε όλα εκείνα τα οποία πρέπει να γίνουν ώστε να διατεθούν τα αγαθά στην αγορά. Η λειτουργία αυτή έχει την ευθύνη για τον καθορισµό της σωστής τιµής µε την οποία θα πωληθούν τα αγαθά στην αγορά, στη συγκεκριµένη χρονική στιγµή, µε την κατάλληλη συσκευασία. Επίσης ασχολείται µε την αποθήκευση των αγαθών σε κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους, µε την επέκταση της αγοράς των αγαθών ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις και γενικά µε την προώθηση των αγαθών και την ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 4

5 αύξηση της πελατείας τόσο στην εγχώρια όσο και στις αγορές του εξωτερικού. 5) Χρηµατοοικονοµική λειτουργία: Ως αντικείµενο κυρίως την εξασφάλιση των χρηµάτων που είναι απαραίτητα για την απρόσκοπτη λειτουργία της επιχείρησης. Για παράδειγµα η επιχείρηση πρέπει να έχει την ταµειακή δυνατότητα για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της έναντι των προµηθευτών της, να εξασφαλίζει τις ποσότητες των πρώτων υλών που χρειάζονται για την παραγωγική λειτουργία, να διαθέτει τα χρηµατικά µέσα για τις πληρωµές του προσωπικού, να καταρτίζει το λεγόµενο ταµειακό προϋπολογισµό κ.τ.λ. 6) Λειτουργία Ερευνών Ανάπτυξης (R & D): Μελετάει επιστηµονικά το πώς το προϊόν θα γίνει ανταγωνιστικό, σχεδιάζει καινοτοµίες, νέες παραγωγικές µεθόδους, νέα προϊόντα ή υπηρεσίες κ.τ.λ. Η λειτουργία αυτή είναι πολύ σηµαντική και για αυτό τα λεγόµενα ερευνητικά προγράµµατα που συντάσσονται από τις µεγάλες επιχειρήσεις προβλέπουν την απορρόφηση µεγάλων χρηµατικών κονδυλίων. Βασικές έννοιες κόστους, εξόδου, δαπάνης, εσόδου Κόστος (cost) είναι ένα αριθµητικό µέγεθος που αντιπροσωπεύει τα ποσά που επενδύθηκαν για την απόκτηση υλικών ή άυλων αγαθών και υπηρεσιών µε σκοπό την χρησιµοποίηση τους για την πραγµατοποίηση εσόδων από πωλήσεις ή για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Κόστος πάγιας και Κόστος τρέχουσας µορφής Το κόστος παγίων (Κόστος Πάγιας Μορφής) κυκλοφορεί µε ρυθµούς πολύ αργούς. Ο ρυθµός εξαρτάται, κατά κανόνα, από τον ωφέλιµο χρόνο ζωής του παγίου και διαφέρει σηµαντικά από πάγιο σε πάγιο. Το κόστος των αποθεµάτων (Κόστος Τρέχουσας Μορφής). Η κυκλοφορία του κόστους αυτού γίνεται πάντοτε δια µέσου των πωλήσεων αυτών των στοιχείων του ενεργητικού. Τρεις είναι οι βασικές έννοιες που συσχετίζονται µε την έννοια του κόστους: Έξοδα, απάνες, Έσοδα Έξοδο είναι το ήδη πραγµατοποιηθέν κόστος, δηλαδή το σχηµατισµένο κόστος που εξαφανίζεται, εκπνέει µέσα σε µια λογιστική περίοδο και βαρύνει απευθείας τα αποτελέσµατα της περιόδου αυτής. Έξοδο έχουµε όταν σχηµατίζεται το κόστος και ταυτόχρονα εκπνέει για την πραγµατοποίηση εσόδων και όχι για την παραγωγή αγαθών ή παγίων επενδύσεων. Για παράδειγµα το κόστος εργασίας ενός εργάτη σε κάποιο τµήµα της παραγωγής δεν εκπνέει µε την παρεχόµενη υπηρεσία του διότι συντελείτε για τη παραγωγή κάποιου αγαθού µε αποτέλεσµα αυτό να ενώνεται µε τα άλλα στοιχεία στο κόστος του αγαθού. Αντίθετα, το κόστος εργασίας ενός πωλητή που πραγµατοποιείται για την επίτευξη των πωλήσεων, εκπνέει την ίδια στιγµή και δεν υπάρχει σαν στοιχείο του ενεργητικού αλλά επιβαρύνει τα αντίστοιχα έσοδα από πωλήσεις. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 5

6 Η έννοια του όρου δαπάνη είναι γενική και περιλαµβάνει και την έννοια του κόστους και την έννοια του εξόδου. απάνη είναι κάθε ενέργεια, που έχει ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία κόστους ή εξόδου. Παραδείγµατα: Αγορά πρώτων υλών (δηµιουργία κόστους) Ανάλωση πρώτων υλών και παραγωγή ετοίµων προϊόντων (µετατροπή κόστους σε κόστος άλλης µορφής) Χρησιµοποίηση υλικών συσκευασίας κατά τη πώληση προϊόντων στη λειτουργία της ιάθεσης (εκπνοή κόστους-δηµιουργία εξόδου) Υπηρεσίες υπαλλήλων στη λειτουργία της ιοίκησης (κόστος που εξέπνευσε ταυτόχρονα σε έξοδο) Έσοδο είναι η χρηµατική έκφραση της αγοραστικής δύναµης που αποκτάται άµεσα ή έµµεσα από τις δραστηριότητες της οικονοµικής µονάδας και ειδικότερα από την πώληση αγαθών, υπηρεσιών και δικαιωµάτων. Στην έννοια του εσόδου περιλαµβάνονται και τυχόν επιχορηγήσεις και άλλης φύσης κονδύλια που καταβάλλονται στην οικονοµική µονάδα για την επίτευξη των σκοπών της. Μορφές του κόστους ιάκριση κόστους σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα µε διάφορα κριτήρια: Το κριτήριο του είδους. Το κριτήριο του τρόπου ενσωµατώσεως στο κόστος των κατ είδος στοιχείων. Το κριτήριο του χρόνου προσδιορισµού του κόστους. Το κριτήριο της ενσωµατώσεως ή µη µιας δαπάνης στο λειτουργικό κόστος. Το κριτήριο της συµπεριφοράς των στοιχείων του κόστους όταν µεταβάλλεται το επίπεδο απασχόλησης ή δραστηριότητας Το κριτήριο του προορισµού Α. Κριτήριο του Είδους. Το Ε.Γ.Λ.Σ. κατατάσσει τα κατ είδος στοιχεία του κόστους στις κατηγορίες: Αµοιβές και έξοδα προσωπικού (Λογ/σµός 60) Αµοιβές και έξοδα τρίτων (Λογ/σµός 61) Παροχές τρίτων (Λογ/σµός 62) Φόροι και τέλη (Λογ/σµός 63) ιάφορα έξοδα (Λογ/σµός 64) Τόκοι και συναφή έξοδα (Λογ/σµός 65) Αποσβέσεις παγίων (Λογ/σµός 66) Προβλέψεις εκµετάλλευσης (Λογ/σµός 68) Αποθέµατα (αναλώσεις) Β. Με βάση το κριτήριο του προορισµού, η σηµαντικότερη διάκριση είναι αυτή του κόστους κατά λειτουργία ή αλλιώς λειτουργικού κόστους. Έτσι έχουµε τα κόστη: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 6

7 Παραγωγής (κόστος για την παραγωγή προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιώνότι σχετίζεται άµεσα µε τα κόστη στα τµήµατα παραγωγής π.χ. µηχανήµατα & συντηρήσεις τους, εργατικό προσωπικό, υλικά που χρησιµοποιούνται σε µεταποίηση και παραγωγή σε τελικό προϊόν, το ηλεκτρικό ρεύµα παραγωγής κτλ) ιοίκησης (τα έξοδα που γίνονται για τη λειτουργία των διοικητικών υπηρεσιών της οικονοµικής µονάδας, π.χ. αµοιβές λογιστών & δικηγόρων, κόστος για την σύνταξη & δηµοσίευση ενός Ισολογισµού κτλ) ιάθεσης (τα έξοδα που γίνονται για την προώθηση, προετοιµασία και πραγµατοποίηση των πωλήσεων προϊόντων ή υπηρεσιών της οικονοµικής µονάδας, π.χ. τα έξοδα µεταφοράς για την πώληση των εµπορευµάτων, το κόστος των αποθεµάτων των έτοιµων προϊόντων, ένα ταξίδι σε µια έκθεση εκπροσώπου µε σκοπό την προώθηση του προϊόντος του κτλ.) Έρευνας-Ανάπτυξης (είναι το κόστος που προορίζεται για την δηµιουργία νέων µεθόδων παραγωγής ή την εξέλιξη των ήδη υπάρχοντων και την βελτίωση σε νέες και πιο αποδοτικές τεχνικές) Χρηµατοοικονοµικά (κόστη του δανειακού κεφαλαίου της οικονοµικής µονάδας και τα έξοδα που γίνονται για τη λειτουργία των χρηµατοληπτικών και χρηµατοδοτικών υπηρεσιών της, χαρακτηριστικό παράδειγµα οι χρεωστικοί τραπεζικοί τόκοι) Γ. Το κριτήριο του τρόπου ενσωµατώσεως στο κόστος των κατ είδος στοιχείων του: Άµεσο Κόστος (direct cost) ονοµάζουµε, το κόστος που ενσωµατώνεται στην λειτουργία ή στο προϊόν κατ ευθείαν, εξ ολοκλήρου, χωρίς προηγούµενη κατανοµή, κατά τρόπο εµφανή και µε ακριβή υπολογισµό του κατ αξία ποσοτικού του µεγέθους. Έµµεσο Κόστος (indirect cost) είναι το κόστος το οποίο πραγµατοποιείται και αφορά δύο ή περισσότερα προϊόντα και είναι δύσκολο να προσδιορισθεί µε ακρίβεια τι µέρος αφορά τις επί µέρους λειτουργίες ή τους επί µέρους φορείς κόστους. Το κριτήριο του χρόνου προσδιορισµού του κόστους Προϋπολογιστικό Κόστος: Υπολογίζεται εκ των προτέρων µε βάση ποσοτικά δεδοµένα του υπό εκτέλεση έργου ή του υπό παραγωγή προϊόντος, τα οποία αποτιµώνται σε τιµές που προβλέπεται να ισχύουν κατά τον χρόνο που αναµένεται να αποκτηθούν. Είναι χαµηλού βαθµού ακριβείας, λόγω της διαδικασίας προσδιορισµού του, και για το λόγο αυτό περιλαµβάνει σηµαντικά περιθώρια ανοχών. Πρότυπο Κόστος: Προσδιορίζεται εκ των προτέρων αλλά η ακολουθούµενη διαδικασία προσδιορισµού των στοιχείων του το καθιστά ακριβές και συνεπώς πλήρως αξιόπιστο, ικανό να χρησιµοποιηθεί για την εξυπηρέτηση πολλών αναγκών της επιχειρηµατικής ζωής. Ε. Το κριτήριο της ενσωµάτωσης ή µη ενσωµάτωσης µιας δαπάνης στο λειτουργικό κόστος. Κοστολογήσιµες: o Αµοιβές και έξοδα προσωπικού o Αµοιβές και έξοδα τρίτων o Παροχές τρίτων o Φόροι και τέλη ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 7

8 o ιάφορα έξοδα o Τόκοι και συναφή έξοδα κ.λ.π Μη Κοστολογήσιµες ΣΤ. Το κριτήριο της συµπεριφοράς των στοιχείων του κόστους όταν µεταβάλλεται το επίπεδο απασχόλησης ή δραστηριότητας Σταθερό κόστος Μεταβλητό ή αναλογικό κόστος ιαδικασία κοστολόγησης και πορεία του κόστους Παραγωγής Τρίπτυχο κοστολόγησης (διαδικασία): 1. Λογισµός (σχηµατισµός του κόστους κατ είδος) 2. Μερισµός (σχηµατισµός του κόστους κατά προορισµό ή αλλιώς του λειτουργικού κόστους) 3. Καταλογισµός (σχηµατισµός του κόστους των τελικών φορέων δηλαδή του κόστους των προσφερόµενων προϊόντων και υπηρεσιών ανά είδος) Οι τρεις βασικές κατηγορίες του κόστους παραγωγής, αναλύονται ως: 1. Κόστος Άµεσων Υλικών : Αντιστοιχεί στο κόστος των υλικών που ενσωµατώνονται κατά την ανάλωσή τους, στο παραγόµενο προϊόν. Συνεπώς για να προσδιοριστεί το ποσό µε το οποίο επιβαρύνεται το κόστος του προϊόντος, από Άµεσα Υλικά Παραγωγής ή από Πρώτες Ύλες, πρέπει απαραίτητα να βρεθεί η ποσότητα των πρώτων υλών που αναλώθηκαν για τη παραγωγή του. 2. Κόστος Άµεσης Εργασίας : Αντιστοιχεί στις αµοιβές και τα έξοδα του προσωπικού, το οποίο, κατά κανόνα, απασχολείται αποκλειστικά στη παραγωγή του συγκεκριµένου προϊόντος. (Οι ύο πρώτες κατηγορίες αποτελούν το Άµεσο & Αρχικό Κόστος Παραγωγής) 3. Κόστος Έµµεσο ή ΓΒΕ: Αντιστοιχεί στο λοιπό κόστος παραγωγής και συνεπώς περιλαµβάνει : α. Όλα τα αναλωνόµενα υλικά που δεν ενσωµατώνονται στο παραγόµενο προϊόν. β. Όλη την εργασία του προσωπικού που δεν απασχολείται αποκλειστικά για το παραγόµενο προϊόν αλλά και για άλλα προϊόντα (έµµεση εργασία). γ. Αναλογία από: Αµοιβές τρίτων, Παροχές τρίτων, Φόροι-τέλη, ιάφορα έξοδα, Αποσβέσεις παγίων, Προβλέψεις εκµεταλλεύσεως και υπό προϋποθέσεις τόκοι. (Η Τρίτη κατηγορία και ένα µέρος του Κόστους Άµεσης Εργασίας αποτελούν το Ενδιάµεσο & τελικό Κόστος Παραγωγής ή αλλιώς το Κόστος Μετατροπής) Τρόπος υπολογισµού Κόστους Παραχθέντων Προϊόντων Αρχικό απόθεµα Α υλών ή ηµικατεργασµένων προϊόντων + Κόστος Βιοµηχανοποίησης (τρέχον κόστος) -> το άθροισµα του κόστους ανάλωσης των Α υλών, της άµεσης εργασίας και των Γενικών Βιοµηχανικών Εξόδων - Τελικό απόθεµα Α υλών ή ηµικατεργασµένων προϊόντων ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 8

9 = Κόστος Παραχθέντων Προϊόντων Κόστος Πωληθέντων: είναι το κόστος που βαρύνει την αξία όλων των πωληµένων προϊόντων, εµπορευµάτων ή υπηρεσιών. Τρόπος υπολογισµού Κόστους Πωληθέντων Αρχικό απόθεµα παραχθέντων προϊόντων + Κόστος Παραχθέντων Προϊόντων - Τελικό απόθεµα παραχθέντων προϊόντων = Κόστος Πωληθέντων Το κόστος παραγωγής και το κόστος πωληθέντων αποτελούν προσδιοριστικούς παράγοντες του Μικτού Αποτελέσµατος, δηλ. του αποτελέσµατος (κέρδος ή ζηµία) από πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών Τρόπος υπολογισµού Μικτού Αποτελέσµατος Έσοδα (πωλήσεις) προϊόντων ή υπηρεσιών - Κόστος Παραχθέντων Προϊόντων - Κόστος Πωληθέντων = Μικτό αποτέλεσµα ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΥΣ Ι 9