Επιστήµη της Πληροφορίας Υπηρεσίες Πληροφόρησης σε Ψηφιακό Περιβάλλον

Transcript

1 Ιόνιο Πανεπιστήµιο Τµήµα Αρχειονοµίας-Βιβλιοθηκονοµίας, Κέρκυρα Επιστήµη της Πληροφορίας Υπηρεσίες Πληροφόρησης σε Ψηφιακό Περιβάλλον Ηλεκτρονικό Εµπόριο και Επιχείρηση: Σχέσεις B2E Intrabusiness Ενδο-Επιχειρησιακό ΗΕ ρ. Ε. Μάγκος IntraBusiness / Ενδο-Επιχειρησιακό Ηλεκτρονικό Επιχειρείν Περίγραµµα Μαθήµατος Σχέσεις µεταξύ της Επιχείρησης και των Υπαλλήλων της (B2E) Σχέσεις µεταξύ τµηµάτων / µονάδων της Επιχείρησης Σχέσεις µεταξύ Υπαλλήλων της Επιχείρησης (E2E) Intranets Η Έννοια της Πύλης - Εταιρικές Πύλες

2 Χειρωνακτική (Manual) Προµήθεια Ηλεκτρονική Προµήθεια (e-procurement)

3 Ενδο-Επιχειρησιακό ΗΕ και B2E Αντιπροσωπευτικές εφαρµογές B2E: Οι υπάλληλοι επιλέγουν από ηλεκτρονικούς καταλόγους και παραγγέλνουν ηλεκτρονικά τα εξαρτήµατα / υλικά / αναλώσιµα που τους είναι απαραίτητα. Ηλεκτρονικά Καταστήµατα στο Intranet της επιχείρησης για τους υπαλλήλους της Επιχείρησης, (συνήθως µε έκπτωση). Ηλεκτρονική Πρόσβαση στους πόρους της επιχείρησης (Βάσεις εδοµένων, έγγραφα, εφαρµογές κ.λ.π). Παροχή εργαλείων για αποµακρυσµένη σύνδεση στο Intranet της επιχείρησης. Η επιχείρηση επιµορφώνει / εκπαιδεύει τους υπαλλήλους της κάνοντας χρήση ηλεκτρονικών µέσων (e-learning) Ενδο-Επιχειρησιακό ΗΕ και Σχέσεις µεταξύ Τµηµάτων της Επιχείρησης Οι µεγάλες εταιρίες συχνά αποτελούνται από (µερικώς) ανεξάρτητα τµήµατα, που «πωλούν» ή «αγοράζουν» υλικά, προϊόντα και υπηρεσίες το ένα από το άλλο. Πολλές από τις συναλλαγές µεταξύ των τµηµάτων της επιχείρησης µπορούν να αυτοµατοποιηθούν στο πλαίσιο του Intranet / Extranet της επιχείρησης. Μελέτη περίπτωσης: Το δίκτυο αντιπροσώπων της Toshiba. Πριν: Αντιπρόσωποι που επιθυµούσαν κάποιο εξάρτηµα, τηλεφωνούσαν ή έστελναν FAX. 1.3$ /έτος σε επικοινωνίες και χρέωση 25$ ανά αποστολή στους αντιπροσώπους. Μετά (1997):. (βλέπε επόµενη διαφάνεια)

4 Ενδο-Επιχειρησιακό ΗΕ και Σχέσεις µεταξύ Τµηµάτων της Επιχείρησης Ενδο-Επιχειρησιακό ΗΕ και Σχέσεις µεταξύ Υπαλλήλων της Επιχείρησης (E2E) Groupware εφαρµογές που επιτρέπουν την επικοινωνία / συνεργασία µεταξύ υπαλλήλων της επιχείρησης (Business ή non-business) , Chat, κοινή χρήση εφαρµογών, ανταλλαγή αρχείων, αποµακρυσµένη διαχείριση (remote desktop).. Τηλεδιάσκεψη (Teleconferencing): Η χρήσηηλεκτρονικώνµέσων για την επικοινωνία δύο ή περισσότερων ανθρώπων, που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, σε πραγµατικό χρόνο. Βιντεοδιάσκεψη (Video teleconference): Συστήµατα τηλεδιάσκεψης µε ταυτόχρονη µετάδοση εικόνας και ήχου ανάµεσα στους συµµετέχοντες.

5 Netmeeting Αρχιτεκτονική ενός Intranet

6 Extranets Internet Intranet Extranet Intranet: ένα εταιρικό (οργανισµικό) LAN ή WAN που χρησιµοποιεί τα πρωτόκολλα (TCP/IP) και τις υπηρεσίες του Internet για την επικοινωνία µεταξύ των κόµβων/τµηµάτων/χρηστών του. Ηυποδοµή επικοινωνίας µπορεί να είναι ιδιόκτητη (π.χ. ιδιωτικές / µισθωµένες γραµµές) ήναγίνεταιµέσω Internet, χρησιµοποιώντας «ασφαλείς» /«εξουσιοδοτηµένες» συνδέσεις Extranet: Η διασύνδεση δύο ή περισσότερων intranets (π.χ. δύο επιχειρηµατικών εταίρων) χρησιµοποιώντας πρωτόκολλα του Internet. Ηυποδοµή επικοινωνίας γίνεται (συνήθως) µέσω Internet, χρησιµοποιώντας «ασφαλείς» /«εξουσιοδοτηµένες» συνδέσεις

7 Ενδοδίκτυα (Intranets) Αρχιτεκτονική ικτύου σχεδιασµένη για την εξυπηρέτηση των πληροφοριακών αναγκών της εταιρίας / Οργανισµού Πρόσβαση στην Πληροφορία χρησιµοποιώντας εργαλεία και υπηρεσίες του Web και του Internet Πρόσβαση στους πόρους (που είναι διασκορπισµένοι στο Intranet) µε τη χρήση ενός web browser Ροή πληροφορίας (workflow), ιαχείριση Εγγράφων, Groupware, Το Intranet «περιχαρακώνεται» από τα firewalls της επιχείρησης Οι υπάλληλοι µπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο Web εύκολα Ο «έξω κόσµος» δε µπορεί να εισέλθει στο Intranet, παρά µόνο υπό προϋποθέσεις.

8 Παράδειγµα Εταιρικού Portal H έννοια της Πύλης (Portal) «Ένα σηµείο που ολοκληρώνει πληροφορία, γνώση, εφαρµογές και ανθρώπους και προσφέρει εύκολη, περιεκτική και χρήσιµη προσπέλαση». Μια Πύλη οργανώνει την πληροφορία περιεχόµενο ( ΕΝ αποτελεί η ίδια βασικό προµηθευτή). Χρήση Καταλόγου δενδρικής δοµής (υπηρεσίες πλοήγησης) Συχνά παρέχει τη λειτουργικότητα µιας µηχανής αναζήτησης. Συχνά προσφέρει προσαρµογή της µορφής / περιεχοµένου στις προτιµήσεις του χρήστη (customization / personalization)

9 Οριζόντιες vs Κατακόρυφες Πύλες Οριζόντια Πύλη (Horizontal Portal) Η πληροφορία που παρέχεται έχει µεγάλο «εύρος» αλλά όχι µεγάλο «βάθος». Κάθετη Πύλη (Vortal) Παρέχει πληθώρα πληροφορίας ή / και υπηρεσιών, σχετικά µε συγκεκριµένη θεµατική ενότητα Κατηγοριοποίηση των πυλών µπορεί να γίνει µε βάση την ποικιλία του περιεχοµένου τους καθώς και το εύρος της κοινότητας που απευθύνονται. Εµπορικές, Εταιρικές, Προσωπικές, Figure 11-3: Types of Portals Turban 2002

10 Επικοινωνία Επιχείρησης µε τους Υπαλλήλους (Β2Ε) Εταιρικές Πύλες Μια Εταιρική Πύλη, γνωστή και ως: Enterprise Portal, Enterprise Information Portal Corporate Portal είναι ένα web site για τους υπαλλήλους ή επιχειρηµατικούς συνεργάτες ένα «εσωτερικό» Yahoo! µε ενσωµατωµένες διασυνδέσεις στις εφαρµογές και πληροφορίες της επιχείρησης. που περιλαµβάνει, εκτός των άλλων ιαχείριση Εγγράφων, ιαχείριση Γνώσης, ιαχείριση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, συνεργασία, demand/demo/ibm Demo WebSphere Portal Tour-Jan07.html?S=index&S TACT=105AGX10&S CMP=LP Τύποι Εταιρικών Πυλών Πύλη για τους Προµηθευτές Πύλη για τους Πελάτες Πύλη για τους Υπαλλήλους Πύλη για τους Supervisors ιαχειριστές (Administrators) Mobile Portals Πύλες προσβάσιµες από συσκευές όπως κινητά τηλέφωνα και PDAs

11 Υπηρεσίες που παρέχονται από µια Εταιρική Πύλη Υπηρεσίες Πληροφορίας Ολοκλήρωση πληροφορίας που βρίσκεται σε ετερογενείς πηγές πληροφορίας και παρουσίαση της µε ενιαίοτρόπο(π.χ. έγγραφα, δεδοµένα αποθηκευµένα σε Β..). Υπηρεσίες Ηλεκτρονικού Εµπορίου Αναζήτηση, Παραγγελία, Πληρωµή,.. Υπηρεσίες Συνεργατικότητας Groupware, chat, κοινή χρήση εγγράφων/εφαρµογών, , Υπηρεσίες Πρόσβασης Personalization - Customization, Ασφάλεια. Υπηρεσίες ιαχείρισης (administration) Προσθήκη νέων εφαρµογών ή περιεχοµένου, καταχώρηση χρηστών, Figure 11-4 Corporate Portal as a Gateway to Information Source: Tibco.com

12 Εταιρικές Πύλες Κάθε υπάλληλος µπορεί να λαµβάνει ή να δηµιουργεί µια προσαρµοσµένη (customized) όψη και να χρησιµοποιεί τη πύλη γιαναέχειπρόσβασησε: Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, οµάδες συζητήσεων Εταιρικά έγγραφα (σηµειώσεις, αναφορές) Εγχειρίδια πολιτικής και επιχειρηµατικών διαδικασιών Επιχειρηµατικές ειδήσεις, εξωτερικές ειδήσεις Εταιρικές εφαρµογές όπως Ηλ. Προµήθειες, e-crm, ιαχείριση Επιχειρησιακών Πόρων (ERP) Source: Compiled by N. Bolloju, City University of Hong Kong, from Aneja et al. (2000) and from Kounadis (2000) Figure 11-5 Corporate Portal Framework

13 Εταιρικές Πύλες Σχετιζόµενοι Όροι ιαχείριση Εγγράφων (Document Management) ιαχείριση Γνώσης (Knowledge Management) Αποθήκες εδοµένων (Data Warehouses) Εξόρυξη εδοµένων (Data Mining) Ολοκλήρωση Επιχειρηµατικών Εφαρµογών (Enterprise Application Integration) Συνεργασία Εταιρικές Πύλες - Συνεργασία

14 ιαχείριση Εγγράφων (Document Management) Η ιαχείριση Εγγράφων αφορά τον αυτοµατοποιηµένοέλεγχοκαι διαχείριση ηλεκτρονικών (και µη) εγγράφων, φύλλων εργασίας κ.λ.π. καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους (δηµιουργία, επεξεργασία, αρχειοθέτηση) µέσα στην επιχείρηση. Τα Συστήµατα ιαχείρισης Εγγράφων (DMS) παρέχουν πληροφορία, σε ηλεκτρονική µορφή, στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων (συνήθως µε τη χρήση λογισµικού περιήγησης στο Web) Παράδειγµα DMS: Η συλλογή, δεικτοδότηση και αποθήκευση ηλεκτρονικών εγγράφων από τις µηχανές αναζήτησης στο Web. Lotus Notes, DBMS, authoring tools, scanners, Αποθήκη εδοµένων (Data Warehouse) Εξόρυξη εδοµένων (Data Mining) Data Warehouse: Η συλλογή δεδοµένων από διαφορετικές πηγές (π.χ. βάσεις δεδοµένων, αρχεία ή δεδοµένα από εξωτερικές πηγές), και η οργάνωση τους σε δοµές κατάλληλες να απαντήσουν τις απαιτήσεις των αναλυτών χρηστών των συστηµάτων στήριξης αποφάσεων (DSS). Data Mining: Η επεξεργασίαµε σκοπό την αναγνώριση προτύπων και εύρεση οµοιοτήτων, εξαγωγή πληροφορίας, κατηγοριοποίηση / φιλτράρισµα από έγγραφα αποθηκευµένα σε βάσεις ή αποθήκες δεδοµένων. Ανακάλυψη Γνώσης (Knowledge Discovery)

15 ιαχείριση Γνώσης ιαχείριση Γνώσης Ειδικό λογισµικό παρακολούθησης συνδέει λειτουργίες όπως διαχείριση εγγράφων, βάσεων δεδοµένων, διαχείριση ηλεκτρονικού ταχυδροµείου κλπ ώστε να απαντώνται ερωτήσεις όπως: «Ποιος άλλος ασχολήθηκε ή ασχολείται µε παρόµοια πληροφορία και πώς αυτή συνδέεται µε άλλες πληροφορίες» Data store DB processing Data Warehouse mining KNOWLEDGE Presentation

16 εδοµένα, Πληροφορίες, Γνώση Data Information Knowledge A record of a transaction A semi-structured message, with a sender, a receiver and an intent to inform Insights and context from the mind - what the knower knows Ολοκλήρωση Επιχειρησιακών εδοµένων -EIA Ενώνει όλες τις επιχειρησιακές εφαρµογές για να παράσχει µια απλή σύνδεση για τους χρήστες από όπου και βρίσκονται µε ασφαλή τρόπο, µεταφορά πληροφοριών µεταξύ των εφαρµογών και ένα κοινό περιβάλλον εργασίας για το χρήστη. Απλή ιαδικασία Σύνδεσης Ζητήµατα Aσφάλειας (security) Intranets Εικονικά Ιδιωτικά ίκτυα (VPN) Μεταφορά πληροφοριών µεταξύ εφαρµογών XML (Extensible Markup Language), αρχιτεκτονικές CORBA, DCOM

17 Ολοκλήρωση Επιχειρησιακών εδοµένων -EIA Ζητήµατα Ασφάλειας Υπηρεσίες Καταλόγου (Directory Services) για πιστοποίηση ταυτότητας και έλεγχο πρόσβασης (access control) Πρότυπα LDAP (Lightweight Directory Access Protocol), NDS (Novel Directory Service) Κρυπτογραφία (Αυθεντικότητα, Εµπιστευτικότητα, Ακεραιότητα) Υποδοµή ηµόσιου Κλειδιού (Public Key Infrastructure) Αρχιτεκτονική IPSec για Εικονικά Ιδιωτικά ίκτυα Η Πλήρως Ολοκληρωµένη Ηλεκτρονική Επιχείρηση