Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης. Μουρβάτη Ευθυμία Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α Πανεπιστημιακή Νεφρολογική κλινική Αλεξανδρούπολης

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης. Μουρβάτη Ευθυμία Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α Πανεπιστημιακή Νεφρολογική κλινική Αλεξανδρούπολης"

Transcript

1 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Μουρβάτη Ευθυμία Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α Πανεπιστημιακή Νεφρολογική κλινική Αλεξανδρούπολης

2 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Αιτίες υπέρτασης Συχνότητα εμφάνισης Συχνότητα ενημέρωσης θεραπείας ρύθμισης Συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών υπέρτασης Καρδιαγγειακόςκίνδυνος Θνητότητα

3 Ιδιοπαθής υπέρταση Στο 90-95% των ατόμων με υπέρταση δεν διαπιστώνονται ευδιάκριτα αίτια Οι περισσότεροι (70%) έχουν οικογενειακό ιστορικό υπέρτασης Εμφανίζεται μεταξύ έτη

4 Δευτεροπαθής υπέρταση Καλύπτει 5-10% όλων των περιπτώσεων υπέρτασης Πρόσφατη ήαιφνίδια αύξηση Νεαρά άτομα χωρίς οικογενειακό ιστορικό Ασθενείς με σοβαρή και ανθεκτική υπέρταση παρά την λήψη τριών ήπερισσοτέρων φαρμάκων εκ των οποίων το ένα είναι διουρητικό Σε ασθενείς με ύποπτο ιστορικό, ευρήματα από την φυσική εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο

5 Αιτίες δευτεροπαθούς υπέρτασης Αιτία Νεφρική παρεγχυματική νόσος Νεφραγγειακή νόσος Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Θυρεοειδική νόσος Στένωση ισθμού αορτής Φαιοχρωμοκύττωμα Σύνδρομο Cushing Συχνότητα (%) 3-5 0, ,5 0,2 0,2-0,4 <0,2 0,1-1,0 Φαρμακευτικής αιτιολογίας (αντισυλληπτικά, μηστεροειδή αντιφλεγμονώδη, κυκλοσπορίνη, ερυθροποιητίνη, κοκαϊνη) J of Hypertension 2007; 25:

6 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Αιτίες υπέρτασης Συχνότητα εμφάνισης Συχνότητα ενημέρωσης αντιμετώπισης ρύθμισης Συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών υπέρτασης Καρδιαγγειακός κίνδυνος Θνητότητα

7 Ποσοστό των ενηλίκων στις Η.Π.Α. ηλικίας έτη με υπέρταση ,1 39,8 40,4 24,5 28, ,6 30 προαρμοσμένο στην ηλικία Health United States, 2003 NHANES

8 Συχνότητα υπέρτασης σε ενήλικες στις Η.Π.Α.: (προσαρμογή ως προς την ηλικία) : Ελαφρά αύξηση από 28% σε 30%

9 Συχνότητα υπέρτασης σε πληθυσμό ενηλίκων στις Η.Π.Α ,7% 64,2% 66,3% Ποσοστό πληθυσμού ,2% 28,1% 32,6% ,7% 7% 7,3% >60 Hypertension 2007;49:69-75

10 Συχνότητα υπέρτασης στις Η.Π.Α. Συχνότητα υπέρτασης 100% 80% 60% 40% 20% n=4531 6% 16% Περίπου το 81% των ενηλίκων στις ΗΠΑ με υπέρταση είναι > 45 έτη 31% 48% 65% 78% Ηλικία 0% NHANES Fields et al. Hypertension. 2004:44;

11 Συχνότητα υπέρτασης σε ενήλικες σύμφωνα με την ηλικία και το φύλο (NHANES: ) Percent of Population 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Μετά τα 54 έτη οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη συχνότητα υπέρτασης από τους άνδρες 11,2 6,4 23,2 18,3 37,5 37,4 49,1 55,4 63,6 73,9 69, Οι γυναίκες <35 έτη έχουν χαμηλότερη συχνότητα υπέρτασης συγκριτικά με τους άνδρες Men Women 83,8

12 Συχνότητα υπέρτασης (προσαρμοσμένη στην ηλικία) σε ενήλικες >20 ετών με βάση φυλή/εθνικότητα, φύλο (NHANES: και ) Percent of Population ,5 39,0 38,2 41,4 28,5 25,6 28,0 26,9 26,2 27,0 22,9 25,0 NH White- NH White- NH Black NH Black Mexican Only Άνδρες Men Only or Άνδρες AA Men or AA Άνδρες Men Women Women Mexican Women Γυναίκες Γυναίκες Γυναίκες Οι μαύροι εμφανίζουν υψηλότερο ποσοστό υπέρτασης από τους λευκούς Hypertension 2004;44:

13 Συχνότητα υπέρτασης ανά ηλικιακές ομάδες, φύλο και φυλή/εθνικότητα: % 67% 22% 28% 41%

14 Συχνότητα της μεμονωμένης συστολικής και διαστολικής πίεσης ανάλογα με την ηλικία και το φύλο Άνδρες Διαστολική πίεση Διαστολική πίεση Γυναίκες Συστολική πίεση Συστολική πίεση Ηαύξηση της ηλικίας συνοδεύεται από αύξηση κυρίως της συστολικής πίεσης, ενώ η διαστολική πίεση φθάνει το μέγιστο στην 5η δεκαετία και μετά αρχίζει να ελαττώνεται Τα φαινόμενα αυτά αποδίδονται στην προοδευτική εμφάνιση της αρτηριοσκλήρυνσης του τοιχώματος των μεγάλων αγγείων

15 Framingham: συχνότητα της μεμονωμένης συστολικής υπέρτασης στους ηλικιωμένους* Άνδρες Γυναίκες 12,3% 7,2% 27,7% 57,4% 30,3% 65,1% Μεμονωμένη συστολική υπέρταση Συνδυασμένη υπέρταση Μεμονωμένη διαστολική υπέρταση *ηλικία : ετών Wilking SV et al. JAMA.1988;260:

16 NHANES III: Συχνότητα της υπέρτασης* με βάση το BMI % BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI > 30 22, ,9 14,9 15,2 27,7 32,7 37, άνδρες *Ορίζεται σαν μέση συστολική αρτηριακή πίεση 140 mm Hg, μέση διαστολική αρτηριακή πίεση 90 mm Hg, ή λήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων γυναίκες Brown C et al. Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8:

17 NHANES III: Συχνότητα της υπέρτασης* με βάση το φύλο, ηλικία και το BMI Percent ,5 7,4 10,4 24,6 Άνδρες Men BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >30 Ησυχνότητα υπέρτασης 7πλασιάζεται,όταν BMI >30 16,3 Ησυχνότητα υπέρτασης 3πλασιάζεται,όταν BMI >30 30,2 23,3 46,2 61,6 51,7 53,6 49, *Ορίζεται σαν μέση συστολική αρτηριακή πίεση 140 mm Hg, μέση διαστολική αρτηριακή πίεση 90 mm Hg, ήλήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων Brown C et al. Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8:

18 NHANES III: Συχνότητα της υπέρτασης* με βάση το φύλο, ηλικία και το BMI Percent ,6 2 3,4 11,2 Γυναίκες Women BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >30 Σε γυναίκες <60 ετών με BMI 27 η συχνότητα υπέρτασης είναι 2-4 φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη σε γυναίκες με BMI <25 10, ,6 39,4 64,7 56, ,9 72,5 Brown C et al. Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8:

19 NHANES III: Συχνότητα της υπέρτασης (προσαρμοσμένη στην ηλικία) σύμφωνα με το φύλο, φυλή/εθνικότητα και BMI Άνδρες Men BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >30 Percent Ητάση αύξησης της ΑΠ ανάλογα με την αύξηση του ΒΜΙ ανάμεσα σε λευκούς, μαύρους και Μεξικανο-Αμερικάνους άνδρες είναι παρόμοια 17,2 21,4 23, ,2 47,1 29,8 34,7 33,9 26,9 24, Nonhispanic White Nonhispanic Black Mexican American Brown C et al. Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8: Ησυχνότητα της υπέρτασης είναι μεγαλύτερη στους μαύρους άνδρες για οποιοδήποτε επίπεδο ΒΜΙ

20 NHANES III: Συχνότητα της υπέρτασης (προσαρμοσμένη στην ηλικία) σύμφωνα με το φύλο, φυλή/εθνικότητα και BMI Γυναίκες Women BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >30 Percent Ητάση αύξησης της ΑΠ ανάλογα με την αύξηση του ΒΜΙ ανάμεσα σε λευκούς, μαύρους και Μεξικανο-Αμερικάνους γυναίκες είναι παρόμοια 31,9 20,9 22,2 14,9 27,7 40,5 31,4 34,4 17,3 20,7 24, Nonhispanic White Nonhispanic Black Mexican American Brown C et al. Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8: Ησυχνότητα της υπέρτασης είναι μεγαλύτερη στις μαύρες γυναίκες για οποιοδήποτε επίπεδο ΒΜΙ

21 Συχνότητα υπέρτασης* Γερμανία 1 Φινλανδία 1 Ισπανία 1 Αγγλία 1 Σουηδία 1 Ιταλία 1 Ιαπωνία 2 Αίγυπτος 3 Νότια Κορέα 3 Η.Π.Α. 1 Καναδάς 1 Ταϊβάν Συχνότητα (%) *Defined as systolic/diastolic blood pressure 140/90, ( 160/95( for Taiwan) or receiving treatment. South Korea is defined as men, aged Wolf-Maier et al. JAMA ;289: ; 2369; 2. Data on file. Pfizer Inc, New York, NY; 3. WHO Collaborating Centre on Surveillance of Cardiovascular Disease Web site. Available at: Accessed February 22, 2005

22 European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΑΠΌ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

23 Ποσοστά ανδρών και γυναικών με ΣΑΠ>140 mmhg στην Ελλάδα Άνδρες: 40,2% Γυναίκες: 38,9% ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ εθελοντές από διάφορες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας ΗΛΙΚΙΑ

24 ΔΙΔΥΜΑ ΚΑΤΟΙΚΟΙ > 18 ΕΤΩΝ: 908 ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ: 694 (76,4%) ΙΑΤΡΙΚΗ 1999, 76:431-8

25 ΥΠΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 71,6% 15,5% 12,9% 28,4% ΧΩΡΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΝΟΡΜΟΤΑΣΙΚΟΙ ΑΠ 140/90 mmhg ΕΝΗΛΙΚΟΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΔΥΜΩΝ

26 Αποτελέσματα από προηγούμενες μελέτες στην Ελλάδα Συχνότητα υπέρτασης στην Ελλάδα 28,4% 31% 40,2% 3,4 εκ. 31,1% Am J Hypertension 2006;19:53-60

27 Μελέτη HYPERTENSHELL: Σύγκριση μεταξύ νορμοτασικών και υπερτασικών ανάλογα με το ΒΜΙ Υπέρβαρα άτομα Παχύσαρκα άτομα Am J Hypertension 2006;19:53-60

28 Προϋπέρταση Δεν είναι νόσος Δενείναι «υπέρταση» Δεν αποτελεί ένδειξη για χορήγηση φαρμάκων Δεν έχει στόχο ΑΠ Αποτελεί προγνωστικό παράγοντα για αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου Αποτελεί προγνωστικό παράγοντα για αύξηση εμφάνισης της υπέρτασης Αποτελεί έναυσμα για την βελτίωση του τρόπου ζωής για την πρόληψη της υπέρτασης και των καρδιαγγειακών συμβαμάτων NEJM 2006;354:

29 Συχνότητα προϋπέρτασης ανά ηλικιακές ομάδες, φύλο και φυλή/εθνικότητα: % 30% 38% 43% 43% Το 37% των ενηλίκων έχει προϋπέρταση: ΣΑΠ: mmhg ΔΑΠ: mmhg ns

30 JNC 7: 4-ετής εξέλιξη στην υπέρταση Framingham Heart Study φυσιολογική Προϋπέρταση Percent JNC 6: Άριστη Φυσιολογική Υψηλή φυσιολογική <120/ /80 129/ mm Hg mm Hg /85 139/ mm Hg Ηλικία yrs 65+ yrs Ηεπίπτωση της υπέρτασης στην 4ετία συσχετίζονταν άμεσα με το προηγούμενο επίπεδο της ΑΠ και την ηλικία. Παρόμοια συχνότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών Vasan, et al. Lancet 2001;358:

31 Ποσοστό ατόμων >20 ετών με υπέρταση ανά περιοχή και φυλή το 2000 (επάνω γράφημα) και η αναμενόμενη το 2025 (κάτω γράφημα) 25% 29% Williams, B. J Am Coll Cardiol 2006; 48:

32 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Αιτίες υπέρτασης Συχνότητα εμφάνισης Συχνότητα ενημέρωσης αντιμετώπισης ρύθμισης Συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών υπέρτασης Καρδιαγγειακός κίνδυνος Θνητότητα

33 Ενημέρωση, θεραπεία και ρύθμιση της υπέρτασης στις ΗΠΑ. Ποσοστό ενηλίκων με υπέρταση ηλικίας έτη Ποσοστό πληθυσμού % 73% 68% 70% 31% 55% 54% 59% % 34% 27% % 0 Ενήμεροι Θεραπευόμενοι Ρυθμιζόμενοι NHANES, National Health and Nutrition Examination Survey Chobanian AV et al. JAMA. 2003;289: Williams, B. J Am Coll Cardiol 2006;48:

34 Ενημέρωση, θεραπεία και ρύθμιση της υπέρτασης σε ενήλικες ηλικίας ετών ΣΑΠ < 140 mmhg και ΔΑΠ < 90 mmhg Ενημέρωση % % % % ,5% ,5% Θεραπεία 31% 55% 54% 59% 50,1% 53,7% Ρύθμιση 10% 29% 27% 34% 30,3% 33,1% 2010: Ρύθμιση της υπέρτασης σε ποσοστό 50% Hypertension 2003;42:

35 Ποσοστό πληθυσμού με υπέρταση που είναι ενημερωμένοι, που θεραπεύονται και ρυθμίζονται ανάλογα με την ηλικία (NHANES: ) Percent of Population ,6 75,3 68,4 62,5 52,3 35,8 39,8 34,3 24,6 Awareness Treatment Controlled

36 Ενημέρωση ως προς την υπέρταση: Η.Π.Α Το 78% των υπερτασικών είναι ενήμεροι 63% 83% 84% 81% ns ns

37 Θεραπεία της υπέρτασης σε υπερτασικούς ενήλικες: Η.Π.Α. Το 68% των υπερτασικών λαμβάνουν αγωγή 47% 59% 74% 77% 78% 72% ns 50% 69% 72%

38 Ρύθμιση της υπέρτασης σε υπερτασικούς ασθενείς: Η.Π.Α % Το 64% των υπερτασικών που λαμβάνουν αγωγή ρυθμίζονται 58% 64% 53% 64% 65% 58% ns

39 Ποσοστό ρυθμισμένων υπερτασικών σε διάφορες χώρες ΑΠ<140/90mmHg 100% 80% 54,5 47,3 29,9 40,3 28,1 9 18,7 5 21,9 5,5 28,6 17,2 7,8 60% ,8 26,2 40% 52,5 36,4 26,1 24,8 20% 69,3 63,3 36,5 35,8 51,8 38,9 48 0% ΗΠΑ Καναδάς Γερμανία Αγγλία Ιταλία Ισπανία Σουηδία Αυτοί που είναι ενήμεροι Υπο θεραπεία Ρύθμιση υπέρτασης Ρύθμιση υπέρτασης σε ασθενείς υπο θεραπεία

40 Ρύθμιση υπέρτασης στην Ευρώπη και Βόρεια Αμερική 30% 25% 28.6% <10% Control in % 20% 15% 10% 5% 17.2% 9.0% 5.5% 7.8% 5.0% 10.0% 0% USA Canada Italy Sweden Germany Spain Italy Hypertension 2004: 43;10-17

41 Ενημέρωση, θεραπεία και έλεγχος υπέρτασης σε Ελληνικό πληθυσμό ΗΜελέτη των Διδύμων Υπό θεραπεία αρρύθμιστοι 27,5% 6,3% 39,2% Υπό θεραπεία ρυθμισμένοι 27% Διαγνωσμένοι χωρίς θεραπεία Αδιάγνωστοι Στεργίου και συν. 1999

42 Μελέτη HYPERTENSHELL (Ελλάδα): Ενημέρωση, θεραπεία και ρύθμιση υπέρτασης 51,2% Θεραπεία Χωρίς θεραπεία Ρυθμισμένοι Αρρύθμιστοι 32,8% 48,8% 67,2% Am J Hypertension 2006;19:53-60

43 Αποτελέσματα από προηγούμενες μελέτες στην Ελλάδα Ενημέρωση, θεραπεία και ρύθμιση της υπέρτασης στην Ελλάδα 60% 50% 32,8% Am J Hypertension 2006;19:53-60

44 NHANES III: Η αποτυχία της ρύθμισης της συστολικής ΑΠ είναι ηκυριότερη αιτία της μη επαρκούς ρύθμισης της υπέρτασης Συστολική ΑΠ (mm Hg) % 16.1% Μόνο 34.3% επιτυγχάνουν το στόχο της ΣΑΠ % % % φτάνουν το στόχο της ΔΑΠ Διαστολική ΑΠ (mm Hg) Burt VL et al. Hypertension 1995;26: Whyte JL et al. J Clin Hypertens. 2001;3:

45 Επίτευξη στόχου ΣΑΠ <140 mmhg και ΔΑΠ <90 mmhg ανάλογα με την ηλικία ΗΣΑΠ ρυθμίζεται σαφώς δυσκολότερα από την ΔΑΠ N=1189 % Controlled Age <=60 (n=295) Age (n=533) Age >75 (n=361) 20 0 DBP Goal SBP Goal Δυσκολότερη η ρύθμιση της ΣΑΠ στις μεγαλύτερες ηλικίες από ότι στα νεότερα άτομα Lloyd-James et al. Hypertens 2000; 36:

46 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Αιτίες υπέρτασης Συχνότητα εμφάνισης Συχνότητα ενημέρωσης αντιμετώπισης ρύθμισης Συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών υπέρτασης Καρδιαγγειακόςκίνδυνος Θνητότητα

47 Επιπλοκές υπέρτασης Ισχαιμία Έμφραγμα του μυοκαρδίου Υπερτροφία αρ. κοιλίας Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια Περιφερική αρτηριακή νόσος ΑΕΕ Άνοια ΥΠΕΡΤΑΣΗ Νεφροσκλήρυνση Νεφρική ανεπάρκεια Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Αμφιβληστροειδοπάθεια Οίδημα οπτικής θηλής Τύφλωση

48 Συχνότητα της υπερτροφίας της αριστερής κοιλίας στην υπέρταση Στάδιο 3: ΣΑΠ 180; ΔΑΠ % Στάδιο Υπέρτασης 12% 30% Στάδιο 2: ΑΠ = / % 8% Στάδιο 1: ΣΑΠ = ; ΔΑΠ = Υπερτασικοί (%) Στο ΗΚΓ ανευρίσκεται μόνο στο 5-10% των υπερτασικών ασθενών Clin Cardiol 2001;24: J Hum Hyperten 2000;14: J Hypertens 1998;16(suppl 7):23 29.

49 Υπερτροφία αριστερής κοιλίας Ηυπερτροφία της αριστερής κοιλίας συσχετίζεται σταθερά και ισχυρά με: Καρδιαγγειακή νοσηρότητα (risk ratio: 2,3) Θνητότητα (risk ratio: 2,5) Clin Sci 2004;110 (Suppl 3): III-679 Am Heart J 2001;141:

50 Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια 91% των ασθενών με ΣΚΑ: Υπέρταση Η υπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα της ΣΚΑ, ο οποίος δύναται να προληφθεί Η ΣΚΑ: αποτελεί την πρώτη αιτία νοσηλείας για ασθενείς >65 έτη στις Η.Π.Α. Τα περισσότερα επεισόδια συσχετίζονται με συστολική δυσλειτουργία Ωστόσο 40% των επεισοδίων συσχετίζονται με διαστολική δυσλειτουργία Circulation 2002;106:

51 Συχνότητα καρδιακής ανεπάρκειας με βάση την ηλικία και το φύλο (NHANES: ) Percent of Population Men Women

52 Discharges in Thousands Male Female Years Εξιτήρια από νοσοκομεία λόγω καρδιακής ανεπάρκειας (United States: ) NHDS, NCHS and NHLBI Hospital discharges include people discharged alive, dead and status unknown..

53 Κολπική μαρμαρυγή Ηυπέρταση αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής Αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα περίπου κατά 2-5 φορές (ιδιαίτερα τον κίνδυνο για εμβολικά ΑΕΕ) Επανεξέταση 2482 ασθενών-σε 16 έτη (προηγούμενα μη θεραπευόμενοι ασθενείς): 61 ασθενείς εμφάνισαν κολπική μαρμαρυγή (0,46/100ασθενείς/έτος) Ηπιθανότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής αυξάνεται: Ηλικία Μάζα αριστερής κοιλίας Επίπεδα ΑΠ Διάμετρο αριστερού κόλπου Οκίνδυνος της κολπικής μαρμαρυγής μειώθηκε >60% σε ασθενείς με ΑΠ <120/80mmHg

54 Αρτηριακή πίεση και κίνδυνος για στεφανιαία νόσο Age-adjusted annual incidence of CHD per Ηλικία Ηλικία < Συστολική αρτηριακή πίεση (mmhg) Ηλικία Ηλικία < Διαστολικήαρτηριακήπίεση (mmhg) Based on 30 year follow-up of Framingham Heart Study subjects free of coronary heart disease (CHD) at baseline Framingham Heart Study, 30-year Follow-up. NHLBI, 1987

55 Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής Ηεπίπτωση των ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής ολοένα αυξάνεται, λόγω της αύξησης του αριθμού των ηλικιωμένων Το υπερηχογράφημα αποκαλύπτει: Μόνο στο 3% των ασθενών ηλικίας έτη με ήπια υπέρταση 11% των ασθενών με συστολική πίεση >195mmHg

56 Περιφερική αρτηριακή νόσος Ανευρίσκεται στο 4,3% των ενηλίκων ασθενών >40 έτη στις Η.Π.Α Συχνότερα εμφανίζεται σε: Υπερτασικούς Ηλικιωμένους Μαύρους Διαβητικούς Καπνιστές Circulation 2004: 110;

57 Ησυχνότητα της περιφερικής αρτηριακής νόσου αυξάνει με την ηλικία Rotterdam Study 60 San Diego Study Ασθενείς με ΠΑΝ (%) Ηλικία (έτη) Meijer WT, et al. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1998;18: Criqui MH, et al. Circulation. 1985;71:

58 Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια 1 η αιτία μόνιμης νευρολογικής ανικανότητας 2 η αιτία θνητότητας παγκόσμια Ηυπέρταση αποτελεί την κυριότερη αιτία (50% των ΑΕΕ αποδίδεται στην υπέρταση) Οι υπερτασικοί βρίσκονται 3-4 φορές σε μεγαλύτερο κίνδυνο για ΑΕΕαπό ότι οι νορμοτασικοί Τα άτομα με ΑΠ>130/85mmHg βρίσκονται 1,5 φορά περισσότερο σε κίνδυνο από ότι οι νορμοτασικοί Στους ασθενείς με υπέρταση τα ΑΕΕ οφείλονται: 80% σε ισχαιμία (αρτηριακή θρόμβωση ήεμβολή) 15% σε ενδοεγκεφαλική αιμορραγία 5% υπαραχνοειδή αιμορραγία Stroke 2002: 33; Lancet 2003:363;

59 Νεφρική νόσος Ηαρτηριακή υπέρταση αποτελεί αιτία και επιπλοκή της ΧΝΝ Ηυπέρταση σαν αιτία χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας τελικού σταδίου αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό περίπου 10% Σαν επιπλοκή εμφανίζεται πρώιμα στην διάρκεια εξέλιξης της ΧΝΝ και συσχετίζεται με κακή πρόγνωση (ταχύτερη επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας και εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου)

60 Αιτίες τελικού σταδίου ΧΝΑ Πρωτοπαθής διάγνωση ασθενών που ξεκινούν εξωνεφρική κάθαρση Άλλα Σπειραματονεφρίτιδα ΣΔ 50.1% 10% 13% Υπέρταση 27% No. of Patients Projection 95% CI Αριθμός ασθενών σε αιμοκάθαρση (χιλάδες) , , ,524 r 2 = 99.8% United States Renal Data System. Annual data report. 2000

61 25,0 20,0 ΧΝΑ τελικού σταδίου στη MRFIT μελέτη (Προσαρμοσμένος Σχετικός Κίνδυνος) η= , Παρακολούθηση: 16 έτη 22.1* Προσαρμοσμένος Σχετικός Κίνδυνος 15,0 10,0 5,0 0,0 Άριστη 11.2* 6* 3.1* 1,0 1,2 1.9* Φυσιολογική * p<0.001 Υψηλή Φυσιολογική Στάδιο 1 Στάδιο 2 Κατηγορία Αρτηριακής Πίεσης Στάδιο 3 Υπέρταση Στάδιο 4 # Άνδρες με άριστη αρτηριακή πίεση ήταν ηκατηγορία αναφοράς Klag MJ, και συν. NEJM 1996;334:13-18.

62 Τι πρέπει να γνωρίζουμε; Ηαρτηριακή πίεση δεν ρυθμίζεται επαρκώς στους ασθενείς με ΧΝΝ Σε ασθενείς με επηρεασμένη νεφρική λειτουργία και υπέρταση το 75% λαμβάνει αντιυπερτασική αγωγή: 11% των ασθενών με ΑΥ και επηρεασμένη νεφρική λειτουργία: ΑΠ<130/85 27% των ασθενών με ΑΥ και επηρεασμένη νεφρική λειτουργία: ΑΠ<140/90

63 Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια Σημεία αμφιβληστροειδοπάθειας είναι πιο συχνά σε άτομα >40 ετών, ακόμη και σε αυτά χωρίς ιστορικό υπέρτασης Η συχνότητα κυμαίνεται από 2-15% (ποικίλα σημεία) Συχνότερη σε μαύρους υπερτασικούς Καμία διαφορά στην συχνότητα ως προς την ηλικία και το φύλο Επίπτωση: 6-10% σε χρονικό διάστημα >5-7 ετών Ophtalmology 2003;110: Hypertension 1995;25: Hypertension 2003;41: Arch Opthalmol2003;121:

64 Mελέτη HYPERTENSHELL-Ελλάδα: Σύγκριση καρδιαγγειακών επιπλοκών μεταξύ υπερτασικών (Ν=3589) και νορμοτασικών ατόμων (Ν=7951) Am J Hypertension 2006;19:53-60

65 Επιδημιολογικά δεδομένα της αρτηριακής υπέρτασης Αιτίες υπέρτασης Συχνότητα εμφάνισης Συχνότητα ενημέρωσης αντιμετώπισης ρύθμισης Συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών υπέρτασης Καρδιαγγειακόςκίνδυνος Θνητότητα

66 Καρδιαγγειακός κίνδυνος Ησυσχέτιση μεταξύ ΑΠ και κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου είναι συνεχής, σταθερή και ανεξάρτητη από άλλους παράγοντες κινδύνου JAMA 2003; 289:

67 Οι υπερτασικοί ασθενείς είναι σε αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά συμβάματα Framingham Heart Study κίνδυνος καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε υπερτασικούς ασθενείς ηλικίας ετών (Follow-Up μετά από 38 έτη) Διορθωμένη ως προς την ηλικία συχνότητα μέσα σε μια 2ετία καρδιαγγειακής νόσου/ άτομα 0 Risk ratio Excess risk Στεφανιαία 45,4 νόσος ΑΕΕ Περιφερική αρτηριακή νόσος 22,7 9,5 21,3 12,4 6,2 3,3 2,4 Normotensive Hypertensive 5 9,9 2 7,3 3,5 Καρδιακή ανεπάρκεια 13,9 6,3 2,1 Άνδρες Γυναίκες Άνδρες Γυναίκες Άνδρες Γυναίκες Άνδρες Γυναίκες 2,0 22,7 x2 2,2 11,8 3,8 9,1 x3 2,6 3,8 2,0 4,9 X2,5 3,7 5,3 4,0 10,4 X3,5 3,0 4,2 Kannel WB JAMA 1996;275(24):

68 Αθροιστική επίπτωση (%) Υψηλή-φυσιολογική ΑΠ και καρδιαγγειακός κίνδυνος: Framingham Study (Ν=6589, 14 έτη) Άνδρες P<.001 High normal /85-89 mm Hg Normal /80-84 mm Hg Optimal <120/80 mm Hg Χρόνος (έτη) Vasan et al. N Engl J Med. 2001;345: ,6 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος Γυναίκες P<.001 Προϋπέρταση 2,5 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος Χρόνος (έτη)

69 30% Καρδιαγγειακή νόσος

70 Το 2020 υπολογίζεται ότι οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα θα ανέλθουν σε 20 εκατομμύρια International Cardiovascular Disease statistics, 2005: AHA

71 Υπέρταση Ηυπέρταση υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνη για περίπου θανάτους παγκόσμια

72 Οκίνδυνος καρδιαγγειακής θνητότητας, με σημείο έναρξης ΑΠ 115/75 mmhg, διπλασιάζεται με κάθε αύξηση της ΑΠ κατά 20/10 mmhg * Κίνδυνος καρδ/ακής θνητότητας /75 135/85 155/95 175/105 ΣΑΠ/ΔΑΠ (mm Hg) * Άτομα ηλικίας ετών; 115/75 ΑΠ έναρξης Lewington S, et al. Lancet. 2002; 60: JNC 7. JAMA. 2003;289:

73 Θνητότητα και νοσηρότητα 12-14% των θανάτων από στεφανιαία νόσο οφείλεται στην υπέρταση 6% αυτών των θανάτων θα μπορούσε να αποφευχθεί εάν ηεπίπτωση της υπέρτασης μειώνονταν κατά 50% 1 Περίπου το 20% των ατόμων πεθαίνουν μέσα στους πρώτους μήνες μετά από ΑΕΕ Μέχρι 35% των θυμάτων από ΑΕΕ είναι εξαρτώμενα για 1 έτος 2 1. Petersen S, Rayner M. Coronary heart disease statistics 2002 edition. British Heart Foundation Statistics Database Annual Compendium., 2. Williams B, et al. J Hum Hypertens 2004;18:

74 31.0 Συσχέτιση μεταξύ αρτηριακής πίεσης και θνητότητας από στεφανιαία νόσο 48.3 Συχνότητα CAD Death Rate θνητότητας per 10,000 Person-years από στεφανιαία επεισόδια άτομα- έτη MRFIT study Πληθ.: άνδρες Ηλικία: έτη Παρακολούθηση: 12 έτη Θάνατοι από στεφανιαία νόσο ανά άτομα-έτη μετά από διόρθωση ως προς την ηλικία σε σχέση με το ύψος της ΣΑΠ και της ΔΑΠ: <70 ΔΑΠ (mmhg) 11.8 < ΣΑΠ (mmhg) Neaton et al. Arch Intern Med 1992; 152:56-64.

75 Seven Μελέτη Countries 7 χωρών: Study: Απόλυτος κίνδυνος θνητότητας από στεφανιαία Absolute νόσο με Risks βάσηof την Death συστολική from πίεση CHD Θνητότητα από στεφανιαία νόσο (ανά 10,000 άτομα-έτος) Η.Π.Α. Φιλανδία Μεσογ. χώρες Ν= Συστολική ΑΠ (mm Hg) Ιαπωνία U.S. N. Europe Mediterranean S. Europe Inland S. Europe Serbia Japan Ν=2416 Ν=981 Ν=871 Ν=2377 Ν=2870 Ν=12761, άνδρες ηλικία: ετών Van Den Hoogen et al. NEJM. 2000; 342 (1): 1-8

76 Ηαρτηριακή πίεση είναι σημαντική! J-CURVE Οκίνδυνος θνητότητας από ΑΕΕ αυξάνει 2 φορές για κάθε αύξηση κατά 20mmHg στην συστολική ΑΠ

77 Σχετικός κίνδυνος θανάτου από ΑΕΕ Decile Κίνδυνος θνητότητας από ΑΕΕ με βάση την συστολική και διαστολικήαπ: MRFIT SBP (mmhg) DBP (mmhg) (Lowest 10%) (Highest 10%) <112 <71 Συστολική αρτηριακή πίεση (SBP) Διαστολική αρτηριακή πίεση (DBP) άνδρες, ηλικία: έτη Στα 11,6 έτη 733 θάνατοι από ΑΕΕ 8πλάσιος κίνδυνος σε ΣΑΠ 151mmHg 4πλάσιος κίνδυνος σε ΔΑΠ 98mmHg MRFIT, Multiple Risk Factor Intervention Trial. Stamler J, et al. Arch Intern Med. 1993;153: ; He J, Whelton PK. Am Heart J. 1999;138(Pt 2): Χ Χ4

78 Ελάχιστη μείωση της ΣΑΠ έως και 2 mm Hg, μειώνει το κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια μέχρι και 10% Μετα-ανάλυση, 61 προοπτικών μελετών παρατήρησης άτομα Follow-up 4-17 έτη 7% μείωση του κινδύνου θανάτου από ισχαιμική καρδιακή νόσο 2 mm Hg μείωση της ΣΑΠ 10% μείωση του κινδύνου θανάτου από ΑΕΕ Lewington S et al. Lancet. 2002;360:

79 Ηνοσηρότητα και ηθνητότητα σαν αποτέλεσμα της καρδιαγγειακής νόσου συσχετίζονται άμεσα με το επίπεδο της ΑΠ 15-20% 10% Θάνατος Ισχαιμική καρδιακή νόσος 50% 38% Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο Ημείωση της ΑΠ κατά 10/5mmHg προκαλεί: Καρδιακή ανεπάρκεια

80 Συμπεράσματα Η αύξηση της ηλικίας συνοδεύεται από αύξηση κυρίως της συστολικής πίεσης, ενώ η διαστολική πίεση φθάνει το μέγιστο στην 5η δεκαετία και μετά αρχίζει να ελαττώνεται Ηαντιμετώπιση της υπέρτασης στον πληθυσμό δεν θεωρείται ικανοποιητική, εφόσον: Το 30% δεν γνωρίζει ότι έχει υπέρταση Μόνο το 59% των υπερτασικών ατόμων λαμβάνει αγωγή Μόνο το 64% των υπερτασικών ατόμων που λαμβάνει αγωγή ρυθμίζεται καλά Μόνο το 34% όλων των υπερτασικών ατόμων ρυθμίζεται επαρκώς Ηυπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης της καρδιαγγειακής νόσου και της νεφρικής νόσου Οκίνδυνος καρδιαγγειακής θνητότητας, με σημείο έναρξης ΑΠ 115/75 mmhg, διπλασιάζεται με κάθε αύξηση της ΑΠ κατά 20/10 mmhg Το 2025 αναμένεται ησυχνότητα της υπέρτασης, να καλύπτει περίπου το 29% του γενικού πληθυσμού παγκόσμια

81

82

83

84 Ομάδα ασθενών 1999 WHO-ISH Guidelines 10ετής απόλυτος κίνδυνος καρδιαγ. επεισόδια Προλαμβανόμενα καρδιαγγειακά επεισόδια ανά 1000 ασθενείς-έτη 10/5 mmhg 20/10mmHg Μικρού κινδύνου <15% <5% <9% Μετρίου κινδύνου 15-20% 5-7% 8-11% Μεγάλου κινδύνου 20-30% 7-10% 11-17% Πολύ μεγάλου κινδύνου >30% >10% >17%

85 Ενημέρωση, θεραπεία και ρύθμιση της υπέρτασης σε ενήλικες ηλικίας ετών ΣΑΠ < 140 mmhg and ΔΑΠ < 90 mmhg Ενημέρωση % % % % ,5% ,5% Θεραπεία 31% 55% 54% 59% 50,1% 53,7% Ρύθμιση 10% 29% 27% 34% 30,3% 33,1% 2010: Ρύθμιση της υπέρτασης σε ποσοστό 50% Hypertension 2003;42:

86 Ποσοστό πληθυσμού με υπέρταση που είναι ενημερωμένοι, που θεραπεύονται και ρυθμίζονται ανάλογα με την φυλή και εθνικότητα (NHANES: ) Percent of Population Awareness Treatment Controlled NH Whites NH Blacks Mexican Americans

87 Συχνότητα προϋπέρτασης ανάλογα με το φύλο και φυλή/εθνικότητα σε διαφορετικές ηλικιακά ομάδες NHANES, y 40-59y 60y and older Percent Men Women White African American Mexican American Greenlund, et al, CDC

88 Ηυπέρταση «χτυπά» περίπου 65 εκ. Αμερικανών: 31,3%των ενηλίκων 50 Πληθυσμός με υπέρταση (%) Men Women 0 Non-Hispanic White Hypertension. October 2004;44:1-7 Non-Hispanic Black Αιτίες: Mexican American Παχυσαρκία Aύξηση των ηλικιωμένων

89 Αύξηση συχνότητας παχυσαρκίας* σε ενήλικες ασθενείς στις Η.Π.Α % 14% 15% 19% 20% 24% 25% *BMI 30 kg/m 2 Centers for Disease Control and Prevention Web site. Available at: American College of Physicians

90 Αύξηση της ΑΠ κατά 2-3/1-3mmHg για κάθε αύξηση του ΣΒ κατά 10Kg Το ποσοστό της υπέρτασης που αποδίδεται στην παχυσαρκία σε δυτικούς πληθυσμούς κυμαίνεται από 30-65%

91 Συμμόρφωση ανάλογα με το φύλο Οι γυναίκες συμμορφώνονται λιγότερο συγκριτικά με τους άνδρες Γυναίκες (ΟR: 1,64) έναντι ανδρών (ΟR: 1,14) Ημη συμμόρφωση επιδεινώνεται εάν ηδιάρκεια λήψης φαρμακευτικής αγωγής είναι >6 μήνες (Γυναίκες (ΟR: 1,71) έναντι ανδρών (ΟR: 1,88)

92 Συσχέτιση της συστολικής πίεσης με την ηλικία Am J Hypertension 2006;19:53-60

93 Συσχέτιση της διαστολικής πίεσης με την ηλικία Am J Hypertension 2006;19:53-60

94 Θανατηφόρα στεφανιαία επεισόδια σε σχέση με την διαστολική πίεση σε άνδρες και γυναίκες ετών Μελέτη Framingham Διαστολική πίεση mmhg mmhg mmhg mmhg mmhg Αριθμός ατόμων Ετήσια επίπτωση/

95 Ηαπό κοινού επίδραση της ΣΑΠ και ΔAΠστον καρδιαγγειακό κίνδυνο Framingham Heart Study Franklin et al. Circulation, 1999

96 Age-adjusted annual rate Κίνδυνος στεφανιαίας νόσου από την συστολική αρτηριακή πίεση Framingham Study Ασθενείς ετών, αρχικά ελεύθερο ιστορικό από ΚΑΝ; 38-yr follow-up Events in women, % Events in men, % Rate/1,000 women Rate/1,000 men Percent of events Systolic blood pressure, mm Hg 0 Kannel WB. Framingham Heart Study

97 Age-adjusted annual rate Κίνδυνος στεφανιαίας νόσου από την διαστολική αρτηριακή πίεση Framingham Study Ασθενείς ετών, αρχικά ελεύθερο ιστορικό από ΚΑΝ; 38-yr follow-up Events in women, % Events in men, % Rate/1,000 women Rate/1,000 men Percent of events Diastolic blood pressure, mm Hg Kannel WB. Framingham Heart Study 0

98 EUROASPIRE II ( ): Μόνο οι μισοί Hungary Czech Republic Belgium Spain Greece Poland Ireland Finland Italy The Netherlands United Kingdom France Slovenia Sweden Germany Total στο στόχο θεραπείας ΑΠ Percentage of Patients Who Reached Goal* at Interview Among Those Using BP-Lowering Medication % At Goal *BP <140/90 mm Hg. Weighted average of total population. EUROASPIRE II Study Group. Eur Heart J. 2001;22:

99 Επίδραση της απότομης αύξησης της ΑΠ κατά το πρωινό ξύπνημα στην επίπτωση των ΑΕΕ H ομάδα ασθενών με την απότομη αύξηση της ΑΠ κατά τις πρώτες πρωινές ώρες έχει μεγαλύτερη επίπτωση στα ΑΕΕ (19%) από την ομάδα που δεν παρουσιάζει το ίδιο φαινόμενο (7,3%) (Circulation 2003;107: )

100 ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΑΠΌ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition ΜΕ ΣΑΠ >140 mmhg ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΙ 24,1% 25,4% 20,7% 26,2% ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

101 Αδυναμία επίτευξης θεραπευτικού στόχου ΑΠ: 14% των ατόμων <50 ετών και 86% ατόμων > 50 ετών Συχνότητα των υποκατηγοριών υπέρτασης σε όλους τους ασθενείς που δεν επιτυγχάνουν τον στόχο της ΑΠ SDH IDH 54% 87% ISH 14% 86%

102 Συχνότητα περιφερικής αρτηριακής νόσου NHANES 1 Aged >40 years San Diego 2 Mean age 66 years NHANES 1 Aged 70 years Rotterdam 3 Aged >55 years Diehm 4 Aged 65 years 4.3% 11.7% 14.5% PARTNERS 5 Aged >70 years, or years with a history diabetes or smoking 19.1% 19.8% Ηαποφρακτική αρτηριοπάθεια αφορά 1 στους 3 ασθενείς πρωτοτοβάθμιας φροντίδας 29% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% NHANES=National Health and Nutrition Examination Study; PARTNERS=PAD Awareness, Risk, and Treatment: New Resources for Survival [program] 1. Selvin E, Erlinger TP. Circulation. 2004;110: Criqui MH, et al. Circulation. 1985;71: DiehmC, et al. Atherosclerosis. 2004;172: Meijer WT, et al. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 1998;18: Hirsch AT, et al. JAMA. 2001;286:

103 Συνεχής συσχέτιση μεταξύ ΑΠ και καρδιαγγειακού κινδύνου 4 2 ΑΕΕ Στεφανιαίο επεισόδιο 4 2 Σχετικός κίνδυνος Συνήθης διαστολική ΑΠ (mm Hg) MacMahon et al. Lancet. 1990;335:765.

104 Κίνδυνος θνητότητας από στεφανιαία νόσο με βάση την συστολική και διαστολική ΑΠ στην μελέτη MRFIT Σχετικός κίνδυνος για θνητότητα από στεφανιαία νόσο Decile SBP (mmhg) DBP (mmhg) (lowest 10%) <112 <71 Συστολική αρτηριακή πίεση (SBP) Διαστολική αρτηριακή πίεση (DBP) He J, et at. Am Heart J. 1999;138: (highest 10%) >151 >98

105 NHANES III: Κίνδυνος για εμφάνιση υπέρτασης σύμφωνα με την ηλικία, φύλο και BMI Άνδρες Men BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >30 Οκίνδυνος για εμφάνιση υπέρτασης παράλληλα με την αύξηση του ΒΜΙ είναι μεγαλύτερος στις νεαρές ηλικίες ,5 3,1 2, ,5 1,9 1 1,2 Women BMI <25 BMI 25-<27 BMI 27-<30 BMI >-30 3,3 2 2,4 1 1, Brown C et al Body Mass Index and the Prevalence of Hypertension and Dyslipidemia. Obes Res. 2000; 8: , Γυναίκες 5,9 0,9 1,4 1,6 1,3 1,9

106 Κίνδυνος εμφάνισης υπέρτασης σε νορμοτασικούς ενήλικες ηλικίας 55 ετών στο υπόλοιπο της ζωής τους Κίνδυνος υπέρτασης % Κίνδυνος υπέρτασης % Women 80 Men Years to Follow-up Years to Follow-up JAMA 2002: Framingham data

107 Κίνδυνος εμφάνισης υπέρτασης σε νορμοτασικούς ενήλικες ηλικίας 55 ετών στο υπόλοιπο της ζωής τους Κίνδυνος για υπέρταση (%) Χρόνος (έτη)

108 170 Systolic Blood Pressure in Men, In Europe and North America, by Age Group and Country SBP in mmhg < < < < < < < <75 USA Spain England Germany Italy Finland Canada

109 170 Systolic Blood Pressure in Women, in Europe and North America, by Age Group and Country SBP in mmhg < < < < < < < <75 USA Spain England Germany Italy Finland Canada

110 Κατανομή διαφόρων κατηγοριών υπέρτασης σε πληθυσμό υπερτασικών ατόμων, που δεν θεραπεύονται με βάση την ηλικία NHANES III Μεμονομένη συστολική υπέρταση (SBP 140 mm Hg and DBP <90 mm Hg) Συστολική-Διαστολική υπέρταση (SBP 140 mm Hg and DBP 90 mm Hg) Μεμονωμένη διαστολική υπέρταση (SBP <140 mm Hg and DBP 90 mm Hg) % 16% 16% 20% 20% 11% Συχνότητα των υποκατηγοριών υπέρτασης σε όλους τους ασθενείς που δεν θεραπεύονται < Ηλικία Τα ποσοστά πάνω από τα ραβδογράμματα αντιπροσωπεύουν το συνολικό ποσοστό της κατανομής όλων των υποκατηγοριών των ασθενών που δεν θεραπεύονται ανάλογα με την ηλικία Franklin et al. Hypertension 2001;37:

111 Νεφρική νόσος Ανεξάρτητα από τον ρόλο της στην ΧΝΑ τελικού σταδίου ηυπέρταση συσχετίζεται με: Μικροαλβουμινουρία: 16% σε ασθενείς με υπέρταση Ηυπέρταση αυξάνει τον κίνδυνο μείωσης της GFR<60ml/min/1,73m2 κατά 1,57 φορές (Framingham Heart Study: 2585 άτομα, χωρίς νεφρική νόσο) Scand J Urol Nephrol 2003;37: Am J Kidney Dise 2002;39:

112 Μείωση κατά 10mmHg της συστολικής ΑΠ συσχετίζεται με: Μείωση του κινδύνου για εμφάνιση ΑΕΕ: v Κατά 40-50% σε άτομα <60 ετών v Κατά 30-40% σε άτομα ετών v Κατά 20-30% σε άτομα >70 ετών Stroke 2004;35:

113 Συχνότητα υπέρτασης σε πληθυσμό ενηλίκων στις Η.Π.Α. ανάλογα με το ΒΜΙ (προσαρμοσμένο ως προς την ηλικία) Ποσοστό πληθυσμού ,2 20,4% 20,5% 27,4% 26,9% 28,4% 40,6% 36,1% 39,0% < Hypertension 2007;49:69-75

114 Υπέρταση και κίνδυνος για ΧΝΝ τελικού σταδίου Αrch Intern Med 2005;165:

115 Ποσοστό ρυθμισμένων υπερτασικών σε διάφορες χώρες ΑΠ<140/90mmHg 100% 80% 54,5 47,3 29,9 40,3 28,1 9 18,7 5 21,9 5,5 28,6 17,2 7,8 60% ,8 26,2 40% 52,5 36,4 26,1 24,8 20% 69,3 63,3 36,5 35,8 51,8 38,9 48 0% ΗΠΑ Καναδάς Γερμανία Αγγλία Ιταλία Ισπανία Σουηδία Αυτοί που είναι ενήμεροι υπό αγωγή Ρύθμιση υπέρτασης ρύθμιση υπέρτασης σε ασθενείς υπο αγωγή

116 ΑΕΕ στους ηλικιωμένους υπερτασικούς Η ηλικία είναι ο πιο ισχυρός προδιαθεσικός παράγοντας των ΑΕΕ Μετά τα 55 έτη, η συχνότητα ΑΕΕ διπλασιάζεται ανά 10ετία Τα 2/3 όλων των ΑΕΕ συμβαίνουν σε ασθενείς >65 ετών Αύξηση των ΑΕΕ για την ηλικιακή ομάδα >65 ετών υπολογίζεται σε 82% μεταξύ σε παγκόσμιο επίπεδο Η μεμονωμένη συστολική υπέρταση στα ηλικιωμένα άτομα συσχετίζεται με 2,7 φορές μεγαλύτερη επίπτωση σε ΑΕΕ από ότι σε άτομα ιδίας ηλικίας με φυσιολογική ΑΠ Thompson, D.W,, Furlan, A.J. Neurologic Clinics 1996;14(2): Heart and Stroke Statistical Update, American Heart Association Guide to Stroke, 1997, National Stroke Association Executive Summary, World Health Report 1997

117 Κίνδυνος θνητότητας από ΑΕΕ Από το αναμένεται αύξηση: Κατά 124% στους άνδρες και κατά 107% στις γυναίκες στις αναπτυσσόμενες χώρες Κατά 78% στους άνδρες και κατά 56% στις γυναίκες στις αναπτυγμένες χώρες

118 Συχνότητα υπέρτασης σε πληθυσμό ενηλίκων στις Η.Π.Α. ανάλογα με το φύλο (προσαρμοσμένο ως προς την ηλικία) Ποσοστό πληθυσμού ,7% 30,7% 26,5% 28,3% 28,9% 28,2% Άνδρες Γυναίκες Hypertension 2007;49:69-75

119 Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια Ο κίνδυνος για εμφάνιση θανατηφόρου ή μη ΑΕΕ είναι 2-3 φορές ψηλότερος σε άτομα με σημεία αμφιβληστροειδοπάθειας από ότι σε άτομα χωρίς σημεία αυτής Λιγότερα δεδομένα συσχέτισης της υπερτασικής αμφιβληστροειδοπάθειας και κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου Σε μελέτη 560 ανδρών με υπέρταση και υπερλιπιδαιμία, η παρουσία αμφιβληστροειδοπάθειας προβλέπει διπλασιασμό του κινδύνου στεφανιαίας νόσου Ophthalmology 2003;110: Stroke 1997;28:45-52 Br J Ophthalmol2002;86:

120 Θνητότητα από ισχαιμική καρδιακή νόσο σε κάθε δεκαετία της ηλικίας Θνητότητα από ισχαιμική νόσο ΣΑΠ ΔΑΠ Ηλικίες σε κίνδυνο έτη έτη έτη έτη έτη ΣΑΠ (mm Hg) ΔΑΠ (mm Hg) Prospective Studies Collaboration. Lancet. 2002;360:

121 Νεφρική νόσος Ηκαλή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης οδήγησε σε μείωση κατά 15%-40% της συχνότητας: Αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων Εμφράγματος του μυοκαρδίου Καρδιακής ανεπάρκειας

122 ΣΑΠ ασθενών με υπέρταση NHANES III 14.0 Πληθυσμός (εκατ εκατ.) % στο στόχο 66% εκτός στόχου ΣΑΠ (mmhg) Lapuerta P, L L Italien G. Am J Hypertens ; 12: 92A

EΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ (NHANES ): Ο επιπολασμός της προϋπέρτασης ήταν 31% στο γενικό πληθυσμό των Αμερικανών ενηλίκων και ήταν συχνότερη στους άνδρες.

EΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ (NHANES ): Ο επιπολασμός της προϋπέρτασης ήταν 31% στο γενικό πληθυσμό των Αμερικανών ενηλίκων και ήταν συχνότερη στους άνδρες. Η JNC-7 εισήγαγε τον όρο «προϋπέρταση» προσδιορίζοντας άτομα των οποίων τα επίπεδα συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) κυμαίνονται μεταξύ 120 έως 139mmHg και 80 έως 89mmHg αντίστοιχα. Chobanian

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΑΥ & ΣΔ: Κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως ΑΥ & ΣΔ: Βασικοί παράγοντες ανάπτυξης καρδιαγγειακής

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση. V Kotsis 2011 Ιατρείο Υπέρτασης-24ωρης καταγραφής ΑΠ, Γ Παθολογική Πανεπιστηµιακή Κλινική, Νοσ. Παπαγεωργίου

Αρτηριακή Υπέρταση. V Kotsis 2011 Ιατρείο Υπέρτασης-24ωρης καταγραφής ΑΠ, Γ Παθολογική Πανεπιστηµιακή Κλινική, Νοσ. Παπαγεωργίου Αρτηριακή Υπέρταση V Kotsis 2011 Ιατρείο Υπέρτασης-24ωρης καταγραφής ΑΠ, Γ Παθολογική Πανεπιστηµιακή Κλινική, Νοσ. Παπαγεωργίου V Kotsis 2008 Ιατρείο Υπέρτασης-24ωρης καταγραφής ΑΠ, Γ Παθολογική Πανεπιστηµιακή

Διαβάστε περισσότερα

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ

Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Μεικτή αθηρογόνος δυσλιπιδαιμία: βελτιώνοντας το συνολικό λιπιδαιμικό προφίλ Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ LDL-C : μείζων

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση Και Υψηλός Καρδιαγγειακός Κίνδυνος

Αρτηριακή Υπέρταση Και Υψηλός Καρδιαγγειακός Κίνδυνος Αρτηριακή Υπέρταση Και Υψηλός Καρδιαγγειακός Κίνδυνος Δημήτρης Π. Παπαδόπουλος-FESC Επιμελητής Καρδιολογικής Κλινικής Π.Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ» Υπεύθυνος Αντιυπερτασικού Ιατρείου Clinical Hypertension Specialist

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ. Τηλέμαχος Α. Τσίτσιος Νεφρολογικό τμήμα ΓΝ Κομοτηνής

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ. Τηλέμαχος Α. Τσίτσιος Νεφρολογικό τμήμα ΓΝ Κομοτηνής ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ Τηλέμαχος Α. Τσίτσιος Νεφρολογικό τμήμα ΓΝ Κομοτηνής Αύξηση του πληθυσμού ηλικίας >65 ετών JNCV, Arch Intern Med 1993 Ηλικιακή κατανομή των υπερτασικών στον πληθυσμό των ΗΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων?

Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Ρύθμιση της γλυκόζης αίματος ή επίτευξη πολλαπλών θεραπευτικών στόχων? Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία της αρτηριακής υπέρτασης: ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας

Επιδημιολογία της αρτηριακής υπέρτασης: ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας Επιδημιολογία της αρτηριακής υπέρτασης: ο ρόλος της Μεσογειακής Δίαιτας Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος, DrMedSci, FESC Αναπλ. Καθηγητής Βιοστατιστικής & Επιδημιολογίας Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Η υπέρταση ως

Διαβάστε περισσότερα

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD

Chronic Kidney Disease. Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Chronic Kidney Disease Ιωάννης Γ. Γριβέας,MD,PhD Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) επηρεάζει το 10-16% του πληθυσμού παγκοσμίως, έχει κακή πρόγνωση ιδιαίτερα σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Ιδιοπαθής Υπέρταση Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη For adults ages 18 and older. Average of >=2 properly measured, seated

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση

Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία 36 ο Πανελλήνιο (Διεθνές) Καρδιολογικό Συνέδριο Θεσσαλονίκη Aιμοδυναμικές διαταραχές καρδιάς και νεφρών σε ασθενείς με μη ρυθμισμένη αρτηριακή υπέρταση Κ.Κιντής, Κ.Τσιούφης,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. ρ Κων/νος ημητρακόπουλος Επιμελητής Α ΕΣΥ Β Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ. ρ Κων/νος ημητρακόπουλος Επιμελητής Α ΕΣΥ Β Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ρ Κων/νος ημητρακόπουλος Επιμελητής Α ΕΣΥ Β Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης Παπαχρήστου Ευάγγελος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Νεφρολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) Διαταραχή της δομής ή της

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ Αλέξης Σωτηρόπουλος 1, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης 1, Ευστάθιος Σκληρός 2, Μαρία Παππά

Διαβάστε περισσότερα

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ;

Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Συµβάλλει η γλυκόζη στην αθηρωµάτωση ; Δρ. Χρήστος Μανές Παθολόγος µε εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΉΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ Γ..Ν «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗ Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση. Νικόλαος Ι. Μαρινάκης Καρδιολόγος Λήμνος

Αρτηριακή Υπέρταση. Νικόλαος Ι. Μαρινάκης Καρδιολόγος Λήμνος Αρτηριακή Υπέρταση Νικόλαος Ι. Μαρινάκης Καρδιολόγος Λήμνος Θάνατοι το 1996 (χιλιάδες) 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Καρδιαγγειακές παθήσεις η πρώτη αιτία θανάτου 959.2 544.7 93.8 32.7 CVD

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς

Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς ΒΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς Ηλιάκης Παναγιώτης Επιστημονικός συνεργάτης Μονάδα Υπέρτασης, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση των ηλικιωµένων

Υπέρταση των ηλικιωµένων Μανώλης Σ Καλλίστρατος,MD,PhD,FESC Hypertension Specialist of ESH Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας Υπέρταση των ηλικιωµένων Γήρανση: αγγειακές αλλαγές Αύξηση του έσω µέσου χιτώνα Matrix -

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ Dr. ΜΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, PhD ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στρατιωτικός Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»

MESODA. Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο» Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης,

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ

ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. ΥΓΙΗΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΝΕΦΡΟΥΣ Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού Η Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού εορτάζεται από το 2006 κάθε χρόνο τη δεύτερη Πέμπτη του Μαρτίου στοχεύοντας στην κινητοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Κώστας Παλέτας. Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση. Παχυσαρκία και Υπέρταση. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ

Κώστας Παλέτας. Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση. Παχυσαρκία και Υπέρταση. Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ Μη Φαρµακευτικές Παρεµβάσεις στην υπέρταση Παχυσαρκία και Υπέρταση Κώστας Παλέτας Καθηγητής Παθολογίας ΑΠΘ ιευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ Νοσοκοµείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Ταξινόµηση Αρτηριακής

Διαβάστε περισσότερα

Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική

Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική Στεφανιαία νόσος Μαρίνα Νούτσου ιευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 2 Καρδιαγγειακά

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αθανάσιος Καπετανόπουλος Καπετανόπουλος, FACC, FESC, FSCAI Επεμβατικός Καρδιολόγος, EUROMEDICA, Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Συχνότητα συνδυασμένης

Διαβάστε περισσότερα

Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018

Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018 Eπίκαιρο Άρθρο Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες για την Υπέρταση 2018 Μ.Σ. Καλλίστρατος Α.Ι. Μανώλης ΑρτηρΙΑΚη υπερταση, επιδημιολογια ΚΑΙ ΚΙνδυνοΣ Παγκοσμίως, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού.

Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Μακροαγγειακές επιπλοκές και παράγοντες κινδύνου. Συνύπαρξη και ο ρόλος τους στην αιτιοπαθογένεια και στη βαρύτητα του Διαβητικού Ποδιού. Σκούτας Δ, Καραγιάννη Δ, Σέκερη Ζ, Σιώμος Κ,Κοντόπουλος Μ, Λαζαρίδου

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούµας, I. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Βασιλικός

Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούµας, I. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Βασιλικός Τα επίπεδα του FGF23 και η παραµόρφωση του αριστερού κόλπου µπορούν µε αξιοπιστία να αναγνωρίσουν τους ασθενείς µε χρονία νεφρική ανεπάρκεια και ιστορικό κολπικής µαρµαρυγής Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου,

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας

Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας LDL-C : μείζων παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου Μετα-ανάλυση 61 προοπτικών μελετών παρατήρησης σε υγιείς ενήλικες (n=892.237) Lancet

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ. ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.

ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ. ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν. ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ MD, MSc, PhD ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Γ.Ν.ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο ομιλητής έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά

Διαβάστε περισσότερα

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950

Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 Η Επιδημιολογία της Καρδιαγγειακής Νόσου στην Ελλάδα, από το 1950 ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Χ ΑΡ Ο ΚΟ Π Ε Ι Ο Π ΑΝ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Keys A et al. Epidemiological studies related to coronary

Διαβάστε περισσότερα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα

DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα DECODE σχετικός κίνδυνος θνητότητας από κάθε αίτιο σε µη διαβητικά άτοµα 2.5 Hazard ratio 2.0 1.5 1.0 0.5 0

Διαβάστε περισσότερα

Circulation. 2014;129:e28-e292

Circulation. 2014;129:e28-e292 Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία Σταµάτης Σ. Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία 30-40% 13% πληθυσµού παρουσιάζουν νεφρική δυσλειτουργία (AHA για τις ΗΠΑ) 6% για τις ηλικίες

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος

Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός. Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής αλδοστερονισμός Δούμας Μιχάλης Παθολόγος Πρωτοπαθής Αλδοστερονισμός Σύνδρομο: υπέρταση αλδοστερόνη ρενίνη Ερωτήματα Γιατί πρέπει να ψάξουμε; Είναι συχνός; Αξίζει τον κόπο και τα χρήματα; Ποιούς

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ:

ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ: ΥΠΑΡΧΕΙ, ΚΑΙ ΕΑΝ ΝΑΙ, ΠΩΣ ΕΞΗΓΕΙΤΑΙ; Αλέξανδρος Κόκκινος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, ΠΓΝΑ «Λαϊκό» Διευθυντής:

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ»

ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ. Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΣΔ ΚΑΙΡΟΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ Κ. Καρατζίδου Α Παθ. Κλινική ΓΝΘ «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» The Third National Health and Nutrition Evaluation Survey (NHANES III) Am J Prev Med 22:42 48, 2002 75% ατόμων με ΣΔ ΑΥ 29%

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ.

ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. 14 ο Βορειοελλαδικό Καρδιολογικό Συνέδριο ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΡΑΞΗ. Κ. ΤΣΙΟΥΦΗΣ, Α. ΜΑΝΩΛΗΣ, Ι. ΖΑΡΙΦΗΣ, Ε. ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟΣ, Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, Α. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ,

Διαβάστε περισσότερα

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ»

Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων. Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Αρτηριακή Υπέρταση Λειτουργικός έλεγχος βλαβών οργάνων στόχων Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Τίτλος της εφημαρίδας St. Louis Post-Dispatch, 13 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διδάσκοντες: Α. Καλτσάτου 2016-2017 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (ΑΥ) Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΑ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚA

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. <<ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ>> ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Κατευθυντήριες οδηγίες και ενημέρωση για την αντιμετώπιση της υπέρτασης Γ. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΥ Γ.Ν.Α. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία (ESC) και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία της Υπέρτασης

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Αθηρωµάτωση- Στεφανιαία νόσος. Μαρίνα Νούτσου Επιµελήτρια Α Παν. Παθολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας

Αθηρωµάτωση- Στεφανιαία νόσος. Μαρίνα Νούτσου Επιµελήτρια Α Παν. Παθολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας Αθηρωµάτωση- Στεφανιαία νόσος Μαρίνα Νούτσου Επιµελήτρια Α Παν. Παθολογικής Κλινικής Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας Καρδιαγγειακά Επεισόδια : Πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγµένες χώρες Καρδιαγγειακά Νοσήµατα

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΕΓΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΩ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ και ΖΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

ΕΠΙΛΕΓΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΩ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ και ΖΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΕΠΙΛΕΓΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΩ: ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ και ΖΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ. 1 Για ποιο λόγο χάθηκε ξαφνικά ο φίλος/συγγενής/γείτονας που «δεν είχε πρόβλημα»; Απροσδόκητες απώλειες Ο Μπάμπης Ακτσόγλου δεν υπάρχει πια. Η οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστική αξία της εμμένουσας ανθεκτικής υπέρτασης για την επίπτωση νεοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής.

Προγνωστική αξία της εμμένουσας ανθεκτικής υπέρτασης για την επίπτωση νεοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής. Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο 2014 Αθήνα, Οκτώβριος 2014 Προγνωστική αξία της εμμένουσας ανθεκτικής υπέρτασης για την επίπτωση νεοεμφανιζόμενης κολπικής μαρμαρυγής. Δ. Τσιαχρής, Κ. Τσιούφης, Κ. Θωμόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης, Χ. Καλίτσης, Π. Ζεμπεκάκης, Α. Λαζαρίδης.

Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης, Χ. Καλίτσης, Π. Ζεμπεκάκης, Α. Λαζαρίδης. 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης Με Διεθνή Συμμετοχή 5 7 Μαρτίου 2009, Ξενοδοχείο Divani Caravel, Αθήνα. Π. Σταφυλάς, Π. Σαραφίδης, Σ. Γουσόπουλος, Π. Γεωργιανός, Ο. Σαμόγλου, Α.Κανάκη, Λ. Χατζηϊωαννίδης,

Διαβάστε περισσότερα

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο 35ο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο Ξενοδοχείο Hilton Αθήνα Θετική επίδραση της ιβαμπραδίνης στη συμπαθητική υπερδραστηριότητα και την αρτηριακή σκληρότητα σε υπερτασικούς ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΝΤΙΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΒΛΑΒΗ Δρ. Παντελής Α. Σαραφίδης Α Παθολογική Κλινική Α.Π.Θ. Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στόχοι αντιυπερτασικής αγωγής σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΟΥ DIPPING ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 65 ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΟΥ DIPPING ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 65 ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΤΟΥ DIPPING ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 65 ΕΤΩΝ ΜΕ ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Γ. Μήτρου, Φ. Αθανασίου, Ε. Αμμολοχίτου, Μ. Μανδαράκα Συστεγαζόμενα ιατρεία ΕΟΠΥΥ Χώρα Άνδρου Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

H αντιμετώπιση της υπέρτασης στο άτομο με ΣΔ και έκδηλη νεφρική νόσο

H αντιμετώπιση της υπέρτασης στο άτομο με ΣΔ και έκδηλη νεφρική νόσο H αντιμετώπιση της υπέρτασης στο άτομο με ΣΔ και έκδηλη νεφρική νόσο Αντώνης Αλαβέρας Διευθυντής Παθολόγος Γ Παθολογικό Τμήμα Γενικό Νοσοκομείο Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ Διαβήτης και τελικό στάδιο νεφρικής

Διαβάστε περισσότερα

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία:

Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Aρτηριακή σκληρία και μακροζωία: Δεδομένα από την μελέτη ΙΚΑΡΙΑ. Π. Πιέτρη, Χ. Βλαχόπουλος, Δ. Τερεντές-Πρίντζιος, Ν. Ιωακειμίδης, Ν. Αλεξόπουλος, Π. Ξαπλαντέρης, Κ. Αζναουρίδης, Μ. Abdelrasoul, Ι. Γουργούλη,

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ

Δημήτρης Ασβεστάς ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. ΠΟΙΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΩΝ Δημήτρης Ασβεστάς ΚΑΡΔΙΟΛΌΓΟΣ Επιμελητής Α, Καρδιολογική κλινική ΝΟΣΟΚΟΜΕΊΟ ΜΗΤΈΡΑ, ΌΜΙΛΟΣ ΥΓΕΊΑ ΑΓΓΕΙΑΚO ΕΓΚΕΦΑΛΙΚO ΕΠΕΙΣΟΔΙO 2 η αιτία θανάτου

Διαβάστε περισσότερα

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Χρουµπ- Παπαβάιου Α., Πλακιάς Σ., Δεληγιάννης Γ., Τσατίρης Κ., Μπράχος

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ

Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας. Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Η παχυσαρκία επιβαρυντικός ή βοηθητικός παράγοντας Π.Α. Κυριάκου Καρδιολόγος Διευθύντρια ΕΣΥ Διδάκτωρ ΑΠΘ Γ Καρδιολογική κλινική, ΙΓΠΝΘ Από μόνη η παχυσαρκία αυξάνει την θνητότητα Calle EE, Thun MJ, Petrelli

Διαβάστε περισσότερα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα

Πηγή: Πρόγραμμα ΥΔΡΙΑ (MIS 346816) 6/10/2015. Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Δείκτες υγείας αντιπροσωπευτικού δείγματος του πληθυσμού στην Ελλάδα Υπέρταση Υπερχοληστερολαιμία Χρόνια Κατάθλιψη Φαρμακοληψία Ελένη-Μαρία Παπατέστα, Iατρός Επιστημονική Συνεργάτις Ελληνικού Ιδρύματος

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικά προβλήµατα στο χειρισµό της αρτηριακής υπέρτασης. Αρτηριακή υπέρταση και επίδραση. της στα αγγεία. Δρ Ι. Ζαρίφης

Κλινικά προβλήµατα στο χειρισµό της αρτηριακής υπέρτασης. Αρτηριακή υπέρταση και επίδραση. της στα αγγεία. Δρ Ι. Ζαρίφης Κλινικά προβλήµατα στο χειρισµό της αρτηριακής υπέρτασης Αρτηριακή υπέρταση και επίδραση. της στα αγγεία Δρ Ι. Ζαρίφης ASTRAZENECA MENARINI HELLAS NOVARTIS HELLAS Stra%fica%on of CV risk in four categories

Διαβάστε περισσότερα

Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ

Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ 14 ο Βορειοελλαδικό Καρδιολογικό Συνέδριο Επιδηµιολογικά δεδοµένα και οικονοµικές επιπτώσεις στην ΚΑ ΣΤΡΑΤΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, MD, PhD Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας Γ Πανεπιστηµιακή Καρδιολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Κάπνισμα, σωματικό βαρος και οι συνδυασμοί τους ως προγνωστικοί δείκτες θνητότητας και καρδιαγγειακής νοσηρότητας σε υπερτασικούς ασθενείς

Κάπνισμα, σωματικό βαρος και οι συνδυασμοί τους ως προγνωστικοί δείκτες θνητότητας και καρδιαγγειακής νοσηρότητας σε υπερτασικούς ασθενείς Κάπνισμα, σωματικό βαρος και οι συνδυασμοί τους ως προγνωστικοί δείκτες θνητότητας και καρδιαγγειακής νοσηρότητας σε υπερτασικούς ασθενείς Αραγιάννης Δημήτριος RN, MSc, Phd Καρδιοχειρουργική Μονάδα Ιπποκράτειο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς

ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Μ. ΧΑΝΤΑΝΗΣ Διευθυντής Καρδιολογίας Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιάς Μεταβολικό Σύνδρομο Γλυκόζης νηστείας 110mg/dl Σπλαχνική παχυσαρκία [>102cm (m) >88cm (f)] TG 150mg/dl αρτηριακή

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Δυσλιπιδαιμία και καρδιαγγειακός κίνδυνος Ομοιότητες και διαφορές στην αντιμετώπιση ασθενή υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία έναντι ασθενή με μεικτή αθηρογόνο δυσλιπιδαιμία Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι

Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι Η υπέρταση στα παιδιά και στους εφήβους είναι συχνότερο φαινόμενο από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η αρτηριακή υπέρταση προσβάλλει το 25% του ενήλικου πληθυσμού παγκοσμίως Ο επιπολασμός της αναμένεται

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών

Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Ασθενής που εμφανίζει μυαλγίες κατά τη χορήγηση στατινών Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗΣ ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑΣ

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗΣ ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑΣ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗΣ ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑΣ Αθανάσιος Δ. Γιαννούκας Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Ιατρικού Τµήµατος Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας Δ/ντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής ΠΓΝ Λάρισας Δεν έχω αντίτιθεµενα συµφέροντα

Διαβάστε περισσότερα

Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα: μελέτη Healthy Growth

Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα: μελέτη Healthy Growth ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ο επιπολασμός της υπέρτασης και των φαινοτύπων της ανάλογα με την ηλικία και το φύλο σε παιδιά σχολικής ηλικίας

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΕΚΤΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ

ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΕΚΤΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΕΚΤΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΠΕΤΡΟΣ Γ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ 7 ον ΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ 12/02/11 ΩΚΚ Μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης Μέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ (Α.Υ.) ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩ ΗΣ ΙΑΒΗΤΗΣ (Σ ) Α.Υ. ορίζεται ως αρτηριακή πίεση >140/90 mmhg Απαντά συχνά στους ασθενείς µε Σ, από 20 έως 80%, αναλόγως: ηλικίας Φυλής τύπου Σ και συνύπαρξης παχυσαρκίας

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ & ΕΠΙΠΕΔΑ BNP ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ & ΕΠΙΠΕΔΑ BNP ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΥΠΕΡΗΧΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΣΤΟΛΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ & ΕΠΙΠΕΔΑ BNP ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Δ. Τσούνης 1, Α. Ιωαννίδης 2, Α. Χαμαϊδή 1, Ν. Μαγκούτης 3, Ν.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΙΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ: ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΣΥΝΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ ΑΠΌ ΑΛΛΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Καρδιολογικό τμήμα, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ.

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 2 ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Ι. Α. Κυριαζής 1, Δ. Μυτάς 2, Κ. Ζαφείρη 3, Θ. Κοκόλιας 3, Ι. Μάλλιος 3, Ζ. Κατσαρέ 3, Β. Πυργάκης 2,

Διαβάστε περισσότερα

Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούμας, Ε. Σαμπάνη, Γ. Κοτσιούρος, Ε. Κασιμάτης, Π. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β.

Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούμας, Ε. Σαμπάνη, Γ. Κοτσιούρος, Ε. Κασιμάτης, Π. Κυριάκου, Ν. Φραγκάκης, Β. Μελέτη της μηχανικής του αριστερού κόλπου με την μέθοδο 2D speckle-tracking σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Σημασία στην πρόγνωση της κολπικής μαρμαρυγής Χ. Παπαδόπουλος, Α. Φωτογλίδης, Κ. Τριανταφύλλου,

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG

Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών IFG Πρωτογενής πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στον προ-διαβήτη. Έχει θέση; IFG Δρ Σταύρος Μπούσμπουλας Διευθυντής Γ Παθολογικής Κλινικής & Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά Προ-διαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ

ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΕΜΠΙΒΟΛΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΜΠΕΣΑΡΤΑΝΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΑΤΗΤΙΚΗ ΑΟΡΤΙΚΗ ΠΙΕΣΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΣΚΛΗΡΙΑΣ ΣΕ ΑΙΜΟΚΑΘΑΙΡΟΜΕΝΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΜΟΚΑΘΑΡΣΗΣ Χ. Λουτράδης,1

Διαβάστε περισσότερα

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας»

«Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» 2. Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκης «Επιπολασμός της υπερκαλιαιμίας σε ασθενείς με και χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας» Π. Τολίκα¹,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΥΠΝΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΡΟΘΡΟΜΒΩΣΗ: ΕΝΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ «ΕΥΑΛΩΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ»

ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΥΠΝΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΡΟΘΡΟΜΒΩΣΗ: ΕΝΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ «ΕΥΑΛΩΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ» 11 0 Πανελλήνιο Συνέδριο Υπέρτασης ΤΟ ΔΙΔΥΜΟ ΥΠΝΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΡΟΘΡΟΜΒΩΣΗ: ΕΝΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ «ΕΥΑΛΩΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ» Α. Κασιακόγιας, Κ. Τσιούφης, Κ. Θωμόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή

Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή Θεραπευτικές παρεμβάσεις για την επίτευξη του στόχου της LDL χοληστερόλης στο διαβητικό ασθενή w Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Σηµασία της παραµόρφωσης του αριστερού κόλπου στην πρόγνωση της παροξυσµικής κολπικής µαρµαρυγής σε ασθενείς µε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Σηµασία της παραµόρφωσης του αριστερού κόλπου στην πρόγνωση της παροξυσµικής κολπικής µαρµαρυγής σε ασθενείς µε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Σηµασία της παραµόρφωσης του αριστερού κόλπου στην πρόγνωση της παροξυσµικής κολπικής µαρµαρυγής σε ασθενείς µε χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Χ. Παπαδόπουλος, Κ. Τριανταφύλλου, Κ. Μπαλτούµας, I. Κελεµάνης,

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2. Χαράλαμπος Ταμβάκος, Αναστάσιος Κουτσοβασίλης, Αλέξης Σωτηρόπουλος, Μαρία Παππά, Ουρανία Αποστόλου,

Διαβάστε περισσότερα

24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης. Πότε συνιστάται και πώς ερμηνεύεται;

24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης. Πότε συνιστάται και πώς ερμηνεύεται; ΕΝΟΤΗΤΑ ΥΠΕΡΤΑΣΗΣ 24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης. Πότε συνιστάται και πώς ερμηνεύεται; Ηρακλής Αβραμόπουλος Ιατρείο Υπέρτασης Νοσοκομείο Υγεία Αθήνα % Population with Hypertension % Population with

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη

Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου. Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Ενημέρωση & Πρόληψη Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό Σύνδρομο Παχυσαρκία Υπερλιπιδιαμία Υπέρταση Σακχαρώδης Διαβήτης Παράγοντες Καρδιαγγειακού Κινδύνου Μεταβολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ»

ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, MD ΕΙΔΙΚΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Επικ.ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Β ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΝ ΒΟΛΟΥ «ΑΧΙΛΛΟΠΟΥΛΕΙΟΝ» Chronic Kidney Disease Improving Patient Outcomes in the Primary Care Setting

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή

Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή Αρρυθμίες και Αντιπηκτική αγωγή Βασίλης Μ. Σκέμπερης FESC Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ Στη μελέτη Framingham η Κολπική Μαρμαρυγή αποδείχτηκε ότι αποτελεί μια προθρομβωτική κατάσταση. Η αντιπηκτική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: FRAMINGHAM RISK SCORE vs ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: FRAMINGHAM RISK SCORE vs ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ: FRAMINGHAM RISK SCORE vs Π. Τσατραφύλλιας, Δ. Θεοδωράκης, Ευδοξία Μπουτμπάρα, Δήμητρα Κεσίδου, Θ. Γεωργιάδης, Σ. Παραστατίδης, Γεωργία Θεοδωροπούλου,

Διαβάστε περισσότερα

Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο?

Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο? Αρκούν οι αλλαγές του τρόπου ζωής να αλλάξουν την καρδιαγγειακή νόσο Συμβάλει η άσκηση Ποια? και Πόσο? ΠΕΤΡΟΣ Γ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

Η σημασία της ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης στη διαβητική νευροπάθεια και αρτηριοπάθεια

Η σημασία της ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης στη διαβητική νευροπάθεια και αρτηριοπάθεια Η σημασία της ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης στη διαβητική νευροπάθεια και αρτηριοπάθεια Πηνελόπη Γρηγοροπούλου Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Επιμελήτρια Α ΕΣΥ Διαβητολογικό Ιατρείο και

Διαβάστε περισσότερα