Η χρησιμότητα της ακτινοανατομίας στη διαφορική διάγνωση των παθήσεων του μεσοθωρακίου

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η χρησιμότητα της ακτινοανατομίας στη διαφορική διάγνωση των παθήσεων του μεσοθωρακίου"

Άρκτοφόνος Δοξαράς
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η χρησιμότητα της ακτινοανατομίας στη διαφορική διάγνωση των παθήσεων του μεσοθωρακίου Δρ Κυριακή Ταβερναράκη, MSc, PhD Επιμ Β, Τμήμα Ιατρικής Απεικόνισης και Επεμβατικής Ακτινολογίας ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

2 Εισαγωγή Ανατομία Μεσοθωρακίου

3 Εισαγωγή Ανατομία Μεσοθωρακίου Διαχωρισμός μεσοθωρακίου σε 3 τμήματα Πρόσθιο Μέσο Οπίσθιο (ανώτερο) Σχηματικός διαχωρισμός Διαφορική διάγνωση παθήσεων μεσοθωρακίου

4 Πρόσθιο μεσοθωράκιο Θύμος αδένας Λίπος Θυρεοειδής αδένας (οπισθοστερνική επέκταση) Έσω μαστικά αγγεία Λεμφαδένες

5 Μέσο μεσοθωράκιο Καρδιά Μεγάλα αγγεία Τραχεία- Κύριοι βρόγχοι Λεμφαδένες Νεύρα (φρενικό, πνευμονογαστρικό)

6 Οπίσθιο μεσοθωράκιο Συμπαθητικά γάγγλια Παρασυμπαθητική άλυσσο Νευρικές ρίζες Κατιούσα αορτή Οισοφάγος Θωρακικός πόρος Σπονδυλική Στήλη Λεμφαδένες

7 Ακτινολογικός Διαχωρισμός Μεσοθωρακίου Felson: διαχωρισμός βασιζόμενος αποκλειστικά στην πλάγια Α/α Θώρακος

8 Ακτινοανατομία Μεσοθωρακίου με CT

12 Δεν υπάρχει ακομα καθιερωμένη μέθοδος διαχωρισμού του μεσoθωρακίου με βάση την ΑΤ

13 Ακτινοανατομικός διαχωρισμός του μεσοθωρακιου στην Αξονική Τομογραφία ITMIG: International Thymic Malignancy Interest Group IASLC

14 Προαγγειακό (πρόσθιο) Σπλαγχνικό (μέσο) Παρασπονδυλικό (οπίσθιο) Καλύτερος εντοπισμός μάζας στο μεσοθωράκιο Εστιασμένη Δ/δ Προεγχειρητικό/Προεπεμβατικό σχεδιασμό Επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων

15 Μαζες μεσοθωρακίου Απεικονιστική διερεύνηση Υποψία μάζας απο την Α/α Αξονική Τομογραφία με εφ σκιαγραφικό: Μέθοδος εκλογής Προέλευση-Εντόπιση μάζας Επέκταση Χαρακτηρισμός (υγρό, λίπος, αποτιτανώσεις, αγγείωση) Βιοψία Άλλες μέθοδοι: MRI, Σπινθηρογράφημα, PET/CT

16 Μάζες μεσοθωρακίου Κατηγοριοποίηση

17 ΠΡΟΣΘΙΟ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟ

18 Μάζες προσθίου μεσοθωρακίου Θυμικές μάζες Εμβρυικής προέλευσης όγκοι Θυρεοειδής αδένας Λεμφαδενικές μάζες 4 T s Thymus Teratoma Thyroid Terrible lymphoma

19 Μάζες θύμου αδένα 1.Υπερπλασία 2. Κύστεις 3. Όγκοι Θύμωμα (καλόηθες, κακόηθες) Θυμολίπωμα Λέμφωμα Καρκινοειδές Καρκίνωμα Εμβρυικός όγκος

20 Υπερπλασία θύμου αδένα (Rebound Hyperplasia) Διάχυτη συμμετρική διόγκωση με διατήρηση του τριγωνικού σχήματος. Πάχος του θύμου >1,5 εκ σε ενήλικα μετά τα 25 έτη Κολλαγονικά νοσήματα, μυασθένεια, νόσο του Addison, αγγειϊτιδες Σε φάση ανάρρωσης απο βαρύ νόσημα ή μετά απο θεραπεία (αντιδραστική υπερπλασία)

21 Θυμική κύστη Συγγενείς, συχνότερα επίκτητες Μπορεί να σχετίζεται με νεοπλάσματα (πχ λέμφωμα) Μετά από ΑΚΘ για λέμφωμα, φλεγμονές, HIV λοίμωξη Πυκνότητα υγρου σε CT

22 Θύμωμα Συχνότερος πρωτοπαθής όγκος προσθίου μεσοθωρακίου (γενικά σπάνιος <1% κακοηθειών ενηλίκων) Ασθενείς >40ετων, σπάνιο σε παιδιά Ασυμπτωματικό 20-30% συμπτώματα λόγω πιεστικών φαινομένων Myasthenia Gravis 30-50% ασθενών με θύμωμα έχουν myasthenia gravis 10-15% ασθενών με myasthenia gravis έχουν θύμωμα Καλόηθες ή κακόηθες (μη διηθητικό ή διηθητικό): δύσκολη διάκριση ιστολογικά

23 θύμωμα Masaoka staging system of thymoma

24 Θύμωμα- CT Μάζα πυκνότητας μαλακών μορίων Συνήθως απο έναν λοβό Εντόπιση τυπικά στο ύψος του αορτικού τόξου (οπουδήποτε μεταξύ θωρακικής εισόδουκαρδιοφρενικής γωνίας) Μεγάλου μεγέθους μπορεί να έχει κυστικές, νεκρωτικές περιοχές Αποτιτανώσεις (σπάνια) Υποψία διηθητικού θυμώματος Διήθηση δομών μεσοθωρακίου ή fat planes Διήθηση αγγειακών δομών, υπεζωκότα σύστοιχα με τον όγκο

25 θύμωμα Καλόηθες Θύμωμα τύπου Β1, Σταδιο ΙΙ 1 κατά Masaoka

26 Κακόηθες θύμωμα Drop Metastases

27 Καρκίνωμα Θύμου Αδένα 20% όγκων θύμου Επιθετικό (50% με μεταστατική νόσο κατα τη διάγνωση) Ανομοιογενείς μάζες, νέκρωση, αποτιτανώσεις Δύσκολη Δ/δ απο θύμωμα FDG PET, SUV cutoff 5,0 Αδιαφοροποίητο Καρκίνωμα

28 Θυμολίπωμα Σπάνιος, καλοήθης όγκος Ασυμπτωματικούς, νέους ασθενείς Συχνότερη εντόπιση καρδιοφρενική γωνία Πυκνότητα λίπους σε CT Ποσοστό λίπους 50-85%

29 Όγκοι θυρεοειδούς αδένα- Κατιούσα βρογχοκήλη 10% όλων των μαζών του μεσοθωρακίου % πρόσθιο μεσοθωράκιο και 20-25% οπίσθιο μεσοθωράκιο. Μάζα εξορμούμενη από τον θυρεοειδή υπέρπυκνη πριν και μετά εφ σκιαγραφικό Συχνά αποτιτανώσεις ή περιοχές κυστικής εκφύλισης. Ανώμαλα όρια, ασαφοποίηση λίπους, διήθηση γειτονικών δομών και διογκωμένοι λεμφαδένες υποψία κακοήθειας

30 Όγκοι θυρεοειδούς αδένα Αναπλαστικό θυρεοειδικό καρκίνωμα

31 Όγκοι εμβρυικής προέλευσης Τεράτωμα -Δερμοειδείς κύστεις Σεμίνωμα Μή σεμινωματώδεις όγκοι (εμβρυικό καρκίνωμα, χοριοκαρκίνωμα, όγκοι ενδοδερμικού πόρου) 80% καλοήθεις όγκοι Πρόσθιο μεσοθωράκιο, μέσο και πολύ σπάνια στο οπίσθιο Παρουσία καρκινικών δεικτών σε μή σεμινωματώδεις όγκους (β HCG, αfp, γαλακτική δευδρογενάση)

32 Τεράτωμα-Δερμοειδής κύστη Λίπος, αποτιτανώσεις Ώριμα τερατώματα: κυρίως κυστικά χωρίς διήθηση γύρω δομών Αδρές ασβεστώσεις, δόντια 40-50% Λίπος, λιπουδρικό επίπεδο Ανώριμα τερατώματα: πιο πολύ συμπαγή Περιοχές λίπους και υγρού

33 Τεράτωμα

34 Κακοήθεις εμβρυικοί όγκοι Σεμίνωμα Σε νεαρούς άνδρες Συχνότερος κακοήθης εμβρυικός όγκος στο μεσοθωράκιο Μεγάλος συμπαγής όγκος, συχνα πολυλοβωτός, με διαφραγμάτια Ανομοιογενή πυκνότητα λόγω περιοχών νέκρωσης ή αιμορραγιας Διήθηση γειτονικών δομών και fat planes

35 Επιθετικοί όγκοι με κακή πρόγνωση Μεγάλοι, πολυλοβωτά όρια Ανομοιογενή πυκνότητα και ενίσχυση (περιοχές νέκρωσης, αιμορραγίας) Πολύ σπάνια αποτιτανώσεις Διήθηση γειτονικών δομών Λεμφαδενοπάθεια Μεταστάσεις Κακοήθεις εμβρυικοί όγκοι Μή σεμινωματώδεις

36 Λέμφωμα Μεσοθωρακίου Προέλευση απο λεμφαδένες ή θύμο αδένα Πρωτοπαθές λέμφωμα μεσοθωρακίου 10% 20% όλων των πρωτοπαθών νεοπλασμάτων μεσοθωρακίου στους ενήλικες 50% στα παιδιά Hodgkin: 50-70% των λεμφωμάτων μεσοθωρακίου Non Hodgkin 15-25%

37 Λέμφωμα

38 Λοιπές «μάζες» προσθίου μεσοθωρακίου Fat pad Λίπωμα Κήλη Morgagni Περικαρδιακή κύστη

39 Λοιπές μάζες προσθίου μεσοθωρακίου Χονδροσάρκωμα στέρνου

40 Λοιπές μάζες προσθίου μεσοθωρακίου Φλεγμονώδες ανεύρυσμα θωρακικής αορτής

41 ΜΕΣΟ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟ

42 Μάζες μέσου μεσοθωρακίου Λεμφαδενικές Διογκώσεις Λοιμώξεις Μεταστατικής αιτιολογίας (καρκίνος πνεύμονα) Λέμφωμα Διάχυτα Παρεγχυματικά Νοσήματα Πνεύμονα Συγγενείς κύστεις Βρογχογενής Αναδιπλασιασμού

43 Λεμφαδενικές Διογκώσεις Ca πνεύμονα

44 Λεμφαδενικές Διογκώσεις Λέμφωμα Hodgkin, 52 ετών, IVDU

45 Λεμφαδενικές Διογκώσεις Σαρκοείδωση TBC

46 Βρογχογενής κύστη Περιέχουν αναπνευστικό επιθήλιο Συμπτωματικές στο 40% Επιπλοκές: λοίμωξη, αιμορραγία CT: Καλά περιγεγραμένη κυστική μάζα, χωρίς ενίσχυση, με πολύ λεπτά τοιχώματα. Χαρακτηριστική εντόπιση ακριβώς κάτω από την τρόπιδα, προβάλλουσα συνήθως δεξιά. Μπορεί να περιέχει κολλώδες υλικό (60 HU).

47 Κύστεις Aναδιπλασιασμού Σπάνιες Καλύπτονται απο επιθήλιο του ΓΕΣ Κοντά στο τοίχωμα του οισοφάγου Γενικά ασυμπτωματικές Επιπλοκές: αιμορραγία ή ρήξη CT ίδια απεικόνιση με βρογχογενή κύστη

48 Λοιπές «μάζες» μέσου μεσοθωρακίου Ανεύρυσμα Αριστερή ΑΚΦ Αχαλασία

49 ΟΠΙΣΘΙΟ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟ

50 Μάζες οπισθίου μεσοθωρακίου Νευρογενείς όγκοι Παθολογία απο τον οισοφάγο (καρκίνος, αχαλασία) Παρασπονδυλικές Αλλοιώσεις Μάζες (μεταστάσεις) Αποστήματα Αιματώματα Mηνιγγοκήλες Κήλη Bochdaleck Νευροεντερικές κύστεις Εξωμυελική αιμοποίηση

51 Νευρογενείς Όγκοι Όγκοι περιφερικών νεύρων ή νευρικού ελύτρου: 70% Σβάννωμα, Νευρίνωμα Όγκοι συμπαθητικών γαγγλίων:25% Γαγγλιονεύρωμα, Γαγγλιονευροβλάστωμα Όγκοι απο παραγαγγλιακά κύτταρα (σπάνιοι) Παραγαγγλίωμα, ΦΧΚ Έως 95% εντόπιση στο οπίσθιο μεσοθωράκιο 70-80% καλοήθεις όγκοι Συχνότερος νευρογενής όγκος σε ενήλικες το σβάννωμα Υπερέχει απεικόνιση με MRI

52 Σβάννωμα, Νευρίνωμα Παρασπονδυλικές σαφώς αφοριζόμενες μάζες πυκνότητας μαλακών μορίων Ενίσχυση μετά την i.v. έγχυση σκιαγραφικής ουσίας. Μπορεί να εμφανίζουν και χαμηλές πυκνότητες λόγω κυστικής εκφύλισης ή αυξημένης περιεκτικότητας σε λίπος. Παρουσία αποτιτάνωσης σπάνια. Συχνά προκαλούν διεύρυνση του μεσοσπονδυλίου τρήματος λόγω πιεστικής διάβρωσης.

53 Γαγγλιονεύρωμα

54 Παθολογία οισοφάγου Ca οισοφάγου Αχαλασία οισοφάγου

55 Ανεύρυσμα κατιούσης αορτής

56 μεταστάσεις Τραύμα, αιμάτωμα TBC

57 Εξωμυελική Αιμοποίηση Σπάνια κατάσταση σε σοβαρή αναιμία (μεσογειακή, δρεπανοκυτταρική αναιμία) Παρασπονδυλικές μάζες πυκνότητας μαλακών μορίων Αμφοτερόπλευρες, πολυλοβωτές, κυρίως στο κατώτερο θώρακα Συχνά περιέχουν λίπος

58 Λοιπές σπάνιες «μάζες» οπισθίου μεσοθωρακίου Κήλη Bochdaleck Νευροεντερική κύστη Παγκρεατική ψευδοκύστη

59 Διαδερμική βιοψία υπό CT Τελική διάγνωση Σε βλάβες του πρόσθιου μεσοθωρακίου - θετική σε ποσοστό 100%. Πιθανή επιπλοκή σε παραστερνική προσπέλαση είναι αιμορραγία από τρώση έσω μαστικής αρτηρίας Σε βλάβες μέσου και οπίσθιου μεσοθωρακίου διαθωρακική προσπέλαση - ποσοστό επιτυχίας 75% Ποσοστό επιτυχίας διαδερμικής βιοψίας σε παρασπονδυλικές μάζες 100%

60 Συχνότερες Μάζες μεσοθωρακίου Συχνότερες μάζες (>60%) : Θυμώματα Νευρογενείς όγοι Συγγενείς κύστεις Λεμφαδενοπάθεια Συχνότερες σε ενήλικες >70% Σε παιδιά (> 80%): Θύμωμα Λέμφωμα Λεμφαδενοπάθεια Μάζες θυρεοειδούς αδένα Νευρογενείς όγκοι Εμβρυικής προέλευσης όγκοι Κύστεις αρχέγονου εντέρου (Foregut cysts)

61 Συμπεράσματα Καλή γνώση ακτινοανατομίας μεσοθωρακίου Απαραίτητη για τη Διαφορική Διάγνωση παθήσεων Αξονικη Τομογραφία μέθοδος εκλογής Εντόπιση στο μεσοθωράκιο - προέλευση Επέκταση Χαρακτηρισμός Σωστή Διάγνωση

Σχετικά έγγραφα

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ Α. Δ. ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ Α. Δ. ΓΟΥΛΙΑΜΟΣ Ορισμός : Μεσοθωράκιο είναι ο εξωυπεζωκοτικός χώρος που παρεμβάλλεται μεταξύ των πνευμόνων Περιλαμβάνει την καρδιά και τα μεγάλα αγγεία, το περικάρδιο,