ΥΡΗΙΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ ΓΙΑ ΣΟΝ ΝΕΟ ΙΟ ΓΡΙΠΗ Α (Η1Ν1)

Transcript

1 ΥΡΗΙΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ ΓΙΑ ΣΟΝ ΝΕΟ ΙΟ ΓΡΙΠΗ Α (Η1Ν1) Επιμέλεια ζύνηαξηρ: Γπαθείο Ελέγσος Λοιμώξευν ΓΝΑ ΚΑΣ Κηθιζιά, Μάιορ 2009 ΕΡΧΣΗΕΙ ΚΑΙ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΓΙΑ ΣΗ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΣΟ ΝΕΟ ΙΟ Α(Η1Ν1) Σι είναι ο νέορ ιόρ ηηρ γπίπηρ; Ο λένο ηφο ηεο γξίπεο Α(Η1Ν1) πνπ απνκνλψζεθε γηα πξψηε θνξά ηνλ Απξίιην ηνπ 2009, είλαη έλαο λένο ππφηππνο ηνπ ηνχ ηεο γξίπεο πνπ πξνζβάιιεη θαη ηνπο αλζξψπνπο. Πεξηέρεη γνλίδηα απφ ηφ ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ, ησλ πηελψλ θαη ησλ αλζξψπσλ ζε έλα ζπλδπαζκφ πνπ δελ είρε εκθαληζηεί πνηέ έσο ηψξα. Επίζεο, είλαη βέβαην φηη ν ηφο κεηαδίδεηαη απφ άλζξσπν ζε άλζξσπν θαη ε λφζεζε έρεη πεξηγξαθεί σο πνιχ ζνβαξή ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ζην Μεμηθφ, παξφηη ε βαξχηεηα ηεο λφζνπ εκθαλίδεηαη κηθξφηεξε ζε άιιεο πεξηνρέο. Σι είναι η γπίπη ηυν σοίπυν; 1

2 Η γξίπε ησλ ρνίξσλ είλαη κία νμεία ηνγελήο ινίκσμε ηνπ αλαπλεπζηηθνχ ζπζηήκαηνο ησλ ρνίξσλ πνπ πξνθαιείηαη απφ ηφ γξίπεο ηχπνπ Α. Ο ηφο κεηαδίδεηαη θαη ζε άγξηα πηελά, πνπιεξηθά, άινγα θαη αλζξψπνπο, αιιά ε κεηάδνζε απφ ην έλα δσηθφ είδνο ζην άιιν είλαη πνιχ ζπάληα. Λφγσ ηεο νκνηφηεηαο ηνπ λένπ ηνχ κε ηνλ ηφ ηεο γξίπε ησλ ρνίξσλ αξρηθά ζεσξήζεθε φηη ε λέα γξίπε είρε πξνέιζεη απφ ηνπο ρνίξνπο, πξάγκα πνπ απνδείρζεθε φηη δελ ίζρπε. Ποια είναι η διαθοπά μεηαξύ ηηρ γπίπηρ ηυν σοίπυν και ηηρ γπίπηρ από ηο νέο ιό; ε αληίζεζε κε ηνλ ηππηθφ ηφ ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ, ν λένο ηφο ηεο γξίπεο Α(Η1Ν1) πεξηέρεη γνλίδηα απφ ηνχο γξίπεο ησλ ρνίξσλ, ησλ πηελψλ θαη ησλ αλζξψπσλ. Επηπιένλ, ν ηππηθφο ηφο ηεο γξίπεο ησλ ρνίξσλ κεηαδίδεηαη ζπλήζσο κέζσ άκεζεο επαθήο κε ρνίξνπο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, ν λένο ηφο ηεο γξίπεο Η1Ν1 κεηαδίδεηαη απφ άλζξσπν ζε άλζξσπν θαη θαηαιήγεη, κεξηθέο θνξέο, ζε ζνβαξή λφζεζε. Ποια είναι ηα κλινικά ζςμπηώμαηα ηηρ γπίπηρ από ηο νέο ιό; Σα ζπκπηψκαηα ηεο λφζνπ είλαη παξφκνηα κε απηά ηεο επνρηθήο γξίπεο θαη κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ: αηθλίδηα έλαξμε ππξεηνύ θαη ζπκπηώκαηα από ην αλαπλεπζηηθό ζύζηεκα (φπσο βήραο, θαηαξξνή, πνλφιαηκνο, πφλνο ζηνπο κπο, πνλνθέθαινο), ελψ κπνξεί λα παξνπζηαζηνχλ θαη άιια ζπκπηψκαηα, φπσο ξίγε, αίζζεκα θφπσζεο, δηάξξνηα θαη έκεηνη. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, παξαηεξείηαη ζνβαξή λφζεζε ζε θαηά ηα άιια πγηείο αλζξψπνπο πνπ κνιχλνληαη κε ηνλ ηφ. Πώρ μολύνονηαι οι άνθπυποι με ηο νέο ιό ηηρ γπίπηρ Α(Η1Ν1); Οη άλζξσπνη κνιχλνληαη κε ηνλ ηφ κε ηνλ ίδην ηξφπν φπσο θαη ζηελ επνρηθή γξίπε. Ο ηφο κεηαδίδεηαη απφ άλζξσπν ζε άλζξσπν κέζσ ζηαγνληδίσλ απφ αζζελή πνπ βήρεη ή θηεξλίδεηαη. Σα ζηαγνλίδηα εθηνμεχνληαη ζην πεξηβάιινλ θαη επηθάζνληαη ζε επηθάλεηεο απ φπνπ ν ηφο κπνξεί λα κεηαδνζεί έκκεζα κε ηα ρέξηα ηα νπνία αθνχ έρνπλ πξνεγνπκέλσο αθνπκπήζεη ζε κνιπζκέλεο επηθάλεηεο ζηελ ζπλέρεηα αθνπκπνχλ ηε κχηε, ην ζηφκα ή ηα κάηηα, κεηαθέξνληαο ηνλ ηφ. Μποπεί ο νέορ ιόρ να μεηαδοθεί ζηον άνθπυπο μέζυ καηανάλυζηρ σοιπινού κπέαηορ και παπαγόνηυν ηος; Όσι. Ο λένο ηφο ηεο γξίπεο δελ κεηαδίδεηαη κε ηελ θαηαλάισζε θαιά καγεηξεκέλνπ ρνηξηλνχ θξέαηνο ή παξαγφλησλ ηνπ. Απηφο ν λένο ηφο δελ έρεη απνκνλσζεί κέρξη ζήκεξα ζε δψα θαη δελ ππάξρνπλ ελδείμεηο φηη ν ηφο βξίζθεηαη ζηελ αιπζίδα παξαγσγήο ρνηξηλνχ θξέαηνο. Η Επξσπατθή Αξρή Αζθάιεηαο Σξνθίκσλ (EFSA) θαη ην Επξσπατθφ Κέληξν Ειέγρνπ θαη Πξφιεςεο Ννζεκάησλ (ECDC) δελ έρνπλ θαλέλα επηζηεκνληθά ηεθκεξησκέλν δεδνκέλν πνπ λα ζπλεγνξεί ππέξ ηεο άπνςεο φηη νη ηνί ηεο γξίπεο κπνξνχλ λα κεηαδνζνχλ ζηνλ άλζξσπν κέζσ θαηαλάισζεο θξέαηνο, φπσο είλαη ην ρνηξηλφ θξέαο θαη ηα παξάγσγά ηνπ. ηε ζεσξεηηθή πεξίπησζε πνπ ν λένο ηφο πεξάζεη θαη ζηνπο ρνίξνπο, ε ζσζηή ζεξκηθή επεμεξγαζία (καγείξεκα ψζηε ε ζεξκνθξαζία ζε φιν ην ηκήκα ηνπ καγεηξεπφκελνπ θξέαηνο λα θζάζεη ηνπο 70 ν C) ζα ζθφησλε ηνλ ηφ, πξάγκα πνπ ζπκβαίλεη θαη γηα άιινπο ηνχο θαη βαθηήξηα. Παξφιν πνπ ζε πνιινχο αλζξψπνπο αξέζεη λα θαηαλαιψλνπλ σκφ θξέαο, νη νδεγίεο πνπ πάληα ήηαλ θαη είλαη ζε ηζρχ πξνηξέπνπλ ζε θαιό καγείξεκα όισλ ησλ εηδώλ θξέαηνο γηα ηελ απνθπγή κεηάδνζεο ζηνλ άλζξσπν πνιιψλ ηξνθηκνγελψλ λνζεκάησλ. Πάληα ζπληζηάηαη ε 2

3 ζρνιαζηηθή ηήξεζε ησλ θαιώλ πξαθηηθώλ πγηεηλήο ζηηο θνπδίλεο, θαζψο θαη ην θαιφ πιχζηκν ησλ ρεξηψλ, ησλ επηθαλεηψλ θαη ηνπ ρξεζηκνπνηνχκελνπ εμνπιηζκνχ κε ζαπνχλη κεηά ην ρεηξηζκφ σκνχ θξέαηνο. Σι εννοούμε με ηον όπο «πανδημία γπίπηρ»; Η παλδεκία γξίπεο ραξαθηεξίδεηαη κία επηδεκία κε παγθόζκηα εμάπισζε πνπ πξνθαιείηαη απφ έλα θαηλνχξην ηφ ηεο γξίπεο πνπ πξνζβάιιεη έλα κεγάιν πνζνζηφ ηνπ πιεζπζκνχ πνπ δελ έρεη αλνζία ζηνλ ηφ. Καηά ηνλ εηθνζηφ αηψλα, ππήξμαλ 3 παλδεκίεο (ην 1918, ην 1957 θαη ην 1968). Τπάπσει εμβόλιο για ηο νέο ιό γπίπηρ Α(Η1Ν1); Παξφηη ππάξρεη εκβφιην πνπ πξνζηαηεχεη ηνπο ρνίξνπο απφ ηε γξίπε ησλ ρνίξσλ, δελ ππάξρεη απηή ηε ζηηγκή εκβφιην πνπ λα πξνζηαηεχεη ηνπο αλζξψπνπο απφ ην λέν ηφ γξίπεο Α(Η1Ν1). Γίλνληαη φκσο πξνζπάζεηεο λα παξαζθεπαζηεί ηέηνην εκβφιην ην νπνίν ζα είλαη απφ δεκνζηνγξαθηθέο πιεξνθνξίεο, έηνηκν ηνλ επηέκβξην. Σο ςπάπσον εμβόλιο για ηην εποσική γπίπη πποζηαηεύει ηον άνθπυπο από ηο νέο ιό γπίπηρ Α(Η1Ν1); Παξφηη ν λένο ηφο έρεη θάπνηεο νκνηφηεηεο κε ηελ θνηλή επνρηθή γξίπε, δελ θαίλεηαη φηη ην εκβφιην ηεο επνρηθήο γξίπεο πξνζηαηεχεη απφ ην λέν ηφ Α(Η1Ν1). Ενδεχομένως να προζθέρει μόνο μερική προζηαζία, θαη γίλνληαη έξεπλεο γηα λα εμαθξηβσζεί απηφ, νη νπνίεο φκσο ζα ρξεηαζηνχλ αξθεηφ ρξφλν Πυρ γίνεηαι η καηάηαξη κπούζμαηορ; Κξνχζκα ππφ δηεξεχλεζε: θάζε άηνκν πνπ πιεξνί ηα θιηληθά ΚΑΙ επηδεκηνινγηθά θξηηήξηα (βι. πάξα θάησ) Πηζαλφ θξνχζκα: θάζε άηνκν πνπ πιεξνί ηα θιηληθά ΚΑΙ επηδεκηνινγηθά θξηηήξηα ΚΑΙ εξγαζηεξηαθή δηάγλσζε ινίκσμεο απφ ηφ γξίπεο ηχπνπ Α γηα ηνλ νπνίν ην Κέληξν Αλαθνξάο Γξίπεο δελ κπνξεί λα πξνζδηνξίζεη ηνλ ππφηππν Επηβεβαησκέλν θξνχζκα: θάζε άηνκν πνπ πιεξνί ηα εξγαζηεξηαθά θξηηήξηα γηα ηε δηάγλσζε Πυρ γίνεηαι η διαλογή ζηο νοζοκομείο; - Εθαξκφδεηαη ζε φινπο ηνπο αζζελείο πνπ κπνξεί λα ζεσξεζνχλ χπνπηνη (ππεξππξεμία, ζπκπηψκαηα αλαπλεπζηηθνχ). - Γίλεηαη ζε εηδηθά δηακνξθσκέλν ρψξν δηαινγήο - Σν πξνζσπηθφ δηαινγήο θνξάεη απιή ρεηξνπξγηθή κάζθα - Γίλνληαη νη εξσηήζεηο δηαινγήο (βι. πάξα θάησ) - ε πεξίπησζε ζεηηθήο απάληεζεο θξνχζκα ππφ δηεξεχλεζε - ρνξεγείηαη ζηνπο αζζελείο κία απιή ρεηξνπξγηθή κάζθα. Ποιερ είναι οι επυηήζειρ διαλογήρ ; Οη αζζελείο πξέπεη λα πιεξνχλ θιηληθά ΚΑΙ επηδεκηνινγηθά θξηηήξηα: ΚΛΙΝΙΚΑ ΚΡΙΣΗΡΙΑ - Ππξεηφο >38νC - ΚΑΙ ζπκπηψκαηα θαη ζεκεία αλαπλεπζηηθήο ινίκσμεο ΚΑΙ 3

4 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΡΙΣΗΡΙΑ Καηά ην 7ήκεξν πξηλ ηελ έλαξμε ησλ ζπκπησκάησλ, έλα απφ ηα παξαθάησ: - ηελή επαθή κε επηβεβαησκέλν θξνχζκα γξίπεο απφ λέν ηφ Α Η1Ν1 θαηά ηελ πεξίνδν ηεο αζζέλεηαο ηνπ θξνχζκαηνο - Σαμίδη ζε πεξηνρή κε ζπλερή κεηάδνζε απφ άλζξσπν ζε άλζξσπν ηνπ λένπ ηνχ γξίπεο Α Η1Ν1 - Εξγαζία ζε εξγαζηήξην ζην νπνίν εμεηάδνληαη δείγκαηα ηνπ λένπ ηνχ γξίπεο Α Η1Ν1. Οη κέρξη ζήκεξα νδεγίεο δεηνχλ λα δηαθνκίδεηαη ν αζζελή ζηα λνζνθνκεία αλαθνξάο (ηζκαλφγιεην, σηεξία, Αηηηθφ, παηδηά Αγ. νθία, καηεπηηθά Ειελα) Μποπεί να θεπαπεςηεί η γπίπη από ηο νέο ιό Α(Η1Ν1) ζηοςρ ανθπώποςρ; Απφ ηα δηαζέζηκα θάξκαθα, ν λένο ηφο γξίπεο A(H1N1) είλαη επαίζζεηνο ζηνπο αλαζηνιείο λεπξακηληδάζεο (νζειηακηβίξε Tamiflu θαη δαλακηβίξε Relenza) αιιά αλζεθηηθφο ζηελ ακαληαδίλε θαη ξηκαληαδίλε. Πάλησο ε ζεξαπεία γηα ηε γξίπε είλαη θπξίσο ζπκπησκαηηθή. Είναι αζθαλέρ να ηαξιδέτυ ζε πεπιοσέρ όπος έσοςν παπαηηπηθεί κπούζμαηα; χκθσλα θαη κε ηηο νδεγίεο ηνπ ΚΕΕΛΠΝΟ θαη ησλ δηεζλψλ νξγαληζκψλ, ζπληζηάηαη ηα άηνκα πνπ ζρεδηάδνπλ λα ηαμηδέςνπλ ζε πεξηνρέο κε ηεθκεξησκέλε ζπλερή κεηάδνζε ηνπ λένπ ηνχ γξίπεο Α(Η1Ν1) λα απνθχγνπλ λα ηαμηδέςνπλ εάλ απηφ δελ είλαη απαξαίηεην. Όζνη παξ' φια απηά απνθαζίζνπλ λα ηαμηδέςνπλ εθεί, κπνξνχλ λα απεπζχλνληαη ζην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ ΚΕΕΛΠΝΟ ( ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο ( ή ηνπ Επξσπατθνχ Κέληξνπ Ειέγρνπ Ννζεκάησλ (ecdc.europa.eu) γηα ηηο ηειεπηαίεο πιεξνθνξίεο. ε πεξίπησζε πνπ αζζελήζνπλ, ζα πξέπεη λα αλαδεηνχλ ηαηξηθή βνήζεηα. Όινη γεληθά νη ηαμηδηώηεο ζα πξέπεη λα ηεξνύλ κε ζρνιαζηηθόηεηα κέηξα πξνζσπηθήο πγηεηλήο, όπσο αλαθέξνληαη πην θάησ. Πυρ μποπώ να πποζηαηεςηώ από ηη νόζο; Απνθεύγεηε ζηελέο επαθέο κε άηνκα πνπ έρνπλ αζζελήζεη. Εάλ αξξσζηήζεηε, θξαηείζηε απφζηαζε απφ ηνπο άιινπο γηα λα κελ ηνπο κεηαδψζεηε ηε λφζν Εάλ αξξσζηήζεηε, κελ πεγαίλεηε ζηε δνπιεηά ή ζην ζρνιείν, αιιά κείλεηε ζην ζπίηη ζαο γηα λα κελ κεηαδψζεηε ηελ αζζέλεηα θαη ζηνπο άιινπο Καιύςηε ην ζηφκα θαη ηε κχηε ζαο κε καληήιη φηαλ βήρεηε ή θηεξλίδεζηε. Πεηάμηε ην καληήιη ζηα ζθνππίδηα κεηά ηε ρξήζε ηνπ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν, πξνζηαηεχεηε ηνπο άιινπο Τν ζπρλό πιύζηκν ρεξηώλ ζα ζαο πξνζηαηέςεη από ηα κηθξόβηα θαη ηνπο ηνύο. Πιέλεηε ηα ρέξηα ζαο ζπρλά, εηδηθά κεηά απφ ηνλ ην βήρα ή ην θηέξληζκα. Σα θαζαξηζηηθά ρεξηψλ πνπ πεξηέρνπλ αιθνφι είλαη επίζεο απνηειεζκαηηθά. Απνθύγεηε λα αθνπκπάηε ηα κάηηα ζαο, ηε κύηε ή ην ζηόκα ζαο, γηαηί κε απηφλ ηνλ ηξφπν εμαπιψλεηαη θαη αλαηξνθνδνηείηαη ε κφιπλζε. Μόλιρ επέζηπετα από πεπιοσή με ηεκμηπιυμένη ζςνεσή μεηάδοζη ηος νέος ιού γπίπηρ. Σι θα ππέπει να κάνυ; Όζνη ηαμηδηώηεο επέζηξεςαλ από πεξηνρή κε ηεθκεξησκέλε ζπλερή κεηάδνζε ηνπ λένπ ηνύ γξίπεο Α(Η1Ν1), ζα πξέπεη λα είλαη ζε επηθπιαθή γηα 7 εκέξεο κεηά ηελ επηζηξνθή ηνπο. Αλ ζην δηάζηεκα απηφ παξνπζηάζνπλ ππξεηφ ή άιια ζπκπηψκαηα γξίπεο (βι. παξαπάλσ), ζπληζηάηαη λα παξακείλνπλ ζην ζπίηη πξνθεηκέλνπ λα κε κεηαδψζνπλ ηνλ ηφ ζε άιια άηνκα. Αθφκε ζα πξέπεη λα απεπζπλζνχλ ακέζσο ζηνλ ηαηξφ ηνπο. Οδεγίεο κπνξνχλ επίζεο λα ιάβνπλ ζηελ πεξίπησζε απηή θαη απφ ην ΚΕΕΛΠΝΟ, ζην ηειέθσλν Είναι ςποσπευηικό όλα ηα άηομα με ηη νέα γπίπη να νοζηλεύονηαι ζε νοζοκομείο; 4

5 Όσι. Απηφ είλαη επηινγή ηνπ παζνιφγνπ ηαηξνχ ν νπνίνο ζα εμεηάζεη ηνλ αζζελή φπσο γίλεηαη ζε θάζε πεξίπησζε εκπχξεηνπ ινίκσμεο ηνπ αλαπλεπζηηθνχ θαη ζα θξίλεη ηνπο ιφγνπο ηεο παξακνλήο ηνπ αζζελνχο ζην λνζνθνκείν: επηβαξπκέλε γεληθή θαηάζηαζε απφ πξνυπάξρνπζεο λφζνπο, βαξηά αλαπλεπζηηθή αλεπάξθεηα θιπ ΣΡΕΥΟΤΕ ΟΔΗΓΙΕ ΓΙΑ ΣΑ ΜΕΣΡΑ ΠΡΟΛΗΦΗ ΜΕΣΑΔΟΗ ΣΗ ΛΟΙΜΧΞΗ Σα κέηξα πξφιεςεο κεηάδνζεο ηεο κεηάδνζεο ηεο γξίπεο απφ λέν ηφ Α/Η1Ν1 ζε αλζξψπνπο πεξηιακβάλνπλ: βαζικέρ πποθςλάξειρ, πποθςλάξειρ επαθήρ και πποθςλάξειρ ζηαγονιδίυν. Οη πξνθπιάμεηο απηέο πξέπεη λα ιακβάλνληαη απφ φινπο ηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο πνπ αζρνινχληαη κε ηε θξνληίδα ηνπ αζζελνχο. Όινη νη επαγγεικαηίεο πγείαο πνπ εηζέξρνληαη ζην ζάιακν εμέηαζεο ή λνζειείαο αζζελνχο χπνπηνπ γηα γξίπε απφ ην λέν ηχπν ηνχ Α/Η1Ν1 πξέπεη λα θνξνχλ μάζκα ςτηλήρ αναπνεςζηικήρ πποζηαζίαρ (FFP3) ή διπλή σειποςπγική μάζκα. Μη αποζηειπυμένα ιαηπικά γάνηια και ποδιά μιαρ σπήζηρ θαζψο θαη νθζαικηθή πξνζηαζία κε ρξήζε γςαλιών εςπέυρ οπηικού πεδίος (ηδηαίηεξα ζε πεξηπηψζεηο ρεηξηζκψλ πνπ ελέρνπλ ηνλ θίλδπλν δηαζπνξάο εθθξίζεσλ) πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνπο επαγγεικαηίεο πγείαο κε ηελ είζνδν ηνπο ζηνλ απνκνλσκέλν ρψξν εμέηαζεο ή λνζειείαο ηνπ αζζελνχο Ιδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζηελ ςγιεινή ηυν σεπιών πξηλ θαη κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ γαληηψλ θαη ηνπ ππφινηπνπ Αηνκηθνχ Εμνπιηζκνχ Πξνζηαζίαο θαζψο θαη κεηά απφ νπνηαδήπνηε πηζαλή επαθή κε αλαπλεπζηηθέο εθθξίζεηο ηνπ αζζελή. Υπονική διάπκεια πποθςλάξευν Σα κέηξα απνκφλσζεο ησλ αζζελψλ ιακβάλνληαη γηα 7 ημέπερ απφ ηελ έλαξμε ησλ ζπκπησκάησλ ή κέρξη ηελ πιήξε ςποσώπηζη ηυν ζςμπηυμάηυν θαη επηιέγεηαη απηφ πνπ δηαξθεί πεξηζζφηεξν. Η πεπίοδορ μεηαδοηικόηηηαρ ππνινγίδεηαη φηη είλαη απφ κία εκέξα πξηλ έσο θαη 7 εκέξεο κεηά ηελ έλαξμε ησλ ζπκπησκάησλ. Αζζελείο πνπ εμαθνινπζνχλ λα παξνπζηάδνπλ ζπκπηψκαηα θαη κεηά απφ ηηο 7 εκέξεο πξέπεη λα ζεσξνχληαη κεηαδνηηθνί έσο ηελ ππνρψξεζε ησλ ζπκπησκάησλ. Σα παηδηά θαη νη αλνζνθαηαζηαικέλνη αζζελείο ίζσο παξακέλνπλ κεηαδνηηθνί γηα κεγαιχηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα. ΣΡΕΥΟΤΕ ΟΔΗΓΙΕ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ Η1Ν1 ΚΑΙ ΝΟΗΛΕΙΑ ΑΘΕΝΧΝ ΣΟ ΠΙΣΙ Η εθηίκεζε ηεο αλάγθεο εηζαγσγήο ζε λνζνθνκείν ή λνζειείαο ζην ζπίηη γίλεηαη απφ ηνλ ηαηξφ ζηνλ νπνίν απεπζχλζεθε ν αζζελήο βάζεη ηεο βαξχηεηαο ηεο θιηληθήο εηθφλαο θαη ησλ απνηειεζκάησλ εξγαζηεξηαθψλ εμεηάζεσλ, φπνπ απηέο θξίλνληαη απαξαίηεηεο. 5

6 Ο ηαηξφο ζα ζπλεθηηκήζεη θαη παξάγνληεο θηλδχλνπ γηα ζνβαξφηεξε ινίκσμε φπσο έγθπεο γπλαίθεο ή αζζελείο πνπ πάζρνπλ απφ ρξφληα ηαηξηθά πξνβιήκαηα (π.ρ. ζαθραξψδεο δηαβήηεο θαη θαξδηναλαπλεπζηηθή λφζνο). Η αλάγθε ρνξεγήζεσο αληηηθψλ θαξκάθσλ γηα ζεξαπεία ηνπ ππφπηνπ θξνχζκαηνο θαζψο θαη γηα ρεκεηνπξνθχιαμε ησλ ζηελψλ ηνπ επαθψλ (π.ρ. άηνκα ηνπ νηθνγελεηαθνχ ηνπ πεξηβάιινληνο) ζα ζπλεθηηκεζεί βάζεη ησλ επηδεκηνινγηθψλ πιεξνθνξηψλ θαη ζα ρνξεγεζεί βάζεη ησλ νδεγηψλ πξνο λνζνθνκεία γηα ρεηξηζκφ ππφπηνπ πεξηζηαηηθνχ. ΠΡΟΟΥΗ: απαγνξεχεηαη ε ρξήζε αζπηξίλεο, ή πξντφλησλ κε αζπηξίλε γηα ζπκπησκαηηθή αλαθνχθηζε (π.ρ. ππξεηνχ, θεθαιαιγίαο, κπαιγηψλ) ηδηαίηεξα ζε εθήβνπο θαη παηδηά ιφγσ ηνπ απμεκέλνπ θηλδχλνπ ζπλδξφκνπ Reye (ζνβαξή αληίδξαζε ζε άηνκα κε γξίπε πνπ πήξαλ αζπηξίλε). Πποθςλάξειρ μεηάδοζηρ ηηρ γπίπηρ ζηο οικιακό (και νοζοκομειακό) πεπιβάλλον 1. Οη πξνθπιάμεηο κεηάδνζεο ηεο ινίκσμεο πξέπεη λα ιακβάλνληαη γηα δηάζηεκα 7 εκεξώλ κεηά ηελ έλαξμε ησλ ζπκπησκάησλ ηνπ αζζελή. 2. ηα παηδηά θάησ ησλ 12 εηψλ νη πξνθπιάμεηο πξέπεη λα ιακβάλνληαη γηα εκέξεο κεηά ηελ έλαξμε ησλ ζπκπησκάησλ. ην δηάζηεκα απηφ ν αζζελήο πξέπεη λα παξακείλεη ζην ζπίηη ηνπ θαη λα κελ πεγαίλεη ζηελ εξγαζία, ζην ζρνιείν, ζηνλ παηδηθφ ζηαζκφ ή άιινπο δεκφζηνπο ρψξνπο. Ο αζζελήο πξέπεη λα πεξηνξίζεη ζην ειάρηζην ηελ επαθή ηνπ κε άιια άηνκα ηνπ ζπηηηνχ θαη ηδηαίηεξα κε εππαζείο νκάδεο (έγθπεο γπλαίθεο, αλνζνθαηεζηαικέλα άηνκα, παηδηά, ειηθησκέλνη). 3. Εάλ ρξήδεη θξνληίδαο απηή θαιφ είλαη παξέρεηαη απφ κφλν έλα άηνκν. (Καηά πξνηίκεζε φρη έγθπνο γπλαίθα, ιφγσ πςειφηεξνπ θηλδχλνπ επηπινθψλ απφ γξίπε ζε εγθχνπο). 4. Εάλ ν αζζελήο πξέπεη λα παξακείλεη ζην ζπίηη, λα λνζειεχεηαη ζε θαιά αεξηδφκελν δσκάηην απνκνλσκέλνο απφ ηνπο ππφινηπνπο θαηνίθνπο ηνπ ζπηηηνχ. Η πφξηα ηνπ δσκαηίνπ πξέπεη λα είλαη πάληα θιεηζηή. ην ρψξν απηφ ζπληζηάηαη λα ππάξρνπλ δίπια ζην θξεβάηη ηνπ αζζελή, εθηφο απφ ηα απαξαίηεηα γηα ηε λνζειεία ηνπ (ζεξκφκεηξν, αληηππξεηηθά θ.α.), ραξηνκάληηια, ρεηξνπξγηθέο κάζθεο, αιθννινχρν αληηζεπηηθφ θαη έλαο θάδνο κε θαπάθη (θαηά πξνηίκεζε πνδνθίλεηνο) κε πιαζηηθή ζαθνχια γηα ηελ απφξξηςε ησλ ραξηνκάληηισλ. Εάλ ην επηηξέπεη ε δηακφξθσζε ηνπ ζπηηηνχ, ζπληζηάηαη ε δηάζεζε ληπηήξα θαη ηνπαιέηαο κε άκεζε επηθνηλσλία κε ην δσκάηην λνζειείαο. Εάλ φρη θαη εάλ είλαη δπλαηφλ πξέπεη λα ππάξρεη θαιφο αεξηζκφο θαη ζρνιαζηηθή θαζαξηφηεηα ζε θνηλνχο ρψξνπο (π.ρ. θνπδίλα, ηνπαιέηα). 5. Ο ηαηξηθφο εμνπιηζκφο (ζεξκφκεηξα, πηεζφκεηξα) πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη απνθιεηζηηθά γηα ηνλ αζζελή. 6. Όηαλ ν αζζελήο βήρεη ή θηεξλίδεηαη πξέπεη πάληα λα ρξεζηκνπνηεί ραξηνκάληηια, κε ηα νπνία λα θαιχπηεη ηνλ βήρα ή ην θηέξληζκα ηνπ. ηε ζπλέρεηα πξέπεη λα ηα απνξξίπηεη ζε πιαζηηθή ζαθνχια θαη αθνινχζσο ζην ζάθν απνξξηκκάησλ. Ακέζσο κεηά ν αζζελήο πξέπεη λα πιέλεη ηα ρέξηα ηνπ θαη λα αθνινπζεί επάιεηςε κε αιθννινχρν δηάιπκα. 7. Όια ηα άηνκα πνπ ζπγθαηνηθνχλ κε ηνλ αζζελή πξέπεη λα αθνινπζνχλ ζρνιαζηηθά ηηο πξνθπιάμεηο κεηάδνζεο. πγθεθξηκέλα, απαηηείηαη ζςσνό πλύζιμο ηυν σεπιών με ζαπούνι και νεπό και ακολούθυρ ανηιζητία με αλκοολούσο διάλςμα. Σα σέπια ππέπει να πλένονηαι ππιν και μεηά κάθε επαθή (θπονηίδα) με ηον αζθενή ή ηην επαθή με ανηικείμενα πος πιθανόν να έσοςν μολςνθεί από ηον αζθενή ή ηιρ εκκπίζειρ ηος. 8. Η ρξήζε γαληηψλ επηβάιιεηαη θαηά ηελ θξνληίδα ηνπ αζζελή θαη ηελ επαθή κε αλαπλεπζηηθέο εθθξίζεηο (πηχεια, εθθξίζεηο κεηά απφ βήρα). Ακέζσο κεηά ηελ αθαίξεζε ησλ γαληηψλ πξέπεη λα αθνινπζεί πιχζηκν ησλ ρεξηψλ κε λεξφ θαη ζαπνχλη. Σα γάληηα πξέπεη λα πεηηνχληαη κεηά ηε ρξήζε θαη λα κελ μαλαρξεζηκνπνηνχληαη. Αλ δελ ππάξρεη δπλαηφηεηα πιπζίκαηνο ησλ ρεξηψλ κε ζαπνχλη θαη λεξφ, ην άηνκν πνπ θξνληίδεη ηνλ 6

7 αζζελή πξέπεη λα πιέλεη ηα ρέξηα ηνπ κε αιθννινχρν αληηζεπηηθφ. Η σπήζη ηυν γανηιών δεν ςποκαθιζηά ή ανηικαθιζηά ηην ςγιεινή ηυν σεπιών. 9. ε πεξίπησζε πνπ πξνβιέπεηαη ζηελή επαθή θάπνηνπ αηφκνπ κε ηνλ αζζελή (απφζηαζε 1 κέηξνπ) θαη νη δχν πξέπεη λα θνξνχλ ρεηξνπξγηθή κάζθα. 10. Άηνκα πνπ θξνληίδνπλ κηθξά παηδηά πνπ αζζελνχλ, φηαλ θξαηνχλ ηα παηδηά ζα πξέπεη λα ηνπνζεηνχλ ην ζαγφλη ησλ παηδηψλ ζηνλ ψκν ηνπο ψζηε απηά λα κελ βήρνπλ ζην πξφζσπφ ηνπο. Καιφ είλαη ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο λα ειαρηζηνπνηείηαη ν ρξφλνο άκεζεο επαθήο θαη λα ρξεζηκνπνηείηαη ρεηξνπξγηθή κάζθα ή κάζθα πςειήο αλαπλεπζηηθήο πξνζηαζίαο κίαο ρξήζεσο. Μεηά ηελ αθαίξεζε ηεο κάζθαο πξέπεη λα αθνινπζεί πξνζεθηηθή πγηεηλή ησλ ρεξηψλ. 11. Σα άηνκα πνπ εηζήιζαλ ζην δσκάηην λνζειείαο ηνπ αζζελή δελ πξέπεη λα πηάλνπλ ηα κάηηα, ηε κχηε θαη ην ζηφκα ηνπο, φπσο θαη ηα αληηθείκελα ηνπ πεξηβάιινληνο πξηλ εμέιζνπλ απφ ην δσκάηην, απνξξίςνπλ ηε κάζθα θαη ηα γάληηα, πιχλνπλ ηα ρέξηα ηνπο θαη θάλνπλ επάιεηςε κε αιθννινχρν αληηζεπηηθφ. Γηα ην ζθνπφ απηφ πξέπεη λα ππάξρεη αθξηβψο έμσ απφ ην δσκάηην φπνπ λνζειεχεηαη ν αζζελήο θάδνο κε πιαζηηθή ζαθνχια. 12. Απαγνξεχνληαη ην θάπληζκα θαη ε ιήςε ηξνθήο ή πγξψλ κέζα ζην δσκάηην ηνπ αζζελή απφ άιια άηνκα. 13. Ο αζζελήο δελ πξέπεη λα κνηξάδεηαη κε άιια άηνκα νηθηαθά ζθεχε, πεηζέηεο, ζεληφληα ή ξνχρα. Σα αληηθείκελα απηά κπνξνχλ λα μαλαρξεζηκνπνηεζνχλ κεηά απφ πιχζηκν κε δεζηφ λεξφ θαη απνξξππαληηθφ ζηελ πςειφηεξε δπλαηή ζεξκνθξαζία. Ο ηκαηηζκφο ηνπ αζζελή πξέπεη λα ζπιιέγεηαη ζπρλά θαη κε ήπηεο θηλήζεηο λα ηνπνζεηείηαη ζε ζαθνχιεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα πιέλεηαη γηα ηνπιάρηζηνλ 25 ιεπηά ζηνπο 71ν C. 14. Καιφλ είλαη ν αζζελήο εθ φζνλ κπνξεί, λα θάλεη κπάλην ζε φιν ηνπ ν ζψκα θαη λα αιιάδεη ηα ξνχρα θαη ηα ζεληφληα ηνπ ζε θαζεκεξηλή βάζε, ψζηε λα κελ αλακνιχλεηαη. 15. Όιεο νη επηθάλεηεο κε ηηο νπνίεο έξρεηαη ζε επαθή ν αζζελήο πξέπεη λα θαζαξίδνληαη ζπρλά κε απνιπκαληηθά επξέσο θάζκαηνο θαη απνδεδεηγκέλεο δξαζηηθφηεηαο. ην ζπίηη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη δηάιπκα ππνρισξηψδνπο λάηξηνπ (νηθηαθή ρισξίλε) ζε αξαίσζε 1:10 (1 κέξνο ρισξίλε πξνο 10 κέξε λεξφ). Σν δηάιπκα απηφ δελ πξέπεη λα αλακηγλχεηαη κε άιια θαζαξηζηηθά ή απνιπκαληηθά θαη πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη άκεζα κεηά ηελ παξαζθεπή ηνπ γηαηί αιιηψο ράλεη ηε δξαζηηθφηεηά ηνπ. Σν άηνκν πνπ θαζαξίδεη πξέπεη λα θνξά ειαζηηθά γάληηα κηαο ρξήζεσο θαη κάζθα. 16. Ο εμνπιηζκφο λνζειείαο (π.ρ. ζεξκφκεηξα, πηεζφκεηξα) κπνξεί λα απνιπκαλζεί κε δηάιπκα αιθνφιεο 70%. 17. Σα απνξξίκκαηα ηνπ αζζελή πξέπεη λα ηνπνζεηνχληαη ζε ζάθν απνξξηκκάησλ πνπ θιείλεη θαιά. Σν άηνκν πνπ ηα απνξξίπηεη πξέπεη λα θνξά γάληηα. 18. Οη κεηαθηλήζεηο ηνπ αζζελή πξέπεη λα πεξηνξίδνληαη ζηηο απνιχησο απαξαίηεηεο. ε πεξίπησζε πνπ πξέπεη λα κεηαθεξζεί ζε άιιν ρψξν ή θαη έμσ απφ ην ζπίηη γηα ηαηξηθνχο ιφγνπο, ν αζζελήο θαη ν ζπλνδφο ηνπ πξέπεη λα θνξνχλ ρεηξνπξγηθή κάζθα. 19. Οη επηζθέςεηο πξνο ηνλ αζζελή πξέπεη λα απνηξέπνληαη φζν είλαη δπλαηφ. Έλα ηειεθώλεκα είλαη αζθαιέζηεξν από κία επίζθεςε. Σν ηειέθσλν πξέπεη λα απνιπκαίλεηαη κεηά ηελ ρξήζε απφ ηνλ αζζελή, φπσο θαη φηη άιιν θνηλφρξεζην έρεη αγγίμεη. ε πεξίπησζε πνπ θαηαζηεί αλαγθαία κία επίζθεςε, απηή πξέπεη λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην ζχληνκε θαη ν επηζθέπηεο λα θνξά ρεηξνπξγηθή κάζθα θαη γάληηα. 20. Σα άηνκα πνπ πηζαλφλ ήξζαλ ζε επαθή κε ηνλ αζζελή ή ηηο εθθξίζεηο ηνπ πξέπεη λα είλαη ζε εγξήγνξζε γηα 7* εκέξεο κεηά ηελ ηειεπηαία πηζαλή έθζεζε, γηα ηελ εκθάληζε ππξεηνχ ή ζπκπησκάησλ απφ ην αλαπλεπζηηθφ (βήραο, δχζπλνηα). 21. ε πεξίπησζε εκθάληζεο ζπκπησκάησλ πξέπεη λα εμεηαζζνχλ απφ ηαηξφ. Καηά ηελ πξνζέιεπζή ηνπο ζην ρψξν εμέηαζεο (ηαηξείν, Κέληξν Τγείαο, λνζνθνκείν) πξέπεη λα θνξνχλ ρεηξνπξγηθή κάζθα. 7

8 22. Άηνκα αζπκπησκαηηθά πνπ θξνληίδνπλ αζζελή κε γξίπε απφ ην παλδεκηθφ ζηέιερνο δελ ρξεηάδεηαη λα πεξηνξίζνπλ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο. Πεγή: ΚΕΕΛΠΝΟ, Γηα επηπιένλ πιεξνθνξίεο θαη ελεκέξσζε κπνξείηε λα αλαηξέρεηε ζηηο ηζηνζειίδεο: Κέληξν Ειέγρνπ θαη Πξφιεςεο Ννζεκάησλ Ειιάδαο (ΚΕΕΛΠΝΟ): Επξσπατθφ Κέληξν Ειέγρνπ θαη Πξφιεςεο Ννζεκάησλ (ECDC): Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Τγείαο (WHO): 8