Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ως κριτήριο διάγνωσης του σακχαρώδη διαβήτη

Transcript

1 Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ως κριτήριο διάγνωσης του σακχαρώδη διαβήτη Ε Μ Μ Α Ν Ο Υ Η Λ Μ. Π Α Γ Κ Α Λ Ο Σ MD P H D Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Ο Σ Δ Ι Ε Υ Θ Υ Ν Τ Η Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ «Θ Ε Ρ Μ Η» Δ Ι Α Β Η Τ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Κ Ε Ν Τ Ρ Ο «Α Ρ Ε Τ Α Ι Ο Σ» Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η 28 ο συνέδριο ΔΕΒΕ Νοέμβριος 2014

2 Δήλωση συμφερόντων Ερευνητικά πρωτόκολλα Novo-Nordisk, AstraZeneca, Boehringer Ingelheim, Roche, Novartis, SANOFI Ομιλητής Lilly, AstraZeneca, MSD, ΒΙΑΝΕΧ, Novo-Nordisk, Roche, Takeda, SANOFI, Novartis, Winmedica Συμβουλευτική υπηρεσία AstraZeneca, MSD, SANOFI, Boehringer Ingelheim, Lilly, ΒΙΑΝΕΧ

3 Παγκόσμιος επιπολασμός διαβήτη 382 εκατομ. άνθρωποι είχαν Σ.Δ. το 2013 Ο επιπολασμός προβλέπεται να αυξηθεί σε 592 εκατομ. εως το εκατομ. Άνθρωποι (46%) με Διαβήτη είναι αδιαγνωστοι IDF Diabetes Atlas 6th Ed. Available from: [Last accessed: January 2014]

4 Ο Διαβήτης είναι επιδημία με σοβαρές Μικροαγγειακές επιπλοκές επιπλοκές Μακροαγγειακές επιπλοκές Αμφιβληστροειδοπάθεια Εγκεφαλικά Επεισόδια Νεφροπάθεια Στεφανιαία Νόσος Νευροπάθεια Περιφερική Αγγειοπάθεια Harris MI. Clin Invest Med 1995;18: Nelson RG et al. Adv Nephrol Necker Hosp 1995;24: World Health Organization, 2002;Fact Sheet N 138

5 Παθοφυσιολογικές Διαταραχές ΣΔτ2 & Σχετιζόμενες Επιπλοκές Εξέλιξη Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Αντίσταση στην Ινσουλίνη Παραγωγή Ηπατικής Γλυκόζης Επίπεδα Ινσουλίνης Λειτουργία β-κυττάρων 4 7 έτη Μεταγευματική Γλυκόζη Γλυκόζη Νηστείας Ανάπτυξη Μικροαγγειακών Επιπλοκών Ανάπτυξη Μάκροαγγειακών Επιπλοκών Προδιαβήτης Διαβήτης Διάγνωση Reprinted from Primary Care, 26, Ramlo-Halsted BA, Edelman SV, The natural history of type 2 diabetes. Implications for clinical practice, , 1999, with permission from Elsevier. a Conceptual representation.

6 Διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη

7 Πλεονεκτήματα της HbA1c έναντι της FPG ή της 2HPG στην διάγνωση του ΣΔ Καλύτερη πιστοποίηση της μεθόδου μέτρησης σε σύγκριση με την μέτρηση της γλυκόζης Καλύτερος δείκτης του γλυκαιμικού φορτίου και του κινδύνου μακροχρόνιων επιπλοκών Δεν χρειάζεται δείγμα νηστείας ή δοκιμασία ανοχής γλυκόζης αλλά ένα απλό δείγμα αίματος Δεν επηρεάζεται από οξείες καταστάσεις που θα επηρεάσουν τα επίπεδα γλυκόζης Χρησιμοποιείται ως δείκτης ρύθμισης στους αλγόριθμους θεραπείας του ΣΔ

8 Retinopathy (%) Retinopathy (%) Retinopathy (%) Glycemia and Retinopathy Thresholds Pima Indians FPG 2hPG HbA1c Egyptians NHANES III 0 FPG (mg/dl) 2hPG (mg/dl) HbA1c (%) FPG (mg/dl) 2hPG (mg/dl) HbA1c (%) FPG 2hPG HbA1c FPG 2hPG HbA1c Threshold levels for the development of retinopathy are similar in all 3 populations: FPG 7.0 mmol/l 2hPG 11.1 mmol/l A1C 6.5% 5 0 FPG (mg/dl) 2hPG (mg/dl) HbA1c (%) The International Expert Committee. Diabetes Care 2009; 32: guidelines.diabetes.ca BANTING ( ) diabetes.ca Copyright 2013 Canadian Diabetes Association

9 Colagiuri S et al. Diabetes Care 34:

10 Συστάσεις της διεθνούς επιτροπής που ορίστηκε από ADA,EASD,WHO,IDF για την διάγνωση του ΣΔ Η HbA1c είναι μέθοδος μέτρησης του γλυκαιμικού φορτίου με ακρίβεια και σχετίζεται με τις χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ Η μέθοδος μέτρησης της HbA1c έχει πλεονεκτήματα σε σύγκριση με την μέθοδο μέτρησης της γλυκόζης Ο ΣΔ διαγιγνώσκεται όταν η HbA1c 6.5 που θα πρέπει να επαναληφθεί. Δεν χρειάζεται επιβεβαίωση σε συμπτωματικoύς ασθενείς με επίπεδα γλυκόζης πλάσματος 200 mg%

11 Η πρόταση της επιτροπής υιοθετήθηκε το 2010 από την ADA με την προϋπόθεση ότι η HbA1c διενεργείται με DCCT μέθοδο αναφοράς, πιστοποιημένη από το εθνικό πρόγραμμα τυποποίησης της HbA1c ( NGSP ) Το NGSP δημιουργήθηκε το 1996 στις ΗΠΑ και συστήνει την υγρή χρωματογραφία υψηλής πίεσης ( HPLC ) ως τη μέθοδο αναφοράς για τη μέτρηση της HbA1c. Το δίκτυο εργαστηρίων NGSP περιλαμβάνει ποικιλία πιστοποιημένων μεθόδων μέτρησης της HbA1c βαθμονομημένες με τη μέθοδο αναφοράς DCCT-HPLC. Η πιστοποίηση ισχύει για ένα χρόνο και η διαδικασία πιστοποίησης ακολουθεί συγκεκριμένο πρωτόκολλο.

12 Κριτήρια διάγνωσης του ΣΔ

13 Διαγνωστικά κριτήρια Οργανισμός Κατηγορία HbA1c (%) FPG (mmol/l) 2ώρες- PPG (mmol/l) WHO/IDF 1,2 ΣΔ Κίνδυνος/IFG/IGT 6,5 6,0-6,5 7,0 6,1-6,9 11,1 7,8-11,0 ADA 3 ΣΔ Κίνδυνος/IFG/IGT 6,5 5,7-6,4 7,0 5,6-6,9 11,1 7,8-11,0 AACE 4 ΣΔ Κίνδυνος/IFG/IGT 6,5 5,5-6,4 7,0 5,6-6,9 11,1 7,8-11,0 Υπάρχει γενική συμφωνία ανάμεσα σε διεθνείς οργανισμούς για τα κριτήρια βάσει τιμών αποκοπής για το διαβήτη και "προδιαβητικές καταστάσεις 1. WHO WHO ADA. Diabetes Care. 2012;35(Suppl 1):S11-S63 4. Handelsman Y, et al. Endocr Prac. 2011;17(Suppl 2):1-53. Job code: EU/ALO

14 Diagnosis of Prediabetes* 2013 Test Result Prediabetes Category Fasting Plasma Glucose (mmol/l) 2-hr Plasma Glucose in a 75-g Oral Glucose Tolerance Test (mmol/l) Glycated Hemoglobin (A1C) (%) Impaired fasting glucose (IFG) Impaired glucose tolerance (IGT) Prediabetes * Prediabetes = IFG, IGT or A1C % high risk of developing T2DM guidelines.diabetes.ca BANTING ( ) diabetes.ca Copyright 2013 Canadian Diabetes Association

15 A1C Level and Future Risk of Diabetes: Systematic Review A1C Category (%) 5-year incidence of diabetes <5 to 9% to 25% to 50% Zhang X et al. Diabetes Care. 2010;33: guidelines.diabetes.ca BANTING ( ) diabetes.ca Copyright 2013 Canadian Diabetes Association

16 Diagnostic Testing With 3 Different Tests Dealing with Discordance FPG 2hPG Many people identified as having diabetes using A1C will not be identified as having diabetes by traditional glucose criteria, and vice versa. A1C When results of more than one test are available (amongst FPG, A1C, 2hPG in a 75-g OGTT) and the results are discordant, the test whose result is above diagnostic cut-point should be repeated, and the diagnosis made on basis of the repeat test. guidelines.diabetes.ca BANTING ( ) diabetes.ca Copyright 2013 Canadian Diabetes Association

17 Diagnosis of Diabetes 2013 Single test in diabetes range No symptoms* Repeat confirmatory test on different day Symptoms* Diagnosis made. Repeat not necessary If FPG, A1C or 2hPG used initially Use same test as confirmatory test If random PG used initially Use FPG, A1C or 2hPG OGTT as confirmatory test If results of two different tests are available and both are above the diagnostic cutpoints, the diagnosis of diabetes is confirmed. guidelines.diabetes.ca BANTING ( ) diabetes.ca Copyright 2013 Canadian Diabetes Association

18 Glycated Haemoglobin Measure of long- term mean glycaemia Predicts risk of diabetic complications both in patients with type 1 and type 2 diabetes

19 Recognize pitfalls of A1C: conditions that can affect value Factors affecting A1C Erythropoiesis Altered hemoglobin Altered glycation Erythrocyte destruction Assays Increased A1C Decreased A1C Variable Change in A1C B12/Fe deficiency Decreased erythropoiesis Chronic renal failure erythrocyte ph Splenectomy Hyperbilirubinemia Carbamylated Hb ETOH Chronic opiates Use of EPO, Fe, or B12 Reticulocytosis Chronic liver Dx ASA, vitamin C/E Hemoglobinopathies erythrocyte ph Hemoglobinopathies Chronic renal failure Splenomegaly Rheumatoid arthritis HAART meds, Ribavirin Dapsone Hypertriglyceridemia Fetal hemoglobin Hemoglobinopathies Methemoglobin

20 Συστάσεις ΕΔΕ 2013 HbA1c σαν μέθοδο διάγνωσης του σακχαρώδη διαβήτη δε συστήνεται να χρησιμοποιείται στην Ελλάδα διότι 1. δεν υπάρχει διαδικασία πιστοποίησης όλων των εργαστηρίων της χώρας ώστε τα αποτελέσματα της να είναι συγκρίσιμα με τη θεσπισμένη μέθοδο αναφοράς 2. σε ασθενείς με διάφορες αναιμίες η σε άτομα με αιμοσφαιρινοπάθειες που είναι συχνές στην Ελλάδα η διάγνωση του διαβήτη δεν μπορεί να βασιστεί στα επίπεδα της HbA1c.