ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΑΚΟΙΛΟΜΟΡΦΑ-ΠΛΑΤΥΖΩΑ & ΜΕΣΟΖΩΑ. Νταϊλιάνης Στέφανος. Πάτρα 2017

Transcript

1 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ Ι ΑΚΟΙΛΟΜΟΡΦΑ-ΠΛΑΤΥΖΩΑ & ΜΕΣΟΖΩΑ Νταϊλιάνης Στέφανος Πάτρα 2017

2 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μελέτη οργανισμών με αμφίπλευρα συμμετρικά τριπλοβλαστικά σώματα (ύπαρξη μεσο-, εξω- και ενδο-δέρματος), καθώς και οργανισμών που δεν φέρουν καλά διαχωρισμένες σωματικές στιβάδες (Μεσόζωα). Πεπλατυσμένοι σκώληκες (2 φύλα: Πλατυέλμινθες & Γαστερότριχα/Πλατύζωα) Οργανισμούς που δεν διαθέτουν μεσόδερμα στη σωματική κοιλότητα (6 φύλα) Μελέτη (α) Κοιλωματικών (β) Ακοιλωματικών και (γ) Ψευδοκοιλωματικών ζώων. Τριπλοβλαστικά ζώα με αμφίπλευρη συμμετρία Κοίλωμα: ανάπτυξη κοιλότητας εξ ολοκλήρου εντός του μεσοδέρματος Βλαστόκοιλο Εξώδερμα Ενδόδερμα Εντερικός σωλήνας Μεσόδερμα Κοίλωμα Έντερο Βλαστίδιο Γαστρίδιο Σχηματισμός πλήρους εντέρου Σχηματισμός μεσοδέρματος μεταξύ ενδοκαι εξωδέρματος Σχηματισμός κοιλώματος εντός του μεσοδέρματος

3 1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα τυπικά Ακοιλωματικά φέρουν ένα εσωτερικό χώρο, την πεπτική κοιλότητα (εξαίρεση ορισμένα μέλη των Ακοιλομόρφων που δεν φέρουν πεπτική κοιλότητα). ΦΥΛΟ: (1) Ακοιλόμορφα (Acoelomorpha) (2) Πλατυέλμινθες (Platyhelminthes) (3) Γαστερότριχα (Gastrotricha) (4) Γναθοστομουλίδια (Gnathostomulida) Ένα τυπικό Κοιλωματικό ζώο φέρει εντερική κοιλότητα που περικλείεται από μια μεσοδερμική μάζα που διαθέτει κοίλωμα, γεμάτο με υγρό (σχηματισμός κοιλώματος με (α) σχιζοκοιλία και (β) εντεροκοιλία. Τα Ψευδοκοιλωματικά φέρουν ψευδόκοιλο/εμβρυϊκό βλαστόκοιλο που παραμένει καθόλη τη διάρκεια της ανάπτυξης (βλαστοκοιλωματικοί οργανισμοί). ΦΥΛΟ: (1) Τροχοφόρα (Rotifera) (2) Ακανθοκέφαλα (Acanthocephala) *Το ψευδόκοιλο αποτελεί : - χώρο για την ανάπτυξη και διαφοροποίηση του πεπτικού, απεκκριτικού και γεννητικού συστήματος. - απλό μέσο κυκλοφορίας ή διανομής των υλικών σε ολόκληρο το σώμα. Εξώδερμα Μεσοδερμικό όργανο - χώρο αποθήκευσης άχρηστων προϊόντων μέχρι την τελική αποβολή τους - υδροστατικό σκελετό. Παρέγχυμα (μεσόδερμα) ΑΚΟΙΛΩΜΑΤΙΚΟ Έντερο (ενδόδερμα)

4 2. ΦΥΛΟ: ΑΚΟΙΛΟΜΟΡΦΑ (Acoelomorpha) Πρωτοστόμια ή Δευτεροστόμια? Γενικά χαρακτηριστικά Ακοιλόμορφων ( 350 είδη) - Μικροί πλατιοί σκώληκες (<5 mm) των θαλάσσιων ιζημάτων και των υφάλμυρων υδάτων (ελεύθερα, συμβιωτικά και παρασιτικά). - Διακρίνονται στις τάξεις Άκοιλα & Νημερτοδερματίδια. Δομικά χαρακτηριστικά Ακοιλόμορφων? Οι Phillip και συν. τοποθετούν τα Ακοιλόμορφα στα Δευτεροστόμια (Phillip et al., Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella. Nature 470, ). Σκώληκες Waminoa sp. πάνω σε ένα κοράλλι Plerogyra sinuosa (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) - Διαθέτουν μια κυτταρική βλεφαριδωτή επιδερμίδα. - Μικρή ποσότητα εξωκυττάριου μητρικού ιστού, κυκλικοί, επιμήκεις και διαγώνιοι μύες (προερχόμενοι από μεσοδερμικής προέλευσης μυϊκά κύτταρα). - Πεπτικό σύστημα: στόμα, σωληνοειδής φάρυγγας και έντερο (μορφή σάκου), απουσία έδρας (απουσία φάρυγγα και εντέρου: μάζα κυττάρων είτε με μια συγκυτιακή μάζα (ενδοδερμικής προέλευσης). - Μόνοικα/ερμαφρόδιτα είδη με παραγωγή ενδολεκιθικών αυγών (αγενής αναπαραγωγή με κατάτμηση και μόνοικος εγγενής αναπαραγωγή μέσω ανεπτυγμένων γονάδων και βοηθητικών οργάνων, εσωτερική γονιμοποίηση). - Διακριτή εμπρόσθια-οπίσθια διαφοροποίηση (διάχυτη μάζα νευρικών κυττάρων εμπρόσθια και ακτινωτή διάταξη νεύρων στο σώμα). - Ύπαρξη αισθητηρίων οργάνων: στατοκύστεις (όργανα ισορροπίας) και οφθαλμίδια. Θήκη προβοσκίδας Στατοκύστη Όρχεις Έντερο Στόμα Ωοθήκη Έντερο Στόμα/ Απλός φάρυγγας Ενδοδερμικά κύτταρα Κοινός γονοπόρος Παρέγχυμα Μορφή ακοιλόμορφου σκώληκα και εγκάρσια τομή του (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

5 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) Ακοιλωματικά Πρωτοστόμια 1 (Λοφοτροχόζωα 2 ), Κλάδος: 3 Πλατύζωα, Κοινή ονομασία: Πλατυσκώληκες Γενικά χαρακτηριστικά Πλατυέλμινθων - Σκώληκες ποικίλου μεγέθους (> 1mm και ταινίες με μήκος 1-3 cm μέχρι αρκετά μέτρα). - Επίπεδα, λεπτά, φυλλοειδή ή μακριά και ταινιοειδή σώματα. - Ελεύθερες μορφές (π.χ. πλανάρια) και παρασιτικές μορφές (τρηματώδεις και ταινίες). - Διακρίνονται σε 4 ομοταξίες: 1 Πρωτοστόμια: σχηματισμός στόματος από τον εμβρυϊκό βλαστοπόρο) που διαιρούνται σε 2 μεγάλους κλάδους: τα Λοφοτροχόζωα και τα Εκδυσόζωα. 2 Λοφοτροχόζωα: φέρουν είτε μια περίεργη διατροφική δομή, που ονομάζεται λοφοφόρο, είτε μια ιδιαίτερη προνυμφική μορφή που ονομάζεται τροχοφόρος προνύμφη (θεωρείται προγονική μορφή των Δακτυλιοσκωλήκων και Μαλακίων). 1. Στροβιλιστικοί (Turbellaria) 2. Τρηματώδεις (Trematoda) - Παραφυλετικό τάξο. - Ελεύθερες μορφές και μερικές συμβιωτικές και παρασιτικές (θαλάσσιες μορφές και του γλυκού νερού). - Κυτταρική βλεφαριδωτή επιδερμίδα με ραβδίτες και όργανα προσκόλλησης με διπλούς αδένες. Τα Εκδυσόζωα διαθέτουν ένα επιδερμίδιο που εκδύεται, καθώς αυξάνει το μήκος του σώματος. 3 Πλατύζωα: Ομάδα Λοφοτροχόζωων Πρωτοστόμιων φύλων που περιλαμβάνει τα φύλα (1) Πλατυέλμινθες, (2) Γαστερότριχα, (3) Γναθοστομουλίδια, (4) Μικρογναθόζωα, (5) Τροχοφόρα και (6) Ακανθοκέφαλα (3-6 γνωστά ως Γναθοφόρα/Gnathifera). 3. Μονογενείς (Monogenea) 4. Κεστώδεις (Cestoda/ταινίες) - Παρασιτικές μορφές (Τρηματώδεις: εξωπαρασιτικοί, Μονογενείς & Κεστώδεις: ενδοπαρασιτικοί). - Ύπαρξη συγκυτιακού καλύμματος ή νεοδερμίδας (ενήλικα άτομα)/κλάδος: Νεόδερμα (αποτελούν μονοφυλετική ομάδα). - Ο άνθρωπος είναι ξενιστής τους.

6 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία - Ύπαρξη βλεφαριδοφόρου επιδερμίδας πάνω σε μια βασική μεμβράνη στους Στροβιλιστικούς. - Ύπαρξη διπλών αδένων με 3 τύπους αδενικών κυττάρων. Τύποι αδενικών κυττάρων οργάνου προσκόλλησης: - Ιξώδη (σύνδεση αγκυρωτικών κυττάρων με υπόστρωμα). - Αποδεσμευτικά (χημικός μηχανισμός αποκόλλησης). - Αγκυρωτικά. Δομή και μορφολογία πλανάριας (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

7 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία Συγκυτιακό κάλυμμα ή νεοδερμίδα (Τρηματώδεις, Μονογενείς και Κεστώδεις/Κλάδος Νεόδερμα) - Μία κυτταρική μεμβράνη περικλείει πολλούς πυρήνες. - Παρατηρείται στα ενήλικα άτομα των Τρηματωδών, Μονογενών και Κεστωδών. - Ανάπτυξη μετά από απόρριψη της επιδερμίδας στα ενήλικα άτομα. - Προσδίδει ανθεκτικότητα στο ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού ξενιστή. - Προσδίδει ανθεκτικότητα στα ένζυμα πέψης του οργανισμού ξενιστή (ταινίες). - Ικανότητα πρόσληψης θρεπτικών υλικών. Δομή συγκυτιακού καλύμματος του Τρηματώδους Fasciola hepatica (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

8 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία (Θρέψη & πέψη) - Πεπτικό σύστημα με στόμα, φάρυγγα και έντερο (Στροβιλιστικοί Πλατυέλμινθες, π.χ. πλανάριες). - Σαρκοφάγες (εντοπισμός τροφής μέσω χημειο-υποδοχέων και σύλληψη με έκκριση βλέννας). - Πέψη μερικώς εξωκυτταρική και εν τέλει ενδοκυτταρική. - Απόρριψη άπεπτης τροφής μέσω φάρυγγα. - Μονογενείς και Τρηματώδεις: τρέφονται με απορρόφηση κυτταρικών υπολειμμάτων και σωματικών υγρών του κυττάρου ξενιστή (σαλιγκάρια). - Απουσία στόματος και εντέρου στους Κεστώδεις (π.χ. ταινίες στον άνθρωπο). - Εξαρτώνται από την διατροφή του ξενιστή. Στόμα Φάρυγγας Εκτεταμένος φάρυγγας στην πλανάρια (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

9 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία (Απέκκριση & ωσμορρύθμιση) - Ύπαρξη πρωτονεφριδίων σε Πλατυέλμινθες (απεκκριτικά και ωσμορυθμιστικά όργανα). - Τα πρωτονεφρίδια αποτελούνται από φλογοκύτταρα. - Στους Νεόδερμους τα πρωτονεφρίδια σχηματίζουν πλέγμα (ένωση φλογοκυττάρου με σωληνοκύτταρο, και συλλεκτικούς αγωγούς που καταλήγουν σε νεφριδιοπόρους). Ωσμορυθμιστικός σωληνίσκος Φλογοκύτταρο Οπτικές κηλίδες Δομή φλοκοκυττάρων σε πλανάρια (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

10 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία (Νευρικό σύστημα) - Ύπαρξη υποδερμικού νευρικού πλέγματος ζεύγη επιμήκων νευρικών σχοινίων που σχηματίζουν πλέγμα (μορφή σκάλας). - Εγκέφαλος: δίλοβη μάζα γαγγλιακών κυττάρων. - Νευρώνες: Αισθητήριοι, Κινητικοί και Συσχετιστικοί. Αισθητήρια Όργανα: - Οφθαλμίδια ή φωτοευαίσθητες οπτικές κηλίδες. - Απτικά και χημειοευαίσθητα κύτταρα σε όλο το σώμα. - Στατοκύστεις (ρύθμιση ισορροπίας). - Ροοϋποδοχείς (αντίληψη ρευμάτων ύδατος).

11 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Μορφή και λειτουργία (Αναπαραγωγή & Αναγέννηση) - Παρατηρείται αγενής (π.χ. Τρηματώδεις, Κεστώδεις) και εγγενής αναπαραγωγή (π.χ. Στροβιλιστικοί Πλατυέλμινθες), καθώς και ικανότητα αναγέννησης τμήματος που αποκόπτεται. - Τα κομμάτια που αποκόπτονται μπορεί να αναγεννήσουν ολόκληρο το άτομο. - Υπάρχει η δυνατότητα σχηματισμού αλυσίδων ζωιδίων (μη διαχωρισμός νεαρών ατόμων, μετά από την κατάτμηση), π.χ., Στροβιλιστικοί του γλυκου νερού Microstomum, Stenostomum. Φαινόμενο σταυρογονιμοποίησης σε μόνοικους (ερμαφρόδιτους) Πλατυέλμινθες - Ενδολεκιθικά ωοκύτταρα (λέκιθος μέσα στο ωοκύτταρο), π.χ. σε ορισμένους Στροβιλιστικούς. - Εξωλεκιθικά ωοκύτταρα (η λέκιθος προέρχεται από κύτταρα των οργάνων που ονομάζονται Βιτελλάρια), π.χ. σε Στροβιλιστικούς, Μονογενείς και Κεστώδεις. - Ύπαρξη όρχεων και πέους, απαγωγών αγγείων, εκφορητικού αγωγού. Ατελής σχάση και δημιουργία ζωιδίων σε Microstomum (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Αναπαραγωγικό σύστημα πλανάριας (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

12 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Στροβιλιστικοί - Κυρίως ελεύθερα (5 mm - 50 cm) σκουλήκια που απαντούν στη θάλασσα, στα γλυκά νερά και στη χέρσο. - Στόμα στην κοιλιακή πλευρά του σώματος. - Ο φάρυγγας μπορεί να απουσιάζει. - Η μορφή του εντέρου μπορεί να διαχωρίσει τους Στροβιλιστικούς σε πολλούς κλάδους (π.χ. Τρίκλαδοι όπως οι πλανάριες του γλυκού νερού και Πολύκλαδοι, όπως ο θαλάσσιος πολύκλαδος Pseudobiceros hancockanus). - Συνήθως έρπουσες μορφές. Έντερο Στόμα Φάρυγγας Φάρυγγας Στόμα Έντερο Pseudobiceros hancockanus (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Τρίκλαδοι και Πολύκλαδοι Στροβιλιστικοί Πλατυέλμινθες (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

13 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις - Ενδοπαράσιτα των σπονδυλόζωων στην ενήλικη μορφή τους. - Φυλλοειδή μορφή με μυζητήρες, διεισδυτικούς αδένες και αδένες για την παραγωγή κύστεων, όργανα προσκόλλησης κ.α. - Καλά ανεπτυγμένος πεπτικός σωλήνας. - Αναπαραγωγικό, απεκκριτικό και νευρικό σύστημα παρόμοια με τους εξωλεκιθικούς Στροβιλιστικούς. - Ελάχιστα ανεπτυγμένα αισθητήρια όργανα. - Οι Τρηματώδεις διακρίνονται στις υφομοταξίες των Ασπιδογάστριων (μαλάκιο ως κύριος ξενιστής) και των Διγενών. Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς - Παράσιτα με έμμεσος κύκλος ζωής Ενδιάμεσος ξενιστής: μαλάκιο Κύριος ξενιστής: σπονδυλόζωο (πεπτικός, αναπνευστικός σωλήνας, κυκλοφορικό σύστημα, αναπαραγωγικό σύστημα). Στον τελικό ξενιστή πραγματοποιείται η αμφιγονική αναπαραγωγή του παρασίτου. - Αποτελούν κύρια παράσιτα των κατοικίδιων ζώων και του ανθρώπου, π.χ. - Fasciola hepatica: στα μηρυκαστικά και στα πρόβατα - Clonorchis sinensis, Schistosoma haematobium, Paragonimus westermani : στον άνθρωπο. Schistosoma haematobium d9gcqtcvdfi_itr5k- FTOCQbJniYx2VrCG-nFpnDjjaWc9- JZnE-6A Clonorchis sinensis (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Paragonimus westermani ELM/Helminth_images/Parag onimus%20westermani.gif

14 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Το παράδειγμα του ηπατικού Τρηματώδους Clonorchis sinensis (μήκος mm) - Περίπου το 80% του σώματος είναι αφιερωμένο στην αναπαραγωγή (ερμαφρόδιτο αναπαραγωγικό σύστημα). Έντερο Κοιλιακός μυζητήρας Μήτρα Βιτελλάρια Ωοθήκη Σπερματοθήκη Πρόσθιος όρχις Ουροδόχος κύστη Στοματικός μυζητήρας Απεκκριτικός πόρος Φαρυγγικός μυς Απεκκριτικός σωλήνας Γονοπόρος Σπερματικός σάκος Εκφορητικός αγωγός Λεκιθικός αγωγός Σωλήνες του Laurer Δομή και αναπαραγωγικό σύστημα του Διγενούς Clonorchis sinensis (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Σπερματαγωγός Οπίσθιος όρχις

15 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Το παράδειγμα του ηπατικού Τρηματώδους Clonorchis sinensis (μήκος mm) Άνθρωπος: τελικός ξενιστής ενήλικων ατόμων Ήπαρ Οι κερκάριες αναπτύσσονται σε μετακερκάριες στο σώμα του ψαριού (ενδιάμεσος ξενιστής) Χοληφόρος πόρος Αποβολή αυγών με τα κόπρανα Ενήλικο άτομο Αυγό με μειρακίδιο (προνύμφη) Αγενής αναπαραγωγή ρέδιων και παραγωγή κερκάριων Αγενής αναπαραγωγή σποροκύστεων και παραγωγή ρέδιων Εκκόλαψη μειρακιδίου αφού φαγωθεί από ένα σαλιγκάρι (φορέας προνυμφικών σταδίων) Μεταμόρφωση μειρακιδίου σε σποροκύστη

16 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Το παράδειγμα του Τρηματώδους του αίματος Schistosoma mansoni) - Η σχιστοσωμίαση αποτελεί μια από τις κυριότερες ασθένειες στον κόσμο (Αφρική, Ν. Αμερική, Μέση Ανατολή). - Οι Τρηματώδεις του γένους Schistosoma είναι δίοικοι. - Οι δύο κλάδοι του πεπτικού συστήματος ενώνονται στο οπίσθιο τμήμα του σώματος. S. mansoni: στα φλεβίδια του παχέος εντέρου (ενδιάμεσος ξενιστής: σαλιγκάρια του είδους Biomphalaria). S. japonicum: στα φλεφίδια του λεπτού εντέρου (ενδιάμεσος ξενιστής: σαλιγκάρια του γένους Oncomelania). S. haematobium: στα φλεφίδια της ουροδόχου κύστης (ενδιάμεσος ξενιστής: σαλιγκάρια των γενών Bulinus & Physopsis). Γυναικοφόρο κανάλι στο σώμα του αρσενικού ατόμου Ενήλικο θηλυκό και αρσενικό άτομο του Schistosoma mansoni (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

17 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Το παράδειγμα του Τρηματώδους του αίματος Schistosoma mansoni) Ήπαρ Ηπατικό πυλαίο σύστημα Ορθό Είσοδος κερκάριων μέσω του δέρματος στο σώμα του ανθρώπου (τελικός ξενιστής) Αποβολή αυγών με τα κόπρανα/ούρα Εκκόλαψη σε μειρακίδια (προνύμφες) Απελευθέρωση κερκάριων σε νερό Κίρρωση του ήπατος νεαρού ατόμου, μετά από προσβολή του από το S. mansoni (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Παραγωγή κερκάριων, χωρίς την παρεμβολή ρέδιων Μεταμόρφωση σε σποροκύστεις και παραγωγή νέων γενεών Είσοδος μειρακιδίων σε ενδιάμεσο ξενιστή (σαλιγκάρι)

18 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Τρηματώδεις Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Κνησμός του Κολυμβητή-Σχιστοσωμική Δερματίτιδα) Πρόκληση εξανθημάτων η δερματίτιδων, λόγω των εισερχόμενων κερκάριων στον ξενιστή, η λύση των οποίων προκαλεί την απελευθέρωση αλλεργιογόνων ουσιών. Υφομοταξία/Υποκλάση: Διγενείς (Τρηματώδεις των Πνευμόνων/γένος Paragonimus) Paragonimus westermani παράσιτο σαρκοφάγων ζώων και ανθρώπων Paragonimus kellicotti παράσιτο θηλαστικών της Β. Αμερικής, όπως τα μινγκ. Fasciolopsis buski εντερικό παράσιτο του ανθρώπου και των χοίρων Leucochloridium paradoxum παράσιτο πτηνών Paragonimus westermani (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Leucochloridium paradoxum (πηγή: orum/f241/leucochloridiumparadoxum-zombie-snails-17600/) Fasciolopsis buski (πηγή: Disk1/Images/Img0087bb.jpg)

19 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Μονογενείς - Διαθέτουν σύστημα προσκόλλησης (οπισθάπτορας) με άγκιστρα στο οπίσθιο τμήμα του σώματος τους (κοινό γνώρισμα με τους Κεστώδεις). - Παράσιτα κυρίως των ψαριών, αλλά και βατράχων, χελωνών και θηλαστικών (ιπποπόταμοι). - Παρουσιάζουν άμεσο κύκλο ζωής, με ένα μόνο οργανισμό-ξενιστή (εκκόλαψη ογκομειρακιδίου από το αυγό, με ικανότητα προσκόλλησης στον ξενιστή). Φάρυγγα ς Κεφαλικοί αδένες Πεπτικός σωλήνας Αναπτυσσόμενο νεαρό άτομο Αυγό Ωοθήκη Όρχις Κοιλιακή άποψη του Gyrodactylus cylindriformis (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Οπισθάπτορας

20 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες - Μακρύ πεπλατυσμένο σώμα, χωρίς α) πεπτικό σύστημα και β) ανεπτυγμένα αισθητήρια όργανα. - Διαθέτουν μια γραμμική σειρά αναπαραγωγικών μονάδων που ονομάζονται προ-γλωττίδες. - Η επιφάνειά τους καλύπτεται από μικροσκοπικές προεξοχές (μικροτρίχες) που αυξάνουν την επιφάνεια απορρόφησης θρεπτικών ουσιών από το συγκυτιακό κάλυμμα. - Τα περισσότερα είδη χρειάζονται 2 ξενιστές (ενδιάμεσος ξενιστής: ασπόνδυλο τελικός ξενιστής: σπονδυλόζωο). Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι: Taenia saginata: στα βοοειδή Taenia solium: στους χοίρους Diphyllobothrium latum: στα ψάρια Echinococcus granulosus: στους σκύλους Δομή Taenia solium (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

21 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες - Η πλειονότητα των Κεστωδών εντάσσεται στην Υφομοτοξία Ευκεστώδεις (ικανότητα αυτογονιμοποίησης και σταυρογονιμοποίησης). - Κάθε προ-γλωττίδα διαθέτει πλήρες αρσενικό και θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα. Δομή Taenia solium (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Δομή ώριμης προ-γλωττίδας.

22 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Taenia saginata (ταινία των βοοειδών) - Νεαρές μορφές στον ενδομυϊκό ιστό των βοοειδών και ενήλικο στάδιο στον πεπτικό σωλήνα του ανθρώπου. - Μεγάλο μέγεθος (10 m). - Στην σκωληκοκεφαλή υπάρχουν 4 μυζητήρες προσκόλλησης, χωρίς άγκιστρα. - Οι ωοφόρες προ-γλωττίδες φέρουν προνύμφες με κέλυφος, οι οποίες αποσπώνται και περνούν στα κόπρανα. - Τα έμβρυα μπορεί να επιβιώσουν προσκολλημένα πάνω στην βλάστηση μέχρι και 5 μήνες. Σκωληκοκεφαλή της Taenia saginata με 4 μυζητήρες. Πηγή: aenia+saginata

23 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Taenia saginata (ταινία των βοοειδών) Είσοδος στον άνθρωπο Κυστίκερκος στο ανώτερο έντερο Κακοψημένο κρέας (ζωντανοί κυστίκερκοι) Εγκολπωμένος κυστίκερκος Προνύμφη με κέλυφος Λεκιθικός αδένας Απεκκριτικό κανάλι Όρχεις Ωοθήκη Κόλπος Γεννητικός πόρος Μήτρα Σπερματαγωγός Σπέρμα Απόσπαση ώριμης προγλωττίδας Απελευθέρωση προνύμφης με κέλυφος (στα κόπρανα) Εγκύστωση προνυμφών στους μυς και μετατροπή τους σε κυστίκερκους Πρόσληψη φυτών με προνύμφες ταινίας (ογκόσφαιρες)

24 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Taenia solium (ταινία των χοίρων) - Νεαρές μορφές στους μυς των χοίρων και ενήλικο στάδιο στο λεπτό έντερο του ανθρώπου. - Παρόμοιος κύκλος ζωής με την Taenia saginata. - Προκαλεί κυστικέρκωση (συνήθεις περιοχές μόλυνσης: οφθαλμοί και εγκέφαλος τύφλωση και νευρολογικά συμτπώματα/θάνατος αντίστοιχα). Σκωληκοκεφαλή της Taenia solium με άγκυστρα. Πηγή: on.htm 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Diphyllobothrium latum (η ταινία των ψαριών) - Νεαρές μορφές σε καρκινοειδή και ψάρια και ενήλικο στάδιο στο έντερο του ανθρώπου, σκύλου, γάτας κ.α. - Το μήκος του φτάνει τα 20 m. - Προκαλεί σοβαρές μορφές αναιμίας. Diphyllobothrium sp. Πηγή:

25 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Echinococcus granulosus (η ταινία των σκύλων). - Νεαρές μορφές σε περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών (συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου) και ενήλικα άτομα σε σκύλους (γενικά σε κυνοειδή). - Πρόκληση υδατίδωσης (ανάπτυξη μεγάλης κύστης/υδάτιδας που περιέχει χιλιάδες νέες ταινίες). Echinococcus granulosus (πηγή: b/diagnosis/vol8.htm) Δομή υδάτιδας κύστης και Echinococcus granulosus (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

26 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) - Ομοταξία/Κλάση: Κεστώδεις/ταινίες Echinococcus granulosus (η ταινία των σκύλων). - Νεαρές μορφές σε περισσότερα από 40 είδη θηλαστικών (συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου) και ενήλικα άτομα σε σκύλους (γενικά σε κυνοειδή). - Πρόκληση υδατίδωσης (ανάπτυξη μεγάλης κύστης/υδάτιδας που περιέχει χιλιάδες νέες ταινίες). Ο σκύλος προσβάλλεται μέσω της βρώσης ωμών σπλάχνων ενδιάμεσων ξενιστών (π.χ., πρόβατο, βοοειδή κλπ.). Κάθε σκωληκοκεφαλή του παρασίτου, μετά την άφιξή της στο λεπτό έντερο του σκύλου, εξελίσσεται σε E.granulosus (ταινία, 1-7 mm) ημέρες μετά την μόλυνση παράγονται αυγά, τα οποία αποβάλλονται με τα κόπρανα του μολυσμένου ζώου στο περιβάλλον, μέσα σε προγλωττίδες ( αυγά/ προγλωττίδα/ 2 εβδομάδες). Η μόλυνση του περιβάλλοντος με τα αυγά του παρασίτου διαρκεί, όσο και η ζωή του παρασίτου, που είναι 5-29 μήνες. Η μόλυνση του σκύλου στη χώρα μας είναι % ανάλογα με την περιοχή της χώρας και την απασχόληση του σκύλου. Echinococcus granulosus (πηγή: b/diagnosis/vol8.htm) - Ετήσιος δείκτης μόλυνσης κατοίκων στην Ελλάδα: ανά κατοίκους - Ετήσιος ευρωπαϊκός δείκτης μόλυνσης κατοίκων: Πηγή:

27 4. ΦΥΛΟ: ΓΑΣΤΕΡΟΤΡΙΧΑ (Gastrotricha)/ είδη - Μικρά, κοιλιακά πεπλατυσμένα ζώα (1-3 mm). - Δεν έχουν στέμμα και μάστακα. - Διαθέτουν σώμα με σμήριγγες ή έλυτρα. - Απαντούν σε γλυκά, υφάλμυρα και αλμυρά νερά. - Είναι Ακοιλωματικά. Πηγή: Κοινό Γαστερότριχο Chaetonotus simrothic (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

28 4. ΦΥΛΟ: ΓΑΣΤΕΡΟΤΡΙΧΑ (Gastrotricha)/ είδη Μορφή & Λειτουργία - Λοβωτό κεφάλι με βλεφαρίδες και επιμηκυσμένη ή/και δισχιδής ουρά. - Φέρει μερικώς συγκυτιακή επιδερμίδα κάτω από το επιδερμίδιο και λείους μύες. - Σωλήνες προσκόλλησης εκκρίνουν ουσίες για την προσκόλληση στο υπόστρωμα (σύστημα διπλών αδένων, όπως οι Στροβιλιστικοί Πλατυέλμινθες). - Δεν υπάρχει εξειδικευμένο αναπνευστικό και κυκλοφορικό σύστημα (ανταλλαγή αερίων με απλή διάχυση). - Πλήρες πεπτικό σύστημα (τροφή: φύκη, πρωτόζωα και οργανικά θρύμματα) με εξωτερική πέψη. - Πρωτονεφρίδια με σωληνοκύτταρα αντί για φλογοκύτταρα (ένα μαστίγιο αντί για πολλά που φέρουν τα φλογοκύτταρα). - Νευρικό σύστημα (εγκέφαλος και ζεύγος πλευρικών νεύρων) και αισθητήρια όργανα (συνήθως λείπουν οι οπτικές κηλίδες) παρόμοια με των Τροχοφόρων. - Είναι ερμαφρόδιτα (τυπικά παρθενογενετικά θηλυκά άτομα). Κοινό Γαστερότριχο Chaetonotus simrothic (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

29 5. ΦΥΛΟ: ΓΝΑΘΟΣΤΟΜΟΥΛΙΔΙΑ (Gnathostomulida)/ 80 είδη - Ανοίκουν στον κλάδο των Γναθοφόρων 1 - Λεπτεπίλεπτα σκωληκόμορφα με μήκος <2 mm. - Ζουν σε λεπτά αμμώδη παραλιακά ιζήματα και στη λάσπη (μεσοπαραλιακή ζώνη μέχρι μεγάλα βάθη). - Ιδιαίτερη αντοχή στην έλλειψη οξυγόνου. - Κυκλική και σπειροειδής συμπεριφορά κίνησης/κολύμβησης. - Ύπαρξη βλεφαρίδων στην επιδερμίδα (1 βλεφαρίδα/κύτταρο). - Ύπαρξη ζεύγους φαρυγγικών γνάθων για πρόσληψη τροφής (βακτήρια, μύκητες). - Ακοιλωματικό σώμα και απουσία κυκλοφορικού συστήματος. - Κυρίως πρώτανδρα ή σύγχρονα ερμαφρόδιτα. 6. ΦΥΛΟ: ΜΙΚΡΟΓΝΑΘΟΖΩΑ (Micrognathozoa) A 1 Γναθοφόρα: πρόγονοι με πολύπλοκες επιδερμικές γνάθους, εκτός από τα Ακανθοκέφαλα. Στον ίδιο κλάδο ανήκουν επίσης τα Μικρογναθόζωα, Τροχοφόρα και Ακανθοκέφαλα (Σύνδερμα) Γνάθοι Ωοθήκη Σάκος Όρχεις Πόρος αρσενικού Έντερο Ωοθήκη Στυλίσκος - Μικροσκοπικά με μήκος 142 μm, ενδοψαμμιτικά (ανάμεσα στους κόκκους της άμμου). - Διμερές κεφάλι, θώρακας και κοιλιά με κοντή ουρά. - 3 ζεύγη πολύπλοκων σιαγόνων και 2 ζεύγη πρωτονεφριδίων. - Κυτταρική επιδερμίδα με ραχιαίες πλάκες (απουσία κοιλιακών). - Μαξιλαράκι προσκόλλησης: κοιλιακή βλεφαρίδα που παράγει συγκολλητική ουσία. - Έχουν βρεθεί μόνο θηλυκά άτομα (πιθανή η παρθενογένεση). - Κίνηση με ερπυσμό ή κολυμβητική. 3 ζεύγη πολύπλοκων σιαγόνων B Limnognathia maerski (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Gnathostoma jenneri & G. paradoxa (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

30 7. ΦΥΛΟ: ΤΡΟΧΟΦΟΡΑ (Rotifera)/ 2000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) - Διαθέτουν στεφάνι με βλεφαρίδες (κορώνα ή στέμμα). - Μήκος που ποικίλει (40 μm-3 mm, μm). - Βενθικά, ανάμεσα στους κόκκους της άμμου, πελαγικά ή παρασιτικά. - Ποικίλη σωματική μορφή (σφαιρικά, επιμήκη). - Είναι ψευδοκοιλωματικά. Εξωτερικά χαρακτηριστικά - Βλεφαριδοφόρο στέμμα στο κεφάλι, στόμα, κορμός και ουρά ή πόδι (4 δάκτυλα). - Ινώδες στρώμα μέσα στην επιδερμίδα που σχηματίζει θώρακα. - Πόδι με ποδικούς αδένες (όργανο προσκόλλησης). - Μετακίνηση με τη βοήθεια του ποδιού και των βλεφαρίδων του στέμματος. Εσωτερικά χαρακτηριστικά - Συγκυτιακή επιδερμίδα κάτω από το επιδερμίδιο και υποεπιδερμικοί μύες. - Πλήρες πεπτικό σύστημα και φάρυγγας (μάσταξ) που φέρει σκληρές γνάθους (τροφοί). - Ζεύγος πρωτονεφριδιακών σωληνίσκων με φλογοκύτταρα και ύπαρξη αμάρας. - Δίλοβος εγκέφαλος με αισθητήρια όργανα (ζεύγος οπτικών κηλίδων, σμήριγγες και θηλές, βλεφαριδοφόρα βοθρία και κεραίες). 1 Γναθοφόρα: πρόγονοι με πολύπλοκες επιδερμικές γνάθους, εκτός από τα Ακανθοκέφαλα. Στον ίδιο κλάδο ανήκουν επίσης τα Μικρογναθόζωα, Τροχοφόρα και Ακανθοκέφαλα (Σύνδερμα) 2 Σύνδερμα: ύπαρξη ευτελειακής συγκυτιακής επιδερμίδας Philodina της ομοταξίας Βδελλοειδή (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Philodina (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

31 7. ΦΥΛΟ: ΤΡΟΧΟΦΟΡΑ (Rotifera)/ 2000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) Αναπαραγωγή - Δίοικα είδη, γονοχωριστικά (ομοταξίες Βδελλοειδή και Μονογόναδα). - Ύπαρξη βλαστοβιτελλάριων σε θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα (συνδυασμός ωοθηκών και λεκιθικών αδένων), ωαγωγών και αμάρας. - Βδελλοειδή: Μόνο θηλυκά άτομα που παράγουν διπλοειδή αυγά και εκκολάπτονται θηλυκά άτομα (παρθενογένεση). - Σεισονίδες: παραγωγή απλοειδών αυγών από τα θηλυκά άτομα και εκκόλαψη θηλυκών και αρσενικών ατόμων, μετά από γονιμοποίηση (εγγενής αναπαραγωγή). Μονογόναδα: - Διπλοειδή θηλυκά που παράγουν διπλοειδή αμικτικά αυγά με λεπτό κέλυφος (αναπτύσσονται με παρθενογένεση) και εκκολάπτονται διπλοειδή θηλυκά. - Υπό την περιβαλλοντική πίεση (π.χ. συνωστισμός, δίαιτα ή φωτοπερίοδος) τα Μονογόναδα εμφανίζουν κυκλικό πρότυπο αναπαραγωγής Αμικτικά αυγά διπλοειδή μικτικά θηλυκά και παραγωγή απλοειδών μικτικών αυγών με κέλυφος Μικτικά αυγά: ικανότητα απλοειδών αυγών να γονιμοποιούνται με τον πυρήνα του σπέρματος, προς διπλοειδές έμβρυο. Αμικτικά αυγά: διπλοειδή αυγά που αναπτύσονται με παρθενογένεση. Απλοειδή μικτικά αυγά Απλοειδή αρσενικά άτομα (μη γονιμοποίηση απλοειδών) Αυγά διάπαυσης (μετά από γονιμοποίηση των απλοειδών)

32 7. ΦΥΛΟ: ΤΡΟΧΟΦΟΡΑ (Rotifera)/ 2000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) ΜΙΤΩΣΗ ΜΙΤΩΣΗ Αυγό Αυγό Αμικτικό θηλυκό Αμικτικό θηλυκό ΔΙΠΛΟΕΙΔΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΓΕΝΕΣΗ Αμικτικό θηλυκό Αυγό Αμικτικό θηλυκό Αυγό ΜΙΤΩΣΗ Ερέθισμα μίξης ΜΙΤΩΣΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Αυγό διάπαυσης ΕΓΓΕΝΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Μικτικό θηλυκό ΜΕΙΩΣΗ Απλοειδές αυγό Σπερματοζωάριο Αυγό Αγονιμοποίητο απλοειδές αυγό Αρσενικό Αναπαραγωγικά πρότυπα Μονογονάδων π.χ. Philodina (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

33 8. ΦΥΛΟ: ΑΚΑΝΘΟΚΕΦΑΛΑ (Acanthocephala)/ >1000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) 1 Γναθοφόρα: πρόγονοι με πολύπλοκες επιδερμικές γνάθους, εκτός από τα - Παρασιτικά είδη των ψαριών, πουλιών και θηλαστικών (μήκος <2 mm μέχρι >1 m), με ανάπτυξη Ακανθοκέφαλα. Στον ίδιο κλάδο ανήκουν προνυμφών στο σώμα Αρθροπόδων (Καρκινοειδή και Έντομα). επίσης τα Μικρογναθόζωα, Τροχοφόρα και - Αμφίπλευρα πεπλατυσμένο σώμα με πολυάριθμες εγκάρσιες πτυχώσεις. Ακανθοκέφαλα (Σύνδερμα) - Είναι ψευδοκοιλωματικά. 2 Σύνδερμα: ύπαρξη ευτελειακής συγκυτιακής επιδερμίδας Μορφή & Λειτουργία Δομή Προβοσκίδας - Φέρει σειρές κυρτών αγκίστρων προσκόλλησης στον ξενιστή. - Προσφύεται στην περιοχή του αυχένα, μέσα σε θήκη (μύες απόσυρσης). - Ύπαρξη 2 υδραυλικών σάκων (λημνίσκοι) που λειτουργούν ως δεξαμενές χασματικού υγρού. Κυλινδρική αποσυρόμενη προβοσκίδα με κυρτές άκανθες προσκόλλησης Αναδιπλωμένη προβοσκίδα Στρώμα μυών Θήκη προβοσκίδας Λημνίσκος Εισέλκοντες μύες θήκης προβοσκίδας Κάλυμμα σώματος Θήκη προβοσκίδας Ψευδόκοιλο Εισέλκοντες μύες θήκης προβοσκίδας Άγκιστρα Μύες απόσυρσης προβοσκίδας Χάσματα Λημνίσκος Γάγγλιο Προβοσκίδα σε απόσυρση (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Προβοσκίδα σε εξώθηση (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition) Ακανθοκέφαλος Leptorhynchoides thecatus (πηγή:

34 8. ΦΥΛΟ: ΑΚΑΝΘΟΚΕΦΑΛΑ (Acanthocephala)/ >1000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) Μορφή & Λειτουργία - Συγκυτιακό τοίχωμα σώματος με διάτρητη επιφάνεια (αύξηση επιφάνειας σωματικού καλύμματος). - Το σωματικό κάλυμμα διαθέτει ένα δίκτυο διακλαδισμένων αγωγών με υγρό (σύστημα χασμάτων), το οποίο διευκολύνει την ανταλλαγή των αερίων και των θρεπτικών ουσιών. - Δεν υπάρχει κυκλοφορικό σύστημα και καρδιά. - Δεν υπάρχει αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα. - Μπορεί να διαθέτουν ένα ζεύγος πρωτονεφριδίων με φλογοκύτταρα. - Νευρικό σύστημα με ένα κεντρικό γάγγλιο στην προβοσκίδα (παρουσία αισθητηρίων απολήξεων). - Γονοχωριστικά είδη (ζεύγος όρχεων στα αρσενικά και ζεύγος συνδετικών σάκων στα θηλυκά άτομα). - Μηχανισμός διαλογής στον κώδωνα της μήτρας: τα αναπτυγμένα (κελυφωτά) έμβρυα περνάνε από τη μήτρα προς το εξωτερικό, ενώ τα ανώριμα συγκρατούνται για περεταίρω ωρίμανση. Ενήλικα Ακανθοκέφαλα και δομή αναπαραγωγικού στο θηλυκό άτομο (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

35 8. ΦΥΛΟ: ΑΚΑΝΘΟΚΕΦΑΛΑ (Acanthocephala)/ >1000 είδη ( 2 Σύνδερμα/Syndermata) Χαρακτηριστικό Ακανθοκέφαλο παράσιτο: Macracanthorhynchus hirudinaceus Ακάνθωρ (προνύμφη σε σκαραβαίο Phyllophaga) Κυστάκανθος (νεαρό άτομο σε ξενιστή) Είσοδος με τροφή στον ξενιστή Προσβολή σκαθαριών Αυγά με περιττώματα

36 9. ΦΥΛΟ: ΜΕΣΟΖΩΑ (Mesozoa) - Μικροσκοπικά, βλεφαριδοφόρα, σκωληκοειδή ζώα. - Παρασιτικά και/ή συμβιωτικά σε θαλάσσια ασπόνδυλα (μήκος 0,5-7 mm). - Αποτελούνται από κύτταρα, τοποθετημένα σε δύο στιβάδες. - Διακρίνονται 2 ομοταξίες: τα Ρομβόζωα και τα Ορθονηκτίδια. Ομοταξία: Ορθονηκτίδια - Παρασιτούν σε Οφιουροειδή, Δίθυρα μαλάκια, Πολύχαιτους και Νημερτίνους. - Παρατηρείται εγγενής και αγενής αναπαραγωγή. - Η αγενής φάση περιλαμβάνει τη διαίρεση του πλασμωδίου (πολυπύρηνη μάζα) και τη δημιουργία ενός αρσενικού και ενός θηλυκού ατόμου. Ομοταξία: Ρομβόζωα - Στα νεφρίδια βενθικών Κεφαλόποδων (ενήλικα άτομα = σκωληκόμορφα ή νηματογενή). - Εσωτερικά αναπαραγωγικά όργανα σκωληκοειδής προνύμφες και/ή αρσενικούς και θηλυκούς γαμέτες μικροσκοπικές, βλεφαριδοφόρες εγχυματικές προνύμφες. Δεν διαθέτουν καλά διαχωρισμένες στιβάδες. Η ανάπτυξή τους δεν περιλαμβάνει γαστριδίωση. Είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα παράσιτα. Σωματόδερμα Ωοκύτταρα Θηλυκό και αρσενικό άτομο Rhopalura (πηγή:

37 9. ΦΥΛΟ: ΜΕΣΟΖΩΑ (Mesozoa) Ομοταξία: Ρομβόζωα Αγενής ανάπτυξη Καλυπτήριο κύτταρο Αξονικό κύτταρο Εγχυματική προνύμφη Αξονικό κύτταρο Πυρήνας αξονικού κυττάρου Σκωληκόμορφα έμβρυα Αναπαραγωγικό κύτταρο Ερμαφρόδιτη γονάδα Εγγενής ανάπτυξη (υπό συνθήκες συνωστισμού) Εγχυματική προνύμφη Σκωληκόμορφη προνύμφη Αποβολή με τα ούρα