ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ- ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ-ΝΗΜΑΤΩΔΕΙΣ. Διδάσκων: Σ. Νταϊλιάνης

Transcript

1 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΖΩΩΝ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ- ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ-ΝΗΜΑΤΩΔΕΙΣ Διδάσκων: Σ. Νταϊλιάνης

2 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος 3. ΦΥΛΟ: ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ (Platyhelminthes) Ακοιλωματικά Πρωτοστόμια 1 (Λοφοτροχόζωα 2 ), Κλάδος: 3 Πλατύζωα, Κοινή ονομασία: Πλατυσκώληκες Γενικά χαρακτηριστικά Πλατυέλμινθων - Σκώληκες ποικίλου μεγέθους (> 1mm και ταινίες με μήκος 1-3 cm μέχρι αρκετά μέτρα). - Επίπεδα, λεπτά, φυλλοειδή ή μακριά και ταινιοειδή σώματα. - Ελεύθερες μορφές (π.χ. πλανάρια) και παρασιτικές μορφές (τρηματώδεις και ταινίες). - Διακρίνονται σε 4 ομοταξίες: 1 Πρωτοστόμια: σχηματισμός στόματος από τον εμβρυϊκό βλαστοπόρο) που διαιρούνται σε 2 μεγάλους κλάδους: τα Λοφοτροχόζωα και τα Εκδυσόζωα. 2 Λοφοτροχόζωα: φέρουν είτε μια περίεργη διατροφική δομή, που ονομάζεται λοφοφόρο, είτε μια ιδιαίτερη προνυμφική μορφή που ονομάζεται τροχοφόρος προνύμφη (θεωρείται προγονική μορφή των Δακτυλιοσκωλήκων και Μαλακίων). 1. Στροβιλιστικοί (Turbellaria) - Παραφυλετικό τάξο. - Ελεύθερες μορφές και μερικές συμβιωτικές και παρασιτικές (θαλάσσιες μορφές και του γλυκού νερού). - Κυτταρική βλεφαριδωτή επιδερμίδα με ραβδίτες και όργανα προσκόλλησης με διπλούς αδένες. 2. Τρηματώδεις (Trematoda) Τα Εκδυσόζωα διαθέτουν ένα επιδερμίδιο που εκδύεται, καθώς αυξάνει το μήκος του σώματος. 3 Πλατύζωα: Ομάδα Λοφοτροχόζωων Πρωτοστόμιων φύλων που περιλαμβάνει τα φύλα (1) Πλατυέλμινθες, (2) Γαστερότριχα, (3) Γναθοστομουλίδια, (4) Μικρογναθόζωα, (5) Τροχοφόρα και (6) Ακανθοκέφαλα (3-6 γνωστά ως Γναθοφόρα/Gnathifera). 3. Μονογενείς (Monogenea) 4. Κεστώδεις (Cestoda/ταινίες) - Παρασιτικές μορφές (Τρηματώδεις: εξωπαρασιτικοί, Μονογενείς & Κεστώδεις: ενδοπαρασιτικοί). - Ύπαρξη συγκυτιακού καλύμματος ή νεοδερμίδας (ενήλικα άτομα)/κλάδος: Νεόδερμα (αποτελούν μονοφυλετική ομάδα). - Ο άνθρωπος είναι ξενιστής τους.

3 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος Ομοταξία: Στροβιλιστικοί - Κυρίως ελεύθερα (5-50 cm) σκουλήκια που απαντούν στη θάλασσα, στα γλυκά νερά και στη χέρσο - Στόμα στην κοιλιακή πλευρά του σώματος - Ο φάρυγγας μπορεί να απουσιάζει - Η μορφή του εντέρου μπορεί να διαχωρίσει τους Στροβιλιστικούς σε πολλούς κλάδους (π.χ. Τρίκλαδοι όπως οι πλανάριες του γλυκού νερού και Πολύκλαδοι, όπως το είδος Leptoplania inquieta και ο θαλάσσιος πολύκλαδος Pseudobiceros hancockanus - Συνήθως έρπουσες μορφές Αντιπρόσωπος: Planaria sp. Xαρακτηριστική απεικόνιση στροβιλιστικών πλατυέλμινθων Planaria sp. σε μικροσκοπικά παρασκευάσματα (μεγέθυνση 10-40x ) Leptoplana inquieta (μεγέθυνση 10x )

4 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος Ομοταξία: Τρηματώδεις - Ενδοπαράσιτα των σπονδυλόζωων στην ενήλικη μορφή τους - Φυλλοειδή μορφή με μυζητήρες, διεισδυτικούς αδένες και αδένες για την παραγωγή κύστεων, όργανα προσκόλλησης κ.α. - Καλά ανεπτυγμένος πεπτικός σωλήνας - Αναπαραγωγικό, απεκκριτικό και νευρικό σύστημα παρόμοια με τους εξωλεκιθικούς Στροβιλιτστικούς - Ελάχιστα ανεπτυγμένα αισθητήρια όργανα Υφομομοταξία: Διγενείς - Έμμεσος κύκλος ζωής / Ενδιάμεσος ξενιστής: μαλάκιο Κύριος ξενιστής: σπονδυλόζωο (πεπτικός, αναπνευστικός σωλήνας, κυκλοφορικό σύστημα, αναπαραγωγικό σύστημα) - Αποτελούν κύρια παράσιτα των κατοικίδιων ζώων και του ανθρώπου, π.χ. το Fasciola hepatica στα μυρηκαστικά και στα πρόβατα και τα Clonorchis sinensis, Schistosoma haematobium, Paragonimus westermani στον άνθρωπο Schistosoma sp. Dicrocoelium lanceolatum: Χαρακτηριστική απεικόνιση Τρηματώδους (μεγέθυνση 10-40x ) Fasciola hepatica

5 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος Ομοταξία: Τρηματώδεις Στοματικός μυζητήρας Όρχεις Ωοθήκη Βιτελλάρια Μήτρα με αυγά Dicrocoelium lanceolatum: Χαρακτηριστική απεικόνιση Τρηματώδους (μεγέθυνση 10-40x )

6 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος Ομοταξία: Κεστώδεις -Ταινίες - Μακρύ πεπλατυσμένο σώμα, χωρίς α) πεπτικό σύστημα και β) ανεπτυγμένα αισθητήρια όργανα - Διαθέτουν μια γραμμική σειρά αναπαραγωγικών μονάδων που ονομάζονται προ-γλωττίδες - Η επιφάνειά τους καλύπτεται από μικροσκοπικές προεξοχές (μικροτρίχες) που αυξάνουν την επιφάνεια απορρόφησης θρεπτικών ουσιών από το συγκυτιακό κάλυμμα - Η πλειονότητα των Κεστωδών εντάσσεται στην Υφομοτοξία Ευκεστώδεις (ικανότητα αυτογονιμοποίησης και σταυρογονιμοποίησης) - Κάθε προ-γλωττίδα διαθέτει πλήρες αρσενικό και θηλυκό αναπαραγωγικό σύστημα. - Τα περισσότερα είδη χρειάζονται 2 ξενιστές (ενδιάμεσος ξενιστής: ασπόνδυλο τελικός ξενιστής: σπονδυλόζωο) Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι Taenia saginata: στα βοοειδή Taenia solium: στους χοίρους Diphyllobothrium latum: στα ψάρια Echinococcus granulosus: στους σκύλους Taenia solium: Κυστίκερκος σε γραμμωτούς μύες χοίρου (μεγέθυνση 10-40x ) Taenia solium: Απελευθέρωση ενήλικου ατόμου σε λεπτό έντερο ανθρώπου (μεγέθυνση 10-40x )

7 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΖ Ι ΠΛΑΤΥΕΛΜΙΝΘΕΣ Νταϊλιάνης Στέφανος Ομοταξία: Κεστώδεις -Ταινίες Taenia sp: Χαρακτηριστική απεικόνιση ώριμων προγλωττίδων (μεγέθυνση 10-40x ) Taenia sp: Δομή ανώριμης προγλωττίδας (μεγέθυνση 10-40x ) Moniezia sp: Ταινία των βοοειδών και άλλων θηλαστικών. Χαρακτηριστική απεικόνιση προγλωττίδων (μεγέθυνση 10-40x ) Dipylidium caninum: Χαρακτηριστική απεικόνιση προγλωττίδων (μεγέθυνση 10-40x )

8 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Γενικά χαρακτηριστικά του φύλου Σχέδιο Οργάνωσης του Σώματος - Φέρουν μεταμερή (όμοιοι δακτύλιοι) σε σειρά που διαχωρίζονται εξωτερικά με δακτύλιους (κυκλικά αυλάκια) και εσωτερικά με διαφράγματα (ένωση περιτόναιων διαδοχικών μεταμερών) - Οι περισσότεροι Δακτυλιοσκώληκες (με εξαίρεση τις Βδέλλες) φέρουν μικροσκοπικές χιτινώδεις «τρίχες» (σμήριγγες) - Παρουσιάζουν παγκόσμια εξάπλωση Σχέδιο οργάνωσης του Σώματος Κεφάλι: Αποτελείται από 2 μέρη (προστόμιο και περιστόμιο) Μεταμερικό σώμα: Ακολουθεί το κεφάλι και φέρει τα μεταμερή Πυγίδιο: Τελικό τμήμα το οποίο φέρει την έδρα (μπροστά από το πυγίδιο σχηματίζονται νέα μεταμερή κατά την ανάπτυξη Κεφάλι Μεταμερικό σώμα Πυγίδιο Πολύχαιτος Nereis diversicolor (πηγή: Hickman et al., 14 th Edition)

9 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Γενικά χαρακτηριστικά του φύλου Σχέδιο Οργάνωσης του Σώματος - Το τοίχωμα των σωματικών μεταμερών επενδύονται από το περιτόναιο (μεσοδερμικό επιθήλιο), το οποίο σχηματίζει ραχιαία και κοιλιακά μεσεντέρια που καλύπτουν όλα τα όργανα - Το κοίλωμα στους Δακτυλιοσκώληκες (εκτός από τις Βδέλλες) φέρει υγρό που λειτουργεί ως υδροστατικός σκελετός (συστολή των επιμήκων και κυκλικών μυών μεταβάλλουν το μήκος του σώματος) - Φέρουν εξωτερική χιτινώδη στιβάδα (επιδερμίδιο) που περιβάλλει την επιδερμίδα και ζεύγη επιδερμικών σμηρίγγων - Πεπτικό σύστημα χωρίς μεταμέρεια (διατρέχει όλο το σώμα), ομοίως για ραχιαίο/κοιλιακό αιμοφόρο αγγείο και νευρικό σχοινί Ομοταξία: Πολύχαιτοι (>10000 θαλάσσια, βενθικά ή/και πελαγικά είδη, Παραφυλετική ομάδα) - Σκώληκες μήκους 5-10 cm (μπορεί και μικρότεροι από 1 mm, αλλά και μεγαλύτεροι από 2 m) - Ικανότητα ανοχής μεταβολών στην αλατότητα (ευρύαλα είδη) - Ζουν μέσα σε βράχους, σε σχισμές κοραλλιών ή όστρακα (παρουσιάζουν ικανότητα διείσδυσης στη λάσπη ή στην άμμο κατασκευή σωλήνων) - Σημαντικός κρίκος της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας (τρώγονται από ψάρια, Καρκινοειδή, Υδρόζωα κλπ.) - Διακρίνονται σε 2 μορφολογικές ομάδες Α) Εδραίοι Πολύχαιτοι και Β) Πλανήτες ή ελεύθερους μετακινούμενους Πολύχαιτους (θηρευτές με σιαγόνα και δόντια) Χαρακτηριστικά της ομοταξίας - Διαθέτουν καλά διαφοροποιημένο κεφάλι με εξειδικευμένα αισθητήρια όργανα, ζεύγη εξαρτημάτων (παραπόδια) με σμήριγγες - Έντονη διαφοροποίηση των μεταμερών τους - Δεν φέρουν επίσαγμα Μορφή και Λειτουργία - Προστόμιο (συσταλτό ή μη) με μάτια, κεραίες και αισθητήριες προσακτρίδες - Περιστόμιο με σμήριγγες, προσακτρίδες ή χιτινώδεις σιαγώνες (στους θηρευτές) - Φέρουν παραπόδια για έρπυση, κολύμβηση ή γάντζωμα στους σωλήνες αποτελούν κύρια όργανα αναπνοής (μπορεί να φέρουν και βράγχια π.χ. Arenicola) Αντιπροσωπευτικοί Πολύχαιτοι Σκώληκας Nereis (σκουλήκι της άμμου) Σκώληκες με Έλυτρα π.χ. Hesperonoe adventor Σκώληκες της Φωτιάς π.χ. Hermodice carunculata (σμήριγγες με δηλητηλιώδες έκκριμα) Σωληνόβιοι Πολύχαιτοι π.χ. Amphitrite, Arenicola, Chaetopterus

10 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Πολύχαιτοι (>10000 θαλάσσια, βενθικά ή/και πελαγικά είδη, Παραφυλετική ομάδα) Αντιπροσωπευτικός Πολύχαιτος: Σκώληκας Nereis (σκουλήκι της άμμου) Έντερο Κοίλωμα Σμήριγγες Κυκλικός μυς Λοξός μυς Επιμήκης μυς Νευρικό σχοινί Πολύχαιτος Nereis: εγκάρσια τομή

11 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Ολιγόχαιτοι Ομοταξία: Βδελλίδια Κλάδος: Επισαγματοφόρα - Τα μέλη του κλάδου φέρουν επίσαγμα (δακτύλιος από εκκριτικά κύτταρα στην επιδερμίδα) - Το επίσαγμα είναι ορατό στους Ολιγόχαιτους, ενώ στα Βδελλίδια μόνο κατά την περίοδο της αναπαραγωγής - Δεν φέρουν παραπόδια - Είναι δίοικα ερμαφρόδιτα με άμεση ανάπτυξη (ανάπτυξη νεαρών ατόμων σε βομβύκιο μικροί σκώληκες) Επίσαγμα

12 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Ολιγόχαιτοι (γεωσκώληκες & σκώληκες του γλυκού νερού, >3000 είδη) - Φέρουν σμήρριγες (μακριές, κοντές, ευθείες ή καμπύλες, μυτερές ή αμβλείες, μονές ή σε δεσμίδες) - Τυπικό κυκλοφορικό και απεκκριτικό σύστημα με των Δακτυλιοσκωλήκων - Πεπτικό και νευρικό σύστημα χαρακτηριστικό των Ολιγόχαιτων - Κίνηση με περισταλτικές κινήσεις (συσπάσεις μυών για επιμήκυνση και βράχυνση του σώματος) - Κάθε μεταμερές φέρει 4 ζεύγη χιτινωδών σμηρίγγων (σπάνια 100 και περισσότερες) Διατροφή - Οι περισσότεροι είναι πτωματοφάγοι (αποσυντιθέμενο οργανικό υλικό, φύλλα και βλάστηση, σκουπίδια και ζωϊκά υλικά) - Φέρουν ασβεστογόνους αδένες στον οισοφάγο που ρυθμίζουν την ισορροπία οξέων-βάσεων στα σωματικά υγρά, καθώς και τη συγκέντρωση του ασβεστίου στο αίμα - Προστόμιο φάρυγγας οισοφάγος πρόλοβος (προσωρινή αποθήκευση τροφής) προστόμαχος (άλεση τροφής) έντερο & τυφλοσωλήνας (πέψη και απορρόφηση) - Χλωραγωγός ιστός στην περιφέρεια του εντέρου (κέντρο σύνθεσης γλυκογόνου και λίπους, με ικανότητα αναγέννησης και απέκκρισης) Κυκλοφορία και αναπνοή - Φέρουν διπλό σύστημα μεταφοράς: το κοιλωματικό και το κλειστό κυκλοφορικό σύστημα - 5 αιμοφόρα αγγεία διατρέχουν το σώμα σε όλο το μήκος του - 1 ραχιαίο αγγείο που εκτείνεται πάνω από τον πεπτικό σωλήνα λειτουργεί σαν πραγματική καρδιά (διοχετεύει το αίμα που δέχεται από τα αγγεία του τοιχώματος και του πεπτικού σωλήνα προς τα εμπρός σε 5 ζεύγη αορτικών τόξων, διατηρώντας σταθερή πίεση στο κοιλιακό αγγείο (λειτουργεί ως κοιλιακή αορτή) - Ύπαρξη ενός κοιλιακού αγγείου (αίμα από τα αορτικά τόξα εγκέφαλος και υπόλοιπο σώμα μέσω μεταμερικών αγγείων - Αίμα με άχρωμα αμοιβαδοκύτταρα και αιμοσφαιρίνη και ανταλλαγή αερίων μέσω του υγρού δέρματος

13 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Ολιγόχαιτοι (γεωσκώληκες & σκώληκες του γλυκού νερού, >3000 είδη) Απέκκριση - Ζεύγος μετανεφριδίων σε κάθε μεταμερές, εκτός των 3 πρώτων και του τελευταίου - Τα άχρηστα υλικά μεταφέρονται στο νεφρόστομα και στο σωληνίσκο του νεφριδίου και τελικά στο νεφριδιοπόρο - Οι υδρόβιοι Ολιγόχαιτοι απεκκρίνουν αμμωνία, ενώ οι χερσαίοι εκκρίνουν ουρία (και οι 2 ουσίες παράγονται από τα χλωραγωγά κύτταρα) Νευρικό σύστημα και Αισθητήρια Όργανα - Φέρουν κεντρικό σύστημα (ζεύγος εγκεφαλικών γαγγλίων, ζεύγος συνδετικών νεύρων, ενιαίο κοιλιακό νευρικό σχοινί, ζεύγος συντηγμένων γαγγλίων με αισθητήριες και κινητικές ίνες) και περιφερειακά νεύρα - Φέρουν νευροεκκριτικά κύτταρα στον εγκέφαλο και τα γάγγλια με ενδοκρινή λειτουργία (ρύθμιση αναπαραγωγής, δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλου και ικανότητα αναγέννησης) - Φέρουν γιγαντιαίους άξονες ή ίνες που ελέγχουν την κίνηση - Φέρουν απλά αισθητήρια όργανα σε ολόκληρο το σώμα (π.χ. φωτοϋποδοχείς, χημειοασθητήρια κλπ.) - Εμφανίζουν αρνητικό φωτοτακτισμό στο δυνατό φως και θετικό στο αμυδρό, ενώ αντιδρούν σε μηχανικά και χημικά ερεθίσματα Αναπαραγωγή και Ανάπτυξη - Τα αναπαραγωγικά συστήματα βρίσκονται σε ορισμένα μεταμεροί (π.χ στο είδος Lumbricus terrestris) - Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος σύζευξης μεταξύ των ατόμων Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι Ολιγόχαιτοι του γλυκού νερού π.χ. Aeolosoma, Stylaria, Dero, Tubifex

14 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Ολιγόχαιτοι (γεωσκώληκες & σκώληκες του γλυκού νερού, >3000 είδη) Εγκέφαλος Ολιγόχαιτος: επιμήκης τομή σε εγκεφαλική περιοχή Νευρικό σχοινί Οισοφάγος Φάρυγγας Κοίλωμα Αορτικά τόξα Διαφράγματα Ολιγόχαιτος: επιμήκης τομή σε οισοφαγική περιοχή

15 Ολιγόχαιτος: εγκάρσια τομή σε περιοχή γονάδων ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Ολιγόχαιτοι (γεωσκώληκες & σκώληκες του γλυκού νερού, >3000 είδη) Νεφρίδιο Έντερο Αυλός εντέρου Σπερματοκύστεις Οισοφάγος Ωοθήκη Νευρικό σχοινί Ολιγόχαιτος: εγκάρσια τομή σε περιοχή εντέρου Ολιγόχαιτος: εγκάρσια τομή σε περιοχή γονάδων Φάρυγγας Φαρυγγικοί μύες Επιδερμίδα Κυκλικοί μύες Επιμήκεις μύες Οισοφάγος Κοίλωμα Σπερματοκύστεις Αορτικά τόξα Όρχεις Ολιγόχαιτος: εγκάρσια τομή σε περιοχή φάρυγγα Νευρικό σχοινί

16 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Βδελλίδια (βδέλλες των γλυκών νερών και της θάλασσας) - Η ομοταξία περιλαμβάνει 3 τάξεις: Ακανθοβελλίδια (27 μεταμεροί), Βραγχιοβελλίδια (14-15 μεταμεροί) και Βδελλίδια (γνήσιες βδέλλες με 34 μεταμεροί) - Οι γνήσιες βδέλλες στερούνται διακριτών κοιλωματικών διαμερισμάτων (εξαφάνιση διαφράγματος και κοίλωμα γεμάτο με συνδετικό ιστό και χάσματα) - Οι περισσότερες τρέφονται με υγρά ιστών και αίμα π.χ. Hirundo medicinalis - Δεν φέρουν σμήριγγες - Φέρουν μυζητήρες για απορρόφηση αίματος - Φέρουν μυζητήρες για απορρόφηση αίματος - Ανταλλαγή αερίων μέσω του δέρματος (σπάνια η ύπαρξη βραγχίων σε ορισμένα παρασιτικά είδη των ψαριών) - Φέρουν ζεύγη μετανεφριδίων - Φέρουν 2 εγκεφάλους (πρόσθιος με 6 ζεύγη συντηγμένων γαγγλίων και οπίσθιος με 7 ζεύγη συντηγμένων γαγγλίων) - Ύπαρξη 21 ζευγών μεταμερικών γαγγλίων κατά μήκος του νευρικού σχοινίου - Ύπαρξη ελεύθερων αισθητήριων απολήξεων, κυτταρικών φωτοϋποδοχέων, αισθητηδίων (εξειδικευμένα αισθητήρια όργανα) και οφθαλμιδίων με χρωστική - Επικρατεί ο ερμαφροδιτισμός, ενώ μπορεί να αναπαραχθούν με ετερογονιμοποίηση (ανταλλαγή γεννητικού υλικού με σύζευξη) - Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από ένα σύστημα κοιλωματικών κόλπων και αγωγών

17 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Δακτυλιοσκώληκες + Πωγωνοφόρα Ομοταξία: Βδελλίδια (βδέλλες των γλυκών νερών και της θάλασσας) Κοίλωμα Συνδετικός ιστός Εγκάρσια τομή βδέλας (Hirudo medicinalis)

18 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Νηματώδεις (στρόγγυλοι σκώληκες, είδη) Ανήκει στα Ελάσσονα Εκδυσόζωα: παρουσιάζουν έκδυση (απόρριψη νεκρής εξωτερικής στιβάδας/επιδερμιδίου κατά την αύξηση), διαδικασία που ελέγχεται από την ορμόνη εκδυσόνη Νηματώδεις, Νηματόμορφοι και Κινόρρυγχα = ψευδοκοιλωματικά Σκώληκες της θάλασσας, των γλυκών νερών και του εδάφους με παγκόσμια εξάπλωση Ικανότητα παρασιτισμού σε ζώα και σε φυτά (παρασιτική ομάδα του ανθρώπου) Τρέφονται με βακτήρια, ζύμες, υφές μυκήτων και φύκη (ελεύθεροι διαβιούντες Νηματώδεις), σαπροζωϊκοί ή κοπροζωϊκοί, χυμούς φυτών, καθώς και με Τροχόζωα, Βραδύπορα, μικρούς Δακτυλιοσκώληκες και άλλους Νηματώδεις (σαρκοφάγα είδη Νηματώδων) - Χαρακτηρίζονται από: κυλινδρικό σώμα εύκαμπτο ακυτταρικό επιδερμίδιο έλλειψη κινητών βλεφαρίδων ή μαστιγίων ασυνήθιστα χαρακτηριστικά των σωματικών μυών κίνηση προς τον επιμήκη άξονα ευτέλεια (σταθερός αριθμός τμημάτων) - Πεπτικό σύστημα (στόμα μυώδης φάρυγγας μακρύ έντερο κοντό απηυθυσμένο ακραία έδρα) - Δεν φέρουν πρωτονεφρίδια - Απεκκριτικό σύστημα με αδενικά κύτταρα και αγωγούς - Μύες κάτω από την επιδερμίδα και σύσπαση μόνο κατά μήκος (τοποθετημένοι σε 4 δέσμες ή τεταρτημόρια - Υγρό ψευδόκοιλο δρα ως υδροστατικός σκελετός (περιέχει όλα τα όργανα του σώματος) - Ύπαρξη νευρικού συστήματος (δακτύλιος νευρικού ιστού και γάγγλια γύρω από το φάρυγγα και νευρικά σχοινία) - Άτρακτος (ινώδες τμήμα) και κυτταρικό σώμα (σαρκοπλασματικό μη συσταλτό τμήμα) σε κάθε μυϊκό κύτταρο

19 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Νηματώδεις (στρόγγυλοι σκώληκες, είδη) Τrichinella spiralis (Τριχίνα) - Προκαλεί την ασθένεια της Τριχίνωσης (προσβολή βλεννογόνου του λεπτού εντέρου κυκλοφορικό σύστημα κύτταρα σκελετικών μυών (δημιουργία τροφοκυττάρων και θρέψη Νηματώδους) θάνατος Εγκύστωση Trichinella spiralis σε μυς Trichinella spiralis Ωοθήκη Ωαγωγοί Επιδερμίδιο Υποδερμίδα Επιδερμίδιο Όρχεις Ψευδοκοίλωμα Μύες Μήτρα Ψευδοκοίλωμα Μύες

20 ΣΥΝΟΜΟΤΑΞΙΑ/ΦΥΛΟ: Νηματώδεις (στρόγγυλοι σκώληκες, είδη) Τrichinella spiralis (Τριχίνα) Εγκύστωση Trichinella spiralis σε μυς