ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΧΡΗΣΗΣ "KOSTOLOGOS " Σταυριανίδης Κωνσταντίνος Μηχανικός Παραγωγής & ιοίκησης. Εισαγωγή

Transcript

1 Εισαγωγή Η προσέγγιση του κοστολογικού προβλήµατος µίας µεταποιητικής επιχείρησης από το Λογισµικό «Κοστολόγος» στηρίζεται στην παρακάτω ανάλυση ΤΕΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΘΕΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ Π.Υ ΕΜΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ Π.Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΕΜΜΕΣΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Το τελικό κόστος ενός προϊόντος αποτελείται από το άθροισµα του Κόστους Παραγωγής, του Κόστους ιοίκησης και του Κόστους διάθεσης. Τα κόστη ιοίκησης και ιάθεσης εκφράζονται ως ποσοστό του Κόστους Παραγωγής. Αν π.χ. Το κόστος Παραγωγής ενός προϊόντος στην παρατηρούµενη κοστολογική περίοδο έχει υπολογισθεί στα 100, το δε Κόστος ιοίκησης στο 10 %, και το κόστος ιάθεσης στο 15 %, του κόστους Παραγωγής, Τότε το τελικό κόστος του προϊόντος θα είναι ( *0,1+100*0,15 =125 Το κόστος Παραγωγής ενός προϊόντος αποτελείται από το άθροισµα Του Κόστους Πρώτων Υλών Του Εργατικού κόστους καθώς και Των γενικών βιοµηχανικών κόστων τα οποία εκφράζονται ως ποσοστά των άµεσων κόστων Πρώτης ύλης και Εργατικού. Έχοντας τα παραπάνω ως βάση και ως ζητούµενο το Τελικό κόστος ανά προϊόν, αναπτύχθηκε το Λογισµικό «Κοστολόγος». Για όποιον ενδιαφέρεται να εντρυφήσει βαθύτερα στην κοστολόγηση προτείνεται πέραν του παρόντος εγχειριδίου και το βιβλίο του κ. Σταυριανίδη Κων/νου Μηχανικού Παραγωγής-Κοστολόγου µε τίτλο «Εγχειρίδιο Βιοµηχανικής Κοστολόγησης» από τις εκδόσεις Ελλην 2001, το οποίο ουσιαστικά απετέλεσε και τη βάση για τον σχεδιασµό του παρόντος Λογισµικού. Σελίδα 1 από 22

2 Η επεξήγηση- παρουσίαση του «Kostologos» θα γίνει σε τέσσερις ενότητες 1 η Ενότητα: 1.0 Αρχείο Κάνοντας κλικ πάνω στην επιλογή αυτή ανοίγει το παρακάτω παράθυρο Με την επιλογή Εισαγωγή από Excel File µπορεί ο χρήστης να εισάγει αρχεία Excel που έχει διαθέσιµα από άλλα λογισµικά εφόσον τα φέρει στον φάκελο που βρίσκεται ο "Kostologos" και εφόσον έχουν την δοµή που ζητάτε από τον "Kostologos" κάνοντας κλικ πάνω στην επιλογή Εισαγωγή από Excel File και στην συνέχεια Πρώτες ύλες εµφανίζεται Σελίδα 2 από 22

3 Με τον ίδιο τρόπο µπορεί ο χρήστης να εισάγει και τα άλλα αρχεία Είδη κόστους είναι ένα αρχείο Excel µε τα κόστη που έχει η επιχείρηση. Εργαζόµενοι είναι ένα αρχείο Excel, µε τους εργαζόµενους της επιχείρησης στο οποίο θα εµφανίζεται ο µηνιαίος µισθός τους και οι µέρες εργασίας τους και Προϊόντα είναι ένα αρχείο Excel, στο οποίο θα εµφανίζονται όλοι οι κωδικοί καθώς και οι ονοµασίες των ετοίµων και ηµιετοίµων προϊόντων. Με την επιλογή Αλλαγή κοστολογικής περιόδου µπορεί ο χρήστης να δηµιουργήσει µία νέα κοστολογική περίοδο. Κάθε φορά που δηµιουργείται µία νέα κοστολογική περίοδος µεταφέρονται σ αυτήν τα δεδοµένα της τελευταίας τα οποία µπορεί ο χρήστης στην συνέχεια να επεξεργαστεί και επικαιροποιήσει. Σελίδα 3 από 22

4 Το λογισµικό αποθηκεύει απεριόριστα δεδοµένα µπορεί ο χρήστης να κρατήσει όσες κοστολογικές περιόδους θέλει. Με την επιλογή εκαδικά ψηφία µπορεί ο χρήστης να επιλέξει πόσα δεκαδικά ψηφία θέλει να εµφανίζονται στην οθόνη του. Με την επιλογή Εκτυπώσεις Επιλέγει τι θέλει να εκτυπώσει Με την επιλογή Συντελεστές ΦΠΑ µπορεί ο χρήστης εφόσον µεταποιεί προϊόντα που βρίσκονται σε διαφορετικούς συντελεστές ΦΠΑ να τους καταχωρήσει. Η καταχώρηση αυτή είναι χρήσιµη µόνο στον υπολογισµό της τελικής τιµής πώλησης του προϊόντος. Η επιλογή Κατηγορίες Κέντρων Κόστους δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να καταχωρήσει τις κατηγορίες Κέντρων Κόστους που έχει στην επιχείρησή του. Σελίδα 4 από 22

5 Οι επιλογές που έχει είναι: 1. Υλικού 2. Παραγωγής 3. ιοίκησης 4. ιάθεσης 5. Σχεδίασης Οι καταχωρήσεις αυτές είναι απαραίτητες διότι αποτελούν την υποδοµή για την κατοπινή δηµιουργία του Πίνακα Επιµερισµού απανών. Προτείνεται στο χρήστη να αφήσει τις καταχωρήσεις αυτές ως έχουν!!! Τέλος µε την επιλογή Μηδενισµός Πινάκων Βάσης εδοµένων µπορεί ο χρήστης να µηδενίσει όλους του πίνακες του "Kostologos" 2 η Ενότητα: Πρώτες ύλες-προϊόντα Η ενότητα αυτή ασχολείται 1. µε την καταχώρηση και την επεξεργασία των πρώτων υλών της επιχείρησης και 2. µε την δηµιουργία συνταγών και την εύρεση του άµεσου κόστους πρώτης ύλης των προϊόντων 2.1 Πρώτες ύλες Ο χρήστης µπορεί να καταχωρήσει κάθε πρώτη ύλη που έχει, δίνοντάς της κωδικό, περιγράφοντάς την, καταχωρώντας επίσης την µονάδα µέτρησης (τεµάχια, κιλά, µέτρα ) και την τιµή µονάδος. Είναι σηµαντικό εδώ να τονιστούν ιδιαίτερα ότι, κάθε κωδικός πρώτης ύλης είναι µοναδικός και ότι δεν υπάρχει περίπτωση να καταχωρηθούν στον ίδιο κωδικό διαφορετικές πρώτες ύλες και στην στήλη όπου ζητάτε η περιγραφή της πρώτης ύλης, πρέπει να υπάρχει µία σαφής περιγραφή έτσι, ώστε όταν εµφανισθεί ξανά η στήλη αυτή σε άλλη ενότητα να αναγνωρίζει εύκολα ο χρήστης για ποια πρώτη ύλη πρόκειται. Ο χρήστης έχει τις παρακάτω επιλογές στην ενότητα αυτή : Σελίδα 5 από 22

6 Ακύρωση µίας εγγραφής πριν την ολοκλήρωση και αποθήκευσή της ιαγραφή µίας εγγραφής µετά την ολοκλήρωσή της, επιλέγοντάς την και κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί διαγραφή Αλλαγή του κωδικού µίας εγγραφής Ενεργοποίηση του φίλτρο αναζήτησης µε την βοήθεια του οποίου µπορεί να αναζητήσει αλφαβητικά µία πρώτη ύλη. Κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί προϊόντα µπορεί να δει σε ποια τελικά (κοστολογηµένα) προϊόντα συµµετέχει η συγκεκριµένη πρώτη ύλη. Βοήθεια. Κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί βοήθεια εµφανίζονται επεξηγήσεις σχετικά µε τη χρήση των κουµπιών και τέλος Έξοδος. Με την επιλογή αυτή επανέρχεται κανείς στο αρχικό µενού το προγράµµατος 2.2 Προϊόντα.: Ο χρήστης µπορεί εδώ να ασχοληθεί: 1. µε την καταχώρηση και την επεξεργασία των τελικών προϊόντων αλλά και των ηµιετοίµων που έχει η επιχείρηση και 2. µε την επιλογή των προϊόντων που θέλει να κοστολογήσει στην τρέχουσα κοστολογική περίοδο. Ο χρήστης λοιπόν µπορεί να εισάγει τα τελικά ή ηµιέτοιµα προϊόντα που έχει κατασκευάσει στην παρατηρούµενη κοστολογική περίοδο και χρησιµοποιώντας τα δεδοµένα που έχουν καταχωρηθεί στην πρώτη ενότητα (πρώτες ύλες) να δηµιουργήσει τις συνταγές των τελικών προϊόντων ή όπως χαρακτηρίζεται στο λογισµικό, να προχωρήσει στη σύνθεση του τελικού προϊόντος. Πέραν τούτων όσον αφορά το περιβάλλον εργασίες των ενοτήτων αυτών ο χρήστης µπορεί να επιλέξει την Ακύρωση µίας εγγραφής πριν την ολοκλήρωσή και αποθήκευσή της ιαγραφή µίας εγγραφής µετά την ολοκλήρωσή της, επιλέγοντάς την και κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί διαγραφή Αλλαγή του κωδικού µίας εγγραφής Ενεργοποίηση του φίλτρο αναζήτησης µε την βοήθεια του οποίου µπορεί να αναζητήσει αλφαβητικά µία πρώτη ύλη. Έξοδος. Με την επιλογή αυτή επανέρχεται κανείς στο αρχικό µενού το προγράµµατος. Κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί προϊόντα και επιλέγοντας «Τελικά και ηµιέτοιµα προϊόντα» εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο Σελίδα 6 από 22

7 Επιλέγοντας ο χρήστης το κουµπί «Σύνθεση Τελικού προϊόντος». εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο. Το παράθυρο αυτό αναφέρεται στο προϊόν µε Κωδικό Φ 103 για το οποίο έχει δηµιουργηθεί ήδη µία συνταγή. Στην τελευταία στήλη του πίνακα της συνταγής εµφανίζεται το ποσοστό συµµετοχής κάθε Π.Υ. στο τελικό κόστος πρώτων υλών του προϊόντος. Η συνταγή µπορεί επίσης να εκτυπωθεί ή κάνοντας δεξί κλικ πάνω της και στην συνέχει στο κουµπί εξαγωγή για εκτύπωση ή κάνοντας κλικ πάνω στο κουµπί εξαγωγή στο Word. Για να εισαχθεί µία πρώτη ύλη στο συνταγολόγιο, πρέπει ο χρήστης ή να κάνει δεξί κλικ πάνω στην συνταγή και να απαντήσει µε «Ναι» στο ερώτηµα που θα εµφανιστεί ή να τοποθετήσει τον κέρσορα πάνω στην πρώτη ύλη και κρατώντας το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού πατηµένο να την σύρει στο διπλανό πίνακα. Σελίδα 7 από 22

8 Για να διαγράψει κανείς µία εγγραφή από την συνταγή, αρκεί να µεταβεί στον πίνακα-συνταγολόγιο και να κάνει δεξί κλικ πάνω στον α/α της πρώτης ύλης που επιθυµεί να διαγράψει, π.χ. C1, αµέσως εµφανίζεται ενηµέρωση «προσοχή θα διαγραφεί εγγραφή από τον πίνακα "C1"», αν επιλεχθεί "Ναι" σβήνει η εγγραφή. Για να δηµιουργηθεί µία νέα συνταγή π.χ. για το προϊόν Φ 106, είναι απαραίτητη προϋπόθεση να βρίσκεται ο χρήστης στα τελικά προϊόντα. Για να γίνει αυτό πρέπει να πάει ο χρήστης στην γραµµή ανάπτυξης πάνω από τους πίνακες και να επιλέξει Τελικά και ηµιέτοιµα προϊόντα. Κάνοντας κλικ πάνω στο προϊόν Φ 106 εµφανίζεται το παραπάνω παράθυρο. Ο χρήστης µπορεί τώρα να δηµιουργήσει τη συνταγή ενός νέου προϊόντος, πηγαίνοντας στον πίνακα Π.Υ. και επιλέγοντας µία πρώτη ύλη π.χ. C1. Ο χρήστης ενηµερώνετε από το πρόγραµµα ότι θα προστεθεί η συγκεκριµένη Π.Υ. που έχει επιλέξει και αφού Σελίδα 8 από 22

9 επιλέξει «Ναι» πρέπει στην συνέχεια να επιλέξει την ποσότητα συµµετοχής. Αν η Π.Υ συµµετέχει ως τεµάχιο επιλέγει τα τεµάχια µε τα οποία συµµετέχει π.χ. από το C7 3 τεµάχια, αν µε µέτρα επιλέγει τα µέτρα κλπ. Για να διαγράψει κανείς µία Π.Υ. από την συνταγή, αρκεί να κάνει δεξί κλικ πάνω στον κωδικό της πρώτης ύλης που επιθυµεί να διαγράψει. Μέχρι στιγµής έχουν επεξεργαστεί τα κόστη πρώτης ύλης. Ο χρήστης γνωρίζει πλέον τα άµεσα κόστη πρώτης ύλης. Όταν ο χρήστης θελήσει να κοστολογήσει τα προϊόντα που κατασκεύασε στην κοστολογική περίοδο θα επιστρέψει στην ενότητα αυτή και αφού κάνει κλικ πάνω στο κουµπί «Προϊόντα» θα επιλέξει «Επιλογή προϊόντων προς κοστολόγηση» Εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο Στον πίνακα εµφανίζονται µόνο εκείνα τα προϊόντα για τα οποία έχουν δηµιουργηθεί συνταγές. Σελίδα 9 από 22

10 Εξ αυτών γίνεται η επιλογή των προϊόντων και ο αριθµός τεµαχίων που έχουν κατασκευαστεί από κάθε κωδικό στην συγκεκριµένη κοστολογική περίοδο. Επιλέγουµε δηλαδή τα προϊόντα που θέλουµε να κοστολογήσουµε επειδή πιθανώς στην κοστολογική περίοδο που παρατηρούµε κάποιοι κωδικοί δεν έχουν κατασκευασθεί. Ο χρήστης µπορεί να επιλέξει όλους τους κωδικούς και να αποεπιλέξει όσους δεν χρειάζεται. Το άθροισµα που θα προκύψει από το γινόµενο, του κόστους πρώτων υλών * τον αριθµό τεµαχίων για κάθε κωδικό που έχει επιλεχθεί προς κοστολόγηση, εµφανίζεται στον ΠΕ στην στήλη Αποθήκη στην γραµµή πρώτη ύλη στο ροζ κελί. Ο αριθµός τεµαχίων είναι απαραίτητο µέγεθος για υπολογισθεί ο βαθµός απόδοσης της επιχείρησης. Αν η επιχείρηση έχει βαθµό απόδοσης 100 % τότε το άθροισµα που θα προκύψει από το γινόµενο του αριθµού τεµαχίων * του Τελικού κόστους ανά τεµάχιο για κάθε επιλεχθέν προϊόν, πρέπει να είναι ίσο µε το άθροισµα του συνολικού κόστους της κοστολογικής περιόδου, που καταγράφθηκε στην επιχείρηση. Στον πίνακα αυτό φαίνεται επίσης η συµµετοχή υποπροϊόντων στην κατασκευή ενός τελικού προϊόντος. Περισσότερα όµως για το συγκεκριµένο θα διατυπωθούν στην ενότητα «Κοστολόγηση.» 3 η Ενότητα. Κέντρα κόστους- Είδη Κόστους Πίνακας Επιµερισµού απανών Υπολογισµός ΜΗΑ Η ενότητα αυτή ασχολείται µε τα Γενικά βιοµηχανικά Κόστη δηλαδή µε τα έµµεσα κόστη. Στόχος της ενότητας είναι να επιµερίσει τα έµµεσα κόστη στα κέντρα κόστους που έχει η επιχείρηση. Ο επιµερισµός αυτός γίνεται µε την βοήθεια του Πίνακα Επιµερισµού απανών (ΠΕ ), οποίος δηµιουργείται από το πρόγραµµα χτίζοντας τον πάνω στα δεδοµένα, κέντρα κόστους και είδη κόστους που έχουν προηγουµένως καταχωρηθεί. Αυτό που είναι σηµαντικό εδώ και απαραίτητο για την ποιότητα της κοστολόγησης, είναι η γνώση, η ύπαρξη επιµεριστικών βάσεων. Μ άλλα λόγια ο χρήστης πρέπει να έχει σωστές επιµεριστικές βάσεις για τον επιµερισµό του ενεργειακού κόστους π.χ. ή για τον επιµερισµό των αποσβέσεων και κατά συνέπεια για κάθε είδος κόστους που έχει από τους λογαριασµούς 60 καθώς και για τα υπολογιστικά κόστη. Τα κέντρα κόστους µπορεί να είναι τα τµήµατα που έχει η επιχείρηση ή ακόµα οι διάφορες φάσεις µεταποίησης της επιχείρησης καθώς επίσης και τα τµήµα διοίκησης, διάθεσης, σχεδίασης εάν και εφόσον υπάρχουν. Προσοχή!!! Σε κάθε περίπτωση κατά την καταχώρηση των κέντρων κόστους πρέπει να υπάρχει ένα κέντρο κόστους για τα υλικά το οποίο θα καταχωρηθεί πρώτο. ιαφορετικά το πρόγραµµα δεν θα λειτουργήσει σωστά!!! Για να µπορέσει ο χρήστης να καταχωρήσει τα κέντρα κόστους της επιχείρησής του Σελίδα 10 από 22

11 πρέπει να κάνει κλικ πάνω στην επιλογή κέντρα κόστους. Εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο. Είναι σηµαντικό κατά την καταχώρηση των κέντρων κόστους ο χαρακτηρισµός αυτών. Βάση του χαρακτηρισµού που θα δοθεί θα δηµιουργηθεί ο ΠΕ και θα επιµερισθούν τα έµµεσα Κόστη. Στο κέντρο κόστους που θα χαρακτηρισθεί ως "Υλικού" θα καταχωρηθούν στον ΠΕ όλα τα γενικά Βιοµηχανικά κόστη ή αλλιώς έµµεσα κόστη που αφορούν το κέντρο αυτό καθώς και το άµεσο κόστος Πρώτων Υλών της Κοστολογικής Περιόδου. Στα κέντρα κόστους που θα χαρακτηρισθούν "Παραγωγής" θα συµµετέχουν µαζί µε το κέντρο "Υλικού" στον υπολογισµό του κόστους Παραγωγής. Για αυτά που θα χαρακτηρισθούν ιοίκησης και ιάθεσης θα υπολογισθεί µε διαφορετικό τρόπο το ποσό αναφοράς στον ΠΕ. Αφού καταχωρηθούν τα κέντρα κόστους σύµφωνα µε τα παραπάνω αναφερόµενα, µπορεί πλέον ο χρήστης να καταχωρήσει τα είδη κόστους. Για να γίνει αυτό πρέπει να κάνει ο χρήστης κλικ πάνω στο κουµπί Είδη κόστους. Εµφανίζεται ο παρακάτω πίνακας. Σελίδα 11 από 22

12 Τα είδη κόστους που έχουν επιµερισθεί εµφανίζονται έγχρωµα. Κάνοντας κλικ πάνω σ ένα είδος κόστους π.χ. 68. Προβλέψεις για αποζηµίωση..και επιλέγοντας µετά επάνω στην γραµµή ανάπτυξης «Επιµ. απ. στα κέντρα Κόστους» Εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο. Ο χρήστης πρέπει να επιλέξει µε ποια από τις τρεις επιλογές που έχει θέλει να επιµερίσει το ποσό των Επιµερισµός µε ποσά: καταχωρεί ποσά όταν π.χ έχει ακριβή ποσά για κάθε κέντρο κόστους. Επιµερισµός µε συντελεστές: καταχωρεί συντελεστές, όταν π.χ. γνωρίζει την ποσοσστιαία κατανοµή του ποσού στα κέντρα κόστους. Στην περίπτωση αυτή το άθροισµα των συντελεστών δεν µπορεί να υπερβαίνει την µονάδα. Επιµερισµός ελεύθερος : Όταν π.χ. θέλει να επιµερίσει το ενοίκιο βάση τετραγωνικών µέτρων κάθε κέντρου κόστους ή το ενεργειακό κόστος βάση KWH Σελίδα 12 από 22

13 Έστω ότι χρήστης επιλέγει µε "ποσά" και στην συνέχεια κάνει κλικ πάνω στο κουµπί επόµενο βήµα. Πρέπει τώρα να επιλέξει σε ποια κέντρα κόστους θα επιµερισθεί το ποσό των Έστω ότι επιλέγει τα κέντρα κόστους ΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΘΕΣΗ Στην συνέχεια κάνει κλικ πάνω στο κουµπί επόµενο βήµα. Εµφανίζεται νέο παράθυρο µε µόνο τα επιλεχθέντα κέντρα κόστους όπου πρέπει να καταχωρήσει τα ποσά. Έστω ότι για την ΙΟΙΚΗΣΗ είναι 2000 και για την ΙΑΘΕΣΗ Καταχωρούνται τα ποσά και συνεχίζει ο χρήστης στο επόµενο βήµα όπου εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο Σελίδα 13 από 22

14 Εδώ εµφανίζεται πως επιµερίσθηκε το ποσό και τι ποσοστό πήρε κάθε κέντρο κόστους. Στην συνέχεια πηγαίνοντας στο επόµενο βήµα ερωτάτε ο χρήστης αν θέλει να αποθηκευτεί ο επιµερισµός και εφόσον επιλέξει ναι ολοκληρώνεται η διαδικασία επιµερισµού και αλλάζει χρώµα το είδος κόστους που έχει επιµερισθεί. Στην περίπτωση που ένα είδος κόστους έχει την ίδια επιµεριστική βάση µε κάποιο άλλο είδος κόστους το οποίο έχει επιµερισθεί, µπορεί ο χρήστης να αντιγράψει τον επιµερισµό αυτό. Με την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής έχουν επιµερισθεί τα γενικά βιοµηχανικά κόστη της κοστολογικής περιόδου στα κέντρα κόστους. Μπορεί ο χρήστης να πάει τώρα στον Πίνακα Επιµερισµού απανών και να δει την παρακάτω εικόνα. Σελίδα 14 από 22

15 Τα συνολικά Γενικά Βιοµηχανικά κόστη που έχουν επιµερισθεί τα κέντρα κόστους είναι στο παράδειγµά µας Υπολογισµός ΜΗΑ -Άµεσα Κόστη. Ο χρήστης θα ασχοληθεί εδώ µε την εύρεση και καταχώρηση του άµεσου εργατικού κόστους στο σύνολό του, αλλά και ανά τεµάχιο πάντα για την τρέχουσα κοστολογική περίοδο. Ο χρήστης θα πρέπει τώρα να επιλέξει το κουµπί Υπολογισµός Μ.Η.Α. που σηµαίνει Μέγιστη Ηµερήσια Απόδοση. Επιλέγοντας το κουµπί Εργαζόµενοι εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο. Σελίδα 15 από 22

16 Στον πίνακα εµφανίζονται όλοι οι εργαζόµενοι στην παραγωγή και µόνο αυτοί. Μας ενδιαφέρει να επιµερίσουµε στα κέντρα κόστους που έχουν χαρακτηρισθεί «παραγωγής» τις αµοιβές των εργαζοµένων στην παραγωγή. Κάνοντας δεξί κλικ πάνω στον εργαζόµενο π.χ. µε Κωδικό Ε13 και Ονοµατεπώνυµο ΑΒ13 εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο Πρέπει να επιλέξουµε σε ποιο ή ποια κέντρα κόστους εργάζεται ο συγκεκριµένος εργαζόµενος. Αν πχ. Έχει πλήρη απασχόληση µόνο σε ένα κέντρο κόστους επιλέγουµε το κέντρο καταχωρώντας την µονάδα (1), (στη στήλη ποσό καταχωρείται αυτόµατα από το πρόγραµµα το ηµερήσιο κόστος του συγκεκριµένου εργαζόµενου, λαµβάνοντας υπόψιν 14 µισθούς και 11 µήνες απασχόλησης). Σελίδα 16 από 22

17 Αν εργάζεται σε περισσότερα κέντρα κόστους καταχωρούµε τον συντελεστή απασχόλησης π.χ. 0,5 σε κάθε κέντρο αν είναι δύο ή ανάλογα, πως επιµερίζεται ο χρόνος του. Στην συνέχεια πρέπει να επιµερισθεί το ηµερήσιο κόστος κάθε κέντρου κόστους παραγωγής στα προϊόντα που κατασκευάζει ή στις Φάσεις κατασκευής των προϊόντων που κατασκευάζει. Στόχος της ενέργειας αυτής είναι η εύρεση του το άµεσου εργατικού κόστους ανά προϊόν. Για να γίνουν αυτοί οι υπολογισµοί πρέπει ο χρήστης να επιλέξει από το Υπολογισµός Μέγιστης Ηµερήσιας Απόδοσης το κουµπί Καταχώρηση Μ.Η.Α. Εµφανίζεται ο παρακάτω πίνακας Σελίδα 17 από 22

18 Οι πράσινες στήλες κάτω από κάθε κέντρο κόστους πρέπει να συµπληρωθούν από το χρήστη. Για το προϊόν Φ 101 π.χ. γνωρίζει ο υπεύθυνος παραγωγής ότι αν το Τµήµα ΣΜ ασχοληθεί όλη την ηµέρα µε το προϊόν αυτό θα κατασκευάσει στο τέλος του ωκταώρου 3000 τεµάχια. Έτσι το κόστος ανά τεµάχιο για την συγκεκριµένη φάση εργασίας στο συγκεκριµένο τµήµα υπολογίζεται σε 0, Για το ίδιο προϊόν, στο κέντρο κόστους συγκόλληση, γνωρίζει ο υπεύθυνος παραγωγής ότι, αν το τµήµα συγκόλλησης, συγκολλά όλο το ωκτάωρο το προϊόν αυτό θα συγκόλληση 1500 τεµάχια και το κόστος συγκόλλησης ανά τεµάχιο διαµορφώνεται στα 1,27. Τα άµεσα κόστη σε κάθε κέντρο κόστους ή φάση εργασίας όπως υπολογίζονται στον πίνακα αυτόν µεταφέρονται αυτόµατα στον πίνακα κοστολόγησης. Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας έχει πλέον ο χρήστης όλα τα απαραίτητα δεδοµένα για να προβεί στην κοστολόγηση των προϊόντων του. Αυτό επιτυγχάνεται κάνοντας κλικ στο κουµπί κοστολόγηση. 4 η Ενότητα. Κοστολόγηση-Υπολογισµός νεκρού σηµείου Επιλέγοντας το κουµπί κοστολόγηση εµφανίζεται ο παρακάτω πίνακας αφού προηγουµένως ο χρήστης δώσει ένα ποσοστό κέρδους όπως του ζητά το πρόγραµµα. Το οποίο µπορεί στην συνέχεια στο παρακάτω πίνακα να επεξεργαστεί για κάθε προϊόν όπως αυτός επιθυµεί. Στον πίνακα αυτό βρίσκει εφαρµογή το διάγραµµα ροής της πρώτης σελίδας του παρόντος εγχειριδίου. Στα κελιά που έχουν κεραµυδί χρώµα εµφανίζονται οι συντελεστές επιβάρυνσης του άµεσου κόστους από τα έµµεσα κόστη, όπως υπολογίσθηκαν αυτοί στον ΠΕ. Ας δούµε τώρα που φτάσαµε στο τέλος πως υπολογίζεται το Τελικό Κόστος του προϊόντος µε Κωδικό και ονοµασία tabpin. Σελίδα 18 από 22

19 Το άµεσο κόστος Π.Υ όπως υπολογίσθηκε στις συνταγές είναι = Συντελεστής επιβάρυνσης έµµεσου κόστους από ΠΕ 0,0725 : 16,70 *0,0725 = 1,21 Συνολικό κόστος Π.Υ άµεσο και έµεσο = 17,91 Το προϊόν για να κατασκευαστεί περνάει από τα τµήµατα Σ Μ, ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣ Έχουµε λοιπόν Άµεσο κόστος τµήµατος SMD = 0,1024 Συντελεστής επιβάρυνσης έµµεσου κόστους από ΠΕ 0,7435: 0,1024*0,7435 = 0,0761 Άµεσο κόστος τµήµατος ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ = 0,1697 Συντελεστής επιβάρυνσης έµµεσου κόστους από ΠΕ 0,6794: 0,1697*0,6794 = 0,1153 Άµεσο κόστος τµήµατος ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ 2,0212 Συντελεστής επιβάρυνσης έµµεσου κόστους από ΠΕ 0,6805: 2,0212 *0,6805 =1,3754 Κόστος παραγωγής : (17,91+0,1024+0,0761+0,1697+0,1153+2,0212+1,3754)= 21,7709 Κόστος ιοίκησης: 21,7709 * 0,0548 = 1,1930 Κόστος ιάθεσης: 21,7709 *0,0814 = 1,7722 Τελικό κόστος προϊόντος = 24,7361 Κάνοντας δεξί κλικ πάνω στον κωδικό ή την περιγραφή ή πάνω στο κουµπί ποσοστιαία σύνσθεση, οποιουδήποτε κοστολογηµένου προϊόντος π.χ. Φ 101 εµφανίζεται η γραφική παράσταση του τελικού κόστους του προϊόντος Για τα προϊόντα που εµπεριέχουν στην συνταγή τους άλλα ηµιέτοιµα προϊόντα δίνεται η δυνατότητα στον χρήστη να έχει πλήρη εικόνα ως προς την διαµόρφωση του κόστους παραγωγής τους πηγαίνοντας στην στήλη Άµεσο και έµεσο κόστος πρώτων υλών και στην συνέχεια αφού επιλέξει το κελί που τον ενδιαφέρει να κάνει δεξί κλικ πάνω σ αυτό. Σελίδα 19 από 22

20 Για το προϊόν π.χ. Φ 102 στην στήλη Άµεσο και έµµεσο κόστος πρώτων υλών εµφανίζεται ο αριθµός 10,6664 ενώ θα περίµενε κανείς να εµφανιστεί ο αριθµός 0,3354 όσο δηλαδή κάνει το γινόµενο 2 *0,1677. Το προϊόν Φ102 όµως εµπεριέχει και το ηµιέτοιµο Φ 101. Κάνοντας δεξί κλικ πάνω στο κελί µε τον αριθµός 10,6664 εµφανίζεται Το κόστος παραγωγής ενός ηµιετοίµου προϊόντος το οποίο εµπεριέχεται σ ένα άλλαο έτοιµο προϊόν, έρχεται και αθροίζεται στην στήλη άµεσο και έµµεσο κόστος Πρώτης ύλης, αφού προηγουµένως αυξηθεί η πρόσθετη πρώτη ύλη ( πέραν του ηµιετοίµου προϊόντος) του ετοίµου προϊόντος µε τον συντελεστή επιβάρυνσης του κέντρου κόστους. Σηµαντικό για τον κοστολόγο είναι να µπορεί να επαληθεύσει τις πράξεις κοστολόγησης που έχει κάνει. Βοήθεια προσφέρει η επιλογή οκιµή. Κάνοντας κλικ πάνω στην επιλογή δοκιµή εµανίζεται το παρακάτω παράθυρο Σελίδα 20 από 22

21 Τα συνολικά κόστη της κοστολογικής περιόδου είναι Στον πίνακα εµφανίζονται τα προϊόντα που έχουµε κοστολογήσει, οαριθµός τεµαχίων που έχει παραχθεί από κάθε προϊον και το Τελικό κόστος ανά προϊόν. Πολλαπλασιάζοντας για κάθε προϊον το τελικό Κόστος µε τον αριθµό τεµαχίων που έχουν κατασκευασθει και αθροίζοντας όλα τα γινόµενα αυτά προκύπτει στον πίνακα το νούµερο ,3. Είναι προφανές ότι η παραγωγικότητα στην επιχείρηση είναι χαµηλή βρίσκεται στο 62,6774%. Ο κοστολόγος µέσω της επιλογής ιόρθωση που βρίσκεται στον πίνακα αυτό προσαυξάνει τα υπολογισθέντα κόστη κατά 60 % έτσι, ώστε να επιµερισθεί πάνω στα κοστολογισθέντα προϊόντα το σύνολο των κόστων της κοστολογικής περιόδου. Τα κόκκινα νούµερα που εµφανίσθηκαν µετά την απροσαύξηση είναι τα νέα τελικά κόστη. Σελίδα 21 από 22

22 Η πληροφορία αυτή σχετικά µε την παραγωγικότητα είναι ιδιαίτερα σηµαντική δείχνοντας στον χρήστη που ακριβώς βρίσκεται και παράλληλα το έναυσµα για διορθωτικές ενέργειες. Βέβαια, αποκλίσεις µπορεί να προκύψουν στην δοκιµή και να εµφανίζεται χαµηλή παραγωγικότητα, αν δεν κοστολογηθούν ηµιέτοιµα προϊόντα που βρίσκονται σε ενδιάµεσες αποθήκες. Ο χρήστης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός όταν επιλέγει τα προϊόντα που θέλει να κοστολογήσει και τις ποσότητες αυτών. Η επιλογή Υπολογισµός νεκρού σηµείου δείχνει στην χρήστη το ± 0 της επιχείρησης πάντα για την τρέχουσα κοστολογική περίοδο. Στο κελί πωλήσεις έσοδα κοστολογικής περιόδου καταχωρούνται οι πωλήσεις- τα έσοδα της κοστολογικής περιόδου δίχως τον ΦΠΑ. Υστερόγραφο Για να βοηθηθεί ο χρήστης στην χρήση και κατανόηση του λογισµικού για κάθε µία από τις Ενότητες που περιγράφθηκαν στο παρόν εγχειρίδιο υπάρχουν αντίστοιχα Βιντεάκια παρουσίασης στην ιστοσελίδα µας Σελίδα 22 από 22