Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 28 Αυγούστου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 28 Αυγούστου 215 Ελληνική Οικονομία Η αναστάτωση των διεθνών αγορών ως αποτέλεσμα των ανησυχιών για αποδυνάμωση του αναπτυξιακού ρυθμού της κινεζικής οικονομίας δύναται να αποτελέσει ένα μεσαίας κλίμακας shock για την ανάκαμψη στην Ευρώπη. Οι ανωτέρω εξελίξεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν πλήγμα για την ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα αλλά και την υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων αποτελώντας έτσι πρόσθετη πηγή κινδύνων για την ελληνική οικονομία που έχει ήδη επιβαρυνθεί λόγω της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων και της εισαγωγής υφεσιακών φορολογικών μέτρων στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας διασώσεως. Η επιστροφή στην ύφεση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 215 είναι πολύ πιθανή. Αναμένεται, ωστόσο, μικρότερη από ότι προβλεπόταν ιδιαίτερα μετά την απροσδόκητη επιτάχυνση του ρυθμού αναπτύξεως που διαπιστώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του έτους και την διαφαινόμενη θετική πορεία του τουρισμού στους θερινούς μήνες Πηγή: ΤτΕλλάδος Γράφημα 1. Εισερχόμενη Ταξιδιωτική Κίνηση (σε χιλ. ταξιδιώτες) Συγκεκριμένα, σημαντική αύξηση κατά 12,4%, σε ετήσια βάση, παρουσίασε η προσέλευση τουριστών τον Ιούνιο 215, έναντι αυξήσεως 13,7% τον Ιούνιο 214. Ο αριθμός τουριστών ανήλθε σε 3,33 εκατ. τον Ιούνιο 215, έναντι 2,698 εκατ. τον Ιούνιο 214 (Γράφημα 1). Στο πρώτο εξάμηνο 215, η εισερχόμενη τουριστική κίνηση αυξήθηκε κατά 2,8%, έναντι 15,6% στην αντίστοιχη περίοδο 214. Από την άλλη πλευρά οι ταξιδιωτικές εισπράξεις συνεχίζουν να αυξάνουν, με ελαφρώς χαμηλότερο ρυθμό, έναντι του 214, καθώς αυξήθηκαν κατά 8,2% στο πρώτο εξάμηνο 215, έναντι ανόδου κατά 9,6% στην αντίστοιχη χρονική περίοδο του 214. Παρά την επιβράδυνση της αυξήσεως των τουριστικών εισπράξεων, σε απόλυτο μέγεθος οι εισπράξεις από τον τουρισμό αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών (Γράφημα 2) ,2 2,9 4,9 4,7 3,1 3, 5,3 4,8 Συνεπώς, αν και δεν έχουν δημοσιευθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος στοιχεία για το δεύτερο εξάμηνο 215 και κυρίως για τον Ιούλιο 215, οπότε επιβλήθηκαν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, τα στοιχεία του Ιουνίου 215 ενισχύουν τις ενδείξεις για καλές τουριστικές επιδόσεις στο σύνολο του έτους. Οι ταξιδιωτικές αφίξεις αλλά και οι τουριστικές εισπράξεις προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, δηλαδή το σχετικά αδύναμο ευρώ έναντι βασικών νομισμάτων, όπως το δολάριο και η στερλίνα. Με βάση νεώτερα στοιχεία που δημοσιεύει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), ο αριθμός των αφίξεων ξένων επισκεπτών στα κυριότερα αεροδρόμια της χώρας (με πτήσεις charters) σημείωσε ευρεία άνοδο κατά 6,9% το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 215, και ειδικότερα τον Ιούλιο 215 αύξηση κατά 5,3% σε ετήσια βάση δισ. Γράφημα 2. Ταξιδιωτικές Εισπράξεις και Τουριστικές Αφίξεις το Πρώτο Εξάμηνο Κάθε Έτους Από την άλλη πλευρά, η αποδυνάμωση της ζητήσεως από την Κίνα συνιστά μία από τις αιτίες για τη πτωτική τάση των τιμών του πετρελαίου (βλ. τμήμα Παγκόσμιας Οικονομίας) και των πρώτων υλών, εξέλιξη που δρα ευεργετικά τόσο για τα 3,5 5,4 3,8 6,3 4,1 7,6 εκατ. άτομα Αφίξεις Τουριστών (εξ. Κρουαζιέρας), σε εκατ. άτομα, δεξ.άξονας Πηγή: ΤτΕλλάδος Εισπράξεις από τον Τουρισμό, σε δισ., αρ. άξονας 3 1 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Πηγή: Bloomberg Γράφημα 3. Τιμή Πετρελαίου Brent και Συναλλαγματική Ισοτιμία USD/EUR Τιμή Πετρελαίου, αριστερός άξονας Συναλλαγματική Ισοτιμία EUR/USD, δεξιός άξονας ,25 1,2 1,15 1,1 1,5

2 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις (βλέπε Γράφημα 3). Τις τελευταίες ημέρες παρατηρούνται ανατιμητικές τάσεις του ευρώ που εφόσον συνεχιστούν ενδέχεται να βελτιώσουν έτι περαιτέρω τους όρους εμπορίου για την Ελλάδα καθιστώντας το πετρέλαιο ακόμη φθηνότερο. Μια τέτοια εξέλιξη αν και αρνητική για τις εξαγωγές αναμένεται να τονώσει το διαθέσιμο εισόδημα και κατά συνέπεια την ιδιωτική κατανάλωση αμβλύνοντας κατ αυτόν τον τρόπο την υφεσιακή διαταραχή. Τουριστική Κίνηση στο πρώτο εξάμηνο 215: Ενδεικτική είναι η άνοδος της ταξιδιωτικής κίνησης από την ΕΕ-28 (εκτός Ευρωζώνης) κατά 51,3% σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο 215, σχεδόν διπλάσια της αύξησης του πρώτου εξαμήνου 214 (26,5%). Στο πρώτο εξάμηνο 215 παρουσίασαν σημαντική άνοδο οι αφίξεις Αμερικανών τουριστών (+41,6%), αλλά και Βρετανών τουριστών (+18%). Οι τουριστικές αφίξεις από την Ευρωζώνη αυξήθηκαν κατά 17,8% σε ετήσια βάση στο πρώτο εξάμηνο 215. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των αφίξεων τουριστών προερχόμενων από τη Γερμανία κατά 23,5%, έναντι οριακής αύξησης 1,9% στο πρώτο εξάμηνο Γράφημα 4. Η ταχύτερη άνοδος των αφίξεων σε σχέση με τις εισπράξεις οδηγεί σε πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι 17,5 615,6 12,3 * Χωρίς ταξιδιωτικές εισπράξεις από κρουαζιέρες Πηγή: ΤτΕλλαδος 9,6 587,1 Η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά κυρίως τον εσωτερικό τουρισμό τον Ιούλιο 215, κατάσταση, ωστόσο, η οποία ενδέχεται να αντιστραφεί τους επόμενους μήνες. Σημαντική επιβράδυνση του αυξητικού ρυθμού των εισπράξεων σημειώθηκε τον Ιούνιο 215, αφού αυξήθηκαν κατά 1,2%, έναντι αύξησης 1,7% τον Ιούνιο 214. Υποχώρησε, συνεπώς, και η δαπάνη ανά ταξίδι των μη κατοίκων στα 528,3 στο πρώτο εξάμηνο του 215, έναντι 587,1 στο ανάλογο του 214 (Γράφημα 4). Σημειώνεται, εντούτοις, ότι στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δαπάνες από τους ταξιδιώτες κρουαζιέρας. Οι εισπράξεις από τον τουρισμό και η δαπάνη ανά ταξίδι αναμένεται να αυξηθούν με την πρόοδο της 15,6 8,2 528,3 Η1 213 H1 214 H ,8 Ταξιδιωτικές Εισπράξεις (ετήσια % μετ.) Ταξιδιωτικές Αφίξεις (ετήσια % μετ.) Δαπάνη ανά Ταξίδι στην Ελλάδα (σε ευρώ)* τουριστικής περιόδου, αν και με τα μέχρι σήμερα στοιχεία δεν αναμένεται να υπερβούν τα περυσινά επίπεδα. Ροές Απασχόλησης Ιδιωτικού Τομέα (ΕΡΓΑΝΗ): Σύμφωνα με τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, τον Ιούλιο του 215 το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχολήσεως εμφανίζεται αρνητικό για δεύτερη φορά εντός του έτους (Ιανουάριος 215: -9,3 χιλ.). Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο 215, οι προσλήψεις μισθωτών στο ιδιωτικό τομέα (144, χιλ.) υπολείπονταν των αποχωρήσεων (16,7 χιλ.) κατά 16,7 χιλ. άτομα, έναντι του θετικού ισοζυγίου που είχε καταγράφει τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους (+13,3 χιλ.). Κατά συνέπεια, η καθαρή ροή μισθωτής απασχόλησης κατά την περίοδο Ιανουάριου-Ιουλιου 215 διαμορφώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, καθώς οι προσλήψεις μισθωτών υπερέβησαν τις αποχωρήσεις κατά 186,5 χιλ. άτομα έναντι 189,6 χιλ. άτομα το αντίστοιχο διάστημα 214 (Γράφημα 5) Γράφημα 5. Καθαρή Ροή της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα σε χιλ., Ιανουάριος- Ιούλιος 9,5 116,8 35,7 62,1 3,7 33,4 189,6 91,6 186, Πηγή: Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ Προσλήψεις Καθαρή Ροή Απασχόλησης Απολύσεις Η μεγαλύτερη αρνητική καθαρή ροή μισθωτής απασχόλησης τον Ιούλιο 215, σημειώνεται στην ηλικιακή ομάδα 3-44 (-17,5 χιλ.), ενώ θετικό ισοζύγιο καταγράφεται στην ηλικιακή ομάδα (+12,9 χιλ.). Όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 6, αξιοσημείωτη μεταβολή παρουσίασε η κατανομή των νέων προσλήψεων ανά είδος συμβάσεως εργασίας τον Ιούλιο 215, καθώς αισθητή μείωση σημείωσε το ποσοστό των συμβάσεων εργασίας πλήρους απασχολήσεως, το οποίο διαμορφώθηκε σε 16,1% έναντι 48,2% και 61,% τον Ιούλιο 214 και τον Ιούλιο 213 αντίστοιχα, ενώ παράλληλα σημαντική αύξηση κατέγραψε το ποσοστό των συμβάσεων εκ περιτροπής απασχόλησης στο σύνολο των νέων προσλήψεων (Ιούλιος 215: 47,%, Ιούλιος 214: 15,6%, Ιούλιος 213: 5,7%). Το ποσοστό των συμβάσεων μερικής απασχόλησης αυξήθηκε ελαφρά

3 Σεπ-12 Νοε-12 Ιαν-13 Μαρ-13 Μαϊ-13 Ιουλ-13 Σεπ-13 Νοε-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων τον Ιούλιο 215 σε 36,9%, έναντι 36,2% τον Ιούλιο Πηγή: Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ Γράφημα 6. Κατανομή Νέων Προσλήψεων ανά Είδος Συμβάσεως Εργασίας, Μάρτιος Ιούλιος 215 Πλήρης Μερική Εκ περιτροπης Αναφορικά με την κατανομή των νέων προσλήψεων ανά είδος συμβάσεως εργασίας την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 215, όπως απεικονίζεται στο Γράφημα 7, το ποσοστό των συμβάσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης διαμορφώθηκε σε 46,11% ενώ τα ποσοστά των συμβάσεων μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης ανήλθαν σε 34,52% και 19,37%, αντίστοιχα. Γράφημα 7. Ποσοστιαία Κατανομή Νέων Προσλήψεων ανά Είδος Συμβάσεως Εργασίας, Ιανουάριος-Ιούλιος 215 Εκ περιτροπης; 19,37% Μερική; 34,52% Πλήρης; 46,11% Περαιτέρω, ο 12-μηνος ρυθμός της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις έμεινε αμετάβλητος τον Ιούλιο 215 (%), έναντι μείωσης,5% τον Ιούνιο 215. Τον Ιούλιο 215 μειώθηκε η ροή δανείων σε -839 εκατ. από +378 εκατ. τον προηγούμενο μήνα. Από τους επιχειρηματικούς κλάδους υψηλότερη αύξηση παρουσίασαν οι πιστώσεις, τον Ιούλιο 215, προς τη Μεταποίηση (+3,7%), τον Τουρισμό (+,4%), τις Κατασκευές (+,9%). Αναφορικά με τη χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά, ο 12-μηνος ρυθμός μείωσης παρέμεινε αμετάβλητος στο 3,1% τον Ιούλιο του 215. Τα στεγαστικά δάνεια υποχώρησαν κατά 3,4% τον Ιούλιο 215, όπως και τον Ιούνιο 215. Περαιτέρω μείωση παρουσίασε και η καταναλωτική πίστη (Ιούλιος 215: -2,5%, Ιούνιος 215: -2,3%). Τραπεζικές Καταθέσεις: Η εκροή καταθέσεων συνεχίσθηκε σε μικρότερο βαθμό τον Ιούλιο 215 και ανήλθε σε 43,7 δισ. την περίοδο Οκτωβρίου 214- Ιουλίου 215. Κατά συνέπεια το υπόλοιπο των ιδιωτικών καταθέσεων υποχώρησε τον Ιούλιο στα 12,8 δισ. (Ιούνιος 215: 122,2 δισ.). Οι ιδιωτικές καταθέσεις (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) μειώθηκαν κατά 1,4 δισ. εντός του Ιουλίου 215, από μείωση 7,7 δισ. τον Ιούνιο 215. Η μείωση των καταθέσεων προήλθε κυρίως από τα νοικοκυριά ( 1,2 δισ.), που απέσυραν 6,2 δισ. από τις προθεσμιακές τους καταθέσεις. 17. Γράφημα 9. Καταθέσεις Ιδιωτικού Τομέα ( εκατ.) 16. Πηγή: ΕΡΓΑΝΗ Χρηματοδότηση της οικονομίας: Συνεχίζεται μείωση της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά με συγκρατημένο όμως ρυθμό. Ειδικότερα, η συνολική χρηματοδότηση προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τα νοικοκυριά μειώθηκε κατά 1,5%, σε ετήσια βάση, τον Ιούλιο του 215 (Ιούνιος 215: 1,7%) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 2% 18,9% Γράφημα 8. Εξέλιξη της Τραπεζικής Χρηματοδότησης 15% 12,6% 1% 5% % -5% -1% Πηγή: ΤτΕλλάδος Χορηγήσεις Επιχειρήσεων Χορηγήσεις Νοικοκυριών,% -,5% -3,1% -3,1% Ως «Μαύρη Δευτέρα» θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί η 24 η Αυγούστου για τις διεθνείς αγορές, καθώς οι επενδυτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα σκηνικό που θύμιζε τις αρχές της οικονομικής κρίσεως, τον Οκτώβριο του 28, με την κατάρρευση της Lehman Brothers. Οι μαζικές ρευστοποιήσεις σε Κίνα, Ευρώπη και HΠΑ οδήγησε βίαια τους χρηματιστηριακούς δείκτες σε χαμηλά έτους, καθώς εντάθηκαν οι ανησυχίες για την επιβράδυνση της 3

4 Q1-13 Q2-13 Q3-13 Q4-13 Q1-14 Q2-14 Q3-14 Q4-14 Q1-15 Q2-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων οικονομίας της Κίνας και των συνεπειών της στην παγκόσμια οικονομία. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 6 την Δευτέρα κατέγραψε τις μεγαλύτερες ημερήσιες απώλειες από τον Δεκέμβριο του 28, ενώ ο χρηματιστηριακός δείκτης Shanghai Composite Index στην Κίνα υποχώρησε κατά 8,5%. Η αναταραχή στις χρηματιστηριακές αγορές είχε αρνητικές επιδράσεις τόσο στις τιμές των εμπορευμάτων, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών, όσο και στα νομίσματά των αναδυομένων αγορών (baht Ταϋλάνδης σε χαμηλό 6 ετών, rupiah Ινδονησίας σε χαμηλό 17 ετών, ringgit Μαλαισίας στο χαμηλότερο επίπεδο από την Ασιατική κρίση του 1998), καθώς και στις αποδόσεις των ομολόγων. Η Κίνα η οποία αποτέλεσε τον σημαντικότερο μοχλό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας από τις αρχές της δεκαετίας του 199, με εντυπωσιακό ετήσιο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ (9%-12%) για δυόμισι δεκαετίες, έχει αρχίσει να εισέρχεται σε μια περίοδο προσαρμογής. Αποτέλεσμα αυτής της προσαρμογής αναμένεται να αποτελέσει η σταθεροποίηση της ανάπτυξης περί το 5% ετησίως, καθώς η οικονομία θα γίνεται όλο και πιο ώριμη. Ισχυρές οι απώλειες όμως και γα τα χρηματιστήρια της Μέσης Ανατολής. Συγκεκριμένα ο δείκτης Τadawul All Share στο χρηματιστήριο της Σαουδικής Αραβίας υποχώρησε στο χαμηλότερο σημείο από τον Μάρτιο 213, καθώς η τιμή του πετρελαίου Brent κινήθηκε στα $42,23 δολάρια για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 29. Η βίαιη πτώση της τιμής του «μαύρου χρυσού» αποδίδεται στην εκτίμηση ότι η επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας και κατά συνέπεια της παγκόσμιας οικονομίας, θα οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης, σε μια περίοδο που το Ιράκ και η Λιβύη έχουν αυξήσει την παραγωγή τους και γενικότερα η προσφορά είναι ιδιαίτερα υψηλή. 97, 96, 95, 94, 93, 92, 91, 9, Παγκόσμια προσφορά και ζήτηση πετρελαίου (εκατ. βαρέλια ανά ημέρα) Ζήτηση Προσφορά Υπερβάλλουσα Προσφορά Πηγή: International Energy Agency 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, -,5-1, -1,5 Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και η τιμή του πετρελαίου έχει υποχωρήσει θεαματικά, οι χώρες-μέλη του ΟΠΕΚ δεν φαίνεται να προσανατολίζονται στη λήψη μέτρων συγκράτησης της. Στο πλαίσιο των προσπαθειών επιστροφής της ομαλότητας στο χρηματιστηριακό τοπίο και στον περιορισμό της υψηλής μεταβλητότητας (volatility), η ΤτΚίνας (PBOC) αποφάσισε να προβεί σε μείωση των επιτοκίων της (η πέμπτη φορά από τον περασμένο Νοέμβριο) αλλά και του επιπέδου ελάχιστων αποθεματικών (η τρίτη μείωση) που υποχρεούνται να διακρατούν οι τράπεζες, με στόχο τον περιορισμό του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων. Η ΤτΚίνας, παράλληλα παρενέβη στο χρηματοοικονομικό σύστημα μέσω παροχής βραχυπρόθεσμης ρευστότητας (SLO) ύψους 14 δισ. γουάν ($21,8 δισ.) με επιτόκιο 2,3%, προκειμένου να μειώσει τη μεταβλητότητα της ρευστότητας και να σταθεροποιήσει το κόστος της διατραπεζικής χρηματοδότησης. Η αναταραχή που σημειώνεται τις τελευταίες ημέρες στις αγορές ενδεχομένως να αποτελεί την αρχή μιας διορθωτικής κίνησης μετά από μια εξαετία σημαντικών κερδών. Οι αγορές εδώ και μεγάλο διάστημα είναι υπεραγορασμένες (overbought) και με υψηλή μόχλευση (leverage), γεγονός που δικαιολογεί την υποχώρηση των τιμών. Οι αποτιμήσεις μέχρι πρότινος δεν απηχούσαν την πραγματική οικονομική κατάσταση με αποτέλεσμα στο άκουσμα της ασθενούς ανάπτυξης της οικονομίας της Κίνας, οι αγορές να αντιδράσουν με βίαιο τρόπο. Η πιθανολογούμενη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της Κίνας με έμφαση στην εσωτερική κατανάλωση περιορίζει τον αναπτυξιακό ρόλο της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία, με αποτέλεσμα να κρίνεται σκόπιμη η αναθεώρηση των αποτιμήσεων των περιουσιακών στοιχείων σε χαμηλότερα πλέον επίπεδα, προκειμένου να συμβαδίζουν με τα νέα οικονομικά δεδομένα. Η βίαιη διόρθωση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων που λαμβάνει χώρα σε ένα μαζικό κύμα ρευστοποιήσεων, περάν του πανικού που επιφέρει στην αρχή, δημιουργεί ταυτόχρονα και επενδυτικές ευκαιρίες. Ίσως να θεωρείται υπερβολή η εκτίμηση ότι η οικονομική επιβράδυνση στην Κίνα θα οδηγήσει σε παγκόσμια ύφεση την παγκόσμια οικονομία. Ο ρυθμός μεταβολής της παγκόσμιας ανάπτυξης θα υποχωρήσει αλλά δεν θα κινηθεί σε αρνητική περιοχή. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στις διεθνείς χρηματαγορές αναμένεται να επηρεάσουν την συμπεριφορά των Κεντρικών Τραπεζών. Εκτιμάται, ότι η αναστάτωση που έχει προκαλέσει η Κίνα, θα εμποδίσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να προβεί σε άνοδο των επιτοκίων εντός του Σεπτεμβρίου. Άλλωστε, ο πρόεδρος της Fed Ατλάντα Dennis Lockhart, του οποίου τα σχόλια, πριν λίγες εβδομάδες, είχαν πυροδοτήσει προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, εξέφρασε την άποψη ότι η Fed θα προβεί στην πρώτη αύξηση, πιθανότατα κάποια στιγμή εντός του έτους. Αντιθέτως ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ σχολιάζοντας το κύμα ρευστοποιήσεων στις παγκόσμιες αγορές, εκτίμησε ότι δεν είναι ξεκάθαρο στο κατά πόσο η επόμενη κίνηση των επιτοκίων θα είναι ανοδική. Άλλωστε, η οικονομία των ΗΠΑ ίσως δεν είναι τόσο 4

5 Ιουλ-14 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων ισχυρή όσο αποτυπώνεται στα μακροοικονομικά στοιχεία, καθώς η ανάπτυξη ενισχύθηκε σημαντικά από την υψηλή δραστηριότητα στον τομέα του σχιστολιθικού πετρελαίου. Η διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ ενδεχομένως να αποτελεί πλέον επιτακτική ανάγκη, καθώς μετά την υποχώρηση των τιμών των εμπορευμάτων και των τιμών του πετρελαίου, έχει αρχίσει να αυξάνει ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού. Οι επενδυτές θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για διατήρηση της υψηλής μεταβλητότητας (volatility) στις αγορές, καθώς η ανίχνευση των νέων επιπέδων ισορροπίας των τιμών των περιουσιακών στοιχείων, θα αποτελέσει μια χρονοβόρο διαδικασία. ΗΠΑ Πρακτικά FOMC Το Συμβούλιο Νομισματικής Πολιτικής (FOMC της Fed) δημοσίευσε τα πρακτικά της διήμερης συνεδρίασης που πραγματοποιήθηκε στις Ιουλίου. Οι αξιωματούχοι της Fed, σύμφωνα με τα πρακτικά εξέφρασαν την ανησυχία τους: i) Όσον αφορά το σταθερά χαμηλό επίπεδο του πληθωρισμού, ii) Το ενδεχόμενο ενίσχυσης του δολαρίου λόγω μείωσης της τιμής του πετρελαίου και των εμπορευμάτων, γεγονός που θα προκαλούσε απώλεια ανταγωνιστικότητας στα εξαγώγιμα προϊόντα, iii) για την επιβράδυνση της οικονομίας της Κίνας. Υπενθυμίζεται, ότι η συνεδρίαση είχε λάβει χώρα πριν την ανακοίνωση της ΤτΚίνας να υποτιμήσει το γουάν κατά 2% και iv) την πιθανότητα η αύξηση του βασικού επιτοκίου να οδηγούσε σε απόκλιση σε σχέση με τα άλλα βασικά επιτόκια των αναπτυγμένων οικονομιών, προκαλώντας ανατίμηση του δολαρίου. Συνολικά, οι περισσότεροι αξιωματούχοι έκριναν ότι οι συνθήκες που θα επέτρεπαν την αύξηση του βασικού επιτοκίου δεν έχουν ακόμη παγιωθεί, καθώς αυξάνεται μεν η απασχόληση, αλλά η αύξηση των αποδοχών πραγματοποιείται με σχετικά αργό ρυθμό. Τέλος, διαβεβαίωσαν ότι η άνοδος του βασικού επιτοκίου θα πρέπει να είναι σταδιακή, αναγνωρίζοντας την σημασία της εξέλιξης των αυξήσεων για την διατήρηση της ομαλότητας στις χρηματαγορές. άνοδος του πληθωρισμού, τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση, αποδίδεται στη σημαντική μείωση των τιμών των αεροπορικών εισιτηρίων κατά 5,6% και στην περαιτέρω πτώση της τιμής του πετρελαίου κίνησης κατά 3,4%. Ο δομικός πληθωρισμός (πληθωρισμός εξαιρουμένης των τροφίμων και της ενέργειας) τον Ιούλιο αυξήθηκε κατά,1%, έναντι αύξησης,2% τον Ιούνιο. Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός διατηρήθηκε αμετάβλητος στο 1,8% τον Ιούλιο. Σημειώνεται ότι, τους τελευταίους 12 μήνες, ο δομικός πληθωρισμός, τον οποίο παρακολουθεί στενά η Fed, κινείται μεταξύ 1,6%-1,8% (μέσος όρος 12μήνου: 1,7%) χωρίς ιδιαίτερα σημάδια ανόδου προς τον μεσοπρόθεσμο στόχο της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (2%). Αγορά ακινήτων Στην αγορά ακινήτων, ο δείκτης προσδοκιών των κατασκευαστών ανήλθε στις 61 μον. τον Αύγουστο, το υψηλότερο επίπεδο από τον Νοέμ.25, από 6 μον. τον Ιούλιο, σηματοδοτώντας τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά κατοικίας. Η ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας, οφείλεται κυρίως στην αύξηση των νέων θέσεων εργασίας, καθώς το ποσοστό ανεργίας διαμορφώνεται σε χαμηλό επταετίας, ενώ το κόστος δανεισμού παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Επιπλέον, αρκετοί επισπεύδουν τις αγορές τους εν όψει της αναμενόμενης ανόδου του βασικού επιτοκίου της Fed, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν με τα νέα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού. Σε συμφωνία με τις προσδοκίες των κατασκευαστών βρίσκονται και τα πραγματικά μεγέθη για την αγορά κατοικίας, καθώς οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών αυξήθηκαν για τρίτο συνεχόμενο μήνα τον Ιούλιο σε μηναία βάση κατά 2,% (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Η αύξηση αυτή ήταν μεγαλύτερη της αναμενομένης, ενώ ο αριθμός των υφιστάμενων κατοικιών που πωλήθηκαν ήταν ο υψηλότερος από τον Φεβρ.27. Σε ετησιοποιημένη βάση η αύξηση των πωλήσεων ήταν της τάξεως του 1,3%. Επιπλέον, η διατήρηση των αποθεμάτων υφιστάμενων κατοικιών σε χαμηλά επίπεδα, παράλληλα με την αυξημένη ζήτηση, οδηγεί σε αύξηση των τιμών των κατοικιών και σε αύξηση έκδοσης οικοδομικών αδειών και έναρξης νέων κατοικιών. 5,8 5,6 5,4 5,2 5, 4,8 4,6 5,1 5, ΗΠΑ: Πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών (εκατ.) 5,1 5,2 5, 5,1 4,8 4,9 5,2 5,1 5,3 5,5 5,6 Πηγή: Bloomberg Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ αυξήθηκε κατά,1% τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση (στοιχεία εποχικά διορθωμένα), από αύξηση,3% τον Ιούνιο, ενώ η αγορά προσδοκούσε άνοδο,2%. Η συγκρατημένη Συγκεκριμένα, η έναρξη νέων κατοικιών αυξήθηκε οριακά κατά,2% τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση, μετά από αύξηση 12,3% τον Ιούνιο. Εντούτοις, σε απόλυτο αριθμό, οι νέες κατοικίες έφθασαν τις 1,21 5

6 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων εκατ., το υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτ.27. Σε ετήσια βάση η έναρξη νέων κατοικιών έχει αυξηθεί κατά 1,1% (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Θετική εικόνα παρουσιάζουν και οι άδειες οικοδομών οι οποίες αυξήθηκαν κατά 7,5% τον Ιούλιο σε ετήσια βάση (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Δεδομένης της μεταβλητότητας των στοιχείων των αδειών, ως αντιπροσωπευτικότερο μέγεθος, θεωρείται ο μέσος όρος αδειών 3 μηνών και σύμφωνα με αυτόν, το τελευταίο τρίμηνο (Μάϊος-Ιούλιος) εκδόθηκαν χιλ. άδειες κατά μέσο όρο ανά μήνα. Πρόκειται για τον υψηλότερο κινητό μέσο όρο 3 μηνών από τα τέλη του 27. Η ανάκαμψη της αγοράς κατοικιών αντικατοπτρίζεται και στα στοιχεία για τις τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, τον Ιούνιο οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) αυξήθηκαν κατά 4,5% σε ετήσια βάση, από 4,4,% τον Μάϊο. Η άνοδος του δείκτη είναι αποτέλεσμα της αύξησης της ζήτησης σε συνδυασμό με τον περιορισμένο αριθμό διαθέσιμων προς πώληση κατοικιών. Σημειώνεται ότι ο δείκτης αφορά τον μέσο όρο τιμών των τριών τελευταίων μηνών και άρα αντανακλά την αύξηση των τιμών από τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο. Πρόκειται για μία αναμενόμενη αύξηση δεδομένων των στοιχείων για την πτωτική πορεία της ανεργίας, του σταθερά χαμηλού πληθωρισμού και την αμετάβλητη νομισματική πολιτική. Ωριαίες αποδοχές Αύξηση παρουσίασαν τον Ιούλιο οι μέσες ωριαίες αποδοχές σε πραγματικούς όρους σε μηνιαία βάση, καθώς αυξήθηκαν κατά,1% μετά από πτώση,4% τον Ιούνιο. Σε ετήσια βάση οι αποδοχές αυξήθηκαν κατά 1,9%, ποσοστό το οποίο απέχει αρκετά από το 3,%-3,5% που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θεωρεί ως φυσιολογικό ρυθμό αύξησης των αποδοχών για μία «υγιή» οικονομία. 1,3% ενώ οι εισαγωγές κατά 1,2%. Σε ετήσια βάση, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7,5% και οι εισαγωγές κατά 2,5%. Στις μεγάλες οικονομίες της ΖτΕ, αύξηση σημείωσε το πλεόνασμα της Γαλλίας, ενώ η Ισπανία και η Ολλανδία περιόρισαν το έλλειμμά τους. Αντιθέτως, η Γερμανία και η Ιταλία κατέγραψαν μικρότερο πλεόνασμα. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit (πρώτη εκτίμηση) εκτιμάται ότι θα αυξηθεί τον Αύγουστο στις 54,1 μονάδες από 53,9 μον. τον Ιούλιο. Η αύξηση του δείκτη οφείλεται στην αύξηση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, από 54, μον. τον Ιούλιο σε 54,3 μον. τον Αύγουστο, ενώ ο υποδείκτης για τη μεταποίηση εκτιμάται ότι θα παραμείνει αμετάβλητος στις 52,4 μον. Η άνοδος του ενοποιημένου δείκτη φανερώνει ότι η αύξηση του ΑΕΠ συνεχίζεται με σταθερό ρυθμό, με αποτέλεσμα τα στοιχεία να συνηγορούν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά,4% το 3ο 3μηνο 215 (σε τριμηνιαία βάση), μετά από άνοδο,3% το 2ο 3μηνο 215. Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη Γερμανία (πρώτη εκτίμηση) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στις 54, μον. τον Αύγουστο από 53,7 μον. τον Ιούλιο, καταγράφοντας υψηλό τετραμήνου. Η άνοδος του δείκτη οφείλεται στην αύξηση του υποδείκτη της μεταποίησης ο οποίος ανήλθε στις 53,2 μον. (υψηλό 16 μηνών) τον Αύγουστο, έναντι 51,8 μον. τον Ιούλιο. Παράλληλα, ο υποδείκτης υπηρεσιών μειώθηκε οριακά, στις 53,6 μον. τον Αύγουστο από 53,8 μον. τον Ιούλιο. Τα στοιχεία της έρευνας φανερώνουν ότι το ΑΕΠ της Γερμανίας θα διατηρήσει τη δυναμική του το 3ο 3μηνο 215 και θα αυξηθεί περί το,4% (σε τριμηνιαία βάση), όσο και το προηγούμενο τρίμηνο. Στη Γαλλία (πρώτη εκτίμηση) ο ενοποιημένος δείκτης εκτιμάται στις 51,3 μον. τον Αύγουστο από 51,5 μον. τον Ιούλιο. Η μείωση οφείλεται στη μείωση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, από 52, μον. τον Ιούλιο στις 51,8 μον. τον Αύγουστο, ενώ ο υποδείκτης για τη μεταποίηση εκτιμάται ότι θα παραμείνει κάτω των 5 μον. στις 49,2 μον. Δείκτης PMI Markit, Αύγουστος, πρώτη εκτίμηση. ZτΕ Γερμανία Γαλλία Ενοποιημένος 54,1 54, 51,3 Μεταποίηση 52,4 53,2 49,2 Υπηρεσίες 54,3 53,6 51,8 Πηγή: Markit Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Εμπορικό Ισοζύγιο Στον εξωτερικό τομέα, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Eurostat (πρώτη εκτίμηση), τον Ιούνιο το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου της ΖτΕ εκτιμάται σε 21,9 δισ. έναντι 21,3 δισ. τον Μάϊο. Σε μηνιαία βάση, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Στην πλευρά της ζήτησης, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώθηκε στις -6,8 μονάδες τον Αύγουστο από -7,1 μονάδες τον Ιούλιο και -5,6 μον. τον Μάϊο. Ο δείκτης σημείωσε αύξηση πιθανότατα εξαιτίας της πρόσφατης πτώσης της τιμής του πετρελαίου. Προς το παρόν η μεταβολή του δείκτη, ο οποίος παρουσιάζει ισχυρή συσχέτιση με τον ρυθμό 6

7 Q2 27 Q4 27 Q2 28 Q4 28 Q2 29 Q4 29 Q2 21 Q4 21 Q2 211 Q4 211 Q2 212 Q4 212 Q2 213 Q4 213 Q2 214 Q4 214 Q2 215* Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων μεταβολής του ΑΕΠ, δεν είναι αρκετή ώστε να προοιωνίζεται ενίσχυση του ΑΕΠ το 3ο 3μηνο 215. Γερμανία ΑΕΠ Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά,4% το 2ο 3μηνο 215 σε τριμηνιαία βάση και κατά 1,6% σε ετήσια (διορθωμένα στοιχεία). Ο μοχλός ανάπτυξης του ΑΕΠ το 2ο 3μηνο 215 ήταν οι εξαγωγές, γεγονός που ενισχύει τις ανησυχίες για την μελλοντική τους πορεία, ιδίως μετά το ανησυχητικό κλίμα που επικρατεί στην οικονομία της Κίνας, η οποία απορροφά περί το 7% των εξαγωγών της Γερμανίας. Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo αυξήθηκε οριακά στις 18,3 μονάδες τον Αύγουστο από 18, μον. τον Ιούλιο και 17,5 μον. τον Ιούνιο. Η άνοδος του δείκτη προήλθε αποκλειστικά από την αύξηση του επιμέρους δείκτη που αφορά την εκτίμηση της παρούσας κατάστασης, από 113,9 μον. τον Ιούλιο σε 114,8 μον. τον Αύγουστο. Σημειώνεται ότι, ιδιαίτερα ενισχυμένο είναι το επιχειρηματικό κλίμα του λιανικού εμπορίου και το οικονομικό κλίμα στις κατασκευές Γερμανία: ΑΕΠ και Δείκτης Ifo Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Ifo Πηγή: Bloomberg ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) *Q2 215: Aύγ.215 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK Ο δείκτης διατηρήθηκε στις 1,1 μονάδες τον Αύγουστο για δεύτερο κατά σειρά μήνα από 1,2 μον. τον Ιούνιο. Αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες: i) Οι προσδοκίες για το πώς θα εξελιχθεί η οικονομική κατάσταση τους προσεχείς 12 μήνες, επιδεινώθηκαν για τρίτο συνεχή μήνα και διαμορφώθηκαν στις 16,6 μον., από 18,4 μον. τον Ιούλιο. ii) Οι προσδοκίες των καταναλωτών για το επίπεδο του εισοδήματός τους επόμενους 12 μήνες επίσης μειώθηκαν στις 53,5 μον. τον Αύγουστο. Ωστόσο, η πτώση αυτή δεν εμπνέει ανησυχία, καθώς η τιμή του Ιουλίου (58,6 μον.) ήταν ιστορικά υψηλό από ενοποίησης των δύο Γερμανιών. iii) Η διάθεση για αγορές μειώθηκε στις 52, μον., έναντι 55,4 μον. τον Ιούλιο, αν και εξακολουθεί να κινείται σε ικανοποιητικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να αναμένεται τόνωση της καταναλωτικής δαπάνης και κυρίως του λιανικού εμπορίου, το οποίο συμβάλλει κατά το ένα τρίτο στη διαμόρφωση του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι ο δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK, και όλοι οι επιμέρους υποδείκτες τον Αύγουστο, βρίσκονται σε υψηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα του Αυγ.214. Εκτιμάται, ότι τα ευνοϊκά στοιχεία για την απασχόληση, το εισόδημα από εργασία και τον πληθωρισμό να διατηρήσουν τις καταναλωτικές προσδοκίες σε σχετικά καλό επίπεδο. Κίνα ΤτΚίνας- Μείωση επιτοκίων Η ΤτΚίνας αποφάσισε στις 25 Αυγούστου, για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα δύο μηνών, τη μείωση του επιτοκίου δανεισμού ενός έτους κατά 25 μονάδες βάσης στο 4,6% και την ισόποση μείωση του επιτοκίου καταθέσεων ενός έτους στο 1,75%, με ισχύ από 26 Αυγούστου. Επίσης, αποφάσισε τη μείωση του ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κατά 5 μονάδες βάσης στο 18%, με ισχύ από τις 6 Σεπτεμβρίου, η οποία ισοδυναμεί με παροχή ρευστότητας στις εμπορικές τράπεζες ύψους 65 δισ. γουάν ($11 δισ.). Δείκτης PMI Markit μεταποίησης O δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την Markit (σύμφωνα με την αρχική μέτρηση) υποχώρησε στο 47,1 τον Αύγουστο από 47,8 τον Ιούλιο, παραμένοντας για έκτο κατά σειρά μήνα κάτω από το όριο των 5, μονάδων, γεγονός που φανερώνει συρρίκνωση της μεταποίησης. Υποχώρηση σημείωσαν επίσης οι υποδείκτες της παραγωγής, των νέων παραγγελιών και των νέων εξαγωγικών παραγγελιών, υποδηλώνοντας ότι η ζήτηση τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό παραμένει ασθενής. Η κυβέρνηση της Κίνας, προκειμένου να τονωθεί η ανάπτυξη, αλλά και να αντιμετωπισθεί η χρηματοοικονομική κρίση, συνεχίζει τη λήψη μέτρων με πιο πρόσφατα τη μείωση των επιτοκίων και του ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων των εμπορικών τραπεζών στην ΤτΚίνας ,1 51,1 Ιαπωνία 5,8 5,2 5,2 5,4 Ο επίσημος δείκτης PMI στη μεταποίηση υποχώρησε σε χαμηλό έξι ετών 5,3 5,1 49,8 5, 49,6 49,7 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, μειώθηκε στα 558,6 δισ. τον Ιούνιο, έναντι 1.88,9 δισ. τον Μάιο και έναντι ελλείμματος 363,9 δισ. τον Ιούνιο 214. Η 5,7 49,9 5,1 5,1 5,2 5,2 5, 49,6 48,9 49,2 49,4 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 PMI Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit 47,8 47,1 7

8 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων υποχώρηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών τον Ιούνιο έναντι του Μαΐου, ήταν αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 12,6 δισ. τον Ιούνιο, έναντι ελλείμματος 47,3 δισ. τον Μάιο. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,6% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο λόγω της παγκόσμιας ανάκαμψης, έναντι μείωσης,1% τον Μάιο, ενώ οι εισαγωγές υποχώρησαν κατά 4,6% τον Ιούνιο, έναντι μείωσης 1,3% τον Μάιο, λόγω της πτώσης των τιμών του πετρελαίου ,9 416,7 287,1 963, 833,4 433, 187,2 61,4 1.44, , ,4 1.88,9 558,6 Δείκτης PMI Markit μεταποίησης Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση που καταρτίζεται από την Markit (σύμφωνα με την αρχική μέτρηση) αυξήθηκε για δεύτερο κατά σειρά μήνα και διαμορφώθηκε στο 51,9 τον Αύγουστο από 51,2 τον Ιούλιο. Αύξηση σημείωσε ο υποδείκτης νέων παραγγελιών στο 53,2 (υψηλό επτά μηνών) από 5,9 υποδηλώνοντας, ότι ενισχύεται η ζήτηση στο εσωτερικό. Αντιθέτως, υποχώρηση παρουσίασαν ο υποδείκτης νέων εξαγωγικών παραγγελιών στο 5,5 από 52,2 γεγονός που φανερώνει ότι η ζήτηση από το εξωτερικό εξασθενεί, καθώς η ανάπτυξη στην Κίνα εμφανίζει σημεία κάμψης. Εκτιμάται ότι η αύξηση του δείκτη υποδηλώνει ότι το 3ο 3μηνο 215 η ανάπτυξη θα είναι θετική, έναντι υποχώρησης του ΑΕΠ κατά 1,6% το 2ο 3μηνο , 53, 51, 49, 47, Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών υποχώρησε κυρίως λόγω μείωσης του πλεονάσματος του ισοζυγίου εισοδημάτων (σε δισ. γιεν) Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ιαπωνίας 52,2 51,7 52,4 52, 52, 52,2 51,6 Αυγ-14 Σεπ-14 Οκτ-14 Νοε-14 Δεκ-14 Ιαν-15 Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Πηγή: Markit Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση αυξήθηκε σε υψηλό επτά μηνών 5,3 49,9 5,9 5,1 51,2 51,9 κατά $5,5 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε θετικό επίπεδο για 67 η εβδομάδα στα $4,9 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν κατά συμβόλαια με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται, ότι πρόκειται για τη μικρότερη τοποθέτηση από τον Ιούλιο Προσωρινή η υποχώρηση της αξίας των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ δισ. 6-Ιαν 6-Φεβ 6-Μαρ 6-Απρ 6-Μαϊ 6-Ιουν 6-Ιουλ 6-Αυγ -5 Πηγή: CFTC,IMM Το ευρώ από την αρχή της εβδομάδας σημειώνει σημαντικά κέρδη έναντι του δολαρίου-ηπα λόγω των χρηματιστηριακών αναταραχών στην Κίνα. Ως αποτέλεσμα εντός του Αυγούστου να καταγράψει άνοδο 6,4%. Ειδικότερα, το ευρώ διαπραγματευόταν στα (1,165 USD/EUR) έναντι του δολαρίου στις Η πρόσφατη συμπεριφορά του δολαρίου θυμίζει την περίοδο του 213 όταν η Fed είχε ανακοινώσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση του δολαρίου έναντι των νομισμάτων των αναδυομένων αγορών και την εξασθένιση του έναντι των νομισμάτων της ομάδας G1 (Ευρώ, γιεν, στερλίνα, ελβετικό φράγκο, δολάριο Αυστραλίας, δολάριο Ν. Ζηλανδίας, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, κορώνα Νορβηγίας). Ωστόσο, το ευρώ άρχισε να περιορίζει τα κέρδη του τις επόμενες ημέρες, καθώς άρχισε να μετριάζεται η μεταβλητότητα των τιμών. Μικτή η εικόνα για την στερλίνα την τρέχουσα εβδομάδα. Ειδικότερα, η στερλίνα εμφανίζεται ενισχυμένη στις έναντι του δολαρίου-ηπα (1,5791 USD/GBP), ενώ καταγράφει απώλειες έναντι του ευρώ (,7387 GBP/EUR). Τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν προσφέρουν μια ξεκάθαρη εικόνα για την μελλοντική πορεία των επιτοκίων. Η αγορά ακινήτων και η πορεία του δομικού πληθωρισμού δικαιολογούν υψηλότερα επιτόκια, ωστόσο τα στοιχεία των λιανικών πωλήσεων υπολείπονται των προσδοκιών. -11,6 Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Κέρδη σε εβδομαδιαία βάση για τα ομόλογα των χωρών της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ) που αποτελούν ασφαλή καταφύγια σε περιόδους κρίσεων. Περιορισμένες οι απώλειες για το 1-ετές ομόλογο της Ελλάδας παρά την αναταραχή στις αγορές εξαιτίας της Κίνας αλλά και την προκήρυξη 8

9 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 21 Αυγούστου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα 279,8 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,6 δισ. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυμμένων ομολόγων, ύψους 1,1 δισ. και στην αγορά ABS ύψους 257 εκατ.. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) της ελληνικής 1ετίας λήξης 225 στις διαμορφωνόταν μεταξύ 6,81-61,81 ή απόδοση 9,84%-1,6%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 1-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475%. Ρευστοποιήσεις στις αγορές των 1-ετών ομολόγων της Ζώνης του Ευρώ λόγω Κίνας. Το ενδιαφέρον στις χώρες με χαμηλό επενδυτικό κίνδυνο,64 Γερμανία,57,82 Ολλανδία,8,96 Γαλλία,95 2,38 Πορτογαλία 2,69 1,76 Ιταλία 1,9 1,96 Ισπανία 2,3 8,89 Ελλάδα 9, /8/215 24/8/215 Η διαφορά απόδοσης μεταξύ ελληνικών 1ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) αυξήθηκε στις 938 μονάδες βάσης από 825 μονάδες βάσης που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Η απόδοση του 1- ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο,57%. Η 1-ετία της Πορτογαλίας στις 24 Αυγούστου εμφάνισε απόδοση 2,69%, η Ισπανία 2,3% και η Ιταλία 1,9%. Η διαφορά απόδοσης του 1-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, ανήλθε σε εβδομαδιαία βάση στις 212 μ.β. από 175 μ.β., ενώ η διαφορά απόδοσης του 1-ετούς ιταλικού ομολόγου με το γερμανικό στις 132 μ.β. από 113 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,99% στις Βουλγαρία Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα 26,2 εκατ. την περίοδο Ιαν.-Μάι.215 (,5% του ΑΕΠ), έναντι ελλείμματος 472,9 εκατ. την περίοδο Ιαν.-Μάι.214 (1,1% του ΑΕΠ). Η εμφάνιση πλεονάσματος προήλθε κυρίως από την υποχώρηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου σε 1.74,2 εκατ. την περίοδο Ιαν.-Μάι.215 από 1.631,4 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 214 με τις εξαγωγές και εισαγωγές αντίστοιχα να αυξάνονται κατά 13,4% και 5,3% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, αύξηση παρουσίασε το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών σε 59,8 εκατ. την περίοδο Ιαν.- Μάι.215 από 54, εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 214 και το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων σε 1.18,4 εκατ. την περίοδο Ιαν.-Μάι.215 από 933,1 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 214. Αντιθέτως, αύξηση παρουσίασε το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων σε 328,8 εκατ. την περίοδο Ιαν.-Μάι.215 από 314,5 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του Κύπρος Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε πλεόνασμα λόγω μείωσης του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (εκατ. ευρώ) 262,4 528,2 88,8 431,9 349,2 371,1 ΑΕΠ Το ΑΕΠ, εποχικά διορθωμένο, συνέχισε να παρουσιάζει αύξηση για δεύτερο κατά σειρά τρίμηνο, μετά από 14 συνεχή τρίμηνα υποχώρησης. Ειδικότερα, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά,9% σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο 215, έναντι,2% στο 1 ο 3μηνο 215. Σε τριμηνιαία βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά,5% στο 2 ο 3μηνο 215, έναντι 1,4% στο 1 ο 3μηνο 215. Σε μη εποχικά διορθωμένη βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,2% σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο 215, έναντι,3% στο 1 ο 3μηνο 215. Σύμφωνα με την Cystat, στο 2 ο 3μηνο 215 θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης παρουσίασαν οι τομείς της βιομηχανίας, του εμπορίου, των ξενοδοχείων-εστιατορίων, των μεταφορών, της επικοινωνίας, οι επαγγελματικές, επιστημονικές & τεχνικές δραστηριότητες, οι διοικητικές & υποστηρικτικές δραστηριότητες, καθώς και οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Αντιθέτως, υποχώρηση σημείωσαν οι τομείς των 18,8-43,8-239,7 194,6 163,8-472,9-6 Ιαν.-Μάι.14 Ιαν.-Αύγ.14 Ιαν.-Νοέμ.14 Ιαν.-Φεβ.15 Ιαν.-Μάι.15 Πηγή: Bulgarian National Bank 26,2 9

10 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων κατασκευών, του ηλεκτρισμού, των τεχνών, της διασκέδασης και άλλων υπηρεσιών ,3-1,9-2,1-4,7-5,3-5,5-6, -7 1ο Τρίμ.213 4ο Τρίμ.213 3ο Τρίμ.214 2ο Τρίμ.215 Πηγή: Στατιστική Αρχή ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) Πληθωρισμός Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο για όγδοο κατά σειρά μήνα, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει κατά 2,4% τον Ιούλιο από -2,1% τον Ιούνιο. Σωρευτικά, τους πρώτους επτά μήνες του 215 ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο σε - 1,5%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Άνοιξη 215), ο μέσος ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός θα συνεχίσει να διαμορφώνεται σε αρνητικό επίπεδο το 215 στο -,8% ενώ το 216 θα είναι θετικός στο,9% από -,3% το ,6,2,9 1,,5, -,5-1, -1,5-2, -2,5-3, Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 Απρ-15 Ιουλ-15 Πηγή: Στατιστική Αρχή Ρουμανία Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός συνέχισε να υποχωρεί για δεύτερο κατά σειρά μήνα Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο (δεύτερος κατά σειρά μήνας) στο -1,7% τον Ιούλιο από -1,6% τον Ιούνιο, καθώς από την 1 Ιουν.215 επεκτάθηκε η εφαρμογή της μείωσης του ΦΠΑ για τα τρόφιμα και τα ποτά στο 9%. Ο στόχος της ΤτΡουμανίας για τον πληθωρισμό το 215 είναι 1,5%-3,5%. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε επίσης σε αρνητικό επίπεδο για δεύτερο συνεχή μήνα, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στο -1,4% τον Ιούλιο, από -,9% τον Ιούνιο. Στο πρώτο επτάμηνο του 215, ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο,2%. Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του. 1

11 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -,4-4,4-5,4-8,9-6,6-3,9,8 Ιδιωτική Κατανάλωση 3, -1, -7,1-1,6-7,8-2, 1,4 Δημόσια Κατανάλωση -2,1 1,6-4,3-6,6-5, -6,5 -,9 Ακαθάριστες Επενδύσεις -6,6-13,2-2,9-16,8-28,7-9,5 2,7 - Κατοικίες -23,8-18,8-26,3-14,8-33,1-27,6-51,7 - Εξοπλισμός 3,9-16,8-23,6-22,8-29,4-4,3 28,3 Ανεργία (%) 7,6 9,5 12,5 17,7 24,2 27,5 26,5 Συνολική Απασχόληση 1,2 -,6-2,6-5,6-8,3-3,7,6 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (μέσα επίπεδα) 4,2 1,2 4,7 3,3 1,5 -,9-1,3 Κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος 4,9 5,2 -,1-1,8-6,2-7,8-1,5 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τομέα) 15,9 4,1, -3,1-4, -3,9-3,1 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5, -1,4-5,6-3,3 -,9 1,2 1,5 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 19,3 126,8 146, 171,3 156,9 175, 177,1 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -14,9-11,2-1,1-9,9-2,4,6,9 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος Q3 Q4 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων -8,4-9,1-1,8 2,4 4,8 -,2 1,4 (5μηνο) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 6,4 15,2 36, 31,5 35,4 18,2 (7μηνο) Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-21,9 2,2 18,4-7,4-8,7 15,7 (5μηνο) Μεταποίηση -1,1-3,9-3, -1,3,3 -,6 1,9 (6μηνο) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46, 47,7 48,7 5,5 49,1 49,1 3,2 (Ιούλιος) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 9,8 91,8 91,6 99,8 11,5 11,4 81,3 (Ιούλιος) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 9,1 85,4 95,6 97,8 95, 69,5 (Ιούλιος) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69, -73, -65, -5, -52,7-51,6-52,9 (Ιούλιος) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,9-3,9-3,5-3,5-3,1-1,5 (Ιούλιος) Επιχειρήσεις -4,9-4,7-4,9-4,7-4,7-3,7, (Ιούλιος) - Βιομηχανία -2,8-1,9-2,8-5,5-4,5-3,3 3,7 (Ιούλιος) - Κατασκευές,6,4,6-2,2-2,6-1,2,9 (Ιούλιος) - Τουρισμός -2,6-1,5-2,6-1,5-1,3 -,6,4 (Ιούλιος) Νοικοκυριά -3,5-3,6-3,5-3, -2,9-2,9-3,1 (Ιούλιος) - Καταναλωτική Πίστη -3,9-4,8-3,9-2,7-2,5-2,8-2,5 (Ιούλιος) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,2-3,3-3,2-3,1-3, -3,4 (Ιούλιος) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -,9-1, -2,2-1,5 -,6-1,8-2,2 (Ιούλιος) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-2, -2,1-1,2, -,7 -,9 (Ιούλιος) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -1,9-1,2-9,6-7,9-7, -5,8-5,6 (2ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,9-2,6-3,1,3 2, 1,2,4 (3μηνο) Τελική Κατανάλωση -3, -2,6 1,1 1, 1,9,6 1,2 (3μηνο) Επενδύσεις -9,5-2,3-8,7-6, 2,7 17,9 14,6 (3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 2,1 6,9-5, 9,5 6,9 1,8 1,3 (3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -1,6 9,2-7,5 9,3 3, 17,3 1,3 (3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 22,5 5,8 5,7 6, 6,1 2, 1,2(Ιούνιος) Εισαγωγές Αγαθών 39,8 1,4 1, 1,5 1,6 3,5 18,3 (Ιούνιος) Εμπορικό Ισοζύγιο -17,2-4,6-4,3-4,5-4,5-1,5-8,1 (Ιούνιος) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 21,4 11,3 3,3 4,7 9,6 1, 7, (Ιούνιος) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών 1,1 5, -1,3 -,2 5,1 -,7-1,7 (Ιούνιος) Πηγή: Τράπ εζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.