Π Σ Τ Υ Ι Α Κ Η /ΓΙ Π Λ Ω Μ ΑΣ Ι Κ Η Δ Ρ ΓΑ Ι Α

Transcript

1 Α Ρ Ι Σ Ο Σ Δ Λ Δ Ι Ο Π Α Ν Δ Π Ι Σ Η Μ Ι Ο Θ Δ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η ΥΟΛΗ ΘΔΣΙΚΩΝ ΔΠΙΣΗΜΩΝ ΣΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Π Σ Τ Υ Ι Α Κ Η /ΓΙ Π Λ Ω Μ ΑΣ Ι Κ Η Δ Ρ ΓΑ Ι Α «ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΜΑΘΖΖ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΤΣΖΜΑΣΧΝ BLACKBOARD, DESIRE2LEARN, MOODLE ΚΑΗ SAKAI ΤΓΥΡΟΝΔ ΠΡΟΚΛΖΔΗ ΤΣΖΜΑΣΧΝ MΑΘΖΖ MOOCS (ΑΝΟΗΚΣΑ ΜΑΕΗΚΑ ΦΖΦΗΑΚΑ ΜΑΘΖΜΑΣΑ) ΚΑΗ MOBILE LEARNING ( ΜΑΘΖΖ ΜΔΧ ΚΗΝΖΣΧΝ ΤΚΔΤΧΝ)» ΣΤΡΔΛΗ ΙΩΑΝΝΗ Α.Μ: 1972 ΚΤΡΙΛΛΙΓΗ ΑΘΑΝΑΙΟ Α.Μ: 2022 ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: ΠΟΛΙΣΗ ΓΙΟΝΤΙΟ Θεζζαινλίθε 2015

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ... 3 ΑBSTRACT... 5 ΔΙΑΓΧΓΉ ΤΣΗΜΑΣΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΜΑΘΗΗ (LEARNING MANAGEMENT SYSTEMS (LMS)) ΔΠΟΗΚΟΓΟΜΖΣΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΜΗΚΣΖ ΜΑΘΖΖ ΒΑΗΚΔ ΑΡΥΔ ΥΔΓΗΑΖ ΤΣΖΜΑΣΟ ΜΑΘΖΖ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΟΗ ΤΓΥΡΟΝΔ ΣΑΔΗ ΣΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΑ ΜΑΘΖΖ ΑΚΑΓΖΜΑΨΚΖ ΥΡΖΖ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΜΑΘΖΖ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΓΗΜΟΦΙΛΔΣΔΡΧΝ ΤΣΗΜΑΣΧΝ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΜΑΘΗΗ DESIRE2LEARN MOODLE SAKAI ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΤΣΗΜΑΣΧΝ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΜΑΘΗΗ ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΓΜ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΤΣΖΜΑΣΧΝ BLACKBOARD, DESIRE2LEARN, MOODLE ΚΑΗ SAKAI ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΤΓΥΡΟΝΔ ΠΡΟΚΛΗΔΙ ΤΣΗΜΆΣΧΝ ΜΑΘΗΗ MOOCS (ΑΝΟΗΚΣΑ ΜΑΕΗΚΑ ΦΖΦΗΑΚΑ ΜΑΘΖΜΑΣΑ) MOBILE LEARNING ( ΜΑΘΖΖ ΜΔΧ ΚΗΝΖΣΧΝ ΤΚΔΤΧΝ) Native Mobile Εφαρμογές Netbeans Eclipse Ionic ΑΞΗΟΠΟΗΖΖ ΣΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ ΣΖ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Σελίδα 2

3 Πεξίιεςε Ζ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία απνβιέπεη ζηελ αλάιπζε ηνπ λένπ πεξηβάιινληνο πνπ δηακνξθψλεηαη ζηελ εθπαίδεπζε κε ηε δπλακηθή εκθάληζε ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (LMS). Βαζηθή κέξηκλα ηεο εξγαζίαο είλαη ε κειέηε ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ( LMS), ησλ νθειψλ, ησλ θαηλνηνκηψλ θαη ησλ πεξηνξηζκψλ ηνπο ζε ζρέζε κε ηα επηζπκεηά ραξαθηεξηζηηθά ελφο ηδαληθνχ εμαηνκηθεπκέλνπ νινθιεξσκέλνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο κάζεζεο. Δπίζεο επηρεηξείηαη ε αλάδεημε ησλ δηαδηθηπαθψλ καζεκάησλ πνπ απνζθνπνχλ ζηε καδηθή ζπκκεηνρή θαη αλνηθηή πξφζβαζε ζηε γλψζε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ (MOOCs) αιιά θαη ηεο παηδαγσγηθήο αμηνπνίεζεο ησλ ζχγρξνλσλ θνξεηψλ ζπζθεπψλ πξνάγνληαο ηε δπλακηθή καζεζηαθή θαη δηδαθηηθή δηαδηθαζία. Οη ζχγρξνλεο αλάγθεο γηα θαηάξγεζε ησλ ρσξνρξνληθψλ πεξηνξηζκψλ, γηα επειημία ζην ξπζκφ ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο θαη γηα ζπλερηδφκελε εθπαίδεπζε θαη επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαηέζηεζαλ ζαθέο ζε εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα θαη νξγαληζκνχο θαηάξηηζεο (Αλαζηαζηάδεο, 2007) φηη ε ζπκβαηηθή εθπαίδεπζε έπξεπε λα εκπινπηηζηεί κε λέεο απνηειεζκαηηθέο εθπαηδεπηηθέο δηαδηθαζίεο φπσο είλαη ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε (Κφθθηλνο, 2005). Πιένλ ε ζχγρξνλε επνρή θαιείηαη θνηλσλία ηεο γλψζεο θαη έηζη νη απαηηήζεηο γηα ηε ρξήζε θαηλνηφκσλ εθπαηδεπηηθψλ ζηξαηεγηθψλ θαη δηα βίνπ κάζεζε είλαη απμεκέλεο. Δπηπξφζζεηα, ε ηαπηφρξνλε ζπλχπαξμε εθπαηδεπηηθνχ θαη καζεηή ζηνλ ίδην ρψξν δελ ζεσξείηαη απαξαίηεηε ζήκεξα ράξε ζηηο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ νη Σερλνινγίεο Πιεξνθνξηψλ θαη Δπηθνηλσλίαο θαη ε δηδαζθαιία εμ απνζηάζεσο. Οη ηειεπηαίεο πξνζθέξνπλ ζηνπο δηδαζθφκελνπο ηελ επθαηξία λα θαιχςνπλ ηηο απμαλφκελεο αλάγθεο ηεο ζχγρξνλεο επνρήο, φπσο ηελ αλάγθε γηα δηαξθή θαηάξηηζε θαη δηαδηθηπαθή κάζεζε. Ζ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία δηαξζξψλεηαη ζηηο εμήο πέληε ελφηεηεο: ζηελ πξψηε ελφηεηα αλαιχνληαη νη δηαζηάζεηο ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (LMS) θαζψο επίζεο παξνπζηάδεηαη ελλνηνινγηθή θαη κεζνδνινγηθή πξνζέγγηζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ θαηλφκελνπ ηεο κηθηήο κάζεζεο σο κηα θαηεγνξία ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο (e-learning). ηε δεχηεξε ελφηεηα παξνπζηάδνληαη ηα δεκνθηιέζηεξα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ελψ ζηελ ηξίηε ελφηεηα Σελίδα 3

4 αθνινπζεί ε αμηνιφγεζε ηνπο. ηελ ηέηαξηε ελφηεηα αλαπηχζζνληαη νη ζχγρξνλεο πξνθιήζεηο ζπζηεκάησλ κάζεζεο νη νπνίεο αλαθέξνληαη ζηα Μαδηθά Διεχζεξα Γηαδηθηπαθά Μαζήκαηα (MOOCs) θαη ζηε Μάζεζε κέζσ Κηλεηψλ πζθεπψλ ( Mobile Learning). Λέξειρ κλειδιά: πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο, LMS, κηθηή κάζεζε, Μαδηθά Διεχζεξα Γηαδηθηπαθά Μαζήκαηα, MOOCs, Μάζεζε κέζσ Κηλεηψλ πζθεπψλ, Mobile Learning, Ζιεθηξνληθή Μάζεζε, e-learning. Σελίδα 4

5 Αbstract This thesis aims to analyze the new environment being formed in education with the dynamic appearance of Learning Management Systems (LMS). The main consideration of this project is the study of Learning Management Systems (LMS), the benefits of innovations and their constraints in relation to the desired characteristics of an ideal personalized integrated educational learning system. It also seeks the appointment of online courses aimed at mass participation and open access to knowledge via the Internet (MOOCs) and the pedagogical use of modern mobile devices promoting dynamic learning and teaching process. Current needs for elimination of spatiotemporal limitations for flexibility in the rhythm of the learning process and for continuing education and training made it clear in educational institutions and training organizations (Anastasiades, 2007) that conventional education should be enriched with new effective educational processes such as distance learning (Kokkinos, 2005). Plus, the modern era is called knowledge society and so the requirements for the use of innovative educational strategies and lifelong learning is increased. Additionally, the simultaneous coexistence of educational and student in the same room is not necessary today thanks to the opportunities offered by Information and Communication Technologies and distance learning. The latest offer learners the opportunity to meet the growing needs of modern times, such as the need for continuing education and online learning. This thesis is structured into five sections: the first section discusses the dimensions of Learning Management Systems (LMS) and also presents conceptual and methodological approach of the educational phenomenon of blended learning as a category of e-learning. The second section presents the popular Learning Management Systems and the third section, followed by their evaluation. In the fourth section are developed the modern challenges of learning systems which are the Massive Open Online Courses (MOOCs) and learning through mobile devices (Mobile Learning). Keywords: Learning Management Systems, LMS, e-learning, Massive Open Online Courses, MOOCs, Mobile Learning, blended learning.

6 Δηζαγσγή Ζ ειεθηξνληθή κάζεζε απνηειεί ζηηο κέξεο καο έλα πνιιά ππνζρφκελν ρψξν γηα ηε βειηίσζε ηφζν ηεο ζχγρξνλεο φζν θαη ηεο αζχγρξνλεο εθπαίδεπζεο. Ηδηαίηεξα, ζην ρψξν ηεο Σξηηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο, ε εληππσζηαθή αλάπηπμε ησλ Σερλνινγηψλ ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Δπηθνηλσλίαο έρεη πξνζθέξεη ην απαξαίηεην ηερλνινγηθφ ππφβαζξν πξνθεηκέλνπ ηα αθαδεκατθά ηδξχκαηα λα κπνξέζνπλ λα αληαπνθξηζνχλ ζηηο ζπλερφκελα απμαλφκελεο αλάγθεο γηα ειεθηξνληθή ππνζηήξημε ηεο παξερφκελεο εθπαίδεπζεο. Ωο ηα πιένλ επξέσο δηαδεδνκέλα εξγαιεία αζχγρξνλεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο ζεσξνχληαη ζήκεξα ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο κάζεζεο, πιαηθφξκεο βαζηζκέλεο ζην δηαδίθηπν νη νπνίεο επηηξέπνπλ ζηνπο δηδάζθνληεο λα δηαρεηξίδνληαη θαη λα δηαζέηνπλ εχθνια ην εθπαηδεπηηθφ ηνπο πιηθφ, αιιά πνπ κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ δηδαζθφλησλ θαη δηδαζθνκέλσλ. Ζ έλλνηα «ειεθηξνληθή κάζεζε», ή φπσο ζπλεζίδνπκε λα ηε ρξεζηκνπνηνχκε κε ηνλ αγγιηθφ ηεο φξν e-learning, είλαη αξθεηά γεληθή θαη πεξηθιείεη νπνηαδήπνηε κνξθή εθπαίδεπζεο ρξεζηκνπνηεί ηνπο πφξνπο ηνπ δηθηχνπ ή γεληθφηεξα ηηο δπλαηφηεηεο ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. ηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηνλ φξν e-learning, αλαθεξφκαζηε ζηε ρξήζε ησλ Σερλνινγηψλ ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηεο Δπηθνηλσλίαο (ΣΠΔ) γηα ηελ ελίζρπζε ή ηελ ππνζηήξημε ηεο παξερφκελεο εθπαίδεπζεο. Ο παξαπάλσ νξηζκφο θαιχπηεη έλα επξχ θάζκα ζπζηεκάησλ, απφ ηελ απιή ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θαη ηελ απνκαθξπζκέλε πξφζβαζε ζε εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν καζεκάησλ πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κε ηε θπζηθή παξνπζία ηνπ δηδάζθνληνο θαη ησλ δηδαζθνκέλσλ, έσο θαη ηελ νινθιεξσηηθά εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. ηα καζήκαηα πνπ παξέρνληαη εμ απνζηάζεσο ν θαζεγεηήο δηδάζθεη κε ζχγρξνλν ή αζχγρξνλν ηξφπν κέζσ ηνπ ππνινγηζηή κε ηε βνήζεηα ηερλνινγηψλ e-learning, φπσο ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο κάζεζεο (learning management systems) ή ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο καζεκάησλ (course management systems) φπσο δηαθνξεηηθά απνθαινχληαη, παξνρή βηληενζθνπεκέλσλ καζεκάησλ θ.ι.π (Khanm, 2000). Σελίδα 6

7 ηα παξαδνζηαθά πξνγξάκκαηα ζπνπδψλ πνπ ππνζηεξίδνληαη απφ ηελ ηερλνινγία, ν θαζεγεηήο δηδάζθεη κέζα ζηε θπζηθή αίζνπζα, αιιά ελζσκαηψλεη ηελ ηερλνινγία ζε θάπνηα ή φια ηα καζήκαηα, ππφ ηε κνξθή παξνπζηάζεσλ δηαθαλεηψλ, δξαζηεξηνηήησλ βαζηζκέλσλ ζην δηαδίθηπν, εμεηάζεσλ κέζσ ππνινγηζηή θ.η.ι. (Shmnidt, 2002;.Vrasidas et al., 2002). ηα πβξηδηθά πξνγξάκκαηα κάζεζεο, ν θαζεγεηήο ζπλδπάδεη ζηνηρεία απφ ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε κε ζηνηρεία απφ ηελ παξαδνζηαθή δηδαζθαιία, γηα λα αληηθαηαζηήζεη θάπνηεο απφ ηηο δηαιέμεηο ζε ηάμε κε εηθνληθέο δηαιέμεηο. Όηαλ αλαθεξφκαζηε ζε e-learning καζήκαηα ελλννχκε νπνηνλδήπνηε απφ ηνπο ηξεηο παξαπάλσ ηχπνπο (Pirani, 2004). Σα ηειεπηαία ρξφληα, ζην ρψξν ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, έρεη γίλεη κηα εληππσζηαθή κεηαζηξνθή πξνο ηηο λέεο ηερλνινγίεο θαη ηδηαίηεξα πξνο ηηο ηερλνινγίεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο (Pirani, 2004; Dickinson, 2001). Μηα απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ηερλνινγηθέο πξνφδνπο ζην ρψξν ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο, είλαη ε ηερλνινγία ηεο δηαρείξηζεο ησλ καζεκάησλ (course management technology), πνπ έρεη νδεγήζεη ζε εκπνξηθά ζπζηήκαηα, φπσο ην Blackboard θαη ην SAKAI, αιιά θαη ζε κε εκπνξηθά ζπζηήκαηα αλνηρηνχ θπξίσο θψδηθα, φπσο ην Moodle, ην A Tutor θαη ην Claroline (Meerts, 2003). Ζ έληαμή ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μαζεκάησλ (ΓΜ) δείρλεη λα είλαη αξγή. Παξάιιεια φκσο απνηειεί έλα αλαπφθεπθην γεγνλφο θαη φια ηα ηδξχκαηα θαίλνληαη απνθαζηζκέλα λα ηελ ππνζηεξίμνπλ θαη λα ηελ πξνζθέξνπλ ζηνπο θνηηεηέο ηνπο. Ζ χπαξμε ησλ ΓΜ δηεπθνιχλεη ηελ πηνζέηεζε ηνπ e-learning, επηηξέπνληαο ζηνπο θαζεγεηέο λα πεηξακαηηζηνχλ κε ηηο λέεο κεζφδνπο ειεθηξνληθήο κάζεζεο, ελψ ηαπηφρξνλα πξνζθέξνπλ έλα ηππηθφ ζε γεληθέο γξακκέο πεξηβάιινλ δηακνηξαζκνχ πιεξνθνξηψλ θαη δηεξγαζηψλ. Ζ απνδνρή ησλ ΓΜ εμαξηάηαη απφ ηε ζεηηθή ή αξλεηηθή εκπεηξία πνπ νη θαζεγεηέο ζα απνθνκίζνπλ απφ ηε ρξήζε ηνπο. Όηαλ ηα ΓΜ είλαη θαινζρεδηαζκέλα, κφιηο νη θαζεγεηέο θαηαλνήζνπλ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπο, γξήγνξα απνθηνχλ εκπηζηνζχλε θαη απηνπεπνίζεζε θαη αλαδεηνχλ επηπιένλ πξνρσξεκέλεο εθπαηδεπηηθέο ηερλνινγίεο, φπσο γηα Σελίδα 7

8 παξάδεηγκα πνιπκεζηθέο εθαξκνγέο, πνπ ζα κπνξνχζαλ λα πξνζηεζνχλ ζηηο ήδε πξνζθεξφκελεο ηερλνινγίεο. Κάηη ηέηνην ζα ηνπο επέηξεπε λα αηζζαλζνχλ, φηη ηα εξγαιεία ειεθηξνληθήο κάζεζεο κπνξνχλ λα ππνζηεξίμνπλ ηηο πξαγκαηηθέο εθπαηδεπηηθέο ηνπο αλάγθεο. Δπηπιένλ, φηαλ ηα ΓΜ είλαη ζπζηήκαηα αλνηρηνχ θψδηθα, ηφηε πξνζθέξεηαη ε δπλαηφηεηα επέκβαζεο ζηνλ θψδηθα γηα βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηάο ηνπο κε ηελ πξνζζήθε λέσλ ρξήζηκσλ εξγαιείσλ. Σελίδα 8

9 2. ΤΣΗΜΑΣΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΜΑΘΗΗ (Learning Management Systems (LMS)) Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο ειεθηξνληθήο Μάζεζεο απνηεινχλ παθέηα ινγηζκηθνχ πνπ δηεπθνιχλνπλ ηε δηαρείξηζε θαη ην δηθηπαθφ δηακνηξαζκφ καζεζηαθνχ πιηθνχ-πεξηερνκέλνπ ζηνπο επηκνξθνχκελνπο. ηε δηεζλή βηβιηνγξαθία ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο κάζεζεο (ΓΜ) αλαθέξνληαη θπξίσο κε ηνπο φξνπο Learning Management Systems, Virtual Learning Environments θαη Course Management Systems. Σα ΓΜ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε φιεο ηηο βαζκίδεο εθπαίδεπζεο (πξσηνβάζκηα, δεπηεξνβάζκηα θαη ηξηηνβάζκηα), θαζψο θαη ζηελ θαηάξηηζε, επεηδή πξνζθέξνπλ αξθεηά πιενλεθηήκαηα ζε εθπαηδεπφκελνπο, εθπαηδεπηέο θαη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο νξγαληζκνχο, αίξνληαο ρσξηθνχο θαη ρξνληθνχο πεξηνξηζκνχο ζηε δηαδηθαζία κάζεζεο. Ο Paulsen (2003) αλαθέξεη φηη «Έλα ΓΜ παξέρεη ζε έλα ίδξπκα ηε δπλαηφηεηα λα αλαπηχμεη θαη λα πξνζθέξεη ειεθηξνληθά καζεζηαθά πιηθά ζηνπο εθπαηδεπφκελνπο θαη ελ ζπλερεία λα ηνπο αμηνινγήζεη θαη λα δεκηνπξγήζεη βάζεηο δεδνκέλσλ, φπνπ ζα θαηαγξάθνληαη ηα απνηειέζκαηα θαη ε πξφνδφο ηνπο». Ζ Μηραινχδε (2007) επεθηείλνληαο ζπκπεξαίλεη φηη «Σα ΓΜ είλαη έλαο ζρεδηαζκφο ελφο πιεξνθνξηαθνχ ρψξνπ, ν νπνίνο κέζσ ηεο πιεζψξαο πνιπκεζηθψλ εξγαιείσλ πνπ παξέρεη, επηηπγράλεη ηελ αξκνληθή θαη απνηειεζκαηηθή ζπλεξγαζία κε πεξηβάιινληα παξαδνζηαθήο εθπαίδεπζεο, πξνζθέξνληαο έηζη ζηνπο ζπκκεηέρνληεο ζε απηά ηελ επθαηξία, φρη απιά λα έξζνπλ ζε επαθή κε εηεξνγελείο ηερλνινγίεο, αιιά θαη λα ηηο πηνζεηήζνπλ ζηελ εθπαηδεπηηθή ηνπο πνξεία». Σα πεξηζζφηεξα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο παξέρνπλ φιεο ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα θαη ζ' έλα πξαγκαηηθφ καζεζηαθφ πεξηβάιινλ. ε φια ηα πεξηβάιινληα επηηξέπεηαη ε εγγξαθή καζεηψλ, ε αλάπηπμε καζεζηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ε αμηνιφγεζε ζην πιαίζην ελφο δηθηπαθνχ πεξηβάιινληνο. Πέξαλ ησλ βαζηθψλ ηνπο ραξαθηεξηζηηθψλ, ηα ζπζηήκαηα απηά ζπλήζσο πεξηέρνπλ θη επηπιένλ εξγαιεία, φπσο εξγαιεία δηαρείξηζεο αληαγσληζκνχ, αλάιπζεο δεμηνηήησλ, πηζηνπνηήζεσλ θαη δπλαηφηεηεο δηαρείξηζεο πεγψλ, θεηκέλσλ θ.ιπ. Σα ΓΜ είλαη ελνπνηεκέλα (integrated) ζπζηήκαηα ινγηζκηθνχ πνπ εκπεξηέρνπλ δηάθνξα εξγαιεία ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζρεδηαζηέο θαη ζηνπο δηαρεηξηζηέο, αλαθνξηθά κε ηελ νξγάλσζε θαη ηε Σελίδα 9

10 δηαλνκή ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ, ηε δηαρείξηζε ησλ καζεκάησλ, ηελ αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ, ηα εξγαιεία επηθνηλσλίαο θαη ζπλεξγαζίαο, ηε δηαρείξηζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ ζε έλα νξγαληζκφ, θιπ. Σα ΓΜ κπνξεί λα είλαη είηε εκπνξηθά είηε θαηά παξαγγειία θαηαζθεπαζκέλα, γηα λα ππεξεηήζνπλ ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο ζπγθεθξηκέλσλ νξγαληζκψλ, ή αλνηρηνχ θψδηθα (open source), δειαδή, ζπζηεκάησλ πνπ δηαηίζεληαη δσξεάλ. Μάιηζηα, ηα ηειεπηαία ρξφληα παξαηεξείηαη πξνηίκεζε πξνο ηε δεχηεξε θαηεγνξία, δειαδή, νη πεξηζζφηεξνη νξγαληζκνί ή εηαηξείεο έρνπλ ηελ ηάζε λα αλαπηχμνπλ ην δηθφ ηνπο ΓΜ, γηα ηηο δηθέο ηνπο ζπγθεθξηκέλεο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο Σα επγαλεία αςηά μποπούν να ηαξινομηθούν ζε ζςγκεκπιμένερ ομάδερ: Δπγαλεία \Γιασείπιζηρ Σάξηρ (Class Management), γηα ηε δηαρείξηζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ, ηε δεκηνπξγία νκάδσλ, ηελ έθδνζε ζηαηηζηηθψλ καζεζηαθήο πνξείαο, ηε δηαρείξηζε βαζκψλ, ηελ αλάζεζε ξφισλ θαη δηθαησκάησλ πξφζβαζεο ζε ςεθηαθφ πιηθφ, θιπ. Δπγαλεία Γιασείπιζηρ Πεπιεσομένος (Learning Content Management) γηα ηε δεκηνπξγία, δφκεζε θαη δηαλνκή ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ, ηε ζρεδίαζε ηνπ ρψξνπ εξγαζίαοκειέηεο ησλ εθπαηδεπφκελσλ, ηελ εηζαγσγή θαη εμαγσγή πιηθνχ, ηε δηαρείξηζε ησλ αξρείσλ (π.ρ.backup), θιπ. Δπγαλεία Δπικοινωνίαρ (Communication Tools), πνπ πεξηέρνπλ ιεηηνπξγίεο γηα ηε ζχγρξνλε θαη αζχγρξνλε επηθνηλσλία κέζσ ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο ( ), ζπδήηεζεο (chat), Σφπσλ ζπδήηεζεο ζην Γηαδίθηπν (discussion fora), ζπλδηάζθεςε ήρνπ θαη εηθφλαο (audio/video-conferencing), wikis, blogs, αλαθνηλψζεηο, ζπλεξγαζία κε δηακνηξαζκφ επηθάλεηαο εξγαζίαο,, θιπ. Δπγαλεία Αξιολόγηζηρ (Assessment Tools) γηα ηε δεκηνπξγία, δηαλνκή θαη δηαρείξηζε δξαζηεξηνηήησλ αμηνιφγεζεο, π.ρ. επίιπζε αζθήζεηο απην-αμηνιφγεζεο, ειεθηξνληθή απνζηνιή εξγαζηψλ, ειεθηξνληθφο θάθεινο (e-portfolio), θιπ. Δπγαλεία Γιασείπιζηρ Μαθημάηων Δκπαιδεςηικού Οπγανιζμού (Course Management) γηα ηε δεκηνπξγία, ηελ πξνζαξκνγή, ηε δηαρείξηζε ησλ ειεθηξνληθψλ καζεκάησλ, ηε δηαρείξηζε εγγξαθψλ ησλ απνπζηψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζεκάησλ ησλ εθπαηδεπφκελσλ, θιπ. [ίκνο Ρεηάιεο, 2011] Σελίδα 10

11 Κύπια σαπακηηπιζηικά γνωπίζμαηα ενόρ LMS Δικόνα 1: Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ελφο LMS Πεγή Ησάλλα Κνκλελνχ, Πην ζπγθεθξηκέλα ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ελφο LMS είλαη: Δγγπαθή Όια ηα ζπζηήκαηα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα εγγξαθή ησλ ζπνπδαζηψλ. Καηά ηελ εγγξαθή ελφο επηκνξθνχκελνπ, εθηφο απφ ηελ θαηαγξαθή ησλ βαζηθψλ ζηνηρείσλ ηνπ, παξέρεηαη θαη θαζνδήγεζε γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξέπεη λα αλαπηχμεη θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ καζήκαηνο πξνθεηκέλνπ λα θαηαιήμεη ζε επηηπρεκέλν απνηέιεζκα. Ππόγπαμμα - σεδιαζμόρ Έλα χζηεκα ειεθηξνληθήο Μάζεζεο παξέρεη ζηνλ εθπαηδεπηή πξνρσξεκέλεο δπλαηφηεηεο ζρεδηαζκνχ ησλ καζεκάησλ θαη θαζνξηζκνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ γηα ηελ θάιπςε ησλ νξγαλσηηθψλ αλαγθψλ ηεο δηδαζθαιίαο. Παπάδοζη Όια ηα πζηήκαηα ειεθηξνληθήο Μάζεζεο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα νξγάλσζεο ηεο παξάδνζεο ησλ καζεκάησλ, αλάινγα κε ηελ επηζπκία ηνπ εθπαηδεπηή (π.ρ ζε εβδνκαδηαία, εκεξήζηα βάζε θιπ). Γηεπθνιχλνπλ επίζεο ηελ νξγάλσζε ηνπ καζεζηαθνχ πιηθνχ, πνπ παξαδίδεηαη ζηνπο Σελίδα 11

12 επηκνξθνχκελνπο, θαζψο επίζεο θαη ησλ αμηνινγήζεσλ πνπ πξέπεη λα ιακβάλνπλ ρψξα κεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο παξάδνζεο. Παπακολούθηζη Όια ηα πζηήκαηα ειεθηξνληθήο Μάζεζεο παξέρνπλ εξγαιεία γηα ηελ εχθνιε παξαθνινχζεζε ηεο πξνφδνπ ησλ ζπνπδαζηψλ θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ ζρεηηθψλ εθζέζεσλ πξνφδνπ. Δπικοινωνία Απφ ηε ζηηγκή πνπ ε βάζε απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ είλαη δηθηπαθή, φια αλεμαηξέησο παξέρνπλ πξνρσξεκέλεο δπλαηφηεηεο δηθηπαθήο επηθνηλσλίαο, κε ζχγρξνλε ζπλνκηιία, κέζσ θφξνπκ, κε ρξήζε wikis ή blogs, κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, θαη e-ζεκηλαξίσλ. Έλεγσορ Όια ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο ειεθηξνληθήο Μάζεζεο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα εμέηαζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ ηθαλνηήησλ, ησλ κνξθψλ εθκάζεζεο θαη ησλ ππνρξεψζεσλ ησλ ζπνπδαζηψλ κε πνιχ απιφ θαη γξήγνξν ηξφπν γηα ηνλ εθπαηδεπηή. [Ησάλλα Κνκλελνχ]. Με ηε βάζε ηνπο ζηελ θνλζηξνπθηηβηζηηθή (επνηθνδνκηζηηθή) ζεσξία ηεο κάζεζεο, ηα lms πξνζαλαηνιίδνπλ ηελ ελέξγεηα ηνπ καλζάλεηλ ζε ηέζζεξηο θχξηνπο άμνλεο [Paul Kawachi, 2005]: 1. Την ποικίλη πποζέγγιζη ηος εκπαιδεςηικού ςλικού μέζα από διαθοπεηικέρ γλώζζερ επικοινυνίαρ (κείμενα, εικόνερ πολςμέζα) και ηον πποζαναηολιζμό ηηρ διδαζκαλίαρ ζηην δημιοςπγία πεπιεσομένος. 2. Την ενεπγή ζηάζη ηος μαθηηή απένανηι ζηο εκπαιδεςηικό ςλικό, ηην αςηοδιδαζκαλία και ηη μαθηζιακή ηος αςηονόμηζη. 3. Την ανάπηςξη ηηρ κπιηικήρ ζκέτηρ. 4. Την ανάπηςξη ηηρ ζςνεπγαηικόηηηαρ και ηηρ εςελιξίαρ ζηην ανάλητη ποικίλυν πόλυν ζηο πλαίζιο μιαρ επεςνηηικήρ ομάδαρ Σελίδα 12

13 2.1 Δπνηθνδνκεηηθή Θεσξία εκαληηθφ ξφιν ζηελ δηακφξθσζε ηεο ζχγρξνλεο επνηθνδνκεηηθήο ζεσξίαο κάζεζεο δηαδξακαηίδεη ή έλλνηα ηεο ζπλεξγαζίαο πνπ γηα ηελ πιεηνςεθία ησλ εξεπλεηψλ θαη ησλ αηφκσλ απφ ηνλ αθαδεκατθφ ρψξν ζεκαίλεη απφ θνηλνχ νηθνδφκεζε γλψζεο θαη ακνηβαία εκπινθή ησλ ζπκκεηερφλησλ, δειαδή κηα εηδηθή κνξθή αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ ηνπο. Δπίζεο ε έλλνηα ηεο κάζεζε σο απφθηεζε(acquisition), ε νπνία ζπκθσλεί κε ηελ αληίιεςε γηα ηελ νηθνδφκεζε ηεο γλψζεο απφ θάζε άηνκν, θαη ε κάζεζε σο ζπκκεηνρή (participation), ε νπνία ζεσξεί φηη ε γλψζε θαη ε λφεζε δηακνηξάδνληαη ζηα ππνθείκελα θαη ζηα πεξηβάιινληα ηνπο θαη φηη ε κάζεζε ηνπνζεηείηαη ζηηο ζρέζεηο απηέο θαη ζηα δίθηπα ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ εθηεινχληαη απφ θνηλνχ(ζπκθσλεί κε ηελ αληίιεςε γηα ηελ εγθαηεζηεκέλε κάζεζε situativeperspective). Οη βαζηθέο παξαδνρέο ηεο Δπνηθνδνκεηηθήο Θεσξίαο έρνπλ δηακνξθσζεί - βάζεη ελφο ζεκαληηθνχ αξηζκνχ εξεπλεηηθψλ δεδνκέλσλ - σο εμήο [νινκσλίδνπ, 1999]: Οη ζπνπδαζηέο δελ ζεσξνχληαη πιένλ παζεηηθνί δέθηεο, αιιά ηειηθνί ππεχζπλνη ηεο δηθήο ηνπο κάζεζεο. ε θάζε καζεζηαθή δηαδηθαζία θέξλνπλ ηηο δηθέο ηνπο πξνεγνχκελεο αληηιήςεηο θαη απφςεηο. Ζ κάζεζε ζεσξείηαη φηη εκπιέθεη ηνλ ζπνπδαζηή κε ελεξγφ ηξφπν ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Ζ κάζεζε πξνυπνζέηεη ηελ νηθνδφκεζε λνήκαηνο θαη ζπκβαίλεη ζπρλά κέζα απφ πξνζσπηθή δηαπξαγκάηεπζε. Ζ γλψζε νηθνδνκείηαη κε πξνζσπηθφ θαη θνηλσληθφ ηξφπν. Σν θαζεζηψο ηεο γλψζεο είλαη ιίγν πξνβιεκαηηθφ. Μπνξεί λα αμηνινγείηαη απφ ηνλ ζπνπδαζηή σο πξνο ην βαζκφ πνπ ηαηξηάδεη κε ηελ ππάξρνπζα εκπεηξία ηνπ θαη είλαη ζπλεπήο κε άιιεο πιεπξέο ηεο γλψζεο ηνπ. Οη δηδάζθνληεο θέξλνπλ ζηηο καζεζηαθέο θαηαζηάζεηο ηηο δηθέο ηνπο ηδέεο θαη αληηιήςεηο. Καηαζέηνπλ φρη κφλν ηε γλψζε πνπ έρνπλ γηα ην αληηθείκελν, αιιά θαη ηηο απφςεηο ηνπο γηα ηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε. Όια απηά επεξεάδνπλ ηνλ ηξφπν αιιειεπίδξαζεο ησλ ζπνπδαζηψλ. Σελίδα 13

14 Ζ δηδαζθαιία δελ είλαη ε κεηάδνζε ηεο γλψζεο, αιιά πξνυπνζέηεη ηελ νξγάλσζε ησλ θαηαζηάζεσλ κέζα ζηελ ηάμε θαη ην ζρεδηαζκφ ησλ δξαζηεξηνηήησλ κε ηξφπν πνπ λα πξνσζνχλ ηελ νηθνδφκεζε ηεο επηζηεκνληθήο γλψζεο. Σν αλαιπηηθφ πξφγξακκα δελ είλαη απηφ ην νπνίν ζα πξέπεη λα κάζεη θαλείο, αιιά απνηειεί έλα πξφγξακκα απφ καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο, πιηθά, πεγέο θαη κέζα απφ ηα νπνία νη ζπνπδαζηέο νηθνδνκνχλ ηε γλψζε. Σν ζεκαληηθφηεξν πιενλέθηεκα ελφο πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο ειεθηξνληθήο Μάζεζεο είλαη ε αμηνπνίεζε πνηθίισλ εξγαιείσλ κάζεζεο θαη ε αλάκεημε δηαθφξσλ κνξθψλ δηδαζθαιίαο φπσο ηελ παξαδνζηαθή πξφζσπν κε πξφζσπν δηδαζθαιία, ηε δσληαλή ειεθηξνληθή κάζεζε θαη ηελ απηνξπζκηδφκελε κάζεζε ζηα πιαίζηα ηεο νπνίαο ν καζεηήο εξγάδεηαη κε ην δηθφ ηνπ ξπζκφ. Απηφ ην πβξηδηθφ κνληέιν κάζεζεο νλνκάδεηαη κεηθηή κάζεζε (blended learning) θαη παξνπζηάδεηαη ζηελ ζπλέρεηα. 2.2 Μηθηή κάζεζε Ο φξνο κηθηή κάζεζε (blended learning) σο κηα απφ ηηο θαηεγνξίεο ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο [elearnspace, 2004], αλαθέξεηαη ζηε κάζεζε πνπ ζπλδπάδεη ηελ πξφζσπν κε πξφζσπν δηδαζθαιία κε ηε κάζεζε κέζσ δηαδηθηχνπ [Dziuban, Hartman & Moskal, 2004], θαη είλαη ίζσο ε πην γξήγνξα αλαπηπζζφκελε κνξθή απηνχ ηνπ είδνπο κάζεζε. Όπσο θαίλεηαη, δελ πξφθεηηαη νχηε γηα κάζεζε πνπ ζπληειείηαη ζηελ ηάμε κε «δηαδηθηπαθή» ελίζρπζε αιιά νχηε θαη γηα «δηαδηθηπαθή» κάζεζε πνπ εληζρχεηαη κε δηδαζθαιία ζηελ ηάμε. Δμάιινπ, ε πβξηδηθή δηδαζθαιία δελ ρξεζηκνπνηεί απιά ηηο παξαδνζηαθέο θαη ηηο εμ απνζηάζεσο δξαζηεξηφηεηεο, αιιά νξγαλψλεη έλα απνηειεζκαηηθφ ζχλνιν ζην νπνίν εθκεηαιιεπφκαζηε ηα ζεηηθά ζηνηρεία θαη ησλ δχν πξνζεγγίζεσλ [Γεκεηξηάδεο θ.α. 2007]. Ζ δηδαθηηθή θαη παηδαγσγηθή απηή πξνζέγγηζε αλνίγεη λένπο νξίδνληεο κάζεζεο θαη θαιιηεξγεί ηε θηινζνθία ηεο "δηα βίνπ κάζεζεο". Σελίδα 14

15 Δικόνα 2: Τπνζχλνια ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο Ζ κηθηή κάζεζε ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ πνιπδηάζηαηε επηθνηλσλία πνπ ππάξρεη. ηα πξνγξάκκαηα κηθηήο κάζεζεο νη εθπαηδεπηέο κπνξεί λα αλακείμνπλ δηαθνξεηηθά είδε δηδαζθαιίαο, φπσο κία βαζηζκέλε ζην δηαδίθηπν δηδαζθαιία κε κία δσληαλή δηδαζθαιία, λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην δηαδίθηπν γηα λα ζπκπιεξψζνπλ κία δσληαλή δηδαζθαιία, ή λα ζπλδπάζνπλ ηα ηκήκαηα κίαο δηθηπαθήο εθπαίδεπζεο πνπ δελ απαηηνχλ θαζνδήγεζε κε απηά ζηα νπνία είλαη απαξαίηεηε ε παξνπζία θαη ε θαζνδήγεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ. πγθεθξηκέλα επηζεκαίλεηαη απμεκέλε αιιειεπίδξαζε αλάκεζα ζην καζεηή θαη ζηνλ εθπαηδεπηηθφ, αλάκεζα ζηνπο καζεηέο, κεηαμχ ησλ καζεηψλ θαη ησλ εμσηεξηθψλ πεγψλ. Δμάιινπ θαηά ηελ Gray (2006), ε κηθηή κάζεζε ζπλδπάδεη ηηο δνθηκαζκέλεο παξαδνζηαθέο κεζφδνπο κάζεζεο κε ηε λέα ηερλνινγία, κε απνηέιεζκα ηε δεκηνπξγία ζπλεξγαηηθνχ θαη δπλακηθνχ πιαηζίνπ κάζεζεο. Έλα άιιν ραξαθηεξηζηηθφ είλαη νη κεραληζκνί δηακνξθσηηθήο θαη ηειηθήο αμηνιφγεζεο γηα ηνλ εθπαηδεπηηθφ θαη γηα ηνπο καζεηέο, νη νπνίνη ελζσκαηψλνληαη ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία. Με ηελ κηθηή κάζεζε πξνάγεηαη ε απηνθαζνδεγνχκελε απφθηεζε γλψζεο, ελζαξξχλεηαη ε εκπινθή ησλ εθπαηδεπφκελσλ ζε απζεληηθέο θαηαζηάζεηο θαη θαιιηεξγνχληαη νη θνηλσληθέο δεμηφηεηεο εθπαηδεπηψλ θη εθπαηδεπφκελσλ. Σελίδα 15

16 Απφ ηε βηβιηνγξαθηθή αλαζθφπεζε θαίλεηαη φηη ν φξνο κηθηή κάζεζε ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο δηαζηάζεηο: Σν ζπλδπαζκφ ή ηελ αλάκημε πνηθίισλ κνξθψλ δηθηπαθήο ηερλνινγίαο (π.ρ. δσληαλή εηθνληθή ηάμε θ.ά.) κε ζθνπφ ηελ επίηεπμε εθπαηδεπηηθνχ ζηφρνπ. Σν ζπλδπαζκφ δηάθνξσλ παηδαγσγηθψλ πξνζεγγίζεσλ (π.ρ. επνηθνδνκεηηζκφ, ζπκπεξηθνξηζκφ θ.ά.) κε ζηφρν ηελ παξαγσγή ζεηηθνχ καζεζηαθνχ απνηειέζκαηνο κε ή θαη ρσξίο ηε ρξήζε δηδαθηηθήο ηερλνινγίαο. Σν ζπλδπαζκφ νπνηαζδήπνηε κνξθήο δηδαθηηθήο ηερλνινγίαο (π.ρ. CD-ROM, εμάζθεζε κέζσ δηαδηθηχνπ θ.ά.) κε πξφζσπν κε πξφζσπν δηδαζθαιία. Σν ζπλδπαζκφ ή ηελ αλάκημε δηδαθηηθήο ηερλνινγίαο κε ηελ εξγαζία ψζηε λα πξνθχςεη κάζεζε παξάιιεια κε ηελ εξγαζία (Driscoll, 2002). Δικόνα 3. Υαξαθηεξηζηηθά κηθηήο κάζεζεο 2.3 Βαζηθέο Αξρέο ρεδίαζεο πζηήκαηνο Μάζεζεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο Ο ρεδηαζκφο ελφο εθπαηδεπηηθνχ πεξηβάιινληνο ζην δηαδίθηπν πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζηηο παηδαγσγηθέο αξρέο, ζηελ θαηαλφεζε ηνπ αληηθεηκέλνπ εθκάζεζεο θαη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ, θαη βέβαηα ζηελ αλαγλψξηζε ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν νη πξνεγκέλεο Σελίδα 16

17 ηερλνινγίεο δηαδηθηχνπ κπνξνχλ λα ζπκβάιινπλ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ απηψλ. (Colis & Moonen, 2001) Ο ζρεδηαζκφο ελφο πεξηβάιινληνο κάζεζεο ζην δηαδίθηπν απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή, θαζψο νη βαζηθέο αξρέο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ ην πιαίζην ζην νπνίν ζα αλαπηχμνπκε ην εθπαηδεπηηθφ καο πιηθφ, ζα ζρεδηάζνπκε ηελ δηδαθηηθή καο ζηξαηεγηθή θαη ζα επηιέμνπκε ηνλ ζπλδπαζκφ ησλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ πνπ ζα ππνζηεξίμνπλ ηελ επίηεπμε ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ πνπ έρνπκε ζέζεη (Anastasiades, 2002). ηα πιαίζηα ηνπ πξνηεηλφκελνπ ζρεδηαζκνχ πηνζεηνχληαη νη Βαζηθέο Αξρέο πνπ πξέπεη λα δηέπνπλ έλα πεξηβάιινλ κάζεζεο κε βάζε ηελ πξνηεηλφκελε κεζνδνινγία ηεο Ακεξηθάληθεο Έλσζε γηα ηελ εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε ( American Distance Education Consortium ( ): Σν πεξηβάιινλ κάζεζεο απφ απφζηαζε ζα πξέπεη λα δηέπεηαη απφ μεθάζαξνπο καζεζηαθνχο ζηφρνπο θαη λα εζηηάδεη ζε ζαθψο θαζνξηζκέλα πξνζδνθψκελα απνηειέζκαηα, ιακβάλνληαο ππφςε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηηο αλάγθεο ησλ εθπαηδεπφκελσλ ζηα πιαίζηα κηα αλνηρηήο, επέιηθηεο, καζεηνθεληξηθήο πξνζέγγηζεο Ο εθπαηδεπφκελνο ζα πξέπεη λα ελζαξξχλεηαη έηζη ψζηε λα ιακβάλεη ελεξγά κέξνο ζε φιε ηελ πνξεία κάζεζεο, ζπλδπάδνληαο ηελ κάζεζε κέζα απφ ηελ πξάμε (learning by doing), ηελ Μάζεζε κε αλαζηνραζκφ (learning by reflection), ηελ Μάζεζε κέζα απφ ηε κειέηε πεξηπηψζεσλ (case based learning), Μάζεζε κέζα απφ ηελ εμεξεχλεζε (learning by exploring). Ζ ζχλδεζε ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ κε καζεζηαθέο εκπεηξίεο απφ ηελ πξαγκαηηθή δσή απνηειεί ζεκαληηθή πξνηεξαηφηεηα Σν πεξηβάιινλ κάζεζεο ζα πξέπεη λα ζπλδπάδεη ηελ ρξήζε ησλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ ζηελ βάζε ηεο επίηεπμεο ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί θαιχπηνληαο ηα δηαθνξεηηθά ζηπι κάζεζεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ. Ζ επηινγή ησλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ εμαξηάηαη απφ ηελ θχζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ηηο ηερλνινγηθέο δπλαηφηεηεο ηεο νκάδαο ζηφρνπ αιιά θαη απφ ηελ γεληθφηεξε εθπαηδεπηηθή θηινζνθία πνπ δηέπεη ην δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ. Σελίδα 17

18 Σν πεξηβάιινλ κάζεζεο ζα πξέπεη λα ελζαξξχλεη ηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ ηνπ, δεκηνπξγψληαο ηηο ζπλζήθεο θαη ππνζηεξίδνληαο ελεξγά ηελ αλάπηπμε θνηλνηήησλ θνηλψλ ελδηαθεξφλησλ κε ζηφρν ηελ πινπνίεζε ηεο ζπλεξγαηηθή κάζεζεο. Δικόνα 4: Βαζηθέο Αξρέο εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζεο ηεο American Distance Education Consortium ( ) Ηδηαίηεξε έκθαζε δίλεηαη ζην ζέκα ηεο αιιειεπίδξαζεο θαζψο ζεσξείηαη έλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο παξάγνληεο γηα ηελ επίηεπμε ησλ καζεζηαθψλ ζηφρσλ. Σν πξνηεηλφκελν πεξηβάιινλ αιιειεπίδξαζεο αμηνπνηεί ηελ ζεσξία γηα ηνπο ηξεηο ηχπνπο αιιειεπίδξαζεο (Moore, 1989) θαη ζηελ κεζνδνινγία ηνπ Paulsen ( 1997). 2.4 Οη ύγρξνλεο Σάζεηο ζηα Πεξηβάιινληα Μάζεζεο Οη ζχγρξνλεο ηάζεηο ζρεηηθά κε ηα πεξηβάιινληα κάζεζεο ζα επεξεαζηνχλ άκεζα ή έκκεζα απφ ηηο αθφινπζεο παξακέηξνπο: 1. Δλδπλάκσζε ηεο ηάζεο γηα αλεμαξηεζία ηνπ εθπαηδεπνκέλνπ: Ο εθπαηδεπφκελνο ζην κέιινλ ζα είλαη πεξηζζφηεξν ππεχζπλνο γηα ηελ επηινγή ηνπ ρξφλνπ ηνπ ηφπνπ ηνπ ξπζκνχ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο κάζεζεο ηνπ κεγαιχηεξε επειημία 2. Έκθαζε ζε καζεηνθεληξηθά ζπζηήκαηα ηα νπνία ζηεξίδνπλ ηελ θηινζνθία θαη ηελ νξγάλσζε ηνπο ζην ζηπι κάζεζεο θαη ηηο αλάγθεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ. Σελίδα 18

19 3. Μεηεμέιημε ηνπ καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο ζε πεξηβάιινλ ζπλεξγαζίαο, ζε ρψξν έληνλσλ θνηλσληθψλ δηεξγαζηψλ κε θχξην ζηφρν ηελ κάζεζε (Κνηλφηεηεο Μάζεζεο) 4. Έκθαζε ζηελ πηζηνπνίεζε ησλ πξνζθεξφκελσλ γλψζεσλ 5. Δμέιημε ηεο Σερλνινγίαο (αζχξκαηε δηθηχσζε, επξπδσληθή επηθνηλσλία, ςεθηαθή ηειεφξαζε, θηλεηή ηειεθσλία ηέηαξηεο γεληάο) 6. πλδπαζκφο εθπαηδεπηηθψλ ππεξεζηψλ ζχγρξνλεο θαη αζχγρξνλεο κεηάδνζεο (Blended Learning) 7. πλδπαζκφο ηεο πξφζσπν κε πξφζσπν δηδαζθαιίαο θαη καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο ζην δηαδίθηπν (Hybrid Learning) 8. Έκθαζε ζε ζπζηήκαηα αλνηρηνχ θψδηθα (open source) κε κεγάιεο δπλαηφηεηεο πξνζαξκνγήο ζηηο απαηηήζεηο ησλ εθπαηδεπηηθψλ νξγαληζκψλ Πίλαθαο 1: Σν Πεξηβάιινλ ηεο Μάζεζεο Μεηαβάιιεηαη ήμεπα Δθπαηδεπηηθή ηερλνινγία Σάμεηο γηα ηηο κάδεο Με πείξα Δπίθεληξν ν εθπαηδεπηηθφο Δθπαίδεπζε βάζε πξνγξάκκαηνο Υξφλνο γηα εθπαίδεπζε Γηδαζθαιία κε ιφγηα Τπνθεηκεληθή βάζε ηεο κάζεζεο Μαζαίλεηο πσο λα δνπιεχεηο ηελ ηερλνινγία Αύπιο Βειηίσζε ζηελ απφδνζε Δμαηνκηθεπκέλε κάζεζε Με θαζνδήγεζε Δπίθεληξν ν καζεηήο Μάζεζε κε βάζε ηε δήηεζε Υξφλνο γηα απφδνζε Μαζαίλνληαο κε πξάμεηο Μάζεζε βαζηζκέλε ζην έξγν Βάδεηο ηελ ηερλνινγία λα δνπιέςεη Σελίδα 19

20 Ξέξεηο ηη (know-what) Τπεξνρή δεμηφηεηαο θαη πιεξνθνξίαο Ξέξεηο γηαηί (know-why) Έξεπλα, αλαθάιπςε, θαη γλψζε Πηγή: Αλαζηαζηάδεο Π,Θενδσξίδεο, (2004). Σερλνινγηθή Πξννπηηθή Γηεξεχλεζεο Πίλαθαο 2: Σν Σερλνινγηθφ Πεξηβάιινλ Δμειίζζεηαη ήμεπα Σερλνινγία Γηαθξηηή, ζην Πξνζθήλην Έμππλε Δηθνληθή Σερλεηή Ννεκνζχλε Γεληθή Καιή ζην λα Μαληεχεη Πξνγξακκαηηζκέλε απφ πξηλ Ηδηφθηεηε Αύπιο Μηθξνζθνπηθή, ελζσκαησκέλε δξα ζην παξαζθήλην Δπθπήο Απμαλφκελε Απμαλφκελε Ννεκνζχλε πγθεθξηκέλε ζην Έξγν Αθξηβήο Πξνβιεςηκφηεηα Πξνζαξκνζκέλε ζην Υξήζηε θαη ζηελ Καηάζηαζε Αλνηθηά Πξφηππα Πηγή: Αλαζηαζηάδεο Π,Θενδσξίδεο, (2004). Σερλνινγηθή Πξννπηηθή Γηεξεχλεζεο Σελίδα 20

21 2.5 Αθαδεκατθή Υξήζε πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο Ζ ρξήζε ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο (LMS) ζε αθαδεκατθά ηδξχκαηα γίλεηαη επηηαθηηθή ζηηο κέξεο καο. Σα LMS βνεζνχλ ζηε δεκηνπξγία κηαο εηθνληθήο ηάμεο γηα ηνπο ζπνπδαζηέο. Ζ εηθνληθή ηάμε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ θνηλνχ κε κηα πξφζσπν κε πξφζσπν, παξαδνζηαθή ζεηξά καζεκάησλ, κηα απζηεξά εηθνληθή πνξεία ή έλαλ ζπλδπαζκφ απηψλ ησλ δχν (κηθηή - πβξηδηθή). Οη ζπνπδαζηέο κπνξνχλ λα ελσζνχλ ζε απηφλ ηνλ εηθνληθφ ρψξν ζπλάληεζεο λα αιιειεπηδξάζνπλ κεηαμχ ηνπο ή ηνλ εθπαηδεπηηθφ αλά πάζα ζηηγκή. [Jennifer Squillante,Lekia Wise,Thomas Hartey, 2014] Σν LMS είλαη έλα ρξήζηκν ηθαλνπνηεκέλν εξγαιείν ζπζηεκάησλ δηαλνκήο θαη επηθνηλσλίαο, φπνπ νη εθπαηδεπηηθνί είλαη ζε ζέζε λα δηαλείκνπλ ηα πιηθά ζεηξάο καζεκάησλ θαη λα αιιειεπηδξάζνπλ κε ηνπο ζπνπδαζηέο ρσξίο κηα παξαδνζηαθή ηάμε κέζσ ησλ πηλάθσλ ζπδήηεζεο, ησλ θνηλψλ αξρείσλ, ηεο νζφλεο πνπ κνηξάδνληαη, ηεο ζπλνκηιίαο, θαη ησλ εηθνληθψλ δσληαλψλ θαηεγνξηψλ. (Adzharuddin 250) ην LMS δεκηνπξγεί έλαλ ηξφπν γηα ηνπο ζπνπδαζηέο λα δηαρεηξηζηνχλ ην ρξφλν ηνπο γηα ηε ζεηξά καζεκάησλ ηνπο φηαλ ηα φια πιηθά ηνπο είλαη δηαζέζηκα ζε ηα αλά πάζα ζηηγκή. Ζ εηθνληθή ηάμε εμαιείθεη επίζεο ηνπο ρσξνρξνληθνχο πεξηνξηζκνχο θαη πξνζθέξεη εμαηξεηηθφ βαζκφ ειεπζεξίαο σο πξνο ηνλ ηξφπν κάζεζεο. Οη εηθνληθέο ηάμεηο είλαη δηαζέζηκεο εθ' φζνλ έρεη ν ζπνπδαζηήο κηα ζχλδεζε ζην Γηαδίθηπν. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηπθψλα Καηξίλα ζην παλεπηζηήκην Tulane ζηε Νέα Οξιεάλε, ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία ζπλερίζηεθε θαη ζηεξίρζεθε ζε κεγάιν πνζνζηφ ζην ΓΜ πνπ δηέζεηε. Σν ΓΜ ηνπ παλεπηζηεκίνπ Tulane θαηάθεξε λα δηαηεξήζεη θαη λα εμαζθαιίζεη ηελ δηδαζθαιία θαη ηελ εθκάζεζε πνπ ζπλερίζηεθε θαηά ηε δηάξθεηα κηαο δχζθνιεο πεξηφδνπ. «Υάξε ζηελ πιαηθφξκα Blackboard ην παλεπηζηήκην Tulane ήηαλ ζε ζέζε λα πξνζθέξεη 11 ζεηξέο καζεκάησλ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκεξηλνχ εμακήλνπ ην 2005, κεηά απφ ην ηπθψλα Καηξίλα.» (PR Newswire). [Jennifer Squillante,Lekia Wise,Thomas Hartey, 2014] Έξεπλα ηεο Edutechnica team (Edtech Talk and Analysis) ηνλ επηέκβξην 2014 σο πξνο ηα πνζνζηά ρξήζεο πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ζε παλεπηζηήκηα ησλ ΖΠΑ έδεημε ηα παξαθάησ απνηειέζκαηα: Σελίδα 21

22 Institutions =Ηδξχκαηα Enrollments= Δγγξαθέο Average Size = Median Size= Δικόνα 5 : Πνζνζηά Υξήζεο ΓΜ ζε παλεπηζηήκηα ησλ ΖΠΑ 2014 Πεγή :LMS Data - The First Year Update (2014), Edtech Talk and Analysis Δικόνα 6 : Πνζνζηά Υξήζεο ΓΜ ζε παλεπηζηήκηα ησλ ΖΠΑ 2014 Πεγή :LMS Data - The First Year Update (2014), Edtech Talk and Analysis Σελίδα 22

23 Απφ ηε παξαπάλσ έξεπλα ζηνλ ηνκέα ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ησλ ΖΠΑ ζπκπεξαίλνπκε φηη ην Blackboard(BbLearn) είλαη ν θνξπθαίνο πάξνρνο κε 33.5% κεξίδην αγνξάο, αθνινπζεί ην Moodle κε 19.5%, ηελ ηξίηε ζέζε θαηέρεη ην ζχζηεκα Desire2Learn κε 11% θαη ζηε ζπλέρεηα αθνινπζνχλ κε ηε ζεηξά ηα ζπζηήκαηα Canvas, Angel θαη Sakai. Ζ πξναλαθεξφκελε έξεπλα κπνξεί λα καο δψζεη θαη άιια ζηνηρεία ζε φηη αθνξά ηελ ηάζε επηινγήο ρξήζεο ζπγθεθξηκέλνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Μάζεζεο απφ ηδξχκαηα. πγθξίλνληαο ινηπφλ ηα πνζνζηά ρξήζεο ΓΜ γηα ηα έηε 2013 θαη 2014 παξαηεξνχκε ηα αθφινπζα: Δικόνα 7: Πνζνζηά Υξήζεο ΓΜ ζε παλεπηζηήκηα 2013 Δικόνα 8: Πνζνζηά Υξήζεο ΓΜ ζε παλεπηζηήκηα 2014 Σελίδα 23

24 πκπεξαίλνπκε ινηπφλ πσο ην Moodle έρεη ηελ ηάζε λα θεξδίδεη ζπλερψο έδαθνο, θαη λα ρξεζηκνπνηείηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα εηο βάξνο πεξηζζφηεξν ηνπ ζπζηήκαηνο Blackboard (BbLearn). Δίλαη γεγνλφο πσο κεγάινο αξηζκφο ηδξπκάησλ ζηξέθεηαη πιένλ πξνο ηα ειεχζεξα ΓΜ αλνηρηνχ θψδηθα, δειαδή ζπζηήκαηα πνπ δηαηίζεληαη ειεχζεξα ρσξίο θακηά νηθνλνκηθή επηβάξπλζε ζε κνξθή αλνηθηνχ πεγαίνπ θψδηθα ψζηε λα είλαη δπλαηή ε πξνζαξκνγή ηνπο ζηηο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ ηνπο. Μηα ηέηνηα επηινγή εθηφο ηνπ φηη ζπκβάιεη ζεκαληηθά ζηε δηαηήξεζε ηνπ ρακεινχ θφζηνπο ησλ ζπνπδψλ, πξνζθέξεη επίζεο ζηελ αθαδεκατθή θνηλφηεηα ηε δπλαηφηεηα λα πξνζαξκφζεη ηνλ αλνηρηφ θψδηθα ζηηο επηκέξνπο αλάγθεο ηεο ρσξίο λα εμαξηάηαη απφ αλζξψπνπο εθηφο ηνπ ρψξνπ ηεο φπσο νη ηερληθνί ηεο εηαηξίαο πνπ πξνκεζεχεη ην ινγηζκηθφ (Coppola., 2004; Yanosky et al, 2003; Papadourakis et al., 2006; Franklin et al., 2006). Σελίδα 24

25 3. Παξνπζίαζε Γεκνθηιέζηεξσλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ηε ζπλέρεηα παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθφηεξα νη πιαηθφξκεο Blackboard, Desire2Learn, Moodle θαη Sakai. Ζ επηινγή ηνπο έγηλε κε θξηηήξην ηε κεγάιε δηείζδπζε θαη δπλακηθή πνπ έρνπλ, νη κελ Blackboard θαη Desire2Learn σο εκπνξηθά πξντφληα, νη δε Moodle θαη Sakai σο ινγηζκηθά αλνηρηνχ θψδηθα. 3.1 Blackboard Ζ πιαηθφξκα Blackboard ζπληζηά έλα χζηεκα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο ην νπνίν έρεη δεκηνπξγεζεί γηα λα εμππεξεηήζεη ηηο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ. Oξηζκέλα απφ ηα βαζηθά πιενλεθηήκαηά ηνπ είλαη ε αζθάιεηα, ε δηαιεηηνπξγηθφηεηα, ε ζηαζεξφηεηα, ε πςειή δηαζεζηκφηεηα θαη ε ρξεζηηθφηεηα. Δπηπιένλ, ην Blackboard παξέρεη δπλαηφηεηεο πνιχγισζζεο ππνζηήξημεο θαζψο θαη δπλαηφηεηεο επηθνηλσλίαο θαη ζπλεξγαζίαο κε άιιεο εθαξκνγέο. ηα πιενλεθηήκαηα εληάζζεηαη θαη ε δπλαηφηεηα ηεο πιαηθφξκαο λα δερηεί κεγάιν φγθν ρξεζηψλ. Δπίζεο, φπσο δηαπηζηψζεθε, ην Blackboard παξνπζηάδεη κεγαιχηεξε δηαδξαζηηθφηεηα ζπγθξηηηθά κε άιια εθπαηδεπηηθά ινγηζκηθά, νπφηε θξίλεηαη ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθφ γηα ηελ εθκάζεζε. Με άιια ιφγηα, ην Blackboard ζπλδπάδεη ζπλεξγαηηθέο κεζφδνπο, πξνσζεί ηε κάζεζε κέζα απφ νκαδηθέο δξαζηεξηφηεηεο θαη εκπιέθεη ην καζεηή ζηε δηαδηθαζία. ήκεξα απνηειεί ηελ πην δηαδεδνκέλε εκπνξηθή πιαηθφξκα παγθνζκίσο Σν Blackboard εζηηάδεη ζηελ αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ θαη ζηελ δηαδηθηπαθή επηθνηλσλία κεηαμχ ηνπο. Πξνζπαζεί λα ελεξγνπνηήζεη ηνπο ρξήζηεο ψζηε λα θηάζνπλ κφλνη ηνπο ζηελ επίιπζε ελφο πξνβιήκαηνο θαη θαηά ζπλέπεηα ζηελ θαηάθηεζε ηεο γλψζεο. Δηδηθφηεξα, ε ζπγθεθξηκέλε πιαηθφξκα έρεη ζρεδηαζηεί γηα εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο θαη ζηεξίδεηαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ δηαδηθηχνπ αθνχ πεξηιακβάλεη ηελ ειεθηξνληθή δηαλνκή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ηελ επηθνηλσλία αλάκεζα ζην θνξέα εθπαίδεπζεο θαη ην καζεηή θαη ζηελ αμηνιφγεζε Σελίδα 25

26 απηήο ηεο πξνφδνπ. Έλα ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα ηεο πιαηθφξκαο ζπλίζηαηαη ζην γεγνλφο φηη επηηξέπεη ζηνλ εθπαηδεπηή λα ρξεζηκνπνηήζεη φπνηα ζεσξία κάζεζεο θαη δηδαζθαιίαο ζεσξεί απνηειεζκαηηθφηεξε θαη πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα ρξεζηκνπνίεζεο πνηθίισλ εθαξκνγψλ. Ζ πιαηθφξκα Blackboard είλαη ρξεζηηθή, θαζψο επηηξέπεη ηελ εηζαγσγή ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ αλά ζεκαηηθέο ελφηεηεο γεγνλφο πνπ βνεζά ζηε δνκή θαη ηελ νξγάλσζή ηνπ θαη βξίζθεηαη δηαξθψο ζηε δηάζεζε ησλ δηδαζθνκέλσλ. Δπηπιένλ, ν εθπαηδεπηήο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηθνηλσλεί θαη λα αιιειεπηδξά κε ηνπο καζεηέο ηνπ, λα ρεηξίδεηαη ειεθηξνληθά ηηο ζπδεηήζεηο κέζσ ησλ chat θαη λα πξνζθέξεη on-line εξσηήζεηο ζηνπο καζεηέο βνεζψληαο ηνπο ζηελ εκπέδσζε ηεο χιεο θαη ζηελ πξνεηνηκαζία ηνπο γηα ηηο εμεηάζεηο. Σν Blackboard επηηξέπεη ηελ αμηνιφγεζε ηεο πξνφδνπ ησλ εθπαηδεπνκέλσλ θαζψο ζηηο ππεξεζίεο ηνπ πεξηέρεηαη ην Βαζκνιφγην. Σέινο, ε πιαηθφξκα απηή εμαζθαιίδεη ηελ είζνδν θαη ηε ρξεζηκνπνίεζε ηνπ πιηθνχ δηδαζθαιίαο κφλν ζε νξηζκέλνπο ρξήζηεο. Δικόνα 9: Ζ πιαηθφξκα Blackboard Σελίδα 26

27 3.2 Desire2Learn Πξφθεηηαη γηα εκπνξηθφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο κάζεζεο. Έρεη αλαπηπρζεί απφ ηελ νκψλπκε εηαηξεία, ην 1999, κε έδξα ην Ontario ζηνλ Καλαδά θαη έρεη ιάβεη αλαγλσξηζκέλεο δηαθξίζεηο: Top Canadian Employer for Young People (2013 and 2014), Canada s Best Managed Companies (2013). Ζ πιαηθφξκα Desire2Learn (D2L) πξνζπαζεί λα νηθνδνκήζεη έλα θαιχηεξν κέιινλ κε ηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ψζηε λα βειηησζεί ν ηξφπνο πνπ ν θφζκνο καζαίλεη. Μπνξεί λα ππνζηεξίμεη online πξφζσπν κε πξφζσπν ή πβξηδηθά κνληέια κάζεζεο. Σα ηνπ ζπζηήκαηνο D2L δηαθξίλνληαη ζε Γηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, Γηαρείξηζεο ηάμεο, Δπηθνηλσλίαο θαη Αμηνιφγεζεο : ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ : Γεκηνπξγία, Γφκεζε & Γηαλνκή καζεζηαθνχ πιηθνχ. ρεδίαζε ρψξνπ εξγαζίαο. Δηζαγσγή - Δμαγσγή πιηθνχ. Γηαρείξηζε αξρείσλ. ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΑΞΖ Γηαρείξηζε εθπαηδεπφκελσλ. Αλάζεζε ξφισλ& Γηθαησκάησλ πξφζβαζεο ζε ςεθηαθφ πιηθφ. Γεκηνπξγία νκάδσλ. Έθδνζε ζηαηηζηηθψλ καζεζηαθήο πνξείαο (αηνκηθά ή ηάμεο). Παξαθνινχζεζε ζπκκεηνρήο. Γηαρείξηζε βαζκψλ ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ Λεηηνπξγίεο γηα ζχγρξνλε & Αζχγρξνλε επηθνηλσλία κέζσ: Ζιεθηξνληθή αιιεινγξαθία ( s) πδήηεζε (chat - discussion forum - IM ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν) Σειεδηάζθεςε (conference) Wikis Βlogs Αλαθνηλψζεηο Σελίδα 27

28 Ζκεξνιφγηα ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ- QUIZ Γεκηνπξγία, Γφκεζε & Γηαρείξηζε δξαζηεξηνηήησλ αμηνιφγεζεο. Καηά ηε δεκηνπξγία ελφο quiz, είλαη δπλαηφ λα δεκηνπξγεζνχλ 12 δηαθνξεηηθά είδε εξσηήζεσλ κεηαμχ ησλ νπνίσλ: Δξσηήζεσλ πνιιαπιήο επηινγήο, σζηνχ/λάζνπο, χληνκεο Απάληεζεο, πκπιήξσζεο Κελψλ Ζιεθηξνληθφο θάθεινο (e-portfolio) Dropbox Σν ζχζηεκα D2L ππνζηεξίδεη ηηο πεξηζζφηεξεο ζεσξίεο κάζεζεο: Δπνηθνδνκεηηθφ κνληέιν: Γξαζηεξηφηεηεο αλνηρηνχ ηχπνπ φπσο νη εξγαζίεο θαη ηα εξγαζηήξηα, ηα νπνία πξνζθέξνπλ πεξηβάιινλ αιιειεπίδξαζεο θαη ελεξγή εκπινθή ησλ καζεηψλ. Γλσζηηθφ Δπνηθνδνκεηηθφ κνληέιν: πλεξγαζία θαη Δπηθνηλσλία κεηαμχ ησλ καζεηψλ. πκπεξηθνξηζηηθφ κνληέιν: Γξαζηεξηφηεηεο, φπσο ην quiz θαη εξσηήζεηο θιεηζηνχ ηχπνπ, πνπ πξνσζνχλ ηελ «επηβξάβεπζε» θαη ηελ «πνηλή». Δικόνα 10: H Πιαηθφξκα Desire2Learn ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Mishigan Σελίδα 28

29 Παξέρεη εμαηνκηθεπκέλε κειέηε ζηνπο καζεηέο ζε νκαδηθφ ή αηνκηθφ επίπεδν. Ο ζρεδηαζκφο καζήκαηνο ιακβάλεη ππφςε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ καζεηψλ (ειηθία, γλψζεηο, θιίζεηο, ηξφπνο κάζεζεο). Ο εθπαηδεπηηθφο πξέπεη λα είλαη πξνζεθηηθφο ζηελ νξγάλσζε ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο. ΜΔΗΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ Σν θφζηνο είλαη εηήζην θαη ε ρξέσζε γίλεηαη αλάινγα κε ηνλ αξηζκφ ησλ ρξεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηαπηφρξνλα ην ζχζηεκα, θαζψο επίζεο θαη αλ ην ζχζηεκα είλαη εγθαηεζηεκέλν ζε θηινμελνχκελν εμππεξεηεηή ή φρη. Γελ είλαη δηαζέζηκν ζηα ειιεληθά θαη δελ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί αθφκε ζηα ειιεληθά ζρνιεία. 3.3 Moodle Σν Moodle (Modular Object Oriented Developmental Learning Environment) είλαη ειεχζεξν ινγηζκηθφ δηαρείξηζεο καζεκάησλ (Course Management System), έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο κάζεζεο Learning Management System (LMS) ή έλα ζχζηεκα εηθνληθήο κάζεζεο (Virtual Learning Environment VLE), ή πην απιά έλα παθέην ινγηζκηθνχ γηα ηε δηεμαγσγή ειεθηξνληθψλ καζεκάησλ κέζσ Γηαδηθηχνπ, πνπ πξνζθέξεη νινθιεξσκέλεο ππεξεζίεο Αζχγρξνλεο Σειεθπαίδεπζεο. Γεκηνπξγήζεθε ην 1999 απφ ηνλ Απζηξαιφ Martin Dougiamas σο ηκήκα ηνπ PhD ηνπ θαη ζχκθσλα κε απηφλ, έρεη δεκηνπξγεζεί πάλσ ζηε θηινζνθία ηνπ θνηλσληθνχ δνκεηηζκνχ. Σν Moodle παξέρεηαη δσξεάλ σο ειεχζεξν ινγηζκηθφ - ινγηζκηθφ αλνηθηνχ θψδηθα (θάησ απφ ηελ GNU Public License). Απηφ ζεκαίλεη φηη είλαη δπλαηή ε ιήςε ηνπ θψδηθα απφ ην ηαδίθηπν, ε ειεχζεξε θαη ρσξίο πεξηνξηζκνχο ρξήζε ηνπ, θαζψο θαη επεκβάζεηο, δηνξζψζεηο θαη επαπμήζεηο ζηνλ θψδηθα. Έηζη δελ πθίζηαηαη θφζηνο αγνξάο θαη πεξηνξηζκφο αδεηψλ ρξήζεο. Πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ππάξρνπλ. Έλαο ρξήζηεο κπνξεί λα θάλεη φια ηα παξαπάλσ αξθεί λα κελ ηξνπνπνηεί ή δηαγξάθεη ηελ αξρηθή άδεηα θαη λα ηελ εθαξκφδεη ζηα έξγα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ρξήζε ηνπ. Σν Moodle κπνξεί λα ηξέμεη ζε νπνηνδήπνηε ζχζηεκα πνπ ππνζηεξίδεη PHP, ελψ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ζπλδπάδεηαη κε πνιινχο ηχπνπο βάζεσλ δεδνκέλσλ (ηδηαίηεξα MySQL). Υξεζηκνπνηείηαη θχξησο γηα ηηο αλάγθεο ηεο αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο. Μέρξη ζηηγκήο έρεη Σελίδα 29

30 πεξηζζφηεξνπο απφ εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο θαη δηαηίζεηαη κεηαθξαζκέλν ζε πεξηζζφηεξεο απφ 75 γιψζζεο. Ζ θηινζνθία πίζσ απφ ην αθξσλχκην ηνπ Moodle [Απνζηνιάθεο Η., θ.α., 2008]: Modular : Σν πεξηβάιινλ ηεο πιαηθφξκαο απαξηίδεηαη απφ απηνηειή ηκήκαηα θψδηθα (modules - ιεηηνπξγηθέο ππνκνλάδεο) πνπ επηηεινχλ ζπγθεθξηκέλεο ιεηηνπξγίεο. Παξαδείγκαηα απνηεινχλ ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν, ηα δσκάηηα ζπδεηήζεσλ, νη νκάδεο ζπδήηεζεο, ηα θνπίδ, ηα εξγαζηήξηα, θ.ά. Νέα modules θαηαζθεπάδνληαη ζπλερψο, δνθηκάδνληαη θαη πξνζθέξνληαη ζε δεκφζηα ρξήζε απφ ηα κέιε ηεο επξχηαηεο θνηλφηεηαο επηζηεκφλσλ θαη εηδηθψλ πνπ παξάγνπλ θψδηθα γηα ην Moodle. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην moodle απνηειεί κηα «δσληαλή» πιαηθφξκα πνπ έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα αλαλεψλεηαη δηαξθψο κε ηελ πξνζζήθε λέσλ modules πνπ επεθηείλνπλ ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ ζχκθσλα κε ηηο εθάζηνηε αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ ηνπ. Έλα module, έλα θνπίδ γηα παξάδεηγκα, κπνξεί λα ελεξγνπνηεζεί/απελεξγνπνηεζεί αλά πάζα ζηηγκή ή λα αληηθαηαζηαζεί απφ έλα άιιν δηαθνξεηηθήο ιεηηνπξγίαο. Object Oriented : Πξφθεηηαη γηα αληηθεηκελνζηξαθέο ινγηζκηθφ θαζνδεγνχκελν απφ ηηο ελέξγεηεο ησλ ρξεζηψλ (δξάζεηο πνπ αζθνχλ ζε αληηθείκελα ηνπ πεξηβάιινληνο). Σν ραξαθηεξηζηηθφ απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα απαιιάζζεη ην ρξήζηε/πξνγξακκαηηζηή απφ ηε ρξνλνβφξα κειέηε θαη ηελ πιήξε γλψζε γηα ηηο εζσηεξηθέο ιεπηνκέξεηεο θαη ηελ αθξηβή πινπνίεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο πιαηθφξκαο θαζηζηψληαο ηδηαίηεξα εχρξεζην θαη ιεηηνπξγηθφ ην πεξηβάιινλ ηνπ. Dynamic : Αλαθέξεηαη ζε έλα δπλακηθφ πεξηβάιινλ δειαδή ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ αλαλεψλεηαη ζπλερψο θαη επηηξέπεη ηελ είζνδν θαη ηελ απνζήθεπζε ησλ δεδνκέλσλ ησλ ρξεζηψλ (πξνζσπηθφ πξνθίι, δεδνκέλα παξαθνινχζεζεο, βαζκνί θ.ά.) ελψ επηπιένλ κπνξεί λα παξνπζηάδεη δηαθνξεηηθά ζηνηρεία γηα θάζε ρξήζηε ράξε ζηελ χπαξμε εθηεηακέλεο θεληξηθήο βάζεο δεδνκέλσλ. Ο φξνο δπλακηθφ πξνθχπηεη θαη απφ ηελ «θχζε» ηεο ηζηνζειίδσλ πνπ ππνζηεξίδεη ην πεξηβάιινλ ηνπ moodle,νη νπνίεο είλαη γξακκέλεο ζηελ γιψζζα δηθηπαθνχ πξνγξακκαηηζκνχ PHP θαη δεκηνπξγεί δπλακηθέο ηζηνζειίδεο έλαληη ηζηνζειίδσλ ζηαηηθψλ ζηνηρείσλ (ηχπνπ static γξακκέλεο ζε HTML). Σελίδα 30

31 Δικόνα 11: Ζ ζεκαζία ηνπ αθξσλχκηνπ moodle ( Modular object oriented Dynamic Learning Environment). Βαζηθά Υαξαθηεξηζηηθά: Οξγάλσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ αλάινγα κε ηηο απαηηήζεηο πνπ πθίζηαληαη ζε θάζε πεξίπησζε (π.ρ. αλά εβδνκάδα ή αλά ζεκαηηθή ελφηεηα). Τπνζηήξημε κηαο κεγάιεο πνηθηιίαο δξαζηεξηνηήησλ δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ (Forums, Journals, Quizzes, Resources, Choices, Surveys θαη Assignments). Απηφκαηε εγγξαθή ησλ θνηηεηψλ κέζα απφ ην Γηαδίθηπν νη νπνίνη ζηε ζπλέρεηα εθ' φζνλ έρνπλ ηα θαηάιιεια δηθαηψκαηα κπνξνχλ λα εγγξαθνχλ ζηα καζήκαηα ηεο αξεζθείαο ηνπο ρσξίο ηελ παξέκβαζε ηνπ δηαρεηξηζηή ηνπ καζήκαηνο. Παξνρή πςεινχ επηπέδνπ αζθαιείαο. Απηφκαηε βαζκνιφγεζε ησλ δηαγσληζκάησλ κε απεπζείαο ελεκέξσζε ηνπ θνηηεηή. Γπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο ηνπ πξνζσπηθνχ πξνθίι γηα ηνπο εγγεγξακκέλνπο θνηηεηέο. Γπλαηφηεηα ειεθηξνληθήο ππνβνιήο ησλ εξγαζηψλ ησλ θνηηεηψλ ζην ζχζηεκα. Γηα απηέο ηηο εξγαζίεο ππάξρεη ε δπλαηφηεηα θαζνξηζκνχ πξνζεζκίαο ππνβνιήο (Deadline) Γπλαηφηεηα θαηαγξαθήο θαη ειέγρνπ ησλ δηάθνξσλ ηχπσλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ θνηηεηψλ απφ ην δηαρεηξηζηή ηνπ ζπζηήκαηνο. Τπνζηήξημε 75 θαη πιένλ δηαθνξεηηθψλ θπζηθψλ γισζζψλ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ πεξηιακβάλεηαη θαη ε Διιεληθή γιψζζα. Σελίδα 31

32 Σν Moodle έρεη απνδεηρηεί επέιηθην θαη ιεηηνπξγηθφ έρνληαο φια ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ΓΜ θαινχ, αμηφπηζηνπ θαη ηθαλνχ λα αληαπεμέιζεη ζηηο αλάγθεο ησλ ρηιηάδσλ ρξεζηψλ ηνπ. πγθεθξηκέλα, έρεη: Τςειή δηαζεζηκφηεηα (High availability), δειαδή ηθαλφηεηα ηαπηφρξνλεο θάιπ ςεο δηαθνξεηηθψλ θαη εμειηζζφκελσλ αλαγθψλ ησλ ρξεζηψλ ηνπ. Έρεη θαηαγξα θεί ζχζηεκα Moodle πνπ θαηάθεξε λα αληαπεμέιζεη κε επηηπρία ζηηο αλάγθεο πε ξηζζφηεξσλ απφ καζεηψλ θαη καζεκάησλ. Πξνζαξκνζηηθφηεηα (Scalability), δειαδή δπλαηφηεηα πξνζαξκνγήο ζηηο αλάγθεο ησλ ρξεζηψλ θαη ζην κεγάιν φγθν δηδαθηηθψλ παθέησλ, αθφκε θαη κε ηξνπνπνίεζε ελφο κέξνπο ή νιφθιεξνπ ηνπ αλνηρηνχ θψδηθα. Παξάδεηγκα πξνζαξκνγήο απνηε ιεί ε παξαθάησ ηζηνζειίδα θηηαγκέλε κε ζθνπφ λα εμππεξεηήζεη αλάγθεο ζρνιείσλ ηεο πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο ζε Διιάδα θαη Κχπξν. Υξεζηηθφηεηα (Usability), δειαδή επθνιία κε ηελ νπνία νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηηο δπλαηφηεηεο ηεο πιαηθφξκαο. Ηδηαίηεξα, εμαηηίαο ηεο αλνη ρηήο ζε φινπο αξρηηεθηνληθήο ηνπ, κε ηε ρξήζε ηεο PHP αλαβαζκίδεηαη ζπλερψο κε λέεο επηινγέο θαη modules πνπ ιχλνπλ εηδηθά πξνβιήκαηα. Διαλειτουργικότητα (Interoperability), δηλαδή μπορεί να διαχειριςτεί και να επι κοινωνήςει με άλλα ςυςτήματα, καθώσ και να υποςτηρίξει διαφορετικά λογιςμικά. Σταθερότητα (Stability), δηλαδή δυνατότητα διαχείριςησ μεγάλου όγκου πλη ροφοριών και χρηςτών με αξιοπιςτία και αποτελεςματικότητα. Αςφάλεια (Security), ζτςι ώςτε κανείσ να μην μπορεί να ξεπεράςει τα ευδιάκρι τα όρια του ρόλου που ζχει μζςα ςτην πλατφόρμα. Γι αυτό οι φόρμεσ ελζγχο νται, τα δεδομζνα επικυρώνονται και τα cookies κρυπτογραφοφνται. Σελίδα 32

33 ήκεξα ππάξρνπλ παγθνζκίσο 54 Moodle Partners, νη νπνίνη ππνζηεξίδνπλ ηνπο ρξήζηεο θαη ηνπο δηαρεηξηζηέο ηεο πιαηθφξκαο ζε φια ηα επίπεδα. Σν 2010 ε εηαηξία Γηαδξαζηηθέο Σερλνινγίεο Μάζεζεο θαη Πνιηηηζκνχ (ITisART.Ltd) έγηλε ν Moodle Partner ζηελ Διιάδα. Γίλεηαη ινηπφλ εκθαλήο ε δπλακηθή πνπ έρεη ε κεγάιε θνηλφηεηα ηνπ Moodle, ε νπνία νινέλα θαη δηεπξχλεηαη, εμειίζζνληαο ην ινγηζκηθφ θαη ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο. Ο Moodle Partner ηεο Διιάδαο κπνξεί λα πξνζθέξεη ππεξεζίεο φπσο: ε εγθαηάζηαζε θαη παξακεηξνπνίεζε κηα πιαηθφξκαο Moodle, ε αλαβάζκηζε ηεο πιαηθφξκαο απφ ηελ κία έθδνζε ζηελ άιιε, ε ζρεδίαζε κνλαδηθψλ themes, ε παξνρή ππνζηήξημεο ζηελ ρξήζε ηνπ Moodle, ε ζρεδίαζε λέσλ ιεηηνπξγηψλ πνπ λα ηθαλνπνηεί ηηο ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο πνπ κπνξεί λα έρεη θάπνηνο νξγαληζκφο, ε εθπαίδεπζε ρξεζηψλ γηα ηε ρξήζε ηεο πιαηθφξκαο αιιά θαη παξνρή ελφο πηπρίνπ, ην νπνίν κπνξνχλ λα εθδψζνπλ κφλνη νη Moodle Partners, γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ γλψζεσλ ελφο θαζεγεηή ζηελ ρξήζε ηνπ Moodle. Σν πηπρίν απηφ αλαγλσξίδεηαη απφ ηελ επίζεκε θνηλφηεηα ηνπ Moodle, θαη είλαη γλσζηφ σο Πιζηοποίηζη Γημιοςπγού Μαθημάηων (Moodle Course Creator Certification). ηηο ππεξεζίεο ππνζηήξημεο, πεξηιακβάλνληαη θαη ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο φπσο ηεο εθπαίδεπζεο ρξεζηψλ γηα ηε ζσζηή ρξήζε εξγαιείσλ ζπγγξαθήο εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ηνλ εθπαηδεπηηθφ ζρεδηαζκφ, ηελ νξγάλσζε ησλ καζεκάησλ θιπ, αθφκε θαη ε πινπνίεζε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ γηα ηηο αλάγθεο ελφο καζήκαηνο. Ο θάζε ελδηαθεξφκελνο, κπνξεί λα αλαηξέμεη ζηελ επίζεκε ζειίδα ηνπ Moodle, ζηελ νπνία κπνξεί λα δεη έλα κάζεκα demo, πξνθεηκέλνπ ν επηζθέπηεο λα κπνξεί λα έξζεη ζε κηα πξψηε επαθή κε ηηο βαζηθφηεξεο ιεηηνπξγίεο θαη ηα πξνζθεξφκελα εξγαιεία ηνπ Moodle. H ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ηεο ζειίδαο ηνπ demo βξίζθεηαη εδψ: Σελίδα 33

34 Όπσο έγηλε εκθαλέο, ηφζν απφ ηελ εμειηθηηθή πνξεία θαη ηηο εθδφζεηο ηεο ίδηαο ηεο πιαηθφξκαο, φζν θαη απφ ηελ έληνλε θηλεηηθφηεηα εηδηθψλ ειεθηξνληθήο κάζεζεο θαη ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζρεδηαζηψλ θαη ησλ κεραληθψλ ινγηζκηθνχ, ην ελδηαθέξνλ γηα ηελ πιαηθφξκα Moodle είλαη έληνλν. Σν γεγνλφο απηφ έρεη σο απνηέιεζκα λα έρεη αλαρζεί ίζσο ζηελ πην δεκνθηιήο αλνηθηνχ θψδηθα εθπαηδεπηηθή ιχζε. Σν Moodle είλαη έλαο δσληαλφο νξγαληζκφο κε νινέλα απμαλφκελεο θαη βειηηνχκελεο ππεξεζίεο πνπ δηεηζδχεη ζε ρψξνπο αληηθαζηζηψληαο πνιπδάπαλεο εκπνξηθέο ιχζεηο. Δίλαη ζέκα ρξφλνπ ε επηθξάηεζή ηνπ σο ην πιένλ θαηάιιειν ζχζηεκα ππνζηήξημεο ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο ζε φια ηα επίπεδα. [Πέηξνο Γεσξγηαθάθεο Γεληθφο Γηεπζπληήο ITisART.Ltd, 2011] Σν Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ Κέληξνπ Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ΑΠΘ, μεθίλεζε ην 2014 ηε κεηάβαζε απφ ηελ εκπνξηθή πιαηθφξκα Blackboard ζην ειεχζεξν ινγηζκηθφ Moodle. Καηά ην ρεηκεξηλφ εμάκελν παξέρνληαλ ε πξφζβαζε θαη ζηα δχν πεξηβάιινληα έσο ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο κεηαθνξάο καζεκάησλ θαη εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ απφ ην Blackboard ζην Moodle. Απφ ην εαξηλφ εμάκελν (ην εμάκελν θαηά ην νπνίν εθπνλείηαη ε παξνχζα εξγαζία) ην κoλαδηθφ πεξηβάιινλ ειεθηξνληθήο κάζεζεο πνπ ζα ππνζηεξίδεηαη θεληξηθά ζην ΑΠΘ ζα είλαη ην Moodle (elearning.auth.gr) Δικόνα 12: Ζ πιαηθφξκα Moodle ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο Σελίδα 34

35 3.4 Sakai Βαζηζκέλν ζηελ πιαηθφξκα αλνηρηνχ θψδηθα Coursework ηνπ Stan ford University, ην Sakai Project αλαπηχρζεθε ην 2004 απφ θνηλφηεηα ηεζζάξσλ αθαδεκατθψλ ηδξπκάησλ κε δσξεά ηνπ Ηδξχκαηνο Mellon. ήκεξα εμειίζζεηαη απφ 116 ζπλεξγαδφκελνπο νξγαληζκνχο. Γηα λα ιεηηνπξγήζεη ρξεηάδεηαη Java θαη ε ε γθαηάζηαζε θαη παξακεηξνπνίεζή ηνπ δελ ζεσξείηαη εχθνιε. Γηαηίζεηαη κε άδεηα ρξήζεο Educational Community License. Σν Sakai είλαη έλα ΓΜ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη επξχηαηα ζηελ ειεθηξνληθή κάζεζε θαη ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. Πην ζπγθεθξηκέλα ην Sakai απνηειεί έλα νινθιεξσκέλν πεξηβάιινλ ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο θη εθπαίδεπζεο Έρεη αλνηρηή αξρηηεθηνληθή κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία θαη ηε δηάζεζε εξγαιείσλ θαη ππεξεζηψλ εθπαίδεπζεο, ζπλεξγαζίαο θαη έξεπλαο Τπνζηεξίδεη ηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε, ηε ζπλεξγαζία θαη ηε δεκηνπξγία θαθέινπ ρξεζηψλ (eportfolios) Γηαζέηεη, εθηφο απφ ηε δεκηνπξγία καζεκάησλ, 2 αθφκε ηχπνπο πεξηβαιιφλησλ (project, portfolio) Απνηειεί ελαιιαθηηθφ ηξφπν επηκφξθσζεο θαη εθπαίδεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζηα πιαίζηα ηνπ επξχηεξνπ πεδίνπ ηεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο Πξνζθέξεη έλα ελεξγφ πεξηβάιινλ κάζεζεο, φπνπ νη εθπαηδεπφκελνη κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζε ζπδεηήζεηο, ζε νκάδεο εξγαζηψλ θαη λα απνθηνχλ επθαηξίεο θαζνδήγεζεο Δίλαη πξνζηηφ ζε φινπο ηνπο ρξήζηεο, αθφκε θαη ζε άηνκα κε αλαπεξίεο θαη θηλεηηθά πξνβιήκαηα. Πξφθεηηαη γηα έλα επέιηθην ζχζηεκα δηαρείξηζεο κάζεζεο αλνηρηνχ θψδηθα, θαηάιιειν γηα ηελ εθπαίδεπζε. Απηφ ζεκαίλεη πσο ν εθπαηδεπηηθφο δελ πεξηνξίδεηαη ζηα αξρηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζπζηήκαηνο αιιά κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζε λεφηεξεο εθδφζεηο γηα λα «θαηεβάζεη», λα ηξνπνπνηήζεη, λα βειηηψζεη θαη νινθιεξψζεη ηνλ ηξφπν εξγαζίαο ζην πεξηβάιινλ ηνπ. Δπίζεο ν εθπαηδεπηηθφο κπνξεί λα έρεη ηνλ πιήξε έιεγρν ηνπ ΓΜ, δηεμάγνληαο κηθηφ κνληέιν κάζεζεο, είηε on line (ζε απεπζείαο ζχλδεζε), είηε in person (θαη ηδίαλ). Σνπ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεί καζήκαηα θαη πξνγξάκκαηα (project) πιήξσο πξνζαξκνζκέλα γηα θάζε ζέκα θαη νκάδα εθπαηδεπφκελσλ. Σελίδα 35

36 Σν Sakai πεξηιακβάλεη φια ηα εξγαιεία κάζεζεο, δηδαζθαιίαο θαη ζπλεξγαηηθφηεηαο πνπ ζεσξνχληαη απαξαίηεηα γηα κία πιαηθφξκα κάζεζεο Ζ επθακςία ηνπ επηηξέπεη ηε ρξεζηκνπνίεζε απηνχ ηνπ κεγάινπ θάζκαηνο εξγαιείσλ ζε πνιιά επίπεδα: (ζεηξέο καζεκάησλ, εμαηνκηθεπκέλενκαδηθή δηδαζθαιία, δξαζηεξηφηεηεο αλαδήηεζεο, ζπλεξγαηηθά project θηι). Γηαζέηεη πεξηζζφηεξα απφ 70 εξγαιεία, ελδεηθηηθά θάπνηα απφ απηά είλαη ηα αθφινπζα: Chat (Κνπβέληα): Γίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηα κέιε λα δηεμάγνπλ ζπδεηήζεηο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Discussion forum (εκείν ζπλάληεζεο ζπδεηήζεσλ): Γηεπζχλεη ζέκαηα ζπδήηεζεο, νκάδεο θαη πξνζσπηθά κελχκαηα. Calendar (Ζκεξνιφγην): Γηαηεξεί πξνζεζκίεο ζα δξαζηεξηφηεηεο θαη γεγνλφηα Gradebook (Βαζκνιφγην): Τπνινγίδεη, δηαλέκεη, ελαπνζεθεχεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθέο κε ηε βαζκνινγία ησλ καζεηψλ News (Νέα): Δπηδεηθλχεη ζπλήζεηεο θαη λέα κέζσ ηνπ RSS Social profiles (Κνηλσληθά πξνθίι): Γεκηνπξγεί πξνθίι ρξήζηε θαη καδί κε άιινπο ρξήζηεο δεκηνπξγείηαη έλα θνηλσληθφ networking κνληέιν. Lessons (Μαζήκαηα): Δπηηξέπεη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο λα νξγαλψζνπλ δξαζηεξηφηεηεο, πεγέο θαη κέζα ελεκέξσζεο ζε κία ζειίδα. Wiki : Γίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο λα δεκηνπξγήζνπλ θαη λα ζπληάζζνπλ δηαδηθηπαθφ πεξηερφκελν. Tests and quizzes: Παξέρεη ηε δπλαηφηεηα ηεο δεκηνπξγίαο θαη ηνπ ειέγρνπ ζε απεπζείαο ζχλδεζε απνηηκήζεσλ (εξσηεκαηνιφγηα, αληηζηνηρήζεηο θ.α.) Language support (Τπνζηήξημε γισζζψλ): Γηαζέηεη πάλσ απφ 20 γιψζζεο επηινγήο γηα ηηο ζεηξέο καζεκάησλ Mobile support (Κηλεηή ππνζηήξημε): Πξνζθέξεη πξφζβαζε ζε εξγαιεία ηνπ Sakai κέζσ θηλεηψλ ζπζθεπψλ Blog: Παξέρεη δπλαηφηεηα online δεκνζίεπζεο καζεκάησλ ή νκαδηθψλ πξνγξακκάησλ project. ην Sakai ιακβάλνπλ κέξνο πάλσ απφ 350 εγεηηθά ηδξχκαηα. Δμππεξεηεί πεξηζζφηεξνπο απφ 1,25εθ. θνηηεηέο ζηελ Ακεξηθή θαη 4 εθ. θνηηεηέο παγθνζκίσο. Μεξηθά απφ ηα ηδξχκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ Sakai είλαη ηα αθφινπζα: Σελίδα 36

37 Παλεπηζηήκην ηεο Νέαο Τφξθεο Παλεπηζηήκην ηεο Κνινχκπηα Παλεπηζηήκην ηνπ Νηηνπθ Βνξεηναλαηνιηθφ Οράην Ηαηξηθφ Παλεπηζηήκην Κξαηηθή Βηβιηνζήθε Μαζαρνπζέηεο Παλεπηζηήκην ηνπ Ματάκη Ακεξηθάληθν πκβνχιην γηα δηδαζθαιία μέλσλ γισζζψλ Παλεπηζηήκην Πεινπνλλήζνπ (Διιάδα) Σν sakai είλαη δνκεκέλν ζχκθσλα κε ηε ζεσξία ηνπ επνηθνδνκηζκνχ. Οη καλζάλνληεο βιέπνπλ ηε κάζεζε σο κηα ελεξγφ δηαδηθαζία θαη θαηαζθεπάδνπλ (νηθνδνκνχλ) ηε λέα γλψζε αμηνπνηψληαο ηηο πξνυπάξρνπζεο γλψζεηο θαη εκπεηξίεο ηνπο. Σν sakai επλνεί ηε ζπλεξγαηηθή κάζεζε θαζψο ππνζηεξίδεη εξγαιεία (wikis, RSS feeds) ηα νπνία βαζίδνληαη ζηε ζπιινγηθή εξγαζία. Δπίζεο ππνζηεξίδεη θαη ηελ εμαηνκηθεπκέλε κάζεζε. Ζ πιαηθφξκα Sakai παξέρεη κηα αηνκηθή ζειίδα, ην My workspace, φπνπ: ν θάζε καζεηήο κπνξεί λα ην ρξεζηκνπνηήζεη ζαλ πξνζσπηθφ ρψξν εξγαζίαο, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ην δηθφ ηνπ πξνζσπηθφ portfolio ή λα ην ρξεζηκνπνηεί σο ρψξν δεκηνπξγίαο θαη επεμεξγαζίαο ησλ αηνκηθψλ ηνπ εξγαζηψλ. Δικόνα 13: Ζ πιαηθφξκα SAKAI Σελίδα 37

38 4.Αμηνιόγεζε πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Μάζεζεο 4.1 Παξάκεηξνη Αμηνιόγεζεο ΓΜ Ζ πνηφηεηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Μάζεζεο θαη ε αμηνιφγεζή ηεο είλαη ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα παξνρήο πςειψλ πξνδηαγξαθψλ ηερλνινγηθά ππνζηεξηδφκελεο εθπαίδεπζεο. Έλα χζηεκα Γηαρείξηζεο Μάζεζεο κπνξεί λα κεηξεζεί θαη λα αμηνινγεζεί κε βάζε ζπγθεθξηκέλεο παξακέηξνπο. Πξσηαξρηθή παξάκεηξνο απνηειεί ε ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο αμηνπνηεί ην πεξηβάιινλ εξγαζίαο πνπ ηνπ παξέρεη ην εθπαηδεπηηθφ εξγαιείν. Άιιε παξάκεηξνο είλαη ε αθξίβεηα δηεθπεξαίσζεο κηαο ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίαο. Δπηπιένλ, ζεκαληηθφ ζηνηρείν αμηνιφγεζεο ηεο πξνζβαζηκφηεηαο απνηεινχλ θαη νη απαηηήζεηο πνπ ζέηεη ην εθπαηδεπηηθφ εξγαιείν απφ ηνλ ρξήζηε πξνθεηκέλνπ λα θέξεη εηο πέξαο ηελ εξγαζία ηνπ. Απηέο νη απαηηήζεηο κπνξεί λα είλαη πνιπδηάζηαηεο θαη λα αθνξνχλ ηα πλεπκαηηθά, θπζηθά ή αθφκα θαη πιηθά-ηερληθά εθφδηα πνπ έρεη ζηε δηάζεζή ηνπ ν εθάζηνηε ρξήζηεο. Γηα παξάδεηγκα θάπνηνη δηαδηθηπαθνί ηφπνη απαηηνχλ απφ ηνλ επηζθέπηε λα έρεη κία ζπγθεθξηκέλε έθδνζε ελφο ινγηζκηθνχ ή κία ζπγθεθξηκέλε αλάιπζε νζφλεο πξνθεηκέλνπ λα ιεηηνπξγήζνπλ νκαιά, ηε ζηηγκή πνπ θάηη ηέηνην αλ είρε ζρεδηαζηεί δηαθνξεηηθά, δελ ζα ήηαλ απαξαίηεην. Άιιε παξάκεηξνο είλαη ν βαζκφο θηιηθφηεηαο-επρξεζηίαο ηνπ δηαδξαζηηθνχ πεξηβάιινληνο εξγαζίαο πνπ πξνζθέξεη ην εθπαηδεπηηθφ εξγαιείν. Γηα παξάδεηγκα αλ έρεη επδηάθξηην θαη εχρξεζην κελνχ πινήγεζεο, ή αλ απαηηεί απμεκέλεο ηθαλφηεηεο νξάζεσο (ζηελ πεξίπησζε πνπ ε πιεξνθνξία αλαθαιχπηεηαη δπζδηάθξηηα κέζα απφ έλα έληνλν ή παξαπιήζηνπ ρξσκαηηζκνχ κε ην θείκελν θφλην) ( Π. Πέξνο 2006). Ζ πην δηαδεδνκέλε πξνζπάζεηα παγίσζεο θάπνησλ πξνυπνζέζεσλ πξνζβαζηκφηεηαο θαη ρξεζηηθφηεηαο είλαη ε ιεγφκελε Γηεζλήο πλεξγαζία W3C (W3C.org, "Web Accessibility Initiative"). Οη ηερληθέο κε ηηο νπνίεο νη πξνδηαγξαθέο απηέο κπνξνχλ λα ηθαλνπνηεζνχλ είλαη αξθεηέο. Σν θεληξηθφ δεηνχκελν φκσο έλα: Πεξηζζφηεξε επρξεζηία θαη επθνιφηεξε πξφζβαζε γηα πεξηζζφηεξνπο αλζξψπνπο. Παξ φιεο ηηο δπζθνιίεο θαηαβάιινληαη έληνλεο πξνζπάζεηεο πξνο ηε βειηίσζε ησλ πξνδηαγξαθψλ πξνζβαζηκφηεηαο θαη ρξεζηηθφηεηαο πνπ αθνξνχλ ην ινγηζκηθφ αλνηρηνχ θψδηθα (openusability.org). Σελίδα 38

39 4.2 ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΤΣΗΜΑΣΧΝ BLACKBOARD, DESIRE2LEARN, MOODLE ΚΑΙ SAKAI Ζ αμηνιφγεζε πνπ παξνπζηάδεηαη ζηε ζπλέρεηα έγηλε γηα ηα ζπζηήκαηα Blackboard 9.1 Service Pack 6 & 8, Desire2Learn 10, Moodle 2.3 θαη SAKAI 2.8 απφ ηνπο Hadi Rangin (Web Design and IT Accessibility Specialist University of Illinois at Urbana-Champaign), Marc Thompson Ph.D. (Instructional Designer Online & Continuing Education University of Illinois at Urbana- Champaign), θαη Dan Hahn (elearning Professional CITES Academic Technology Services University of Illinois at Urbana-Champaign) Ζ έθζεζε αμηνινγεί ηα αλσηέξσ ζπζηήκαηα σο πξνο ηελ πξνζβαζηκφηεηα θαη επρξεζηία πνπ παξέρνπλ. Έρεη επηθεληξσζεί ζηηο ηερληθέο πξνζβαζηκφηεηαο, ηε ζπλνιηθή ρξεζηηθφηεηα, ηα εξγαιεία πνπ παξέρνπλ αιιά θαη ηε πνιππινθφηεηα ηνπο. Κξηηήξηα πνπ αμηνινγήζεθαλ: 1. Δίζνδνο, Γηακφξθσζε θαη Γνθηκή ζπκβαηφηεηαο 2. Πξνζαξκνγή θαη εμαηνκίθεπζε 3. Πινήγεζε 4. Φφξκεο 5. Βνήζεηα θαη ηεθκεξίσζε 6. Δξγαιεία πγγξαθήο θαη Γεκηνπξγίαο Πεξηερνκέλνπ Χο πξνο ην πξψην θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Είζοδο, Διαμόπθωζη και Δοκιμή ζςμβαηόηηηαρ (Login, Configuration and Compatibility Testing), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Σν εμσηεξηθφ ινγηζκηθφ / plug-ins, θαη νη ξπζκίζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζεο, θ.ιπ. Αλ νη ρξήζηεο ζα πξέπεη λα ελεκεξψλνληαη ζρεηηθά κε ην απαηηνχκελν/πξναηξεηηθφ ινγηζκηθφ θαη ηε βέιηηζηε δηακφξθσζε πξηλ επηρεηξήζνπλ λα ζπλδεζνχλ Αλ νη ρξήζηεο πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα θαηεβάζνπλ / εγθαηαζηήζνπλ απαξαίηεην / πξναηξεηηθφ ινγηζκηθφ θαη λα αιιάμνπλ ηηο απαξαίηεηεο ξπζκίζεηο. Σελίδα 39

40 Απνηειέζκαηα: Χο πξνο ην δεχηεξν θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Πποζαπμογή και εξαηομίκεςζη (Personalization and Customization), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Αλ νη ρξήζηεο κε ηδηαίηεξεο αλάγθεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο πξνβνιήο θαη αιιειεπίδξαζεο κε ηηο εθαξκνγέο. Αλ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα πξνζαξκφζνπλ ην ζχζηεκα ζηηο αλάγθεο ηνπο. Απνηειέζκαηα: Σελίδα 40

41 Χο πξνο ην ηξίην θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Πλοήγηζη ( Navigation), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Οπηηθέο ελδείμεηο ή πεξηγξαθή ηεο δηάηαμεο Απνηειεζκαηηθφηεηα Αζθάιεηα Απνηειέζκαηα: Χο πξνο ην ηέηαξην θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Φόπμερ (Forms), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Αλ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα εηζάγνπλ εχθνια θαη κε αζθάιεηα δεδνκέλα. Αλ ε κνξθή ησλ δεδνκέλσλ είλαη εχθνια θαηαλνήζηκε. Αλ νη ρξήζηεο ελεκεξψλνληαη ζρεηηθά γηα ζθάικαηα θαη είλαη ζε ζέζε λα ηα δηνξζψζνπλ. Αλ νη ρξήζηεο ελεκεξψλνληαη ζρεηηθά κε επηηπρείο παξαηεξήζεηο. Απνηειέζκαηα: Σελίδα 41

42 Χο πξνο ην πέκπην θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Βοήθεια και ηεκμηπίωζη ( Help and Documentation), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Αλ νη θχξηεο ιεηηνπξγίεο ησλ εξγαιείσλ εμεγνχληαη ζαθψο θαη είλαη εχθνια νξαηά. Αλ παξέρνληαη βήκα-βήκα νδεγίεο πξηλ ή θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο ηεο βνήζεηαο. Αλ ππνζηεξηδφκελα εξγαιεία πξνζβαζηκφηεηαο ηεθκεξηψλνληαη θαη είλαη δηαζέζηκα Απνηειέζκαηα: Σελίδα 42

43 Γεδνκέλνπ φηη ηα ζπγγξαθηθά εξγαιεία δηαδξακαηίδνπλ έλαλ θξίζηκν ξφιν ζηε δεκηνπξγία πξνζβάζηκνπ πεξηερνκέλνπ, σο πξνο ην έθην θξηηήξην πξνζβαζηκφηεηαο, Επγαλεία Σςγγπαθήρ και Δημιοςπγίαρ Πεπιεσομένος ( Authoring Tools and Content Creation), ειέρζεζαλ ηα αθφινπζα: Αλ κπνξνχλ λα θαζνδεγνχλ / εθπαηδεχνπλ ηνπο δεκηνπξγνχο πεξηερνκέλνπ ζηε δεκηνπξγία πξνζβάζηκνπ πεξηερνκέλνπ. Αλ ππάξρεη δπλαηφηεηα δνθηκήο ηνπ πεξηερνκέλνπ σο πξνο ηελ πξνζβαζηκφηεηα πξηλ γίλεη «αλέβαζκα» (upload). Απνηειέζκαηα: 4.3.πκπεξάζκαηα Απφ ηα παξαπάλσ πξνθχπηεη φηη ππάξρνπλ κελ ζεκαληηθέο δηαθνξνπνηήζεηο αλάκεζα ζηηο επηκέξνπο πιαηθφξκεο, αιιά εληνχηνηο ππάξρνπλ θάπνηα θνηλά ραξαθηεξηζηηθά πνπ απνηεινχλ θαη ην ππφβαζξν ηεο κειέηεο ηνπ αληαγσληζηηθνχ πιενλεθηήκαηνο πξνηεηλφκελνπ πζηήκαηνο. πλνςίδνληαο, ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο κάζεζεο ζπληζηνχλ ηελ απαξαίηεηε ππνδνκή γηα έλα πεξηβάιινλ ειεθηξνληθήο κάζεζεο. Όκσο ε χπαξμή ελφο ζπζηήκαηνο δε ζεκαίλεη φηη ην πεξηβάιινλ απηφ ζα πξνθαιεί απηνκάησο ην ελδηαθέξνλ ησλ εθπαηδεπφκελσλ θαη ζα ζπκβάιεη ζηε καζεζηαθή απνηειεζκαηηθφηεηα. θνπφο είλαη ην ΓΜ λα κελ είλαη έλα απνζεηήξην ςεθηαθνχ Σελίδα 43

44 πιηθνχ, π.ρ. γηα ηηο δηαθάλεηεο ησλ δηαιέμεσλ θαη γηα ηηο πεξηγξαθέο ησλ εξγαζηψλ. Αληίζεηα, ε απνηειεζκαηηθφηεηά ηνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ άξηην καζεζηαθφ ζρεδηαζκφ (learning design), ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν ν εθπαηδεπφκελνο δε ζα είλαη παζεηηθφο θαηαλαισηήο πιηθνχ αιιά ζα είλαη ελεξγφο ζπκκέηνρνο ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία. Θα ζπλεξγάδεηαη, ζα επηιχεη πξνβιήκαηα, ζα δεκηνπξγεί ηερλνπξγήκαηα ζχκθσλα κε ηηο καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζα πεξηγξάθνληαη ζην ζρέδην καζήκαηνο αμηνπνηψληαο ηα δηάθνξα εξγαιεία πνπ πξνζθέξεη έλα ΓΜ. Έηζη, ην ΓΜ ζα πξέπεη λα πξνζιακβάλεη έλαλ καζεηνθεληξηθφ ραξαθηήξα θαη λα ζπκβάιιεη νπζηαζηηθά ζηελ παξνρή πνηνηηθήο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. [ίκνο Ρεηάιεο, 2011] Σελίδα 44

45 5. ύγρξνλεο Πξνθιήζεηο πζηεκάησλ Μάζεζεο 5.1 MOOCs (Αλνηθηά καδηθά ςεθηαθά καζήκαηα) Ο φξνο MOOC ή «Μαδηθά Διεχζεξα Γηαδηθηπαθά Μαζήκαηα», φπσο απνδίδεηαη ζηα ειιεληθά, εκθαλίζηεθε γηα πξψηε θνξά ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο ην 2008 θαηά ηε δηάξθεηα κηαο ζπλνκηιίαο ησλ Καλαδψλ θαζεγεηψλ παλεπηζηεκίνπ George Siemens θαη David Cormier (Liyanagunawardena, Adams & Williams, 2013). Πξφθεηηαη γηα δηαδηθηπαθά (online) καζήκαηα (courses), πνπ απνζθνπνχλ ζηε καδηθή (massive) ζπκκεηνρή θαη αλνηθηή (open) πξφζβαζε ζηε γλψζε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Με ηα MOOCs θαηαξγνχληαη δεκνγξαθηθνί, νηθνλνκηθνί θαη γεσγξαθηθνί πεξηνξηζκνί γηα φπνηνλ επηζπκεί λα κάζεη (Klemencic & Fried, 2007). χκθσλα κε ηνπο Mεξάθν, Μπαιανχξα θαη Σζηκπάλε (2013) σο αλνηθηά ςεθηαθά καζήκαηα νξίδεηαη ε δσξεάλ θαη αλνηθηή δηαδηθηπαθή πξφζβαζε ζε ςεθηαθφ εθπαηδεπηηθφ πεξηερφκελν πνπ είλαη νξγαλσκέλν σο απηνηειέο κάζεκα. Δηαίξνη ζε 11 ρψξεο δξνκνιφγεζαλ απφ θνηλνχ ην πξψην παλεπξσπατθφ ζρέδην αλνηθηψλ καδηθψλ δηαδηθηπαθψλ καζεκάησλ (MOOC - Massive Open Online Courses), κε ηελ ππνζηήξημε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο (Απξίιηνο 2013). Πεξίπνπ 40 καζήκαηα, πνπ θαιχπηνπλ επξχ θάζκα ζεκάησλ, ζα είλαη δηαζέζηκα δσξεάλ ζε 12 γιψζζεο. Δπηθεθαιήο ηεο πξσηνβνπιίαο είλαη ε επξσπατθή έλσζε παλεπηζηεκίσλ πνπ παξέρνπλ δηδαζθαιία απφ απφζηαζε (EADTU), ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ θπξίσο αλνηθηά παλεπηζηήκηα. Οη εηαίξνη είλαη εγθαηεζηεκέλνη ζηηο αθφινπζεο ρψξεο: Γαιιία, Ηηαιία, Ληζνπαλία, Κάησ Υψξεο, Πνξηνγαιία, ινβαθία, Ηζπαλία, Ζλσκέλν, Βαζίιεην, Ρσζία, Σνπξθία θαη Ηζξαήι. (Γειηίν Σχπνπ A.Βαζηιείνπ, Βξπμέιιεο, 23 Απξηιίνπ 2013) Σελίδα 45

46 Ζ θ. Αλδξνχιια Βαζηιείνπ, Δπίηξνπνο αξκφδηα γηα ηελ εθπαίδεπζε, ηνλ πνιηηηζκφ, ηελ πνιπγισζζία θαη ηε λενιαία, εθθξάδεη ηελ ηθαλνπνίεζή ηεο γηα ηε λέα πξσηνβνπιία: «Πξφθεηηαη γηα κηα ελδηαθέξνπζα εμέιημε, ε νπνία ειπίδσ φηη ζα δεκηνπξγήζεη εθπαηδεπηηθέο επθαηξίεο γηα δεθάδεο ρηιηάδεο θνηηεηέο θαη ζα παξαθηλήζεη ηα ζρνιεία θαη ηα παλεπηζηήκηά καο λα εθαξκφζνπλ πην θαηλνηφκεο θαη επέιηθηεο κεζφδνπο δηδαζθαιίαο. Ζ ηδέα ησλ MOOCs είλαη ήδε δεκνθηιήο, θπξίσο ζηηο ΖΠΑ, αιιά απηφ ην παλεπξσπατθφ μεθίλεκα ζα ηεο δψζεη λέα δηάζηαζε. Σν πξφγξακκα αληαλαθιά επξσπατθέο αμίεο φπσο ε ηζφηεηα, ε πνηφηεηα θαη ε πνιπκνξθία, νη δε εηαίξνη πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε απηφ είλαη νη εγγπεηέο γηα δηδαζθαιία πςειήο πνηφηεηαο. Θεσξνχκε ηελ πξσηνβνπιία απηή σο βαζηθφ ζηνηρείν ηεο ζηξαηεγηθήο γηα ην άλνηγκα ηεο εθπαίδεπζεο, ηελ νπνία ε Δπηηξνπή ζα παξνπζηάζεη θέηνο ην θαινθαίξη.» (Γειηίν Σχπνπ, Βξπμέιιεο/Heerlen (Κάησ Υψξεο), 23 Απξηιίνπ 2013) Μέζσ ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εξγαιείνπ MOOC δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα παξαθνινπζήζεη καζήκαηα κέζσ δηαδηθηχνπ απφ θαζεγεηέο ζε παλεπηζηήκηα αλά ηνλ θφζκν (Karsenti, 2013),φπσο ην ηάλθνξλη, ην Πξίλζηνλ, ην παλεπηζηήκην ηνπ Μίζηγθαλ θαη ην Μπέξθιετ ζηε Καιηθφξληα. Γεκηνπξγνχληαη δηαδηθηπαθέο θνηλφηεηεο ( καζεηεπφκελνη-θαζεγεηέοβνεζνί καζήκαηνο) ( Massive open online course,) (Barber, 2013). Οη δηαιέμεηο γίλνληαη κέζσ video, ν ρξήζηεο κπνξεί λα ζπκπιεξψζεη on line test θαη λα νινθιεξψζεη on line εξγαζίεο. Ζ επάξθεηα ηνπ καζεηή-ρξήζηε πηζηνπνηείηαη αθνχ νινθιεξσζνχλ ςεθηαθά δηαγσλίζκαηα θαη ρνξεγνχληαη βεβαηψζεηο ή πηζηνπνηήζεηο παξαθνινχζεζεο (δσξεάλ ή κπνξεί λα ρξεσζεί έλα πνζφ, φρη φκσο γηα ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ή γηα ηε ρξήζε ηεο εθπαηδεπηηθήο πιαηθφξκαο) (Kolowich, 2013). χκθσλα κε ηνλ Downes (2012) «Μία κεγάιε δηαθνξά αλάκεζα ζε έλα MOOC θαη ζε έλα παξαδνζηαθφ κάζεκα απνηειεί ην γεγνλφο φηη ε ζπκκεηνρή ζε έλα MOOC είλαη εθνχζηα. Απνθαζίδεηο φηη ζέιεηο λα ζπκκεηέρεηο, απνθαζίδεηο ην πψο ζα ζπκκεηέρεηο θαη απιά ζπκκεηέρεηο. Αλ δελ έρεηο θίλεηξα ηφηε δελ ζπκκεηέρεηο ζην MOOC». Ζ επξεία δηάδνζε θαη απνδνρή ησλ MOOC έρεη ελζαξξχλεη θνξπθαία δηεζλή παλεπηζηήκηα λα πξνζθέξνπλ ηα καζήκαηά ηνπο ζην δηαδίθηπν κέζσ ηεο δεκηνπξγίαο αλνηθηψλ πιαηθνξκψλ κάζεζεο, φπσο ε edx (Yuan & Powell,2013). Δπίζεο, λενζχζηαηα επηρεηξεκαηηθά ζρήκαηα, φπσο Σελίδα 46

47 ε Coursera θαη ε Udacity, έρνπλ μεθηλήζεη ζε ζπλεξγαζία κε έγθξηηα παλε-πηζηήκηα λα πξνζθέξνπλ δσξεάλ δηαδηθηπαθά καζήκαηα ή ρξεψλνληαο έλα κηθξφ πνζφ ζηελ πεξίπησζε πνπ θάπνηνο εθπαηδεπφκελνο επηζπκεί λα ιάβεη κέξνο ζε κηα δηαδηθαζία πηζηνπνίεζεο ησλ γλψζεψλ ηνπ. Οη Breslow et al., (2013) επηζεκαίλνπλ φηη εηαηξείεο θνινζζνί, φπσο ε Google ζρεδηάδνπλ λα δηεηζδχζνπλ ζην ρψξν ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο σο «παγκόζμιοι παίκηερ» παξνρήο εθπαηδεππηηθψλ ππεξεζηψλ θαη είλαη πηζαλφ λα πηνζεηήζνπλ κηα MOOC πξνζέγγηζε σο κέξνο ησλ ζρεδίσλ ηνπο. ηελ Δπξψπε, κηα λέα εηαηξεία, ε Futurelearn, δεκηνπξγήζεθε ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην απφ ην Αλνηθηφ Βξεηαληθφ Παλεπηζηήκην, παξέρνληαο MOOC ζε ζπλεξγαζία κε θνξπθαία παλεπηζηήκηα ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ (Futurelearn, 2013). Ο Andrew Ng, ζπληδξπηήο ηεο Coursera, ζε ζπλέληεπμή ηνπ ην 2013 δήισζε: «ηώπα έσοςμε ηην ηεσνολογία για ηοςρ καθηγηηέρ για να διδάξοςν όσι μόνο 50 μαθηηέρ ηη θοπά, αλλά » (Milheim, 2013). ηελ ίδηα ζπλέληεπμε, ζρνιίαζε φηη ζηνλ πξνεγνχκελν ξφιν ηνπ σο θαζεγεηήο ζην Stanford, δίδαζθε πεξίπνπ 400 θνηηεηέο αλά έηνο, ελψ ζην πξψην ηνπ MOOC, ππήξραλ εγγεγξακκέλα κέιε. Σν ζπκπέξαζκά ηνπ ήηαλ φηη ζα έπξεπε λα «διδάξει για 250 σπόνια πποκειμένος να θθάζει ζε αςηό ηον απιθμό παπαδοζιακών θοιηηηών». Σα MOOC αλακέλεηαη λα έρνπλ ηεξάζηην αληίθηππν ζε πεξηνρέο κε πεξηνξηζκέλε πξφζβαζε ζηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε. Ο Battushig Myanganbayar, έλα δεθαπεληάρξνλν παηδί απφ ην Οπιάλ Μπαηφξ ηεο Μνγγνιίαο, αλήθε ζηελ νκάδα ησλ ειαρίζησλ εθπαηδεπφκελσλ πνπ επέηπραλ ηελ πςειφηεξε βαζκνινγία ζην MOOC κε ηίηιν «Circuits and Electronics» πνπ δηνξγάλσζε ην ΜΗΣ. Ζ επηηπρία ηνπ απηή εμαξγπξψζεθε κε κηα ππνηξνθία απφ ην MIT (The Economist, 2013). Σα MOOC, παξά ην ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο χπαξμήο ηνπο, έρνπλ ήδε ρσξηζηεί ζε δχν δηαθξηηνχο ηχπνπο, νη νπνίνη είλαη γλσζηνί σο cmooc θαη xmooc. Σα connectivist MOOC (cmooc) αθνινπζνχλ ηε ζπλεξγαηηθή ζεσξία κάζεζεο (Stewart, 2013). Ο φξνο απηφο μεθίλεζε απφ έλα άξζξν ηνπ Siemens (2004) βαζίδεηαη ζηηο ππεξεζίεο ηνπ Web 2.0. Οπζηαζηηθά ζεσξεί φηη ε κάζεζε ζηεξίδεηαη ζηελ πνηθηιία απφςεσλ, ελψ ηξνθνδνηείηαη κέζσ κηαο ζπλερνχο δηαδηθαζίαο ζχλδεζεο εμεηδηθεπκέλσλ θφκβσλ/ελλνηψλ ή πεγψλ πιεξνθνξίαο (Karsenti, 2013). Απφ ηελ άιιε, ηα xmooc (extended MOOC) βαζίδνληαη ζηε κεηάδνζε ηνπ καζεζηαθνχ πεξηερφκελνπ θαη αθνινπζνχλ κηα πξνζέγγηζε πεξηζζφηεξε ζπκπεξηθνξηζηηθή (Marshall, 2013) ζηεξηδφκελε ζηε κεηάδνζε ηεο πιεξνθνξίαο θαη ζηελ απηναμηνιφγεζε ή ζηελ αμηνιφγεζε κεηαμχ ησλ Σελίδα 47

48 εθπαηδεπνκέλσλ ηα cmooc, ε βαζηθή θηινζνθία είλαη φηη θάζε άηνκν ζα πξέπεη λα εμνπζηνδνηεζεί γηα ην ζρεδηαζκφ κηαο καζεζηαθήο εκπεηξίαο. Σα cmooc δίλνπλ έκθαζε ζηε ζπλδεδεκέλε, ζπλεξγαηηθή κά-ζεζε θαη ηα καζήκαηα είλαη ρηηζκέλα γχξσ απφ κηα νκάδα αηφκσλ ηδίαο θηινζνθίαο θαη είλαη ζρεηηθά απαιιαγκέλα απφ ηνπο ζεζκηθνχο πεξηνξηζκνχο ελφο παλεπηζηεκηαθνχ ηδξχκαηνο. ηελ νπζία, απηή ε αξρηθή κνξθή ησλ MOOC ζεσξήζεθε σο έλα πείξακα γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ θαηαλεκεκέλσλ, δηαζέζηκσλ πιεξνθνξηψλ πνπ βξίζθνληαη αλαξηεκέλεο ζην δηαδίθηπν κε ηνπο ίδηνπο ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα δεκηνπξγνχλ ηηο πεξηζζφηεξεο απφ ηηο καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο. Οη εθπαηδεπφκελνη είλαη ειεχζεξνη λα γξάθνπλ ηηο δηθέο ηνπο ζθέςεηο ζε πξνζσπηθά ηζηνιφγηα, ελψ ελζαξξχλνληαη λα θάλνπλ ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ θαη ησλ wikis δεκηνπξγψληαο εηθνληθέο θνηλφηεηεο κάζεζεο (Kalogiannakis, 2004). Έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα cmooc απνηειεί ην κάζεκα κε ηίηιν «CFHE12: Cur-rent/Future State of Higher Education: An Open Online Course» ην νπνίν βξίζθεηαη αλαξηε-κέλν ζηε δηεχζπλζε ην κνληέιν xmooc ν ηξφπνο παξαγσγήο ηεο γλψζεο δηαθέξεη νπζηαζηηθά θαζψο θνξπθαία παλεπηζηήκηα (π.ρ. Stanford, Harvard, MIT θ.α.) δεκηνπξγνχλ ηα καζήκαηα. ε έλα xmooc, ηα βαζηθά θαζήθνληα ηνπ εθπαηδεπφκελνπ επηθεληξψλνληαη ζηελ θαηαλάισζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ καζεκάησλ θαη ηελ νινθιήξσζε ησλ αμηνινγήζεσλ (Harder, 2013). Σα xmooc, σο εθπαηδεπηηθφ κνληέιν είλαη νπζηαζηηθά κηα επέθηαζε ησλ παηδαγσγηθψλ κνληέισλ πνπ αζθνχληαη εληφο ησλ ρψξσλ ησλ παλεπηζηεκίσλ, ζηνπο νπνίνπο δεζπφδνπλ νη «drill & grill» δηδαθηηθέο κέζνδνη, δειαδή ε παξνρή καζεζηαθνχ πεξηερνκέλνπ κέζσ παξνπζηάζεσλ βίληεν θαη ζχληνκσλ θνπίδ (Yuan & Powell, 2013). Σα xmooc κπνξνχλ πεξαηηέξσ λα δηαηξεζνχλ ζε δχν ππνθαηεγνξίεο: ζε θεξδνζθνπηθά θαη κε θεξδνζθνπηθά κνληέια παξνρήο καζεζηαθνχ πεξηερνκέλνπ. ην θεξδνζθνπηθφ κνληέιν εληάζζνληαη εηαηξείεο, φπσο ε Coursera θαη ε Udacity νη νπνίεο έρνπλ δεκηνπξγεζεί απφ ηδηψηεο επελδπηέο πξν-θεηκέλνπ λα βνεζήζνπλ ηα παλεπηζηήκηα λα πξνζθέξνπλ xmooc κε βαζηθφ ζθνπφ ην θέξδνο. ηα κε θεξδνζθνπηθά xmooc αλήθνπλ νη πιαηθφξκεο EdX θαη Futurelearn νη νπνίεο κπνξνχλ λα ζεσξεζνχλ σο επέθηαζε ηεο πξσηνβνπιίαο Open Courseware ηνπ MIT (Harder, 2013). Παξάδεηγκα xmooc απνηειεί ην κάζεκα Video Games and Learning ην νπνίν παξέρεηαη απφ ην παλεπηζηήκην Wiscosin-Madison, κέζσ ηεο πιαηθφξκαο Coursera ζηε δηεχζπλζε Σελίδα 48

49 Απφ ηε δεκηνπξγία ηνπ πξψηνπ MOOC ην 2008 έρνπλ εκθαληζηεί πνηθίιεο πιαηθφξκεο παξνρήο MOOC (Liyanagunawardena, Adams & Williams, 2013). Μία απφ ηη ζεκαληηθφηεξεο κε θεξδνζθνπηθή πιαηθφξκα είλαη ε edx ( ε νπνία δεκηνπξγήζεθε απφ ην MIT θαη ην Harvard. Σν 2013 πξνζθέξζεθαλ κέζσ ηεο πιαηθφξκαο edx 92 καζήκαηα. Ζ Coursera ( απνηειεί κία θεξδνζθνπηθνχ ηχπνπ πιαηθφξκα, ε νπνία μεθίλεζε κε ρξεκαηνδφηεζε απφ ηδηψηεο επελδπηέο ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ 4 βαζηθνί παλεπηζηεκηαθνί εηαίξνη: Stanford, Princeton, Michigan θαη Pennsylvania. H Coursera παξέρεη 540 καζήκαηα ζε 18 δηαθνξεηηθά αληηθείκελα απφ 107 ζπλεξγάηεο, ελψ έρεη εγγεγξακκέλνπο ρξήζηεο. Οξηζκέλα ζπλεξγαδφκελα παλεπηζηήκηα πξνζθέξνπλ γηα φζνπο εθπαηδεπφκελνπο είλαη δηαηεζεηκέλνη λα πιεξψζνπλ κηα ζπλδξνκή, επηπιένλ εξγαζίεο θαη δξαζηεξηφηεηεο θαζψο θαη ηε δπλαηφηεηα απφθηεζεο ελφο πηζηνπνηεηηθνχ ζπνπδψλ. H Udacity ( είλαη ε ηξίηε δεκνθηιέζηεξε πιαηθφξκα (θεξδνζθνπηθνχ ραξαθηήξα) ε νπνία έρεη ρξεκαηνδνηεζεί απφ ηδησηηθέο εηαηξείεο επελδχζεσλ. Ζ Udacity ην 2013 πξνζέθεξε 28 καζήκαηα απφ 5 ηνκείο ζε 3 επίπεδα γλψζεσλ. Άιιεο ιηγφηεξεο γλσζηέο αιιά εμίζνπ δπλακηθέο ππεξεζίεο είλαη ε Udemy ( ε νπνία ηδξχζεθε ην 2010 θαη ε νπνία πξνζθέξεη πεξηζζφηεξα απφ καζήκαηα, απφ ηα νπνία απαηηνχλ ζπλδξνκή κε ην θφζηνο λα θπκαίλεηαη απφ 20 έσο θαη 200 δνιάξηα. Άιιε κία ππεξεζία είλαη ε P2Pu ( ε νπνία ηδξχζεθε ην 2009 θαη επηθεληξψλεηαη ζηε δεκηνπξγία θνηλνηήησλ κάζεζεο πξνζθέξνληαο πεξηζζφηεξα απφ 150 δσξεάλ καζήκαηα. Ζ Khan Academy ( απνηειεί έλα κε θεξδνζθνπηθφ νξγαληζκφ, ν νπνίνο επηρνξεγείηαη απφ ην ίδξπκα Bill & Melinda Gates Foundation θαη ηελ Google. Ηδξχζεθε απφ ηνλ Salman Khan ην 2008 θαη πξνζθέξεη πεξηζζφηεξεο απφ βηληενδηαιέμεηο ζε εθπαηδεπηηθά ζέκαηα καδί κε απηνκαηνπνηνχκελεο εμεηάζεηο θαη ζπλερηδφκελε αμηνιφγεζε. Σα θχξηα νθέιε ησλ MOOC ζρεηίδνληαη κε ηε δπλεηηθή ηθαλφηεηά ηνπο λα επηιχζνπλ ηα πξνβιήκαηα πξνζβαζηκφηεηαο ζηελ εθπαίδεπζε, ηα νπνία ζρεηίδνληαη κε ηελ απφζηαζε, ηνλ θαηακεξηζκφ ρξφλνπ κεηαμχ εξγαζίαο-νηθνγέλεηαο-εθπαίδεπζεο, αιιά θαη ησλ πςειψλ δηδάθηξσλ (Hyman, 2012). Ζ UNESCO (2012) αλαγλσξίδεη ηε ζπκβνιή ηνπο γηα ηελ θαζνιηθή πξφζβαζε ηνπ πιεζπζκνχ ζηε γλψζε, θαζψο θαη γηα ηελ πξναγσγή ηνπ εθδεκνθξαηηζκνχ ηεο εθπαίδεπζεο (Barber, 2013). Άιινη εξεπλεηέο επηζεκαίλνπλ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ απνξξένπλ απφ ηε δεκηνπξγία θνηλνηήησλ κάζεζεο (Barber, 2013) θαη ζηελ αλάπηπμε δεμηνηήησλ κάζεζεο ηνπ 21νπ Σελίδα 49

50 αηψλα (Hyman, 2012). Ζ Karsenti (2013) αλαθέξεη φηη νη εθπαηδεπφκελνη πνπ νινθιεξψλνπλ έλα MOOC παξνπζηάδνληαη ζε γεληθέο γξακκέο ηθαλνπνηεκέλνη. Ζ κεγαιχηεξε πεγή ηθαλνπνίεζεο πξνέξρεηαη απφ ηελ δπλαηφηεηα απφθηεζεο πξφζβαζεο ζην πεξηερφκελν ησλ καζεκάησλ πνπ πξνζθέξνληαη απφ έλα δηάζεκν παλεπηζηήκην (Karsenti, 2013). Αλακθίβνια, ππάξρνπλ θαη αξθεηέο πξνθιήζεηο γηα ηα MOOC νη νπνίεο ζρεηίδνληαη θπξίσο κε ηα ρακειά πνζνζηά επηηπρίαο (Breslow, 2013) θαη ηα πςειά πνζνζηά εγθαηαιείςεσο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ (Sonwalkar, 2013). Μφλν ην 7% ησλ ρξεζηψλ πνπ πήξαλ κέξνο ζην πξνζθεξφκελν απφ ην MOOC ηνπ Berkeley Software Engineering νινθιήξσζε επηηπρψο ηνλ θχθιν ζπνπδψλ ηνπ. Σα πνζνζηά εγθαηάιεηςεο ζηα MOOC ηα νπνία πξνζθέξνληαη απφ ην Stanford, MIT θαη UC Berkley θπκαίλνληαη κεηαμχ 80% θαη 95% (Yuan & Powell, 2013). Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο δηαξξνήο, ε Coursera έρεη αζφξπβα κεηαθηλεζεί ζε βξαρχηεξεο δηάξθεηαο καζήκαηα, ελψ θαη ε edx δηεξεπλά πην ξηδηθέο αιιαγέο ζην ππάξρνλ MOOC κνληέιν. πγθεθξηκέλα, έρεη αξρίζεη λα πξνζθέξεη SPOC (Small Private Online Courses) ή φπσο ζα κεηαθξάδακε ζηα Διιεληθά ζχληνκα, ηδησηηθά δηαδηθηπαθά καζήκαηα (Stewart, 2013). Έλα κεηνλέθηεκα ζηα πεξηζζφηεξα MOOC είλαη φηη ε πιεηνςεθία ησλ ζπκ-κεηερφλησλ απιά παξαθνινπζνχλ κφλν ην δηδαθηηθφ πιηθφ (Guthrie, 2012) δίρσο λα είλαη νπζηαζηηθά ελεξγνί ρξήζηεο (Kop, 2011; Kop, Fournier, & Mak, 2011). Οη Kop & Carroll (2011) ηνλίδνπλ φηη νη πεξηζζφηεξνη ρξήζηεο MOOC δξνπλ πεξηζζφηεξν σο θαηαλαισηέο παξά σο δεκηνπξγνί καζεζηαθνχ πεξηερνκέλνπ. Δπηπξφζζεηα, ζε φζα MOOC παξέρνπλ θάπνηα κνξθή πηζηνπνίεζεο δελ ιείπνπλ νη αλεζπρίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε πξνβιήκαηα ινγνθινπήο θαη δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο (EDUCAUSE, 2012) θαη ηνπο κεραληζκνχο αμηνιφγεζεο ησλ ρξεζηψλ (Yuan & Powell, 2013). Πξνβιεκαηηζκφ πξνθαιεί θαη ε βησζηκφηεηα ηνπ φινπ εγρεηξήκαηνο, θαζψο αξθεηνί αλαιπηέο εθθξάδνπλ ηελ αλεζπρία ηνπο φηη ηα MOOC ζα αθνινπζήζνπλ ηελ πνξεία άιισλ θηιφδνμσλ startups ηα νπνία ε έιιεηςε επηρεηξεκαηηθνχ πιάλνπ ηα νδήγεζε ζε απνηπρία. Πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπίζεη ην πξφβιεκα απηφ ε Coursera θαη ε Udacity αλαπηχζζνπλ πνιηηηθέο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ δξάζεσλ ηνπο νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηελ πψιεζε ζηνηρείσλ ησλ εθπαηδεπνκέλσλ ζε πηζαλνχο εξγνδφηεο ή δηαθεκηζηέο, ηαθηηθή ε νπνία φπσο επηζεκαίλνπλ νη Liyanagunawardena, Adams & Williams (2013) εγείξεη ζεκαληηθά εζηθά δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ απζαίξεηε ζπρλά ρξήζε δεδνκέλσλ ησλ ρξεζηψλ. Άιιεο πξαθηηθέο αθνξνχλ ηε ζπλεξγαζία Σελίδα 50

51 κε εθδνηηθνχο νίθνπο γηα ηε δηάζεζε νιφθιεξνπ ή κέξνπο ηνπ ςεθηαθνχ πιηθνχ, ηελ αλαδήηεζε ρνξεγψλ θαζψο θαη ηελ παξνρή ηειψλ γηα ηελ απφθηεζε πηζηνπνηεηηθψλ (Marshall, 2013). Οη Liyanagunawardena, Adams & Williams (2013) επηζεκαίλνπλ θαη ηελ πεξηνξηζκέλε γεσγξαθηθή θαηαλνκή ησλ ρξεζηψλ κε ηελ πιεηνςεθία ηνπο λα πξνέξρεηαη απφ ηελ Βφξεηα Ακεξηθή θαη Δπξψπε κε ηνλ ππφινηπν θφζκν λα ππνεθπξνζσπείηαη. Ζ Coursera πξνζθέξεη ζήκεξα ζην 14% ησλ καζεκάησλ ηεο ηε δπλαηφηεηα απφθηεζεο πηζηνπνηεηηθνχ επηηπρνχο παξαθνινχζεζεο κε απζεληηθνπνίεζε ηεο ηαπηφηεηαο ηνπ ρξήζηε (Signature Track) κε θφζηνο εγγξαθήο κεηαμχ 30 θαη 100 δνιαξίσλ. 5.2 Mobile Learning ( Μάζεζε κέζσ Κηλεηώλ πζθεπώλ) ηελ πξνζπάζεηα ησλ εθπαηδεπηηθψλ νξγαληζκψλ θαη ηδξπκάησλ γηα ηελ εθκεηάιιεπζε φισλ ησλ ηερλνινγηθψλ κέζσλ πνπ ππάξρνπλ ζήκεξα, δεκηνπξγήζεθε κηα λέα αιιά θαη πνιιά ππνζρφκελε ηερλνινγία, ε ηερλνινγία ηνπ m-learning. ηφρνο ηεο είλαη ε αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΔ αξρηθά, θαη ηνπ δηαδηθηχνπ εηδηθφηεξα, γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο παξερφκελεο εθπαίδεπζεο, αιιά θαη ηελ επέθηαζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ζε κεγαιχηεξν αξηζκφ πηζαλψλ ππνςήθησλ εθπαηδεπνκέλσλ. Ζ κάζεζε κε ηε ρξήζε θνξεηψλ ζπζθεπψλ ζεσξείηαη ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθή, (Peter Lonsdale, Chris Baber and Mike Sharples, (2003) απφ ηελ άπνςε φηη είλαη εχθνια πξνζβάζηκε θαη παξέρεη άκεζε αληαιιαγή γλψζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ γηα έλα κεγάιν εχξνο ζεκάησλ δηαξθψο εκπινπηηδφκελν, είλαη ζπλεξγαηηθή, ε αληαιιαγή εξγαζηψλ γίλεηαη ζρεδφλ άκεζα κε ηελ ειεθηξνληθή κεηαθνξά ησλ αξρείσλ θαη δεδνκέλσλ θαη παξέρεη ηε δπλαηφηεηα άκεζεο αλαηξνθνδφηεζεο, θαη παξνρήο ζρνιίσλ θαη ζπκβνπιψλ. Μπνξεί λα αληηθαηαζηήζεη νγθψδε Σελίδα 51

52 βηβιία κε ηελ ειεθηξνληθή δηάζεζε ζπγθεθξηκέλσλ, επηιεγκέλσλ ελνηήησλ πξνο κάζεζε, θαηαλφεζε θαη επεμεξγαζία, θαηάιιεισλ σο πξνο ην γλσζηηθφ αληηθείκελν θαη ην επίπεδν ησλ καζεηψλ. Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ m-learning πεξηιακβάλνπλ ηα αθφινπζα : Φνξεηφηεηα, επθνιία αληαιιαγήο δεδνκέλσλ απφ ηελ κία ζπζθεπή ζε άιιε, ζπκβαηφηεηα εθαξκνγψλ θαη κηθξφ κέγεζνο : Οη ζπνπδαζηέο, έρνπλ πιένλ ηελ δπλαηφηεηα λα εηζάγνπλ λα κεηαθέξνπλ πιεξνθνξίεο θαη λα έρνπλ πξφζβαζε ζε δηαδηθηπαθφ πιηθφ ρσξίο λα απαηηείηαη λα βξίζθνληαη ζε έλα γξαθείν ή κπξνζηά ζε έλα ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή απιψο αμηνπνηψληαο κία θνξεηή ζπζθεπή κε ηέηνην κέγεζνο, ψζηε ζπρλά ρσξά ζε κία ηζέπε, επηηξέπνληαο ηελ ρξήζε ηεο αλά πάζα ζηηγκή. Κφζηνο/ηηκή αγνξάο : νη θνξεηέο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο ζπλήζσο θνζηίδνπλ πνιχ ιηγφηεξν απφ έλα επηηξαπέδην ή θνξεηφ ππνινγηζηή. πληνληζκφο θαη ζπλεξγαζία : νη ζπνπδαζηέο βξίζθνληαη ζε δηαξθή θίλεζε, γεγνλφο πνπ εληζρχεηαη απφ ηηο ζχγρξνλεο κνξθέο εθπαίδεπζεο πνπ απαηηνχλ ζπλερείο κεηαθηλήζεηο ζε εξγαζηήξηα, ακθηζέαηξα δηαιέμεσλ, βηβιηνζήθεο. Ζ άκεζε ελεκέξσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηνπο, νη δηάθνξεο αιιαγέο πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ, ε επηθνηλσλία θαη ν ζπληνληζκφο ησλ κειψλ κηαο νκάδαο πνπ έρνπλ αλαιάβεη ηελ εθπφλεζε κηαο εξγαζίαο θαζψο θαη ε αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ κεηαμχ ηνπο, γίλεηαη πνιιέο θνξέο πξνβιεκαηηθή. Ζ ρξήζε θηλεηψλ ζπζθεπψλ δηεπθνιχλεη ηελ αληαιιαγή κελπκάησλ ηχπνπ chat, ειεθηξνληθνχ Σελίδα 52

53 ηαρπδξνκείνπ, αληαιιαγή εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ ελψ νη ηπρφλ αιιαγέο ζην πξφγξακκα καζεκάησλ ή εξγαζηεξίσλ κεηαδίδνληαη ζηηο θνξεηέο ζπζθεπέο ζε δεπηεξφιεπηα. Οη κηθξέο θνξεηέο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο ρξεζηκνπνηνχληαη επξχηαηα γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθπαίδεπζε ζηηο αλαπηπγκέλεο θαη αλαπηπζζφκελεο ρψξεο ζε φιν ηνλ θφζκν (Masters & Ng ambi 2007). Πνιπκέζα: νη έμππλεο ζπζθεπέο (smartphones) θαη άιιεο ειεθηξνληθέο ζπζθεπέο ρεηξφο παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα αλαπαξαγσγήο αξρείσλ βίληεν, ήρνπ, ηελ δηεμαγσγή βηληενδηαζθέςεσλ ή βηληενθιήζεσλ θαζηζηψληαο εθηθηή ηελ απνκαθξπζκέλε παξαθνινχζεζε δηαιέμεσλ ή εθπαηδεπηηθψλ ζεκηλαξίσλ θηι. Πνηθηιία εθαξκνγψλ: θάζε ζπνπδαζηήο έρεη λα δηαιέμεη απφ έλα κεγάιν πιήζνο εθαξκνγψλ πνπ δηαηίζεληαη πνιιέο θνξέο δσξεάλ αλάινγα κε ηηο πξνζσπηθέο ηνπ αλάγθεο, Απηέο νη εθαξκνγέο ελεκεξψλνληαη απηφκαηα κε ηηο λέεο εμειίμεηο κέζσ δηαδηθηχνπ θάλνληαο έηζη ηελ πιεξνθφξεζε θαη δηα βίνπ εθπαίδεπζε απιή απηνκαηνπνηεκέλε δηαδηθαζία. Σερληθέο πξνθιήζεηο πνπ πξέπεη λα αληηκεησπηζηνχλ: πλδεζηκφηεηα θαη δηάξθεηα δσήο ηεο κπαηαξίαο ηεο θνξεηήο ζπζθεπήο Μέγεζνο ηεο νζφλεο Γπλαηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηε θάιπςε (εχξνο δψλεο) γηα nonstop / γξήγνξε ξνή δεδνκέλσλ Αξηζκφο αξρείσλ θαη ε κνξθή πνπ πξέπεη λα έρνπλ ψζηε πνπ ππνζηεξίδνληαη απφ ζπζθεπή θηλεηνχ ηειεθψλνπ. Αζθάιεηα πεξηερνκέλνπ θαη δήηεκα πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ απφ ηελ νκάδα ζπγγξαθήο Πνιιαπιά πξφηππα, πνιιαπιά κεγέζε νζφλεο, πνιιαπιά ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Αλαδηαηχπσζε πθηζηάκελσλ πιηθψλ ειεθηξνληθήο κάζεζεο γηα θηλεηέο πιαηθφξκεο Οη θνηλσληθέο θαη εθπαηδεπηηθέο πξνθιήζεηο πεξηιακβάλνπλ: Υάζκα ςεθηαθψλ γλψζεσλ κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ Αζθάιεηα πεξηερνκέλνπ θαη ζέκαηα «πεηξαηείαο» Σελίδα 53

54 Οη ζπρλέο αιιαγέο ζε κνληέια ζπζθεπψλ / ηερλνινγηψλ Δλλνηνινγηθέο δηαθνξέο κεηαμχ e- θαη m-learning Πξνζσπηθέο θαη ηδησηηθέο πιεξνθνξίεο Ζ πξφζβαζε θαη ε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο ζηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο Σν ίδην ην Κέληξν Ζιεθξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο, ην νπνίν απνηειεί ππεξεζία ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο θαη δηαζθαιίδεη ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία θαη αλαβάζκηζε ησλ δηθηπαθψλ θαη ππνινγηζηηθψλ ππνδνκψλ ηνπ Ηδξχκαηνο, έρεη αλαπηχμεη ηελ εθαξκνγή ΑΠΘmobile παξέρνληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν πιεξνθνξίεο ζηα κέιε ηνπ ηδξχκαηνο. Ζ κάζεζε κε ηε ρξήζε θηλεηψλ ζπζθεπψλ απνηειεί πιένλ παξφλ ζηελ εθπαίδεπζε. Ζ εθκάζεζε, ε ελαζρφιεζε θαη επνηθνδνκεηηθή ρξήζε ηνπ κέζνπ απηνχ κπνξεί λα απνηειέζεη κνριφ γηα κηα πην πνηνηηθή, απνηειεζκαηηθή αιιά θαη δπλακηθή καζεζηαθή θαη δηδαθηηθή δηαδηθαζία. Έγθεηηαη ινηπφλ ζηε ζέιεζε θαη πξνζπάζεηα απφ ηε κεξηά ηεο εθπαηδεπηηθήο θνηλφηεηαο γηα ηελ είζνδν ηνπ κέζνπ απηνχ ζε φινπο ηνπο εθπαηδεπηηθνχο νξγαληζκνχο θαη ηδξχκαηα, ηελ επνηθνδνκεηηθή ρξήζε Σελίδα 54

55 ηνπ αιιά θαη ηελ γξήγνξε απνθνκηδή ησλ γλσζηηθψλ, ζπκκεηνρηθψλ θαη καζεζηαθψλ απνηειεζκάησλ ηεο εθαξκνγήο ηνπ. (Ακαλαηίδεο Νίθνο, 2010) Native Mobile Δθαξκνγέο Ζ ρξήζε δηαδξαζηηθψλ εθαξκνγψλ ζε έμππλα θηλεηά ηειέθσλα (smartphones) θαη ηακπιέηεο (tablets) κεγαιψλεη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν. Οη ρξήζηεο έρνπλ αξρίζεη λα εθηηκνχλ ηελ εμαηξεηηθή ιεηηνπξγηθή θαη ςπραγσγηθή εκπεηξία πνπ παξέρεηαη απφ ηηο mobile εθαξκνγέο. Ζ ηερλνινγηθή επαλάζηαζε πνπ επέθεξε ε είζνδνο ησλ «έμππλσλ» θηλεηψλ ζπζθεπψλ έρεη εθηηλάμεη ηελ πεξαηηέξσ δηάδνζε ησλ mobile εθαξκνγψλ. Μηα native εθαξκνγή είλαη κία εθαξκνγή γηα smartphones, ε νπνία είλαη πινπνηεκέλε ζε κηα ζπγθεθξηκέλε γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ, φπσο Objective C γηα ios θαη Java γηα Android ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Μηα native mobile εθαξκνγή παξέρεη γξήγνξε επίδνζε θαη πςεινχ επηπέδνπ αμηνπηζηία. Δπίζεο έρεη ηελ δπλαηφηεηα ηεο πξφζβαζεο ζηηο δηάθνξεο ιεηηνπξγίεο ηνπ ηειεθψλνπ φπσο ε θάκεξα θαη ην βηβιίν δηεπζχλζεσλ. Δπηπιένλ νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θάπνηεο native εθαξκνγέο ρσξίο λα ρξεηάδνληαη ζχλδεζε ζην Internet (Σα πεξηζζφηεξα video παηρλίδηα είλαη native εθαξκνγέο) [Technopedia, 2013, Cory Janssen]. Απηέο νη mobile εθαξκνγέο είλαη γξήγνξεο, αμηφπηζηεο θαη ηζρπξέο αιιά δεζκεχνληαη απφ κηα θηλεηή πιαηθφξκα. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε αλάπηπμε ζα πξέπεη λα δηπιαζηαζηεί φηαλ ζέινπκε λα ζηνρεχζνπκε θαη ζε άιιε mobile πιαηθφξκα ( Smutný, P. 2012). Μεηά ηα παηρλίδηα, νη πιεφλ δεκνθηιήο θαηεγνξίεο native εθαξκνγψλ πνπ αλαπηχρζεθαλ είλαη Βνεζεηηθά Πξνγξάκκαηα (Utilities) (22%), Δπηρεηξεζηθέο εθαξκνγέο (21%), Δθπαίδεπζε (20%), θαη Φπραγσγία (19%). Οη native εθαξµνγέο απνηεινχληαη απφ εθηειέζηµα αξρεία ηα νπνία απνζεθεχνληαη ζηε ζπζθεπή. Ζ δηαδηθαζία ηεο εγθαηάζηαζεο µπνξεί λα γίλεη απφ ην ρξήζηε ή ε εθαξµνγή πεξηέρεηαη ήδε ζηε ζπζθεπή σο µέξνο ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήµαηνο. Ο πην δηαδεδνµέλνο ηξφπνο εγθαηάζηαζεο µηαο Σελίδα 55

56 native εθαξµνγήο είλαη µέζσ ηνπ δηαδηθηπαθνχ θαηαζηήµαηνο εθαξµνγψλ ηεο εθάζηνηε εηαηξείαο πνπ δεµηνχξγεζε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα π.ρ. app store γηα ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα ησλ i-phone. Μεηά ηελ εγθαηάζηαζε, ν ρξήζηεο µπνξεί λα εθθηλήζεη ηελ εθαξµνγή φπσο θάζε άιιε εθαξµνγή πνπ είλαη πξνεγθαηεζηεµέλε ζηε ζπζθεπή. πλήζσο δεµηνπξγείηαη έλα εηθνλίδην ζηελ επηθάλεηα εξγαζίαο ηεο ζπζθεπήο, ην νπνίν επηιέγεη ν ρξήζηεο θάζε θνξά πνπ επηζπµεί λα εθηειέζεη ηελ εθαξµνγή. Καηά ηελ πξψηε εθηέιεζε ε εθαξµνγή ζα ζπλδεζεί άµεζα µε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα, ρσξίο θαλέλα ελδηάµεζν ζηξψµα ινγηζµηθνχ. Με απηφλ ηνλ ηξφπν µπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζηηο ιεηηνπξγίεο ησλ εθαξµνγψλ πνπ ζπλνδεχνπλ ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα, απνθηψληαο πιήξε έιεγρν ηεο ζπζθεπήο. Έλα παξάδεηγµα πνπ ζα έθαλε πην απιή ηελ θαηαλφεζε ηεο παξαπάλσ δηαδηθαζίαο είλαη απηφ ηεο θάµεξαο ηεο ζπζθεπήο, ηελ νπνία ειέγρνπλ πνιιέο εθαξµνγέο φπσο γηα παξάδεηγµα ε εθαξµνγή ηνπ Facebook θαη ηνπ Instagram. Γηα ηε δεµηνπξγία µηαο native εθαξµνγήο ν πξνγξαµµαηηζηήο ζα πξέπεη λα γξάςεη ηνλ πεγαίν θψδηθα, ζηελ γιψζζα πξνγξαµµαηηζµνχ πνπ ππνζηεξίδεη ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα ηεο ζπζθεπήο, θαη λα ζπµπεξηιάβεη νηηδήπνηε άιιν είλαη απαξαίηεην γηα ηελ ιεηηνπξγία ηεο εθαξµνγήο, φπσο γηα παξάδεηγµα εηθφλεο, ερεηηθά αξρεία θιπ. Υξεζηκνπνηψληαο εξγαιεία πνπ παξέρνληαη απφ ηελ εηαηξεία πνπ δεµηνχξγεζε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεκα, ηα παξαπάλσ αξρεία µεηαγισηίδνληαη θαη παξάγεηαη έλα αξρείν ην νπνίν απνηειεί ηελ εθαξµνγή πνπ ζα απνζεθεπηεί ζηε ζπζθεπή. Σα εξγαιεία απηά, ζε ζπλδπαζµφ µε επηπξφζζεηεο επθνιίεο απνηεινχλ ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο εθαξµνγψλ (SDK) πνπ πξννξίδνληαη γηα ην εθάζηνηε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα. Ζ δηαδηθαζία αλάπηπμεο µηαο native εθαξµνγήο παξνπζηάδεη νµνηφηεηεο µεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ ιεηηνπξγηθψλ ζπζηεµάησλ, φµσο ηα πεξηβάιινληα αλάπηπμεο (SDK s) δηαθέξνπλ µεηαμχ ηνπο. Έρνπλ δεµηνπξγεζεί γηα λα εμππεξεηνχλ ηηο αλάγθεο ελφο ζπγθεθξηµέλνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήµαηνο θαη παξέρνπλ δηαθνξεηηθά εξγαιεία. Οη δηαθνξέο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο έρνπλ σο απνηέιεζµα έλα απφ ηα πην ζεµαληηθά µεηνλεθηήµαηα ηεο αλάπηπμεο native εθαξµνγψλ - ν θψδηθαο πνπ γξάθηεθε γηα έλα ζπγθεθξηµέλν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα δελ µπνξεί λα ρξεζηµνπνηεζεί ζε θάπνην άιιν. Απηή ε πξαθηηθή, ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε εθαξµνγή ζηνρεχεη δηάθνξα ιεηηνπξγηθά ζπζηήµαηα, απμάλεη ηελ πνιππινθφηεηα αλάπηπμεο θαη ζπληήξεζήο ηεο Σελίδα 56

57 Σν εξψηεµα πνπ ηίζεηαη ζε απηφ ην ζεµείν είλαη, γηα πνηφλ ιφγν δελ έρεη ζηαµαηήζεη απηφο ν ηξφπνο αλάπηπμεο; Γηα λα απαληεζεί απηφ ζα πξέπεη λα γίλεη θαηαλνεηφο ν ξφινο ησλ δηεπαθψλ πξνγξαµµαηηζµνχ εθαξµνγψλ (APIs). Ζ εθαξµνγή, αθνχ εγθαηαζηαζεί ζηελ θηλεηή ζπζθεπή θαη εθηέιεζηεί απφ ηνλ ρξήζηε, αιιειεπηδξά µε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα ηεο ζπζθεπήο θάλνληαο ρξήζε ησλ δηαζέζηµσλ δηεπαθψλ. Οη δηεπαθέο πξνγξαµµαηηζµνχ µπνξνχλ λα ρσξηζηνχλ ζε δχν βαζηθέο θαηεγνξίεο: 1. ηεπαθέο πξνγξαµµαηηζµνχ ραµεινχ επηπέδνπ (low-level APIs). 2. ηεπαθέο πξνγξαµµαηηζµνχ πςεινχ επηπέδνπ (high-level APIs). Οη δηεπαθέο πξνγξαµµαηηζµνχ ραµεινχ επηπέδνπ παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα ζε µηα native εθαξµνγή λα αιιειεπηδξά µε ηελ νζφλε αθήο, ην πιεθηξνιφγην, λα ζπλδέεηαη ζε δίθηπα, λα επεμεξγάδεηαη ερεηηθά αξρεία πνπ ιήθζεθαλ µέζσ ηνπ µηθξνθψλνπ, λα παξάγεη ήρνπο µέζσ ησλ ερείσλ θαη λα ειέγρεη ηελ θάµεξα γηα ιήςε θσηνγξαθηψλ ή βίληεν. Απηά είλαη µεξηθά απφ ηα παξαδείγµαηα απφ ηηο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρνπλ ηα παξαπάλσ εξγαιεία, αθνχ ζην ζχλνιφ ηνπο παξέρνπλ πξφζβαζε ζε νπνηνδήπνηε ραξαθηεξηζηηθφ ηεο ζπζθεπήο. ε ζπλδπαζµφ µε ηελ πξφζβαζε ζηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπζθεπήο, ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα παξέρεη µεζφδνπο αιιειεπίδξαζεο θαη µε ππεξεζίεο πςειφηεξνπ επηπέδνπ, νη νπνίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηελ παξνρή πςεινχ επηπέδνπ εµπεηξίαο ζην ρξήζηε. Οη δηεπαθέο πξνγξαµµαηηζµνχ πςεινχ επηπέδνπ πξνζθέξνπλ µηα ζεηξά απφ ππεξεζίεο. Μεξηθέο απφ απηέο ηηο ππεξεζίεο είλαη ε πινήγεζε ζην δηαδίθηπν, ε πξφζβαζε ζην εµεξνιφγην, ηηο επαθέο, ην θσηνγξαθηθφ πιηθφ θαη θπζηθά ε δπλαηφηεηα ηειεθσληθψλ θιήζεσλ, απνζηνιήο θαη ιήςεο γξαπηψλ µελπµάησλ µέζσ ηεο εθαξµνγήο. Σα πεξηζζφηεξα ιεηηνπξγηθά ζπζηήµαηα έρνπλ πξνεγθαηεζηεµέλεο εθαξµνγέο πνπ πινπνηνχλ απηέο ηηο ππεξεζίεο, φµσο έλα ζχλνιν απφ µεζφδνπο πξφζβαζεο ζε απηέο ηηο ππεξεζίεο µε πξνγξαµµαηηζηηθφ ηξφπν (µέζσ ηεο native εθαξµνγήο) είλαη δηαζέζηµν, µε απνηέιεζµα λα παξνπζηάδνληαη εθαξµνγέο πνπ ζπλδπάδνπλ πνιιέο απφ ηηο παξαπάλσ ιεηηνπξγίεο. Σελίδα 57

58 Έλα αθφµε ζχλνιν εξγαιείσλ, δηαζέζηµν ζηηο native εθαξµνγέο, είλαη απηφ ηεο γξαθηθήο δηεπαθήο. Σν ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα παξέρεη έλα ζχλνιν απφ ηα βαζηθά γξαθηθά ζπζηαηηθά φπσο θνπµπηά, µελνχ, tab bars, εηδνπνηήζεηο θαη πνιιά αθφµε. Δθαξµνγέο πνπ θάλνπλ ρξήζε απηψλ ησλ γξαθηθψλ ζπζηαηηθψλ θιεξνλνµνχλ ηελ εµθάληζε ηνπ ζπγθεθξηµέλνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήµαηνο ζην νπνίν εγθαζίζηαηαη, µε απνηέιεζµα ε εµπεηξία πνπ εηζπξάηηεη ν ρξήζηεο λα είλαη µέζα ζηα πιαίζηα πνπ έρεη ζπλεζίζεη. Δίλαη ζεµαληηθφ λα ζεµεησζεί φηη θάζε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα απνηειείηαη απφ ηα δηθά ηνπ ηδηαίηεξα γξαθηθά εξγαιεία. Αθφµε θαη µεηαμχ δηαθνξεηηθψλ εθδφζεσλ ηνπ ίδηνπ ιεηηνπξγηθνχ παξαηεξνχληαη δηαθνξέο. Ζ γξαθηθή δηεπαθή είλαη έλα πνιχ ζεµαληηθφ θνµµάηη γηα ηελ επηηπρία ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήµαηνο µε απνηέιεζµα λα ππάξρνπλ ζπλέρεηα βειηηψζεηο, άξα θαη δηαθνξνπνηήζεηο. Ζ δηαθνξνπνίεζε πνπ παξαηεξείηαη αλάµεζα ζε απηά ηα εξγαιεία θαζηζηνχλ απαξαίηεηε ηελ εμνηθείσζε ηνπ ζρεδηαζηή, ηεο εθαξµνγήο, µε ηα εξγαιεία θαη ηα ζπζηαηηθά πνπ παξέρνληαη. Οη πξνγξαµµαηηζηηθέο δηεπαθέο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ πιήξε αμηνπνίεζε ηεο θηλεηήο ζπζθεπήο θαη θαη επέθηαζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήµαηνο, είλαη ζπγθεθξηµέλεο θαη ζηελά ζπλδεδεµέλεο µε ην ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα γηα ην νπνίν δεµηνπξγήζεθαλ. Σν γεγνλφο απηφ πξνζζέηεη πνιππινθφηεηα θαη θφζηνο ζηελ αλάπηπμε µηαο native εθαξµνγήο µε παξνπζία ζε δηάθνξα ιεηηνπξγηθά ζπζηήµαηα, αθνχ γηα θάζε ιεηηνπξγηθφ ζχζηεµα απαηηείηαη ε αλάπηπμε ηεο ίδηαο εθαξµνγήο ρξεζηµνπνηψληαο δηαθνξεηηθέο πξνγξαµµαηηζηηθέο δηεπαθέο. Παξφια απηά ν ξφινο ηνπο είλαη ηδηαίηεξα ζεµαληηθφο, αθνχ είλαη εθείλεο πνπ θαζηζηνχλ εθηθηή ηελ αλάπηπμε ηδηαίηεξα πνιχπινθσλ εθαξµνγψλ. Πνηα ε δηαθνξά φκσο κεηαμχ native θαη web εθαξκνγψλ; Δγγελείο (native) εθαξκνγέο νλνκάδνπκε απηέο πνπ ηηο θαηεβάδνπκε θαη ηεο εγθαζηζηνχκε ζηελ ζπζθεπή καο απφ θάπνην store (πρ. App Store), είηε δσξεάλ, είηε πιεξψλνληαο θάπνην ρξεκαηηθφ πνζφ. Ζ θάζε εθαξκνγή έρεη θηηαρηεί εηδηθά γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε ζπζθεπή, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη πσο εθκεηαιιεχεηαη πνιχ θαιά ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθάζηνηε ζπζθεπήο, (ios θαη Android). Σελίδα 58

59 Σα πιενλεθηήκαηα κηαο native εθαξκνγήο ζε ζρέζε κε κηα web είλαη αξθεηά, κε πξψην θαη ζεκαληηθφηεξν πσο δελ ρξεηάδεηαη ν ρξήζηεο λα είλαη ζπλδεδεκέλνο ζην internet γηα λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ εθαξκνγή (εθηφο θπζηθά θαη αλ απηφ είλαη requirement ηεο ίδηαο ηεο εθαξκνγήο). Σν user interface θαη ε απφθξηζή είλαη πνιχ πην γξήγνξα θαη ζπλήζσο πην εληππσζηαθά απφ ηα αληίζηνηρα κηαο web εθαξκνγήο, ελψ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη θαη φια ηα advanced ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθάζηνηε ζπζθεπήο φπσο camera, GPS, ππμίδα, γπξνζθφπην, θηι. Σν βαζηθφηεξν κεηνλέθηεκα ηψξα, δελ είλαη άιιν απφ ην γεγνλφο πσο κηα native εθαξκνγή είλαη platform-dependent, πνπ ζεκαίλεη πσο πξέπεη ε ίδηα εθαξκνγή λα πινπνηεζεί γηα δηαθνξεηηθέο πιαηθφξκεο αθφκα θαη γηα ηηο ππνπεξηπηψζεηο ηνπο (φπσο πρ. ηηο αιιαγέο πνπ κπνξεί λα ππάξρνπλ ζε hardware ραξαθηεξηζηηθά πρ. retina display, ή εληειψο δηαθνξεηηθά hardware setup ζε android ζπζθεπέο). Σέινο έλα αθφκα κεηνλέθηεκα κπνξεί λα ζεσξεζεί θαη ην γεγνλφο πσο γηα λα γίλεη update ε εθαξκνγή, πξέπεη λα μαλά-αλέβεη ζην εθάζηνηε store θαη λα ηελ μαλά-θάλεη install ν εθάζηνηε ρξήζηεο (ζηελ πεξίπησζε ηεο web app ην update είλαη πνιχ πην άκεζν). Native Εθαπμογέρ για ηην ηπιηοβάθμια εκπαίδεςζη Οη παλεπηζηεµηαθέο εθαξµνγέο γηα θηλεηα ηειεθσλα µπνξνχλ λα πξνζθέξνπλ δπλεηηθά µεγάιν αξηζµφ ππεξεζηψλ ζηνπο ρξήζηεο ηεο παλεπηζηεµηαθήο θνηλφηεηαο. Γηα παξάδεηγµα ην ηµήµα Πιεξνθνξηθήο Α.Π.Θ δηαζέηεη ηζηφηνπν µε πινχζην πεξηερφµελν ην νπνίν φµσο ζρεδηάζηεθε γηα πξφζβαζε απφ ζηαζεξνχο ππνινγηζηέο. ηελ πεξίπησζε ησλ θηλεηψλ ζπζθεπψλ παξαηεξείηαη φηη ν µεγάινο φγθνο πιεξνθνξίαο θαζηζηά ηε ρξήζηµε πιεξνθνξία, δπζεχξεηε µέζσ ηεο µηθξήο νζφλεο ησλ θηλεηψλ ζπζθεπψλ. Δπίζεο ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ θηλεηψλ ζπζθεπψλ πξνζθέξνπλ ηε δπλαηφηεηα πινπνίεζεο ιεηηνπξγηψλ πνπ είλαη αδχλαηνλ λα ππνζηεξηρζνχλ απφ ζηαζεξφ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή. Έλα παξάδεηγµα απνηειεί ε ππεξεζία «Δηδνπνηήζεηο» πνπ πινπνηήζεθε ιφγσ ηεο αλάγθεο γηα άµεζε ελεµέξσζε ησλ ρξεζηψλ ελ θηλήζεη. Σελίδα 59

60 Η Ελληνική ππαγµαηικόηηηα Όια ηα ειιεληθά ηδξχµαηα ηξηηνβάζµηαο εθπαίδεπζεο δηαζέηνπλ ηζηνηφπνπο γηα πξφζβαζε απφ ζηαζεξνχο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο, φµσο ηα δεδνµέλα αιιάδνπλ φηαλ εμεηάδνπµε ηηο παξερφµελεο ππεξεζίεο ζηηο θηλεηέο ζπζθεπέο. Σα πεξηζζφηεξα αθαδεµατθά ηδξχµαηα δελ παξέρνπλ θάπνηα εθαξµνγή, είηε native, είηε web, πνπ λα απεπζχλεηαη ζε θαηφρνπο θηλεηψλ ζπζθεπψλ. Σν ζεηηθφ είλαη φηη πνιιά ηδξχµαηα έρνπλ μεθηλήζεη λα εμεξεπλνχλ ηνλ ρψξν µέζσ ηεο έξεπλαο πνπ αλαηίζεηαη ζε θνηηεηέο. Σελ ρξνληθή ζηηγµή πνπ ζπληάρζεθε ε παξνχζα εξγαζία ειάρηζηα παλεπηζηεµηαθά ηδξχκαηα παξείραλ εθαξµνγέο πνπ λα πινπνηνχληαη σο native, αιιά αθφκα θαη σο ηζηφηνπνη γηα θηλεηέο ζπζθεπέο. Οη native εθαξκνγέο απνηεινχλ θάηη θαηλνχξην γηα ηα παλεπηζηήµηα ηεο Διιάδαο. Mobile εθαπμογή Α.Π.Θ Ζ εθαξκνγή απηή είλαη κέξνο κηαο επξχηεξεο πξσηνβνπιίαο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο γηα ηελ εμππεξέηεζε ηεο παλεπηζηεκηαθήο θνηλφηεηαο ηνπ ΑΠΘ κε ζχγρξνλεο ππεξεζίεο. θνπφο ηεο είλαη ε παξνρή ρξήζηκσλ ιεηηνπξγηψλ κέζσ θηλεηνχ ηειεθψλνπ πξνο θνηηεηέο, δηδάζθνληεο, πξνζσπηθφ θαη επηζθέπηεο. Ζ εθαξκνγή ζα ζπλερίζεη λα επεθηείλεηαη θαη λα βειηηψλεηαη. Ζ εθαξκνγή απηή ζπλνδεχεη ην θαηλνχξγην web site ηνπ ΑΠΘ γηα desktop. Σελίδα 60

61 Μέζα ζε απηήλ ηε εθαξκνγή νη θνηηεηέο κπνξνχλ λα βξνπλ πιεξνθνξίεο φπσο: Αλαδήηεζε πξνζψπσλ Αλαθνηλψζεηο ηνπ ΑΠΘ Υάξηε ηνπ παλεπηζηεκίνπ Γηνηθεηηθή Γνκή ηνπ Ηδξχκαηνο ρνιέο θαη Σκήκαηα Βαζκνινγίεο ζην νπνίν ν θνηηεηήο κπνξεί λα κάζεη άκεζα γηα ηνλ βαζκφ ηνπ ζηηο εμεηάζεηο. Αλαδήηεζε ζηελ Βηβιηνζήθε Πιεξφηεηα Νεζίδσλ. ε live ρξφλν θαη κε θαζπζηέξεζε δεθαιέπηνπ ν ελδηαθεξφκελνο ζα κπνξεί λα κάζεη γηα ηηο ειεχζεξεο ζέζεηο εξγαζίαο ζηηο λεζίδεο Ζ/Τ. Μελνχ Λέζρεο. Σν θαζεκεξηλφ θαγεηφ ηνπ εζηηαηνξίνπ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ρσξηζκέλν ζε κεζεκεξηαλφ θαη βξαδηλφ, φπσο θαη ηηο επηινγέο πνπ ππάξρνπλ. Γξνκνιφγηα Λεσθνξείσλ. Mobile εθαπμογή Πανεπιζηημίος Πελοποννήζος Πξφθεηηαη γηα κηα εθαξκνγή πνπ πξνζθέξεηαη απφ ην Διιεληθφ Αθαδεκατθφ Γίθηπν (GUnet ) γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ Τπεξεζηψλ Αζχγρξνλεο Μάζεζεο e-learning. Με ηνλ ηξφπν απηφ γίλεηαη ζαθέο φηη νη θηλεηέο ζπζθεπέο απνηεινχλ πιένλ ζεµαληηθφ θνµµάηη ηνπ ηξφπνπ ζχλδεζεο θαη επηθνηλσλίαο µε ην παλεπηζηήµην. Σελίδα 61

62 Η καηάζηαζη ζηο εξωηεπικό Σα παλεπηζηεµηαθά ηδξχµαηα ηνπ εμσηεξηθνχ θηλνχληαη µε ζαθψο πην γνξγνχο ξπζµνχο. Σα µεγαιχηεξα θαη πην γλσζηά παλεπηζηήµηα ζε Ζλσµέλν Βαζίιεην θαη Ζλσµέλεο Πνιηηείεο ηεο Αµεξηθήο δηαζέηνπλ εδψ θαη αξθεηφ θαηξφ εθαξµνγέο γηα θηλεηέο ζπζθεπέο νη νπνίεο ζπλέρεηα εµπινπηίδνληαη. Σν παλεπηζηήµην ηνπ MIT, ηνπ Stanford, ηνπ Cambridge, ηνπ Ashford θαη ηνπ Harvard απνηεινχλ µφλν µεξηθά απφ ηα παλεπηζηήµηα πνπ δηαζέηνπλ ήδε εθαξµνγέο γηα ηηο πην γλσζηέο πιαηθφξµεο (ios,android), ελψ αξθεηά έρνπλ πξνρσξήζεη θαη ζε web εθαξµνγέο θάλνληαο ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ πνπ εμεηάδνληαη ζηελ παξνχζα εξγαζία. Οη εθαξµνγέο απηέο έρνπλ σο θχξην ζθνπφ ηελ πιεξνθφξεζε ησλ θνηηεηψλ γηα ηηο παξνρέο, ηηο εγθαηαζηάζεηο θαη ηα λέα ηνπ παλεπηζηεµίνπ. Μεξηθέο εθαξµνγέο έρνπλ πξνρσξήζεη ζηε ζχλδεζε ησλ εθαξµνγψλ µε ηε βηβιηνζήθε ηνπ παλεπηζηεµίνπ γηα εχθνιε αλαδήηεζε θαη δαλεηζµφ βηβιίσλ θαη πεξηνδηθψλ επηζηεµνληθνχ ελδηαθέξνληνο. Πεπίπηυζη Πανεπιζηημίος Χαπβανη Οη εθαξκνγέο γηα θηλεηά ηειέθσλα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Υάξβαξλη θέξλεη ην ίδην ην Παλεπηζηήκην ζηελ παιάκε ηνπ ρεξηνχ καο. Ζ παξαθάησ ζειίδα ηνπ παλεπηζηεκίνπ παξνπζηάδεη native εθαξκνγέο θαη ηζηνζειίδεο γηα θηλεηά πνπ πξνζθέξνπλ νπζηαζηηθέο πιεξνθνξίεο ηνπ Υάξβαξλη ζε νπνηνδήπνηε web - enabled smartphone. Γηα ηνπο επηζθέπηεο θαη ηελ θνηλφηεηα ηνπ Υάξβαξλη, νη native εθαξκνγέο δίλνπλ ηελ εκπεηξία ηνπ Υάξβαξλη, φηαλ είλαη ελ θηλήζεη. Σελίδα 62

63 Σελίδα 63

64 Πεπίπηυζη Πανεπιζηημίος Ashford Απηή ε εθαξκνγή επηηξέπεη ζηνπο θνηηεηέο λα: πλδεζνχλ κε ηα καζήκαηα ηνπο ζην δηαδηθηπαθφ πεξηβάιινλ κάζεζεο Γηαβάζνπλ ηα ζέκαηα ζπδήηεζεο θαη λα απαληήζνπλ ζε Μελχκαηα ζπκκαζεηέο. Βιέπνπλ ηνπο βαζκνχο ηνπο θαη ηα ζρφιηα ηνπ θαζεγεηή. Σελίδα 64

65 Πξνβάινπλ θαη λα πξνζζέηνπλ κηα θσηνγξαθία ζην ςεθηαθφ Φνηηεηηθφ πξνθίι ηνπο. Βξίζθνπλ πιεξνθνξίεο επηθνηλσλίαο γηα ην πξνζσπηθφ ηνπ παλεπηζηεκίνπ θαη ππεξεζίεο ππνζηήξημεο (Δηζαγσγή, Φνηηεηηθή Μέξηκλα, θαη ηηο ρξεκαηνπηζησηηθέο ππεξεζίεο ) Βιέπνπλ βαζκνχο παξειζφλησλ καζεκάησλ θαη ιεπηνκέξεηεο γηα κειινληηθά καζήκαηα Βιέπνπλ ηε Βηβιηνζήθε Ashford θαη Κέληξν Γξαπηνχ Λφγνπ Λακβάλνπλ ελεκεηψζεηο γηα εηδήζεηο θαη εθδειψζεηο Δληνπίδνπλ έχθνια ηα κελχκαηα πνπ ζηάιζεθαλ απφ ηνπο ίδηνπο θαη ηνλ θαζεγεηή ηνπο Διέγρνπλ ηηο Αηνκηθέο Καξηέιεο νηθνλνκηθήο ηνπο θαηάζηαζεο Πξνβάινπλ Δξγαζίεο θαη λα θάλνπλ εβδνκαδηαία επηζθφπεζε καζεκάησλ. Πξνζζέηνπλ ηελ ςεθηαθή ηνπο ππνγξαθή ζε ζπδεηήζεηο θαη απαληήζεηο ηνπο. Σελίδα 65

66 ςμπεπάζμαηα Tα ειιεληθά αθαδεµατθά ηδξχµαηα δελ έρνπλ δψζεη ζηηο θηλεηέο ζπζθεπέο ηε δένπζα πξνζνρή γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πξνζηηζέµελεο αμίαο πξνο ηνπο θνηηεηέο. Όπσο έγηλε θαλεξφ απφ ηα επξήµαηα ηεο εξγαζίαο, νη θηλεηέο ζπζθεπέο είλαη µηα ζεµαληηθή πχιε επηθνηλσλίαο θαη ε παξνπζία ηνπο ζηελ θαζεµεξηλφηεηα πνιιψλ ρξεζηψλ ζα ζπλερίζεη λα απμάλεηαη. Σα αθαδεµατθά ηδξχµαηα νθείινπλ λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ησλ θνηηεηψλ γηα άµεζε πιεξνθφξεζε θαη λα αληηµεησπίζνπλ ηηο θηλεηέο ζπζθεπέο σο θχξηα πχιε πιεξνθφξεζεο θαη επηθνηλσλίαο Netbeans Σν NetBeans είλαη έλα επηηπρεκέλν εξεπλεηηθφ έξγν αλνηρηήο πεγήο (open source) κε κεγάιν αξηζκφ ρξεζηψλ, κηα αλαπηπζζφκελε θνηλσλία, θνληά ζηνπο 100 (θαη πιένλ!) ζπλεξγάηεο Σελίδα 66

67 παγθνζκίσο. Ζ Sun Microsystems ίδξπζε ην εξεπλεηηθφ έξγν αλνηρηήο πεγήο NetBeans ηνλ Ηνχλην ηνπ 2000 θαη ζπλερίδεη λα είλαη ν θχξηνο αλάδνρνο. ήκεξα δχν εξεπλεηηθά έξγα ππάξρνπλ: Σν NetBeans IDE θαη ην NetBeans Platform. Tν NetBeans IDE είλαη έλα πεξηβαιινληηθφ αλάπηπγκα IDE - έλα εξγαιείν ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο γηα λα γξάςνπλ, λα θάλνπλ compile, debug θαη λα αλαπηχμνπλ πξνγξάκκαηα. Δίλαη γξακκέλν ζε Java - αιιά κπνξεί λα ππνζηεξίμεη φιεο ηηο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ. Τπάξρεη επίζεο έλαο κεγάινο αξηζκφο ππνκνλάδσλ (modules) πνπ βνεζάλε ζηελ επέθηαζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ NetBeans IDE. To NetBeans IDE είλαη έλα ειεχζεξν πξνηφλ δίρσο πεξηνξηζκνχο ζηνλ ηξφπν ρξεζηκνπνίεζήο ηνπ. Γηαζέζηκν επίζεο είλαη ην NetBeans Platform; έλα εθηαηφ ζεκέιην απνηεινχκελν απφ ππνκνλάδεο (modular) πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζαλ βάζε ινγηζκηθνχ γηα ηε δεκηνπξγία κεγάισλ επηηξαπέδησλ (desktop) εθαξκνγψλ. Οη ISV ζπλεξγάηεο δηαζέηνπλ πξνζζήθεο, επηπξφζζεηα πξνγξάκκαηα (plugins) πνπ εχθνια ζπλελψλνληαη ζην Platform θαη κπνξνχλ επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ αλάπηπμε άιισλ εξγαιίσλ θαη ιχζεσλ. Καη ηα δχν ηα πξνηφληα είλαη αλνηρηήο πεγήο (open source) θαη ειεχζεξα γηα εκπνξηθή ή κε ρξήζε. Ο θψδηθαο πεγήο (source code) είλαη δηαζέζηκνο γηα επαλαρξεζηκνπνίεζε θάησ απφ ην Common Development and Distribution License (CDDL). Σν netbeans.org είλαη ην ζπίηη ηεο NetBeans θνηλφηεηα αλνηρηήο πεγήο (open source community) ε νπνία είλαη αθνζησκέλε ζην ρηίζηκν ελφο παγθνζκίαο ηάμεσο IDE. Σν netbeans.org επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο πεξηζζφηεξσλ απφ 160 ρσξψλ παγθνζκίσο λα είλαη ζε επαθή κε πεγέο γλψζεσλ θαη άηνκα πνπ πεξηβάιινπλ ην NetBeans. Δδψ κπνξείηε λα θαηεβάζεηε ηηο ηειεπηαίεο εθδφζεηο ηνπ NetBeans, λα δηαβάζεηε online έγγξαθα ππνζηήξημεο, λα θαιιηεξγήζεηε ηηο πξνζσπηθέο ζαο γλψζεηο πάλσ ζηε Java, λα ελεκεξψλεζηε γηα ηηο ηειεπηαίεο εμειίμεηο, λα ιάβεηε κέξνο ζε mailing list, λα ζπλεηζθέξεηε κε δηθφ ζαο θψδηθα, λα κάζεηε γηα ηα άηνκα πνπ ζπλδένληαη κε ην εξεπλεηηθφ έξγν, λα θάλεηε λέεο επαθέο, θαη πνιιά άιια. Σν NetBeans δηαζέηεη κηα πνηθηιία απφ mailing lists πνπ ππάξρνπλ γηα λα εμππεξεηήζνπλ ην επίπεδν ελδηαθέξνληφο ζαο θαη λα δηεπθνιχλνπλ ηελ επηθνηλσλία αλάκεζα ζηνπο ρξήζηεο ηνπ Σελίδα 67

68 NetBeans. Γείηε ηα mailing lists ηνπ NetBeans ζηε ζειίδα γηα λα βξείηε πεξηζζφηεξα πάλσ ζηα NetBeans mailing lists. [netbeans.org] Σν πεξηβάιινλ ηνπ NetBeans απαηηεί θάζε πξφγξακκα java, αθφκα θαη ην πην απιφ, λα μεθηλάεη κε ηελ δεκηνπξγία ελφο project ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεη φια ηα αξρεία πνπ ζα ζρεηίδνληαη κε ηελ ιεηηνπξγηθφηεηα ηεο εθαξκνγήο. Όηαλ ε εθαξκνγή δεκηνπξγεζεί θαη δνθηκαζηεί κε επηηπρία κέζα απφ ην πεξηβάιινλ ηνπ NetBeans, έλα αξρείν κε ην ίδην φλνκα φπσο εθείλν ηεο εθαξκνγήο θαη κε.jar θαηάιεμε ζα έρεη δεκηνπξγεζεί. Σν.jar αξρείν είλαη ε ηειηθή θαη εθηειέζηκε κνξθή ηεο εθαξκνγήο. Γελ ππάξρνπλ αξρεία κε θαηάιεμε.exe φηαλ δεκηνπξγνχκε εθαξκνγέο κε ηελ Java. Σελίδα 68

69 Υαξαθηεξηζηηθά ηνπ NetBeans Πεξηβάιινλ : εχθνια δηακνξθψζηκε γξαθηθή δηεπαθή θαη δπλαηφηεηα επεθηάζεσλ κέζσλέσλ plugins. Project System: Γεκηνπξγία θαη δηαρείξηζε ινγηθψλ ελνηήησλ πνπ πεξηέρνπλ πνιιά Java αξρεία Αλάπηπμε Web εθαξκνγψλ : ππνζηεξίδεη ηα J2EE 1.3 θαη 1.4 standards Αλάπηπμε ππεξεζηψλ ηζηνχ (Web Services) : νδεγνί ( wizards ) γηα ηε δεκηνπξγία web services θαη ( wizards ) γηα ηε δεκηνπξγία web services θαη εξγαιεία γηα ην έιεγρν ιεηηνπξγίαο (testing) πθηζηάκελσλ web services. Δπεμεξγαζηήο πεγαίνπ θψδηθα (Code Editor): νπηηθέο ελδείμεηο ζπληαθηηθνχ ( Syntax highlighting) γ η α J ava, XML, HTML, CSS, J SP. Δξγαιείν παξαθνινχζεζεο ξνήο εθηέιεζεο θψδηθα (Debugger): επηηξέπεη ηε βήκα πξνο βήκα παξαθνινχζεζε ηεο εθηέιεζεο ελφο πξνγξάκκαηνο, ησλ ηηκψλ πνπ παίξλνπλ επηιεγκέλεο κεηαβιεηέο, θιπ GUI Builder: WYSIWYG ζρεδηαζηήο κε πξν εγθαηεζηεκέλαφια ηα Swing θαη AWT components (textboxes, buttons, lists,...) Τπνζηήξημε ειέγρνπ εθδφζεσλ (Version control): έλα ρξήζηκν εξγαιείν πνπ δηεπθνιχλεη ηελ αλάπηπμε ινγηζκηθνχ απφ νκάδα πξνγξακκαηηζηψλ. NetBeans Mobility Pack: εχθνιε δεκηνπξγία θαη έιεγρνο Java ME εθαξκνγψλ γηα Java ζπκβαηέο ζπζθεπέο [Γ. Γαβαιάο] Σελίδα 69

70 Eclipse To Eclipse είλαη πξνγελέζηεξν ηνπ NetBeans θαη έρεη θηάζεη ζε έλα πνιχ ηθαλνπνηεηηθφ επίπεδν σξίκαλζεο, αλ θαη αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα ιαλζάξνληαη λέεο εθδφζεηο πνπ ην βειηηψλνπλ θαη ηνπ πξνζζέηνπλ ιεηηνπξγηθφηεηα. Δίλαη ην εξγαιείν επηινγήο ηεο πιεηνλφηεηαο ησλ Java developers παγθνζκίσο.. Γηαηίζεηαη ηφζν γηα ηελ πιαηθφξκα ησλ Windows φζν θαη γηα άιιεο πιαηθφξκεο φπσο ην Linux θαη ην Unix κε πνιχ έπθνιν ηξφπν εγθαηάζηαζεο eclipse.org/downloads Eclipse είλαη έλα νινθιεξσκέλν πεξηβάιινλ αλάπηπμεο (IDE). Βαζηθφο ζθνπφο ησλ IDE είλαη λα επηηαρχλνπλ ηελ πξνγξακκαηηζηηθή δηαδηθαζία θαη λα παξέρνπλ εξγαιεία πνπ δηεπθνιχλνπλ ηελ ζπγγξαθή θψδηθα. Υαξαθηεξηζηηθά παξαδείγκαηα ηέηνησλ ελζσκαησκέλσλ εξγαιείσλ είλαη ν debugger, ε απηφκαηε ζπκπιήξσζε (π.ρ κεηαβιεηψλ, ζπλαξηήζεσλ), ε δεκηνπξγία documentation θιπ. Όπσο ηα πεξηζζφηεξα IDE, έηζη θαη ην eclipse παξέρεη ππνζηήξημε γηα έλα κεγάιν ζχλνιν γισζζψλ πξνγξακκαηηζκνχ. Σν eclipse έγηλε πεξηζζφηεξν γλσζηφ γηα ηε ζπγγξαθή πξνγξακκάησλ πνπ ήηαλ γξακκέλα ζηελ γιψζζα πνπ είλαη γξακκέλν θαη ην ίδην, ηελ java. Πιένλ φκσο, κέζσ δηαθφξσλ επεθηάζεσλ (extensions) είλαη αξθεηά δηαδεδνκέλε πιαηθφξκα θαη ηελ γηα ηελ ζπγγξαθή πξνγξακκάησλ γηα android (java,xml) θαη γηα web (php, javascript, css) θπι. Πεξηέρεη κηα βάζε εξγαζίαο θαη έλα επεθηάζηκν ζχζηεκα plug-in γηα ηελ πξνζαξκνγή ηνπ πεξηβάιινληνο. Με ηε βνήζεηα ησλ δηαθφξσλ plug-ins, ην Eclipse κπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ ζε άιιεο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ: Ada, ΑΒΑΡ, C, C ++, COBOL, Fortran, Haskell, ην JavaScript, Lasso, Lua, Φπζηθφ, Perl, PHP, Prolog, Python, R, Ruby, Clojure, Groovy, θαη Erlang. Μπνξεί επίζεο λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα αλαπηπρζνχλ ηα παθέηα γηα ην ινγηζκηθφ Mathematica. Σελίδα 70

71 Ζ αξρηθή βάζε θψδηθα πξνήιζε απφ ηελ IBM VisualAge. Σν Eclipse θηη αλάπηπμεο ινγηζκηθνχ (SDK), ην νπνία πεξηιακβάλεη ηα εξγαιεία αλάπηπμεο ηεο Java, πξννξίδεηαη γηα πξνγξακκαηηζηέο Java. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα επεθηείλνπλ ηηο ηθαλφηεηέο ηνπ κε ηελ εγθαηάζηαζε plug-ins πνπ γξάθηεθαλ γηα πιαηθφξκα Eclipse, φπσο θαη κε ηελ αλάπηπμε εξγαιείσλ γηα άιιεο γιψζζεο πξνγξακκαηηζκνχ, θαη κπνξνχλ λα γξάςνπλ θαη πξνζζέζνπλ δηθά ηνπο plug-in. Εκδίδεηαι ζύμθφνα με ηοσς όροσς ηοσ Eclipse Public License, Eclipse SDK είναι ελεύθερο και ανοικηού κώδικα λογιζμικό (αν και είναι αζσμβίβαζηο με ηην GNU General Public License). Ήηαν ένα από ηα πρώηα IDEs να ηρέτει κάηφ από GNU Classpath. [wikipedia.org] Βήμαηα ςλοποίηζηρ eclipse εθαπμογήρ Πξηλ ηελ πινπνίεζε νπνηνπδήπνηε project, είλαη απαξαίηεην λα αθνινπζήζνπκε ηα παξαθάησ βήκαηα γηα ηελ εγθαηάζηαζε ησλ απαξαίηεησλ πξνγξακκάησλ πξηλ νδεγεζνχκε ζηελ πινπνίεζε ηνπ project ζε πεξηβάιινλ eclipse. 1. Καηεβάδνπκε θαη εγθαζηζηνχκε ην JDK (Java SE Development Kit) 2. Καηεβάδνπκε θαη εγθαζηζηνχκε ηo Android SDK. ην ηέινο ηεο εγθαηάζηαζεο δερφκαζηε λα ηξέμνπκε ην "SDK Manager" εθείλε ηελ ζηηγκή. Σελίδα 71

72 3. ην SDK Manager επηιέγνπκε ηα παθέηα πνπ ζέινπκε λα εγθαηαζηήζνπκε Πην ζπγθεθξηκέλα, απφ ηα Tools πξέπεη λα εγθαηαζηήζνπκε θαη ην Android SDK Platformtools. ηνλ θάθειν κε ηελ ηειεπηαία έθδνζε ηνπ Android (φηαλ γξάθηεθε ην άξζξν ήηαλ ε 4.1.2), ζα επηιέμνπκε ηα "Documentation for Android SDK, SDK Platform, Samples for SDK, θαη Google APIs." ηνλ θάθειν Android 2.1 επηιέγνπκε φια ηα πεξηερφκελα ηνπ. Σέινο παηάκε Install packages. Σελίδα 72

73 4. Πξνζζέηνπκε ζηελ environment κεηαβιεηή PATH, ηα directories πνπ νδεγνχλ ζηνπο θαθέινπο "tools" θαη "platform-tools". Απηφ ην θάλνπκε γηα λα έρνπκε εχθνιε πξφζβαζε ζηα command-line εξγαιεία πνπ πεξηέρνπλ. Γεμί θιηθ ζην Computer, Properties, Advanced System Settings, Environment Variables, επηιέγνπκε ηελ κεηαβιεηή "path", θαη ηελ θάλνπκε "edit". Πξνζζέηνπκε ζην ηέινο ηεο ηα 2 directories. Οη ηηκέο ρσξίδνληαη κε ";" νπφηε ην θνκκάηη πνπ πξνζζέζακε είλαη ην εμήο: ;C:\Program Files\Android\android-sdk\tools;C:\Program Files\Android\androidsdk\platform-tools 5. Καηεβάδνπκε ηo Eclipse Classic. Tν θάλνπκε extract, θαη κεηαθέξνπκε ηνλ θάθειν "eclipse" κέζα ζην Program Files. ηελ ζπλέρεηα δεκηνπξγνχκε έλα Shortcut ηνπ eclipse.exe ζην Desktop καο. 6. ηελ ζπλέρεηα πξέπεη λα εγθαηαζηήζνπκε ην ADT Plugin ζην Eclipse. Σελ πξψηε θνξά πνπ ην ηξέρνπκε επηιέγνπκε έλα θάθειν ζην νπνίν ζα απνζεθεχνπκε ηα projects καο ην νπνίν ηνλ θάλνπκε θαη "default". Αλνίγνπκε ην Eclipse, πάκε Help, Install New Software. Παηάκε "Add" πάλσ δεμηά, θαη ζπκπιεξψλνπκε γηα φλνκα "ADT Plugin" θαη γηα URL ην: Δπηιέγνπκε ηηο δχν επηινγέο πνπ ζα καο εκθαληζηνχλ θαη παηάκε "Next >". πλερίδνπκε απνδερφκελνη ηνπο φξνπο ρξήζεο, θαη κφιηο παηήζνπκε "Finish" ην Eclipse ζα θαηεβάζεη θαη Σελίδα 73

74 ζα εγθαηαζηήζεη ηα επηιεγκέλα παθέηα. Αλ καο εκθαληζηεί Security Warning ην απνδερφκαζηε. Μφιηο ηειεηψζεη ε εγθαηάζηαζε θάλνπκε Restart ζην eclipse. Σέινο πεγαίλνληαο Window - Preferences - Android, επηβεβαηψλνπκε φηη ην SDK Location πνπ εκθαλίδεηαη είλαη ην ζσζηφ. Παπάδειγμα ςλοποίηζηρ εθαπμογήρ Hello World ζηο eclipse: Αλνίγνπκε ην Eclipse θαη πάκε File -> New -> Project -> Android -> Android Application Project. ηελ ζπλέρεηα αθνινπζνχκε ηνλ Wizard πνπ καο εκθαλίδεηαη. Σελίδα 74

75 Application Name ζα είλαη ην φλνκα ηεο εθαξκνγήο καο, ην package name πξέπεη λα είλαη ηεο κνξθήο "θάηη.θάηη" (π.ρ. com.mycorp.myproject) Build SDK επηιέγνπκε ηο ηελεςηαίο διαθέζιμο SDK (4.1.2/4.2), θαη Min SDK επιλέγοςμε ηην πιο παλιά έκδοζη Android πος θέλοςμε να ςποζηηπίξοςμε (εκείο δηαιέγνπκε Android 2.1 σο min sdk) Σελίδα 75

76 ην επφκελν βήκα έρνπκε ηελ δπλαηφηεηα λα επηιέμνπκε εικονίδιο γηα ηελ εθαξκνγή καο. Δπίζεο κπνξνχκε λα δηαιέμνπκε θαη λα παξακεηξνπνηήζνπκε θάπνην απφ ηα πξνεπηιεγκέλα εηθνλίδηα. ηελ ζπλέρεηα βεβαησλφκαζηε φηη είλαη επηιεγκέλν ην "Create Activity", θαη ην BlankActivity, παηάκε Next, θαη αθήλνπκε ηηο default ξπζκίζεηο γηα ηελ activity. Σελίδα 76

77 Σέινο (αν απαιηηθεί θάπνηα Android Support library) ηελ θάλνπκε εγθαηάζηαζε. Δλαιιαθηηθά κπνξνχκε λα ηξέμνπκε ηνλ SDK Manager θαη λα θάλνπκε ηελ εγθαηάζηαζε απφ εθεί. Παξαηεξνχκε φηη αξηζηεξά ζηνλ Package explorer έρεη "θηηαρηεί" ην project καο. Πεξηέρεη πνιιά directories, θαη πνιιά αξρεία πνπ ζα δνχκε ζηελ ζπλέρεηα. Σελίδα 77

78 Αλνίγνληαο ην αξρείν res -> layout ->activity_main.xml εκθαλίδεηαη ηο UI ηηρ εθαπμογήρ μαρ, ην νπνίν κπνξνχκε λα ην αιιάμνπκε είηε "ζέξλνληαο" components απφ ηελ Palette, είηε αιιάδνληαο θαηεπζείαλ ην θείκελν ηνπ activity_main.xml (αιιάδνληαο απφ ηα θάησ tabs) Βιέπνπκε φηη ην "θείκελν" πνπ ζα έρεη ε εθαξκνγή καο, βξίζθεηαη ζηην μεηαβληηή με όνομα "hello_world", ηύπος "string". Πάκε ζην αξρείν values ->strings.xml, βξίζθνπκε ηελ κεηαβιεηή "hello_world" θαη κπνξνχκε λα αιιάμνπκε αλ ζέινπκε ην πεξηερφκελν ηεο. Σελίδα 78

79 Σελ εθαξκνγή καο κπνξνχκε λα ηελ ηξέμνπκε είηε ζηον Android emulator, είηε ζηην Android ζςζκεςή μαρ μέζω usb, είηε ζηην Android ζςζκεςή μαρ μέζω wifi ε πξψηε θάζε ζα δνχκε πώρ θηιάσνοςμε έναν Android emulator ζηον οποίο θα ηπέξοςμε ηην εθαπμογή μαρ. Window -> AVD Manager -> New, ζπκπιεξψλνπκε έλα φλνκα, ηελ έθδνζε ηνπ Android πνπ ζέινπκε λα ηξέρεη (4.1.2), ηελ αξρηηεθηνληθή ηεο CPU, (γηα ηελ ψξα ARM), ην κέγεζνο ηεο εηθνληθήο θάξηαο SD (10ΜΒ αξθνχλ), θαζψο θαη ηελ αλάιπζε ηεο νζφλεο (wvga). Μφιηο ηα ζπκπιεξψζνπκε επηιέγνπκε Create AVD Σελίδα 79

80 Σέινο επηζηξέθνπκε ζην project καο, θαη πάκε Run -> Run (Ctrl+F11). Ο emulator ζα μεθηλήζεη (αξγεί ιίγν) θαη αθνχ αλνίμεη ζα ηξέμεη ηελ εθαξκνγή καο: Τπέσοςμε ηην εθαπμογή ζηην ζςζκεςή μαρ: Κάηη ηέηνην απαηηεί λα εγθαηαζηήζνπκε ηνπο adb drivers ηεο ζπζθεπήο καο. Μία αλαδήηεζε γηα adb drivers + ην κνληέιν ηνπ θηλεηνχ καο ζα καο δψζεη ηνπο drivers πνπ ρξεηαδφκαζηε. Βάδνπκε ην θηλεηφ καο ζε Development mode (ελεξγνπνηνχκε ην USB debugging απ ηηο ξπζκίζεηο ηεο ζπζθεπήο καο) Σελίδα 80

81 ηελ ζπλέρεηα επηιέγνληαο Run ζηο Eclipse ε εθαξκνγή ζα ηξέμεη ζην θηλεηφ καο: Σέινο κπνξνχκε λα ηξέμνπκε ηηο εθαξκνγέο καο μέζω WiFi ζηελ ζπζθεπή καο, κε ην WiFi ADB (απαηηεί Root) Ionic Σν Ionic είλαη έλα εξγαιείν αλνηθηνχ θψδηθα γηα ηελ αλάπηπμε εθπιεθηηθψλ native θαη πβξηδηθψλ εθαξκνγψλ γηα θηλεηά κε γιψζζεο HTML, JavaScript θαη CSS. Μεξηθά απφ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ Ionic πνπ ην θαζηζηά εμαηξεηηθφ είλαη [Srishti Innovative,2014]: Σελίδα 81

82 Γίλεη έκθαζε πεξηζζφηεξν ζηελ δεκηνπξγία πβξηδηθψλ native εθαξκνγψλ, παξά ζηηο ηζηνζειίδεο γηα θηλεηά ηειέθσλα. Πξνζαλαηνιίδεηαη ζην ζρεδηαζκφ θαη ηηο επηδφζεηο. Δζηηάδεη ζην κέιινλ, φπνπ νη θηλεηέο ζπζθεπέο ζα κπνξνχζαλ λα θάλνπλ εθηελή ρξήζε ηεο HTML5 Πξφθεηηαη γηα έλα θνπηνπξηζηηθφ εξγαιείν πνπ ππνζηεξίδεη θαιχηεξα ηα ios 6+ θαη Android 4.1+ αιιά δελ πξνζθέξεη ππνζηήξημε γηα παιαηφηεξεο γεληάο ζπζθεπέο θηλεηψλ ηειεθψλσλ. Τπάξρνπλ πνιινί ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο ην Ionic ζεσξείηαη κηα εμαηξεηηθή επηινγή γηα ηελ αλάπηπμε εθαξκνγψλ γηα θηλεηά κε HTML5. Δίλαη εξγαιείν αλνηρηνχ θψδηθα (άδεηα MIT) κε κηα εηδηθή θνηλφηεηα αλάπηπμεο πνπ επηηξέπεη ηε κεηαθνξά γλψζεσλ θαη ηελ αληαιιαγή βέιηηζησλ πξαθηηθψλ. Γεθπξψλεη ην ράζκα κεηαμχ web θαη native εθαξκνγψλ πξνζθέξoληαο πινχζηα, native ζηηι θαη αιιειεπηδξάζεηο. Υαπακηηπιζηικά: Υξήζε βηβιηνζήθεο AngularJS ηεο Google Πνιιά ελζσκαησκέλα ζηνηρεία Τπνζηήξημε ios Τπνζηήξημε Android Τπνζηήξημε PhoneGap Μνλάδα δνθηκαζίαο θψδηθα Σεθκεξίσζε Παξαδείγκαηα Πεπιλαμβάνονηαι ζηοισεία: Κνπκπηά Λίζηεο Έληππα Κάξηεο Σελίδα 82

83 Δλαιιαγέο Checboxes Κνπκπηά Ραδηνθψλνπ Ρπζκηζηηθά εχξνπο Μπάξεο Τπνζέιηδν χζηεκα Grid Υλοποίηζη Ionic mobile εθαπμογήρ 1. Δγθαηάζηαζε $ npm install -g cordova ionic Αξρηθά πξέπεη λα γίλεη εγθαηάζηαζε ηνπ Node.js.κέζα απφ ηελ επίζεκε κε ζειίδα ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί ε εγθαηάζηαζε ησλ ηειεπηαίσλ εθδφζεσλ ησλ Cordova θαη Ionic command-line tools. Ηδηαίηεξε ζεκαζία πξέπεη λα δνζεί ζηελ εγθαηάζηαζε απαηηήζεσλ γηα Αndroid θαη ios πιαηθφξκεο. 2. Έλαξμε project $ ionic start myapp tabs Σελίδα 83

84 Δημιουργία ενόσ Ionic project χρηςιμοποιώντασ υπάρχοντα πρότυπα, ή επίλεγοντασ κενό για τη δημιουργία νέου. 3. Δθηέιεζε $ cd myapp $ ionic platform add ios $ ionic build ios $ ionic emulate ios Κσδηθνπνίεζε, έιεγρνο θαη εθηέιεζε ηεο Ionic εθαξκνγήο κε ην θαηάιιειν ionic εξγαιείν (ή ρξεζηκνπνηψληαο θαηεπζείαλ ηελ πιαηθφξκα Cordova). Παπάδειγμα ςλοποίηζηρ εθαπμογήρ Hello World ζε Ionic: app.js: Γράυηε ηον κώδικα όπφς παρακάηφ ζηην JS / app.js. Προζαρηήζεηε ηον ακόλοσθο κώδικα ζηον σπάρτονηα κώδικα.controller( "HelloCtrl", [ '$scope', function( $scope ) { $scope.firstname = ''; } ]) Έηζη, ν ζπλνιηθφο θψδηθαο ζε app.js ζα κνηάδεη σο εμήο: Σελίδα 84

85 angular.module('starter', ['ionic']).run(function($ionicplatform) { $ionicplatform.ready(function() { // Hide the accessory bar by default (remove this to show the accessory bar above the keyboard // for form inputs) if(window.cordova && window.cordova.plugins.keyboard) { cordova.plugins.keyboard.hidekeyboardaccessorybar(true); } if(window.statusbar) { // Set the statusbar to use the default style, tweak this to // remove the status bar on ios or change it to use white instead of dark colors. StatusBar.styleDefault(); } }); }).controller( "HelloCtrl", [ '$scope', function( $scope ) { $scope.firstname = ''; }]) index.html: Γξάςηε ηα αθφινπζα ζην index.html αλάκεζα ζε ion-content εηηθέηεο. <div class="list" ng-controller="helloctrl"> <label class="item item-input"> <input type="text" placeholder="type Your Name" ng-model="firstname"> </label> <h2>hello, {{firstname}}</h2> </div> Οι παθιαςμένοι ςχεδιαςτέσ native εφαρμογών θα αγαπήςουν το Ionic καθώσ τουσ επιτρέπει να προςαρμόςουν τη διάταξη τησ αρεςκείασ τουσ, χωρίσ να χρειάζεται να τροποποιήςουν περίπλοκα components κάποιου άλλου και, ενδεχομένωσ, να ςπάςoυν τη λειτουργικότητα τησ εφαρμογήσ. 5.3 Αμηνπνίεζε ηνπ κνληέινπ ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο από Οξγαληζκνύο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Ο Γήκνο Ππιαίαο-Υνξηηάηε θαηάθεξε λα δεκηνπξγήζεη ηελ απαξαίηεηε ππνδνκή ζην Γήκν γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ κνληέινπ ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο κε ηελ πιαηθφξκα αζχγρξνλεο Σελίδα 85

86 ηειεθπαίδεπζεο elearning.pilea-hortiatis.gr. Ζ ζπγθεθξηκέλε πιαηθφξκα είλαη βαζηζκέλε ζε ειεχζεξν ινγηζκηθφ αλνηθηνχ θψδηθα θαη πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα γηα θάζε ρξήζηε, κέζσ κηαο ζεηξάο Γηαδξαζηηθψλ Μαζεκάησλ, λα βειηηψζεη απφ ηνλ ρψξν ηνπ νπνηαδήπνηε ζηηγκή ζειήζεη θαη ρσξίο θακία νηθνλνκηθή επηβάξπλζε, ηηο δεμηφηεηεο ηνπ ζηελ ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. Σελίδα 86

87 H εθαξκνγή ηεο αζχγρξνλεο ηειεθπαίδεπζεο πξνζθέξεη καζήκαηα ζηε ρξήζε ηνπ Λεηηνπξγηθνχ πζηήκαηνο Windows 7, ηεο ζνπίηαο εθαξκνγψλ γξαθείνπ Microsoft Office 2007 θαη 3 εθαξκνγψλ γξαθείνπ ηεο ζνπίηαο ειεχζεξνπ ινγηζκηθνχ LibreOffice. Σα καζήκαηα πεξηιακβάλνπλ ηηο παξαθάησ ελφηεηεο θαη φζνλ αθνξά ζηα 7 πξψηα καζήκαηα βαζίδνληαη πάλσ ζηελ χιε ησλ εμεηάζεσλ ηνπ πηπρίνπ ECDL: 1. Βαζηθέο Έλλνηεο Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ 2. Υξήζε Τπνινγηζηή θαη Γηαρείξηζε Αξρείσλ (MS Windows 7) 3. Δπεμεξγαζία Κεηκέλνπ (MS Word) 4. Τπνινγηζηηθά Φχιια (MS Excel) 5. Υξήζε Βάζεσλ Γεδνκέλσλ (MS Access) 6. Παξνπζηάζεηο (MS PowerPoint) 7. Πινήγεζε ζηνλ Ηζηφ θαη Δπηθνηλσλία (MS Outlook & Internet Explorer) 8. Δπεμεξγαζηήο θεηκέλνπ (LibreOffice) 9. Τπνινγηζηηθά Φχιια (LibreOffice) Σελίδα 87

88 10. Παξνπζηάζεηο (LibreOffice) To πηπρίν ECDL είλαη επξέσο απνδεθηφ θαη πηζηνπνηεί φηη ν θάηνρφο ηνπ θαηέρεη ηηο βαζηθέο δεμηφηεηεο ζηε ρξήζε Ζ/Τ θαη είλαη ζε ζέζε λα ρξεζηκνπνηεί ηνλ ππνινγηζηή ζηηο θχξηεο Σελίδα 88

89 εθαξκνγέο απηνκαηηζκνχ γξαθείνπ (Microsoft Office) θαζψο θαη ηηο βαζηθέο ππεξεζίεο ηνπ Γηαδηθηχνπ (Microsoft Internet Explorer). Σν LibreOffice είλαη ε ειεχζεξε, πνιπδχλακε (power-packed) ζνπΐηα πξνζσπηθήο παξαγσγηθφηεηαο Αλνηθηνχ Κψδηθα, ε νπνία παξέρεη εθαξκνγέο γηα φιε ηελ παξαγσγή εγγξάθσλ θαζψο θαη γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ δηαρείξηζεο δεδνκέλσλ. Ζ θάζε ελφηεηα καζεκάησλ είλαη ρσξηζκέλε ζε θεθάιαηα ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ: 1. Ζιεθηξνληθά έγγξαθα θαζνδήγεζεο κε εηθφλεο ηα νπνία κπνξνχλ λα εθηππσζνχλ απφ ηνλ καζεηεπφκελν. 2. Πεξηζζφηεξεο απφ 20 ψξεο δηαδξαζηηθψλ video πνπ θαζνδεγνχλ ηνλ καζεηεπφκελν θαη επεμεγνχλ ιεπηνκεξψο ηελ θάζε ελέξγεηα. 3. Quiz απηνεμέηαζεο γηα λα δνθηκάζεη ηηο γλψζεηο ηνπ θαη ηελ θαηαλφεζε ηνπ θάζε θεθαιαίνπ ν καζεηεπφκελνο, κέζα απφ 1000 θαη πιένλ εξσηήζεηο. Σελίδα 89