UKUPAN BROJ OSVOJENIH BODOVA

Transcript

1 ŠIFRA DRŽAVNO TAKMIČENJE VIII razred UKUPAN BROJ OSVOJENIH BODOVA Test pregledala/pregledao Podgorica, godine

2 UPUTSTVO TAKMIČARIMA Zadatak Bodovi br Ukupno: Za izradu testa planirano je 120 minuta. - U toku izrade testa učenici mogu koristiti hemijsku olovku i kalkulator. - Mobilni telefoni i ostala pomagala nisu dozvoljeni za upotrebu.

3 1.Koliko se kubnih centimetara živine pare,pri normalnim uslovima može dobiti iz kapljice žive,teške 2grama? Ar(Hg)=200,6 g mol 2. Za potpunu oksidaciju 10 molova smješe propana i propina utroši se 46 molova kiseonika.koji je odnos propana i propina u smješi? 3. Slova u jednačinama zamijenite supstancama H 2 O, O 2, H 2, Na, Na 2 O Napišite naziv jedinjenja Đ. 2V + D 2G ; 4B + D 2A ; A + G 2Đ

4 4. Na raspolaganju su jedan atom kalcijuma,četiri atoma azota i jedanaest atoma kiseonika.sastavite formulu soli i oksida tako da potrošite sve atome. 5. Sagorijevanjem 2,5 mola jednog alkina dobije se 5 mola vode.odnos mase alkina i vode je 5:4,5. O kom je alkinu riječ? Ar(C) = 12g mol ; Ar(H) = 1g mol 6. Odgovorite sa DA ili NE a) U organskim jedinjenjima ugljenikov atom nije uvijek četvorovalentan DA NE b) Vodom se može gasiti plamen gasa koji gori iznad kalcijum-karbida DA NE c) U 2,2,5- trimetil heksanu nalaze se tri tercijarna atoma ugljkenika DA NE d) Da li je masa proizvoda sagorijevanja nafte veća od mase uzete nafte DA NE e) U molekulu tetrahlormetana su nepolarne veze DA NE

5 7. Dopunite jednačine datih hemijskih reakcija: a) CH 3 CH 2 CH 3 + O 2 b) C 2 H 5 OH + O 2 c) CH 3 CH=CH 2 + Cl 2 d) C 6 H Cl 2 e) C 6 H 6 + KMnO 4 8. Koliko je grama glukoze potrebno za alkoholno vrenje kako bi se dobilo 100 grama etanola? Mr(C 6 H 12 O 6 ) = 186g/mol ; Mr( C 2 H 5 OH) = 46g/mol 9. Koliko je grama tripostotnog rastvora natrijum-hidroksida(ω 1 =3%) potrebno za potpunu neutralizaciju 100 grama sirćeta (ω 2 = 5%). Mr( CH 3 COOH) = 60g/mol;Mr(NaOH) =40 g/mol.

6 10. Pored podataka u koloni A upišite broj kojim je označena supstanca koja mu odgovara iz kolone B. A B a) Rastvarač u proizvodnji boja... 1.glicerol b) Bezbojna uljasta tečnost... 2.etil-etanoat c) Boja... 3.minijum d) Otrovan... 4.oleinska kiselina e) Proizvodnja kozmetičkih preparata ,2-etan-diol 6.cink-oksid 11. Od čega se sastoje molekuli složenih proteina? 12. Objasni mehanizam otklanjanja nečistoća djelovanjem sapuna

7 Z A D A C I 1.Koliko se kubnih centimetara živine pare,pri normalnim uslovima može dobiti iz kapljice žive,teške 2grama? Ar(Hg)=200,6 g/mol V Hg =? m(hg)= 2 gr Vm = V(Hg) / n (Hg) ; V( Hg) = Vm n(hg) ; n(hg) = m(hg) / M(Hg) = 2g / 200,6 g/mol = 0,001 mol V(Hg) = 22,4 dm 3 /mol 0,001 mol = 0,0224 dm 3 1 dm 3 = 1000 cm 3 ; V(Hg) = 22,4 cm 3 10 poena 2.Za potpunu oksidaciju 10 molova smješe propana i propina utroši se 46 molova kiseonika.koji je odnos propana i propina u smješi? 1.korak: Napisati jednačine reakcija sagorijevanja propana i propina C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O C 3 H 4 + 4O 2 3CO 2 + 2H 2 O 2.korak: Rješavanje zadatka je najednostavnije ako se primijeni sistem,postavljane dvije jednačine sa dvije nepoznate.ako molove propana u smjesi označimo sa X,a molove propina sa Y,pa možemo da napišemo jednačinu: X + Y = 10 3.korak: Prema jednačini reakcije oksidacije propana vidi se da za oksidaciju 1 mola propana treba utrošiti 5 molova kiseonika.za oksidaciju X molova propana treba utrošiti 5X molova kiseonika. Prema jednačini reakcije oksidacije propina za oksidaciju 1 mola treba utrošiti 4 mola kiseonika.za oksidaciju Y molova propina potrebno je 4Y molova kiseonika. Na osnovu ovih podataka i činjenice da je ukupno utrošeno 46 mola kiseonika pa može da se napiše druga jednačina: 5X + 4Y = 46 4.korak: Rješavanjem ove dvije jednačine dobija se: X + Y = 10 5X + 4Y = X = 10 Y 5(10-Y) + 4Y = Y + 4Y = 46 X = 6 Y = 4 Smjesa ugljovodonika se sastoji od 6 mola propana i 4 mola propina 10 poena

8 3.Slova u jednačinama zamijenite supstancama H 2 O, O 2,H 2, Na, Na 2 O. Napišite naziv jedinjenja Đ. 2V + D 2G ; 4B + D 2A ; A + G 2Đ A= Na 2 O ; B=Na : D=O 2 ; G=H 2 O ; V=H 2 ; Đ= NaOH 2H 2 + O 2 2H 2 O ; 4Na + O 2 2Na 2 O ; Na 2 O +H 2 O 2NaOH 10 poena 4.Na raspolaganju su jedan atom kalcijuma,četiri atoma azota i jedanaest atoma kiseonika.sastavite formulu soli i oksida tako da potrošite sve atome. Ca(NO 3 ) 2 i N 2 O 5 5 poena 5.Sagorijevanjem 2,5 mola jednog alkina dobije se 5 mola vode.odnos mase alkina i vode je 5:4,5. O kom je alkinu riječ? Ar(C) = 12g/mol ; Ar(H) = 1g/mol; Ar(O) =16g/mol n(c x H 2x-2 ) = 2,5 mol ; n(h 2 O) = 5 mol m(c x H 2x-2 ) : m(h 2 O) = 5 : 4,5 m(c x H 2x-2 ) = 2,5 mol M(C x H 2x-2 ) m(h 2 O) =n M= 9 m(c x H 2x-2 ) = m(h 2 O 4,5 2,5 mol M(C x H 2x-2 ) : 90 g = 5 : 4,5 ; M(C x H 2x-2 ) = 40 g/mol Mr(C x H 2x-2 ) = x Ar(C) + (2x-2) Ar(H) = x 12 + (2x-2) 1 40 = 14 x -2 ; x = 3 C x H 2x-2 je C 3 H 4 propin 10 poena 6.Odgovorite sa DA ili NE a) U organskim jedinjenjima ugljenikov atom nije uvijek četvorovalentan DA NE b) Vodom se može gasiti plamen gasa koji gori iznad kalcijum-karbida DA NE c) U 2,2,5- trimetil heksanu nalaze se tri tercijarna atoma ugljkenika DA NE d) Da li je masa proizvoda sagorijevanja nafte veća od mase uzete nafte DA NE e) U molekulu tetrahlormetana su nepolarne veze DA NE 5 poena

9 7.Dopunite jednačine datih hemijskih reakcija: a) CH 3 CH 2 CH 3 +5 O 2 3 CO 2 + 4H 2 O b) C 2 H 5 OH +3 O 2 2CO 2 + 3H 2 O c) CH 3 CH=CH 2 + Cl 2 CH 3 -CH-CH 2 -Cl Cl d) C 6 H Cl 2 C 6 H 6 Cl 6 e) C 6 H 6 + KMnO 4 reakcija nije moguća 10 poena 8.Koliko je grama glukoze potrebno za alkoholno vrenje kako bi se dobilo 100 grama etanola? Mr(C 6 H 12 O 6 ) = 186g/mol ; Mr( C 2 H 5 OH) = 46g/mol m(c 6 H 12 O 6 ) =? m( C 2 H 5 OH)= 100 g xg 100g C 6 H 12 O 6 2C 2 H 5 OH + 2CO 2 180g/mol 46g/mol 180 g/mol : 2 46 g/mol = x g : 100g X = 195,65 grama 10 9.Koliko je grama tripostotnog rastvora natrijum-hidroksida(ω 1 =3%) potrebno za potpunu neutralizaciju 100 grama sirćeta (ω 2 = 5%). Mr( CH 3 COOH) = 60g/mol; Mr(NaOH) =40 g/mol. m(naoh (aq) ) = m(rastvor 1) -? m(naoh) = ω 1 m(rastvor 1) ω(naoh)= ω 1= 3% = 0,003 m( CH 3 COOH (aq) ) = m (rastvor 2) = 100g ω( CH 3 COOH) = ω 2 = 5% = 0,05 m( CH 3 COOH) = ω 2 m(rastvora 2) =0, = 5,0g 5,0 g ω 1 m(rastvor 1) CH 3 COOH + NaOH CH 3 COONa + H 2 O 5,o g : ω 1 m(rastvor 1) = 60g/mol : 40 g/mol 3 ω 1 m(rastvor 1) = 10 ; 3 0,03 m(rastvor 1) = 10 g m(rastvora 1) = 10g/0,09 = 111,11 grama 10

10 10.Pored podataka u koloni A upišite broj kojim je označena supstanca koja mu odgovara iz kolone B. A B a) Rastvarač u proizvodnji boja glicerol b) Bezbojna uljasta tečnost... 1,4 2.etil-etanoat c) Boja... 3,6 3.minijum d) Otrovan... 3,5 4.oleinska kiselina e) Proizvodnja kozmetičkih preparata ,2-etan-diol 6.cink-oksid Od čega se sastoje molekuli složenih proteina? Rješenje : Molekuli složenih proteina se sastoje od ostataka molekula proteina i od prostetičnih grupa.prostetične grupe kod složenih proteina mogu biti razne neorganske ili organske supstance kao što su :fosforna kiselina(kod fosfoproteina),neki lipid(kod lipoproteina),neki ugljeni hidrat(kod glikoproteina).. 5

11 12.Objasni mehanizam otklanjanja nečistoća djelovanjem sapuna Za uklanjanje nečistoća,sapuni se uvijek koriste u kombinaciji sa vodom.alkalne soli viših karboksilnih kiselina se rastvaraju u vodi pri čemu disosuju na pozitivne jone alkalnog metala i negativne karboksilatne jone.karboksilatni jon se sastoji od polarnog dijela(«glave») i nepolarnog dijela(«repa») CH 3 -CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH CH 2 COO - r e p glava Prilikom otklanjanja nečistoće,nepolarni dio karboksilatnog jona se rastvara u nečistoći koja je u cjelini nepolarna,a polarni dio u vodi koja je polarna.proticanjem vode karboksilatni joni otiču sa njom pvlačeći sa sobom molekule nečistoće. 5