ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ"

Transcript

1 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Η oικoλoγία τωv μικρoβίωv είvαι έvας καιvoύργιoς επιστημovικός κλάδoς, πoυ έχει πρόσφατα κερδίσει έδαφoς, λόγω της αvαγvώρισης ότι oι μικρoβιακές διαδικασίες παίζoυv σπoυδαίo ρόλo σε όλα τα oικoσυστήματα και τελικά στη διατήρηση τoυ περιβάλλovτoς στov πλαvήτη μας. Είναι γνωστό ότι μικροοργανισμοί έχουν απομονωθεί σε ένα ευρύ φάσμα βιοτόπων ως το έδαφος, ο αέρας, το ύδωρ και ότι υπάρχουν μικροοργανισμοί σε κάθε περιβάλλον. Ο ρόλoς των μικρoβίωv σχετίζεται άμεσα με τη γεvετική μεταβoλή στo περιβάλλov και τη σύγκρoυση πoυ έχει στηv εξέλιξη, στηv επιβίωση τωv oργαvισμώv και στη σταθερότητα τωv oικoσυστημάτωv. Η γνώση της oικoλoγίας τωv μικρoβίωv είvαι χρήσιμη στη βιoτεχvoλoγία και στη βιoμηχαvική μικρoβιoλoγία. Κάθε περιβάλλον αποτελεί ένα μικρο-οικοσύστημα που αποικείται από μικροοργανισμούς ως φυσιολογική χλωρίδα.η χλωρίδα αυτή προέρχεται από τον περιβάλλοντα χώρο στον οποίο εκτίθεται το οικοσύστημα αυτό, ήτοι έδαφος, ατμόσφαιρα, υδάτινο σύστημα. Κάθε τροποποίηση συνθηκών του οικοσυστήματος αυτού πχ, μεταφορά μικροβίων ανθρώπινες παρεμβάσεις, υγρασία, ph, φυσικοχημικοί παράγοντες, επιβαρύνει και διαταράσσει το οικοσύστημα. Στην περίπτωση των τροφίμων και των φαρμάκων,όπως θα εξηγηθεί εμπεριστατωμένα δια μέσω αυτού του βιβλίου δημιουργούνται επικίνδυνες αλλοιώσεις που ενέχουν κίνδυνο για την δημόσια υγεία. ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ Τα τρόφιμα που τρώμε είναι σπάνια στείρα μικροοργανισμών. Φέρουν τη μικροβιακή χλωρίδα που η σύνθεση της είναι πολύ διαφορετική από το ένα τρόφιμο στο άλλο. Οι παρόντες μικροοργανισμοί προέρχονται είτε από τη φυσική μικροχλωρίδα της πρώτης ύλης είτε εισάγονται κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, της σφαγής, της επεξεργασίας, της αποθήκευσης και της διανομής των τροφίμων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα τρόφιμα καταναλώνονται χωρίς καμία συνέπεια. Σε άλλες περιπτώσεις, οι μικροοργανισμοί φανερώνουν την παρουσία τους με τους ακόλουθους τρόπους: (α) με την πρόκληση της αλλοίωσης των τροφίμων, (β) με την πρόκληση της τροφογενούς λοίμωξης ή (γ), μπορούν να μετασχηματίσουν τα τρόφιμα με έναν ευεργετικό τρόπο, που καλείται ζύμωση τροφίμων. 66

2 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Αλλοίωση τροφών και συντήρηση Είναι γνωστό ότι γίνεται συστηματικά αποθήκευση των ξηρών καρπών, άλλων καρπών και των σιτηρών για τους χειμερινούς μήνες τόσον από τα θηλαστικά, όσον και από τον άνθρωπο. Με την πρόοδο στη γεωργία, η ασφαλής αποθήκευση της παραγωγής πλεονάσματος είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Οι μικροβιολογικές αρχές αναπτύχθηκαν εμπειρικά από τους ανθρώπους για να συλλάβουν ή να καθυστερήσουν τη φυσική διαδικασία της αποσύνθεσης. Πολλές μέθοδοι έχουν αναπτυχθεί για αυτόν το λόγο. Η συντήρηση τροφίμων εξαρτήθηκε κατά ένα μεγάλο μέρος από τη μείωση δραστηριοποίησης ύδατος (water activity) υπό μορφή ηλιακής ξήρανσης, αλατίσματος, συμπυκνωμένων ζαχαρωδών προϊόντων ή καπνίσματος στη φωτιά. Το αποτέλεσμα της εκθετικής ανάπτυξης του πληθυσμού και της αριθμητικής ανάπτυξης της γεωργικής παραγωγικότητας θα ήταν υπερπληθυσμός και μαζικός λιμός. Τον 19 αιώνα η ανάπτυξη των βιομηχανιών συντήρησης τροφίμων άρχισε. Η συστηματική βιομηχανοποιημένη κατάψυξη, κονσερβοποίηση και συντήρηση επέτρεψε την ευρεία και ασφαλή μεταφορά των τροφίμων από απομακρυσμένους παραγωγούς. Σήμερα, υπάρχουν αρκετά τρόφιμα για να θρέψουν τον παγκόσμιο πληθυσμό. Παρά τη γενική επάρκεια, αναγνωρίζεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι υποσιτιζόμενο. Αυτό υπολογίζεται στο 1/5 του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι σημαντικότερες απώλειες τροφίμων εμφανίζονται ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες κατά την προ - και την μετά - συγκομιδή περίοδο. Η απώλεια αυτή έχει υπολογιστεί σε 10% για τα δημητριακά, 20% για τα λαχανικά και περισσότερο από 25% για τα ιδιαίτερα ευαίσθητα στην αλλοίωση προϊόντα όπως τα ψάρια. Επίσης, έχει υπολογιστεί ότι οι απώλειες στα δημητριακά και τα λαχανικά στις αναπτυσσόμενες χώρες ανέρχονται σε 100 εκατομμύρια τόνους και θα ήταν αρκετές να θρέψουν 300 εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι σαφές ότι η μείωση τέτοιων απωλειών θα συμβάλει ουσιαστικά στη συμβολή της σίτισης του πληθυσμού. Ο αγροτροφικός τομέας είναι σημαντικής σπουδαιότητας για την ευρωπαϊκή και διεθνή οικονομία. Η οικονομική σημασία και η πανταχού παρουσία των τροφίμων στη ζωή μας συντείνουν στην ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου, και ειδικότερα των δημόσιων αρχών και των παραγωγών. Συμπερασματικά είναι κατανοητό ότι είναι αναγκαίες οι απλές, χαμηλού κόστους, αποτελεσματικοί μέθοδοι για την αποθήκευση και τη συντήρηση τροφίμων. Ασφάλεια τροφίμων Οι τροφές έχουν μια μακροχρόνια σχέση με τη μετάδοση των τροφογενών λοιμώξεων. Οι ειδικοί κανονισμοί σχετικά με την υγιεινή τροφίμων πρέπει να τηρηθούν. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO,1992) αναφέρει ότι: Η τροφική ασθένεια είναι ίσως το πιο διαδεδομένο πρόβλημα υγείας στο σύγχρονο κόσμο και μια σημαντική αιτία της μειωμένης οικονομικής παραγωγικότητας. 67

3 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Εικόνα 7. Σακχαρώδες τρόφιμο προς πώληση σε υπαίθρια αγορά Η καθιέρωση μιας ανεξάρτητης ευρωπαϊκής αρχής τροφίμων θεωρείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η πιο κατάλληλη απάντηση στην ανάγκη να εγγυηθεί ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας τροφίμων. Αυτή η αρχή θα επιφορτιζόταν με διάφορους βασικούς στόχους που περικλείουν τις ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές για όλες τις πτυχές σχετικά με την ασφάλεια τροφίμων (Εικόνα 7), τη λειτουργία γρήγορων και άγρυπνων συστημάτων, την επικοινωνία και το διάλογο με τους καταναλωτές στα ζητήματα ασφάλειας και εξυγίανσης τροφίμων καθώς επίσης και τη δικτύωση με τις εθνικές αντιπροσωπείες και τους επιστημονικούς οργανισμούς. Η ευρωπαϊκή αρχή τροφίμων θα παράσχει στην Επιτροπή την απαραίτητη ανάλυση. Μετά από το έγγραφο της Επιτροπής για το νόμο τροφίμων [ τελικό COM(97)176 ], και τις μετέπειτα διαβουλεύσεις, ένα νέο νομικό πλαίσιο θα προταθεί. Αυτό θα καλύψει το σύνολο της τροφικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής ζωικών τροφών, καθιερώνει ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας του καταναλωτή και αποδίδει σαφώς την αρχική ευθύνη για την ασφαλή παραγωγή τροφίμων στη βιομηχανία, τους παραγωγούς και τους προμηθευτές. Ο αποδοτικός έλεγχος των επιμολύνσεων και των υπολειμμάτων στα τρόφιμα είναι μια ουσιαστική συμβολή στη συντήρηση ενός υψηλού επιπέδου προστασίας καταναλωτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τρόφιμα ζωικής και φυτικής προέλευσης μπορούν να παρουσιάσουν τους εγγενείς κινδύνους, λόγω μικροβιολογικής επιμόλυνσης. Για να προστατεύσει τους καταναλωτές από τους μικροβιολογικούς κινδύνους στα τρόφιμα, η κοινοτική νομοθεσία καθορίζει τα πολυάριθμα μέτρα υγιεινής (οι βασισμένες στο HACCP αρχές, ο συστηματικός έλεγχος κρέατος κ.λπ...) αποκαλούμενα μικροβιολογικά κριτήρια. Τα μικροβιολογικά κριτήρια είναι εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην αξιολόγηση της ασφάλειας και της ποιότητας των τροφίμων. Ζύμωση τροφών Τα μικρόβια μπορούν εντούτοις να διαδραματίσουν κάποιο θετικό ρόλο στα τρόφιμα. Μπορούν να επηρεάσουν τα τρόφιμα αλλάζοντας τις ιδιότητές τους με έναν ευεργετικό τρόπο. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι ο Lactobacillus που χρησιμοποιούνται για την προετοιμασία του γιαουρτιού. Η διαδικασία αυτή καλείται ζύμωση τροφίμων. 68

4 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΦΑΡΜΑΚΩΝ & ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ Είναι γνωστό ότι στον άνθρωπο ανευρίσκονται περί τους με μικροοργανισμοί που είναι κατανεμημένοι σε διαφόρους οικοτόπους ως το δέρμα, το πεπτικό σύστημα,η στοματική κοιλότητα, η κολπική κοιλότητα. Η χλωρίδα των ανωτέρω οικοσυστημάτων αποτελείται από σαπρόφυτους μικροοργανισμούς, που σε ορισμένες περιπτώσεις συνυπάρχουν με παθογόνα μικρόβια η άλλους μικροοργανισμούς σε υγιείς φορείς μικροβίων. Στο δέρμα συνυπάρχουν αερόβιοι και αναερόβιοι μικροοργανισμοί. Συχνότερα απομονώνονται οι P.acnes, Staphylococcus και σπανιότερα οι Pseudomonas, Enterobacteriaceae.Είναι γεγονός ότι η χλωρίδα των χεριών στον άνθρωπο είναι ιδιαίτερα επιβαρυμένη σε μικροοργανισμούς λόγω επαφής μας με τις χειρολαβές, πόρτες,κουπαστή σκάλας κ.α. Η παρουσία των μικροοργανισμών της χλωρίδας αυτής πραγματοποιείται με καλλιέργεια σε στερεό θρεπτικό υλικό σε τριβλία. Στην στοματική κοιλότητα παρατηρούνται αερόβιοι και αναερόβιοι μικροοργανισμοί/ml.οι συνηθέστερα απαντώμενοι είναι κόκκοι Gram (+) και Gram (-) και βάκιλοι Gram (+) και Gram (-). Παθογόνοι μικροοργανισμοί ανευρίσκονται στο ρινοφάρυγγα, όπως Staphylococcus aureus και Neisseria meningitidιs. Το δέρμα και το τριχωτό της κεφαλής επιβαρύνεται με αιωρούμενους μικροοργανισμούς. Η πλουσιότερα σε μικροοργανισμούς χλωρίδα είναι η εντερική χλωρίδα χλωρίδα του παχέος εντέρου φέρει αφθονία μικροοργανισμών,ήτοι μικροοργανισμοί/g κοπράνων. Στην εντερική χλωρίδα απομονώνονται σαπρόφυτοι και παθογόνοι μικροοργανισμοί. Ο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της εντερικής χλωρίδας είναι τα αερόβια, κυρίως Enterobacteriaceae. Ενίοτε απομονώνονται οι παθογόνοι μικροοργανισμοί Pseudomonadaceae. Οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί φαίνεται σαφέστατα ότι υπερτερούν των αερόβιων (1000x) στην χλωρίδα του παχεος έντερου. Οι συνηθέστερα απαντώμενοι μικροοργανισμοί περιλαμβάνουν Clostridium;C.perfringens και Bacteroides;B.fragilis. Πλην όμως του ανθρώπου και τα ζώα μπορούν να αποτελέσουν πηγές μικροοργανισμών που προέρχονται από το πεπτικό τους σύστημα η την επιδερμίδα τους, και επομένως να επιμολύνουν φάρμακα, τρόφιμα, καλλυντικά. Οι μύγες μεταφέρουν σημαντικό αριθμό μικροοργανισμών ( μικροοργανισμοί) τόσον με τα κόπρανα αλλά και τα πόδια τους. 69

5 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Οι μολυσμένοι από τους υπονόμους και από την επαφή τους με το έδαφος ποντικοί και αρουραίοι μεταφέρουν μικροοργανισμούς με την επιδερμίδα(γούνα)και στην χλωρίδα των κοπράνων τους.σε περίπτωση επαφή τους με φάρμακα, τρόφιμα, καλλυντικά η τον άνθρωπο μπορούν να επιβαρύνουν με τραγικές συνέπειες τα οικοσυστήματα αυτά. Πρέπει λοιπόν να γίνεται συστηματικός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα και συστήματα που επιβαρύνονται μικροβιακά, ήτοι σωληνώσεις, δοχεία, τουρμπίνες, αναδευτές, δοχεία αποθήκευσης, τοίχοι, πάτωμα, σκούπες, βούρτσες, έτσι όπως επιβάλλεται από την νομοθεσία ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και προδιαγραφές του χώρου, αλλά και τον βαθμό της απαιτουμένης ασηψίας. Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι η μεγίστη ασηψία απαιτείται στον χώρο των χειρουργείων. Οι συνηθέστερα απαντώμενοι μικροοργανισμοί που επιβαρύνουν τρόφιμα,φάρμακα και καλλυντικά είναι (Πίνακας 10): Συνηθέστεροι μικροοργανισμοί σε τρόφιμα,φάρμακα και καλλυντικά Alcaligenes Alteromonas Bacillus Enterobacteriaceae, ήτοι Ε. coli, Shigella, Salmonella, Citrobacter, Klebsiella, Enterobacter, Erwinia, Serratia, Morganella, Hafnia, Edwardsiella, Providencia, Proteus, Yersinia Flavobacterium Micrococcaceae, ήτοι Micrococcus και Staphyloccus: S.aureus, S.epidermidis, S.saprophyticus Streptococcaceae, ήτοι Streptococcus, Leuconostoc, Pediococcus, Aerococcus, Gemella Peptococcaceae, ήτοι Ρeptococcus, Peptostreptococcus, Ruminococcus, Sarcina, Coprococcus Pseudomonas, ήτοι P.aeruginosa, P.fluorescens, P.putida, P.alcaligeneς P.cepacia, P.pseudoalcaligenes Xanthomonas Πίνακας 10. Συνηθέστεροι μικροοργανισμοί σε τρόφιμα,φάρμακα και καλλυντικά Υπάρχουν όμως μικροοργανισμοί που προκαλούν σπανιότερα επιμολύνσεις στα ανωτέρω οικοσυστήματα και αναφέρονται ως ασυνήθεις επιμολύνσεις από μικροοργανισμούς (Πίνακας 11). 70

6 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Ασυνήθεις μικροοργανισμοί σε τρόφιμα,φάρμακα και καλλυντικά Βάκιλοι Gram (+) μη σπορογόνοι, ήτοιlisteria, Erysipelothrix, Propionibacterium acnes,mycobacterium,streptococcus αιμολυτικοί Βάκιλοι Gram (+) σπορογόνοι, ήτοιβacillus anthracis, Clostridium perfringens, Clostridium tetani Βάκιλλοι Gram (-), ήτοιsalmonella, Brucella, Pasteurella, Yersinia Πίνακας 11. Ασυνήθεις μικροοργανισμοί σε τρόφιμα,φάρμακα και καλλυντικά Πρέπει να σημειωθεί ανάλογα με την προέλευση η ενδεχόμενη μικροβιακή επιβάρυνση του τελικού προϊόντος είναι διαφορετική. πχ. υπάρχουν φάρμακα και καλλυντικά φυτικής προέλευσης η άλλα που περιέχουν συστατικά ζωικής προέλευσης ως πλακούντα, ορό, αμνιακό υγρό. Δεν πρέπει να υποτιμάται το γεγονός ότι η μικροβιακή επιβάρυνση μπορεί να επέλθει μετά την παρασκευή και αποστείρωση του προϊόντος. Η διαδικασία εφαρμογής του καλλυντικού/φαρμάκου,η βρώση του τροφίμου/φαρμάκου, αν δεν τηρηθούν βασικοί κανόνες υγιεινής είναι κρίσιμες για την επιμόλυνση του προϊόντος. Η παθογόνος όμως δράση στον άνθρωπο εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες, που είναι η μικροβιακή ικανότητα στην δράση(virulence),ο βαθμός προσκόλλησης (Adherence)και ενδεχομένως διείσδυσης( Invasion) του μικροοργανισμού. Η πύλη εισόδου παίζει σημαντικό ρόλο διότι άλλοι μικροοργανισμοί εισέρχονται κατόπιν λύσης της συνεχείας του δέρματος και άλλοι από τους βλεννογόνους. Το μικροβιακό φορτίο είναι επίσης ουσιώδες στην έναρξη της λοίμωξης. π.χ. Ένας μόνον σπόρος B.anthracis, C.tetani, Brucella, αλλά περισσότερα κύτταρα Salmonella είναι απαραί-τητα για την λοίμωξη. Τέλος, μεγάλη σημασίας είναι η σύνθεση και η ποιότητα του ιδίου του προϊόντος. Ορισμένα τρόφιμα και καλλυντικά (Εικόνα 8)δεν ευνοούν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών λόγω συντηρητικών η άλλων ανασταλτικών ουσιών που εγκλείουν. Εικόνα 8. Καλλυντικά Σπορογόνοι αναερόβιοι μικροοργανισμοί μπορούν να αναπτυχθούν σε σφραγισμένη αεροστεγώς συσκευασία συσκευασία που ευνοεί την αναεροβίωση. Εικόνα 8. Καλλυντικά Σπορογόνοι αναερόβιοι μικροοργανισμοί μπορούν να αναπτυχθούν σε σφραγισμένη αεροστεγώς συσκευασία συσκευασία που ευνοεί την αναεροβίωση. 71

7 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Είναι γεγονός ότι έχει αναγνωρισθεί επίσημα η ανάγκη τα τρόφιμα,τα φάρμακα και τα καλλυντικά να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές κατά τη διάθεσή τους στην αγορά (σύνθεση, βάρος, θρεπτικά συστατικά κ. άλλα).για το λόγο αυτό έχουν αναπτυχθεί συστήματα διασφάλισης ποιότητας και υγιεινής με συγκεκριμένα πρωτόκολλα μεθοδολογιών (Εικόνα 9) σε Διεθνές επίπεδο με σκοπό την εναρμόνιση των διαδικασιών για την παροχή συγκρίσιμων μεγεθών και ποιότητας. Εικόνα 9. Πoιοτικός έλεγχος Διεθνώς αναγνωρισμένες μεθοδολογίες έχουν θεσπισθεί από αναγνωρισμένους φορείς για διαφορετικά προϊόντα και υπηρεσίες. Περαιτέρω, αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένες γνωστές βάσεις πληροφοριών σε διαφορετικούς τομείς. AOAC Official Methods of Analysis, 18th Ed, Revision 1, 2006 Standard Methods for the examination of water and wastewater, 21st Ed, 2005 Standard Methods for the Examination of Dairy Products, 2004 Compendium of Methods for the Microbiological Examination of Foods Bergey s Manual of Determinative Bacteriology Codex Alimentarius ISO guides & EU Directives Pharmacopeae, Directives Οι βάσεις αυτές αφορούν τόσο τον έλεγχο των τροφίμων, των γαλακτοκομικών προϊόντων, των υδάτινων συστημάτων και του πόσιμου ύδατος.,των φαρμάκων, των καλλυντικών. Η παραγωγή των φαρμάκων, καλλυντικών και ειδικών τροφικών σκευασμάτων και προϊόντων υγιεινής διέπεται από τις οδηγίες της Φαρμακοποιίας. Εικόνα 10. Παρασκευή φαρμάκων 72

8 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Οι διαδικασίες επίσης ταυτοποίησης και τυποποίησης των μικροοργανισμών στο επίπεδο γένους, είδους, υπο-είδους, βιοτύπων, οροτύπων κα. στην κλινική εργαστηριακή διαγνωστική διέπονται από σειρά διαπιστευμένων διαδικασιών. Ειδικότερα, έχουν θεσπιστεί εργαστήρια διαπιστευμένα για κλινικές αναλύσεις φυματίωσης (Mycobacterium tuberculosis), βάκιλλου του άνθρακος (Bacillus anthracis), Kλωστηριδίου της αλλαντίασης (Clostridium botulinum), Ιού Ανοσοεπάκειας του Ανθρώπου (AIDS). Σε σχέση με τα πόσιμα και εμφιαλωμένα νερά έχουν θεσπιστεί μικροβιολογικοί και χημικοί παράμετροι που διασφαλίζουν την ποιότητα και ασφάλεια του νερού για τον καταναλωτή. Οι εξετάσεις αυτές γίνονται από ειδικά εργαστήρια,τα οποία οφείλουν να είναι διαπιστευμένα για τις υπηρεσίες τους. Περαιτέρω, παρατίθενται αναλύσεις που αφορούν τον ελεγχο των ποσίμων και εμφιαλωμένων νερών (Πίνακας 12,13). Μικροβιολογικές αναλύσεις ποσίμων και εμφιαλωμένων νερών Ολικά κολοβακτηριοειδή Κοπρανώδη κολοβακτηριοειδή Κοπρανώδεις στρεπτόκοκκοι Κλωστηρίδια Pseudomonas aeruginosa Escherichia coli Μεσόφιλη Ολική χλωρίδα στους 22οC Ολική μικροβιακή χλωρίδα στους 37οC Vibrio sp. Salmonella sp. Aeromonas Πίνακας 12. Μικροβιολογικές αναλύσεις ποσίμων και εμφιαλωμένων νερών. Φυσικο - χημικές αναλύσεις ποσίμων και εμφιαλωμένων νερών Οσμή Χρώμα ph Νιτρικά Νιτρώδη Αμμώνιο Χλωριούχα Αγωγιμότητα Σίδηρος 73

9 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Μαγγάνιο Θειικά άλατα Νάτριο Γεύση Θολότητα Σκληρότητα Φθόριο Πίνακας 13. Φυσικο-χημικές αναλύσεις ποσίμων και εμφιαλωμένων νερών. Όπως, ήδη προείπαμε η ανάγκη θέσπισης και εναρμόνισης συγκεκριμένων διαδικασιών στην παραγωγική αλυσίδα εμφανίστηκε πρωταρχικά στην βιομηχανία τροφίμων. Στα πλαίσια της ποιοτικής παραγωγής τροφίμου και της διαφύλαξης της δημόσιας υγείας, τα τρόφιμα υπόκεινται σταθερά σε δοκιμασίες ελέγχου. Οι πλέον κοινές αναλύσεις ελέγχου τροφίμων συνοψίζονται κατωτέρω. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι υπάρχουν και αναλύσεις ελέγχου ποιότητας που αφορούν ειδικά μόνον ορισμένα τρόφιμα και δεν εφαρμόζονται στο σύνολο των τροφίμων (Πίνακες 14,15). Μικροβιολογικές αναλύσεις ελέγχου τροφίμων Ολικά κολοβακτηριοειδή Κοπρανώδη κολοβακτηριοειδή Κoκοπρανώδεις στρεπτόκοκκοι Κλωστηρίδια Pseudomonas aeruginosa Escherichia coli Ολική Μικροβιακή Χλωρίδα (ΟΜΧ)στους 22 C Ολική Μικροβιακή Χλωρίδα(ΟΜΧ)στους 37 C Bacillus cereus Salmonella sp. Aeromonas sp. Campylobacter sp. Staphylococcus aureus Listeria sp. Brucella sp. Yersinia enterocolitica Πίνακας 14. Μικροβιολογικές αναλύσεις ελέγχου τροφίμων 74

10 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Χημικές αναλύσεις ελέγχου τροφίμων Προσδιορισμός οξύτητας ελαιολάδου ή άλλων φυτικών ελαίων Αριθμός Υπεροξειδίων Ελαιολάδου Ειδικοί συντελεστές απορρόφησης Ελαιολάδου (μέτρηση Κ232, Κ270) Αριθμός ιωδίου ελαιολάδου Αριθμός σαπωνοποίησης ελαιολάδου Προσδιορισμός υγρασίας σε τρόφιμα Τέφρα σε τρόφιμα Νάτριο Νιτρικά Πίνακας 15. Χημικές αναλύσεις ελέγχου τροφίμων Όσον αφορά τον έλεγχο των γαλακτοκομικών προϊόντων, πλην του μικροβιολογικού ελέγχου, οι ακόλουθοι χημικοί παράμετροι οφείλουν να ελέγχονται(πίνακας 16) Χημικές αναλύσεις ελέγχου γαλακτοκομικών προιόντων Λιπαρά Υγρασία Ολικά στερεά Πίνακας 16. Χημικές αναλύσεις ελέγχου γαλακτοκομικών προιόντων. Όσον αφορά την ανάλυση των ποτών,ειδικές προδιαγραφές ποιότητας πρέπει να τηρούνται,καθώς επίσης να γίνεται έλεγχος νοθείας από προσμίξεις (Πίνακας 17). Χημικές αναλύσεις ποιοτικού ελέγχου ποτών Ανάλυση αιθανόλης Ανάλυση πτητικών οξέων Απομόνωση καθαρής καλλιέργειας σακχαρομυκήτων Προσδιορισμός περιεκτικότητας κυττάρων σε ζυμούμενο γλεύκος (κατασκευή πρότυπης καμπύλης) Μέτρηση πυκνότητας γλεύκους (αρχικού ή ζυμούμενου) σε obe Προσδιορισμός οξύτητας γλεύκους Προσδιορισμός οξύτητας Προσδιορισμός Θειώδους οξέος Πίνακας 17. Χημικές αναλύσεις ελέγχου ποτών 75

11 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Όσον αφορά τα τρόφιμα που καταναλώνονται είναι γνωστό ότι σπάνια είναι στείρα μικροοργανισμών. Τα προιόντα που εξέρχονται από την βιομηχανία, φέρουν τη μικροβιακή τους χλωρίδα που η σύνθεσή της είναι πολύ διαφορετική από το ένα προιόν στο άλλο. ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ/ΥΔΑΤΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Όπως ήση συζητήθηκε στο βιβλίο αυτό η κατανομή των μικροοργανισμών στα τρόφιμα δεν είναι ομοιογενής.για το λόγο αυτό το υπό εξέταση δείγμα πρέπει να ομογενοποιηθεί,έτσι ώστε στο δείγμα να απομονώνεται το σύνολο των μικροοργανισμών που αποικούν το τρόφιμο στην εξωτερική του επιφάνεια και στο εσωτερικό του. Το νερό και γενικότερα τα υγράς μορφής τρόφιμα ανακινούνται ικανοποιητικά για να επιτευχθεί η ομοιογένεια του δείγματος. Στα στερεά τρόφιμα η προιόντα,η ομοιογένεια του δείγματος επιτυγχάνεται με πολτοποίηση με τους ακόλουθους τρόπους : 1. Πολτοποίηση με μίξερ(blender) Εικόνα 11 Συγκεκριμένη ποσότητα τροφής τοποθετείται σε αποστειρωμένο μίξερ(blender)(εικόνα 11 ) και αναδεύεται με αποστειρωμένο αραιωτικό υγρό (συνήθως 10g τροφίμου με 90 ml υδατικό διάλυμα πεπτόνης 0.1%(w/v). Διαφόρου τύπου μίξερ χρησιμοποιούνται για την διαδικασία,αλλά η πολτοποίηση δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 3 λεπτά. 2. Πολτοποίηση σε ιγδίο(γουδί) Εικόνα 12 76

12 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Συγκεκριμένη ποσότητα τροφής τοποθετείται σε αποστειρωμένο ιγδίο (γουδί η συναφές)[pestle,mortar] (Εικόνα 12 ) και πολτοποιείται με επαναλαμβανόμμενη κίνηση (κοπάνισμα).κατόπιν το πολτοποιημένο τρόφιμο αραιώνεται ως ανωτέρω. 3. Πολτοποίση σε Stomacher Εικόνα 13 Συγκεκριμένη ποσότητα τροφής τοποθετείται σε αποστειρωμένη ειδικό ασκό πολτοποίησης (Εικόνα 14) που εν συνεχεία τοποθετείται με τη σειρά της στη συσκευή πολτοποίησης Stomacher (Εικόνα 13). Εικόνα 14. Ασκοί πολτοποίησης τροφών Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση τροφίμων και νερών είναι τυποποιημένες και διαπιστευμένες σε Εθνικό και Διεθνές επίπεδο (ΙSΟ). Πραγματοποιούνται ταυτόχρονα ποσοτικές και ποιοτικές αναλύσεις, οι οποίες επιτρέπουν τόσον την εκτίμηση του ολικού μικροβιακού φορτίου στο τρόφιμο,όσον και την αναζήτηση του υπεύθυνου αλλιογόνου μικροοργανισμού. Η παρουσία των κοπρανώδων μικροοργανισμών βεβαιώνει μόλυνση κοπρανώδους προέλευσης,ενώ η ανίχνευση των παθογόνων μικροοργανισμών Staphylococcus aureus και Salmonella αποδεικνύει μη ορθή υγιεινή πρακτική.τέλος,η ανίχνευση θειο-αναγωγικών αναεροβίων μικροοργανισμών, ως Clostridium μας θέτει την υποψία μόλυνσης εντερικής προέλευσης η επαφής με την τελλούριο χλωρίδα. Στην συνήθη μικροβιολογική ανάλυση τροφίμων πραγματοποιούνται 6 αναλύσεις (Πίνακας 18 ). 77

13 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Αναζήτηση και αρίθμηση Ολικής Μεσόφιλης Χλωρίδας (ΟΜΧ) Αναζήτηση και αρίθμηση Ολικών κολοβακτηριοειδών Αναζήτηση και αρίθμηση θερμοανθεκτικών κοπρανώδων κολοβακτηριοειδών Αναζήτηση παθογόνων σταφυλοκόκκων Αναζήτηση σαλμονελλών Αναζήτηση και αρίθμηση θειο-αναγωγικών αναεροβίων μικροοργανισμών Πίνακας 18. Συνήθεις μικροβιολογικές αναλύσεις τροφίμων Τα αποτελέσματα εκτιμώνται σύμφωνα με τα κριτήρια αποδοχής που ορίζονται από την νομοθεσία και κανονιστικές διατάξεις και σύμφωνα με την φύση του προιόντος. Στα τρόφιμα μπορούν να πραγματοποιηθούν αναλύσεις για λιγότερο συχνά ανευρισκόμενους μικροοργανισμούς, ως Listeria monocytogenes, Yersinia enterocolitica, Bacillus cereus, θερμοανθεκτικά Campylobacter. Η νομοθεσία επιβάλει ως προαναφέρθηκε συγκεκριμένες αναλύσεις και μεθοδολογίες για το πόσιμο ύδωρ. Οι συνήθεις αναλύσεις που εφαρμόζονται για να χαρακτηρισθεί το νερό ασφαλές ως πόσιμο περιγράφονται κατωτέρω (Πίνακας 19). Αναζήτηση και αρίθμηση Ολικής Μεσόφιλης Χλωρίδας (ΟΜΧ) Αναζήτηση και αρίθμηση Ολικών κολοβακτηριοειδών Αναζήτηση και αρίθμηση θερμοανθεκτικών κοπρανώδων κολοβακτηριοειδών Αναζήτηση και αρίθμηση θειο-αναγωγικών αναεροβίων μικροοργανισμών Πίνακας 19. Συνήθεις αναλύσεις πόσιμου ύδατος Οι συνήθεις αναλύσεις που εφαρμόζονται για να χαρακτηρισθεί το νερό ασφαλές ως πόσιμο περιγράφονται κατωτέρω (Πίνακας 19). Επίσης μπορούν να πραγματοποιηθούν αναλύσεις για Salmonella, Staphylococcus, Enterovirus, Enterococcus, Pseudomonas aeruginosa, κοπρανώδεις Streptococcus και βακτηριοφάγους. Σύμφωνα με την νομοθεσία,τα κριτήρια αποδοχής του πόσιμου ύδατος είναι: Δεν πρέπει να περιέχει παθογόνους μικροοργανισμούς, ήτοι Salmonella (σε 5lt νερού), Staphylococcus(σε 100ml νερού ), Enterovirus(σε 10 lt νερού ). 95% των δειγμάτων δεν πρέπει να περιέχει κολοβακτηριοειδή σε 100ml νερού. Δεν πρέπει να περιέχονται θερμοανθεκτικά κολοβακτηριοειδή και κοπρανώδεις Streptococcus σε 100ml νερού. 78

14 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Δεν πρέπει να περιέχει περισσότερο από ένα σπόρο θειο-αναγωγικών αναεροβίων μικροοργανισμών σε 20ml νερού. Δεν πρέι να περιέχει κοπρανώδεις βακτηριοφάγους σε 50ml νερού. Συμπληρωματικά,για ορισμένες κατηγορίες νερού: Λιγότερα από 20 αερόβια βακτήρια στους 37 C σε 1 ml νερού. Λιγότερα από 100 αερόβια βακτήρια στους 22 C σε 1 ml νερού. Απουσία Pseudomonas aeruginosa σε 100ml νερού Η Ευρωπαική κανονιστική διάταξη (98/83/CE) θέτει όρια για τις ελάχιστες τιμές των μικροβιολογικών παραμέτρων στα νερά για να είναι ασφαλή και κατάλληλα για τον άνθρωπο, ήτοι: Απουσία Escherichia coli σε 100ml νερού Απουσία Enterococcus σε 100ml νερού ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΝΑΕΡΟΒΙΩΝ ΘΕΙΟ-ΑΝΑΓΩΓΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΣΕ ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΑ Στο τμήμα αυτό συζητάται και επεξηγείται η μέθοδος αναζήτησης των θειο-αναγωγικών μικροοργανισμών σε υδάτινο περιβάλλον. ΟΙ υπόλοιποι μικροβιολογικοί παράμετροι,ως ΟΜΧ,κοπρανώδη κολοβακτηρίδια και ολικά κολοβακτηρίδια επεξηγούνται στο τμήμα ανάλυσης των τροφίμων,όπως οι δοκιμασίες αυτές είναι αντίστοιχες για νερά,τρόφ ιμα,καλλυντικά,φάρμακα με διαφορές μόνον ως προς την ποσότητα και τον τρόπο επεξεργασίας του δείγματος,καθώς και στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Στην κατηγορία των θειο-αναγωγικών βακτηρίων υπάγονται τα αναερόβια Clostridium που είναι Gram(+) μικροοργανισμοί.ως αναερόβιοι μικροοργανισμοί απομονώνονται από περιβάλλοντα που υπολείπονται σε οξυγόνο,ως συσκευασίες κενού,κονσερβοποιημένα τρόφιμα,αφυδατωμένες τροφές.οι μικροοργανισμοί απομονώνονται επίσης στο υδάτινο περιβάλλον. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενέχει το είδος Clostridium perfringens διότι είναι ευρύτατα διαδεδομένο στη φύση. Συγκεκριμένα απαντάται στο έδαφος, στη λάσπη των ποταμών και λιμνών, στους υπονόμους, στη θάλασσα, στη σκόνη, στα ρούχα, στους θαλάμους, στα χειρουργεία των νοσοκομείων και τέλος,αποτελεί φυσιολογικό ένοικο στο γαστρεντερικό σωλήνα του ανθρώπου και όλων σχεδόν των ζώων και ψαριών. Ο μικροοργανισμός απαντάται σε φυτική ή σπορογόνο μορφή, ανάλογα με τον οικότοπο παρουσίας του.η ύπαρξη βλαστικών μορφών του C. perfringens στο έδαφος, σηματοδοτεί το γεγονός ότι ο μικροοργανισμός μπορεί και πολλαπλασιάζεται ενεργά σε αυτό και ότι το έδαφος αποτελεί πραγματικά την κύρια αποθήκη του μικροβίου στο περιβάλλον.η οικολογική κατανομή των σπόρων έχει γεωγραφική ποικιλία και σχετίζεται με διάφορες παραμέτρους, όπως ο αντιγονικός τύπος του C. perfringens και οι περιβαλλοντικές συνθήκες. 79

15 Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων Στο υδάτινο περιβάλλον επικρατεί ένας μεγάλος αριθμός αναερόβιων βακτηρίων, ιδιαίτερα στο θαλάσσιο περιβάλλον και στα βαθύτερα επίπεδα ύδατος λιμνών (υπολίμνιων) και ευτροφικών συλλογών υδάτων. Σημαντικό ρόλο ενέχουν το Chlorodium, Desulphovibrio και πολλά είδη Clostridium. Οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί συμμετέχουν επίσης σε διαδικασίες διάβρωσης, σήψης και σημειώνουν ένα βασικότατο ρόλο στην παραγωγή του μεθανίου.οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί των υδάτων συμμετέχουν στη διάβρωση του σιδήρου, του χαλκού, του αλουμινίου και άλλων ουσιών και στοιχείων. Η αναερόβια διάβρωση συχνά οφείλεται σε αναγωγείς των θεϊκών, όπως το Desulphovibrio desulphuticans που παράγουν H2S που αντιδρά με το σίδηρο. Είδη Thiobacillus κατέχουν επίσης σημαντικό οξειδωτικό ρόλο σε υδάτινα οικοσυστήματα ποταμών, λιμνών και παρακτίων υδάτων. Οξύφιλα Thiobacillus έχουν την ικανότητα να παράγουν θεϊκό οξύ κατόπιν οξείδωσης με αποτέλεσμα να διαβρώνουν συστήματα οχετών, αγωγών και σωληνώσεων ύδατος. Οι αναερόβιοι μικροοργανισμοί έχουν επίσης την ικανότητα να αναπτύσσονται σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, π.χ. ph, θερμοκρασία, ατμόσφαιρα, αλατότητα. Σύμφωνα με τις περιβαλλοντικές προτιμήσεις τους διακρίνονται στις ακόλουθες ομάδες: 1. Θερμόφιλα (Thermophiles) 2. Οξύφιλα / αλκαλόφιλα (Acidophiles / Alcaliphiles) 3. Αλοαναερόβια (Haloanaerobes) 4. Συντροφικά αναερόβια (Syntrophic anaerobes) 5. CO-αναερόβια ή αναερόβια προκαλούνται αποαλογόνωση (CO-utilizing και dehalo genating anaerobes Το C. perfringens έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως δείκτης κοπρανώδους μόλυνσης σε υδάτινα συστήματα και ως ένας επαρκώς μελετηθείς δείκτης παλιάς μόλυνσης (remote origin) που μπορεί να σκιαγραφήσει την πορεία μεταφοράς μεγάλων μαζών αποβλήτων από συστήματα αποχετεύσεων και το πιθανό σημείο εναπόθεσής τους. H παρουσία του C. perfringens στην ενδογενή πανίδα του βυθού θαλασσών αποτελεί έναν εναλλακτικός δείκτη αντανάκλασης της μικροβιολογικής κατανομής και πιθανώς δείκτη βιολογικού αντίκτυπου από την μόλυνση των υδάτων από απόβλητα ανθρώπου και ζώων. Είναι γνωστό ότι το νερό είναι απαραίτητο στοιχείο αφ ενός για τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος και αφ ετέρου για τη φύση. Υπάρχουν διάφορα είδη νερών που η ποιότητά τους πρέπει να ελέγχεται (π.χ. πόσιμο νερό, νερό πισίνας, νερό εδάφους, νερό οχετών). Στα πλαίσια του ποιοτικού ελέγχου εκτός από τις άλλες παραμέτρους του νερού που μελετώνται σκληρότητα, ανίχνευση ρυπαντών, ραδιολογική ποιότητα, επιβάλλεται και η μικροβιολογική εξέταση του νερού, ειδικότερα γιατί μπορεί να αποτελέσει μέσο μεταφοράς νοσημάτων. Οσον αφορά το πόσιμο νερό έχουμε ήδη κάνει αναφορά στο παρόν βιβλίο. 80

16 Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Οι συνηθέστεροι μικροοργανισμοί που απομονώνονται σε στάσιμα νερά και νερά ποταμών είναι Pseudomonas, Achromobacterium, Flavobacterium, Micrococci, Enterobacteriaceae και Streptomycetes. Σε νερά οχετών περιέχονται κυρίως σιδηρόφιλα βακτήρια,ενώ στα νερά των ποταμών έχουμε σιδηρόφιλα βακτήρια και βακτήρια που ανάγουν το θείο. Μεγάλη σημασία πρέπει να δοθεί στη συλλογή του νερού ανάλογα με τη προέλευσή του, αλλά επίσης και στη μεταφορά των δειγμάτων στο εργαστήριο καθώς και στην έγκαιρη επεξεργασία τους. Καλό είναι να μελετώνται περισσότερα του ενός δείγματα από το ίδιο σημείο. Για τη μικροβιολογική αυτή εξέταση του νερού χρησιμοποιούνται διάφορες δοκιμασίες που αναφέρονται ως δείκτες ανεύρεσης και αρίθμησης κοινών μικροοργανισμών. Ο έλεγχος καταλληλότητας του νερού περιλαμβάνει σαν δείκτη την ΟΜΧ,την ομάδα των κολοβακτηριοειδών κοπράνων και των ολικών κολοβακτηριοειδών ως προαναφέρθει. Ενας ακόμη δείκτης νερού έχει προστεθεί,ο δείκτης κοπρανωδών στρεπτοκόκκων. Ο έλεγχος του νερού περιλαμβάνει επίσης τον έλεγχο των Σταφυλόκοκκων, Ψευδομονάδων και άλλων μικροοργανισμών. Εκτός όμως από τους παραπάνω αερόβιους μικροοργανισμούς, και το Clostridium perfringens αποτελεί δείκτη καταλληλότητας του νερού, ιδιαίτερα, διότι ο μικροοργανισμός αυτός αποτελεί μέρος της ανθρώπινης φυσιολογικής χλωρίδας του εντέρου, με μεγαλύτερη συχνότητα τα νεογνά. Οι παθογόνοι αναερόβιοι μικροοργανισμοί στα νερά είναι Clostridium sp,ήτοι C. perfringens,c. botulinum,c. tetani,c. septicum,c. novyi Bacteroides,ήτοι B. fragilis Eubacterium,ήτοι E. nitrogenes,e. multiforme,e. butayi,e. combesii Oι μέθοδοι προσδιορισμού αναεροβίων μικροοργανισμών στο νερό μπορεί να είναι : Ποσοτικός προσδιορισμός Ποιοτικός προσδιορισμός Oι μέθοδοι επίσης εφαρμόζονται με θέρμανση των αραιώσεων δειγμάτων στους 80 C επί 10mιn για ανίχνευση παρουσίας σπορογόνων μορφών. Πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη,η ιδιαιτερότητα του δείγματος για την ανάλυση. Οσον αφορά τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να επωάζονται επί 72 ώρες διότι τα μικρόβια εμφανίζουν μεγαλύτερο χρόνο πολλαπλασιασμού. (α) Ποσοτικός προσδιορισμός Καλλιέργειες Ο ποσοτικός προσδιορισμός επιτυγχάνεται σε αραιωμένα δείγματα ύδατος,τα οποία με την μέθοδο της ενσωμάτωσης καλλιεργούνται σε Plate count agar στους 30 C επί 48 ώρες σε αναερόβια ατμόσφαιρα (Σχήμα 5 ). 81

ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI

ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα κολοβακτηριοειδή (coliforms) συνιστούν μια ειδική ομάδα της οικογένειας των Eντεροβακτηριοειδών (Enterobacteriaceae).

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

1. Αναθεώρηση αναλυτικών παραµέτρων

1. Αναθεώρηση αναλυτικών παραµέτρων ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ Ο ΗΓΙΑ 98 / 83 ΕΟΚ ΚΥΑ Υ2/ 2600/ 2001 ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ. ρ Παναγιώτα Γεωργίου-Μπούφα, Ιατρός Μικροβιολόγος-Υγιεινολόγος Προϊσταµένη Κ.Ε..Υ., Υπ. Υγείας &

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ (Β. ΚΥΡΑΝΑ) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ - ΑΡΑΙΩΣΕΙΣ 1. Για ποιό λόγο τα τρόφιμα είναι πάντα φορείς μικροβίων; Εξηγείστε.

Διαβάστε περισσότερα

Ερμηνεία αποτελεσμάτων για μικροβιολογικές παραμέτρους και διορθωτικές ενέργειες

Ερμηνεία αποτελεσμάτων για μικροβιολογικές παραμέτρους και διορθωτικές ενέργειες Ερμηνεία αποτελεσμάτων για μικροβιολογικές παραμέτρους και διορθωτικές ενέργειες Κατσιαφλάκα Άννα Τεχνική Υπεύθυνος Μικροβιολογικού τομέα Ιατρός Βιοπαθολόγος,Msc στη Δημόσια Υγεία Ερμηνεία αποτελεσμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 11: Εξωγενείς Παράγοντες Θερμοκρασία, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογική Ποιότητα Υδάτων και Δημόσια Υγεία

Μικροβιολογική Ποιότητα Υδάτων και Δημόσια Υγεία Μικροβιολογική Ποιότητα Υδάτων και Δημόσια Υγεία Κατσιαφλάκα Άννα Τεχνική Υπεύθυνος Μικροβιολογικού τομέα Ιατρός Βιοπαθολόγος,MSc στη Δημόσια Υγεία Διάσκεψη Ηνωμένων Εθνών 1977 Όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η

Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η Θεωρητικό μέρος Το νερό Το νερό είναι βασικό στοιχείο για τη διατήρηση ζωής στον πλανήτη µας. Τόσο το υπόγειο όσο και το επιφανειακό νερό χρησιµοποιείται για ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία.

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία. 7. Βιοτεχνολογία Εισαγωγή Τι είναι η Βιοτεχνολογία; Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό επιστήμης και τεχνολογίας. Ειδικότερα εφαρμόζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί για τις βιολογικές λειτουργίες των

Διαβάστε περισσότερα

Υγιεινή Τροφίμων. Αλλοιογόνοι μικροοργανισμοί των τροφίμων. Αλλοίωση τροφίμων

Υγιεινή Τροφίμων. Αλλοιογόνοι μικροοργανισμοί των τροφίμων. Αλλοίωση τροφίμων Υγιεινή Τροφίμων Αλλοιογόνοι μικροοργανισμοί των τροφίμων Αλλοίωση τροφίμων Αλλοιωμένα καλούνται τα τρόφιμα των οποίων τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, η θρεπτική αξία, η δομή και η χημική και μικροβιολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Νερά, Τρόφιμα, Περιβαλλοντικά δείγματα ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Είδος Δείγματος Εξεταζόμενη παράμετρος Μέθοδος Πρότυπο Διαπιστευμένη 1. Νερά Ανθρώπινης κατανάλωσης,

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή καλλιέργεια μικροοργανισμών

Εργαστηριακή καλλιέργεια μικροοργανισμών BIOΛOΓIA TΩN MIKPOOPΓANIΣMΩN ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ Εργαστηριακή καλλιέργεια μικροοργανισμών Η μελέτη των μικροοργανισμών απαιτεί συνήθως την καλλιέργεια τους στο εργαστήριο Γίνεται χρήση στερεών

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Όλγα Παπαδοπούλου Πασχαλίτσα Τρυφινοπούλου - Αναστάσιος Σταματίου Τρόποι

Διαβάστε περισσότερα

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Μικροοργανισμοί δείκτες (ΜΔ) είναι ομάδες ή είδη m/o που μπορούν εύκολα να προσδιοριστούν και των οποίων η παρουσία όταν ξεπερνά ορισμένα προκαθορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψίες ύδατος για την αναζήτηση μικροοργανισμών

Δειγματοληψίες ύδατος για την αναζήτηση μικροοργανισμών Δειγματοληψίες ύδατος για την αναζήτηση μικροοργανισμών Κουρέας Μιχάλης Μηχανικός Περιβάλλοντος Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Σπουδαιότητα Η δειγματοληψία είναι εξίσου

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακές Δοκιμασίες που πραγματοποιούνται στο Π.Ε.Δ.Υ Κρήτης.

Εργαστηριακές Δοκιμασίες που πραγματοποιούνται στο Π.Ε.Δ.Υ Κρήτης. Εργαστηριακές Δοκιμασίες που πραγματοποιούνται στο Π.Ε.Δ.Υ Κρήτης. Είδος δείγματος Εξεταζόμενη παράμετρος Μέθοδος Πρότυπο Διαπιστευμένη Αρίθμηση μικροοργανισμών ενσωμάτωσης σε στερεό ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 6222 καταμέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστηριακή Άσκηση 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ

Εργαστηριακή Άσκηση 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Εργαστηριακή Άσκηση 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ Εισαγωγή Τα θρεπτικά υλικά περιέχουν τις κατάλληλες ενώσεις για την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών. Οι ετερότροφοι οργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακοί στόχοι Μάθημα 1: Το Σύστημα HACCP

Μαθησιακοί στόχοι Μάθημα 1: Το Σύστημα HACCP Μαθησιακοί στόχοι Εκμάθηση των βασικών αρχών της μικροβιολογικής υγιεινής στη βιομηχανία παρασκευής τροφίμων, φαρμάκων και καλλυντικών. Στοιχεία των αρμοδίων αρχών που εποπτεύουν όλο το εύρος των διαδικασιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΧΑΛΚΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕ ΒΙΟ- ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 Η ΜΚΡΟΒΙΟΛΟΠΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΡΟΥ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 Η ΜΚΡΟΒΙΟΛΟΠΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΡΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 3 Η ΜΚΡΟΒΙΟΛΟΠΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΝΕΡΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Η μικροβιακή καταλληλότητα του νερού ελέγχεται με την καταμέτρηση των μικροβιακών δεικτών. Οι δείκτες αυτοί είναι μικροοργανισμοί, οι

Διαβάστε περισσότερα

Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων

Yγιεινή Βιομηχανιών τροφίμων & φαρμάκων ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ HACCP 12 Γενικό μέρος 12 Η Ευρωπαϊκή πολιτική για την ασφάλεια στα τρόφιμα 13 Το Σύστημα HACCP 14 Ιστορική εξέλιξη της HACCP 16 Στάδια ανάπτυξης μελέτης HACCP 20 Πυραμίδα

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙ ΑΣ ΝΩΠΟΥ ΠΡΟΒΕΙΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ Φώτου Κ. (1), Τζώρα Α. (1), Βόιδαρου Χρ. (1), Αναστασίου Ι. (1), Μαυροφίδης Α. (1), Αυγέρης Ι. (1),

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων Διάλεξη 3.7: Κρίσιμα σημεία ελέγχου και ιχνηλασιμότητα στην αλυσίδα παραγωγής και διάθεσης βιολογικών προϊόντων Εργαστήριο Πληροφορικής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή. Κεφάλαιο 2: Η Βιολογία των Ιών

Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή. Κεφάλαιο 2: Η Βιολογία των Ιών Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή 1.1 Μικροοργανισμοί, Μικροβιολογία και Μικροβιολόγοι... 19 1.1.1 Μικροοργανισμοί... 19 1.1.2 Μικροβιολογία... 20 1.1.3 Μικροβιολόγοι... 21 1.2 Σύντομη Ιστορική Εξέλιξη της Μικροβιολογίας...

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ Χατζηκαμάρη Μαγδαληνή, MSc, PhD, Ε.ΔΙ.Π Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 3: Η Απαρίθμηση του Μικροβιακού Πληθυσμού στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. της. Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η. της. αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή. απλή. διαίρεση διχοτόμηση.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. της. Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η. της. αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή. απλή. διαίρεση διχοτόμηση. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ διαίρεση διχοτόμηση. της αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Παραδόσεις του μαθήματος ΑΡΓΥΡΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Βιολόγος M.Sc. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο Αρχές και μεθοδολογία της βιοτεχνολογίας 3 Εισαγωγή Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό Επιστήμης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Μικροοργανισμοί που απαντώνται στα τρόφιμα 1. Διαιώνιση είδους 2. Αλλοίωση τροφίμων Γένη βακτηρίων που απαντώνται στα τρόφιμα Acetobacter Acinetobacter Aeromonas Alcaligenes Bacillus

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή Ιστορία της Τυροκομίας...17 Παγκόσμια, Ευρωπαϊκή και Ελληνική Γαλακτοκομία...29 Ταξινόμηση των Τυριών...51 Νομοθεσία για τα Τυριά...57 Βιβλιογραφία...70 Κεφάλαιο 2 Το Γάλα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 11 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑΟΥΡΤΙ Ιωάννης Ρούσσης

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 11 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑΟΥΡΤΙ Ιωάννης Ρούσσης ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 11 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΓΑΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑΟΥΡΤΙ Ιωάννης Ρούσσης Προσδιορισμός αριθμού μικροοργανισμών Ιωάννινα, 2016-17 H μικροβιολογική εξέταση των τροφίμων

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργαστήριο: Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εργαστήριο: Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Εργαστήριο: Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ευστάθιος Ζ. Πανάγου, Όλγα Παπαδοπούλου, Πασχαλίτσα Τρυφινοπούλου, Αναστάσιος Σταματίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Οι μικροοργανισμοί είναι αναπόσπαστο τμήμα τόσο της ιστορίας του κόσμου μας όσο και της κοινωνικής εξέλιξης του ανθρώπου Βιοτεχνολογία o Ο όρος Βιοτεχνολογία χρησιμοποιήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων. Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων

Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων. Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων Η μικροβιακή ανάπτυξη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Π Α Ν ΕΕ Π ΙΙ ΣΣ ΤΤ Η Μ ΙΙ Ο Θ ΕΕ ΣΣ ΣΣ Α Λ ΙΙ Α ΣΣ ΣΣ ΧΧ ΟΟ ΛΛ ΗΗ ΕΕ ΠΠ ΙΙ ΣΣ ΤΤ ΗΗ ΜΜ ΩΩ ΝΝ ΥΥ ΓΓ ΕΕ ΙΙ ΑΑ ΣΣ ΤΤ Μ Η Μ Α ΙΙ Α ΤΤ Ρ ΙΙ Κ Η ΣΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 8: Μικροβιολογική Ανάλυση Νερού, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα Τρυφινοπούλου Αναστάσιος

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 3: Μικροβιολογία Γάλακτος UHT Συμπυκνωμένου - Σακχαρούχου - Σκόνης Γάλακτος(4/4), 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος,

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1η. Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων

Άσκηση 1η. Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 1η Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί που συναντώνται στα τρόφιμα μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Διωνυμικό σύστημα του Λιναίου Γένος Είδος Vibrio cholerae Staphylococcus epidermidis Mycobacterium tuberculosis (Κεφαλαίο) (μικρό) Το αρχικό του «Γένους» γράφεται

Διαβάστε περισσότερα

Επιμέλεια : Dr Ιωάννης Δετοράκης

Επιμέλεια : Dr Ιωάννης Δετοράκης Επιμέλεια : Dr Ιωάννης Δετοράκης ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ 1,1 δισεκατομμύρια άτομα έχουν περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση σε καθαρό νερό. Το 2025 αριθμός των ατόμων θα φθάσει σε 2,7 δισ. Ηνωμένα Έθνη - Περιβαλλοντικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ I. Γενικότητες Αναλόγως των τροφικών τους απαιτήσεων τα µικρόβια διαιρούνται σε κατηγορίες: - αυτότροφα που χρησιµοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 7 Περιεχόμενα Περιεχόμενα 1 Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Θέμα 1 ο 2 Θέμα 2 ο 8 Θέμα 3 ο 12 Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 1. Εισαγωγή Η θέρμανση είναι μια μορφή επεξεργασίας, ίσως η πιο ευρέως διαδεδομένη, που χρησιμοποιείται για να θανατώσει ή αδρανοποιήσει τους μικροοργανισμούς (βλαστικές

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία των μικροοργανισμών. Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία»

Φυσιολογία των μικροοργανισμών. Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία» Φυσιολογία των μικροοργανισμών Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία» BIOΛOΓIA TΩN MIKPOOPΓANIΣMΩN ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ 1. Μικροβιακή αύξηση (ή ανάπτυξη): αυξάνεται ο

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΘΕΜΑ 1 ο Γράψτε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΕ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ Επιμέλεια: Καγιάρας Νικόλαος - Φυσικός Εργαστηριακή διδασκαλία των Φυσικών Μαθημάτων Καλλιέργεια βακτηρίων

ΕΚΦΕ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ Επιμέλεια: Καγιάρας Νικόλαος - Φυσικός Εργαστηριακή διδασκαλία των Φυσικών Μαθημάτων Καλλιέργεια βακτηρίων Καλλιέργεια βακτηρίων Οι παθογόνοι μικροοργανισμοί επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου και προκαλούν διάφορες ασθένειες. Η είσοδος ενός παθογόνου μικροοργανισμού στον οργανισμό ονομάζεται μόλυνση, ενώ η

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων

Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων Ενότητα 3: : Ασφάλεια Βιολογικών Τροφίμων Διάλεξη 3.1: Ασφάλεια βιολογικών τροφίμων & προστασία καταναλωτών Εργαστήριο Πληροφορικής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών http://infolab.aua.gr Δομή παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΥΔΑΤΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΧΡ. ΖΗΛΙΔΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ELQA

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΥΔΑΤΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΧΡ. ΖΗΛΙΔΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ELQA ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΥΔΑΤΟΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΟΓΕΝΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΧΡ. ΖΗΛΙΔΗΣ ΥΔΑΤΟΓΕΝΕΙΣ & ΤΡΟΦΙΜΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Υδατογενείς λοιμώξεις ονομάζονται οι λοιμώξεις που μεταδίδονται με το πόσιμο νερό ή τις κολυμβητικές

Διαβάστε περισσότερα

E. Coli 0 0. Εντερόκοκκοι 0 0. Ψευδομονάδες - 0

E. Coli 0 0. Εντερόκοκκοι 0 0. Ψευδομονάδες - 0 ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΣΙΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΜΕΝΟΥ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΑΡΙΣΤΟΣ ΛΟΥΚΑΪΔΗΣ Χημικός/Βιοχημικός Μηχανικός, B.Eng., MBA, AMIChemE Νερό ύδρευσης Διασφάλιση ποιότητας σύμφωνα με 98/83/ 3/ΕΕ και εθνική

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 11: Εξωγενείς Παράγοντες Θερμοκρασία, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. β. Η μόλυνση των φυτικών προϊόντων από γεωργικά φάρμακα μπορεί να είτε άμεση είτε έμμεση. ΣΩΣΤΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. β. Η μόλυνση των φυτικών προϊόντων από γεωργικά φάρμακα μπορεί να είτε άμεση είτε έμμεση. ΣΩΣΤΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Α ) & ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15/04/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΘΕΜΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. Να γράψετε

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 3: Η Απαρίθμηση του Μικροβιακού Πληθυσμού στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 5: Κρέμα Βούτυρο Παγωτό (3/3), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση»

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» «Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» Ευστάθιος Ζ. Πανάγου - Σταµατούλα Μπονάτσου Τµήµα Επιστήµης Τροφίµων & Διατροφής του Ανθρώπου Τι είναι τα λειτουργικά τρόφιµα; «Λειτουργικό

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 13: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Ανταγωνιστική Μικροχλωρίδα, 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Μεταβολισμός των Βακτηρίων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8. Μεταβολισμός των Βακτηρίων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Μεταβολισμός των Βακτηρίων Ο μεταβολισμός των μικροοργανισμών μπορεί να διαιρεθεί στον καταβολισμό και τον αναβολισμό. Αποτέλεσμα του καταβολισμού είναι αφενός η παραγωγή απλούστερων οργανικών

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ «Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων»

ΗΜΕΡΙΔΑ «Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων» Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων ΗΜΕΡΙΔΑ «Ολοκληρωμένη Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Αποβλήτων» «Ανθρώπινα και ζωικά απόβλητα : Επίδραση στη μικροβιολογική υγιεινή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ HACCP

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ HACCP ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ HACCP 1 1. Είδη κρέατος 2. Σκόνη γάλακτος 3. Προτηγανισµένες και µη πατάτες 4. Ψάρια και θαλασσινά 2 1. Εφαρµογή προγράµµατος HACCP στην παραγωγή κρέατος Η χρήση HACCP

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ -ΘΕΩΡΙΑ- ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Ο συνδυασμός της Βιολογίας και της Τεχνολογίας με σκοπό τη χρησιμοποίηση ζωντανών οργανισμών για την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων.

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 7: Κλασσικές & Σύγχρονες (Ταχείες) Μέθοδοι Μέτρησης Μικροβιακού Φορτίου (1/3), 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ISO ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ- ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ISO ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ- ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ISO ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΩΝ- ΔΕΙΚΤΩΝ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ Ιωάννα Σπηλιοπούλου Ιατρός Βιοπαθολόγος, PhD Τμήμα Νερών Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας ΚΕΕΛΠΝΟ ΕΣΔΥ 05-11-2014 Κοινή Υπουργική Απόφαση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ: 3.250,00 ΕΥΡΩ ΚΩΔΙΚΟΣ CPV : 85111820-4

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ: 3.250,00 ΕΥΡΩ ΚΩΔΙΚΟΣ CPV : 85111820-4 ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΤΕΧΝ. ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΩΝ ΗΛΜ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Αγγελάκη 13, 546 21 Πληροφορίες: Ε. Μάμμος Τηλέφωνο:2313318447 Fax: 2310233532 E-mail:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 31-7-14 ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 Στο σχήμα 1 του άρθρου που δημοσιεύσαμε την προηγούμενη φορά φαίνεται η καθοριστικός ρόλος των μικροοργανισμών για την ύπαρξη της ζωής, αφού χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων Μικροβιολογία Υδάτων ΙΙ Διδάσκοντες: Καθ. Χρυσάνθη Παπαδοπούλου, Λέκτορας Ηρακλής Σακκάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων

Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων Προσδιορισμός φυσικοχημικών παραμέτρων υγρών αποβλήτων και υδάτων (DO - BOD - COD - TOC) Χ. Βασιλάτος Οργανική ύλη Αποξυγόνωση επιφανειακών και υπογείων υδάτων Οι οργανικές ύλες αποτελούν πολύ σοβαρό ρύπο,

Διαβάστε περισσότερα

«Καλλιέργεια μικροφυκών σε στερεό υπόστρωμα»

«Καλλιέργεια μικροφυκών σε στερεό υπόστρωμα» 1 Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΙΕΙΑΣ-ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΠΛΑΓΚΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΦΥΚΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Δρ. Γεώργιος Χώτος Καθηγητής «Καλλιέργεια μικροφυκών σε στερεό υπόστρωμα»

Διαβάστε περισσότερα

Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι

Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοιονομάζονται οι παθολογικές εκείνες καταστάσεις οι οποίες οφείλονται στην κατανάλωση τροφίμων που έχουν μολυνθεί με παθογόνους παράγοντες.

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 6: Ενδογενείς Παράγοντες Ενεργότητα Ύδατος (2/2), 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΑΛΕΛΛΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΡΟΥΤΑ-ΛΑΧΑΝΙΚΑ Τα φρούτα-λαχανικά δεν είναι τροφές

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση για εργασίες εργαστηριακής κλίμακας

Χρήση για εργασίες εργαστηριακής κλίμακας Χρήση για εργασίες εργαστηριακής κλίμακας Περιεχόμενα Velcorin Χρήση για τις εργασίες εργαστηριακής κλίμακας Σελίδα 3 5 Εισαγωγή Σελίδα 3 Μέτρα προστασίας Σελίδα 3 Μέθοδος εργασίας (Αισθητήρια) Σελίδα

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Ζεμάτισμα Τροφίμων Παράγοντες αλλοίωσης τροφίμων Βιολογικοί παράγοντες Βακτήρια, μύκητες, παράσιτα, έντομα, τρωκτικά κλπ Φυσικοί παράγοντες Θερμοκρασία, υγρασία, μηχανική καταπόνηση

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ

ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ Εργαστήριο Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων Λάμπρου Μαρία, M.Sc., Ph.D. Βιοχημικός & Βιοτεχνολόγος Σκοπός της καλλιέργειας ούρων Σκοπός: Να βρεθεί ο µικροοργανισµός που προκάλεσε τη

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή και βασικός χειρισµός του οπτικού µικροσκοπίου.

Περιγραφή και βασικός χειρισµός του οπτικού µικροσκοπίου. Περιγραφή και βασικός χειρισµός του οπτικού µικροσκοπίου. Κατά τη µικροσκοπική παρατήρηση η θέση του οργάνου πρέπει να παραµένει σταθερή. Πατήστε το διακόπτη λειτουργίας του µικροσκοπίου και ρυθµίστε την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Πατρών 1 Σκοπός της άσκησης Πειραματικός προσδιορισμός του ρυθμού ανάπτυξης βακτηρίων κάτω από διαφορετικές συνθήκες θερμοκρασίας και οξυγόνου

Διαβάστε περισσότερα

Ορθή Διαχείριση Τροφίμων. Μαριέττα Κονταρίνη Ημερίδα ΕΣΔΥ για Ασφάλεια τροφίμων 27/4/2015

Ορθή Διαχείριση Τροφίμων. Μαριέττα Κονταρίνη Ημερίδα ΕΣΔΥ για Ασφάλεια τροφίμων 27/4/2015 Ορθή Διαχείριση Τροφίμων Μαριέττα Κονταρίνη Ημερίδα ΕΣΔΥ για Ασφάλεια τροφίμων 27/4/2015 Κανόνες Ορθής Διαχείρισης των Τροφίμων Προληπτικοί κανόνες-μέτρα που απαιτούνται για να έχουμε ασφαλή τρόφιμα. Σκοπός

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ Μ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Διαφορές κλειστής και συνεχούς καλλιέργειας (θρεπτικά, απομάκρυνση, φάσεις μικροοργανισμών)

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης Σχετική νοµοθεσία. Quality of drinking water Relative regulation

Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης Σχετική νοµοθεσία. Quality of drinking water Relative regulation Ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης Σχετική νοµοθεσία ρ. Παναγιώτα Γεωργίου-Μπούφα Κεντρικό Εργαστήριο ηµόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Λ. Αλεξάνδρας 196, 115 21 Αθήνα, Ε-mail:kedy@otenet.gr

Διαβάστε περισσότερα

[ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ]

[ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ] 2017 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΡΙΑ ΚΑΡΑΚΑΣΙΔΟΥ ΓΙΩΤΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΤΩΝ ΔΙΕΚ [ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ] Οι παρούσες σημειώσεις είναι πνευματική ιδιοκτησία της συγγραφέως. H αναπαραγωγή,

Διαβάστε περισσότερα

E.E. Παρ. ΙΙΙ(Ι) 5545 Κ.Δ.Π. 506/2002 Αρ. 3647,

E.E. Παρ. ΙΙΙ(Ι) 5545 Κ.Δ.Π. 506/2002 Αρ. 3647, E.E. Παρ. ΙΙΙ(Ι) 5545 Κ.Δ.Π. 506/2002 Αρ. 3647, 25.10.2002 Αριθμός 506 Οι περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών (Δειγματοληψία και Ανταλλαγή Πληροφοριών για τα Γλυκά Επιφανειακά Νερά) Κανονισμοί του 2002,

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Καλλιέργεια µικροοργανισµών

Μικροβιολογία Καλλιέργεια µικροοργανισµών Μικροβιολογία Καλλιέργεια µικροοργανισµών Θεωρητικό µέρος Οι µικροοργανισµοί χωρίζονται από άποψη κυτταρικής οργάνωσης σε δύο µεγάλες κατηγορίες: τους προκαρυωτικούς και ευκαρυωτικούς. Οι προκαρυωτικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. Τεχνολογία παρασκευής παγωτών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Τεχνολογία παρασκευής παγωτών Γενικά Πολύπλοκο προϊόν με πολλούς ορισμούς και ταξινομήσεις από χώρα σε χώρα Ελληνική νομοθεσία: Παγωτά ορίζονται τα προϊόντα που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Μαρία Σ. Τσεβδού, Πέτρος Σ. Ταούκης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ «...γιαούρτι (πλήρες ή, κατά περίπτωση, ημιαποβουτυρωμένο)...(όνομα ζώου) χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΚΡΗΤΗΣ

ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΚΡΗΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Π.Ε.Δ.Υ. ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Νερά, Τρόφιμα, Περιβαλλοντικά δείγματα Είδος Δείγματος Εξεταζόμενη παράμετρος Μέθοδος Πρότυπο Διαπιστευμένη 1. Νερά ανθρώπινης κατανάλωσης, φυσικά

Διαβάστε περισσότερα

"Ποιότητα Νερών - Ο Ρόλος του Περιφερειακού Εργαστηρίου ηµόσιας Υγείας"

Ποιότητα Νερών - Ο Ρόλος του Περιφερειακού Εργαστηρίου ηµόσιας Υγείας "Ποιότητα Νερών - Ο Ρόλος του Περιφερειακού Εργαστηρίου ηµόσιας Υγείας" Β. Σανδαλάκης Μοριακός Βιολόγος / Βιοπληροφορικός Περιφερειακό Εργαστήριο ηµόσιας Υγείας Κρήτης Πέµπτη 26 Ιουνίου 2014 Νερό Νερά

Διαβάστε περισσότερα

Staldren. Ένα προϊόν από τη J.N. Jorenku. Παγκοσμίως διαδεδομένο. GR Version

Staldren. Ένα προϊόν από τη J.N. Jorenku.   Παγκοσμίως διαδεδομένο. GR Version GR Version Staldren www.jorenku.dk Παγκοσμίως διαδεδομένο Ένα προϊόν από τη J.N. Jorenku Ι.Γ.ΛΕΩΤΣΑΚΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Αθήνα: Γαρδένιας 32 136 72 Αχαρναί-Αθήνα Τηλ. (210) 94.16.183, (210) 94.18.356 Fax. (210)

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιο λογικός έλεγχος ποιότητας σε γενόσημα φάρμακα

Μικροβιο λογικός έλεγχος ποιότητας σε γενόσημα φάρμακα Σ. Γαζή, Β. Μπίρτσας, Μ. Μικροβιο λογικός έλεγχος ποιότητας σε γενόσημα φάρμακα Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων Διεύθυνση Εργαστηρίων Μικροβιολογικό Εργαστήριο Κατηγορίες Αναλυθέντων Δειγμάτων 5ετίας (2013

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ

Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Μικροβιολογία Τροφίμων ΙΙΙ Ενότητα 5: Κρέμα Βούτυρο Παγωτό (1/3), 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Ακτύπης Αναστάσιος, Λέκτορας Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος Μαθήματος: Γενική Μικροβιολογία. Ενότητα: ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ. Διδάσκων: Καθηγητής Ιωάννης Σαββαΐδης. Τμήμα: Χημείας

Τίτλος Μαθήματος: Γενική Μικροβιολογία. Ενότητα: ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ. Διδάσκων: Καθηγητής Ιωάννης Σαββαΐδης. Τμήμα: Χημείας Τίτλος Μαθήματος: Γενική Μικροβιολογία Ενότητα: ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Διδάσκων: Καθηγητής Ιωάννης Σαββαΐδης Τμήμα: Χημείας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Μεταβολισμός των Βακτηρίων Ο μεταβολισμός των μικροοργανισμών μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Καλλιέργεια είναι η διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών με διάφορους τεχνητούς τρόπους στο εργαστήριο ή σε βιομηχανικό επίπεδο. Με τη δημιουργία καλλιεργειών

Διαβάστε περισσότερα

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων

Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων Ποιοτικά Χαρακτηριστικά Λυµάτων µπορούν να καταταχθούν σε τρεις κατηγορίες: Φυσικά Χηµικά Βιολογικά. Πολλές από τις παραµέτρους που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές αλληλεξαρτώνται π.χ. η θερµοκρασία που

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων

Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Αρχές Επεξεργασίας Τροφίμων Ψύξη Γενικά Ως ψύξη εννοούμε τη διατήρηση των τροφίμων σε περιβάλλον με θερμοκρασίες κατά κανόνα χαμηλότερες των 5-8 ο C αλλά και υψηλότερες από το σημείο πήξης του κάθε τροφίμου.

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία

Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας Α. Βανταράκης Εργαστήριο Υγιεινής, Ιατρική Σχολή,

Διαβάστε περισσότερα

Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ

Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. Παράρτημα F1/Α11 του Πιστοποιητικού Αρ. 139-5 ΕΠΙΣΗΜΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ της ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗΣ του Αναλυτικού Εργαστηρίου της ΤΖΙΜΑΣ Σ. ΒΙΟΗΠΕΙΡΟΣ Ε.Ε. (BIOLAB EPIRUS) στην Άρτα

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις 2015. Υγιεινή και Ασφάλεια Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β

Γενικές εξετάσεις 2015. Υγιεινή και Ασφάλεια Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β Φροντιστήρια δυαδικό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Γενικές εξετάσεις 2015 Υγιεινή και Ασφάλεια Τροφίμων Γ ΕΠΑ.Λ ΟΜΑΔΑ Α & Β Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Μπουρδούνη Κ. ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες Παθογόνοι Μικροοργανισμοί και Παράγοντες Gram- Βακτήρια - Salmonella species - Campylobacter species - Escherichia coli - Yersinia enterocolitica - Shigella species - Vibrio species Gram+ Βακτήρια - Listeria

Διαβάστε περισσότερα