Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία"

Transcript

1 08 Περιβαλλοντικοί παράγοντες και θυρεοειδική λειτουργία Ε. ΚΟΥΣΤΑ Ενδοκρινολόγος Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κατανοητό ότι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (EΔ), η χαμηλή θερμοκρασία, το μεγάλο υψόμετρο, η ακτινοβολία, αλλά και η ασιτία και το στρες μπορεί να επηρεάσουν την θυρεοειδική λειτουργία. Η έκθεση στους ΕΔ αφορά σχεδόν όλο τον πληθυσμό της γης και προοδευτικά διαπιστώνονται οι σημαντικές κλινικές επιπτώσεις από την έκθεση, ιδιαιτέρα κατά την εμβρυική ζωή και την παιδική ηλικία. Λόγω της μεγάλης έκτασης του φαινομένου, σε αυτό το κεφάλαιο θα τονιστεί ιδιαίτερα η επίδρασή τους στην θυρεοειδική λειτουργία. Ενδοκρινικοί διαταράκτες και θυρεοειδική λειτουργία Oι ΕΔ είναι χημικές ουσίες (φυσικές ή συνθετικές), οι οποίες παρεμβαίνουν στην ομαλή λειτουργία του ορμονικού συστήματος, επηρεάζοντας την δράση, την σύνθεση, τον μεταβολισμό και την απέκκριση των ορμονών. Σαν ΕΔ μπορεί να δράσουν προϊόντα της χημικής βιομηχανίας, όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (Polychlorinated biphenyls- PCBs) (έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως σαν μονωτικά υλικά), τα πολυβρωμιούχα διφαινύλια (Polybrominated Biphenyls PΒΒs) (έχουν χρησιμοποιηθεί σαν επιβραδυντικά ανάφλεξης σε ηλεκτρικές συσκευές και πλαστικά), οι διοξίνες, τα πλαστικά, όπως η Διφαινόλη-Α (Bishenol-A, ΒΡΑ) (χρησιμοποιούνται σε πλαστικά μπιμπερόν, μπουκάλια νερού, κουτιά αναψυκτικών, κλπ), οι πλαστικοποιητές, όπως οι φθαλικές ενώσεις (χρησιμοποιούνται σε παιδικά παιχνίδια, προϊόντα περιποίησης, συσκευασίες τροφίμων, κλπ), τα φυτοφάρμακα, ορισμένα φάρμακα όπως η diethylstilbestrol, τα φυτοοιστρογόνα και τα βαρέα μέταλλα. Έχουν εντοπιστεί πάνω από εκατό χημικές ουσίες οι οποίες επιδρούν στην θυρεοειδική λειτουργία με πολλαπλούς τρόπους. Ορισμένοι ΕΔ περνούν τον πλακούντα και μπορεί, επιδρώντας στην θυρεοειδική λειτουργία, να επηρεάσουν την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου. Κάποιοι πιθανοί ΕΔ έχουν μελετηθεί αποκλειστικά in vitro ή σε πειραματόζωα και η δράση τους στον άνθρωπο παρα

2 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ μένει υπό διερεύνηση. Στο κεφάλαιο αυτό η επίδραση των ΕΔ αναφέρεται ταξινομημένη ανάλογα με τον μηχανισμό δράσης τους. Ουσίες που αναστέλλουν την πρόσληψη του Ιωδίου από τον θυρεοειδή To αρχικό στάδιο για την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών (ΘΟ) είναι η μεταφορά του ιωδίου στον ενδοκυττάριο χώρο από τον συμμεταφορέα (sodium/ iodine symporter). Η λειτουργία του συμμεταφορέα επηρεάζεται σημαντικά από χημικές ουσίες όπως τα υπερχλωρικά, νιτρώδη, βρωμιούχα, θειοκυανικά και νιτρικά ιόντα. In vitro μελέτες έδειξαν ότι τα υπερχλωρικά ιόντα συνδέονται ισχυρότερα με τον συμμεταφορέα σε σχέση με τα θειοκυανιούχα, ιωδιούχα και νιτρικά ιόντα (15, 30, και 240 φορές αντίστοιχα). Όταν συμβεί έκθεση στις ουσίες αυτές σε αρκετά υψηλές συγκεντρώσεις, μπορεί να μειωθεί η ενεργός μεταφορά του ιωδίου στο θυρεοειδή και συνεπώς να επηρεαστεί η σύνθεση των ΘΟ (ιδιαίτερα σε άτομα με χαμηλή πρόσληψη ιωδίου). Λόγω του ότι ο συμμεταφορέας έχει εντοπιστεί και στον μαζικό αδένα, η έκθεση στις ουσίες αυτές θα μπορούσε ενδεχομένως να εμποδίσει την μεταφορά ιωδίου στο μητρικό γάλα, μειώνοντας έτσι την πρόσληψη του ιωδίου στα βρέφη που θηλάζουν. Η ρύπανση από τα υπερχλωρικά άλατα, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί σε καύσιμα πυραύλων, σπίρτα, μπαταρίες, λιπάσματα και αλλού, είναι εκτεταμένη. Ανιχνεύονται στο νερό, στα τρόφιμα, στα βρεφικά γάλατα του εμπορίου αλλά και στο μητρικό γάλα και στο αμνιακό υγρό. Στις γυναίκες (αλλά όχι στους άνδρες) παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα των υπερχλωρικών στα ούρα και στην TSH στον ορό. Οι περισσότερες κλινικές μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση στα υπερχλωρικά δεν επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα των ΘΟ, την θυρεοσφαιρίνη και τον όγκο του θυρεοειδούς στο υπερηχογράφημα, αλλά ελαττώνει σε μικρό βαθμό την πρόσληψη του ιωδίου μόνον όταν χορηγείται σε μεγάλες δόσεις. Επίσης δεν παρατηρήθηκε μεταβολή στις ΘΟ ή στην TSH σε έγκυες γυναίκες που είχαν εκτεθεί σε αυξημένες συγκεντρώσεις υπερχλωρικων (κυρίως μέσω του πόσιμου νερού) ούτε στα βρέφη τους, ούτε παρατηρήθηκε συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα υπερχλωρικών και ιωδίου στο μητρικό γάλα. Τα θειοκυανιούχα άλατα περιέχονται στο τσιγάρο και σε λαχανικά. Σε περιοχές με ιωδιοπενία, η αυξημένη κατανάλωση τροφών που περιέχουν θειοκυανιούχα συσχετίστηκε με την εμφάνιση βρογχοκήλης. Το κάπνισμα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, πιθανόν λόγω της έκθεσης στα θειοκυανιούχα μέσω του τσιγάρου, συσχετίστηκε με χαμηλά επίπεδα FΤ4 και Τ4 της μητέρας, με ελαττωμένη συγκέντρωση ιωδίου στο μητρικό γάλα και με αυξημένα επίπεδα ΤSH και αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς των νεογνών. Tα νιτρικά άλατα έχουν χρησιμοποιηθεί σε συντηρητικά τροφίμων και λιπάσματα και ανιχνεύονται σε λαχανικά και σε ορισμένες περιοχές στο πόσιμο νερό. Παρόλο που σε ορισμένες μελέτες δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση ανάμεσα στην έκ

3 Ε. ΚΟΥΣΤΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ θεση σε νιτρικά άλατα και στην θυρεοειδική λειτουργία ή στον όγκο θυρεοειδούς σε ενήλικες, η έκθεση στα νιτρικά άλατα (μέσω του πόσιμου νερού) συσχετίστηκε με ανάπτυξη βρογχοκήλης και υποκλινικού υποθυρεοειδισμού σε παιδιά σχολικής ηλικίας και με διαταραχές στην θυρεοειδική λειτουργία σε έγκυες γυναίκες. Ουσίες που αναστέλλουν την δράση της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (ΤΡΟ) Οι ισοφλαβόνες, ειδικότερα η γενιστεΐνη και η δαïδζεΐνη, αναστέλλουν την δράση της TPO (η οποία είναι απαραίτητη για την ιωδίωση και την σύζευξη των ιωδοτυροσινών), συνεπώς αναστέλλουν την βιοσύνθεση των ΘΟ. Μια πρόσφατη ανασκόπηση από 14 προοπτικές μελέτες για τις επιπτώσεις της σόγιας ή των ισοφλαβονών στην θυρεοειδική λειτουργία σε υγιείς ενήλικες έδειξε ότι δεν επηρεάζεται σημαντικά η θυρεοειδική λειτουργία από την κατανάλωση των ουσιών αυτών. Μία μόνον (μη τυχαιοποιημένη) μελέτη διέφερε, η οποία έδειξε σημαντική αύξηση της TSH (όμως εντός των φυσιολογικών ορίων) και αύξηση του ποσοστού εμφάνισης βρογχοκήλης με την κατανάλωση σόγιας. Στα παιδιά όμως, φαίνεται ότι η κατανάλωση των ουσιών αυτών έχει σημαντικότερη επίπτωση. Στα βρέφη που τρέφονται με γάλα σόγιας μπορεί να εμφανιστεί βρογχοκήλη ή να επηρεαστεί η θυρεοειδική λειτουργία. Επίσης η χορήγηση σόγιας στο γάλα βρεφών μπορεί να περιπλέξει την θεραπεία του συγγενούς υποθυρεοειδισμού και συσχετίζεται με την εμφάνιση αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας στην μετέπειτα ζωή. Στα πειραματόζωα παρατηρήθηκε ότι η γενιστεΐνη πιθανόν να συνδέεται με την ΤΡΟ, επιδρώντας στην ανοσολογική απάντηση και ίσως οδηγώντας στην ανάπτυξη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας. Ιn vitro παρατηρήσεις έδειξαν ότι και η 4-nonylphenol (που χρησιμοποιείται σε πλαστικά και βερνίκια) μπορεί επίσης να αναστείλει την δράση της ΤΡΟ. Ουσίες που επεμβαίνουν στον υποδοχέα των θυρεοειδικών ορμονών Παρόλο που απαγορεύθηκε η παραγωγή των PCBs την δεκαετία του 70, η ρύπανση από τις χημικές αυτές ουσίες είναι εκτεταμένη. Tα PCBs μπορεί να επηρεάσουν την θυρεοειδική λειτουργία (λόγω της ομοιότητας της δομής τους με τις ΘΟ), συνδεόμενα με τους υποδοχείς των ΘΟ και δρώντας σαν αγωνιστές ή ανταγωνιστές των ΘΟ. Σε ορισμένες μελέτες στα πειραματόζωα η έκθεση σε PCBs συσχετίστηκε με χαμηλά επίπεδα ΘΟ, χωρίς να αυξάνεται η TSH. Στον άνθρωπο, η δράση τους δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Σε ορισμένες μελέτες, αλλά όχι σε όλες, η έκθεση σε PCBs συσχετίστηκε με αυξημένο όγκο θυρεοειδούς, αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων και σε ορισμένες περιπτώσεις με χαμηλά επίπεδα ΘΟ και υψηλά επίπεδα TSH. Λόγω της σημασίας που έχουν οι ΘΟ κατά την εμβρυική ζωή, διερευνήθηκε η επίδραση των PCBs στην θυρεοειδική λειτουργία κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Στα πειραματόζωα παρατηρήθηκε ότι έχουν νευροτοξική δράση στον ανα

4 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ πτυσσόμενο εγκέφαλο (περνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό)- ένας πιθανός μηχανισμός (αλλά όχι ο μόνος) ίσως είναι ο προκαλούμενος σχετικός υποθυρεοειδισμός. Στον άνθρωπο οι μελέτες δείχνουν αντιφατικά αποτελέσματα. Σε ορισμένες μελέτες, αλλά όχι σε όλες, η έκθεση σε PCBs κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης συσχετίστηκε με χαμηλότερα επίπεδα ΘΟ και υψηλότερη TSH της μητέρας και με χαμηλότερα επίπεδα ΘΟ του νεογνού. Περνούν τον πλακούντα και ανιχνεύονται στον ομφάλιο λώρο. Είναι ενδιαφέρον ότι η έκθεση σε PCBs κατά την ενδομήτριο ζωή συσχετίστηκε με επιδείνωση της γνωσιακής λειτουργίας και του δείκτη ευφυΐας στα παιδιά. Τα PΒΒs, η ΒΡΑ και το triclosan συνδέονται επίσης με τους θυρεοειδικούς υποδοχείς. Τα PBBs έχουν παρόμοια δομή με τις ΘΟ και συνδέονται με τους θυρεοειδικούς υποδοχείς (κυρίως με τον TRβ) με χαμηλή συγγένεια. Η BPA συνδέεται με τους θυρεοειδικούς υποδοχείς και δρα ανταγωνιστικά κυρίως ως προς τον TRβ, αναστέλλοντας την αρνητική παλίνδρομη αλληλορύθμιση των ΘΟ προς την υπόφυση. Στα ποντίκια η έκθεση σε ΒΡΑ αυξάνει τα επίπεδα των ΘΟ χωρίς να επηρεάζονται τα επίπεδα της TSH (όπως συμβαίνει και στο σύνδρομο αντίστασης στις θυρεοειδικές ορμονές), δεν υπάρχουν όμως μελέτες στον άνθρωπο που να τεκμηριώνουν αυτές τις παρατηρήσεις. Η έκθεση σε μεγάλες ποσότητες από triclosan (ένα βακτηριοκτόνο που έχει χρησιμοποιηθεί σε σαπούνια, οδοντόκρεμες και προϊόντα περιποίησης) στα πειραματόζωα οδηγεί σε χαμηλά επίπεδα Τ4 χωρίς να επηρεαστεί η TSH. Παρόλο που ανιχνεύεται στο μητρικό γάλα, δεν υπάρχουν μελέτες στον άνθρωπο σχετικά με την επίδρασή του στην θυρεοειδική λειτουργία. Oυσίες που δρούν επεμβαίνοντας στην σύνδεση των θυρεοειδικών ορμονών με τις πρωτεΐνες-φορείς τους2 Η τρανσθυρετίνη, με την οποία συνδέεται περίπου το 11% της Τ4 και το 9% της Τ3, εκφράζεται στο χοριοειδές πλέγμα και συμβάλλει στην μεταφορά των ΘΟ στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Oι χημικές ουσίες που αναστέλλουν την σύνδεση των ΘΟ με την τρανσθυρετίνη (PBBs, PCBs και γενιστεϊνη) μπορεί αφενός να οδηγήσουν σε ελάττωση της βιοδιαθεσιμότητας και των επιπέδων των ΘΟ και αφετέρου μπορεί να συμβάλλουν στην μεταφορά τοξικών ουσιών σε διάφορους ιστούς όπως ο εγκέφαλος και ο πλακούντας. Στα πειραματόζωα η έκθεση σε PBBs συσχετίστηκε με χαμηλά επίπεδα ΘΟ, κυρίως λόγω της ελαττωμένης σύνδεσης της Τ4 με την τρανθυρετίνη. Στον άνθρωπο υπάρχουν λίγες και αντικρουόμενες κλινικές παρατηρήσεις. Η έκθεση σε PBBs (μέσω της κατανάλωσης ψαριών) συσχετίστηκε με αύξηση της T4, χαμηλά επίπεδα Τ3 και αυξημένο ποσοστό αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων, ενώ σε μια άλλη μελέτη παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση με την TSH. Η θεραπεία με οιστρογόνα σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση, αλλά και η έκθεση σε ΕΔ με οιστρογονική δράση, μπορεί να αυξήσουν την TBG (thyronine-binding globulin), ελαττώνοντας την FΤ4 και αυξάνοντας την ανάγκη για θυροξίνη σε γυ

5 Ε. ΚΟΥΣΤΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ναίκες με υποθυρεοειδισμό. Η κλινική σημασία της έκθεσης των βρεφών σε ΕΔ με οιστρογονική δράση (με πιθανή συνέπεια την μείωση της FΤ4) παραμένει υπό διερεύνηση. Oυσίες που επεμβαίνουν στον μεταβολισμό των θυρεοειδικών ορμονών Μια σειρά από παρασιτοκτόνα (όπως παράγωγα του DDT) και προϊόντα της χημικής βιομηχανίας (όπως β-hexachlorocylcohexane (β-hch), διοξίνες, φουράνια και άλλα) ελαττώνουν τον χρόνο ημίσειας ζωής της θυροξίνης αυξάνοντας την δραστηριότητα του ηπατικού ενζύμου διφωσφορική ουριδινο-γλυκουρονοσυλοτρανσφεράση (UDPGT), το οποίο συμβάλλει στην γλυκουρονιδίωση της θυροξίνης. Συνεπώς, αντισταθμιστικά αυξάνεται η παραγωγή θυροξίνης από τον θυρεοειδή, με αποτέλεσμα την πιθανή πρόκληση βρογχοκήλης ή υποθυρεοεδισμού. Η έκθεση σε DDE (έναν μεταβολίτη του DDT) στην εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με αύξηση της TSH και ελάττωση της FT4. Στα παιδιά παρατηρήθηκε ότι η έκθεση σε DDT, β-hch και ορισμένα παράγωγα των PCBs συσχετίστηκε με χαμηλότερα επίπεδα θυρεοεδικών ορμονών, ενώ η έκθεση σε β-hch και διοξίνες με αυξημένη TSH. Οι στυρένες (χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ελαστικών) έχουν ανιχνευθεί στα τρόφιμα και είναι πιθανόν να αναστέλλουν την μετατροπή της Τ4 προς Τ3. Στα πειραματόζωα παρατηρήθηκε ότι χημικές ουσίες που περιέχονται στα αντηλιακά, οι διοξίνες, ο μόλυβδος, το κάδμιο και ο υδράργυρος επιδρούν στην δραστηριότητα των απιωδινασών και επηρεάζουν την θυρεοειδική λειτουργία. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες και καρκίνος θυρεοειδούς Παρατηρήσεις σε πειραματόζωα έδειξαν ότι η έκθεση σε ΕΔ (κυρίως στα ζιζανιοκτόνα acetochlor και amitrol) οδηγεί σε υπερπλασία και υπερτροφία των θυλακιωδών κυττάρων και πιθανόν και εμφάνιση όγκων θυρεοειδούς. Ο μηχανισμός παραμένει άγνωστος, ισως να συμβάλλει η αύξηση της TSH (λόγω της επίδρασης των διαταρακτών σε διάφορα στάδια της θυρεοειδικής λειτουργίας) ή η δημιουργία μεταλλάξεων ή η επίδραση των ΕΔ στους επιγενετικούς μηχανισμούς. Στον άνθρωπο δεν είναι γνωστό αν η έκθεση στους ΕΔ σχετίζεται με καρκίνο θυρεοειδούς. Θυρεοειδική λειτουργία και έκθεση σε διαταράκτες κατά την εμβρυική ζωή Ενα σημαντικό μέρος της θυροξίνης στο 1ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης είναι μητρικής προέλευσης, συνεπώς η έκθεση σε χημικές ουσίες που ελαττώνουν τα επίπεδα Τ4 και FT4 στο πλάσμα και τον εγκέφαλο του εμβρύου μπορεί να οδηγήσει σε δυσμενείς συνέπειες στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού. Eνας υδροξυλιομένος μεταβολίτης των PCB (4-OH-pentaCB), παρουσιάζει αυξημένη χημική συγγένεια με την τρανσθυρετίνη, με συνέπεια να ανταγωνίζεται την μεταφορά της FT4 μέσω του -117-

6 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ πλακούντα στον αναπτυσσόμενο εγκεφάλου του έμβρυου. Σε παιδιά που εξετέθησαν σε PCBs μέσω του μητρικού γάλακτος και σε παιδιά των οποίων οι μητέρες είχαν υποστεί την μεγαλύτερη έκθεση σε PCBs παρατηρήθηκαν διαταραχές στην ψυχοκινητική ανάπτυξη και χαμηλότερος δείκτης νοημοσύνης, αντιστοίχως. Στα πειραματόζωα η έκθεση σε PBBs κατά την ενδομήτριο ζωή συσχετίζεται με διαταραχές συμπεριφοράς, μάθησης και μνήμης καθώς και με διαταραχές στο χολινεργικό σύστημα, οι οποίες εμμένουν στη ενήλικο ζωή. Τα PBBs μπορεί να ελαττώνουν τα επίπεδα της Τ4 στα πειραματόζωα επεμβαίνοντας στην σύνδεση με την τρανσθυρετίνη ή μεταβάλλοντας την δραστηριότητα των ηπατικού ενζύμων που μεταβολίζουν τις ΘΟ (κυρίως την UDPGT). Η έκθεση κατά την ενδομήτριο ζωή και σε άλλες χημικές ενώσεις όπως η διφαινόλη Α και τα φυτοφάρμακα είναι επίσης πιθανόν να επηρεάζει τα επίπεδα των ΘΟ. Στον άνθρωπο παρατηρήθηκε αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στα επίπεδα T4 και στα επίπεδα DDT (και τους μεταβολίτες του) στον ομφάλιο λώρο, τονίζοντας την πιθανή βλαπτική επίδραση στα βρέφη των τοξικών αυτών ουσιών. Η έκθεση σε διοξίνες κατά την ενδομήτριο ζωή στον άνθρωπο συσχετίστηκε με την συχνότερη επίπτωση συγγενούς υποθυρεοεδισμού. Θερμοκρασία, Υψόμετρο, Ακτινοβολία, Stress, Ασιτία και θυρεοειδική λειτουργία Και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η θερμοκρασία, το υψόμετρο, η ακτινοβολία, αλλά και η ασιτία και το στρες μπορούν να επηρεάσουν την θυρεοειδική λειτουργία. Άτομα που ζούν στους πόλους (σε χαμηλή θερμοκρασία και σε παρατεταμένες περιόδους σκότους) για>5 συνεχείς μήνες παρουσιάζουν διαταραχές στον άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-θυρεοειδής (polar T3 syndrome): αυξημένη TSH και αυξημένη παραγωγή TSH μετά από χορήγηση TRH, ενώ παρατηρείται μια μικρή πτώση στα επίπεδα των ΘΟ. Οι αλλαγές αυτές συνοδεύονται από μικρή πτώση της θερμοκρασίας του σώματος, διαταραχές της διάθεσης, διαταραχές στον ύπνο, στην μνήμη και γνωσιακές διαταραχές. Η χορήγηση μικρής δόσης θυροξίνης βελτιώνει τις γνωσιακές διαταραχές και τις διαταραχές της διάθεσης. To μεγάλο υψόμετρο (που συνοδεύεται από ελάττωση της περιεκτικότητας σε οξυγόνο στην ατμόσφαιρα, χαμηλές θερμοκρασίες, λιγότερη υγρασία και αυξημένη έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία) μπορεί επίσης να επηρεάσει την θυρεοειδική λειτουργία. Σε άτομα που έμειναν για 3 εβδομάδες σε μεγάλο υψόμετρο (4300μ στα Βραχώδη όρη) δεν επηρεάστηκε η TSH, αλλά αυξήθηκε η T4. Αυξημένα επίπεδα ΘΟ σε συνδυασμό με χαμηλότερο BMI και θερμοκρασία σώματος παρατηρήθηκαν σε άτομα που παρέμειναν για λίγους μήνες σε μεγάλο υψόμετρο στον Νότιο Πόλο. Σε άλλες μελέτες παρατηρήθηκαν αντιφατικά αποτελέσματα, τα επίπεδα των ΘΟ αναφέρονται ελαττωμένα από ορισμένους συγγραφείς, ενώ άλλοι δεν αναφέρουν διαφορές. Σε σπηλαιολόγους που έφθασαν στα βάθη μιας σπηλιάς 700μ (σε συνθήκες μυι

7 Ε. ΚΟΥΣΤΑ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ κής κόπωσης, κρύου και σχετικής στέρησης ύπνου και υγρών), παρατηρήθηκε αυξημένη FT4 στο βάθος της σπηλιάς, χωρίς να επηρεαστεί η FΤ3 και η TSH. Με την υποθρεψία ελαττώνεται η Τ3 (και η FT3) και σπανιότερα η Τ4, ενώ η TSH μένει σε φυσιολογικά επίπεδα (αν και αναλογικά χαμηλά ως προς την Τ3). H ελάττωση της Τ3 μπορεί να θεωρηθεί ένας προσαρμοστικός μηχανισμός για την εξοικονόμηση ενέργειας. Το stress λόγω ασθενείας μπορεί οδηγήσει σε ελάττωση της Τ3 (και της FT3) και σπανιότερα της Τ4, ενώ η TSH επηρεάζεται (ελαττώνεται) στις σοβαρότερες περιπτώσεις. Ο θυρεοειδής αδένας των παιδιών είναι ευάλωτος ως προς την καρκινογόνο δράση της ακτινοβολίας, ακόμα και σε μικρές δόσεις. Η επίδραση της ακτινοβολίας είναι ανάλογη της δόσης, ενώ τα παιδιά με χαμηλή πρόσληψη ιωδίου στην τροφή είναι περισσότερο ευάλωτα. Συμπεράσματα Τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται ότι χημικές ουσίες που αποτελούν μέρος του καθημερινού περιβάλλοντος των ανθρώπων μπορούν να επιδράσουν στην θυρεοειδική λειτουργία με πολλαπλούς μηχανισμούς. Οι ΕΔ μπορούν να εισέλθουν στον ανθρώπινο οργανισμό όχι μόνο από τις προφανείς οδούς έκθεσης (την τροφή, το νερό ή τον αέρα) αλλά επιπροσθέτως μέσω του πλακούντα και του θηλασμού. Η έκθεση στους ΕΔ μας αφορά όλους, ο άνθρωπος όμως είναι περισσότερο ευάλωτος κατά την εμβρυική ζωή και κατά την παιδική ηλικία. Υπάρχει ανάγκη υλοποίησης επιδημιολογικών μελετών ώστε να διευκρινιστεί η δράση των ΕΔ, αλλά κυρίως κρατικών μηχανισμών πρόληψης για να αποφευχθεί η έκθεση στις ουσίες αυτές. Και άλλες ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες όπως η χαμηλή θερμοκρασία, το μεγάλο υψόμετρο, η ακτινοβολία, αλλά και η ασιτία και το στρες μπορούν επίσης να επέμβουν στην θυρεοειδική λειτουργία. Βιβλιογραφία Boas M, Feldt-Rasmussen U, Skakkebaek NE, Main KM. Environmental chemicals and thyroid function. Eur J Endocrinol May;154(5): Diamanti-Kandarakis E, Bourguignon JP, Giudice LC, Hauser R, Prins GS, Soto AM, Zoeller RT, Gore AC. Endocrine-disrupting chemicals: an Endocrine Society scientific statement. Endocr Rev Jun;30(4): Mastorakos G, Karoutsou EI, Mizamtsidi M, Creatsas G. The menace of endocrine disruptors on thyroid hormone physiology and their impact on intrauterine development. Endocrine Jun;31(3): Pearce EN, Braverman LE. Environmental pollutants and the thyroid. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab Dec;23(6): Zoeller TR. Environmental chemicals targeting thyroid. Hormones (Athens) Jan- Mar;9(1):

8 ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΑ: 14ΟΣ ΚΥΚΛΟΣ - ΘΥΡΕΟ ΕΙΔΗΣ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες 1 λάθος α. Είναι συνθετικές ή φυσικές ουσίες β. Προέρχονται πάντα από βιομηχανικά απόβλητα γ. Μπορεί να επηρεάσουν την δράση και τον μεταβολισμό των ορμονών δ. μπορει να ανιχνευθούν στο μητρικό γάλα 2. Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες μπορεί να επηρεάσουν την θυρεοειδική λειτουργία: 1 λάθος α. αναστέλλοντας την πρόσληψη του ιωδίου από τον θυρεοειδή β. επεμβαίνοντας στην σύνδεση των θυρεοειδικών ορμονών με τις πρωτεΐνεςφορείς τους γ. διεγείροντας την δράση της ΤΡΟ δ. επεμβαίνοντας στον μεταβολισμό της θυροξίνης 3. Τα υπερχλωρικά ιόντα: 1 λάθος α. αναστέλλουν την σύνδεση του συμμεταφορέα με το ιώδιο β. ανιχνεύονται στο μητρικό γάλα αλλά και στα βρεφικά γάλατα του εμπορίου γ. έχουν ισχυρότερη χημική δράση (ως προς την θυρεοειδική λειτουργία) από τα θειοκυανυούχα ιόντα δ. έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον όγκο του θυρεοειδούς 4. 1 λάθος α. Ορισμένα παρασιτοκτόνα αυξάνουν τον χρόνο ημίσειας ζωής της θυροξίνης ελαττώνοντας την δραστηριότητα της UDPGT β. Τα PCBs μπορεί να δράσουν σαν αγωνιστές ή ανταγωνιστές των θυρεοειδικών ορμονών γ. Τα PΒBs μπορεί να επηρεάσουν την σύνδεση της Τ4 με την τρανθυρετίνη δ. Ορισμένα φυτοοιστρογόνα αναστέλλουν την δράση της ΤΡΟ 5. 1 σωστό α. Η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες συσχετίζεται με την εμφάνιση υπερθυρεοειδισμού β. Η υποθρεψία μπορεί να έχει σαν συνέπεια χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών γ. Το μεγάλο υψόμετρο επηρεάζει την θυρεοειδική λειτουργία μόνον σε άτομα με αυτοάνοσο θυρεοειδίτιδα δ. Τα άτομα με υψηλή πρόσληψη ιωδίου είναι περισσότερο ευάλωτα στους ενδοκρινικούς διαταράκτες Σωστές απαντήσεις κατά σειρά β,γ,δ,α,β -120-

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ. Φαρμακα. Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Φαρμακα Θυροξίνη (Τ 4 ), Τριιωδοθυρονίνη (Τ 3 ) Αντιθυρεοειδικά Θυροειδής Πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια Κύτταρα θυρεοειδούς κολλοειδές ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η επίδραση της περίσσειας θυρεοειδικών ορµονών στα οστά ήταν γνωστή πριν από την εµφάνιση των αντιθυρεοειδικών φαρµάκων. Μία από τις πρώτες αναφορές καταγράφηκε το 1891από τον von Recklinghausen και αναφέρει

Διαβάστε περισσότερα

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις. 8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Η µετά τοκετό θυρεοειδίτιδα είναι ένα σύνδροµο προσωρινής ή µόνιµης διαταραχής της λειτουργίας του θυρεοειδούς που εµφανίζεται τον πρώτο χρόνο µετά τον τοκετό και οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή του

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr Μεταβολές θυρεοειδικής λειτουργίας κατά την κύηση αύξηση θυρεοδεσµευτικής σφαιρίνης (TBG)( διέγερση του υποδοχέα της TSH από την χοριακή γοναδοτροπίνη (hcg( hcg) αυξηµένη µεταβολική κάθαρση της Τ 4 αυξηµένη

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Κωνσταντίνος Μπούρος

Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Κωνσταντίνος Μπούρος Έλεγχος Ποιότητας Υλικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Κωνσταντίνος Μπούρος Ομοιότητες στη δομή των PBDEs με PCBs, φουράνια και διοξίνες. Βρωμιωμένα επιβραδυντικά καύσεως Τετραβρωμοδιφαινόλη Α(TBBPA) Δεκαβρωμοδιφαίνυλο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΗ ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ Διαταραχές του Θυρεοειδικού άξονα στον βαρέως πάσχοντα Συνώνυμα: Σύνδρομο της χαμηλής Τ3, σύνδρομο τουνοσούντος ευθυρεοειδικού. Ελένη Καραθανάση Ενδοκρινολογική κλινική Γ.Ν.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση

Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση 26 Οζώδης βρογχοκήλη και κύηση Σ.Θ. ΚΟΥΤΜΟΣ Ενδοκρινολόγος Διευθυντής Ενδοκρινολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» 1. Εισαγωγή οζώδης διόγκωση του θυρεοειδούς μπορεί να συνοδεύει σχεδόν κάθε πάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινικοί διαταράκτες και θυρεοειδική λειτουργία

Ενδοκρινικοί διαταράκτες και θυρεοειδική λειτουργία REVIEW ÁÑ ÅÉÁ ÅËËÇÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ 2012, 29(1):7-14 Ενδοκρινικοί διαταράκτες και θυρεοειδική λειτουργία Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες είναι χημικές ουσίες (φυσικές ή συνθετικές), οι οποίες παρεμβαίνουν στην

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες

Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διάγνωση και παρακολούθηση διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) Εργαστήριο Κλινικών Κατευθυντηρίων Οδηγιών για εργαστηριακές

Διαβάστε περισσότερα

Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας

Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ Το κινητό τηλέφωνο εκπέμπει παλμική ασύρματη ακτινοβολία συχνότητας 900-2100 MHz την ώρα που μιλάμε. Σε κατάσταση αναμονής, στέλνει ένα περιοδικό σήμα για να επικοινωνήσει με την κοντινότερη

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος;

Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Μέρος Ι Υπερβολικό άγχος; Η Ellie δεν είχε καλή επίδοση στο µάθηµα Φυσιολογίας παρά τις προσπάθειές της: µελέτησε πριν και µετά τις παραδόσεις, διάβασε και καθαρόγραψε τις σηµειώσεις της, Μελέτησε µε την

Διαβάστε περισσότερα

35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ 35. ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΟΡΙΣΜΟΙ Θυρεοτοξίκωση είναι η κλινική και βιοχημική κατάσταση που οφείλεται στην εκσεσημασμένη παραγωγή και έκθεση στις θυρεοειδικές ορμόνες κάθε αιτιολογίας. Αντίθετα, υπερθυρεοειδισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΘΤΡΕΟΕΙΔΙΚΑ ΥΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΩΡΓΟ ΜΙΙΦΡΟΝΗ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟ ΚΕΝΣΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Θυρεοειδικές ορμόνες - δράσεις Οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν όλους τους ιστούς και τα οργανικά συστήματα στο σωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S

ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Θυρεοειδής κα παραθυροειδείς αδένες Θυρεοειδικές

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΙΡΗΣ Παρασκευή, 30 Σεπτέμβριος :08 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 02 Μάρτιος :48

Συντάχθηκε απο τον/την ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΠΙΡΗΣ Παρασκευή, 30 Σεπτέμβριος :08 - Τελευταία Ενημέρωση Πέμπτη, 02 Μάρτιος :48 Ένας πολύ σημαντικός αδένας, επιστάτης του οργανισμού στην σωστή διαχείριση των ενεργειακών αποθεμάτων του, είναι ο θυρεοειδής. Βρίσκεται στο κατώτερο τριτημόριο του πρόσθιου τμήματος του τραχήλου, έχει

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία

Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία 27 Θυρεοειδής και τρίτη ηλικία Γ. ΜΙΣΙΧΡΟΝΗΣ Ενδοκρινολόγος αύξηση της επιβίωσης του ανθρώπου, κάνει τα προβλήματα υγείας της 3ης Η ηλικίας ολοένα και περισσότερο επίκαιρα και ενδιαφέροντα. Στη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη

Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη 24 Φυσιολογία θυρεοειδούς στην εγκυµοσύνη Ε.Γ. ΚΟΥΚΚΟΥ Ενδοκρινολόγος Νοσοκομείο - Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου», Αθήνα. ανάγκη υποστήριξης του νεοσχηματιζόμενου οργανισμού παράλληλα με την Η ανάγκη κάλυψης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ

Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ Κεφάλαιο 7 ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1 Ορμόνες και ενδοκρινείς αδένες Είναι τα εκκρίματα των ενδοκρινών αδένων «ορμόνες είναι οι ουσίες που εκκρίνουν οι ενδοκρινείς αδένες»

Διαβάστε περισσότερα

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ»

«ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» «ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΣΕ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΥΡΟΞΙΝΗΣ» Θ. Στρατηγού 1,2, Γ. Αντωνάκος 3, Ε. Καραμπελά 5, Γ.Σ. Χριστοδουλάτος 1,

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ 8o Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας Αθήνα 29-31 Μαΐου2014 ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Β. Ζουρνατζή-Κόϊου Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ Κόϊος Γεώργιος Δρ Ενδοκρινολόγος Θυρεοειδική λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας

Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Επίπεδα λεπτίνης και γκρελίνης σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 πριν και 6 μήνες μετά την έναρξη ινσουλινοθεραπείας Ν. Κατσίκη[1], Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου[2], Φ. Ηλιάδης[1], Τρ. Διδάγγελος[1], Ι. Γιώβος[3],

Διαβάστε περισσότερα

Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014

Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014 Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014 Παθητικό Κάπνισμα Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται σήμερα η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. «Ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός

Διαβάστε περισσότερα

Εθνική Επιτροπή Περιβάλλον Και Υγεία Του Παιδιού H ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ: ΔΩΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ

Εθνική Επιτροπή Περιβάλλον Και Υγεία Του Παιδιού H ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ: ΔΩΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ Εθνική Επιτροπή Περιβάλλον Και Υγεία Του Παιδιού H ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ: ΔΩΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ Δρ Στέλλα Κάννα Μιχαηλίδου Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας. Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης

Θυρεοειδής αδένας. Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης Θυρεοειδής αδένας Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3 & Τ4, υπό τον έλεγχο του υποθαλάµου & της υπόφυσης Θυρεοειδικές ορµόνες Τυροσίνη + ιώδιο Τ 3 (βιολογικά δραστική) Τ 4 Θέση και Ιστολογικά Χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη"

Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΞΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Bιοπαρακολούθηση και επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από την έκθεση στα φυτοφάρμακα τα τελευταία χρόνια στην

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟΓΝΟ 7ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Δρ. Μαρία Τζητηρίδου- Χατζοπούλου Παιδίατρος Νεογνολόγος-Αναπτυξιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Π.Ο.Υ

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδικά νοσήματα. Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη

Θυρεοειδικά νοσήματα. Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη Θυρεοειδικά νοσήματα Ζ. Μούσλεχ Ενδοκρινολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Διευθυντής Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκη Θυρεοειδής Mοιάζει με θυρεό Μπροστά από την τραχεία Μεγαλύτερος ενδοκρινικός αδένας

Διαβάστε περισσότερα

Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα

Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα 14 Σιωπηλή και µετά τοκετό θυρεοείτιδα Α. ΤΣΑΤΣΟΥΛΗΣ Καθηγητής Παθολογίας Ενδοκρινολογίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Εισαγωγή σιωπηλή θυρεοειδίτιδα χαρακτηρίζεται από προσωρινή φάση θυρεοτοξίκωσης ακολουθούμενη

Διαβάστε περισσότερα

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως:

Ο Βασικός μεταβολισμός εξαρτάται από ένα πλήθος παραγόντων όπως: ΟΡΙΣΜΟΣ: η ελάχιστη ενέργεια που δαπανάται για τη διατήρηση των ζωτικών λειτουργιών σε κατάσταση ηρεμίας. Αντιπροσωπεύει την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία της αναπνοής, την κυκλοφορία του αίματος,

Διαβάστε περισσότερα

Υποθυρεοειδισμός. www.endokrinologos.com. Διάγνωση Η πιο σημαντική και απαραίτητα εξέταση για τη διάγνωση του

Υποθυρεοειδισμός. www.endokrinologos.com. Διάγνωση Η πιο σημαντική και απαραίτητα εξέταση για τη διάγνωση του ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Υποθυρεοειδισμός Η ετυμολογία της λέξης θυρεοειδής δείχνει τη σημαντική θέση που κατέχει στην λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Προέρχεται από τη λέξη 'θυρεός' που σημαίνει έμβλημα και αυτό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΝΤΟΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΘΑΛΑΜΟ-ΥΠΟΦΥΣΕΟ ΥΠΟΦΥΣΕΟ- ΘΥΡΕΟΕΙ ΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ ρ. Γεώργιος ΜΑΣΤΟΡΑΚΟΣ Ενδοκρινολόγος Β ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Chromosome Location

Διαβάστε περισσότερα

Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση. Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος

Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση. Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος Υποκλινικές θυρεοειδικές παθήσεις και οστεοπόρωση Δήμητρα Ζιάννη, Ενδοκρινολόγος Υπερθυρεοειδισμός 1891 von Recklinghausen «σκωληκόβρωτη» εμφάνιση των μακρών οστών νεαρής γυναίκας που πέθανε από υπερθυρεοειδισμό

Διαβάστε περισσότερα

Πεδίο Εφαρμογής. Πρόληψη και Παράγοντες Κινδύνου

Πεδίο Εφαρμογής. Πρόληψη και Παράγοντες Κινδύνου Εξετάσεις λειτουργίας του θυρεοειδούς: διάγνωση και παρακολούθηση των διαταραχών λειτουργίας του θυρεοειδούς σε ενήλικες για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Πεδίο Εφαρμογής Οι παρούσες κατευθυντήριες οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

Κριτήρια ταξινόμησης κατά CLP: Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία Καρκινογένεση, Μεταλλαξιγένεση, Τοξικότητα στην αναπαραγωγή

Κριτήρια ταξινόμησης κατά CLP: Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία Καρκινογένεση, Μεταλλαξιγένεση, Τοξικότητα στην αναπαραγωγή ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΧΗΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 11 η Ετήσια Σύσκεψη Επιθεωρητών REACH, CLP 2015 Εθνική Συνάντηση Εργασίας του PROTEAS Αθήνα, 27-2929 Απριλίου 2015 Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α 1 δ 2 β 3 γ 4 β 5 α ΘΕΜΑ Β

ΘΕΜΑ Α 1 δ 2 β 3 γ 4 β 5 α ΘΕΜΑ Β ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α 1 δ 2 β 3 γ

Διαβάστε περισσότερα

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹

Ν. Κατσίκη¹, Α. Γκοτζαμάνη-Ψαρράκου², Φ. Ηλιάδης¹, Τρ. Διδάγγελος¹, Ι. Γιώβος³, Δ. Καραμήτσος¹ Μεταβολές πεπτιδίων ρύθμισης πρόσληψης τροφής και σωματικού βάρους σε ασθενείς με ΣΔ τύπου 2: συγκριτική μελέτη 6 μηνών μεταξύ ινσουλινοθεραπευόμενων και ασθενών υπό αντιδιαβητικά δισκία Ν. Κατσίκη¹, Α.

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΕΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΤΡΙΜΗΝΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ Σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, Α ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ» MSc: Environment and Health.

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία του θυρεοειδούς αδένα από τη νεογνική στην πρώτη παιδική ηλικία 1

Φυσιολογία του θυρεοειδούς αδένα από τη νεογνική στην πρώτη παιδική ηλικία 1 22 Φυσιολογία του θυρεοειδούς αδένα από τη νεογνική στην πρώτη παιδική ηλικία 1 Α. ΓΑΛΛΗ-ΤΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ, 2 Ι. ΜΑΓΓΑΝΑ 1 Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής- Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας 2 Ειδικευόμενη Παιδιατρικής,

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ

ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ 1 ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΕ ΔΙΑΣΑΡΑΧΕ ΘΤΡΕΟΕΙΔΟΤ Μήπως τελευταία νιώθετε υποτονικά, ή βρίσκεστε συνεχώς σε υπερένταση; Νυστάζετε συνεχώς και ενώ δεν έχετε αλλάξει τις διατροφικές σας συνήθειες, παίρνετε πολύ εύκολα

Διαβάστε περισσότερα

gr

gr ΑΠΟΣΤΟΛΟΒΑ Ε. - ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Α. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι Η παρουσία ανδρογόνων στη γυναίκα είναι φυσιολογική. Αναφερόµαστε σε Υπερανδρογοναιµία όταν τα ανδρογόνα ξεπερνούν τα φυσιολογικά για την ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας. 8/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ.

Θυρεοειδής αδένας. 8/5/18 Ε. Παρασκευά, Εργ. Φυσιολογίας, Τµήµα Ιατρικής Π.Θ. Θυρεοειδής αδένας 1 Θυρεοειδής αδένας Ø Παραγωγή θυρεοειδικών ορµονών ρύθµιση του µεταβολικού ρυθµού στους ιστούς Ø Παραγωγή καλσιτονίνης ρύθµιση του ασβεστίου στο αίµα 2 Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει Τ3

Διαβάστε περισσότερα

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ

25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ Η Rh ανοσοποίηση οφείλεται σε εμβρυο-μητρική μετάγγιση (ΕΜΜ), όπου ποσότητα Rh θετικού εμβρυϊκού αίματος εισέρχεται στη μητρική κυκλοφορία Rh αρνητικής εγκύου και δημιουργούνται αντισώματα κατά του παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη

Φαρμακοκινητική. Χρυσάνθη Σαρδέλη Φαρμακοκινητική Χρυσάνθη Σαρδέλη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικής Φαρμακολογίας Εργαστήριο Κλινικής Φαρμακολογίας Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΑΠΘ Φαρμακοκινητική Η Φαρμακοκινητική είναι η επιστήμη

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ βιολογικά τρόφιμα Ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ βιολογικά τρόφιμα Ως προς τη θρεπτική αξία των τροφίμων ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Ως βιολογικά τρόφιμα χαρακτηρίζονται τα τρόφιμα που προκύπτουν από ένα ειδικό είδος παραγωγής, τη βιολογική παραγωγή. Η βιολογική παραγωγή αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης

Διαβάστε περισσότερα

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών

Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα

Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα Υποκατάσταση με θυροξίνη: αλληλεπιδράσεις με άλλα συγχορηγούμενα φάρμακα Ευαγγελία Κιντιράκη Eνδοκρινολόγος Υποψήφια διδάκτορας ΑΠΘ, Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής, Α Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική

Διαβάστε περισσότερα

Οι επιπτώσεις των ενδοκρινικών διαταρακτών στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα.

Οι επιπτώσεις των ενδοκρινικών διαταρακτών στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Ανασκόπηση Οι επιπτώσεις των ενδοκρινικών διαταρακτών στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα. Χριστίνα Μαντζούκη, Γεώργιος Μαστοράκος, Δημήτριος Γ. Γουλής, Ελένη Κούστα Πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Έρευνα

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών

Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών 07 Επίδραση φαρµάκων στη θυρεοειδική λειτουργία και µεταβολισµό θυρεοειδικών ορµονών Ζ.Α. ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ Επιμελήτρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένας μεγάλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΦΥΣΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Νόσοι θυρεοειδούς Υποθυρεοειδισμός Υπερθυρεοειδισμός Υπερπλασία θυρεοειδούς : βρογχοκήλη (διάχυτη) οζώδης Νεοπλάσματα θυρεοειδούς Υπερπλασία

Διαβάστε περισσότερα

Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας;

Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας; Τί είναι ο θυρεοειδής αδένας; Ο θυρεοειδής είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος. Βρίσκεται στο λαιμό ακριβώς μπροστά από το θυρεοειδή χόνδρο του λάρυγγα (γνωστό και

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός

Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός Δεδομένα από την επίδραση των διαταρακτών στην εμφάνιση της εφηβείας -στην λειτουργία των γονάδων γυναικολογικούς καρκίνους Ελένη Κούστα Ενδοκρινικοί διαταράκτες (Εndocrine disruptors) Ορισμός ενας εξωγενής

Διαβάστε περισσότερα

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις:

Επιπλέον η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει στις παρακάτω παθολογικές καταστάσεις: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Το σώμα μας περιέχει μεγάλες ποσότητες ασβεστίου. Συγκεκριμένα, το ασβέστο είναι υπεύθυνο για το 1,5-2% του σωματικού μας βάρους. Είναι το

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες)

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες) (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες) ΜΕΡΟΣ Α (60 Μονάδες) Να απαντήσετε και στις ΕΚΑ ερωτήσεις. Η κάθε ερώτηση βαθμολογείται με έξι μονάδες. 1. Nα επεξηγήσετε τα πιο κάτω είδη τραπεζικών καρτών, δίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου

Η βρογχοκήλη δεν είναι ψηλαφητή ή ορατή ακόμα και σε έκταση του τραχήλου Βρογχοκήλη είναι η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η βρογχοκήλη ποικίλλει σημαντικά σε μέγεθος, και η διόγκωση μπορεί να είναι διάχυτη καθ 'όλη την έκταση του αδένα ή ακανόνιστη και να επηρεάζει μέρος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Η προγεννητική διάγνωση Ενδείξεις: -Προχωρημένη ηλικία μητέρας (πιο συχνό: σύνδρομο Down) -Προγενέστερο παιδί με de novo χρωμοσωμική ανωμαλία -Ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα:

Τα αμινοξέα ωστόσω επιτελούν πολλαπλούς ρόλους πέρα της συμμετοχής τους στη διάπλαση του μιυκού συστήματος. Συγκεκριμένα τα αμινοξέα: Γράφει: Φανή Πρεβέντη, MSc, Κλινική διαιτολόγος - Διατροφολόγος Ο όρος αμινοξέα χρησιμοποιείται ευρέως στους αθλητικούς κύκλους και όχι αδίκως. Τα αμινοξέα αποτελούν βασικό συστατικό των μυών, η διάπλαση

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. σύγχρονο ΜΑΪΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Θέμα Α.. Α.1. δ Α.2. β Α.3. γ Α.4. β Α.5. α. Θέμα Β. ασθενειών. ν. περιβάλλον. βλαπτικές

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. σύγχρονο ΜΑΪΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Θέμα Α.. Α.1. δ Α.2. β Α.3. γ Α.4. β Α.5. α. Θέμα Β. ασθενειών. ν. περιβάλλον. βλαπτικές Θέμα Α.. Α.1. δ Α.2. β Α.3. γ Α.4. β Α.5. α Θέμα Β. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος

Γεννητικά όργανα. Εγκέφαλος Φύλο και Εγκέφαλος Φυλετικός διµορφισµός: Ø ύπαρξη διαφορετικών µορφών σε ένα είδος Ø αναφέρεται σε κάθε χαρακτηριστικό που είναι διαφορετικό στο αρσενικό και στο θηλυκό Ø αναπαραγωγικές και µη-αναπαραγωγικές

Διαβάστε περισσότερα

ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος. Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός»

ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος. Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός» ΗPV και Καρκίνος Δέρµατος Ηλέκτρα Νικολαΐδου Επ. Καθηγήτρια Δερµατολογίας ΕΚΠΑ Νοσ. «Α. Συγγρός» ΓΕΝΗ HPV Α γένος: βλεννογόνοι αιτιολογική συσχέτιση µε καρκίνο τραχήλου µήτρας, πρωκτού, αιδοίου, πέους

Διαβάστε περισσότερα

Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη

Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη 03 Περιφερικός µεταβολισµός θυρεοειδικών ορµονών Δ. ΖΙΑΝΝΗ Ενδοκρινολόγος Το κύριο εκκριτικό προιόν του θυρεοειδούς, η Τ4, υπόκειται σε μια πολύπλοκη σειρά μεταβολικών τροποποιήσεων στους περιφερικούς

Διαβάστε περισσότερα

6. Τα αλογόνα. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός

6. Τα αλογόνα. Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός 6. Τα αλογόνα Επιμέλεια παρουσίασης Παναγιώτης Αθανασόπουλος Δρ - Χημικός Σκοπός του μαθήματος: Να εντοπίζουμε τη θέση των αλογόνων στον περιοδικό πίνακα Να αναφέρουμε τις κυριότερες ιδιότητες των αλογόνων

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr ΜΠΑΤΑΚΟΙΑΣ Β. - ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΓΕΝΙΚΑ παραγωγή στο κωνάριο /επίφυση (αµφιβληστροειδή, έντερο) ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ µε: διάθεση, ύπνο, jet-lag, ανοσία, αντιοξειδωτική δράση, καρκίνο, αναστολή γήρανσης

Διαβάστε περισσότερα

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων

Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Αλληλεπιδράσεις θρεπτικών συστατικών των τροφίμων Τα τρόφιμα είναι σύνθετοι συνδυασμοί που προέρχονται από πολλές πηγες. Όλα τα τρόφιμα έχουν τη δυνατότητα αλλεπίδρασης (χημικής) σε διαφορετικό βαθμό.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη Ενδοκρινοπάθειες Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ Θεραπεία εκλογής για την αντιμετώπιση της οφθαλμοπάθειας Graves παραμένει η i.v. χορήγηση γλυκοκορτικοειδών,

Διαβάστε περισσότερα

Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας

Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας Γ.Ν.Θ. Ιπποκράτειο «Ενδοκρινολογική Κλινική» Διευθύντρια: Dr. Μαρίνα Κήτα Εργαστηριακοί προσδιορισμοί θυρεοειδικής λειτουργίας Μαρία Πουλασουχίδου Ειδικευόμενη Ενδοκρινολογίας Εισαγωγή - 1 Οι εξετάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες)

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες) (Το γραπτό αποτελείται από 6 σελίδες) ΜΕΡΟΣ Α (60 Μονάδες) Να απαντήσετε και στις ΔΕΚΑ ερωτήσεις. Η κάθε ερώτηση βαθμολογείται με έξι μονάδες. 1. α) Να επεξηγήσετε τον όρο οικογενειακός προϋπολογισμός.

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Προγεννητική ανάπτυξη Πολλά στοιχεία της ανάπτυξης, άρα και της προγεννητικής ανάπτυξης, καθορίζονται από περίπλοκες γενετικές οδηγίες. Όμως και

Διαβάστε περισσότερα

Ολα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον θυρεοειδή - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τετάρτη, 16 Μάρτιος :52

Ολα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον θυρεοειδή - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τετάρτη, 16 Μάρτιος :52 Από: Popular Medicine Πρόκειται για έναν από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος. Βρίσκεται κάτω από το λάρυγγα, αγκαλιάζοντας από μπροστά και πλάγια την τραχεία. Και, καθότι αδένας,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ KAI ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Νικόλαος Χ. Σύρμος ANAΠΑΡΑΓΩΓΗ Ο άνθρωπος αναπαράγεται με αμφιγονική αναπαραγωγή. Δύο γαμετικά κύτταρα,το ωάριο (θηλυκό)

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ. Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ Εμμ. Μ. Καραβιτάκης Παιδίατρος ΥΠΝΟΣ αναζωογόνηση του οργανισμού επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα επηρεάζει τη σωματική και διανοητική υγεία ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ τακτική,

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή στη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΥΣΙΩΝ Τα πλαστικά πριν από εκατό χρόνια δεν υπήρχαν. Σήμερα, μόνο στην Ευρώπη, παράγονται κάθε χρόνο πάνω από ογδόντα κιλά πλαστικά ανά κάτοικο. Τα πλαστικά που προκύπτουν

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φλώρα Μπακοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Ιατρικής Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Κ.Ε.Ι.) Α Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ.

ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ. ΒΑΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΚΑΙ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Λύσεις και αντιμετώπιση της ρύπανσης από βαριά μέταλλα) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σ. 2 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ.σ.3 Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ασβέστιο Πηγές ασβεστίου:

Ασβέστιο Πηγές ασβεστίου: Ασβέστιο Αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των οστών. Είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος, την πήξη του αίματος και την ορμονική λειτουργία, την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι

ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 8 Η ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ, ΙΩΔΙΟ, ΘΥΡΟΞΙΝΗκαι ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΗ ΝΟΣΟΣ 1 ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ: ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝHΣ ΑΔΕΝΑΣ, 10-20 gr. ΔΥΟ ΛΟΒΟΙ ΕΚΑΤΕΡΩΘΕΝ ΤΟΥ ΛΑΡΥΓΓΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αντωνίου Χαρά Διευθύντρια Β Χειρουργικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χανίων ΣΕ ΤΙ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΟΥΜΕ??? Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού? Ποια αίτια τον προκαλούν?

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ: ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Τι είναι ο καρκίνος; Ο καρκίνος περιλαμβάνει μια ομάδα ασθενειών που χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό μη υγιών κυττάρων σε

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Καθ' έξιν Αποβολών

Τμήμα Καθ' έξιν Αποβολών Τμήμα Καθ' έξιν Αποβολών Αν. Καθηγητής Σ. Δενδρινός 1 / 7 Το Τμήμα Επανειλημμένων Αποβολών αποτελεί ειδικό Τμήμα της Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενο τη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ

ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ Το πιο πιθανό είναι να έχετε ακούσει ότι λίγο αλκοόλ κάνει καλό στην υγεία. Αλλά γνωρίζετε όλα τα δεδομένα σχετικά με το αλκοόλ; Πόσο είναι πάρα πολύ; Ανακαλύψτε

Διαβάστε περισσότερα

Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας των Ημερησίων Γενικών Λυκείων και ΕΠΑΛ (Ομάδας Β ).

Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας των Ημερησίων Γενικών Λυκείων και ΕΠΑΛ (Ομάδας Β ). Αθήνα, 30/5/2014 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Γενικής Παιδείας των Ημερησίων Γενικών Λυκείων και ΕΠΑΛ (Ομάδας Β ). Η

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ

11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ 11. ΕΝΔΟΚΡΙΝΕΙΣ ΑΔΕΝΕΣ Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχουν δύο είδη αδένων, οι εξωκρινείς και οι ενδοκρινείς. Οι εξωκρινείς (ιδρωτοποιοί αδένες, σμηγματογόνοι αδένες κ.ά.) εκκρίνουν το προϊόν τους στην επιφάνεια

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι η οστεοπόρωση; Η οστεοπόρωση είναι η συχνότερη πάθηση των οστών και χαρακτηρίζεται, πρώτον, από χαμηλή οστική μάζα ή, πιο απλά, από λιγότερη ποσότητα οστού και δεύτερον, από διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΑΔΕΝΑ Ο θυρεοειδής αδένας εκκρίνει: α) από τα θυλακιώδη κύτταρα τις ορμόνες θυροξίνη (Τ4) τρι-ιωδο ιωδο-θυρονίνη (Τ3) που ρυθμίζουν τα επίπεδα μεταβολισμού στους ιστούς, απαραίτητα

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ε. Παρασκάκης Επικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Ορισμός Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης

Διαβάστε περισσότερα

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα της Υ. Δημουλά' Οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα Βασικές πληροφορίες θυρεοειδής αδένας είναι ένα συμπαγές όργανο που βρίσκεται στο κάτω τμήμα του τραχήλου. Εκκρίνει τρεις ορμόνες, τη θυροξίνη, (Τ4), την

Διαβάστε περισσότερα

Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος

Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος Θυρεοειδής αδένας: όσα πρέπει να γνωρίζει ο παιδίατρος Συγγενής υποθυρεοειδισμός Επίκτητος υποθυρεοειδισμός Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Υποκλινικός υποθυρεοειδισμός Νόσος Graves Όζοι θυρεοειδούς Νεογνό μητέρας

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Τρέχουσα γνώση σχετικά με τη φυσιολογία και την αυτοανοσία του θυρεοειδούς στην κύηση και μετά τον τοκετό

Τρέχουσα γνώση σχετικά με τη φυσιολογία και την αυτοανοσία του θυρεοειδούς στην κύηση και μετά τον τοκετό Τρέχουσα γνώση σχετικά με τη φυσιολογία και την αυτοανοσία του θυρεοειδούς στην κύηση και μετά τον τοκετό ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ 3 η ΕΚΔΟΣΗ, 20/12/2016 Α ΤΕΥΧΟΣ Η εγκυμοσύνη, ακόμα και σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα