H ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΠΡΟ-ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

Transcript

1 31 o Πανελλήνιο Ετήσιο Συνέδριο 08-12/11/2017 H ΣΧΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΜΕ ΤΗ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΜΕ ΠΡΟ-ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΛΕΓΧΟΥ Κ.Καλέσης, Ε.Ζαρομυτίδου, Β.Νικολόπουλος, Δ.Δριβάκου, Ξ.Τσεκμεκίδου, Κ.Καζάκος, Κ.Κώτσα Ά Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Νόμος 2121/1993, Πνευματική Ιδιοκτησία

2 ΣΚΟΠΟΣ / ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ Η καταγραφή της μέτρησης των επιπέδων Vit-B12 σε ηλικιωμένο πληθυσμό (>60 ετών) ατόμων με Προδιαβήτη και στην Ομάδα Ελέγχου (χωρίς προδιαβήτη ή ΣΔ) Η καταγραφή της μέτρησης του Μini Mental Test σε ηλικιωμένο πληθυσμό ατόμων με Προδιαβήτη και στην Ομάδα Ελέγχου Να διαπιστωθεί αν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων της Vit-B12 και του MMSE σε κάθε ομάδα ξεχωριστά και στο σύνολο του δείγματος

3 ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ > 6Ο ΕΤΩΝ IGT GROUP CONTROL GROUP EXCLUSION CRITERIA TSH = NON-DESIRABLE RANGE MMSE Mini Mental Test Vit-B12 3

4 4

5 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΣΥΝΕΧΩΣ ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ VIT-B12 Vogiatzoglou, A. et al. Vitamin B12 status and rate of brain volume loss in community-dwelling elderly. Neurology 71, (2008). Troen, A. M. et al. B-vitamin deficiency causes hyperhomocysteinemia and vascular cognitive impairment in mice. Proc. Natl Acad. Sci. USA 105, (2008) Smith, A. D. et al. Homocysteine-lowering by B vitamins slows the rate of accelerated brain atrophy in mild cognitive impairment: a randomized controlled trial. PLoS ONE 5, e12244 (2010) de Jager, C. A. et al. Cognitive and clinical outcomes of homocysteine-lowering B-vitamin treatment in mild cognitive impairment: a randomized controlled trial. Int. J. Geriatr. Psychiatry 27, (2012) Douaud, G. et al. Preventing Alzheimer s diseaserelated gray matter atrophy by B-vitamin treatment. Proc. Natl Acad. Sci. USA 110, (2013) Haan, M. N. et al. Homocysteine, B vitamins, and the incidence of dementia and cognitive impairment: results from the Sacramento Area Latino Study on Aging. Am. J. Clin. Nutr. 85, (2007) Morris, M. S. et al. Folate and vitamin B-12 status in relation to anemia, macrocytosis, and cognitive impairment in older Americans in the age of folic acid fortification. Am. J. Clin. Nutr. 85, (2007) Clarke, R. et al. Low vitamin B-12 status and risk of cognitive decline in older adults. Am. J. Clin. Nutr. 86, (2007) Vogiatzoglou, A. et al. Cognitive function in an elderly population: interaction between vitamin B12 status, depression, and apolipoprotein E ε4: the Hordaland Homocysteine Study. Psychosom. Med. 75, (2013) Lildballe, D. L. et al. Association of cognitive impairment with combinations of vitamin B12-related parameters. Clin. Chem. 57, (2011) Smith, A. D. & Refsum, H. Vitamin B-12 and cognition in the elderly. Am. J. Clin. Nutr. 89, 707S 711S (2009)

6 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΤΗΣ Vit-B12 Ralph Green, Lindsay H. Allen et al., Vitamin B 12 deficiency, Nature Reviews Disease Primers 3, Article number: (2017)

7 ΣΥΝΔΕΣΗ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ / ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ / Β12 Διαταραχές στα μεταβολικά μονοπάτια και στην αντίσταση στην ινσουλίνη Οξειδωτικό στρες Μειωμένα επίπεδα της βιταμινης B12 Μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της Ομοκυστεϊνης και του ΜΜΑ που συνδέονται με γνωστικές διαταραχές Έχουν ως συνέπεια Αγγειακές βλάβες Αθηρωμάτωση και ισχαιμικές αλλοιώσεις Βλάβες που μπορούν να έχουν επεκταθεί και στον εγκέφαλο. Συνέπεια αυτών είναι η εκδήλωση της πιο συχνής μορφής άνοιας, της νόσου του Alzheimer Ralph Green, Lindsay H. Allen et al., Vitamin B 12 deficiency, Nature Reviews Disease Primers 3, Article number: (2017) 7

8 ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Η έρευνα διεξήχθη στα Κ.ΑΠ.Η. της ευρύτερης περιοχής και στο κέντρου του Ν. Θεσσαλονίκης Στη μελέτη αξιολογήθηκαν 74 άτομα άνω των 60 ετών, τα οποία χωρίστηκαν σε: 37 άτομα με προδιαβήτη (IGT) 37 άτομα στην ομάδα ελέγχου (χωρίς προδιαβήτη ή ΣΔ) Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε ερωτηματολόγια για το κλινικό προφίλ τους και καταγράφηκαν τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά Πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στους συμμετέχοντες για τα επίπεδα της Vit- Β12 (φυσιολογικές τιμές: pg/ml) Χρησιμοποιήθηκε το Mini Mental State Examination (MMSE) για την εκτίμηση της γνωστικής λειτουργίας Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο SPSS 21

9 ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΟΧΗΣ ΣΤΗ ΓΛΥΚΟΖΗ (ΚΑΜΠΥΛΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ) - OGTT - Oral Glucose Tolerance Test Προετοιμασία: Δεν περιορίζεται η πρόσληψη υδατανθράκων 3 ημέρες πριν τη δοκιμασία Αντιθέτως, προτείνεται η κατανάλωση τούλάχιστον 200g υδ/κων / ημέρα Πρωινή εξέταση προς αποφυγή επίδρασης κιρκάδιου ρυθμού στο μεταβολισμό της γλυκόζης Νηστεία 8-12 ώρες προ της λήψης γλυκόζης Μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση το άτομο παραμένει καθιστό, χωρίς να καπνίσει ή να καταναλώσει τροφή Πρo της χορήγησης γλυκόζης γίνεται μια αιμοληψία, που αντικατοπτρίζει τη γλυκόζη νηστείας (χρόνος 0 ) Δίνονται 75 gr γλυκόζης διαλυμένα σε νερό. Το διάλυμα πρέπει να καταναλωθεί μέσα σε χρονικό διάστημα 5 λεπτών

10 10

11 MMSE Το 1975 οι Folstein et al εισήγαγαν τη Βραχεία Κλίμακα Εκτίμησης των Νοητικών Λειτουργιών (Mini Mental State Examination / MMSE) για την αξιολόγηση της μνήμης και των ανώτερων νοητικών λειτουργιών Αποτελείται από 30 λήμματα τα οποία αξιολογούν τον προσανατολισμό στον χώρο και τον χρόνο, την εγχάραξη και ανάκληση πληροφοριών, τη συγκέντρωση και προσοχή, την εκτέλεση γραπτών και προφορικών εντολών, την αφαιρετική ικανότητα, τη χρήση λόγου (προφορικού και γραπτού) και την κατασκευαστική ικανότητα

12 Ενδεικτικά Παραδείγματα: MMSE 1. Εγχάραξη: Θα ονομάσω τρία αντικείμενα. Όταν τελειώσω, θα σας ζητήσω να τα επαναλάβετε. Να θυμάστε ποια είναι γιατί θα σας ξαναρωτήσω σε λίγο. Μπάλα Σημαία Δέντρο 2. Προσοχή και ικανότητα υπολογισμών / Αφαίρεση: Τώρα θα ήθελα να αφαιρέσετε το 7 από το 100. Από αυτόν τον αριθμό αφαιρέστε άλλα 7. Συνεχίστε τις αφαιρέσεις κατά 7, μέχρι να σας πω να σταματήσετε.. 3. Απόδοση λέξης: Συλλαβίστε τη λέξη πέτρα ανάποδα ( ΑΡΤΕΠ ) 4. Ανάκληση: Ποιά είναι τα τρία αντικείμενα που σας ζήτησα να θυμάστε; Μπάλα Σημαία Δέντρο

13 Mini Mental Test Examination (MMMSE) Folstein, M. F., Folstein, S. E., & McHugh, P. R. (1975), Mini-mental state: A practical method for grading the cognitive state of patients for the clinicians. Journal of Psychiatric Research, 12,

14 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΤΡΕΣ 31% CONTROL GROUP 50% IGT 50% ΓΥΝΑΙΚΕΣ 69%

15

16 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

17 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

18 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ CONTROL GROUP IGT GROUP

19 ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ CONTROL GROUP IGT GROUP

20 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ - ΟΛΙΚΟ M.O.Vit-B12=248.96pg/ml±123.1 M.O.MMSE=23,46±3.24 P TOTAL =0.09 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ - ΓΥΝΑΙΚΕΣ M.O.ΘΗΛΥVit-B12=252.55pg/ml±138.3, M.O.ΘΗΛΥMMSE=23.33±3.27, P TOTAL/ΘΗΛΥ =0.054 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ - ΑΝΤΡΕΣ M.O.ΑΡΡΕΝ Vit-B12 =241.0pg/ml±82, M.O.ΑΡΡΕΝ MMSE =23.74±3.24, P TOTAL/AΡΡΕΝ =0.824 Psig.2-tailed<0.05

21 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ CONTROL GROUP - ΟΛΙΚΟ M.O.CONTROL Vit-B12 =262.5pg/ml±141.82, M.O.CONTROL MMSE =24.59±2.66 P CONTROL =0.658 CONTROL GROUP - ΓΥΝΑΙΚΕΣ Μ.Ο.Vit-B12 CONTROL/ΘΗΛΥ =264.3pg/ml±157.24, Μ.Ο.MMSE CONTROL/ΘΗΛΥ =24.63±2.82, P CONTROL/ΘΗΛΥ =0.465 CONTROL GROUP - ΑΝΤΡΕΣ Μ.Ο.Vit-B12 CONTROL/AΡΡΕΝ =257.7pg/ml±94.8, Μ.Ο.MMSE CONTROL/AΡΡΕΝ =24.5±2.32, P CONTROL/AΡΡΕΝ =0.335 Psig.2-tailed<0.05

22 ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ IGT GROUP - ΟΛΙΚΟ M.O.IGT Vit-B12 =235.4pg/ml±101.2, M.O.IGT MMSE =22.32±3.4, P>0.05, P IGT =0.079 IGT GROUP - ΓΥΝΑΙΚΕΣ Μ.Ο.Vit-B12 IGT/ΘΗΛΥ =239.33pg/ml±115.26, Μ.Ο.MMSE IGT/ΘΗΛΥ =21.875±3.18, P IGT/ΘΗΛΥ =0.038 IGT GROUP - ΑΝΤΡΕΣ Μ.Ο.Vit-B12 IGT/AΡΡΕΝ =228.15pg/ml±71.94, Μ.Ο.MMSE IGT/AΡΡΕΝ =23.15±3.78, P IGT/AΡΡΕΝ =0.871 Psig.2-tailed<0.05

23 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την παρούσα έρευνα δεν διαπιστώθηκε συσχέτιση της βιταμίνης Β12 με το βαθμό της γνωστικής ικανότητας σε ηλικιωμένα άτομα χωρίς ΣΔ Από τη μελέτη του συγκεκριμένου δείγματος παρατηρήθηκε θετική συσχέτιση της γνωστικής λειτουργίας και των επιπέδων της Vit-Β12 στις γυναίκες της ομάδας του προδιαβήτη Επέκταση της μελέτης σε μεγαλύτερο δείγμα θα μπορούσε να δώσει πιο σαφή συμπεράσματα για τη σχέση της βιταμίνης Β12 με τη γνωστική λειτουργία σε άτομα με προδιαβήτη αλλά και για το αν αυτή διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο

24