Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ( ) Σε ροζ φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ( )

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (2014 2015) Σε ροζ φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (2014 2015)"

Transcript

1 > Φυσική Β Λυκείου >> Αρχική σελίδα ΗΛΕΚΤΡΙΙΚΟ ΠΕΔΙΙΟ ΕΕι ισσααγγωγγήή (σελ. 1) ΝΝόόμμοοςς ττοούύ ΚΚοουυλλόόμμππ (σελ. 3) ΗΗλλεεκκττρρι ικκόό ππεεδδί ίοο ΈΈννττ αασσηη ηηλλεεκκττρρι ικκοούύ ππεεδδ ίοουυ ί (σελ. 4) ΗΗλλεεκκττρρι ικκήή δδυυννααμμι ικκήή εε ννέέρργγεει ιαα (σελ. 6) Δυυννααμμι ικκόό ηηλλεεκκττρρι ικκοούύ ππεεδδί ίοουυ (σελ. 8) Πυυκκννωττέέςς (σελ. 10) ΚΚι ιννήήσσεει ιςς φφοορρττί ίω νν σσεε οομμοογγεεννέέςς ηηλλεεκκττρρι ικκόό ππεεδδ ίοο ί (σελ. 1) EEρρωττήήσσεει ιςς αασσκκήήσσεει ιςς (σελ. 15) ΙΑΒΑΣΕ ΑΥΤΟ, ΠΡΙΝ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ Μαύρα γράμματα θεωρία Μπλε πλάγια γράμματα παραδείγματα κι αποτελέσματα πειραμάτων Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ( ) Σε ροζ φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ( ) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ( ) Υπενθύμιση γνώσεων Φυσικής ή Μαθηματικών Παρατηρήσεις αποδείξεις, που μπορεί να συμπληρώσουν τη διδασκαλία ή τη μελέτη Εξισώσεις, που προκύπτουν συνδυαστικά και δεν αναφέρονται στο σχολικό βιβλίο, αλλά χρειάζονται στη λύση ασκήσεων Όπου υπάρχει αυτό το εικονίδιο κάνε κλικ για να δεις σχετική βιντεο-προσομοίωση ενός φαινομένου.

2 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 Σίγουρα κάποτε έχει πέσει στην αντίληψή μας η περίεργη συμπεριφορά μερικών σωμάτων, όταν πριν έχουν υποβληθεί σε τριβή με κάποιο άλλο σώμα. Για παράδειγμα: Όταν τα μαλλιά μας είναι στεγνά και χτενιζόμαστε, η χτένα τρίβεται σ αυτά και κατόπιν έλκει μερικές τρίχες, ακόμα και από απόσταση. Όταν μεταφέρουμε μια πλαστική σακούλα, αυτή τρίβεται πάνω στα ρούχα μας και, μόλις πλησιάζει στο δέρμα μας, έλκει τρίχες από αυτό. Όταν ξεσκονίζουμε τα έπιπλα με ένα στεγνό ύφασμα, αυτό τρίβεται πάνω τους και πολύ σύντομα σκονίζονται πάλι, διότι έλκουν τα μικρά σωματίδια τής σκόνης, που αιωρούνται στον αέρα. Σχετικά με παρόμοιες παρατηρήσεις, η επιστημονική έρευνα έδειξε ότι: Όταν δύο σώματα από οποιοδήποτε υλικό τρίβονται μεταξύ τους, μετά έλκει το ένα το άλλο και, επιπλέον, έλκονται με τα άλλα σώματα, με τα οποία δεν έχουν υποστεί τριβή. Επειδή η συμπεριφορά αυτή πρωτοπαρατηρήθηκε στο υλικό ήλεκτρο (=απολιθωμένο ρετσίνι), όταν τριβόταν, γι αυτό τα σώματα που τρίβονται λέμε ότι ηλεκτρίζονται με τριβή συμπεριφέρονται δηλαδή σαν το ήλεκτρο, όταν τρίβεται και είναι πλέον ηλεκτρισμένα. Διαπιστώθηκε, μάλιστα, ότι ένα ηλεκτρισμένο σώμα μπορεί να μεταδώσει τη συμπεριφορά του και να ηλεκτρίσει άλλα μη ηλεκτρισμένα σώματα, είτε αν ακουμπήσει σε αυτά (=ηλέκτριση με επαφή) είτε αν τα πλησιάσει σε μικρή απόσταση (=ηλέκτριση με επαγωγή). ΤΟΙΧΟΣ Ελκτικές και απωστικές ηλεκτρικές δυνάμεις Η έλξη, όμως, είναι η μία όψη τής συμπεριφοράς των ηλεκτρισμένων σωμάτων, διότι κάθε ηλεκτρισμένο σώμα πάντα έλκει το σώμα με το οποίο ηλεκτρίστηκε με τριβή, καθώς και τα άλλα σώματα που δεν έχουν ηλεκτριστεί πρόσφατα. Ωστόσο, προς όλα τα υπόλοιπα ηλεκτρισμένα σώματα δεν εκδηλώνει μόνο ελκτικές δυνάμεις Για παράδειγμα, αν τρίψουμε στα μαλλιά μας ένα φουσκωμένο μπαλόνι, βλέπουμε ότι το (ηλεκτρισμένο) μπαλόνι έλκει και ανασηκώνει (ηλεκτρισμένες) τρίχες από αυτά. Επίσης, έλκεται από έναν (μη ηλεκτρισμένο) τοίχο και μπορεί να μείνει κολλημένο σ αυτόν για λίγη ώρα. Αν όμως τρίψουμε στα μαλλιά μας ένα δεύτερο μπαλόνι, διαπιστώνουμε ότι τα δύο (ηλεκτρισμένα) μπαλόνια απωθούνται. Ένα ηλεκτρισμένο σώμα έλκει μια ομάδα από τα άλλα ηλεκτρισμένα σώματα, αλλά απωθεί τα υπόλοιπα. Οι ελκτικές ή απωστικές δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρισμένων σωμάτων δρουν (και) από απόσταση και τις λέμε ηλεκτρικές δυνάμεις. Οι ηλεκτρικές δυνάμεις δεν πρέπει να συγχέονται με τις μαγνητικές δυνάμεις, που κι αυτές είναι ελκτικές ή απωστικές και δρουν από απόσταση. Οι μαγνήτες έλκονται ή απωθούνται μεταξύ τους και έλκουν μόνο σώματα που αποτελούνται από συγκεκριμένα υλικά τα λεγόμενα σιδηρομαγνητικά υλικά. (Αυτά είναι ο σίδηρος, το νικέλιο, το κοβάλτιο και τα κράματά τους.) Ένας μαγνήτης δεν έλκει τα υπόλοιπα υλικά, ούτε καν τα υπόλοιπα (εκτός των σιδηρομαγνητικών) μέταλλα. Ηλεκτρικές δυνάμεις, όμως, μπορεί να ασκηθούν μεταξύ σωμάτων από οποιοδήποτε υλικό. Επίσης, ηλεκτρικές και μαγνητικές δυνάμεις τα σώματα εκδηλώνουν σε ορισμένες συνθήκες (π.χ. μετά από τριβή), ενώ σε άλλες περιπτώσεις τα ίδια σώματα μπορεί να μην τις εκδηλώνουν. Τέλος, οι ηλεκτρικές και οι μαγνητικές δυνάμεις είναι διαφορετικές από τις μόνο ελκτικές βαρυτικές δυνάμεις, που ασκούν πάντοτε το ένα στο άλλο όλα τα σώματα (ηλεκτρισμένα / μαγνητισμένα και μη). Το φαινόμενο τής εκδήλωσης ηλεκτρικών δυνάμεων στα σώματα το λέμε ηλεκτρισμό. Για να ερμηνεύσουμε αυτή τη συμπεριφορά των σωμάτων, θεωρούμε ότι έχουν μια ιδιότητα, που τη λέμε ηλεκτρικό φορτίο (ή απλώς φορτίο). Θεωρούμε ότι όσο ισχυρότερες ηλεκτρικές δυνάμεις ασκεί ένα ηλεκτρισμένο σώμα, τόσο περισσότερο ηλεκτρικό φορτίο φέρει (και το αντίστροφο). Η παρατήρηση ότι τα ηλεκτρισμένα σώματα είτε έλκονται είτε απωθούνται έδωσε στους ερευνητές την ιδέα ότι ανήκουν σε δύο μεγάλες ομάδες (όπως, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι συμβαίνει στο ζωικό βασίλειο). Ηλεκτρισμένα σώματα από την ίδια ομάδα απωθούνται, ενώ σώματα από διαφορετικές ομάδες έλκονται. Θεωρούμε ότι τα σώματα τής μιας ομάδας φέρουν ένα διαφορετικό είδος φορτίου από τα σώματα τής άλλης. Τα δύο είδη ηλεκτρικού φορτίου που υπάρχουν στη φύση ονομάστηκαν θετικό κι αρνητικό. Δύο σώματα με ετερόσημα φορτία (ένα με θετικό κι ένα με αρνητικό φορτίο) έλκονται. Δύο σώματα με ομόσημα φορτία (και τα δύο με θετικό ή και τα δύο με αρνητικό φορτίο) απωθούνται. Το ηλεκτρικό φορτίο έγινε κατορθωτό να ποσοτικοποιηθεί (να μετρηθεί). Τη μονάδα μέτρησης τού φορτίου στο S.I. την ονομάσαμε κουλόμπ (C). Διαπιστώθηκε ότι, το ελάχιστο φορτίο που υπάρχει στη φύση το κατέχουν δύο συστατικά σωματίδια των ατόμων, το πρωτόνιο και το ηλεκτρόνιο. Το πρωτόνιο έχει το μικρότερο θετικό φορτίο (+1, C) και το ηλεκτρόνιο το μικρότερο αρνητικό φορτίο ( 1, C). Σε όσα σώματα υπάρχει πλειοψηφία ηλεκτρονίων, υπάρχει και περίσσεια αρνητικού φορτίου. Τέτοια σώματα λέμε ότι φέρουν αρνητικό φορτίο ή ότι είναι αρνητικά φορτισμένα. (Αυτή είναι η μια ομάδα των ηλεκτρισμένων σωμάτων.) Σε όσα σώματα υπάρχει πλειοψηφία πρωτονίων, υπάρχει και περίσσεια θετικού φορτίου. Τέτοια σώματα λέμε ότι φέρουν θετικό φορτίο ή ότι είναι θετικά φορτισμένα. (Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα των ηλεκτρισμένων σωμάτων.) Σε όσα σώματα οι πληθυσμοί πρωτονίων και ηλεκτρονίων είναι ίσοι, υπάρχει ισόποσο θετικό και αρνητικό φορτίο (δηλαδή μια ισορροπία φορτίου). Τέτοια σώματα, όταν τα φορτία τους είναι κατανεμημένα ομοιόμορφα, δε συμπεριφέρονται ως ηλεκτρισμένα και τα λέμε ηλεκτρικά ουδέτερα.

3 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Όταν ένα σώμα, ηλεκτρικά ουδέτερο, υποβάλλεται σε διαδικασίες ηλέκτρισης (τριβή, επαφή, επαγωγή), αυτό που συμβαίνει και το σώμα ηλεκτρίζεται είναι ότι καταστρέφεται η ισορροπία θετικού και αρνητικού φορτίου μέσα στην ύλη τού σώματος εξαιτίας μετακίνησης ελεύθερων ηλεκτρονίων από ένα σώμα σε άλλο ή από μια περιοχή σε άλλη μέσα στο ίδιο σώμα. Ερμηνεία τής ηλέκτρισης Ηλέκτριση με επαγωγή: Εσωτερική μετακίνηση ελεύθερων ηλεκτρονίων στο αρχικά ουδέτερο σώμα Πιο αναλυτικά: Σε κάθε σώμα, από οποιοδήποτε υλικό, υπάρχει ένας αριθμός (από ελάχιστα έως πάρα πολλά) ηλεκτρόνια, τα οποία δεν περιφέρονται γύρω από πυρήνες ατόμων. Κινούνται περιορισμένα στον κενό χώρο ανάμεσα στα άτομα και τα ιόντα τού σώματος και τα λέμε ελεύθερα ηλεκτρόνια. Κατά την ηλέκτριση με τριβή: Όταν δύο ηλεκτρικά ουδέτερα σώματα τρίβονται μεταξύ τους, τότε ελεύθερα ηλεκτρόνια μετακομίζουν από το ένα στο άλλο. Έτσι δημιουργείται πλειοψηφία ηλεκτρονίων στο ένα σώμα και πρωτονίων στο άλλο, οπότε καταστρέφεται η ισορροπία φορτίου που υπήρχε σε κάθε σώμα. Τα δύο σώματα αποκτούν πλέον αντίθετα φορτία (+, ), γι αυτό και έλκονται. Κατά την ηλέκτριση με επαγωγή: Όταν ένα ηλεκτρισμένο σώμα πλησιάσει σε ένα ηλεκτρικά ουδέτερο σώμα, ασκεί δυνάμεις στα ελεύθερα ηλεκτρόνιά του. Αυτά μετακινούνται και συσσωρεύονται στη μια πλευρά τού σώματος, οπότε εκεί δημιουργείται πλειοψηφία ηλεκτρονίων και στην αντίθετη πλευρά δημιουργείται πλειοψηφία πρωτονίων. Έτσι, το αρχικά ουδέτερο σώμα ηλεκτρίζεται κι αυτό. Οι περιοχές των δύο σωμάτων που γειτονεύουν αποκτούν αντίθετα φορτία (+, ) και έλκονται. Κατά την ηλέκτριση με επαφή: Όταν ένα αρνητικά ηλεκτρισμένο σώμα ακουμπά ένα ηλεκτρικά ουδέτερο σώμα, ένα μέρος των ελεύθερων ηλεκτρονίων τού πρώτου μετακινούνται στο δεύτερο σώμα. Τελικά, τα δύο σώματα αποκτούν ίδιο είδος φορτίου (αρνητικό: 1, ) κι απωθούνται. Όταν ένα θετικά ηλεκτρισμένο σώμα ακουμπά σε ηλεκτρικά ουδέτερο σώμα, προσελκύει κάποια από τα ελεύθερα ηλεκτρόνιά του, τα οποία μετακομίζουν στο πρώτο σώμα. Έτσι, στο δεύτερο σώμα δημιουργείται έλλειμμα ηλεκτρονίων, ενώ στο πρώτο σώμα μειώνεται το έλλειμμα ηλεκτρονίων που υπήρχε. Τελικά, τα δύο σώματα αποκτούν ίδιο είδος φορτίου (θετικό: + 1, + ) και απωθούνται. H ηλέκτριση δεν "κρατά" για πάντα... Όταν ηλεκτρίζονται τα σώματα, το ηλεκτρικό φορτίο που αποκτούν δεν παραμένει για πάντα σ αυτά, καθώς μπορεί να διαρρεύσει στο περιβάλλον με διάφορους τρόπους. Έτσι, ένα ηλεκτρισμένο σώμα σε κάποιο χρόνο μπορεί να χάσει το φορτίο του (εκφορτίζεται, όπως λέμε). Μια βίαιη και απότομη εκφόρτιση συμβαίνει, για παράδειγμα, όταν κατεβαίνουμε από το αυτοκίνητο. Τα ρούχα και τα παπούτσια μας σύρονται και τρίβονται στο κάθισμα, οπότε ηλεκτρίζονται. Μόλις ακουμπάμε τη (μεταλλική) πόρτα για να την ανοίξουμε, αδειάζει το ηλεκτρικό φορτίο που είχε συσσωρευτεί πάνω μας, προκαλώντας ένα συχνά ενοχλητικό αίσθημα. Επίσης, εκφόρτιση αποτελεί και ο κεραυνός. Τα σύννεφα ηλεκτρίζονται, καθώς τρίβονται μεταξύ τους, και με τον κεραυνό αδειάζουν το φορτίο τους στη Γη. Δυο λόγια παραπάνω για το μυστηριώδες ηλεκτρικό φορτίο... Το ηλεκτρικό φορτίο είναι μια έννοια θεμελιώδης δε μπορούμε, δηλαδή, να το ορίσουμε και να το περιγράψουμε με άλλες, απλούστερες, έννοιες. Η ύπαρξή του εξηγεί / δικαιολογεί, με απλό τρόπο, την ηλέκτριση των σωμάτων. Το ηλεκτρικό φορτίο, όμως, έγινε κατορθωτό να ποσοτικοποιηθεί (να μετρηθεί), γι αυτό αποτελεί ιδιότητα-μέγεθος ενός σώματος, όπως η πυκνότητα ή η μάζα του. Οι όροι θετικό και αρνητικό υιοθετήθηκαν για τα δύο είδη φορτίου, διότι εξυπηρετούσαν τη λογική ότι η συνύπαρξη στο ίδιο σώμα ίσων ποσοτήτων από τα δύο είδη φορτίου έχει αποτέλεσμα μηδενικό (=σώμα μη ηλεκτρισμένο ή, αλλιώς, ηλεκτρικά ουδέτερο). Δηλαδή, η συνύπαρξη ίσων ποσοτήτων από τα δύο φορτία οδηγεί σε αλληλοεξουδετέρωσή τους, όπως ακριβώς στα μαθηματικά η πρόσθεση ενός θετικού αριθμού (+α) με τον αντίθετό του ( α) έχει αποτέλεσμα μηδέν. Γι αυτό λέμε ότι, όταν σε ένα σώμα συνυπάρχουν ίσες ποσότητες θετικού και αρνητικού φορτίου, το συνολικό φορτίο τού σώματος είναι μηδέν. Τα περισσότερα σώματα έχουν σχεδόν ίσα πλήθη πρωτονίων και ηλεκτρονίων, οπότε το συνολικό τους φορτίο είναι ή μηδέν ή πολύ μικρό (κλάσμα τού 1 C). Αυτό ισχύει και για τα ουράνια σώματα, μεταξύ των οποίων δεν εκδηλώνονται ηλεκτρικές δυνάμεις. Οι κινήσεις τους κανονίζονται μόνο από τις βαρυτικές δυνάμεις με τις οποίες αλληλεπιδρούν. Οι ηλεκτρικές δυνάμεις κυριαρχούν στο μικρόκοσμο, όπου κανονίζουν το σχηματισμό των ατόμων, των μορίων και των κρυστάλλων.

4 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 3 Σχέση ηλεκτρικών δυνάμεων, φορτίων και απόστασής τους ελκτική ηλεκτρική δύναμη Για δύο σφαιρικά φορτισμένα σώματα ο νόμος τού Κουλόμπ ως απόστασή τους εννοεί την απόσταση των κέντρων τους. ΦΟΡΤΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΥ ΕΙΔΟΥΣ (ΕΤΕΡΟΣΗΜΑ) απωστική ηλεκτρική δύναμη ΦΟΡΤΙΑ ΟΜΟΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ (ΟΜΟΣΗΜΑ) Αποδείχθηκε πειραματικά ότι, το μέτρο των ηλεκτρικών δυνάμεων επηρεάζεται από τα φορτία αλλά και την απόσταση των σωμάτων που αλληλεπιδρούν. Ο Κουλόμπ (Coulomb) κατέληξε σε ένα νόμο, για να υπολογίζουμε τις ηλεκτρικές δυνάμεις μεταξύ φορτισμένων σωμάτων, που είτε είναι σφαιρικά είτε μπορούν να θεωρηθούν σημειακά (= όταν οι διαστάσεις τους είναι πολύ μικρές, σχετικά με την απόστασή τους). Σύμφωνα με το νόμο τού Κουλόμπ, δύο σημειακά ή σφαιρικά, φορτισμένα, σώματα αλληλεπιδρούν με ηλεκτρικές δυνάμεις και η δύναμη πάνω σε κάθε σώμα έχει κατεύθυνση προς το άλλο σώμα, αν τα φορτία τους είναι ετερόσημα (η δύναμη είναι, δηλαδή, ελκτική) αντίθετα από το άλλο σώμα, αν τα φορτία είναι ομόσημα (η δύναμη είναι, δηλαδή, απωστική) μέτρο ανάλογο με το γινόμενο των φορτίων και αντιστρόφως ανάλογο με το τετράγωνο τής απόστασής τους. Δηλαδή: φορτίο 1 φορτίο ηλεκτρική δύναμη = k απόσταση ή συμβολικά: F ηλ = k Η ποσότητα k είναι η σταθερά αναλογίας και τη λέμε ηλεκτρική σταθερά. Η τιμή της εξαρτάται από το τι υπάρχει ανάμεσα στα φορτισμένα σώματα και από τις μονάδες που χρησιμοποιούμε. Στο S.I., αν ανάμεσα στα σώματα υπάρχει κενό ή κατά προσέγγιση αέρας, τότε k = Nm C 0 Διάγραμμα τής ηλεκτρικής δύναμης μεταξύ δύο σημειακών ή σφαιρικών φορτισμένων σωμάτων σε συνάρτηση με την απόστασή τους. Όπως βεβαιώνει και ο νόμος τού Κουλόμπ, λοιπόν, αν αυξηθεί η απόσταση δύο φορτισμένων σωμάτων, οι αμοιβαίες ηλεκτρικές δυνάμεις εξασθενούν. Σύμφωνα με το νόμο, η αλληλεπίδραση των σωμάτων μαθηματικά μηδενίζεται, μόνο αν τα σώματα απομακρυνθούν σε άπειρη απόσταση. Στην πράξη, όμως, η απόσταση όπου η ηλεκτρική δύναμη παύει να ανιχνεύεται πειραματικά μπορεί να είναι λίγα εκατοστά. Στη συνέχεια, όποτε αναφερόμαστε σε φορτισμένα σώματα, θα εννοούμε σημειακά σώματα. Επίσης, για απλότητα, θα λέμε «η ηλεκτρική δύναμη που ασκεί ένα φορτίο σε ένα άλλο φορτίο» και όχι «η ηλεκτρική δύναμη που ασκεί ένα φορτισμένο σώμα σε ένα άλλο φορτισμένο σώμα».

5 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Όπου υπάρχει ένα φορτίο, ηλεκτρικό πεδίο (Η.Π.) λέμε την περιοχή γύρω του, στην οποία αν βρεθούν άλλα φορτία, δέχονται πρακτικά ανιχνεύσιμες ηλεκτρικές δυνάμεις. Θεωρούμε, λοιπόν, το Η.Π. γύρω από ένα φορτίο. Αν σε ένα σημείο Σ του Η.Π., σε απόσταση από το, βρεθεί κάποιο άλλο φορτίο, θα δεχτεί δύναμη,σ = k πηγή Η.Π. Σ Το πηλίκο,σ εκφράζει πόσα Ν δύναμης αντιστοιχούν σε κάθε 1 C ενός φορτίου, που θα βρεθεί στο σημείο Σ. Βλέπουμε ότι το πηλίκο αυτό είναι:,σ =k που σημαίνει ότι εξαρτάται μόνο από: την "πηγή" τού Η.Π. (φορτίο ) και το πόσο απέχει το Σ από την "πηγή" (απόσταση ) ενώ δεν εξαρτάται από το πόσο είναι το φορτίο. Δηλαδή, στο Σ το πηλίκο,σ (= η δύναμη για κάθε 1 C φορτίου) είναι ίδιο, οσοδήποτε φορτίο κι αν βρεθεί εκεί. Στα διάφορα σημεία τού Η.Π., όμως, το πηλίκο είναι γενικά διαφορετικό, διότι διαφορετική είναι η απόσταση κάθε σημείου από την "πηγή". Ένταση σε ένα σημείο ηλεκτρικού πεδίου Ονομάζουμε ένταση (συμβολικά Ε) τού Η.Π. σε κάποιο σημείο του Σ το διανυσματικό μέγεθος που μας πληροφορεί πόση δύναμη αντιστοιχεί σε κάθε 1 C οποιουδήποτε φορτίου βρεθεί εκεί. Για να υπολογίσουμε το μέτρο τής έντασης στο Σ, διαιρούμε την ηλεκτρική δύναμη που θα δεχθεί εκεί ένα οποιοδήποτε φορτίο δια την απόλυτη τιμή τού φορτίου. ένταση στο σημείο Σ ενός Η.Π. = ΘΕTΙ ΚΟ ΦΟ ΡΤΙ Ο- ΠΗΓ Η Σ + A ΡN HT Ι ΚΟ ΦΟ ΡΤΙ Ο- ΠΗΓ Η + E E ή, συμβολικά, δύναμη που δέχεται φορτίο στο Σ φορτίο ΕΣ =,Σ Σ + Η κατεύθυνση τής έντασης Η.Π. Η κατεύθυνση τής έντασης στο Σ ορίζουμε ότι είναι ίδια με την κατεύθυνση τής δύναμης που δέχεται εκεί ένα θετικό φορτίο (και, άρα, αντίθετη τής δύναμης που δέχεται ένα αρνητικό φορτίο). Η κατεύθυνση τής δύναμης που δέχεται κάποιο φορτίο εξαρτάται, βέβαια, απ' το πρόσημο τής "πηγής" τού Η.Π. Στο S.I. η μονάδα μέτρησης τής έντασης είναι το Ν. C Αν, π.χ., σε κάποιο σημείο του Η.Π. η ένταση έχει μέτρο 10 Ν/C, αυτό σημαίνει ότι, όσο φορτίο κι αν βρεθεί στο σημείο αυτό, σε κάθε 1 C τού φορτίου αντιστοιχεί ηλεκτρική δύναμη 10 Ν. Έτσι, αν εκεί βρεθεί φορτίο = 5 C, θα δεχθεί από το Η.Π. δύναμη 5 10 Ν = 50 Ν (επειδή,σ = ΕΣ ) Αν το Η.Π. "πηγάζει" από ένα φορτίο, τότε σε κάθε σημείο Σ, σε απόσταση από το, αν βρεθεί εκεί οποιοδήποτε φορτίο, η δύναμη που θα δεχθεί είπαμε ότι είναι,σ = k, οπότε για την ένταση στο Σ ισχύουν και οι δύο παρακάτω εξισώσεις: ΕΣ =, Σ =k Αν το Η.Π. "πηγάζει" από πολλά φορτία 1,,... (ένα σύστημα φορτίων, όπως λέμε), τότε για την ένταση στο Σ συνεισφέρουν όλα τα φορτία. Για να την υπολογίσουμε, λογαριάζουμε πρώτα την ένταση στο Σ για κάθε φορτίο χωριστά (σα να ήταν μόνο του) και κατόπιν προσθέτουμε διανυσματικά τις επιμέρους εντάσεις. Η διανυσματική πρόσθεση είναι η ίδια διαδικασία με αυτήν που εφαρμόσαμε σε προηγούμενες τάξεις, για να βρούμε τη συνισταμένη δύναμη (δηλαδή, με τον κανόνα τού παραλληλογράμμου). Στην περίπτωση αυτή, βέβαια, λογαριάζουμε τη συνισταμένη ένταση τού Η.Π. 4

6 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 5 Ομοιογενές ανομοιογενές Η.Π. Δυναμικές γραμμές Μόνο ένα Η.Π. έχει πρακτικά την ίδια ένταση σε κάθε σημείο του και χαρακτηρίζεται ομογενές. Πρόκειται για το Η.Π. που υπάρχει ανάμεσα σε δύο παράλληλες πλάκες, οι οποίες είναι φορτισμένες με αντίθετα φορτία (σχήμα παρακάτω). Κάθε άλλο Η.Π. δεν έχει ίδια ένταση σε κάθε σημείο του και χαρακτηρίζεται ανομοιογενές. Για να αισθητοποιήσουμε και να χαρτογραφήσουμε ένα Η.Π., σχεδιάζουμε γραμμές, που σε κάθε σημείο τους η ένταση τού Η.Π. να είναι εφαπτόμενή τους. Τις γραμμές αυτές τις λέμε δυναμικές και έχουν τις εξής ιδιότητες: Απομακρύνονται από τα θετικά και κατευθύνονται προς τα αρνητικά φορτία. (Επομένως είναι γραμμές ανοικτές και όχι κλειστές). Σχεδιάζονται πυκνότερες εκεί όπου η ένταση τού Η.Π. είναι μεγαλύτερη. Από κάθε σημείο τού Η.Π. περνά μόνο μία τέτοια γραμμή. (Δηλαδή, οι δυναμικές γραμμές δεν τέμνονται, διότι αν τέμνονταν, στο σημείο τομής τους η ένταση άρα και η δύναμη θα είχε δύο κατευθύνσεις: την κατεύθυνση τής εφαπτόμενης σε κάθε μια από τις τεμνόμενες δυναμικές γραμμές). Παρακάτω σχεδιάζουμε τις δυναμικές γραμμές και το διάνυσμα τής έντασης για: ανομοιογενές Η.Π., που πηγάζει από ένα θετικό φορτίο ανομοιογενές Η.Π., που πηγάζει από ένα αρνητικό φορτίο ομογενές Η.Π., στο χώρο ανάμεσα σε δύο παράλληλες πλάκες, φορτισμένες με αντίθετα φορτία. (Μόνο σ αυτόν τον τύπο πεδίου οι δυναμικές γραμμές είναι πρακτικά παράλληλες και ισαπέχουσες. Στο χώρο εκτός των πλακών υπάρχει Η.Π., ανομοιογενές, αλλά δεν έχουν σχεδιαστεί οι δυναμικές γραμμές.)

7 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Κάποιες έννοιες για το βαρυτικό πεδίο, βοηθούν να κατανοήσουμε το ηλεκτρικό πεδίο... Μετακίνηση σώματος μόνο με την επίδραση τού βάρους του Μάθαμε στην προηγούμενη τάξη ότι, ένα σώμα σε κάποια απόσταση από τη Γη αλληλεπιδρά βαρυτικά μαζί της. Το ζεύγος σώμα-γη κατέχει βαρυτική δυναμική ενέργεια, η οποία σχετίζεται με την απόσταση Γης-σώματος και όχι με την ταχύτητά τους. Σύμφωνα με το νόμο τής παγκόσμιας έλξης, αν η απόσταση αυτή γίνει άπειρη, η βαρυτική αλληλεπίδραση μηδενίζεται, οπότε μηδενίζεται και η δυναμική ενέργεια. Σε κάθε μετακίνηση τού σώματος, όπου πάνω του δρα μόνο η δύναμη τού βάρους του, έχουμε μετατροπή είτε τής δυναμικής ενέργειας τού ζεύγους Γη-σώμα σε κινητική ενέργεια τού σώματος είτε αντίστροφα. Το άθροισμα κινητικής και δυναμικής ενέργειας διατηρείται συνεχώς σταθερό. Δηλαδή, αν το σώμα αρχικά βρίσκεται στο σημείο Σ και μετακινηθεί στο σημείο Ρ: ΚΣ + UΣ = KΡ + UΡ Ρ οπότε, η μεταβολή τής κινητικής ενέργειας τού σώματος είναι ΚΡ KΣ = UΣ UΡ Βάρος Σ Όμως, η μεταβολή τής κινητικής ενέργειας από το Σ στο Ρ σύμφωνα με το γνωστό θεώρημα ισούται και με το έργο τής μοναδικής δύναμης πάνω στο σώμα, τού βάρους, για τη μετατόπιση από το Σ στο Ρ: Βάρος ΚΡ KΣ = Wβαρ (Σ Ρ) Εξισώνοντας τα δεύτερα μέλη των δύο τελευταίων εξισώσεων προκύπτει ότι UΣ UΡ = Wβαρ (Σ Ρ) Δηλαδή, η διαφορά στη δυναμική ενέργεια που έχει το σύστημα Γη-σώμα σε δύο σημεία Σ και Ρ ισούται με το έργο τής βαρυτικής δύναμης, για τη μετατόπιση τού σώματος από το Σ στο Ρ. Μάλιστα, μπορεί να αποδειχθεί ότι το έργο αυτό είναι ίδιο για οποιαδήποτε διαδρομή ακολουθήσει το σώμα από το Σ στο Ρ. Εντελώς αντίστοιχα με τα παραπάνω γεγονότα και συμπεράσματα ισχύουν και για το ηλεκτρικό πεδίο. Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια ζεύγους φορτίων που αλληλεπιδρούν Σ Ρ Ένα ζεύγος φορτίων (, ), που βρίσκονται σε απόσταση ικανή ώστε να αλληλεπιδρούν, κατέχουν ηλεκτρική δυναμική ενέργεια (συμβολικά U), η οποία σχετίζεται με την απόσταση των φορτίων και όχι με την ταχύτητά τους. Αν η απόσταση γίνει τεράστια (συμβολικά γράφουμε ), η αλληλεπίδραση των φορτίων μηδενίζεται και μαζί της μηδενίζεται και η δυναμική τους ενέργεια (U = 0). Σε κάθε κίνηση τού ενός φορτίου (π.χ. του ) σε σχέση με το άλλο, στην οποία δρα μόνο η δύναμη τού Η.Π.: Συμβαίνει μετατροπή είτε τής δυναμικής ενέργειας τού ζεύγους - σε κινητική ενέργεια τού είτε το αντίστροφο. Το άθροισμα των ενεργειών, όμως, διατηρείται σταθερό. Η διαφορά στη δυναμική ενέργεια που έχει το ζεύγος είναι ίση με το έργο τής δύναμης τού Η.Π. για την κίνηση αυτή. Δηλαδή, αν το φορτίο μετατοπιστεί από το σημείο Σ (που απέχει από το ) στο σημείο Ρ (που απέχει από το ), ισχύει: UΣ UΡ = W(Σ Ρ) Αν στο νέο σημείο Ρ η απόσταση των φορτίων είναι τεράστια, η δυναμική τους ενέργεια θα είναι μηδενική (U = 0). Ισχύει λοιπόν: UΣ U = W(Σ ) ή UΣ = W(Σ ) Δηλαδή, η δυναμική ενέργεια UΣ των φορτίων, που βρίσκονται σε απόσταση, είναι όσο και το έργο τής δύναμης τού Η.Π. για να απομακρυνθούν σε άπειρη απόσταση. 0 Σύμφωνα με το νόμο τού Κουλόμπ, καθώς αλλάζει η απόσταση των φορτίων, η δύναμη τού Η.Π. μεταβάλλεται. Επομένως, το έργο W (Σ ) μπορούμε να το υπολογίσουμε μόνο με το διάγραμμα δύναμης απόστασης, από το (γραμμοσκιασμένο /// ) εμβαδόν ανάμεσα στη γραφική παράσταση και τον άξονα τής απόστασης. Ο υπολογισμός αυτού τού εμβαδού, που απαιτεί ανώτερα μαθηματικά, δίνει: W(Σ ) = UΣ = k Διάγραμμα δύναμης απόστασης των φορτίων και, για τον υπολογισμό τού έργου W (Σ Με τις τελευταίες εξισώσεις λογαριάζουμε: την (ηλεκτρική) δυναμική ενέργεια ενός ζεύγους φορτίων, και, όταν αλληλεπιδρούν από απόσταση. το έργο που θα εκτελούσε η δύναμη τού Η.Π., αν τα φορτία απομακρύνονταν από την απόσταση που βρίσκονται σε απόσταση άπειρη (ώστε να μην αλληλεπιδρούν). 6

8 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 7 Από τις παραπάνω εξισώσεις προκύπτουν χρήσιμα συμπεράσματα. Αν < 0, τότε W (Σ ) < 0 ενώ αν > 0, τότε W (Σ ) > 0 Δηλαδή: Όταν απομακρύνονται σε άπειρη απόσταση δύο ετερόσημα φορτία, η ελκτική ηλεκτρική δύναμη εκτελεί αρνητικό έργο. Όταν απομακρύνονται σε άπειρη απόσταση δύο ομόσημα φορτία, η απωστική ηλεκτρική δύναμη, εκτελεί θετικό έργο. U 0, ομόσημα Αν < 0, τότε και U Σ = k < 0 ενώ αν > 0, τότε U Σ = k Δηλαδή, η ηλεκτρική δυναμική ενέργεια U Σ μπορεί να έχει αρνητικό ή θετικό πρόσημο ίδιο με το πρόσημο τού έργου W(Σ ). Ειδικότερα: Αν τα φορτία και είναι ετερόσημα: Η δυναμική τους ενέργεια είναι αρνητική και αυξάνεται καθώς μεγαλώνει η απόστασή τους. Η μέγιστη δυναμική ενέργεια είναι μηδέν, όταν η απόσταση των φορτίων είναι τεράστια ( ). Αν τα φορτία και είναι ομόσημα: Η δυναμική τους ενέργεια είναι θετική και μειώνεται καθώς μεγαλώνει η απόστασή τους. Η ελάχιστη δυναμική ενέργεια είναι μηδέν, όταν η απόσταση των φορτίων είναι τεράστια ( ). > 0, ετερόσημα Διάγραμμα ηλεκτρικής δυναμικής ενέργειας ζεύγους φορτίων σε συνάρτηση με την απόστασή τους Όταν ένα φορτίο αφεθεί χωρίς ταχύτητα μέσα σε Η.Π., κάνει ευθύγραμμη (όχι ομαλά) επιταχυνόμενη κίνηση, προς την κατεύθυνση τής (μη σταθερής) δύναμης τού Η.Π. Μια τέτοια κίνηση φορτίου χαρακτηρίζεται αυθόρμητη και, για οποιαδήποτε μετατόπιση τού φορτίου, το έργο τής δύναμης τού Η.Π. είναι πάντα θετικό. Δύο ετερόσημα φορτία, έλκονται και, όταν κινούνται αυθόρμητα, πλησιάζουν. Τότε η απόστασή τους ελαττώνεται και η δυναμική τους ενέργεια μειώνεται. Δύο ομόσημα φορτία, απωθούνται και, όταν κινούνται αυθόρμητα, απομακρύνονται. Τότε η απόστασή τους αυξάνεται και η δυναμική τους ενέργεια μειώνεται. Οπότε συμπεραίνουμε ότι: Όποιο και να είναι το πρόσημο δύο φορτίων, όταν το ένα κινείται αυθόρμητα στο Η.Π. τού άλλου, η δυναμική ενέργεια τού ζεύγους πάντα μειώνεται. Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια συστήματος (πολλών) φορτίων που αλληλεπιδρούν Είδαμε, λοιπόν, ότι κάθε ζεύγος φορτίων, όταν αλληλεπιδρούν ηλεκτρικά, κατέχει ηλεκτρική δυναμική ενέργεια, την οποία λογαριάσαμε. Οπουδήποτε στο χώρο υπάρχει μια συγκέντρωση φορτίου, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι προέρχεται από πολλά σημειακά φορτία, τα οποία αλληλεπιδρούν. Ως φορείς σημειακών φορτίων θα μπορούσαν, π.χ., να θεωρηθούν τα πρωτόνια και τα ηλεκτρόνια τής ύλης. Τα σημειακά φορτία που απαρτίζουν μια συγκέντρωση φορτίου, εφόσον αλληλεπιδρούν, κατέχουν ηλεκτρική δυναμική ενέργεια. Ας δούμε πώς μπορούμε να λογαριάσουμε την ενέργεια αυτή, στην περίπτωση που έχουμε 3 σημειακά φορτία που αλληλεπιδρούν. Συμβολίζουμε 1, και 3 τα φορτία και 1, 13, 3 τις αποστάσεις μεταξύ τους. Η δυναμική ενέργεια που κατέχει το ζεύγος των φορτίων 1 και είπαμε ότι είναι U 1 = k 1 Ομοίως, η δυναμική ενέργεια για το ζεύγος των φορτίων 1 και 3 είναι U 13 = k 1 3 Τέλος, η δυναμική ενέργεια για το ζεύγος των φορτίων και 3 είναι U 3 = k 3 Η δυναμική ενέργεια κάθε ζευγαριού είναι, όπως είπαμε, όσο και το έργο που εκτελεί η δύναμη με την οποία αλληλεπιδρούν, όταν το ένα φορτίο απομακρύνεται και βγαίνει έξω από το Η.Π. τού άλλου. Η ηλεκτρική δυναμική ενέργεια ενός συστήματος από 3 σημειακά φορτία προκύπτει από το άθροισμα των δυναμικών ενεργειών κάθε ζεύγους τού συστήματος: U 13 = k 1 + k k Η ενέργεια που λογαριάσαμε εκφράζει το συνολικό έργο που εκτελείται από τις δυνάμεις αλληλεπίδρασης τριών φορτίων, αν απομακρυνθούν σε άπειρη απόσταση, ώστε να μην αλληλεπιδρούν. Με παρόμοια διαδικασία μπορεί να γίνει υπολογισμός τής ηλεκτρικής δυναμικής ενέργειας ενός συστήματος περισσότερων φορτισμένων σωμάτων.

9 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 8 Είδαμε ότι, όταν δύο φορτία και αλληλεπιδρούν από απόσταση, κατέχουν ηλεκτρική δυναμική ενέργεια. Η ενέργεια αυτή ανήκει στο σύστημα των φορτίων, συχνά όμως χρησιμοποιούμε τη διατύπωση «η δυναμική ενέργεια τού ενός φορτίου (π.χ. τού ) μέσα στο Η.Π. τού άλλου (τού )». Σε ποιο από τα δύο φορτία που αλληλεπιδρούν αποδίδουμε την ενέργεια αυτή; Την αποδίδουμε σε όποιο φορτίο είναι ελεύθερο να επιταχυνθεί από την ηλεκτρική δύναμη και να μετατρέψει δυναμική ενέργεια τού συστήματος σε κινητική ενέργεια δική του. Κάτι αντίστοιχο κάνουμε όταν λέμε «η βαρυτική δυναμική ενέργεια ενός αεροπλάνου στο βαρυτικό πεδίο τής Γης», αντί να λέμε «η βαρυτική δυναμική ενέργεια τού συστήματος Γη αεροπλάνο». πηγή Η.Π. Δυναμικό ενός σημείου ηλεκτρικού πεδίου Σ Ένα φορτίο, που βρίσκεται σε σημείο Σ του Η.Π. άλλου φορτίου, σε απόσταση από αυτό, κατέχει δυναμική ενέργεια (ίση με το έργο που εκτελείται από τη δύναμη τού Η.Π., αν το απομακρυνθεί σε τεράστια απόσταση από το ) : Το πηλίκο U Σ U Σ = W (Σ ) = k εκφράζει πόσα J δυναμική ενέργεια αντιστοιχούν σε κάθε 1 C ενός φορτίου, που θα βρεθεί στο σημείο Σ. Βλέπουμε ότι το πηλίκο αυτό είναι: U Σ = k δηλαδή εξαρτάται μόνο από: την "πηγή" τού Η.Π. (φορτίο ) και το πόσο απέχει το Σ από την "πηγή" (απόσταση ) ενώ δεν εξαρτάται από το πόσο είναι το φορτίο. Άρα, στο Σ το πηλίκο U Σ (= η δυναμική ενέργεια για κάθε 1 C φορτίου) είναι ίδιο, οσοδήποτε φορτίο κι αν βρεθεί εκεί. Στα διάφορα σημεία τού Η.Π., όμως, το πηλίκο αυτό είναι γενικά διαφορετικό, διότι διαφορετική είναι η απόσταση κάθε σημείου από την "πηγή". Ονομάζουμε δυναμικό (συμβολικά V) τού Η.Π. σε κάποιο σημείο του Σ το μονόμετρο μέγεθος, που μας πληροφορεί πόση είναι η δυναμική ενέργεια, η οποία αντιστοιχεί σε 1 C οποιουδήποτε φορτίου βρεθεί εκεί. Για να υπολογίσουμε την τιμή τού δυναμικού στο σημείο Σ, διαιρούμε τη δυναμική ενέργεια που έχει εκεί ένα οποιοδήποτε φορτίο δια το φορτίο. Δηλαδή : δυναμικό στο σημείο Σ ενός Η.Π. = δυναμική ενέργεια φορτίου στο Σ φορτίο W ( Σ ) UΣ ή, συμβολικά, V Σ = [ = ] Η μονάδα μέτρησης τού δυναμικού στο S.I. είναι το 1 J C (τη λέμε και βόλτ, συμβολικά V). Αν πούμε, για παράδειγμα, ότι το δυναμικό τού Η.Π. στο Σ είναι 10 V (ή 10 J/C), σημαίνει ότι: Εάν στο σημείο αυτό βρεθεί φορτίο +1 C, η δυναμική του ενέργεια είναι +10 J. Τόσο (+10 J) είναι και το έργο τής ηλεκτρικής δύναμης, όταν το +1 C μετατοπιστεί από το Σ σε τεράστια απόσταση από την "πηγή" τού Η.Π. Εάν στο Σ βρεθεί φορτίο -1 C, η δυναμική του ενέργεια είναι -10 J. Τόσο (-10 J) είναι και το έργο τής ηλεκτρικής δύναμης, όταν το +1 C μετατοπιστεί από το Σ σε τεράστια απόσταση από την "πηγή" τού Η.Π. V 0 Διάγραμμα δυναμικού σε συνάρτηση με την απόσταση από την πηγή Η.Π. πηγή > 0 Αν το Η.Π. "πηγάζει" μόνο από ένα φορτίο, τότε σε κάθε σημείο Σ, σε απόσταση από το, αν βρεθεί εκεί οποιοδήποτε φορτίο, η δυναμική του ενέργεια είναι U Σ = k, οπότε για το δυναμικό στο Σ ισχύουν και οι δύο παρακάτω εξισώσεις: Παρατηρούμε ότι το δυναμικό ελαττώνεται: όταν απομακρυνόμαστε από θετικό φορτίο-πηγή. όταν πλησιάζουμε προς αρνητικό φορτίο-πηγή. Δηλαδή, όποιο και να είναι το πρόσημο των φορτίων, : V Σ = UΣ = k Το δυναμικό ελαττώνεται πάντα προς την κατεύθυνση που δείχνουν οι δυναμικές γραμμές. + πηγή < 0 Αν το Η.Π. "πηγάζει" από πολλά φορτία 1,,..., τότε για το δυναμικό στο Σ συνεισφέρουν όλα τα φορτία. Για να το υπολογίσουμε, πρώτα υπολογίζουμε το δυναμικό για κάθε φορτίο χωριστά και κατόπιν προσθέσουμε αλγεβρικά τα επιμέρους δυναμικά (δηλαδή, με τα πρόσημά τους).

10 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Διαφορά δυναμικού δύο σημείων ηλεκτρικού πεδίου Σ Ρ Κάθε σημείο ενός Η.Π. έχει το δικό του δυναμικό. Συμβολίζουμε VΣ το δυναμικό σε ένα σημείο Σ και VΡ το δυναμικό σε ένα άλλο σημείο Ρ. Τη διαφορά των δυναμικών σε δύο σημεία Σ και Ρ τού Η.Π. τη λέμε διαφορά δυναμικού (ή ηλεκτρική τάση) μεταξύ των σημείων αυτών (συμβολικά VΣΡ). VΣΡ = VΣ VΡ Δηλαδή, Ηλεκτρικό φορτίο μετατοπίζεται ενώ δέχεται μόνο τη δύναμη κάποιου ηλεκτρικού πεδίου. (Η κατεύθυνση τής μετατόπισης μπορεί να μην ταυτίζεται με την κατεύθυνση τής δύναμης, αν το φορτίο έχει αρχική ταχύτητα, που του προσέδωσε μια άλλη δύναμη) και, αν θυμηθούμε ότι UΣ UΡ = W(Σ Ρ), τότε Με το πηλίκο W (Σ Ρ) = UΣ UΡ = UΣ UΡ VΣΡ = W ( Σ Ρ ) εκφράζουμε το έργο που εκτελεί η δύναμη τού Η.Π., για κάθε 1 C φορτίου που μετατοπίζεται από το σημείο Σ στο Ρ. Το πηλίκο αυτό, λοιπόν, είναι ίσο με τη διαφορά δυναμικού μεταξύ Σ και Ρ. Για παράδειγμα, αν η διαφορά δυναμικού μεταξύ των σημείων Σ και Ρ είναι VΣΡ = +10 V, αυτό σημαίνει ότι για κάθε 1 C φορτίου που μετατοπίζεται από το Σ στο Ρ, W (Σ Ρ) = +10 J (δηλαδή, από το Σ στο Ρ το έργο τής δύναμης τού Η.Π. είναι +10 J) UΣ UΡ = +10 J (δηλαδή, από το Σ στο Ρ η δυναμική ενέργεια 1 C φορτίου μειώνεται κατά 10 J) Αν το Η.Π. "πηγάζει" από ένα φορτίο, που βρίσκεται σε απόσταση Σ και Ρ από δύο σημεία Σ και Ρ, τότε μπορούμε να υπολογίσουμε τη διαφορά δυναμικού μεταξύ δύο σημείων Σ και Ρ ως εξής: VΣΡ = VΣ VΡ = k k ή VΣΡ = k 1 1 Σ Ρ Σ Ρ Αν το Η.Π. "πηγάζει" από πολλά φορτία, για να υπολογίσουμε τη διαφορά δυναμικού VΣΡ μεταξύ των σημείων Σ και Ρ: υπολογίζουμε πρώτα το δυναμικό στο Σ για κάθε φορτίο-πηγή αθροίζουμε αλγεβρικά τα δυναμικά που βρήκαμε, οπότε προκύπτει το δυναμικό VΣ στο Σ επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία και υπολογίζουμε το δυναμικό VΡ στο σημείο Ρ και, τελικά, η ζητούμενη διαφορά δυναμικού είναι VΣΡ = VΣ VΡ Όπως έχουμε πει, στην αυθόρμητη κίνηση φορτίου μέσα σε Η.Π., το έργο τής δύναμης τού Η.Π. είναι πάντα θετικό. Έτσι, αν φορτίο μετατοπιστεί αυθόρμητα από σημείο Σ σε άλλο σημείο Ρ, W (Σ Ρ) = VΣΡ = (VΣ VΡ) > 0 Επομένως: αν > 0, τότε είναι και VΣ VΡ > 0, οπότε VΣ > VΡ αν < 0, τότε είναι και VΣ VΡ < 0, οπότε VΣ < VΡ Συμπεραίνουμε, λοιπόν, ότι μέσα σε Η.Π.: ένα θετικό φορτίο κινείται αυθόρμητα προς θέσεις μικρότερου δυναμικού ένα αρνητικό φορτίο κινείται αυθόρμητα προς θέσεις μεγαλύτερου δυναμικού Αν ένα φορτίο = 1, C (όσο είναι, κατ απόλυτη τιμή, το φορτίο τού πρωτονίου και του ηλεκτρονίου) μετατοπιστεί μέσα σε Η.Π. μεταξύ δύο σημείων Σ και Ρ, όπου υπάρχει διαφορά δυναμικού VΣΡ = 1 V, τότε το έργο τής δύναμης τού Η.Π. είναι: W (Σ Ρ) = VΣΡ = (1 V) (1, C) = 1, J To έργο αυτό το λέμε ηλεκτρονιοβόλτ (συμβολικά ev) και αποτελεί μια πολύ μικρή μονάδα μέτρησης τής ενέργειας, που χρησιμοποιείται στη μελέτη των στοιχειωδών σωματιδίων τής ύλης. Δηλαδή: 1 ev = 1, J 9

11 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 10 Υπάρχουν κι αποθήκες ηλεκτρικών φορτίων επίπεδος πυκνωτής Πολλές φορές χρειάζεται να αποθηκεύσουμε ηλεκτρικό φορτίο για κάποιο χρόνο και να το χρησιμοποιήσουμε αργότερα. Τέτοια ανάγκη υπάρχει, π.χ., στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, στις τηλεοράσεις, στα στερεοφωνικά συγκροτήματα, στις τηλεφωνικές συσκευές και στις φωτογραφικές μηχανές. Το ηλεκτρικό φορτίο μπορεί να αποθηκευτεί σε ένα σύστημα δύο αγωγών, που το λέμε πυκνωτή. Τους δύο αγωγούς τους λέμε οπλισμούς τού πυκνωτή και ανάμεσά τους παρεμβάλλουμε ένα υλικό, που είναι ηλεκτρικός μονωτής και το λέμε διηλεκτρικό τού πυκνωτή. Κάθε πυκνωτής αποθηκεύει αντίθετα ηλεκτρικά φορτία, + και, στους δύο οπλισμούς του. Την απόλυτη τιμή των φορτίων αυτών τη λέμε φορτίο τού πυκνωτή. Από τα φορτία των οπλισμών πηγάζει ένα Η.Π., μέσα στο οποίο βρίσκεται ο πυκνωτής. Κάθε οπλισμός εμφανίζει το δικό του δυναμικό σ αυτό το Η.Π. Έτσι, μεταξύ των οπλισμών υπάρχει διαφορά δυναμικού V, που τη λέμε τάση τού πυκνωτή. Υπάρχουν διάφορα είδη πυκνωτών, με διαφορετικό σχήμα και υλικό κατασκευής. Ένας επίπεδος πυκνωτής, αποτελείται από δύο παράλληλες, μεταλλικές πλάκες, ίδιας επιφάνειας, που βρίσκονται σε μικρή απόσταση, απέναντι η μια στην άλλη. Το Η.Π. ανάμεσα στους οπλισμούς τού επίπεδου πυκνωτή είναι πρακτικά ομογενές (έχει δηλαδή την ίδια ένταση σε κάθε σημείο του). Μάλιστα, η φόρτιση ενός επίπεδου πυκνωτή είναι ο μοναδικός τρόπος για να πάρουμε ομογενές Η.Π. και γι αυτό έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και χρησιμότητα σε διάφορες εφαρμογές. Χωρητικότητα πυκνωτή Πειραματικά βρίσκουμε ότι, κάθε πυκνωτής, όταν αποθηκεύει φορτίο,, 3,..., η τάση του γίνεται αντίστοιχα V, V, 3V,... Δηλαδή, σε κάθε πυκνωτή το πηλίκο τού φορτίου προς την τάση είναι σταθερό ή, αλλιώς, το φορτίο και η τάση του είναι μεγέθη ανάλογα. Το σταθερό πηλίκο τού φορτίου του προς την τάση των οπλισμών του το λέμε χωρητικότητα ενός πυκνωτή. χωρητικότητα πυκνωτή = φορτίο πυκνωτή τάση οπλισμών ή, συμβολικά, C = V Η μονάδα μέτρησης τής χωρητικότητας στο S.I. είναι το 1 C V Τη μονάδα αυτή τη λέμε και φαράντ (συμβολικά F). (κουλόμπ ανά βολτ). Η χωρητικότητα ενός πυκνωτή δεν εξαρτάται από το φορτίο και την τάση του διότι, όπως είπαμε, αν ο πυκνωτής αποθηκεύσει περισσότερο φορτίο, ανάλογα αυξάνεται και η τάση του, οπότε το πηλίκο τους (η χωρητικότητα) παραμένει σταθερό. Πειραματικά έχει διαπιστωθεί ότι, γενικά, για κάθε πυκνωτή, η χωρητικότητά του καθορίζεται και επηρεάζεται από: το σχήμα των οπλισμών του τις διαστάσεις τους και τη σχετική τους θέση, καθώς και από το υλικό που υπάρχει ανάμεσά τους (που το λέμε διηλεκτρικό). S Ειδικότερα, για τον επίπεδο πυκνωτή, η χωρητικότητα είναι ανάλογη με την επιφάνεια S των οπλισμών είναι αντιστρόφως ανάλογη τής απόστασής τους d και επηρεάζεται από το διηλεκτρικό. Έτσι, όταν το διηλεκτρικό είναι το κενό ή (κατά προσέγγιση) ο αέρας, μπορούμε να υπολογίσουμε τη χωρητικότητα επίπεδου πυκνωτή και από την εξίσωση: C o = ε ο S d όπου ε ο μια σταθερά, που τη λέμε απόλυτη διηλεκτρική σταθερά τού κενού και έχει τιμή ε ο = 8, C Nm Δηλαδή, για να λογαριάσουμε τη χωρητικότητα ενός επίπεδου πυκνωτή, χρησιμοποιούμε είτε την εξίσωση C = / V (που ισχύει για όλους τους πυκνωτές) ή την τελευταία εξίσωση, C = ε ο S / d (που ισχύει μόνο για επίπεδους πυκνωτές). Φόρτιση / εκφόρτιση πυκνωτή Ένας πυκνωτής φορτίζεται, όταν με αγωγούς συνδέσουμε τούς οπλισμούς του στους πόλους ηλεκτρικής πηγής. Τότε το Η.Π. τής πηγής εξαναγκάζει μια ποσότητα ελεύθερων ηλεκτρονίων να μεταφερθεί από τον ένα οπλισμό στον άλλο. Ο οπλισμός που χάνει ηλεκτρόνια, σταδιακά αποκτά θετικό φορτίο, ενώ ο οπλισμός στον οποίο καταλήγουν τα ηλεκτρόνια, σταδιακά αποκτά ισόποσο αρνητικό φορτίο. Το φορτίο των οπλισμών δημιουργεί το Η.Π. τού πυκνωτή. Καθώς το φορτίο αναπτύσσεται, αυξάνεται η ένταση τού Η.Π. και, μαζί της, η τάση τού πυκνωτή. Μόλις ο πυκνωτής αποκτήσει την τάση V της πηγής, το φορτίο του αποκτά την τελική του, μέγιστη, τιμή και η φόρτιση ολοκληρώνεται. Ο φορτισμένος πυκνωτής εκφορτίζεται αν, με έναν αγωγό, συνδέσουμε τούς οπλισμούς του. Κατά την εκφόρτιση, ηλεκτρόνια μεταφέρονται από τον αρνητικό στο θετικό οπλισμό και ο πυκνωτής σταδιακά χάνει το φορτίο του. Ταυτόχρονα, μειώνεται η ένταση τού Η.Π. που πηγάζει από το φορτίο αυτό και, μαζί της, η τάση τού πυκνωτή.

12 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 11 Ενέργεια φορτισμένου πυκνωτή Όπως έχουμε πει, κάθε συγκέντρωση φορτίου θεωρούμε ότι απαρτίζεται από σημειακά φορτία, που είναι κατανεμημένα στο χώρο και αλληλεπιδρούν. Επομένως, μια συγκέντρωση φορτίου κατέχει ηλεκτρική δυναμική ενέργεια, η οποία εκφράζει το συνολικό έργο που εκτελείται από τις δυνάμεις αλληλεπίδρασης των σημειακών φορτίων της, αν απομακρυνθούν σε τεράστια απόσταση, ώστε να μην αλληλεπιδρούν. Όταν συγκεντρώνεται φορτίο στους οπλισμούς τού πυκνωτή, κατέχει ηλεκτρική (δυναμική) ενέργεια U, που αποδεικνύεται με ανώτερα μαθηματικά ότι την υπολογίζουμε από τη εξίσωση U = V Επειδή = C V και V =, αν αντικαταστήσουμε είτε το φορτίο είτε την τάση V στην παραπάνω εξίσωση, προκύπτουν ακόμα δύο C εξισώσεις, για την ηλεκτρική ενέργεια τού πυκνωτή: U = C V = C Μπορούμε, λοιπόν, να ισχυριστούμε ότι: Ένας πυκνωτής, εκτός από αποθήκη φορτίου είναι και αποθήκη ηλεκτρικής ενέργειας. Η ενέργεια αυτή προσφέρεται στον πυκνωτή από την ηλεκτρική πηγή που τον φορτίζει. Όταν ο φορτισμένος πυκνωτής εκφορτίζεται, διαμέσου ενός αγωγού που συνδέει τους οπλισμούς του, η αποθηκευμένη ενέργεια τού Η.Π. του μετατρέπεται σε κινητική ενέργεια των μικροσωματιδίων τού αγωγού (π.χ. των ιόντων του). Αυτή η επιπλέον κινητική ενέργεια των σωματιδίων προκαλεί αύξηση στη θερμοκρασία τού αγωγού εκφόρτισης. Μέρος τής ενέργειας αυτής διαρρέει ως θερμότητα και στο περιβάλλον. Σχέση έντασης διαφοράς δυναμικού σε ομογενές Η.Π. d Ας θεωρήσουμε το ομογενές Η.Π., ανάμεσα στους οπλισμούς ενός φορτισμένου επίπεδου πυκνωτή, του οποίου η τάση είναι V και η απόσταση των οπλισμών d. Αν κοντά στον θετικό οπλισμό αφεθεί ελεύθερο ένα θετικό φορτίο, αυτό θα δεχθεί από το Η.Π. σταθερή δύναμη F ηλ = E, που θα το επιταχύνει και θα το μετατοπίσει μέχρι τον αρνητικό οπλισμό. Σε αυτή τη μετατόπιση, μήκους d, η δύναμη τού Η.Π. εκτελεί θετικό έργο (=παράγει έργο): W = F ηλ d ή W = (E ) d Το έργο αυτό μπορεί να υπολογιστεί και από τη εξίσωση W = V Εξισώνουμε τα δεύτερα μέλη των δύο τελευταίων εξισώσεων: E d = V, οπότε E = V d Η εξίσωση αυτή συνδέει την ένταση με τη διαφορά δυναμικού σε ένα ομογενές Η.Π.

13 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 Θα μελετήσουμε μαθηματικά την κίνηση φορτισμένων σωματιδίων σε Η.Π., η οποία αξιοποιείται σε πολλές περιπτώσεις. Για παράδειγμα: στον καθοδικό σωλήνα, ένα βασικό στοιχείο τού παλμογράφου (μιας συσκευής που χρησιμοποιείται για παρατήρηση και μέτρηση στο εργαστήριο) και των οθονών παλιάς τεχνολογίας (τηλεοράσεων και υπολογιστών). στον φασματογράφο μάζας (μια, επίσης σπουδαία, συσκευή, που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση ιδιοτήτων των σωματιδίων τής ύλης, όπως η μάζα, η ταχύτητα, το φορτίο ή η ενέργεια). Θεωρούμε το ομογενές Η.Π., ανάμεσα στους οπλισμούς ενός επίπεδου πυκνωτή. Συμβολίζουμε V την τάση των οπλισμών του και d την απόστασή τους. Αποδείξαμε ότι, η σταθερή ένταση Ε τού Η.Π. και η τάση V των οπλισμών τού πυκνωτή συνδέονται με την εξίσωση: E = V d Επιλέγουμε δύο άξονες, τον Χ, κάθετο στις δυναμικές γραμμές και τον Ψ, παράλληλο σε αυτές. Εάν ένα σωματίδιο, με φορτίο, μπει στο Η.Π., δέχεται παράλληλα προς τις δυναμικές γραμμές δηλαδή στον άξονα Ψ σταθερή δύναμη F ηλ = E = V d Το βάρος φορτισμένου σωματιδίου (π.χ. ηλεκτρονίου, πρωτονίου, πυρήνα ή ιόντος) είναι αμελητέο σε σχέση με τη δύναμη που δέχεται από ένα Η.Π. Έτσι, μέσα σε Η.Π. η ηλεκτρική δύναμη αντιπροσωπεύει τη συνισταμένη δύναμη για το σωματίδιο. Εξαιτίας τής ηλεκτρικής δύναμης το σωματίδιο αποκτά στον άξονα Ψ μια επιτάχυνση F α = ηλ m ή α = E m ή α = V dm Χωρίς αρχική ταχύτητα Εξετάζουμε την περίπτωση που το φορτισμένο σωματίδιο αφήνεται (χωρίς αρχική ταχύτητα) πολύ κοντά στον οπλισμό με το ομόσημο φορτίο. Όπως είπαμε, το σωματίδιο αποκτά επιτάχυνση α = V στον άξονα Ψ και κινείται στον άξονα αυτό, dm ευθύγραμμα ομαλά επιταχυνόμενα, μέχρι τον άλλο οπλισμό. Οι εξισώσεις θέσης χρόνου και ταχύτητας χρόνου τής κίνησης αυτής είναι Από τις εξισώσεις αυτές μπορούν να υπολογιστούν: ψ = 1 α t και v = α t Ο χρόνος κίνησης τού φορτισμένου σωματιδίου μέσα στο Η.Π. Συμβολίζουμε t τελ τη στιγμή που το σωματίδιο φθάνει στον απέναντι οπλισμό, διανύοντας την απόσταση d των δύο οπλισμών. Από την εξίσωση θέσης χρόνου έχουμε d = 1 α t τελ και, λύνοντας ως προς t τελ, t τελ = d α ή, αντικαθιστώντας την επιτάχυνση α, t τελ = d V dm Η χρονική διάρκεια τής κίνησης τού σωματιδίου μέσα στο Η.Π. είναι, λοιπόν, t τελ = d m V Η τελική ταχύτητα τού φορτισμένου σωματιδίου Συμβολίζουμε v τελ την τελική ταχύτητα τού σωματιδίου, με την οποία φθάνει στον απέναντι οπλισμό, σε χρόνο t τελ. Από την εξίσωση ταχύτητας χρόνου έχουμε v τελ = α t τελ ή, αντικαθιστώντας το χρόνο t τελ και την επιτάχυνση α, v τελ = Μετά τις απλοποιήσεις καταλήγουμε ότι: V m dm d V Η τελική ταχύτητα τής κίνησης τού σωματιδίου μέσα στο Η.Π. είναι v τελ = V m

14 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 13 Με αρχική ταχύτητα, κάθετη στις δυναμικές γραμμές Εξετάζουμε την περίπτωση που το φορτισμένο σωματίδιο εισέρχεται στο Η.Π., κάθετα στις δυναμικές γραμμές, με αρχική ταχύτητα v o. Τότε, το Η.Π. αναγκάζει το σωματίδιο να κάνει μια επίπεδη κίνηση. (Η κίνηση αυτή μάς θυμίζει την οριζόντια βολή σημειακού σώματος στο κενό.) Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η συγκεκριμένη κίνηση τού φορτισμένου σωματιδίου ισοδυναμεί με δύο κινήσεις, μια στον άξονα Χ και μια στον Ψ, οι οποίες εξελίσσονται ταυτόχρονα και ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Θυμίζουμε, επίσης, ότι η αντιμετώπιση μιας κίνησης ως σύνθεσης (συνδυασμού) δύο άλλων, απλούστερων, κινήσεων είναι γνωστή ως αρχή τής ανεξαρτησίας των κινήσεων (ή αρχή τής επαλληλίας). Στον άξονα Χ το σωματίδιο έχει αρχική ταχύτητα v o (την ταχύτητα εισόδου του στο Η.Π.). Στον άξονα αυτό το σωματίδιο δε δέχεται δύναμη, γι αυτό διατηρεί την αρχική ταχύτητα v o και κινείται ευθύγραμμα ομαλά. Οι εξισώσεις θέσης χρόνου και ταχύτητας χρόνου αυτής τής κίνησης είναι x = v ο t και v x = v ο Στον άξονα Ψ το σωματίδιο δεν έχει αρχική ταχύτητα. Στον άξονα αυτό το σωματίδιο δέχεται μόνο τη σταθερή δύναμη τού Η.Π., οπότε αποκτά σταθερή επιτάχυνση α = V dm και κινείται ευθύγραμμα ομαλά επιταχυνόμενα. Οι εξισώσεις θέσης χρόνου και ταχύτητας χρόνου αυτής τής κίνησης είναι ψ = 1 α t και v ψ = α t Από τις εξισώσεις στους δύο άξονες μπορούν να υπολογιστούν: Ο χρόνος κίνησης τού σωματιδίου μέσα στο Η.Π. Συμβολίζουμε L το μήκος των οπλισμών και t τελ τη στιγμή που το σωματίδιο, έχοντας διανύσει το μήκος L, βγαίνει από το Η.Π. Από την εξίσωση θέσης χρόνου στον άξονα Χ έχουμε L = v ο t τελ. Ο χρόνος παραμονής τού σωματιδίου στο Η.Π. είναι, λοιπόν, L t τελ = v Η τελική ταχύτητα τού φορτισμένου σωματιδίου, κατά την εξοδό του από το Η.Π. Τη στιγμή t τελ που το σωματίδιο εξέρχεται από το Η.Π., συμβολίζουμε v x,τελ και v ψ,τελ την ταχύτητά του στους άξονες Χ και Ψ. Από τις εξισώσεις ταχύτητας χρόνου στους δύο άξονες έχουμε: v x,τελ = v ο και v ψ,τελ = α t τελ o και με αντικατάσταση τής επιτάχυνσης α και του χρόνου t τελ : v x,τελ = v ο και v ψ,τελ = V L d m vo Συμβολίζουμε v τελ την ταχύτητα τού σωματιδίου τη στιγμή t τελ της εξόδου του από το Η.Π. Από τον κανόνα τού παραλληλογράμμου έχουμε: v τελ = v v, οπότε: x,τελ ψ,τελ Η ταχύτητα εξόδου τού σωματιδίου από το Η.Π. έχει μέτρο v και σχηματίζει με τον άξονα Χ γωνία φ, με εφφ = v V L v τελ = v o + d m v ψ,τελ x,τελ ή V L εφφ = d m v o o

15 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 14 Η απόκλιση από την αρχική διεύθυνση κίνησης τού σωματιδίου, κατά την έξοδό του απ το Η.Π. Καθώς το σωματίδιο κινείται μέσα στο Η.Π., η μετατόπιση που κάνει στον άξονα Ψ χαρακτηρίζεται ως απόκλιση από την αρχική διεύθυνση κίνησης. Τη στιγμή t τελ που το σωματίδιο εξέρχεται από το Η.Π., η μετατόπισή του στον άξονα Ψ έχει γίνει: ψ τελ = 1 α t τελ Αν αντικαταστήσουμε την επιτάχυνση α και το χρόνο t τελ, βρίσκουμε ότι: Η απόκλιση τού σωματιδίου από την αρχική διεύθυνση κίνησής του, κατά την έξοδό του από το Η.Π., είναι ψ τελ = 1 V L d m v o Η εξίσωση τής τροχιάς τού σωματιδίου Για τη συγκεκριμένη κίνηση τού σωματιδίου στο Η.Π., είπαμε ότι οι εξισώσεις θέσης χρόνου είναι για τον άξονα Χ, x = v ο t για τον άξονα Ψ, ψ = 1 α t Αν λύσουμε ως προς το χρόνο t μια οποιαδήποτε από τις δύο εξισώσεις και αντικαταστήσουμε στην άλλη, προκύπτει μια εξίσωση ψ = f(x). x Λύνοντας, π.χ. ως προς t την πρώτη εξίσωση, παίρνουμε t = v και, αντικαθιστώντας στη δεύτερη εξίσωση, έχουμε ψ = 1 α x ή, αντικαθιστώντας και την επιτάχυνση α, ψ = 1 V x o v o d m v V ή ψ = x d mv Η εξίσωση αυτή επαληθεύεται μόνο από τις συντεταγμένες (x, ψ) των σημείων τής τροχιάς, γι αυτό τη λέμε εξίσωση τροχιάς τού σωματιδίου. Επειδή η εξίσωση είναι τής μορφής ψ = A x (με Α = σταθερό και x, ψ > 0), συμπεραίνουμε ότι: Η τροχιά τού σωματιδίου μέσα στο Η.Π. έχει τη μορφή τού θετικού κλάδου μιας παραβολής. o o

16 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 15 Με βάση τη διδακτέα ύλη Φυσικής Β Λυκείου ( ), προτείνω να λυθούν (ανά ενότητα και με την αναφερόμενη σειρά) οι εξής ερωτήσεις / προβλήματα: από το σχολικό βιβλίο ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (ΓΠ) σελ και από το σχολικό βιβλίο ΦΥΣΙΚΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΘΣ) σελ Εισαγωγή ΓΠ: Πρ. 1 Νόμος τού Κουλόμπ ΓΠ: Ερ. 6, 7 Πρ. -6 Ηλεκτρικό πεδίο Ένταση ηλεκτρικού πεδίου Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια ΓΠ: Ερ. 1, 11, 13-4 Πρ. 7-1, 14, 5 ΓΠ: Ερ. 5, 6, 7, 8, 30(Α-Β) Πρ. 1 ΘΣ: Ερ. 1(Γ-Δ) Πρ , 90, 95, Δυναμικό διαφορά δυναμικού ΓΠ: Ερ. 3-34, 36, Πρ. -4, 6 Λυμένο Πρόβλ. 5 (σελ. 4) Πυκνωτές ΘΣ: Ερ. 17, 4-9 Πρ , 60 Κινήσεις φορτίων σε ομογενές ηλεκτρικό πεδίο ΘΣ: Ερ. 18- Πρ. 6-64, 89, 91-93

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014)

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014) > Φυσική Γ Γυμνασίου >> Αρχική σελίδα ΗΛΕΚΤΡΙΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙΙ ΦΟΡΤΙΙΟ ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς χχωρρί ίςς ααππααννττήήσσεει ιςς (σελ. 1) ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς μμεε ααππααννττήήσσεει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ηλεκτρισμένα σώματα. πως διαπιστώνουμε ότι ένα σώμα είναι ηλεκτρισμένο ; Ηλεκτρικό φορτίο

ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ηλεκτρισμένα σώματα. πως διαπιστώνουμε ότι ένα σώμα είναι ηλεκτρισμένο ; Ηλεκτρικό φορτίο ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1 Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο Ηλεκτρισμένα σώματα 1.1 Ποια είναι ; Σώματα (πλαστικό, γυαλί, ήλεκτρο) που έχουν την ιδιότητα να ασκούν δύναμη σε ελαφρά

Διαβάστε περισσότερα

Επαναληπτικές Σημειώσεις για τη Φυσική Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Κεφάλαιο 3.1 Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων

Επαναληπτικές Σημειώσεις για τη Φυσική Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Κεφάλαιο 3.1 Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων Επαναληπτικές Σημειώσεις για τη Φυσική Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Κεφάλαιο 3.1 Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων 3.1.1 Ο Νόμος του Coulomb Στη φύση εμφανίζονται δύο ειδών φορτία. Θετικό (+) και αρνητικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ. Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ. Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη. ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη. 1. Σώματα, όπως ο πλαστικός χάρακας ή το ήλεκτρο, που αποκτούν την ιδιότητα να ασκούν δύναμη σε ελαφρά

Διαβάστε περισσότερα

Οι ηλεκτρικές δυνάμεις ασκούνται από απόσταση.

Οι ηλεκτρικές δυνάμεις ασκούνται από απόσταση. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο Ο ηλεκτρισμός ήταν γνωστός από την αρχαιότητα. Ο Θαλής ο Μιλήσιος, σπουδαίος φυσικός φιλόσοφος και μαθηματικός που έζησε στην Ιωνία της Μικρός Ασίας τον 6ο αιώνα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Δυνάμεις Μεταξύ Ηλεκτρικών Φορτίων σελ. 1 ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ 1. Ο νόμος του Coulomb. Ηλεκτρικό πεδίο 3. Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια 4. Δυναμικό

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού φορτίου στο Διεθνές Σύστημα (S.I.) είναι το προς τιμήν του Γάλλου φυσικού Charles Augustin de Coulomb.

Μονάδα μέτρησης του ηλεκτρικού φορτίου στο Διεθνές Σύστημα (S.I.) είναι το προς τιμήν του Γάλλου φυσικού Charles Augustin de Coulomb. Βασικές έννοιες Τα σώματα μπορούν να αλληλεπιδράσουν ηλεκτρικά. Ο Θαλής ο Μιλήσιος παρατήρησε πρώτος την έλξη μικρών αντικειμένων από ήλεκτρο, αφού πρώτα τριφτεί σε ξηρό ύφασμα. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ. Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη.

ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ. Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη. ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο. 1.1 Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη. 1. Ποια σώματα ονομάζονται ηλεκτρισμένα; Ποιες δυνάμεις λέγονται ηλεκτρικές; Σώματα, όπως ο πλαστικός

Διαβάστε περισσότερα

Λύση Α. Σωστή η επιλογή α. Β.

Λύση Α. Σωστή η επιλογή α. Β. 1) Αρνητικά φορτισμένο σωμάτιο κινείται σε ομογενές ηλεκτρικό πεδίο μεγάλης έκτασης. Να επιλέξετε τη σωστή πρόταση. Αν η κατεύθυνση της κίνησης του σωματίου παραμένει σταθερή, τότε: α. Συμπίπτει με την

Διαβάστε περισσότερα

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων Φυσική ενικής Παιδείας Β Λυκείου Δυνάμεις μεταξύ εκτρικών φορτίων- 3. Δυνάμεις μεταξύ εκτρικών φορτίων Φυσική ενικής Παιδείας Β Λυκείου Δυνάμεις μεταξύ εκτρικών φορτίων-. Νόμος του Coulomb Ανάμεσα σε δύο

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Β Τάξης ΓΕΛ 4 ο ΓΕΛ ΚΟΖΑΝΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Μ. ΦΥΣΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ - ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Δυναμική ενέργεια δυο φορτίων Δυναμική ενέργεια τριών ή περισσοτέρων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 2012 - \ ΕΝΟΤΗΤΑ 1η ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις - Ηλεκτρικό φορτίο» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο «Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο «Ηλεκτρική ενέργεια» ΒΡΕΝΤΖΟΥ ΤΙΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό Πεδίο

Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό Πεδίο Ηλεκτρικό Φορτίο Ν.Coulomb Όπου χρειάζεται στις παρακάτω ασκήσεις θεωρείστε δεδομένες τις τιμές των μεγεθών: k ηλ = 9.10 9 Nm 2 /C 2, e = 1,6.10-19 C, m e = 9,1.10-31 kg, m p = 1,7.10-27 kg, g = 10 m/s

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου 1. Από τι σωματίδια αποτελούνται τα άτομα σύμφωνα με τις απόψεις των Rutherford και Bohr;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου 1. Από τι σωματίδια αποτελούνται τα άτομα σύμφωνα με τις απόψεις των Rutherford και Bohr; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1.1 Γνωριμία με τη ηλεκτρική δύναμη. 1. Ποιες δυνάμεις λέγονται ηλεκτρικές; Λέμε τις δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ σωμάτων που έχουμε τρίψει προηγουμένως δηλαδή σωμάτων ηλεκτρισμένων. 2. Τι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΚΑΜΠΥΛΟΓΡΑΜΜΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ 1 1.1. ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΒΟΛΗ 1 1.. ΟΜΑΛΗ ΚΥΚΛΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΜΗΣ 4.1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ 4.. ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν από το 600 π.χ. ότι, το κεχριμπάρι μπορεί να έλκει άλλα αντικείμενα όταν το τρίψουμε με μαλλί.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Κατά την ηλέκτριση με τριβή μεταφέρονται από το ένα σώμα στο άλλο i. πρωτόνια. ii. ηλεκτρόνια iii iν. νετρόνια ιόντα. 2. Το σχήμα απεικονίζει

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρισμός. TINA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις -Ηλεκτρικό φορτίο» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο «Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο «Ηλεκτρική ενέργεια»

Ηλεκτρισμός. TINA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις -Ηλεκτρικό φορτίο» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο «Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο «Ηλεκτρική ενέργεια» Ηλεκτρισμός TINA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις -Ηλεκτρικό φορτίο» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο «Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο «Ηλεκτρική ενέργεια» 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ - ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγικό Ένθετο. 2. Ποια σώματα ονομάζονται ηλεκτρισμένα και τι είναι η ηλέκτριση;

Εισαγωγικό Ένθετο. 2. Ποια σώματα ονομάζονται ηλεκτρισμένα και τι είναι η ηλέκτριση; Εισαγωγικό Ένθετο 1. Πως προήλθε η ονομασία ηλεκτρισμός; Τον 6 ο αιώνα π.χ. οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν ότι το ήλεκτρο (κεχριμπάρι), όταν τριβόταν με ένα κομμάτι ύφασμα, αποκτούσε μια παράξενη ιδιότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ-ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3.1 ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ COULOMB

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ-ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3.1 ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ COULOMB ΦΥΣΙΚΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ-ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 3.1 ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ COULOMB Η δύναμη που ασκείται μεταξύ σημειακών ηλεκτρικών φορτιών 1, είναι ανάλογη του γινομένου των φορτίων, και αντιστρόφως

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ

Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ Οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν από το 600 π.χ. ότι, το κεχριμπάρι μπορεί να έλκει άλλα αντικείμενα όταν το τρίψουμε με μαλλί.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΙΙ 1. Οι δυναμικές γραμμές ηλεκτροστατικού πεδίου α Είναι κλειστές β Είναι δυνατόν να τέμνονται γ Είναι πυκνότερες σε περιοχές όπου η ένταση του πεδίου είναι μεγαλύτερη δ Ξεκινούν

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5: Στατικός Ηλεκτρισμός

Κεφάλαιο 5: Στατικός Ηλεκτρισμός Κεφάλαιο 5: Στατικός Ηλεκτρισμός Ο Θαλής ο Μιλήσιος (600 π.χ) παρατήρησε ότι αν τρίψουμε το ήλεκτρο (κεχριμπάρι) με ένα στεγνό μάλλινο ύφασμα αποκτά την ιδιότητα να έλκει μικρά κομματάκια από χαρτί, τρίχες

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ Μοντέλο ατόμου m p m n =1,7x10-27 Kg m e =9,1x10-31 Kg Πυρήνας: πρωτόνια (p + ) και νετρόνια (n) Γύρω από τον πυρήνα νέφος ηλεκτρονίων (e -

Διαβάστε περισσότερα

1)Σε ένα πυκνωτή, η σχέση μεταξύ φορτίου Q και τάσης V μεταξύ των οπλισμών του, απεικονίζεται στο διάγραμμα.

1)Σε ένα πυκνωτή, η σχέση μεταξύ φορτίου Q και τάσης V μεταξύ των οπλισμών του, απεικονίζεται στο διάγραμμα. 1)Σε ένα πυκνωτή, η σχέση μεταξύ φορτίου Q και τάσης V μεταξύ των οπλισμών του, απεικονίζεται στο διάγραμμα. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Η χωρητικότητα του πυκνωτή είναι: α. 5 F, β. 1 / 5 μf, γ. 5

Διαβάστε περισσότερα

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 1ο: Ηλεκτρική δύναμη & φορτίο

ΓΓ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 1ο: Ηλεκτρική δύναμη & φορτίο ΓΓ/Μ1 05-06 ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ Τεύχος 1ο: Ηλεκτρική δύναμη & φορτίο ΕΚΔΟΤΙΚΕΣ ΤΟΜΕΣ ΟΡΟΣΗΜΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Φυσική για την Γ' Τάξη του Γυμνασίου

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα ΔΙΑΛΕΞΗ 11 Εισαγωγή στην Ηλεκτροδυναμική Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο ΦΥΣ102 1 Στατικός

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου

ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Από τη Φυσική της Α' Λυκείου ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α ΚΑΙ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Από τη Φυσική της Α' Λυκείου Δεύτερος νόμος Νεύτωνα, και Αποδεικνύεται πειραματικά ότι: Η επιτάχυνση ενός σώματος (όταν αυτό θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρομαγνητισμός. Ηλεκτρικό δυναμικό. Νίκος Ν. Αρπατζάνης

Ηλεκτρομαγνητισμός. Ηλεκτρικό δυναμικό. Νίκος Ν. Αρπατζάνης Ηλεκτρομαγνητισμός Ηλεκτρικό δυναμικό Νίκος Ν. Αρπατζάνης Ηλεκτρικό δυναμικό Θα συνδέσουμε τον ηλεκτρομαγνητισμό με την ενέργεια. Χρησιμοποιώντας την αρχή διατήρησης της ενέργειας μπορούμε να λύνουμε διάφορα

Διαβάστε περισσότερα

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014)

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014) > Φυσική Β Γυμνασίου >> Αρχική σελίδα ΕΝΕΡΓΕΙΙΑ ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς μμ εε ααππααννττήή σσεει ιςς (σελ. 1 ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς χχωρρί ίςς ααππααννττήήσσεει ιςς (σελ. 4 ΙΑΒΑΣΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 27/04/2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ & ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΞΙ (6) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιο σας

Διαβάστε περισσότερα

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά πεδία

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά πεδία 1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ηλεκτρικά πεδία Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός Κλάδος της Φυσικής που μελετάει τα ηλεκτρικά και τα μαγνητικά φαινόμενα. (Σχεδόν) όλα τα φαινομενα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας οφείλονται

Διαβάστε περισσότερα

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία

1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ. Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία 1η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Ηλεκτρικά φορτία, ηλεκτρικές δυνάμεις και πεδία Ηλεκτρισμός και μαγνητισμός Κλάδος της Φυσικής που μελετάει τα ηλεκτρικά και τα μαγνητικά φαινόμενα. (Σχεδόν) όλα τα φαινομενα που αντιλαμβανόμαστε

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ σελ. 1. Ηλεκτρικά φορτία

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ σελ. 1. Ηλεκτρικά φορτία ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ σελ. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ 1.1 Θεωρητικό Μέρος Ηλεκτρικά φορτία Τα ηλεκτρισμένα σώματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Θετικά Ηλεκτρισμένα: Είναι τα σώματα που εμφανίζουν συμπεριφορά όμοια

Διαβάστε περισσότερα

φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας 1 ο Κεφάλαιο

φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας 1 ο Κεφάλαιο φυσική Βꞌ Λυκείου γενικής παιδείας ο Κεφάλαιο ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ. Η προέλευση της ονομασίας ηλεκτρισμός Τον 6 ο αιώνα π.χ. οι αρχαίοι Έλληνες ανακάλυψαν

Διαβάστε περισσότερα

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 1999 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Β ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1999 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Στις ερωτήσεις 1-4, να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Στατικός Ηλεκτρισµός

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. Στατικός Ηλεκτρισµός ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Στατικός Ηλεκτρισµός 1) Όταν η απόσταση µεταξύ δύο ηλεκτρικών φορτίων υποδιπλασιαστεί, τότε η δύναµη Coulomb µεταξύ τους: α) υποδιπλασιάζεται β) διπλασιάζεται γ) δεν αλλάζει δ) τετραπλασιάζεται

Διαβάστε περισσότερα

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014

minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/2014 minimath.eu Φυσική A ΛΥΚΕΙΟΥ Περικλής Πέρρος 1/1/014 minimath.eu Περιεχόμενα Κινηση 3 Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση 4 Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση 5 Δυναμικη 7 Οι νόμοι του Νεύτωνα 7 Τριβή 8 Ομαλη κυκλικη

Διαβάστε περισσότερα

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ):

1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): 1. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές (Σ) ή λανθασμένες (Λ): 1) Ηλεκτρισμένα ονομάζουμε τα σώματα τα οποία, αφού τα τρίψουμε έχουν την ιδιότητα να έλκουν μικρά αντικείμενα. 2) Οι ηλεκτρικές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Υποθέστε ότι έχουμε μερικά ακίνητα φορτισμένα σώματα (σχ.). Τα σώματα αυτά δημιουργούν γύρω τους ηλεκτρικό πεδίο. Αν σε κάποιο σημείο Α του ηλεκτρικού πεδίου τοποθετήσουμε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΦΥΣΙΚΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΦΥΣΙΚΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Νόμος του Coulomb Έστω δύο ακίνητα σημειακά φορτία, τα οποία βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους. Τα φορτία αυτά αλληλεπιδρούν μέσω δύναμης F, της οποίας

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ο νόμος του Gauss Εικόνα: Σε μια επιτραπέζια μπάλα πλάσματος, οι χρωματιστές γραμμές που βγαίνουν από τη σφαίρα αποδεικνύουν την ύπαρξη ισχυρού ηλεκτρικού πεδίου. Με το νόμο του Gauss,

Διαβάστε περισσότερα

4πε Όπου ε ο µια φυσική σταθερά που ονοµάζεται απόλυτη διηλεκτρική σταθερά του κενού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Ο νόµος του Coulomb

4πε Όπου ε ο µια φυσική σταθερά που ονοµάζεται απόλυτη διηλεκτρική σταθερά του κενού. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Ο νόµος του Coulomb ΦΥΣΙΚΗ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3.1 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 3.1.1 Ο νόµος του Coulomb Συµπλήρωµα θεωρίας Τα υλικά σώµατα αποτελούνται από άτοµα Ένα άτοµο έχει έναν θετικά φορτισµένο πυρήνα γύρω από τον οποίο

Διαβάστε περισσότερα

Ισχύει όταν κινούνται ; Ισχύει όταν κινείται μόνο το ένα δηλαδή η δύναμη αλληλεπίδρασης περιγράφεται σωστά από το νόμο Coulomb

Ισχύει όταν κινούνται ; Ισχύει όταν κινείται μόνο το ένα δηλαδή η δύναμη αλληλεπίδρασης περιγράφεται σωστά από το νόμο Coulomb Σημαντικό!!!!!!!! Με βάση το νόμο Coulomb υπολογίζουμε τη δύναμη ανάμεσα σε δύο φορτισμένα σωματίδια οποία είναι ακίνητα Ισχύει όταν κινούνται ; Ισχύει όταν κινείται μόνο το ένα δηλαδή η δύναμη αλληλεπίδρασης

Διαβάστε περισσότερα

7.1 Τα πρώτα πειράματα της χρονιάς.

7.1 Τα πρώτα πειράματα της χρονιάς. 7.1 Τα πρώτα πειράματα της χρονιάς. 7.Β. Μπορείτε να ερμηνεύσετε τις παρακάτω πειραματικές παρατηρήσεις; i) Μια αφόρτιστη μεταλλική ράβδος κρέμεται όπως στο σχήμα από μονωτικό νήμα και ηρεμεί. Όταν πλησιάσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο. Η δυναμική ενέργεια ανήκει στο σύστημα των δύο φορτίων και δίνεται από τη σχέση:

ΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο. Η δυναμική ενέργεια ανήκει στο σύστημα των δύο φορτίων και δίνεται από τη σχέση: ΑΠΑΝΤΗΣΕΕΙΙΣ ΣΤΟ ΙΙΑΓΓΩΝΙΙΣΜΑ ΦΦΥΥΣΙΙΚΚΗΣ ΚΚΑΤΕΕΥΥΘΥΥΝΣΗΣ ΒΒ ΛΥΥΚΚΕΕΙΙΟΥΥ 1133 33 001111 ΘΕΜΑ 1 ο 1. β. γ 3. α 4. β 5. α ΘΕΜΑ ο 1. α. Σωστό Η δυναμική ενέργεια του συστήματος των δύο φορτίων δίνεται από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Στατικός Ηλεκτρισμός

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Στατικός Ηλεκτρισμός ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Στατικός Ηλεκτρισμός Βασίλης Γαργανουράκης Φυσική Γ Γυμνασίου http://users.sch.gr/vgargan g g Φυσική Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο 1: Στατικός Ηλεκτρισμός - http://vgargan.gr Τι είναι ο Στατικός Ηλεκτρισμός;

Διαβάστε περισσότερα

Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού

Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού Βασικά στοιχεία Ηλεκτρισμού Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη Ηλεκτρισμένα σώματα: Τα σώματα που όταν τα τρίψουμε πάνω σε κάποιο άλλο σώμα αποκτούν την ιδιότητα να ασκούν δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤO HΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΥΚΝΩΤΕΣ Επώνυμο: Όνομα: Τμήμα: Αγρίνιο

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤO HΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΥΚΝΩΤΕΣ Επώνυμο: Όνομα: Τμήμα: Αγρίνιο ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ B ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤO HΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΥΚΝΩΤΕΣ Επώνυμο: Όνομα: Τμήμα: Αγρίνιο 30-03-014 ΘΕΜΑ 1 ο Α) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες προτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Προσοχή : στον τύπο της δυναμικής ενέργειας τα φορτία μπαίνουν με το

Προσοχή : στον τύπο της δυναμικής ενέργειας τα φορτία μπαίνουν με το ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 1. ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΥΟ ΦΟΡΤΙΩΝ Βήμα 1: σχεδιάζουμε τα δυο φορτία που δημιουργούν το πεδίο Coulomb την μεταξύ τους απόσταση Βήμα 2: γράφουμε την σχέση ου δίνει την δυναμική ενέργεια στο σημείο

Διαβάστε περισσότερα

Λυμένες ασκήσεις. Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια

Λυμένες ασκήσεις. Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια Λυμένες ασκήσεις Ηλεκτρική δυναμική ενέργεια 1. Στις κορυφές οριζόντιου ισόπλευρου τριγώνου Α,Β,Γ πλευράς α βρίσκονται τα φόρτια,όπου. α. Ποια η δυναμική ηλεκτρική ενέργεια του συστήματος; β. Ποιο το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Εικόνα: Μητέρα και κόρη απολαμβάνουν την επίδραση της ηλεκτρικής φόρτισης των σωμάτων τους. Κάθε μια ξεχωριστή τρίχα των μαλλιών τους φορτίζεται και προκύπτει μια απωθητική δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

Παραδείγματα στην δυναμική ενέργεια και στην κίνηση σε ανομοιογενές πεδίο.

Παραδείγματα στην δυναμική ενέργεια και στην κίνηση σε ανομοιογενές πεδίο. Παραδείγματα στην δυναμική ενέργεια και στην κίνηση σε ανομοιογενές πεδίο. Δυναμική Ενέργεια Π.1. Δύο σημειακά φορτία, τα 1 = μc και = 6 μc, απέχουν μεταξύ τους απόσταση r =,6. 1 r α. Πόση είναι η ηλεκτρική

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Δ (15732) Δύο ακίνητα σημειακά ηλεκτρικά φορτία 2 μc και 3 μc, βρίσκονται αντίστοιχα στις θέσεις 3 m και 6 m ενός άξονα, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Δ1) Να υπολογίσετε το δυναμικό του ηλεκτρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ 15 Α. ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ COULOMB ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ 1. Στο χλωριούχο νάτριο (NaCl) η ελάχιστη απόσταση μεταξύ του ιόντος Να + και του ιόντος του Cl - είναι 2,3.10-10 m. Πόση είναι η

Διαβάστε περισσότερα

Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ Ο πυκνωτής Ο πυκνωτής είναι μια διάταξη αποθήκευσης ηλεκτρικού φορτίου, επομένως και ηλεκτρικής ενέργειας. Η απλούστερη μορφή πυκνωτή είναι ο επίπεδος πυκνωτής, ο οποίος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1. Δύο ακίνητα σημειακά ηλεκτρικά φορτία q 1 = - 2 μc και q 2 = + 3 μc, βρίσκονται αντίστοιχα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1. Δύο ακίνητα σημειακά ηλεκτρικά φορτία q 1 = - 2 μc και q 2 = + 3 μc, βρίσκονται αντίστοιχα ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1. Δύο ακίνητα σημειακά ηλεκτρικά φορτία q 1 = - 2 μc και q 2 = + 3 μc, βρίσκονται αντίστοιχα στις θέσεις x 1 = - 3 m και x 2 = + 6 m ενός άξονα x'x, όπως φαίνεται στο παρακάτω

Διαβάστε περισσότερα

W Bά. Υπενθύμιση από την Α τάξη. Το έργο του βάρους κατά την ανύψωση του κουτιού από τη θέση A στη θέση Γ είναι ίσο με W=-mgh

W Bά. Υπενθύμιση από την Α τάξη. Το έργο του βάρους κατά την ανύψωση του κουτιού από τη θέση A στη θέση Γ είναι ίσο με W=-mgh Υπενθύμιση από την Α τάξη Το έργο του βάρους κατά την ανύψωση του κουτιού από τη θέση A στη θέση Γ είναι ίσο με W=-mgh Η h Γ W ά mgh mg( H h1) mgh1 W ά mgh1 mgh mgh h 1 A ποσότητα που σχετίζεται με την

Διαβάστε περισσότερα

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014)

Σε γαλάζιο φόντο ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ (2013 2014) Σε μαύρο φόντο ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΤΟΣ ΔΙΔΑΚΤΕΑΣ ΥΛΗΣ (2013-2014) > Φυσική Β Γυμνασίου >> Αρχική σελίδα ΔΥΝΑΜΗ ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς μμ εε ααππααννττήή σσεει ιςς (σελ. 1) ΕΕρρωττήήσσεει ιςς ΑΑσσκκήήσσεει ιςς χχωρρί ίςς ααππααννττήήσσεει ιςς (σελ. 5) ΙΑΒΑΣΕ

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Φυσική. Ο νόμος Coulomb. Το ηλεκτρικό πεδίο. Κωνσταντίνος Χ. Παύλου 1

Γενική Φυσική. Ο νόμος Coulomb. Το ηλεκτρικό πεδίο. Κωνσταντίνος Χ. Παύλου 1 Γενική Φυσική Κωνσταντίνος Χ. Παύλου Φυσικός Ραδιοηλεκτρολόγος (MSc) Καστοριά, Σεπτέμβριος 14 1. Η έννοια του ηλεκτρικού πεδίου. 3. Πεδίο σημειακού φορτίου 4. Οι δυναμικές γραμμές 5. Η αρχή της υπέρθεσης

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Εικόνα: Μητέρα και κόρη απολαμβάνουν την επίδραση της ηλεκτρικής φόρτισης των σωμάτων τους. Κάθε μια ξεχωριστή τρίχα των μαλλιών τους φορτίζεται και προκύπτει μια απωθητική δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου

Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου Χρησιμοποίησε και εφάρμοσε τις έννοιες που έμαθες

Διαβάστε περισσότερα

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων ΘΕΜΑ Δ

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων ΘΕΜΑ Δ Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων ΘΕΜΑ Δ 4_15580 Δύο σημειακά ηλεκτρικά φορτία Q 1 = μc και Q = 8 μc, συγκρατούνται ακλόνητα πάνω σε οριζόντιο μονωτικό δάπεδο, στα σημεία Α και Β αντίστοιχα, σε απόσταση

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ Προτεινόμενα Θέματα Β Λυκείου Μάρτιος Φυσική ΘΕΜΑ A

Γ ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ Προτεινόμενα Θέματα Β Λυκείου Μάρτιος Φυσική ΘΕΜΑ A Φυσική ΘΕΜΑ 1. Οι δυναμικές γραμμές ενός ηλεκτροστατικού πεδίου: α) τέμνονται. β) απομακρύνονται από τα αρνητικά φορτία και κατευθύνονται στα θετικά. γ) είναι πάντα παράλληλες μεταξύ τους. γενικής παιδείας

Διαβάστε περισσότερα

Γενική Φυσική. Ο νόμος Coulomb. Το ηλεκτρικό πεδίο. Κωνσταντίνος Χ. Παύλου 1

Γενική Φυσική. Ο νόμος Coulomb. Το ηλεκτρικό πεδίο. Κωνσταντίνος Χ. Παύλου 1 Γενική Φυσική Κωνσταντίνος Χ. Παύλου Φυσικός Ραδιοηλεκτρολόγος (MSc) Καστοριά, Σεπτέμβριος 14 Το ηλεκτρικό πεδίο 1. Η έννοια του ηλεκτρικού πεδίου 2. 3. Πεδίο σημειακού φορτίου 4. Οι δυναμικές γραμμές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/11/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/11/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/11/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: Τζαγκαράκης Γιάννης, Δημοπούλου Ηρώ, Αγγελίδης Άγγελος, Κανιαδάκης Γιώργος, Κούζιλου Τάνια, Μαρκαντωνάκη Χριστίνα, Παπαθανασίου

Διαβάστε περισσότερα

φορτισμένου πυκνωτή με διεύθυνση κάθετη στις δυναμικές γραμμές του πεδίου, όπως

φορτισμένου πυκνωτή με διεύθυνση κάθετη στις δυναμικές γραμμές του πεδίου, όπως Ημερομηνία: 26/04/15 Διάρκεια διαγωνίσματος: 150 Εξεταζόμενο μάθημα: Φυσική Κατ. Β Λυκείου Υπεύθυνος καθηγητής: Μήτρου Ιωάννης ΘΕΜΑ 1 Ο Σωστό Λάθος A)1. Η κεντρομόλος δύναμη είναι η συνισταμένη των δυνάμεων

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ 2 ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ 3

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ 2 ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ 3 0 ΔΙΑΤΥΠΩΣΤΕ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ 1 ΔΙΑΤΥΠΩΣΤΕ ΤΟ ΝΟΜΟ ΤΟΥ COULOMB. 1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ 1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ 1 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2014

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2014 1 ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2014 ΘΕΜΑ Α.1 Α1. Να χαρακτηρίσετε με (Σ) τις σωστές και με (Λ) τις λανθασμένες προτάσεις Στην ευθύγραμμα ομαλά επιβραδυνόμενη κίνηση: Α. Η ταχύτητα

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρισμός: Το φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου

Ηλεκτρισμός: Το φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου Ηλεκτρισμός: Το φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου TINA ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις -Ηλεκτρικό φορτίο» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο «Απλά ηλεκτρικά κυκλώματα» ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο «Ηλεκτρική ενέργεια» 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.2 ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ 1. Τι λέμε δύναμη, πως συμβολίζεται και ποια η μονάδα μέτρησής της. Δύναμη είναι η αιτία που προκαλεί τη μεταβολή της κινητικής κατάστασης των σωμάτων ή την παραμόρφωσή

Διαβάστε περισσότερα

Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο.

Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο. Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο. 3.01. Έργο κατά την μετακίνηση φορτίου. Στις κορυφές Β και Γ ενός ισοπλεύρου τριγώνου ΒΓ πλευράς α= 2cm, βρίσκονται ακλόνητα δύο σημειακά ηλεκτρικά φορτία 1 =2μC και 2 αντίστοιχα.

Διαβάστε περισσότερα

Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο.

Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο. Κίνηση σε Ηλεκτρικό Πεδίο. 3.01. Έργο κατά την μετακίνηση φορτίου. Στις κορυφές Β και Γ ενόςισοπλεύρου τριγώνου ΑΒΓ πλευράς α= 2cm, βρίσκονται ακλόνητα δύο σηµειακά ηλεκτρικά φορτία q 1 =2µC και q 2 αντίστοιχα.

Διαβάστε περισσότερα

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων

Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων Δυνάμεις μεταξύ ηλεκτρικών φορτίων Θέμα Β _005 Β. Δύο όμοια ακίνητα θετικά σημειακά ηλεκτρικά φορτία απέχουν απόσταση r μεταξύ τους, όπως φαίνεται r στο σχήμα. Το σημείο Δ βρίσκεται στη μέση της μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικά μεγέθη. Φυσική α λυκείου ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα. Β.

Φυσικά μεγέθη. Φυσική α λυκείου ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα. Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Φυσικά μεγέθη Όλα τα φυσικά μεγέθη τα χωρίζουμε σε δύο κατηγορίες : Α. τα μονόμετρα Β. τα διανυσματικά Μονόμετρα ονομάζουμε τα μεγέθη εκείνα τα οποία για να τα γνωρίζουμε χρειάζεται να ξέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Εικόνα: Μητέρα και κόρη απολαμβάνουν την επίδραση της ηλεκτρικής φόρτισης των σωμάτων τους. Κάθε μια ξεχωριστή τρίχα των μαλλιών τους φορτίζεται και προκύπτει μια απωθητική δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρομαγνητισμός. Νίκος Ν. Αρπατζάνης

Ηλεκτρομαγνητισμός. Νίκος Ν. Αρπατζάνης Ηλεκτρομαγνητισμός Νίκος Ν. Αρπατζάνης Πεδίο Πολλές φορές είναι χρήσιμα κάποια φυσικά μεγέθη που έχουν διαφορετική τιμή, σε διαφορετικά σημεία του χώρου (π.χ. μετεωρολογικά δεδομένα,όπως θερμοκρασία, πίεση,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘEMA A: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Σε κάθε μια από τις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τη μια σωστή απάντηση: 1. Αντιστάτης με αντίσταση R συνδέεται με ηλεκτρική πηγή, συνεχούς τάσης V

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Γ Γυµνασίου. 36 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής A. 4F B. F/2 C. 2F D. F/4 1/6

Φυσική Γ Γυµνασίου. 36 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής A. 4F B. F/2 C. 2F D. F/4 1/6 Φυσική Γ Γυµνασίου Ηλεκτρική ύναµη και Φορτίο 36 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Επιµέλεια: Τριανταφυλλίδης Αστέριος, φυσικός 1. Το µέτρο της δύναµης ανάµεσα σε δυο σηµειακά φορτισµένα σώµατα είναι: A. ανάλογο

Διαβάστε περισσότερα

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει:

1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 120 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρικό πεδίο 1.Η δύναμη μεταξύ δύο φορτίων έχει μέτρο 10 N. Αν η απόσταση των φορτίων διπλασιαστεί, το μέτρο της δύναμης θα γίνει: (α)

Διαβάστε περισσότερα

Δυναμική ενέργεια, Δυναμικό και διαφορά Δυναμικού. qq Β) Ακολουθούν το νόμο του αντιστρόφου τετραγώνου Fg

Δυναμική ενέργεια, Δυναμικό και διαφορά Δυναμικού. qq Β) Ακολουθούν το νόμο του αντιστρόφου τετραγώνου Fg Δυναμική ενέργεια, Δυναμικό και διαφορά Δυναμικού. Ομοιότητες βαρυτικών και ηλεκτροστατικών δυνάμεων Α) Είναι δυνάμεις κεντρικές mm 1 2 qq 1 2 Β) Ακολουθούν το νόμο του αντιστρόφου τετραγώνου Fg G και

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. 1. Τι είναι ο ηλεκτρισµός, τι ονοµάζουµε ηλέκτριση των σωµάτων, ποια σώµατα ονοµάζονται ηλεκτρισµένα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. 1. Τι είναι ο ηλεκτρισµός, τι ονοµάζουµε ηλέκτριση των σωµάτων, ποια σώµατα ονοµάζονται ηλεκτρισµένα; ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΥΝΑΜΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ. Τι είναι ο ηλεκτρισµός, τι ονοµάζουµε ηλέκτριση των σωµάτων, ποια σώµατα ονοµάζονται ηλεκτρισµένα; Ηλεκτρισµός ονοµάζεται η ιδιότητα που εµφανίζουν ορισµένα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 21 Ηλεκτρικά Φορτία και Ηλεκτρικά Πεδία. Copyright 2009 Pearson Education, Inc.

Κεφάλαιο 21 Ηλεκτρικά Φορτία και Ηλεκτρικά Πεδία. Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Κεφάλαιο 21 Ηλεκτρικά Φορτία και Ηλεκτρικά Πεδία Στατικός Ηλεκτρισμός, Ηλεκτρικό Φορτίο και η διατήρηση αυτού Ηλεκτρικό φορτίο στο άτομο Αγωγοί και Μονωτές Επαγόμενα Φορτία Ο Νόμος του Coulomb Το Ηλεκτρικό

Διαβάστε περισσότερα

1. Στατικός Ηλεκτρισµός

1. Στατικός Ηλεκτρισµός 1) Τα πρώτα πειράµατα της χρονιάς. 1. Μπορείτε να ερµηνεύσετε τις παρακάτω πειραµατικές παρατηρήσεις; B Α Γυάλινη ράβδος i) Μια αφόρτιστη µεταλλική ράβδος κρέµεται όπως στο σχήµα από µονωτικό νήµα και

Διαβάστε περισσότερα

Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση.

Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Φροντιστήριο Φάσμα 1 Διαγώνισμα Φυσικής κατεύθυνσης B! Λυκείου. Ζήτημα 1 ο. Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. 1.1. Ένα σύστημα δυο ηλεκτρικών φορτίων βρίσκεται σε απόσταση d- και έλκονται

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα Α. Στις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

Θέμα Α. Στις παρακάτω ερωτήσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Ονοματεπώνυμο: Μάθημα: Φυσική Β Λυκείου - Θετικού Προσανατολισμού Υλη: Κεφάλαια 1, 2, 3, 4, 5 Επιμέλεια διαγωνίσματος: Ελευθέριος Τζανής M.Sc Υποψήφιος Διδάκτωρ Ιατρικής Φυσικής Π.Κ. Αξιολόγηση : Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ημήτρης Μαμούρας Γ' γυµνασίου ðìïðïéèíûîè õåöòýá ùíûîá ðáòáäåýçíáôá òöôüóåé õåöòýá Íìùôå áóëüóåé ðáîôüóåé åòöôüóåöî óøïìéëïà âéâìýïù

ημήτρης Μαμούρας Γ' γυµνασίου ðìïðïéèíûîè õåöòýá ùíûîá ðáòáäåýçíáôá òöôüóåé õåöòýá Íìùôå áóëüóåé ðáîôüóåé åòöôüóåöî óøïìéëïà âéâìýïù ημήτρης Μαμούρας Γ' γυµνασίου ðìïðïéèíûîè õåöòýá ùíûîá ðáòáäåýçíáôá òöôüóåé õåöòýá Íìùôå áóëüóåé ðáîôüóåé åòöôüóåöî óøïìéëïà âéâìýïù www.ziti.gr Πρόλογος Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι γραμμένο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Β ΘΕΜΑΤΑ ΑΛΛ/ΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ» ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 5-6 Διάφορες. Β. Σημειακό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ «Δ ΘΕΜΑΤΑ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΦΟΡΤΙΩΝ» ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Χ. Δ. ΦΑΝΙΔΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 05-06 ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Στις ερωτήσεις 1 έως 5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση.

Στις ερωτήσεις 1 έως 5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. Στις ερωτήσεις 1 έως 5 επιλέξτε τη σωστή απάντηση. 1. Τα ηλεκτρισμένα σώματα: a. Έλκονται από τους μαγνήτες. b. Πάντα απωθούνται μεταξύ τους. c. Πάντα έλκονται μεταξύ τους. d. Ασκούν δύναμη από απόσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ EΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1999 ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 3ο Ακίνητο σημειακό φορτίο Q=10-6 δημιουργεί ηλεκτροστατικό πεδίο. Ένα σημείο Α απέχει από το παραπάνω φορτίο απόσταση r A =

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ηλεκτρικό Δυναμικό Εικόνα: Οι διαδικασίες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας προκαλούν μεγάλες διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού ανάμεσα στα σύννεφα και στο έδαφος. Το αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ Ι ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Αρχικά ας δούμε ορισμένα σημεία που αναφέρονται στο έργο, στη δυναμική ενέργεια και στη διατήρηση της ενέργειας. Πρώτον, όταν μια

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ 1 1. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Αρχικά ας δούμε ορισμένα σημεία που αναφέρονται στο έργο, στη δυναμική ενέργεια και στη διατήρηση της ενέργειας. Πρώτον, όταν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Φυσική Κατεύθυνσης Β Λυκείου ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ κ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α Θέµα ο Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε κάθε µία από τις παρακάτω ερωτήσεις: Σύµφωνα µε την κινητική θεωρία των ιδανικών αερίων

Διαβάστε περισσότερα

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΜΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ. Φυσική Γ Γυμνασίου

4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΛΑΜΙΑΣ ΦΥΣΙΚΗ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ. Φυσική Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο 1 Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο Φυσική Γ Γυμνασίου Συμπληρώστε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις: 1. Σώματα που αποκτούν την ιδιότητα να ασκούν δυνάμεις σε ελαφρά αντικείμενα όταν τα τρίψουμε σε κάποιο

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα

Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Κύπρου Χειμερινό Εξάμηνο 2016/2017 ΦΥΣ102 Φυσική για Χημικούς Διδάσκων: Μάριος Κώστα ΔΙΑΛΕΞΗ 13 Ηλεκτρικό (Βαθμωτό) δυναμικό ΦΥΣ102 1 Διαφορά δυναμικού Η Ηλεκτροστατική Δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Το έργο μίας από τις δυνάμεις που ασκούνται σε ένα σώμα. α. είναι μηδέν όταν το σώμα είναι ακίνητο β. έχει πρόσημο το οποίο εξαρτάται από τη γωνία

Διαβάστε περισσότερα

Πεδίο, ονομάζεται μια περιοχή του χώρου, όπου σε κάθε σημείο της ένα ορισμένο φυσικό μέγεθος

Πεδίο, ονομάζεται μια περιοχή του χώρου, όπου σε κάθε σημείο της ένα ορισμένο φυσικό μέγεθος ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ Πεδίο, ονομάζεται μια περιοχή του χώρου, όπου σε κάθε σημείο της ένα ορισμένο φυσικό μέγεθος παίρνει καθορισμένη τιμή. Ηλεκτρικό πεδίο Ηλεκτρικό πεδίο ονομάζεται ο χώρος, που σε κάθε σημείο

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική για Μηχανικούς

Φυσική για Μηχανικούς Φυσική για Μηχανικούς Ηλεκτρικό Δυναμικό Εικόνα: Οι διαδικασίες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας προκαλούν μεγάλες διαφορές ηλεκτρικού δυναμικού ανάμεσα στα σύννεφα και στο έδαφος. Το αποτέλεσμα

Διαβάστε περισσότερα