Ηλεκτρονικό Εμπόριο. Ενότητα 2: Ηλεκτρονικά Επιχειρηματικά Μοντέλα Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

Transcript

1 Ηλεκτρονικό Εμπόριο Ενότητα 2: Ηλεκτρονικά Επιχειρηματικά Μοντέλα Σαπρίκης Ευάγγελος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Γρεβενά)

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα ηλεκτρονικά επιχειρηματικά μοντέλα και τις βασικές επιστημονικές προσεγγίσεις κατηγοριοποίησή τους. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Εννοιολογικές προσεγγίσεις ηλεκτρονικών επιχειρηματικών μοντέλων. Κατηγοριοποιήσεις ηλεκτρονικών επιχειρηματικών μοντέλων. 5

6 Πηγαίνοντας προς την ηλεκτρονική επιχείρηση Ανάπτυξη διαδικασιών ηλεκτρονικής επιχείρησης: η ολοκλήρωση των βασικών επιχειρησιακών δραστηριοτήτων μίας εταιρείας και της πληροφορικής της υποδομής με τις τεχνολογίες του διαδικτύου. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το ανθρώπινο δυναμικό. 6

7 Γιατί; (1) Θεωρικά παγκόσμια πρόσβαση. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής επιτάσσει τη χρήση εφαρμογών Ηλετρονικού Επιχειρείν (ΗΕπ). Μείωση κόστους. Βελτίωση ανταπόκρισης και εξυπηρέτησης πελατών. Διεύρυνση αγοράς. Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης,

8 Γιατί; (2) Εν δυνάμει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αύξηση εσόδων. 8

9 Τι θα αντιμετωπίσω; Νέες συνθήκες, σε ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον. Πειραματισμός και ρίσκο. Επικέντρωση αρχικά στην καινοτομία και όχι στα κέρδη. Οι πρωτοπόροι αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα. 9

10 Τι βήματα να ακολουθηθούν; Ενημέρωση για δυνατούς συνδυασμούς τεχνολογιών, μεθόδων, επιχειρησιακών επιπτώσεων και αναγκαίων αναδιοργανώσεων. Προγραμματισμός συνολικής στρατηγικής και χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης. Σημαντική η επιλογή των συνεργατών. Υλοποίηση της στρατηγικής μέσα από προγραμματισμένες φάσεις. Οργανωσιακές αλλαγές. Εκπαίδευση/ ενημέρωση ανθρώπινου δυναμικού. 10

11 Οι ανάγκες των επιχειρήσεων Προσανατολισμός στον πελάτη και όχι άσκοπες επενδύσεις σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Κατανόηση του τρόπου λειτουργίας και οργάνωσης της επιχείρησης από όλους αυτούς που την αποτελούν. Προσεκτικός προσδιορισμός της αγοράς-στόχου. Αλλαγές στην αγορά πραγματοποιούνται σε καθημερινή βάση και συνεχώς νέες ανάγκες προκύπτουν. Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης,

12 Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Μοντέλο: Ορισμοί (1) Η μέθοδος ανάπτυξης η-επιχειρηματικής δραστηριότητας με την οποία μία επιχείρηση μπορεί να υφίσταται, δηλαδή να αποκομίζει έσοδα/ κέρδη. Το Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Μοντέλο (ΗΕΜ) αναλύει λεπτομερώς πώς μία επιχείρηση κερδίζει χρήματα, προσδιορίζοντας τη θέση της στην αλυσίδα αξιών (Rappa, 2004). Αρχιτεκτονική για την ροή προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφοριών, που περιλαμβάνει την περιγραφή των διαφόρων επιχειρηματικών συμμετεχόντων και των ρόλων τους. Περιγραφή δυνατών ωφελειών για τους διάφορους επιχειρηματικούς συνεργάτες των πηγών εσόδων (Timmers, 1998). 12

13 Ηλεκτρονικό Επιχειρηματικό Μοντέλο: Ορισμοί (2) Μία περίληψη του τρόπου με τον οποίο μία εταιρεία δημιουργία έσοδα και κέρδος στο ΗΕπ, ορίζοντας τα προσφερόμενα προϊόντα, τις υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, τις πηγές εσόδων, τις εμπλεκόμενες οντότητες και τους πελάτες στους οποίους στοχεύει (Chaffey, 2008). Περιγράφει τη δομή και τη μέθοδο των εμπορικών δραστηριοτήτων, προσδιορίζοντας τη ροή παραγγελιών, αγοράς και πληρωμών, τη συνεργασία των βασικών εμπλεκόμενων οντοτήτων και τις συνθήκες της η-αγοράς, με σκοπό τη δημιουργία «αξίας» και κέρδους για την επιχείρηση. 13

14 Ηλεκτρονικό Επιχειρείν και Ηλεκτρονικό Εμπόριο: Ορισμοί Ηλεκτρονικό Επιχειρείν: «Ευρύτερος όρος του Ηλεκτρονικού Εμπορίου που περιλαμβάνει όχι μόνο την αγορά και πώληση προϊόντων υπηρεσιών πληροφοριών αλλά και την εξυπηρέτηση πελατών, την επικοινωνία και συνεργασία με επιχειρηματικούς εταίρους, και την διεξαγωγή ενδοεπιχειρησιακών ηλεκτρονικών συναλλαγών» (Turban et al., 2010). Ηλεκτρονικό Εμπόριο: «Όρος που αναφέρεται βασικά στη διαδικασία αγοράς, πώλησης ή ανταλλαγής προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφοριών μέσα από υπολογιστικά δίκτυα». 14

15 Ηλεκτρονικά Επιχειρηματικά Μοντέλα: Επίδραση πολλών εξωτερικών παραγόντων 1. Κοινωνικό περιβάλλον. 2. Νομικό πλαίσιο. 3. Ανταγωνιστές. 4. Ζήτηση πελατών. 5. Συνεχείς τεχνολογικές αλλαγές. Πηγή: Ostenwalder et al. (2005). 15

16 ΗΕΜ: Βασικά στοιχεία και κρίσιμα ερωτήματα (1) 1. Προσφορά «αξίας» στον πελάτη. 2. Μοντέλο εσόδων. 3. Ύπαρξη επιχειρηματικής ευκαιρίας στην αγορά. 4. Ανταγωνιστικό περιβάλλον. 5. Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Πηγή: Laudon and Traver (2008). 16

17 ΗΕΜ: Βασικά στοιχεία και κρίσιμα ερωτήματα (2) 6. Στρατηγική επιχείρησης για το ΗΕΜ. 7. Οργανωσιακές αλλαγές. 8. Ομάδα διαχείρισης διοίκησης ΗΕΜ. Πηγή: Laudon and Traver (2008). 17

18 ΗΕΜ: Οντολογία (1) 1. Πρόταση «αξίας» (Value proposition). 2. Πελάτες-στόχος (Target Customer). 3. Κανάλι διανομής (Distribution channel). 4. Πελατειακές σχέσεις (Customer relationship). 5. «Προσαρμογή αξίας» (Value configuration). 6. Δυνατότητες (Capability). Πηγή: Ostenwalder et al. (2005). 18

19 ΗΕΜ: Οντολογία (2) 7. Συνεργασία/ Partnership. 8. Έξοδα/ Cost structure. 9. Μοντέλο εσόδων/ Revenue model. Πηγή: Ostenwalder et al. (2005). 19

20 Κατηγοριοποιήσεις ΗΕΜ 20

21 Διαχωρισμός των ΗΕΜ με βάση τα συναλλασσόμενα μέρη 1. Business to Business (B2B). 2. Business to Customer (B2C). 3. Business to Enterprise (B2E). 4. Business to Government (B2G). 5. Consumer to Consumer (C2C). B BUSINESS B C CUSTOMER E ENTERPRISE G GOVERNMENT 21

22 Κατηγοριοποιήσεις ΗΕΜ από τον Chaffey (2008) (1) Διάκριση βάσει 3 «χαρακτηριστικών»: 1. Θέσης ΗΕΜ στην αγορά. 2. Μοντέλο εσόδων. 3. Εμπορικό μοντέλο. 22

23 Κατηγοριοποιήσεις ΗΕΜ από τον Chaffey (2008) (2) Θέση ΗΕΜ στην αγορά: 1. Επισκευαστής ή παροχέας πρωταρχικής υπηρεσίας. 2. Λιανικός πωλητής. 3. Η-αγορά (η-διαμεσολαβητής). 4. Ιδιοκτήτης μέσων/ εκδότης. 5. Παροχέας εφοδιαστικής αλυσίδας. 6. Μη κερδοσκοπικός οργανισμός. 23

24 Κατηγοριοποιήσεις ΗΕΜ από τον Chaffey (2008) (3) Μοντέλο εσόδων: 1. Άμεση πώληση προϊόντων/ υπηρεσιών. 2. Συνδρομή. 3. Προμήθεια συναλλαγής. 4. Έξοδα διαφήμισης. 5. Έξοδα σύνδεσης. 24

25 Κατηγοριοποιήσεις ΗΕΜ από τον Chaffey (2008) (4) Εμπορικό μοντέλο: 1. Σταθερή τιμή. 2. Τιμή υπό διαπραγμάτευση. 3. Δημοπρασία. 4. Πακέτο προϊόντων και υπηρεσιών. 5. Τιμολόγηση βάσει της πιστότητας του πελάτη. 25

26 Κατηγοριοποίηση B2C ΗΕΜ από Laudon and Traver (2008) 1. Portal. 2. Content provider. 3. Transaction broker. 4. Market creator. 5. Service provider. 6. Community provider. 26

27 Κατηγοριοποίηση B2B ΗΕΜ από Laudon and Traver (2008) 1. Net marketplace: E-distributor. E-procurement. Exchange. Industry consortium. 2. Private industrial network: Single firm. Industry-wide. 27

28 Κατηγοριοποίηση ΗΕΜ κατά Dial (2012) (1) 1. The single brand (nike.com). 2. e-marketplace (ebay.com). 3. Vertical e-marketplace (b2bconstruct.gr). 4. Community e-marketplace (skullcandy.com). 5. Flash sell marketplace. 28

29 Κατηγοριοποίηση ΗΕΜ κατά Dial (2012) (2) 6. Crossover (Brick & Click stores). 7. Personalization (shirtsmyway.com). 8. Immaterial going physical. 9. Facebook or social commerce. 29

30 Κατηγοριοποίηση ΗΕΜ κατά Rappa (2004) (1) 1. Μεσιτικές Εργασίες (Brokerage Model). 2. Μοντέλο Διαφήμισης (Advertising). 3. Μοντέλο Πληροφοριοδοτών (Infomediary Model). 4. Μοντέλο Εμπορίου (Merchant Model). 5. Μοντέλο Κατασκευαστή (Manufacturer Model). 30

31 Κατηγοριοποίηση ΗΕΜ κατά Rappa (2004) (2) 6. Μοντέλο Συνεργασιών (Affiliate). 7. Μοντέλο Κοινότητας (Community Model). 8. Μοντέλο Εγγραφής (Subscription Model). 9. Μοντέλο Ωφέλειας (Utility Model). 31

32 ΗΕΜ: συμπεράσματα Πολυάριθμες κατηγοριοποιήσεις, ανάλογα με την οπτική προσέγγισής τους. Ένα ΗΕΜ μπορεί να ανήκει σε 2 ή και περισσότερες κατηγορίες, την ίδιας κατηγοριοποίησης. Ολοένα και νέες κατηγοριοποιήσεις προκύπτουν λόγω της ανάγκης ύπαρξης νέων ΗΕΜ (για παράδειγμα, κοινωνικά δίκτυα). Πηγή: Βλαχοπούλου & Δημητριάδης,

33 Συνεχής εξέλιξη ΗΕΜ Ιδέες οδηγούν σε νέες πρακτικές. Αξιοποίηση της τεχνολογικής εξέλιξης. Εστίαση στον πελάτη για ανάπτυξη επιχειρησιακής στρατηγικής. Προστιθέμενη αξία σε ό,τι προσφέρουμε. Οι ανταγωνιστές μαθαίνουν τους κανόνες και τις. ευκαιρίες του ΗΕπ. Η αγορά επιτάσσει τη συνεχή βελτίωση των. υφιστάμενων ΗΕΜ. 33

34 Βιβλιογραφία (1) Chaffey, D. (2008). Ηλεκτρονικό Επιχειρείν και ηλεκτρονικό εμπόριο (3 η Αμερικάνικη έκδοση). Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Dial M. (2012). What are the e-commerce business models? Retrieved October 22, 2013, from: Laudon, K. and Traver, C. (2008): E-Commerce 2009: business, technology, society. Prentice Hall Higher Education, USA. Ostenwalder, A., Pigneur, Y., and Tucci, C. L. (2005). Clarifying business models: origins, present, and future of concept. Communications of the Association for Information Systems, 15,

35 Βιβλιογραφία (2) Rappa, M. (2004). Business models on the web. Retrieved October 22, 2013 from: Timmers, P. (1998). Business models for electronic markets. Retrieved October 22, 2013 from: Turban, E., King, D., McKay, J., Marshall, P., Lee, J., and Viehland, D. (2010). Ηλεκτρονικό Εμπόριο: Αρχές Εξελίξεις Στρατηγική από τη σκοπιά του Manager. Εκδόσεις Μ. Γκιούρδας, Αθήνα. 35

36 Βιβλιογραφία (3) Βλαχοπούλου, Μ. & Δημητριάδης, Σ. (2014). Ηλεκτρονικό επιχειρείν & μάρκετινγκ: καινοτόμα μοντέλα σε ψηφιακό περιβάλλον. Εκδόσεις Rosili Αθήνα. 36