Κεφάλαιο 39 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ

Transcript

1 Κεφάλαιο 39 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ Μαρία Ντάγανου, Άννα Κυριακούδη Σύνοψη Η ανάγκη αξιολόγησης της σοβαρότητας μιας νόσου και της πρόβλεψης της έκβασης των βαρέως πασχόντων ασθενών οδήγησε στη δημιουργία των συστημάτων εκτίμησης της βαρύτητας. Διακρίνονται σε συστήματα αξιολόγησης του κινδύνου θανάτου κατά την εισαγωγή των ασθενών στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπως τα APACHE, SAPS και MPM, και σε συστήματα αξιολόγησης της δυσλειτουργίας οργάνων στη διάρκεια της νοσηλείας, όπως τα SOFA και MODS. Οι κυριότερες εφαρμογές αυτών των συστημάτων είναι η ομογενοποίηση και σύγκριση των κλινικών μελετών, η εκτίμηση των επιδόσεων των ΜΕΘ και ο σχεδιασμός της διαχείρισης πόρων. Η χρησιμοποίησή τους για τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων σε μεμονωμένους ασθενείς είναι αμφιλεγόμενη. Κύρια γνώση Τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα συστήματα πρόγνωσης είναι τα APACHE, SAPS, MPM. Τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα συστήματα βαθμολόγησης της δυσλειτουργίας οργάνων είναι τα SOFA και MODS. Η συμβολή των συστημάτων αυτών στη διαχείριση των βαρέων πασχόντων, την αξιολόγηση της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας αλλά και την αξιοπιστία των κλινικών μελετών, έχει διαδώσει τη χρήση τους, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένη τη συνεχή αναθεώρηση τους Εισαγωγή Τα συστήματα εκτίμησης της βαρύτητας της νόσου εμφανίστηκαν και εξελίχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Δημιουργήθηκαν για τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), με σκοπό την αξιολόγηση της σοβαρότητας της νόσου και την πρόγνωση της έκβασης των ασθενών. Η συσχέτιση της βαρύτητας με την έκβαση προσδιορίστηκε με αναδρομική συλλογή δεδομένων από μεικτούς πληθυσμούς ασθενών (χειρουργικούς και παθολογικούς, με ποικίλες αιτίες εισόδου στη ΜΕΘ) και ταυτόχρονη καταγραφή της έκβασης. Με τη βοήθεια στατιστικών μεθόδων, αναγνωρίστηκαν οι μεταβλητές με τη μεγαλύτερη προγνωστική αξία για την επιβίωση και σταθμίστηκε η βαρύτητά τους. Στη συνέχεια, τα συστήματα που προέκυψαν αξιολογήθηκαν προοπτικά σε μεγάλους πληθυσμούς βαρέως πασχόντων ασθενών. Καθώς τα χαρακτηριστικά των ασθενών, αλλά και οι πρακτικές της εντατικής θεραπείας μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου, τα συστήματα εκτίμησης βαρύτητας πρέπει να εξελίσσονται και να επαναξιολογούνται Εφαρμογές των συστημάτων εκτίμησης βαρύτητας Οι κύριες εφαρμογές των συστημάτων εκτίμησης βαρύτητας είναι οι εξής: η αξιολόγηση της βαρύτητας των ασθενών της ΜΕΘ, η πρόβλεψη του κινδύνου θανάτου, η αξιολόγηση της έκτασης της πολυοργανικής δυσλειτουργίας, η εκτίμηση της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας, η σύγκριση ποιότητας μεταξύ διαφορετικών ΜΕΘ ή μιας μεμονωμένης ΜΕΘ σε διάφορες χρονικές περιόδους, η σύγκριση των ομάδων των βαρέως πασχόντων ασθενών που περιλαμβάνονται σε κλινικές μελέτες, η επιλογή ή/και διαστρωμάτωση των ασθενών που συμμετέχουν σε κλινικές δοκιμές, ο σχεδιασμός της διαχείρισης των διαθέσιμων πόρων. Η λήψη θεραπευτικών αποφάσεων ή αποφάσεων για τη συγκράτηση ή την απόσυρση της υποστήριξης με βάση τα συστήματα αυτά είναι αμφιλεγόμενη, καθώς ο σχεδιασμός τους αφορά στην πρόβλεψη της θνητότητας ομάδων και όχι μεμονωμένων ασθενών. Επιπλέον, κανένα από τα συστήματα αυτά δεν παρέχει πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα ζωής ή τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των ασθενών

2 39.3 Συστήματα εκτίμησης βαρύτητας στην κλινική πράξη Διακρίνονται στα συστήματα που αξιολογούν τη βαρύτητα της νόσου κατά την εισαγωγή του ασθενή στη ΜΕΘ και εκτιμούν τον κίνδυνο θανάτου, και στα συστήματα που εκτιμούν την παρουσία και τη βαρύτητα της δυσλειτουργίας οργάνων όχι μόνο κατά την εισαγωγή, αλλά σε όλη τη διάρκεια της νοσηλείας. Οι δύο αυτές κατηγορίες παρέχουν συμπληρωματικές και όχι αλληλοσυγκρουόμενες πληροφορίες Συστήματα βαρύτητας νόσου Τα συχνότερα χρησιμοποιημένα είναι το APACHE (II,III,IV), το MPM II και το SAPS APACHE score (Acute Physiology and Chronic Health Evaluation) Το APACHE (Acute Physiology and Chronic Health Evaluation) score αναπτύχθηκε πρώτη φορά το 1981 στις ΗΠΑ σε ασθενείς της ΜΕΘ, με σκοπό την ταξινόμησή τους ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Αναθεωρήθηκε το 1985 και έτσι προέκυψε το APACHE II, το οποίο αποτελεί το πιο ευρέως χρησιμοποιημένο σύστημα εκτίμησης βαρύτητας μέχρι σήμερα. Επόμενες αναθεωρήσεις, που έγιναν το 1991 και το 2006, δημιούργησαν τα APACHE IIΙ και IV, τα οποία όμως είναι λιγότερο εύχρηστα, λόγω των πολλών παραμέτρων που περιλαμβάνουν. Το APACHE II απαρτίζεται από 3 μέρη (A, B και C). Στο Α μέρος αθροίζεται η βαθμολογία 12 κλινικοεργαστηριακών παραμέτρων, λαμβανομένων υπόψη των πιο παθολογικών τιμών του πρώτου 24ώρου εισαγωγής στη ΜΕΘ. Στο Β μέρος βαθμολογείται η ηλικία και στο C μέρος η πρότερη κατάσταση της υγείας του ασθενή, σε συνάρτηση με την αιτία εισόδου στη ΜΕΘ. Το συνολικό άθροισμα βαθμολογίας από τα μέρη A,B και C δίνει την τελική τιμή του APACHE ΙΙ score (Πίνακας 39.1). Ανάλογα με την τιμή του APACHE ΙΙ score, εκτιμάται ο κίνδυνος θανάτου. Έτσι, μια τιμή APACHE ΙΙ 25 αντιστοιχεί σε προβλεπόμενη θνητότητα 50%, ενώ APACHE ΙΙ > 30 αντιστοιχεί σε θνητότητα 80% (Πίνακας 39.2) Μοντέλο πρόβλεψης θνητότητας (Mortality Prediction Model, MPM) Σήμερα χρησιμοποιείται το MPM II (1993), το οποίο περιλαμβάνει δυο σκέλη, το MPM 0, που υπολογίζεται κατά την εισαγωγή του ασθενή, και το MPM 24, που υπολογίζεται ύστερα από 24 ώρες παραμονής στη ΜΕΘ. Το MPM 0 περιλαμβάνει 15 μεταβλητές. Η κάθε μεταβλητή χαρακτηρίζεται ως υπάρχουσα ή μη και αντίστοιχα προσδιορίζεται από ένα συντελεστή 1 ή 0. Από το άθροισμα των συντελεστών, υπολογίζεται η πιθανότητα επιβίωσης. Το MPM 24 περιλαμβάνει 5 από τις μεταβλητές της εισαγωγής και 8 επιπλέον μεταβλητές (Πίνακας 39.3) Σύστημα απλοποιημένης βαθμολόγησης οξείας νόσου (Simplified Acute Physiology Score, SAPS) Αναπτύχθηκε και βαθμονομήθηκε πρώτη φορά στη Γαλλία το 1984, ενώ από την αναθεώρηση του 1993 προέκυψε το SAPS II, το οποίο χρησιμοποιείται και σήμερα. Περιλαμβάνει 17 μεταβλητές, για τις οποίες καταγράφεται η χειρότερη τιμή του πρώτου 24ώρου της νοσηλείας του ασθενή στη ΜΕΘ (Πίνακας 39.4). Ανάλογα με τη βαθμολογία, προκύπτει και η αναμενόμενη θνητότητα (Πίνακας 39.5) Συστήματα εκτίμησης δυσλειτουργίας οργάνων Σύστημα επαναλαμβανόμενης εκτίμησης δυσλειτουργίας οργάνων (Sequential Organ Failure Assessment/SOFA) Εκτιμά τη λειτουργία 6 οργανικών συστημάτων. Η λειτουργία του αναπνευστικού εκτιμάται από τον λόγο PaO 2, του κυκλοφορικού από τη δοσολογία των αγγειοσυσπαστικών φαρμάκων, του ήπατος από την τιμή της χολερυθρίνης του ορού, του αιμοποιητικού από τον αριθμό των αιμοπεταλίων, του κεντρικού νευρικού συστήματος από τη τιμή της Κλίμακας Γλασκώβης (Glascow Coma Scale, GCS) και των νεφρών από την τιμή της κρεατινίνης ορού ή το ημερήσιο ποσό των αποβαλλομένων ούρων. Η λειτουργία κάθε συστήματος βαθμολογείται από 0 έως 4 και το άθροισμα της βαθμολογίας δίνει την τε

3 λική τιμή του SOFA. Υπολογίζεται καθημερινά, με βάση τις χειρότερες τιμές του 24ώρου. Αν και ο σκοπός της εφαρμογής του δεν ήταν η εκτίμηση της έκβασης των ασθενών, έχει βρεθεί ότι συσχετίζεται ικανοποιητικά με τη θνητότητα. Εκτός από τις απόλυτες τιμές, και οι μεταβολές του SOFA score στη διάρκεια της νοσηλείας έχουν προγνωστική αξία. Η αύξηση του score τις πρώτες 48 ώρες νοσηλείας στη ΜΕΘ συνδυάζεται με θνητότητα τουλάχιστον 50% (Πίνακας 39.6) Βαθμολόγηση πολυοργανικής δυσλειτουργίας (Multiple Organ Dysfunction Score, MODS) Και στο σύστημα αυτό αξιολογούνται τα ίδια συστήματα με το SOFA, με τις εξής διαφοροποιήσεις: για το καρδιαγγειακό, εκτιμάται μια σύνθετη παράμετρος (καρδιακή συχνότητα επί τον λόγο της κεντρικής φλεβικής προς τη μέση αρτηριακή πίεση) και λαμβάνονται υπόψη οι πρώτες και όχι οι χειρότερες τιμές του 24ώρου (Πίνακας 39.7)

4 Προτεινόμενη βιβλιογραφία Azoulay E, Metnitz B, Sprung CL, et al. End-of-life practices in 282 intensive care units: data from the SAPS 3 database. Intensive Care Med. 2009; 35: Knaus WA, Draper EA, Wagner DP, Zimmerman JE. APACHE II: a severity of disease classification system. Crit. Care Med. 1985; 13: Lemeshow S, Teres D, Klar J, Avrunin JS, Gehlbach SH, Rapoport J. Mortality Probability Models (MPM II) based on an international cohort of intensive care unit patients. JAMA 1993; 270: Le Gall JR, Lemeshow S, Saulnier F. A new Simplified Acute Physiology Score (SAPS II) based on a European/North American multicenter study. JAMA 1993; 270: Ledoux D, Canivet JL, Preiser JC, Lefrancq J, Damas P. SAPS 3 admission score: an external validation in a general intensive care population. Intensive Care Med. 2008; 34: Ferreira FL, Bota DP, Bross A, Mélot C, Vincent JL. Serial evaluation of the SOFA score to predict outcome in critically ill patients. JAMA 2001; 286: Marshall JC, Cook DJ, Christou NV., Bernard GR, Sprung CL, Sibbald WJ. Multiple organ dysfunction score: a reliable descriptor of a complex clinical outcome. Crit. Care Med. 1995; 23: Kelley MA. Predictive scoring systems in the intensive care unit. In: Post TW, ed. UpToDate. Waltham, MA: UpToDate,

5 ΜΔΣΑΒΛΖΣΖ ΤΦΖΛΔ ΜΖ ΦΤΗΟΛΟΓΗΚΔ ΣΗΜΔ ΥΑΜΖΛΔ ΜΖ ΦΤΗΟΛΟΓΗΚΔ ΣΗΜΔ Θενιμηναζία μνεμφ ( C) ,9 38,5 38, , , , ,9 29,9 Μέζδ ανηδνζαηή πίεζδ (mm Hg) Κανδζαηή ζοπκυηδηα (ημζθζαηή ακηαπυηνζζδ) Ώκαπκεοζηζηή ζοπκυηδηα (ιε ή πςνίξ ιδπακζηυ αενζζιυ) Ολοβυκςζδ: A-aDO 2 ή PaO 2 (mm Hg) FiO 2 0.5: ηαηαβναθή A-aDO < 200 FiO 2 < 0.5: ηαηαβναθή PaO 2 PaO 2 > 70 PaO PaO PaO 2 < 55 Ώνηδνζαηυ ph 7,7 7,6 7,69 7,5 7,59 7,33 7,49 7,25 7,32 7,15 7,24 < 7,15 Βάκ δεκ οπάνπμοκ αένζα αίιαημξ: ηαηαβναθή θθεαζημφ HCO 3 (mmol/l) (δεκ πνμηζιάηαζ) < 15 Na μνμφ (mmol/l) K μνμφ (mmol/l) 7 6 6,9 5,6 5,9 3,5 5,4 3 3,4 2,5 2,9 < 2,5 Κνεαηζκίκδ μνμφ (mg/dl) (Αζπθαζζαζιυξ ααειμθμβίαξ ζηδκ μλεία κεθνζηή ακεπάνηεζα) 3,5 2 3,4 1,5 1,9 0,6 1,4 < 0,6 Ώζιαημηνίηδξ (%) , , , ,9 < 20 Λεοηά αζιμζθαίνζα ( 10 3 /mm 3 ) , ,9 3 14,9 1 2,9 < 1 Κθίιαηα Γθαζηχαδξ 15 GCS = A πλνιηθή βαζκνινγία νμέσλ δηαηαξαρψλ (άενμζζια ααειχκ απυ ηζξ 12 ιειμκςιέκεξ ιεηααθδηέξ): B Βαζκνινγία απφ ειηθία: C Βαζκνινγία ρξφληαο λφζνπ: APACHE II SCORE Δθζηία (έηδ) ΐαειμί Βάκ μ αζεεκήξ έπεζ ζζημνζηυ ζμαανήξ μνβακζηήξ ακεπάνηεζαξ ή είκαζ ακμζμηαηεζηαθιέκμξ*, απμδίδεηαζ ααειμθμβία ζφιθςκα ιε ηα παναηάης: Γζα ιδ πεζνμονβζημφξ ή ιεηεβπεζνδηζημφξ 5 ααειμί αζεεκείξ ιεηά απυ επείβμοζα επέιααζδ Γζα ιεηεβπεζνδηζημφξ αζεεκείξ ιεηά απυ 2 ααειμί πνμβναιιαηζζιέκδ επέιααζδ Άενμζζια ααειχκ απυ A + B + C : A ΐαειμθμβία μλέςκ δζαηαναπχκ B ΐαειμθμβία απυ δθζηία C ΐαειμθμβία πνυκζαξ κυζμο οκμθζηυ APACHE II Πίλαθαο 39.1 Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II). A-aDO 2 : θπςειηδν-ηξηρνεηδηθή δηαθνξά νμπγφλνπ, PaO 2 : κεξηθή πίεζε νμπγφλνπ ζην αξηεξηαθφ αίκα, FiO 2 : ζπγθέληξσζε νμπγφλνπ ζηνλ εηζπλεφκελν αέξα. * Οξηζκνί: Οη αλεπάξθεηεο νξγάλσλ ή ε αλνζνθαηαζηνιή πξέπεη λα πξνυπάξρνπλ ηεο εηζαγσγήο ζην λνζνθνκείν θαη λα εκπίπηνπλ ζηα παξαθάησ θξηηήξηα: Πίνακας 39.1 Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II). A-aDO 2 : κυψελιδο-τριχοειδική διαφορά οξυγόνου, PaO 2 : μερική πίεση οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, FiO 2 : συγκέντρωση οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα.

6 * Ορισμοί: Οι ανεπάρκειες οργάνων ή η ανοσοκαταστολή πρέπει να προϋπάρχουν της εισαγωγής στο νοσοκομείο και να εμπίπτουν στα παρακάτω κριτήρια: Ηπατική ανεπάρκεια: Κίρρωση αποδεδειγμένη με βιοψία ήπατος και τεκμηριωμένη πυλαία υπέρταση, παλαιότερα επεισόδια αιμορραγίας ανώτερου πεπτικού που να αποδίδονται στην πυλαία υπέρταση, ή προηγούμενα επεισόδια ηπατικής ανεπάρκειας/εγκεφαλοπάθειας/κώματος. Καρδιακή ανεπάρκεια: Kατηγορία IV κατά NYHA (New York Heart Association). Αναπνευστική ανεπάρκεια: Χρόνια περιοριστική, αποφρακτική ή αγγειακή νόσος που προκαλεί σοβαρό περιορισμό στην άσκηση (π.χ. αδυναμία ανόδου κλίμακας ή εκτέλεσης απλών καθημερινών δραστηριοτήτων), ή τεκμηριωμένη χρόνια υποξυγοναιμία, υπερκαπνία, δευτεροπαθής πολυερυθραιμία, σοβαρή πνευμονική υπέρταση (> 40 mm Hg), ή ανάγκη για μηχανικό αερισμό. Νεφρική ανεπάρκεια: Ανάγκη για χρόνια αιμοκάθαρση. Ανοσοκαταστολή: Ο ασθενής έχει λάβει ανοσοκατασταλτική θεραπεία (π.χ. ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, χημειοθεραπεία, ακτινοβολία, μακροχρόνια αγωγή με στεροειδή ή πρόσφατη υψηλή δόση στεροειδών) ή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο νοσήματος που προκαλεί ανοσοκαταστολή [π.χ. λευχαιμία, λέμφωμα, σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS)]. APACHE II Θνητότητα (%) Σε μη χειρουργημένους ασθενείς Θνητότητα (%) Σε μετεγχειρητικούς ασθενείς > Πίνακας 39.2 Συσχέτιση της τιμής APACHE II με την προβλεπόμενη θνητότητα. Μεταβλητές Βαθμολογία Ναι Όχι Παθολογικά ή μη προγραμματισμένα χειρουργικά αίτια εισαγωγής 1 0 Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση πριν την εισαγωγή 1 0

7 Κλίμακα Γλασκώβης 3-5 (εξαιρούνται οι ασθενείς που ήταν σε κώμα λόγω υπερδοσολογίας φαρμάκου ή που έλαβαν παράγοντες νευρομυϊκού αποκλεισμού) 1 0 Καρδιακή συχνότητα 150/min 1 0 Συστολική αρτηριακή πίεση 90 mm Hg 1 0 Μηχανικός αερισμός 1 0 Οξεία νεφρική ανεπάρκεια (εξαιρείται η προνεφρική αζωθαιμία) 1 0 Αρρυθμίες 1 0 Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο 1 0 Ενδοκράνια υπέρταση 1 0 Αιμορραγία γαστρεντερικού 1 0 Μεταστατική κακοήθεια (δε συμπεριλαμβάνονται οι τοπικοί λεμφαδένες) 1 0 Κίρρωση 1 0 Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια (με τιμές κρεατινίνης ορού > 2 mg/dl) 1 0 Ηλικία * * Η ηλικία του ασθενή δε λαμβάνει βαθμούς όταν υπολογίζεται το προγνωστικό score, χρησιμοποιείται μόνο στη φόρμουλα υπολογισμού της προβλεπόμενης θνητότητας. Εξαιρούνται οι ασθενείς < 18 ετών, με εγκαύματα, στεφανιαία νόσο ή μετά από καρδιοχειρουργική επέμβαση. Πίνακας 39.3 Mortality Probability Model (MPM) score. Μεταβλητή Εύρος τιμών Βαθμολογία < Καρδιακή συχνότητα (/min) > < Συστολική αρτηριακή πίεση (mm Hg) > Θερμοκρασία ( C) < 39 0 > 39 3

8 PaO < Διούρηση (ml/ημέρα) Ουρία αίματος (mg/dl) Αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων ( 10 3 /mm 3 ) K (meq/l) Na (meq/l) HCO 3 (meq/l) Χολερυθρίνη (mg/dl) Κλίμακα Γλασκώβης Ηλικία (έτη) Αιτία εισαγωγής Χρόνια νόσος > < > > < > < > 20 3 < ,9 0 > 5 3 < > < > 20 0 < ,9 4 > 6 9 < < Προγραμματισμένο χειρουργείο 0 Επείγον χειρουργείο 8 Παθολογικό περιστατικό 6 Μεταστατική νόσος 9 Αιματολογική κακοήθεια 10 AIDS 17 Πίνακας 39.4 Simplified Acute Physiology Score II (SAPS II). PaO 2 : μερική πίεση οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, FiO 2 : συγκέντρωση οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα, AIDS: σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας. SAPS II Θνητότητα (%)

9 Πίνακας 39.5 Συσχέτιση SAPS II score με την προβλεπόμενη θνητότητα Αναπνευστική λειτουργία PaO 2 > 400 < 400 < 300 < 200 < 100 SaO < 67 Πήξη PLT ( 10 3 /mm 3 ) > 150 < 150 < 100 < 50 < 20 Ηπατική λειτουργία Χολερυθρίνη (mg/ dl) < 1,2 1,2-1,9 2,0-5,9 6,0-11,9 > 12,0 Καρδιαγγειακή λειτουργία Υπόταση (mm Hg) ή δόση αγγειοσυσπαστικών/ινότροπων (μg/kg/min) Εγκεφαλική λειτουργία Κλίμακα Γλασκώβης Νεφρική λειτουργία Κρεατινίνη (mg/ dl) Διούρηση (ml/ ημέρα) Χωρίς υπόταση ΜΑΠ < 70 Ντοπαμίνη 5 ή δοβουταμίνη (κάθε δόση) Ντοπαμίνη > 5 ή νοραδρεναλίνη 0,1 Ντοπαμίνη > 15 ή νοραδρεναλίνη > 0, < 6 < 1,2 1,2-1,9 2,0-3,4 3,5-4,9 > 5,0 < 500 < 200 Πίνακας 39.6 Sequential Organ Function Assessment (SOFA) score. PaO 2 : μερική πίεση οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, FiO 2 : συγκέντρωση οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα, SaO 2 : κορεσμός αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο στο αρτηριακό αίμα, PLT: αριθμός αιμοπεταλίων. Όργανα/Συστήματα Βαθμολογία Αναπνευστικό (PaO 2 ) > Νεφροί (κρεατινίνη ορού, mmol/l) > 500 Ήπαρ (χολερυθρίνη ορού, mmol/l) > 240 Καρδιαγγειακό 10 10, , ,1-30 > 30 Αιματολογικό (αριθμός αιμοπεταλίων 10 3 /mm 3 ) > Κλίμακα Γλασκώβης (GCS) Πίνακας 39.7 Multiple Organ Dysfunction Score (MODS). PaO 2 : μερική πίεση οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα, FiO 2 : συγκέντρωση οξυγόνου στον εισπνεόμενο αέρα, PAR= Pressure adjusted heart rate (καρδιακή συχνότητα προσαρμοσμένη στις πιέσεις), HR: καρδιακή συχνότητα, CVP: κεντρική φλεβική πίεση, MAP: μέση αρτηριακή πίεση