= C r. + I r. (GDP) r. + G r. M r. +(X r. Στοιχεία Περιφερειακών Λογαριασµών. Ανάλυση βασικών περιφερειακών εννοιών

Transcript

1 Ανάλυση βασικών περιφερειακών εννοιών Στοιχεία Περιφερειακών Λογαριασµών (α) Το Ακαθάριστο Εγχώριο ή Περιφερειακό Προϊόν (ΑΕΠ ή GDP) Όπου: (GDP) r = C r + I r + G r +(X r M r ) C r =ΗκατανάλωσηστηνΠεριφέρεια r I r =ΟιεπενδύσειςστηνΠεριφέρεια r G r =ΟιδηµόσιεςδαπάνεςστηνΠεριφέρεια r X r =ΟιεξαγωγέςαπότηνΠεριφέρεια rπροςτιςάλλεςπεριφέρειες M r =ΟιεισαγωγέςπροςτηνΠεριφέρεια rαπότιςάλλεςπεριφέρειες Ανάλυση βασικών εννοιών 1

2 (β) ΚαθαρόΠεριφερειακόΠροϊόν Y r Ισούται µε το Ακαθάριστο Περιφερειακό Προϊόν, από το οποίο αφαιρείται η µείωση της αξίας που υφίσταται το κεφάλαιο στην παραγωγική του χρήση λόγω φθοράς. ηλαδή: Y r = GDP r D r D r =Οιαποσβέσειςτουκεφαλαίουστην r (γ) Περιφερειακόεισόδηµα Ισούται µε το Καθαρό Περιφερειακό Προϊόν, από το οποίο αφαιρούνται οι πληρωµές των παραγωγικών κλάδων, εκτός από εκείνες που γίνονται προς τους περιφερειακούς συντελεστές της παραγωγής και προστεθούνοιεπιδοτήσεις. RI r = Y r T ir +P r = GDP r D r T ir +P r T ir =Οιέµµεσοιφόροιεπίτωνεισοδηµάτωνκαικερδώνπριν από τη διανοµή στην Περιφέρεια r =Οιεπιδοτήσειςπροςτουςπαραγωγικούςκλάδουςτης περιφέρειας r. P r Ανάλυση βασικών εννοιών

3 (δ) Περιφερειακό διαθέσιµο εισόδηµα Ισούται µε το Περιφερειακό Εισόδηµα όταν από αυτό αφαιρεθούν οι φόροι και οι εισφορές για την κοινωνική ασφάλιση, οι φόροι επί των ανωνύµων εταιριών, τα µη διανεµηθέντα κέρδη των ανωνύµων εταιριών, ενώ προστίθενται όλα τα άλλα εισοδήµατα που προέρχονται από άλλες πηγές, όπως µεταβιβαστικές πληρωµές κ.λπ. Το Περιφερειακό ιαθέσιµο Εισόδηµα βρίσκεται στη διάθεση των ατόµων µιας περιφέρειας, για αυτό ονοµάζεται «διαθέσιµο» Y dr = R Ir T r P ur + F r T r =Οισυνολικοίφόροικαιεπιβαρύνσεις επίτουεισοδήµατος και επί των κερδών των επιχειρήσεων πριν από τη διανοµή στην Περιφέρεια r P ur =ΤααδιανέµητακέρδητωνεπιχειρήσεωνστηνΠεριφέρεια r F r =Οιµεταβιβαστικέςπληρωµές. Ανάλυση βασικών εννοιών 3

4 Η µη δηλωθείσα και µη καταγεγραµµένη οικονοµική δραστηριότητα συνιστά την «παραοικονοµία» Άλλα περιφερειακά µεγέθη (α) Κατά κεφαλή περιφερειακό προϊόν (Y r ) per capita = P r =ΟσυνολικόςπληθυσµόςτηςΠεριφέρειας r (β) Παραγωγικότητα της περιφερειακής οικονοµίας Ολικήπαραγωγικότητα (Total Factor Productivity, TFP) Παραγωγικότητατηςεργασίας (TLP, total labor productivity) Παραγωγικότητα του κεφαλαίου (TCP, total capital productivity). GDP Pr r Ανάλυση βασικών εννοιών 4

5 Ηπαραγωγικότητατηςεργασίας TLPισούται: GDPr TLP = Lr L r =ΟιαπασχολούµενοιτηςΠεριφέρειας rστηνπαραγωγήτου προϊόντος GDP r (γ) Το επίπεδο ευηµερίας µιας περιφέρειας Ο πιο απλός τρόπος µέτρησης του επιπέδου ευηµερίας είναι ο υπολογισµός του κατά κεφαλή παραγόµενου ΑΕΠ Μπορεί να υπολογιστεί σύνθετος δείκτης ευηµερίας, που θα περιλαµβάνει: Στοιχείακατανάλωσηςήαποταµίευσης (δαπάνεςδιατροφής, ηλεκτρικόρεύµα, κατοικία, τηλέφωνο, ιδιωτικόαυτοκίνητο, προσωπικές δαπάνες, καταθέσεις σε τράπεζες κ.λπ.) Στοιχείακρατικώνπαροχών (υγεία, εκπαίδευση, δηµόσιαασφάλεια, κοινωνικήασφάλιση, δηµόσιεςυποδοµές, κ.λπ.) Στοιχείαπεριβάλλοντος (φυσικόπεριβάλλον, κοινωνικόπεριβάλλον, αστικό περιβάλλον). Άλλαστοιχεία (ελεύθεροςχρόνος, κοινωνικέςευκαιρίεςγιασυµµετοχή, αναψυχήκαιδιασκέδαση, απασχόλησηκαιποιότηταεργασίας, προσιτότητασεαγορέςκαισεµεγάλααστικάκέντρακ.λπ.). Ανάλυση βασικών εννοιών 5

6 Το πραγµατικό και το ονοµαστικό ΑΕΠ Ονοµαστικό ΑΕΠ: µετρά την αξία παραγωγής σε τιµές της περιόδου που αυτό παράγεται Πραγµατικό ΑΕΠ: µετρά την αξία παραγωγής σε τιµές του έτουςβάσης. Για τον υπολογισµό της µεγέθυνσης µιας εθνικής ή περιφερειακής οικονοµίας θα πρέπει να χρησιµοποιείται το πραγµατικό ΑΕΠ ή το ονοµαστικό αφού αποπληθωριστεί Ανάλυση βασικών εννοιών 6

7 Οι συναρτήσεις παραγωγής Οι τεχνολογικές δυνατότητες παραγωγής ενός προϊόντος µε την αξιοποίηση των παραγωγικών συντελεστών ορίζονται από τη συνάρτησηπαραγωγής (production function). Ησυνάρτησηπαραγωγήςορίζειτησχέσηµεταξύτωνπόρων, των εισροών και των παραγόµενων προϊόντων σε µια παραγωγικήδιαδικασία. Περιφέρειες όπου η παραγωγική διαδικασία χαρακτηρίζεται ως «έντασης κεφαλαίου», χρησιµοποιείται µεγάλη ποσότητα κεφαλαίου σε σχέση µε τους άλλους χρησιµοποιούµενους παραγωγικούς συντελεστές. Για περιφέρειες που η παραγωγική διαδικασία χαρακτηρίζεται ως «έντασης εργασίας» χρησιµοποιείται σχετικά µεγάλη ποσότητα εργασίας. Παρόµοια, είναι δυνατόν να βρούµε περιφέρειες µε παραγωγική διαδικασίαπουενσωµατώνειυψηλάεπίπεδατεχνολογίας, φυσικώνπόρων, κ.λ.π. Ανάλυση βασικών εννοιών 7

8 Εάν x και y οι χρησιµοποιούµενες ποσότητες παραγωγικών συντελεστών (π.χ. κεφαλαίουκαιεργασίας) και Q r είναιη ποσότητα (quantity) του παραγόµενου προϊόντος, τότε η γενικήµορφήτηςσυνάρτησηςπαραγωγήςγιατην r θαείναι: Q r = f r (x,y), µε Q r, x, y 0 Οι πρώτες µερικές παράγωγοι της συνάρτησης παραγωγής, και είναι τα οριακά προϊόντα των δυο παραγωγικών συντελεστών MP x= MP y = ϑq ϑx ϑq ϑy = = f f x y ( x, y) ( x, y) Ανάλυση βασικών εννοιών 8

9 Ηγενικήµορφήµιαςσυνάρτησηςπαραγωγήςστηνπεριφέρεια r για n συντελεστές παραγωγής των οποίων χρησιµοποιούνται οι ποσότητες x 1, x,... x n γιατηνπαραγωγήτηςποσότητας Q r προϊόντοςισούταιµε: Q r = f r (x 1, x,... x n ), µε Q r, x 1, x,... x n 0 Καµπύλες ισοπαραγωγής Κεφά λαιο K 1 K K 3 Α Q 3 Q Κάθε καµπύλη ισοπαραγωγής δείχνει τους διάφορους συνδυασµούς των εισροών που παράγουν την ίδια ποσότητα προϊόντος. Q 1 Ο L 1 L L 3 Εργασία L Ανάλυση βασικών εννοιών 9

10 Γραµµικά οµογενείς συναρτήσεις παραγωγής Μίασυνάρτησηπαραγωγής f(x 1,...,x n ) καλείταιοµογενής (homogeneous function) βαθµού r, αν πολλαπλασιάζοντας καθεµιά απότιςανεξάρτητεςµεταβλητέςτης x 1,...,x n µε µια σταθερά j, η συνάρτηση παραγόµενη ποσότητα θα ισούται µε jrf. ηλαδή: f(jx 1,...,jx n ) = jr f(x 1,...,x n ) Ανάλυση βασικών εννοιών 10

11 Παραδείγµατα: (α) Η συνάρτηση: f ( x, y, w ) = + είναι οµογενής µηδενικού y 3 x βαθµού, αφού: (β) Η συνάρτηση αφού: x είναι οµογενής 1 ου βαθµού (γ) Η συνάρτηση h( x, y, w) = x + 3yw w είναι οµογενής ου βαθµού αφού: h ( jx, jy, jw) = ( jx) + 3( jy)( jw) ( jw) = j h( x, y, w) w ( jx ) ( jw ) x w f ( jx, jy, jw ) = + = + = f ( x, y, w ) = j jy 3 ( jx ) y 3 x x g( x, y, w) = + y w x ( jx ) ( jw ) x w g ( jx, jy, jw ) = + = j( + ) = jy ( jx ) y x 0 f ( x, y, w ) jg ( x, y, w ) Ανάλυση βασικών εννοιών 11

12 Γραµµική συνάρτηση παραγωγής Η γραµµική συνάρτηση παραγωγής για δυο συντελεστές παραγωγής (π.χ. κεφάλαιο Κ και εργασία L), είναι της µορφής: Q = f(k, L) = ak + bl Η συνάρτηση αυτή έχει σταθερές αποδόσεις κλίµακας, αφού: f(jk, jl) =ajk + bjl = j(ak + bl) = jf(k, L) Στην περίπτωση που έχουµε n συντελεστές παραγωγής, η γενική µορφή της γραµµικής συνάρτησης παραγωγής θα είναι η: Q = f(x1, x,..., xn) = a 1 x 1 + a x + + a n x n Ανάλυση βασικών εννοιών 1

13 Η γραµµική συνάρτηση παραγωγής Οι διάφοροι συνδυασµοί κεφαλαίου και εργασίας παράγουν ίση ποσότητα προϊόντος που βρίσκεται επί µιας ευθείας γραµµής Κεφάλ αιο K Q Q 1 Q 3 Ο Εργασία L Ανάλυση βασικών εννοιών 13

14 Συνάρτηση παραγωγής Cobb-Douglas Ηγενικήµορφήείναι: Q = Αx α1 1 x α... x αn n µεα 1, α,.., α n (0, 1) καια 1 +α +.. +α n =1 Είναιοµογενής 1 ου βαθµούαφού: = a1 a+... an a1 a an j Ax ( 1) ( x),...( xn) = + jf( x1, x,... xn ) a1 a an f ( jx1, jx,... jxn ) = A( jx1) ( jx ),...( jxn ) Η συνάρτηση Cobb-Douglas µε µεταβλητές, κεφάλαιο Κ καιεργασία Lείναι: Q =f(k,l) = AK α L b, µε A,a,b > 0 Ανάλυση βασικών εννοιών 14

15 Συνάρτηση παραγωγής σταθερών αναλογιών (Leontief ) Q = c[min(l/a, K/b)], a, b >0 Π.χ. αν c=10 και a=4, b=, τότε 50 µονάδες προϊόντος θα παράγονται µε 0 µονάδεςεργασίαςκαι 10 µονάδεςκεφαλαίου. Αν έχουµε 4 µον. εργασίας, η παραγωγή δεν θα αυξηθεί, αν δεν αυξηθεί καιηδιατιθέµενηποσότητακεφαλαίου. Η εργασία πρέπει να γίνει 1 µον. για να τηρηθεί ο λόγος L/K = σταθερός. Κεφάλαι ο K Q 3 Q Q 1 Η συνάρτηση παραγωγής σταθερών αναλογιών Για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας προϊόντος διατηρούνται σταθερές οι αναλογίες κεφαλαίου και εργασίας Ο Εργασία L Ανάλυση βασικών εννοιών 15

16 Συνάρτηση παραγωγής σταθερής ελαστικότητας CES ΗσυνάρτησηγιαδυοσυντελεστέςπαραγωγήςΚκαι L, είναι: Q =f(k, L) = (Kρ+Lρ)γ/ρρ 1. ρ#0, γ>0 Αν γ>1, έχουµε αύξουσες αποδόσεις κλίµακας, Για γ<1 έχουµε φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας Ηγενικήµορφήτηςσυνάρτησης CESείναι: Q =f(x 1, x,..., x n ) =A(Q = Α(x 1ρ x ρ... x nρ ) γ/ρ Ανάλυση βασικών εννοιών 16

17 Υπερλογαριθµικές (translog) συναρτήσεις παραγωγής Οι σύγχρονες µελέτες της ζήτησης και της παραγωγής γίνονται συνήθως µε τη χρήση συναρτήσεων παραγωγής µε εύκαµπτη συναρτησιακή µορφή (flexible functional form). Οι εύκαµπτες συναρτησιακές µορφές επιτρέπουν στους αναλυτές να διαµορφώνουν ης τάξης αποτελέσµατα (second order effects) όπως οι ελαστικότητεςυποκατάστασης. Το υπόδειγµα περιορίζει αυτές τις ελαστικότητες να είναι ίσες µε µηδέν, ενώ το λογαριθµικό - γραµµικό (π.χ. το υπόδειγµα Cobb-Douglas) περιορίζει τις ενδιαφέρουσες ελαστικότητες στις χωρίς ενδιαφέρον τιµές -1 και +1. Η δηµοφιλέστερη συνάρτηση είναι η υπερλογαριθµική. Μια µορφή είναι: n n n n 1 lnq = α0 + βi ln Xi+ γij ln Xi ln Xj+ γitt i= 1 i= 1 j= 1 i= 1 Χ i (i=k, L) καιτ= δείκτηςτεχνολογίας. Παράδειγµα: lny = β 1 + β lnl + β 3 lnk + β 4 (ln L) + β 5 (ln K) + β 6 lnllnk +ε Ανάλυση βασικών εννοιών 17