Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων Άσκηση 3η : Σταθμισμένος Μέσος & Λεξικογραφική - Επιλογή Αυτοκινήτου Διονύσης Γιαννακόπουλος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

3 1. Περιγραφή Άσκησης Ερωτήματα Λύση Ερώτημα Ερώτημα Ερώτημα Ερώτημα

4 1. Περιγραφή Άσκησης Κάποιο φιλικό σας πρόσωπο σκέφτεται να αλλάξει αυτοκίνητο και να αγοράσει ένα καινούριο με κινητήρα κ.ε. Τα μοντέλα που έχουν τραβήξει την προσοχή του για αγορά είναι τελικά τέσσερα: 1. Toyota Corolla 1,6 2. VW Golf 1,6 3. Opel Astra 1,6 4. Peugeot 307 1,6 Επειδή τα σύγχρονα επιτεύγματα της τεχνολογίας του αυτοκινήτου είναι πολλά και σύνθετα, ο υποψήφιος αγοραστής θέλει να σας συμβουλευτεί για να πάρει την καλύτερη απόφαση. Προκειμένου να αξιολογήσει τα παραπάνω μοντέλα, επισκέφτηκε το διαδίκτυο, περιοδικά και εφημερίδες και κατέληξε στα παρακάτω κριτήρια αξιολόγησης: - Επιδόσεις: Περιλαμβάνει χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με τις επιδόσεις και την επιτάχυνση του αυτοκινήτου. Σε αυτές περιλαμβάνονται: Τελική ταχύτητα: (σε Km/h). Toyota: 190 VW: 192 Opel: 185 Peugeot: : Είναι ο χρόνος που απαιτείται από το κάθε μοντέλο για να αναπτύξει ταχύτητα 100 km/h (σε sec). Toyota: 10,2 VW: 10,8 Opel: 12,3 Peugeot: 10,7 Ιπποδύναμη: (σε hp). Toyota: 110 VW: 115 Opel: 105 Peugeot: Οδική συμπεριφορά: Σχετίζεται με τη συμπεριφορά του αυτοκινήτου στις στροφές και τη γρήγορη οδήγηση, καθώς και την απόκριση της κρεμαγιέρας και των φρένων. Εδώ περιλαμβάνονται: Κράτημα: Είναι η αντίδραση της ανάρτησης του αυτοκινήτου στις στροφές (βαθμός 1-4). Toyota: 2 VW: 3 Opel: 1 Peugeot: 4

5 Φρένα: Αναφέρεται στην απόδοση των φρένων και την αντοχή που αυτά έχουν σε συνθήκες μεγάλου φορτίου ή συνθήκες υπερβολικής χρήσης (βαθμός 1 4). Toyota: 3 VW: 4 Opel: 3 Peugeot: 2 - Οικονομία: Περιλαμβάνει το κόστος κτήσης, συντήρησης και καθημερινής χρήσης του αυτοκινήτου, δηλαδή: Τιμή κτήσης: (σε ). Toyota: VW: Opel: Peugeot: Κατανάλωση: (σε lt / 100 km). Toyota: 7 VW: 7,2 Opel: 7,2 Peugeot: 7,4 Μεταπωλητική αξία: (βαθμός 1-4). Toyota: 4 VW: 4 Opel: 3 Peugeot: 1 - Ασφάλεια: Είναι ο αριθμός των αερόσακων που έχουν τα αυτοκίνητα στη βασική τους έκδοση. Toyota: 4 VW: 6 Opel: 4 Peugeot: 6 - Αξιοπιστία: Περιλαμβάνει χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τη συχνότητα των βλαβών και την εγγύηση που παρέχει το κάθε μοντέλο, δηλαδή: Εγγύηση: Είναι τα χρόνια εγγύησης που δίνει η εταιρεία στα μηχανικά και ηλεκτρονικά μέρη του αυτοκινήτου. Toyota: 6 VW: 2 Opel: 5 Peugeot: 2 Αντίληψη μάρκας: (βαθμός 1-4). Toyota: 4 VW: 3 Opel: 2 Peugeot: 1 - Εξοπλισμός: Εδώ περιλαμβάνονται τα αξεσουάρ που ενδιαφέρουν τον αγοραστή. Στον επόμενο πίνακα αναφέρονται ορισμένα αξεσουάρ, κατά σειρά σημαντικότητας, για τον υποψήφιο αγοραστή: Αξεσουάρ μοντέλων αυτοκινήτων

6 Τελική Ταχύτητα Ιπποδύναμη Κράτημα Φρένα Τιμή Κτήσης Κατανάλωσ η Μεταπωλ. Αξία Αερόσακοι Εγγύηση Αντίληψη Μάρκας Αξεσουάρ Αξεσουάρ Corolla VW Golf Astra Peugeot 307 ASR (AntiSpin) ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Mp3 Player ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Clima ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Υπολογιστής Ταξιδίου ΟΧΙ ΟΧΙ Smart Lock Ζάντες Αλουμινίου ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Ηλεκτρική Υποβοήθ. Κρεμαγιέρας Ο υποψήφιος αγοραστής στη συνέχεια κατέταξε τα δώδεκα κριτήρια ξεκινώντας από αυτό που θεωρεί ως το σημαντικότερο: Σημαντικότητα Κριτηρίων Σειρά Κατάταξης

7 2. Ερωτήματα 1. Να αναλύσετε τα μεθοδολογικά βήματα (στάδια) που θα οδηγήσουν στον πίνακα πολυκριτήριας αξιολόγησης των αυτοκινήτων, επιμένοντας ιδιαίτερα στο δένδρο κριτηρίων, στον τύπο των κριτηρίων και στις κλίμακες προτίμησης. 2. Για τη βαθμολόγηση του τελευταίου κριτηρίου (εξοπλισμός) να χρησιμοποιηθεί το λεξικογραφικό μοντέλο ώστε να προκύψει μία κατάταξη των αυτοκινήτων. 3. Για τον υποψήφιο αγοραστή, το αυτοκίνητο θα έπρεπε να έχει τελική ταχύτητα μεγαλύτερη των 180 Km/h, σε λιγότερο από 11 sec, περισσότερους από 100 hp, να μην στοιχίζει πάνω από 19000, να μην καταναλώνει περισσότερο από 8 lt/100 km), να έχει το λιγότερο 4 αερόσακους και εγγύηση τουλάχιστον 2 ετών. Χρησιμοποιώντας το μοντέλο με επίπεδα προσδοκίας ποιες είναι οι ικανοποιητικές λύσεις; 4. Για στις ικανοποιητικές λύσεις του προηγούμενου ερωτήματος να εφαρμόσετε το μοντέλο του σταθμισμένου μέσου πάνω μόνο στα ποιοτικά κριτήρια. Τα βάρη θα προκύψουν από την κατάταξη των κριτηρίων αυτών ως προς τη σημαντικότητά τους. Παρουσιάστε στον υποψήφιο αγοραστή την τελική σας πρόταση.

8 3. Λύση 3.1 Ερώτημα 1 Στάδιο I: Αντικείμενο της απόφασης Ως σύνολο δράσεων πρέπει να εκληφθεί εδώ το σύνολο των αυτοκινήτων: Α= { Toyota Corolla, VW Golf, Opel Astra, Peugeot 307} Προβληματική Το πρόβλημα αφορά στην επιλογή ενός εκ των τεσσάρων αυτοκινήτων για αγορά. Κατά συνέπεια, έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβληματική α (επιλογής).

9 Στάδιο II: Συνεπής οικογένεια κριτηρίων Επόμενος στόχος της μελέτης είναι να προσδιοριστούν οι παράγοντες βάσει των οποίων θα αξιολογηθούν τα αυτοκίνητα. Δένδρο κριτηρίων αξιολόγησης των αυτοκινήτων

10 Μοντέλο Αυτοκινήτου Τελική Ταχύτητα Ιπποδύναμη Κράτημα Φρένα Τιμή Κτήσης Κατανάλωση Μεταπωλ. Αξία Αερόσακοι Εγγύηση Αντίληψη Μάρκας Αξεσουάρ. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται η πολυκριτήρια αξιολόγηση των τεσσάρων αυτοκινήτων. Corolla , VW Golf , , Astra , , Peugeot , , Πολυκριτήρια αξιολόγηση αυτοκινήτων (τα κριτήρια 0 100, Τιμή Κτήσης και Κατανάλωση φέρουν αρνητικά πρόσημα) Το κριτήριο Αξεσουάρ θα πάρει τιμές στο επόμενο ερώτημα. Το σύνολο των κριτηρίων ικανοποιεί τις 3 συνθήκες μιας συνεπούς οικογένειας κριτηρίων: Συνέπεια ή μονοτονία, Επάρκεια και Μη πλεονασμός. 3.2 Ερώτημα 2 Χρησιμοποιώντας το λεξικογραφικό μοντέλο στον παρακάτω πίνακα όπου τα αξεσουάρ που είναι κατά σειρά σημαντικότητας για τον υποψήφιο αγοραστή παίζουν το ρόλο των κριτηρίων, καταλήγουμε στην κατάταξη των αυτοκινήτων σε ότι αφορά σε αυτό το ποιοτικό κριτήριο.

11 Αξεσουάρ μοντέλων αυτοκινήτων Αξεσουάρ Corolla VW Golf Astra Peugeot 307 ASR (AntiSpin) ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Mp3 Player ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Clima ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Υπολογιστής Ταξιδίου ΟΧΙ ΟΧΙ Smart Lock Ζάντες Αλουμινίου ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ ΟΧΙ Ηλεκτρική Υποβοήθ. Κρεμαγιέρας Στον επόμενο πίνακα δίνεται η κατάταξη των αυτοκινήτων βάσει των αξεσουάρ στην πρώτη στήλη, το κριτήριο-αξεσουάρ που έδωσε την κάθε θέση σύμφωνα με το λεξικογραφικό μοντέλο δηλώνεται στην δεύτερη στήλη και στην τρίτη στήλη δίνεται η βαθμολογία για τον πολυκριτήριο πίνακα χρησιμοποιώντας 4-βάθμια ποιοτική κλίμακα. Αυτοκίνητο Κατάταξη Αξεσουάρ Καθορισμού Σειράς Κατάταξη Βαθμολογία Corolla 2 Mp3 Player 3 VW Golf 1 ASR (AntiSpin 4 Astra 4-1 Peugeot 3 Υπολογιστής Ταξιδίου 2

12 Μοντέλο Αυτοκινήτου Τελική Ταχύτητα Ιπποδύναμη Τιμή Κτήσης Κατανάλωση Αερόσακοι Εγγύηση Μοντέλο Αυτοκινήτου Τελική Ταχύτητα Ιπποδύναμη Κράτημα Φρένα Τιμή Κτήσης Κατανάλωση Μεταπωλ. Αξία Αερόσακοι Εγγύηση Αντίληψη Μάρκας Αξεσουάρ Οπότε ο τελικός πολυκριτήριος πίνακας είναι ο εξής: Corolla , VW Golf , , Astra , , Peugeot , , Ερώτημα 3 Χρησιμοποιώντας το μοντέλο με επίπεδα προσδοκίας καταλήγουμε στα αυτοκίνητα που πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις ανά κριτήριο που τίθενται. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζεται κατά πόσο κάθε αυτοκίνητο πληροί τις απαιτήσεις των επιπέδων προσδοκίας κάθε κριτηρίου στο οποίο έχει καθορισθεί επίπεδο προσδοκίας: Corolla , VW Golf , ΟΧΙ -7,2 6 2 Astra 185 ΟΧΙ -12,3 ΟΧΙ ,2 4 5 Peugeot , ,4 6 2 Προσδοκία ς

13 Τελική Ταχύτητα Ιπποδύναμη Κράτημα Φρένα Τιμή Κτήσης Κατανάλωση Μεταπωλ. Αξία Αερόσακοι Εγγύηση Αντίληψη Μάρκας Αξεσουάρ Σύνολο Έστω και το επίπεδο προσδοκίας ενός μόνο κριτηρίου να μην πληρείται από κάποια εναλλακτική, η συγκεκριμένη εναλλακτική δεν ανήκει πλέον στο σύνολο των εναλλακτικών Α. Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμε ότι το νέο σύνολο Α των εναλλακτικών μας είναι: Α = { Toyota Corolla, Peugeot 307} 3.4 Ερώτημα 4 Για τις δύο ικανοποιητικές λύσεις του προηγούμενου ερωτήματος εφαρμόζουμε το μοντέλο του σταθμισμένου μέσου πάνω μόνο στα ποιοτικά κριτήρια. Τα βάρη προκύψουν από την κατάταξη των κριτηρίων αυτών ως προς τη σημαντικότητά τους σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα χρησιμοποιώντας την προσέγγιση της Άμεσης Εκτίμησης χρησιμοποιώντας μόνο την πληροφορία κατάταξης που υπάρχει για τα ποιοτικά κριτήρια. Σημαντικότητα Κριτηρίων Σειρά Κατάταξης Βάρος Σχετικό Βάρος Τα βάρη στον παραπάνω πίνακα προέκυψαν από ένα μετασχηματισμό ως εξής: Βάρος = 10-Σειρά Κατάταξης Για να παρουσιάσουμε στον υποψήφιο αγοραστή την τελική μας πρόταση εφαρμόζουμε την προσέγγιση του σταθμισμένου μέσου με τις βαρύτητες που υπολογίσαμε στον προηγούμενο πίνακα. Οπότε για τη βαθμολογία των δύο αυτοκινήτων έχουμε: Β(Corolla) = 0.3 x x x 4 + 0,1 x x 3 = 2,9 Β(Peugeot) = 0.3 x x x 1 + 0,1 x x 2 = 2,4 Οπότε για αγορά προτείνουμε το Toyota Corolla.