Οδθγίεσ για τθν γραπτι ανάλυςθ περιςτατικοφ (Διατφπωςθ περίπτωςθσ)

Transcript

1 Οδθγίεσ για τθν γραπτι ανάλυςθ περιςτατικοφ (Διατφπωςθ περίπτωςθσ)

2 Ιςτορικό, διατφπωςθ, κεραπευτικό πλάνο και πορεία τθσ κεραπείασ (2000 λζξεισ) 1. Ιςτορικό (περίπου 750 λζξεισ) Γενικζσ οδθγίεσ: Το ιςτορικό πρζπει ςε ςυντοµία να ςυνοψίςει τισ ςθµαντικότερεσ βαςικζσ πλθροφορίεσ που ςυλλζξατε κατά τθ διαδικαςία τθσ αξιολόγθςθσ του κεραπευόμενου ςασ. Να είςτε ςφντοµοι ςτθν περιγραφι του ιςτορικοφ. Α. Γενικζσ πλθροφορίεσ Δϊςτε ζνα τυχαίο όνοµα για να προςτατεφςετε τθν ανωνυµία του κεραπευόμενου. Χρθςιµοποιιςτε αυτό το τυχαίο όνοµα ςε όλο το ιςτορικό και τθ διατφπωςθ. Περιγράψτε τθν θλικία του κεραπευόμενου, το φφλο, τθν καταγωγι, τθν οικογενειακι κατάςταςθ, τθν οικονοµικι του κατάςταςθ, και το επάγγελµα του, διαςφαλίηοντασ παράλλθλα τθν ανωνυµία του. Αναφζρετε τθν πθγι παραποµπισ (γιατρόσ, ςφντροφοσ, µόνοσ του κτλ). Κφριο αίτθµα Προςπακιςτε να χρθςιµοποιιςετε τισ λζξεισ του κεραπευόμενου για να δείξετε µε ποιο αίτθµα απευκφνκθκε ςε εςάσ. Ιςτορικό τθσ παροφςασ διαταραχισ (προβλιµατοσ) και προςπάκειεσ αντιµετϊπιςθσ Περιγράψτε τθν παροφςα διαταραχι, ςυµπεριλαµβανοµζνων των ςυναιςκθµατικϊν, γνωςτικϊν, ςυµπεριφορικϊν, και φυςιολογικϊν ςυµπτωµάτων. Σθµειϊςτε τισ περιβαλλοντικζσ πιζςεισ. Σε ςυντοµία περιγράψτε τισ προςπάκειεσ του κεραπευόμενου να ξεπεράςει το πρόβλθµα του (coping strategies).

3 Β. Ψυχιατρικό ιςτορικό Σε ςυντοµία ςυνοψίςτε πικανι φπαρξθ ψυχιατρικοφ ιςτορικοφ ςυµπεριλαµβανοµζνθσ τθσ χριςθσ ουςιϊν. Αναφερκείτε ςε προθγοφμενεσ νοςθλείεσ και ψυχοκεραπευτικζσ παρεμβάςεισ, απόπειρεσ αυτοκτονίασ και κλθρονομικότθτα. Ατοµικό ιςτορικό (προςωπικι και κοινωνικι ιςτορία): Σε ςυντοµία ςυνοψίςτε τα πιο χαρακτθριςτικά γνωρίςµατα τθσ προςωπικισ και κοινωνικισ του ιςτορίασ. Περιλάβετε ςτισ παρατθριςεισ ςασ, τισ ςθµαντικζσ του εµπειρίεσ, ενδεχόµενα ψυχοτραυµατικά γεγονότα, όπωσ ο ίδιοσ τα αναφζρει, το ςφςτθµα κοινωνικισ υποςτιριξθσ, τα ενδιαφζροντα, και τθν πικανι χριςθ ουςιϊν. Οικογενειακό (αναπτυξιακό) ιςτορικό: Εδϊ κα πρζπει να αναφερκείτε ςφντοµα ςτθ ηωι του κεραπευόμενου από τθν παιδικι του θλικία ωσ ςιµερα. Αναπτφξτε το ιςτορικό κατά χρονολογικι ςειρά. Αναφερκείτε ςτθ ςχζςθ του µε τουσ γονείσ του και άλλα ςθµαντικά πρόςωπα. Μθν παραλείψετε να αναφερκείτε ςτο ψυχιατρικό οικογενειακό ιςτορικό, ςτο ερωτικό και ςτο ςεξουαλικό. Σθµαντικά γεγονότα ςτθ ηωι του (εκπαίδευςθ, ςτρατιωτικι κθτεία, γάµοσ κτλ) κα πρζπει να ςθµειωκοφν. Ιατρικό ιςτορικό Σθµειϊςτε οποιαδιποτε ιατρικά προβλιµατα (π.χ. καρδιακζσ πακιςεισ, καρκίνοσ, χρόνιεσ ιατρικζσ αςκζνειεσ, χρόνιοσ πόνοσ, ενδοκρινολογικά προβλιµατα κτλ.) που κα µποροφςαν να επθρεάςουν τθ ψυχολογικι λειτουργία ι τθ διαδικαςία τθσ κεραπείασ. Είναι πικανόν να χρειαςτείτε τθ ςυνδροµι ενόσ γιατροφ ι να χρειαςτεί να παραπζµψετε το κεραπευόμενο για ιατρικι εξζταςθ. Αναφζρετε ςε αυτό το ςθµείο τα αποτελζςµατα. Νοθτικζσ λειτουργίεσ Συνοψίςτε τρία ωσ πζντε των χαρακτθριςτικϊν γνωριςµάτων του ελζγχου τθσ νοθτικισ κατάςταςθσ του κεραπευόμενου και το χρόνο εµφάνιςθσ νοθτικϊν ελλειµµάτων. Περιλάβετε ςτισ παρατθριςεισ ςασ τθ γενικι εµφάνιςθ και τθ διάκεςθ. Μθν περιγράψετε ολόκλθρθ τθν εξζταςθ των νοθτικϊν λειτουργιϊν (επιςυνάψτε τθν ζκκεςθ εξζταςθσ, αν κεωρείτε, ότι είναι ςθµαντικι για τθν κατανόθςθ τθσ λιψθσ αποφάςεων για τθν κεραπεία).

4 Διαγνϊςεισ κατά DSM IV ι DSM V Παρζχεται διάγνωςθ και ςτουσ πζντε άξονεσ DSM. Σε περίπτωςθ που δεν ζχετε επαρκείσ γνϊςεισ ψυχοδιαγνωςτικισ ςυµβουλευτείτε ζναν Κλινικό Ψυχολόγο ι ζνα Ψυχίατρο. Σε αυτι τθ περίπτωςθ επιςυνάψετε τθν ζκκεςθ του. Αναφζρετε τα ψυχοµετρικά εργαλεία και ερωτθµατολόγια παρακολοφκθςθσ τθσ πορείασ τθσ κεραπείασ που χρθςιμοποιιςατε. Είναι ςθµαντικό να µπορείτε να τεκµθριϊςετε τθν πορεία τθσ κεραπευτικισ αλλαγισ. 2. Διατφπωςθ περίπτωςθσ (CASE FORMULATION) (περίπου 500 λζξεισ) Γενικζσ οδθγίεσ: Περιγράψτε το περιςτατικό ςασ χρθςιµοποιϊντασ τθν ακόλουκθ περίλθψθ. Α. Γεγονότα ηωισ (Live events ι precipitants): Ωσ Precipitants (κατά ζναν παλαιότερο όρο: Live events) ορίηουµε τα γεγονότα µεγάλθσ ςθµαςίασ που µποροφν να διαδραµατίςουν ζνα ςθµαντικό ρόλο ςτθν ζναρξθ του επειςοδίου, ενόσ ςυνδρόµου ι τθσ διαταραχισ. Ζνα χαρακτθριςτικό παράδειγµα είναι ζνα κατακλιπτικό επειςόδιο που ξεκινά άµεςα µετά από πολλαπλά γεγονότα όπωσ επαγγελµατικι αποτυχία, κάνατοσ ενόσ ςτενοφ φίλου και ςυηυγικι πίεςθ. Σε µερικζσ περιπτϊςεισ (π.χ. διπολικι διαταραχι, επαναλαµβανόµενθ κατάκλιψθ µε ιςχυρά βιολογικά χαρακτθριςτικά γνωρίςµατα) πικανό να μθν υπάρχει κανζνα ςαφζσ ψυχοκοινωνικό γεγονόσ ηωισ. Εάν δεν µπορεί να προςδιοριςτεί κανζνα ψυχοκοινωνικό γεγονόσ, ςθµειϊςτε οποιαδιποτε άλλα χαρακτθριςτικά γνωρίςµατα τθσ ιςτορίασ του κεραπευόμενου που µπορεί να βοθκιςει για να εξθγιςει τθν αρχι τθσ διαταραχισ. Οι ενεργοποιϊντεσ καταςτάςεισ, όροσ που χρθςιµοποιείται ςτθ διατφπωςθ περίπτωςθσ (case formulation), αναφζρονται ςτα γεγονότα και τισ καταςτάςεισ µικρότερθσ κλίµακασ που υποκινοφν τισ αρνθτικζσ ςκζψεισ ι τισ δυςπροςαρµοςτικζσ γνωςίεσ και τισ προβλθµατικζσ ςυµπεριφορζσ. Για παράδειγμα, ο κεραπευόμενοσ που είναι κατακλιπτικόσ µετά από τα γεγονότα που περιγράφονται πιο πάνω µπορεί να δει επιδείνωςθ τθσ κατακλιπτικισ διάκεςθσ του όταν παρευρίςκεται ςτθν εργαςία ι όταν είναι µε τθ ςφηυγο του ι παρευρίςκεται ςε µια κατάςταςθ που περνοφςε ςυχνά µε τον φίλο του που πζκανε.

5 Β. Οριηόντια διερεφνθςθ των τρεχουςϊν γνωςιϊν και των ςυµπεριφορϊν ι οριηόντια ανάλυςθ τθσ παροφςασ κατάςταςθσ: Η οριηόντια διερεφνθςθ ςτθ διατφπωςθ περίπτωςθσ περιλαµβάνει τισ παρατθριςεισ των κυρίαρχων γνωςιϊν, ςυναιςκθµάτων και ςυµπεριφορϊν (περιγράψτε και φυςιολογικζσ αντιδράςεισ εάν είναι ςχετικζσ) που ο κεραπευόμενοσ καταδεικνφει "εδϊ και τϊρα" (ι τον χαρακτιριηαν πριν τθ κεραπεία). Χαρακτθριςτικά θ οριηόντια διερεφνθςθ εςτιάηει περιςςότερο ςτισ επιφανειακζσ γνωςίεσ (δθλ. αυτόµατεσ ςκζψεισ) που προςδιορίηονται νωρίτερα ςτθ κεραπεία παρά ςτα ελλοχεφοντα ςχιµατα, τισ πυρθνικζσ πεποικιςεισ, ι τισ υποκζςεισ που είναι το κεντρικό τµιµα τθσ γνωςιακισ διερεφνθςθσ όπωσ περιγράφεται πιο κάτω. Η οριηόντια διερεφνθςθ κα πρζπει να δείχνει πωσ το γνωςιακό ςυμπεριφορικό μοντζλο εξθγεί τθν ανάπτυξθ και τθ διατιρθςθ τθσ διαταραχισ ςτον ςυγκεκριμζνο κεραπευόμενο από τθν αρχι τθσ κεραπείασ. Απαρικµιςτε µζχρι τρεισ τρζχουςεσ καταςτάςεισ ι µνιµεσ των καταςτάςεων. Περιγράψτε τισ χαρακτθριςτικζσ αυτόµατεσ ςκζψεισ, τα ςυναιςκιματα και τισ ςυμπεριφορζσ (και οποιεςδιποτε ςχετικζσ ςωματικζσ αντιδράςεισ) ςε αυτζσ τισ καταςτάςεισ. Μπορείτε να χρθςιμοποιιςετε πίνακα ι ςχεδιαγράμματα. Γ. Κάκετθ διερεφνθςθ των γνωςιϊν και των ςυµπεριφορϊν Αυτό το κοµµάτι τθσ παρουςίαςθσ εςτιάηεται ςτθν κάκετθ διερεφνθςθ τθσ γνωςτικισ και ςυµπεριφορικισ λειτουργίασ του κεραπευόμενου. Η κάκετθ διερεφνθςθ αναπτφςςεται πλιρωσ κακϊσ θ κεραπεία προχωρά και ο κεραπευτισ αποκαλφπτει τα κρυµµζνα ςχιµατα (πυρθνικζσ πεποικιςεισ, κανόνεσ, υποκζςεισ) και τισ αντιςτακμιςτικζσ ςτρατθγικζσ (μοτίβα ςυμπεριφοράσ). Ποια είναι τα βαςικά ςχιµατα του κεραπευόμενου (πεποικιςεισ, κανόνεσ, ι υποκζςεισ πυρινων) και οι αντιςτακµιςτικζσ ςυµπεριφορικζσ ςτρατθγικζσ; Για τουσ κεραπευόμενουσ των οποίων θ προνοςθρι ιςτορία δεν ιταν ςθµαντικι (π.χ. ζνασ διπολικόσ κεραπευόμενοσ που δεν παρουςιάηει ιςτορικό αναπτυξιακϊν ηθτθµάτων που διαδραµάτιςαν ζναν ρόλο ςτθν παραγωγι των δυςπροςαρµοςτικϊν γνωςιϊν ι των ςχθµάτων) δείξτε τθ ςθµαντικότερθ πεποίκθςθ και τα δυςλειτουργικά ςυµπεριφορικά ςχιµατα που είναι παρόντα µόνο κατά τθ διάρκεια του τρζχοντοσ επειςοδίου. Εκκζςτε τα αναπτυξιακά ςτοιχεία που είναι ςχετικά µε τθν προζλευςθ ι τθ ςυντιρθςθ των ςυµπεριφορικϊν ςχθµάτων και ςτρατθγικϊν του κεραπευόμενου και/ι υποςτθρίξτε τθν υπόκεςθ ςασ ότι θ αναπτυξιακι ιςτορία του κεραπευόμενου

6 δεν είναι ςχετικι µε τθν τρζχουςα διαταραχι. Δ. Δυνατά ςθµεία και προτεριµατα Περιγράψτε ςε µερικζσ λζξεισ τισ δυνατότθτεσ και τα προτεριµατα του κεραπευόμενου (π.χ. φυςικι υγεία, νοθµοςφνθ, κοινωνικζσ δεξιότθτεσ, δίκτυο υποςτιριξθσ, εργαςιακό ιςτορικό, κ.λπ.) ϊςτε να γίνει ςτον αναγνϊςτθ κατανοθτι θ επιλογι κεραπευτικϊν τεχνικϊν ι αςκιςεων που κα περιγράψετε αργότερα. Ε. Υπόκεςθ εργαςίασ (περίλθψθ) Συνοψίςτε τα κφρια χαρακτθριςτικά γνωρίςµατα τθσ υπόκεςθσ εργαςίασ που κατεφκυνε τισ κεραπευτικζσ ςασ παρεµβάςεισ. Συνδζςτε τθν υπόκεςθ εργαςίασ ςασ µε το γνωςτικό πρότυπο για τθν διαταραχι του κεραπευόμενου. Θα πρζπει να δείξετε πωσ οι υποκζςεισ ςασ, ςασ βοικθςαν να καταλάβετε τθ ςχζςθ που υπάρχει ανάµεςα ςτα διάφορα προβλιµατα που αντιµετωπίηει ο κεραπευόμενοσ ςασ και αποτζλεςαν τθ βάςθ να επιλζξετε το κεραπευτικό πλάνο που κα περιγράψετε πιο κάτω. 3. Θεραπευτικό πλάνο (περίπου 250 λζξεισ) Γενικζσ οδθγίεσ: Περιγράψτε τα βαςικά ςθμεία του κεραπευτικοφ ςασ πλάνου με βάςθ τα παρακάτω ςθμεία. A. Λίςτα προβλθµάτων Απαρικµιςτε οποιαδιποτε ςθµαντικά προβλιµατα που εςείσ και ο κεραπευόμενοσ ζχετε προςδιορίςει. Συνικωσ τα προβλιµατα προςδιορίηονται ςε διάφορουσ τομείσ (π.χ. ψυχολογικά/ψυχιατρικά ςυµπτϊµατα, διαπροςωπικά κζματα, επαγγελµατικά, ιατρικά, οικονοµικά ι νοµικά κζματα, ςτζγαςθ και ελεφκεροσ χρόνοσ). Οι λίςτεσ περιζχουν γενικά από 2 ζωσ 6 προβλιµατα, µερικζσ φορζσ μζχρι 8 µε 9. Περιγράψτε ςε ςυντοµία κακζνα από τα προβλιµατα. Αν το ζχετε κάνει προθγουμζνωσ ςτο ιςτορικό απλά αναφζρετε το πρόβλθμα. B. Θεραπευτικοί ςτόχοι Αναφζρετε τουσ κεραπευτικοφσ ςτόχουσ που ζχετε αναπτφξει ςε ςυνεργαςία με τον κεραπευόμενο. Γ. Θεραπευτικό πλάνο Συνδζοντασ τουσ κεραπευτικοφσ ςτόχουσ, το ιςτορικό, και τθν υπόκεςθ εργαςίασ ςασ, αναπτφξτε ςε ςυντοµία το κεραπευτικό ςασ πλάνο για τον ςυγκεκριµζνο κεραπευόμενο.

7 4. Πορεία τθσ κεραπείασ (περίπου 500 λζξεισ) Γενικζσ οδθγίεσ: Περιγράψτε τα βαςικά ςθμεία τθσ κεραπευτικισ πορείασ με βάςθ τα παρακάτω ςθμεία. Α. Θεραπευτικι ςχζςθ Αναφερκείτε ςτθ φφςθ και τθν ποιότθτα τθσ κεραπευτικισ ςχζςθσ, ςτα οποιαδιποτε προβλιµατα αντιµετωπίςατε, ςτο πϊσ αντιλθφκικατε αυτά τα προβλιµατα, και ςτο πϊσ τα επιλφςατε. Β. Θεραπευτικζσ παρεµβάςεισ, τεχνικζσ Περιγράψτε τρεισ βαςικζσ γνωςιακζσ ι ςυµπεριφορικζσ κεραπευτικζσ παρεµβάςεισ που χρθςιµοποιιςατε, παρζχοντασ µια επιχειρθµατολογία που να ςυνδζει αυτζσ τισ παρεμβάςεισ µε τουσ ςτόχουσ κεραπείασ του κεραπευόμενου και τθν υπόκεςθ εργαςίασ ςασ. Γ. Εµπόδια, δυςκολίεσ Αναφζρετε ζνα παράδειγµα για το πϊσ επιλφςατε ζνα εµπόδιο ςτθ κεραπεία. Περιγράψτε πωσ το αντιλθφκικατε, γιατί ςασ προζκυψε αυτό το εµπόδιο και ςθµειϊςτε τι κάνατε για να το επιλφςετε. Εάν δεν αντιµετωπίςατε οποιαδιποτε ςθµαντικά εµπόδια ςτθ κεραπεία, περιγράψτε ζνα παράδειγµα για το πϊσ αξοποιιςατε τισ δυνάµεισ του κεραπευόμενου ωσ κίνθτρο ςτθ διαδικαςία τθσ κεραπείασ. Δ. Ζκβαςθ Αναφζρετε ςε ςυντομία το αποτζλεςμα τθσ κεραπείασ επιςθμαίνοντασ τισ αλλαγζσ και τθν επίτευξθ των κεραπευτικϊν ςτόχων (αν ζχουν χρθςιμοποιθκεί ψυχομετρικά εργαλεία αναφερκείτε ςτισ ςχετικζσ μετριςεισ). Σε περίπτωςθ που θ κεραπεία δεν ζχει ολοκλθρωκεί περιγράψτε τθν πρόοδο μζχρι ςιμερα.

8