H δομή των Ηθικών Νικομαχείων

Transcript

1 H δομή των Ηθικών Νικομαχείων ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Διανοητική και Ηθική Απετή Δηηηῆο δὴ ηῆο ἀξεηῆο νὔζεο, ηῆο κὲλ δηαλνεηηθῆο ηῆο δὲ ἠζηθῆο, ἡ κὲλ δηαλνεηηθὴ ηὸ πιεῖνλ ἐθ δηδαζθαιίαο ἔρεη θαὶ ηὴλ γέλεζηλ θαὶ ηὴλ αὔμεζηλ, δηόπεξ ἐκπεηξίαο δεῖηαη θαὶ ρξόλνπ, ἡ δ ἠζηθὴ ἐμ ἔζνπο πεξηγίλεηαη, ὅζελ θαὶ ηνὔλνκα ἔζρεθε κηθξὸλ παξεθθιῖλνλ ἀπὸ ηνῦ ἔζνπο. Η απνδεηθηέα ζέζε: νη εζηθέο αξεηέο δελ ππάξρνπλ κέζα καο εθ θύζεσο μ νὗ θαὶ δῆινλ ὅηη νὐδεκία ηῶλ ἠζηθῶλ ἀξεηῶλ θύζεη ἡκῖλ ἐγγίλεηαη Παξαδείγκαηα πνπ ζηεξίδνπλ ηελ απνδεηθηέα ζέζε νὐζὲλ γὰξ ηῶλ θύζεη ὄλησλ ἄιισο ἐζίδεηαη, νἷνλ ὁ ιίζνο θύζεη θάησ θεξόκελνο νὐθ ἂλ ἐζηζζείε ἄλσ θέξεζζαη, νὐδ ἂλ κπξηάθηο αὐηὸλ ἐζίδῃ ηηο ἄλσ ῥηπηῶλ, νὐδὲ ηὸ πῦξ θάησ, νὐδ ἄιιν νὐδὲλ ηῶλ ἄιισο πεθπθόησλ ἄιισο ἂλ ἐζηζζείε. Οὔη ἄξα θύζεη νὔηε παξὰ θύζηλ ἐγγίλνληαη αἱ ἀξεηαί, ἀιιὰ πεθπθόζη κὲλ ἡκῖλ δέμαζζαη αὐηάο, ηειεηνπκέλνηο δὲ δηὰ ηνῦ ἔζνπο. ΕΝΟΤΗΤΑ 2

2 Η ηθική απετή καλλιεπγείται με την ηθική ππάξη Σρεηηθά κε όζα έρνπκε κέζα καο εθ θύζεσο: Η δπλάκεη θαη ελεξγείᾳ θαηάζηαζε ζηηο θπζηθέο ηδηόηεηεο ηνπ αλζξώπνπ Ἔηη ὅζα κὲλ θύζεη ἡκῖλ παξαγίλεηαη, ηὰο δπλάκεηο ηνύησλ πξόηεξνλ θνκηδόκεζα, ὕζηεξνλ δὲ ηὰο ἐλεξγείαο ἀπνδίδνκελ Παξαδείγκαηα από ηηο αλζξώπηλεο αηζζήζεηο (ὅπεξ ἐπὶ ηῶλ αἰζζήζεσλ δῆινλ νὐ γὰξ ἐθ ηνῦ πνιιάθηο ἰδεῖλ ἢ πνιιάθηο ἀθνῦζαη ηὰο αἰζζήζεηο ἐιάβνκελ, ἀιι ἀλάπαιηλ ἔρνληεο ἐρξεζάκεζα, νὐ ρξεζάκελνη ἔζρνκελ) Σρεηηθά κε ηηο εζηθέο αξεηέο: Η δπλάκεη θαη ελεξγείᾳ θαηάζηαζε ζηηο αξεηέο ηὰο δ ἀξεηὰο ιακβάλνκελ ἐλεξγήζαληεο πξόηεξνλ, Αλαινγηθή αλαθνξά ζηηο ηέρλεο ὥζπεξ θαὶ ἐπὶ ηῶλ ἄιισλ ηερλῶλ Παξαδεηγκαηηθή / αλαινγηθή ζηήξημε ηεο ζέζεο ἃ γὰξ δεῖ καζόληαο πνηεῖλ, ηαῦηα πνηνῦληεο καλζάλνκελ, νἷνλ νἰθνδνκνῦληεο νἰθνδόκνη γίλνληαη θαὶ θηζαξίδνληεο θηζαξηζηαί νὕησ δὴ θαὶ ηὰ κὲλ δίθαηα πξάηηνληεο δίθαηνη γηλόκεζα, ηὰ δὲ ζώθξνλα ζώθξνλεο, ηὰ δ ἀλδξεῖα ἀλδξεῖνη. ΕΝΟΤΗΤΑ 3

3 Άιια επηρεηξήκαηα γηα ηε ζρέζε εζηθήο αξεηήο θαη εζηθήο πξάμεο Τν παξάδεηγκα ησλ λνκνζεηώλ: Η ζπκβνιή ηνπο ζηελ πνιηηηθή αγσγή ησλ πνιηηώλ κε ηνλ εζηζκό Μαξηπξεῖ δὲ θαὶ ηὸ γηλόκελνλ ἐλ ηαῖο πόιεζηλ νἱ γὰξ λνκνζέηαη ηνὺο πνιίηαο ἐζίδνληεο πνηνῦζηλ ἀγαζνύο, θαὶ ηὸ κὲλ βνύιεκα παληὸο λνκνζέηνπ ηνῦη ἐζηίλ, ὅζνη δὲ κὴ εὖ αὐηὸ πνηνῦζηλ ἁκαξηάλνπζηλ, θαὶ δηαθέξεη ηνύηῳ πνιηηεία πνιηηείαο ἀγαζὴ θαύιεο. Οη ιόγνη θαη ε πνηόηεηα ηνπ εζηζκνύ θαζνξίδνπλ ηελ επίθηεηε ηδηόηεηα Ἔηη ἐθ ηῶλ αὐηῶλ θαὶ δηὰ ηῶλ αὐηῶλ θαὶ γίλεηαη πζα ἀξεηὴ θαὶ θζείξεηαη, ὁκνίσο δὲ θαὶ ηέρλε ἐθ γὰξ ηνῦ θηζαξίδεηλ θαὶ νἱ ἀγαζνὶ θαὶ θαθνὶ γίλνληαη θηζαξηζηαί. Ἀλάινγνλ δὲ θαὶ νἰθνδόκνη θαὶ νἱ ινηπνὶ πάληεο ἐθ κὲλ γὰξ ηνῦ εὖ νἰθνδνκεῖλ ἀγαζνὶ νἰθνδόκνη ἔζνληαη, ἐθ δὲ ηνῦ θαθῶο θαθνί. Απαξαίηεηνο ν δάζθαινο γηα ηελ ππόδεημε ηνπ νξζνύ εζηζκνύ Εἰ γὰξ κὴ νὕησο εἶρελ, νὐδὲλ ἂλ ἔδεη ηνῦ δηδάμνληνο, ἀιιὰ πάληεο ἂλ ἐγίλνλην ἀγαζνὶ ἢ θαθνί. ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Σε όιεο ηηο πεξηζηάζεηο ηεο θαζεκεξηλήο δσήο καο δηαπηζηώλεηαη ε ζεκαζία ηεο ζηθήο πξάμεο γηα ηελ απόθηεζε ηεο εζηθήο αξεηήο. Παξαδείγκαηα πνπ επηβεβαηώλνπλ όηη νη ελέξγεηεο άζθεζεο / ν εζηζκόο νδεγνύλ ζηε δηακόξθσζε ησλ κόληκσλ ζηνηρείσλ ηνπ ραξαθηήξα Οὕησ δὴ θαὶ ἐπὶ ηῶλ ἀξεηῶλ ἔρεη πξάηηνληεο γὰξ ηὰ ἐλ ηνῖο ζπλαιιάγκαζη ηνῖο πξὸο ηνὺο ἀλζξώπνπο γηλόκεζα νἳ κὲλ δίθαηνη νἳ δὲ ἄδηθνη, πξάηηνληεο δὲ ηὰ ἐλ ηνῖο δεηλνῖο θαὶ ἐζηδόκελνη θνβεῖζζαη ἢ ζαξξεῖλ νἳ κὲλ ἀλδξεῖνη νἳ δὲ δεηινί. Ὁκνίσο δὲ θαὶ ηὰ πεξὶ ηὰο ἐπηζπκίαο ἔρεη θαὶ ηὰ πεξὶ ηὰο ὀξγάο νἳ κὲλ γὰξ ζώθξνλεο θαὶ πξνη γίλνληαη, νἳ δ ἀθόιαζηνη θαὶ ὀξγίινη, νἳ κὲλ ἐθ ηνῦ νὑησζὶ ἐλ αὐηνῖο ἀλαζηξέθεζζαη, νἳ δὲ ἐθ ηνῦ νὑησζί. Οη έμεηο πξνθύπηνπλ από Καὶ ἑλὶ δὴ ιόγῳ ἐθ ηῶλ ὁκνίσλ ἐλεξγεηῶλ αἱ ἕμεηο γίλνληαη. Δηὸ δεῖ

4 ηνλ εζηζκό ηὰο ἐλεξγείαο πνηὰο ἀπνδηδόλαη θαηὰ γὰξ ηὰο ηνύησλ δηαθνξὰο ἀθνινπζνῦζηλ αἱ ἕμεηο. Η παηδαγσγηθή αμία ηνπ εζηζκνύ Οὐ κηθξὸλ νὖλ δηαθέξεη ηὸ νὕησο ἢ νὕησο εὐζὺο ἐθ λέσλ ἐζίδεζζαη, ἀιιὰ πάκπνιπ, κιινλ δὲ ηὸ πλ. ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Η πξαγκάησζε ηεο εζηθήο αξεηήο ζπλεπάγεηαη επραξίζηεζε γηα ηνλ άλζξσπν. Τα ζπλαηζζήκαηα ηεο εδνλήο ή ηεο ιύπεο από ηηο πξάμεηο καο απνδεηθλύνπλ ηε δηακόξθσζε ἕμεσλ - Παξαδείγκαηα Σεκεῖνλ δὲ δεῖ πνηεῖζζαη ηῶλ ἕμεσλ ηὴλ ἐπηγηλνκέλελ ἡδνλὴλ ἢ ιύπελ ηνῖο ἔξγνηο ὁ κὲλ γὰξ ἀπερόκελνο ηῶλ ζσκαηηθῶλ ἡδνλῶλ θαὶ αὐηῷ ηνύηῳ ραίξσλ ζώθξσλ, ὁ δ ἀρζόκελνο ἀθόιαζηνο, θαὶ ὁ κὲλ ὑπνκέλσλ ηὰ δεηλὰ θαὶ ραίξσλ ἢ κὴ ιππνύκελόο γε ἀλδξεῖνο, ὁ δὲ ιππνύκελνο δεηιόο. Σπζρεηηζκόο ηεο εζηθήο αξεηήο κε ηα ζπλαηζζήκαηα Σπκπέξαζκα. Πεξὶ ἡδνλὰο γὰξ θαὶ ιύπαο ἐζηὶλ ἡ ἠζηθὴ ἀξεηή δηὰ κὲλ γὰξ ηὴλ ἡδνλὴλ ηὰ θαῦια πξάηηνκελ, δηὰ δὲ ηὴλ ιύπελ ηῶλ θαιῶλ ἀπερόκεζα. Ο ξόινο ηεο αγσγήο ζηε δηακόξθσζε ησλ κόληκσλ ζηνηρείσλ ηνπ ραξαθηήξα καο. Δηὸ δεῖ ἦρζαί πσο εὐζὺο ἐθ λέσλ, ὡο ὁ Πιάησλ θεζίλ, ὥζηε ραίξεηλ ηε θαὶ ιππεῖζζαη νἷο δεῖ ἡ γὰξ ὀξζὴ παηδεία αὕηε ἐζηίλ. ΕΝΟΤΗΤΑ 6 Η αξεηή θαζηζηά ηνλ άλζξσπν ηθαλό λα εθηειέζεη ην πξννξηζκέλν γη απηόλ έξγν. Η αξεηή γεληθά σο ηδηόηεηα πνπ θαζηζηά Δεῖ δὲ κὴ κόλνλ νὕησο εἰπεῖλ, ὅηη ἕμηο, ἀιιὰ θαὶ πνία ηηο. Ῥεηένλ νὖλ ὅηη πζα ἀξεηή, νὗ ἂλ ᾖ ἀξεηή, αὐηό ηε εὖ ἔρνλ ἀπνηειεῖ θαὶ

5 ηνλ θνξέα ηεο ηέιεην θαη ηθαλό ζηελ ηέιεηα επηηέιεζε ηνπ έξγνπ ηνπ ηὸ ἔξγνλ αὐηνῦ εὖ ἀπνδίδσζηλ, Παξαδείγκαηα νἷνλ ἡ ηνῦ ὀθζαικνῦ ἀξεηὴ ηόλ ηε ὀθζαικὸλ ζπνπδαῖνλ πνηεῖ θαὶ ηὸ ἔξγνλ αὐηνῦ ηῇ γὰξ ηνῦ ὀθζαικνῦ ἀξεηῇ εὖ ὁξῶκελ. Ὁκνίσο ἡ ηνῦ ἵππνπ ἀξεηὴ ἵππνλ ηε ζπνπδαῖνλ πνηεῖ θαὶ ἀγαζὸλ δξακεῖλ θαὶ ἐλεγθεῖλ ηὸλ ἐπηβάηελ θαὶ κεῖλαη ηνὺο πνιεκίνπο. Η αξεηή ζηνλ άλζξσπν είλαη ε έμε πνπ ηνλ θαζηζηά αγαζό θαη ηθαλό λα επηηειέζεη ην δηθήο ηνπ πξναηξέζεσο έξγν ηνπ Εἰ δὴ ηνῦη ἐπὶ πάλησλ νὕησο ἔρεη, θαὶ ἡ ηνῦ ἀλζξώπνπ ἀξεηὴ εἴε ἂλ ἡ ἕμηο ἀθ ἧο ἀγαζὸο ἄλζξσπνο γίλεηαη θαὶ ἀθ ἧο εὖ ηὸ ἑαπηνῦ ἔξγνλ ἀπνδώζεη. Εηζάγεηαη εξσηεκαηηθά ε δηεξεύλεζε ηεο εηδνπνηνύ δηαθνξάο ηνπ νξηζκνύ ηεο αξεηήο Πῶο δὲ ηνῦη ἔζηαη, ὧδ ἔζηαη θαλεξόλ, ἐὰλ ζεσξήζσκελ πνία ηίο ἐζηηλ ἡ θύζηο αὐηῆο. ΕΝΟΤΗΤΑ 7 Η αξεηή βξίζθεηαη ζηε κεζόηεηα. Πξνζδηνξηζκόο ηεο έλλνηαο ηεο κεζόηεηαο. Τα θξηηήξηα δηαίξεζεο ησλ πξαγκάησλ λ παληὶ δὴ ζπλερεῖ θαὶ δηαηξεηῷ ἔζηη ιαβεῖλ ηὸ κὲλ πιεῖνλ ηὸ δ ἔιαηηνλ ηὸ δ ἴζνλ, θαὶ ηαῦηα ἢ θαη αὐηὸ ηὸ πξγκα ἢ πξὸο ἡκο

6 Τα θξηηήξηα πξνζδηνξηζκνύ ηεο έλλνηαο «κεζόηεηα». Αληηθεηκεληθά θξηηήξηα: «θαη αὐηὸ ηὸ πξγκα» Υπνθεηκεληθά θξηηήξηα: «πξὸο ἡκο» Λέγσ δὲ ηνῦ κὲλ πξάγκαηνο κέζνλ ηὸ ἴζνλ ἀπέρνλ ἀθ ἑθαηέξνπ ηῶλ ἄθξσλ, ὅπεξ ἐζηὶλ ἓλ θαὶ ηὸ αὐηὸ πζηλ, πξὸο ἡκο δὲ ὃ κήηε πιενλάδεη κήηε ἐιιείπεη ηνῦην δ νὐρ ἕλ, νὐδὲ ηαὐηὸλ πζηλ. Παξαδείγκαηα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ θαηαλόεζε ηνπ αληηθεηκεληθνύ θαη ηνπ ππνθεηκεληθνύ κέζνπ. Οἷνλ εἰ ηὰ δέθα πνιιὰ ηὰ δὲ δύν ὀιίγα, ηὰ ἓμ κέζα ιακβάλνπζη θαηὰ ηὸ πξγκα ἴζῳ γὰξ ὑπεξέρεη ηε θαὶ ὑπεξέρεηαη ηνῦην δὲ κέζνλ ἐζηὶ θαηὰ ηὴλ ἀξηζκεηηθὴλ ἀλαινγίαλ. Τὸ δὲ πξὸο ἡκο νὐρ νὕησ ιεπηένλ νὐ γὰξ εἴ ηῳ δέθα κλαῖ θαγεῖλ πνιὺ δύν δὲ ὀιίγνλ, ὁ ἀιείπηεο ἓμ κλο πξνζηάμεη ἔζηη γὰξ ἴζσο θαὶ ηνῦην πνιὺ ηῷ ιεςνκέλῳ ἢ ὀιίγνλ Μίισλη κὲλ γὰξ ὀιίγνλ, ηῷ δὲ ἀξρνκέλῳ ηῶλ γπκλαζίσλ πνιύ. Ὁκνίσο ἐπὶ δξόκνπ θαὶ πάιεο. Η επηινγή θαη ε επηδίσμε θάζε εηδηθνύ είλαη ε «ππνθεηκεληθή» κεζόηεηα Οὕησ δὴ πο ἐπηζηήκσλ ηὴλ ὑπεξβνιὴλ κὲλ θαὶ ηὴλ ἔιιεηςηλ θεύγεη, ηὸ δὲ κέζνλ δεηεῖ θαὶ ηνῦζ αἱξεῖηαη, κέζνλ δὲ νὐ ηὸ ηνῦ πξάγκαηνο ἀιιὰ ηὸ πξὸο ἡκο. ΕΝΟΤΗΤΑ 8 Όπσο ε ηέρλε, έηζη θαη ε εζηθή αξεηή ζηνρεύεη ζην κέζνλ. 1 ε πξνθείκελε: Αλ ε ηέρλε ζηνρεύεη ζην κέζνλ, ην νπνίν δηαθπιάζζεη ηελ ηειεηόηεηα ησλ έξγσλ Εἰ δὴ πζα ἐπηζηήκε νὕησ ηὸ ἔξγνλ εὖ ἐπηηειεῖ, πξὸο ηὸ κέζνλ βιέπνπζα θαὶ εἰο ηνῦην ἄγνπζα ηὰ ἔξγα (ὅζελ εἰώζαζηλ ἐπηιέγεηλ ηνῖο εὖ ἔρνπζηλ ἔξγνηο ὅηη νὔη ἀθειεῖλ ἔζηηλ νὔηε πξνζζεῖλαη, ὡο ηῆο κὲλ ὑπεξβνιῆο θαὶ ηῆο ἐιιείςεσο θζεηξνύζεο ηὸ εὖ, ηῆο δὲ κεζόηεηνο ζῳδνύζεο, νἱ δ ἀγαζνὶ ηερλῖηαη, ὡο ιέγνκελ, πξὸο ηνῦην βιέπνληεο ἐξγάδνληαη),

7 2 ε πξνθείκελε: αλ ε αξεηή ππεξέρεη από θάζε ηέρλε Σπκπέξαζκα: Η αξεηή ελδερνκέλσο ζηνρεύεη ζην κέζνλ ἡ δ ἀξεηὴ πάζεο ηέρλεο ἀθξηβεζηέξα θαὶ ἀκείλσλ ἐζηὶλ ὥζπεξ θαὶ ἡ θύζηο, ηνῦ κέζνπ ἂλ εἴε ζηνραζηηθή. Η κεζόηεηα αθνξά ηελ εζηθή αξεηή, όρη ηε δηαλνεηηθή Λέγσ δὲ ηὴλ ἠζηθήλ αὕηε γάξ ἐζηη πεξὶ πάζε θαὶ πξάμεηο, ἐλ δὲ ηνύηνηο ἔζηηλ ὑπεξβνιὴ θαὶ ἔιιεηςηο θαὶ ηὸ κέζνλ. ΕΝΟΤΗΤΑ 9 Σεκαληηθέο δηεπθξηλήζεηο γηα ην πεξηερόκελν ηεο έλλνηαο κεζόηεηα. H ππεξβνιή, ε έιιεηςε θαη ην κέζνλ εθαξκόδνπλ θαη ζηα ζπλαηζζήκαηα. Παξαδείγκαηα Οἷνλ θαὶ θνβεζῆλαη θαὶ ζαξξῆζαη θαὶ ἐπηζπκῆζαη θαὶ ὀξγηζζῆλαη θαὶ ἐιεῆζαη θαὶ ὅισο ἡζζῆλαη θαὶ ιππεζῆλαη ἔζηη θαὶ κιινλ θαὶ ἧηηνλ, θαὶ ἀκθόηεξα νὐθ εὖ Τν πξέπνλ / δένλ νξίδεη ην κέζνλ ησλ ζπλαηζζεκάησλ θαη κέζνλ είλαη ην γλώξηζκα ηεο αξεηήο ηὸ δ ὅηε δεῖ θαὶ ἐθ νἷο θαὶ πξὸο νὓο θαὶ νὗ ἕλεθα θαὶ ὡο δεῖ, κέζνλ ηε θαὶ ἄξηζηνλ, ὅπεξ ἐζηὶ ηῆο ἀξεηῆο. Τν ίδην ηζρύεη θαη γηα ηηο πξάμεηο Ὁκνίσο δὲ θαὶ πεξὶ ηὰο πξάμεηο ἔζηηλ ὑπεξβνιὴ θαὶ ἔιιεηςηο θαὶ ηὸ κέζνλ. Αλεπηζύκεηεο νη αθξόηεηεο ζηα πάζε θαη ζηηο πξάμεηο, επηζπκεηή ε κεζόηεηα Ἡ δ ἀξεηὴ πεξὶ πάζε θαὶ πξάμεηο ἐζηίλ, ἐλ νἷο ἡ κὲλ ὑπεξβνιὴ ἁκαξηάλεηαη θαὶ ςέγεηαη θαὶ ἡ ἔιιεηςηο, ηὸ δὲ κέζνλ ἐπαηλεῖηαη θαὶ θαηνξζνῦηαη ηαῦηα δ ἄκθσ ηῆο ἀξεηῆο. Σπκπέξαζκα: ε αξεηή Μεζόηεο ηηο ἄξα ἐζηὶλ ἡ ἀξεηή, ζηνραζηηθή γε

8 είλαη έλα είδνο κεζόηεηαο. νὖζα ηνῦ κέζνπ. ΕΝΟΤΗΤΑ 10 Οξηζκόο ηεο αξεηήο. Τν θαθό θαη ην ιάζνο γίλνληαη κε πνιινύο ηξόπνπο ην εζηθό θαη νξζό κε έλαλ Ἔηη ηὸ κὲλ ἁκαξηάλεηλ πνιιαρῶο ἔζηηλ (ηὸ γὰξ θαθὸλ ηνῦ ἀπείξνπ, ὡο νἱ Ππζαγόξεηνη εἴθαδνλ, ηὸ δ ἀγαζὸλ ηνῦ πεπεξαζκέλνπ), ηὸ δὲ θαηνξζνῦλ κνλαρῶο (δηὸ θαὶ ηὸ κὲλ ῥᾴδηνλ ηὸ δὲ ραιεπόλ, ῥᾴδηνλ κὲλ ηὸ ἀπνηπρεῖλ ηνῦ ζθνπνῦ, ραιεπὸλ δὲ ηὸ ἐπηηπρεῖλ) θαὶ δηὰ ηαῦη νὖλ ηῆο κὲλ θαθίαο ἡ ὑπεξβνιὴ θαὶ ἡ ἔιιεηςηο, ηῆο δ ἀξεηῆο ἡ κεζόηεο ἐζζινὶ κὲλ γὰξ ἁπιῶο, παληνδαπῶο δὲ θαθνί. Ο πιήξεο νξηζκόο ηεο αξεηήο Ἔζηηλ ἄξα ἡ ἀξεηὴ ἕμηο πξναηξεηηθή, ἐλ κεζόηεηη νὖζα ηῇ πξὸο ἡκο, ὡξηζκέλῃ ιόγῳ θαὶ ὧ ἂλ ὁ θξόληκνο ὁξίζεηελ. Μεζόηεο δὲ δύν θαθηῶλ, ηῆο κὲλ θαζ ὑπεξβνιὴλ ηῆο δὲ θαη ἔιιεηςηλ θαὶ ἔηη ηῷ ηὰο κὲλ ἐιιείπεηλ ηὰο δ ὑπεξβάιιεηλ ηνῦ δένληνο ἔλ ηε ηνῖο πάζεζη θαὶ ἐλ ηαῖο πξάμεζη, ηὴλ δ ἀξεηὴλ ηὸ κέζνλ θαὶ εὑξίζθεηλ θαὶ αἱξεῖζζαη.