ΑΝΤΙΓΟΝΑ. Aπτίνες Ετερόφιλα αντιγόνα Ομάδες αίματος. M. Xριστοφίδου

Transcript

1 ΑΝΤΙΓΟΝΑ Antigens Ags Aπτίνες Ετερόφιλα αντιγόνα Ομάδες αίματος M. Xριστοφίδου

2 Laszlo Detre ( ) Oύγγρος γιατρός Μικροβιολόγος, στη Βουδαπέστη - Ags πρόδρομες μορφές των Abs???? 1903 καταλαβαίνει ότι είναι μόρια που προκαλούν την παραγωγή Abs - Δημοσιεύει έρευνα στα γαλλικά, με τον Ρώσο Metchnikoff & θέτει τον όρο Αντι-γόνο, ανοσο-γόνο Αντι-γόνο, είναι συνηρημένη λέξη του όρου, αντισωματο-γόνο Anti(body) gen

3 ΑΝΤΙΓΟΝΟ Χημική ένωση διαγείρει Β, Τ -λεμφοκύτταρα σε ειδική ανοσολογική απόκριση μέσω υποδοχέων (Igs, ΤCR) Ειδική ανοσολογική απόκριση? Β-λεμφοκύτταρα ειδικά αντισώματα χυμική ανοσία Τ-λεμφοκύτταρα ειδικά Τ- λεμφοκύτταρα κυτταρική ανοσία Συνεργασία χυμικής & κυτταρικής ανοσίας

4

5 Aντιγόνα συνδέονται ειδικά με τα προϊόντα ανοσολογικής απόκρισης - ειδικά αντισώματα, abs - ειδικά Τ-λεμφοκύτταρα

6

7 ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΥΠΟΔΟΧΕΑ - ΠΡΟЇΟΝΤΟΣ

8 ΚΥΤΤΑΡΑ ΜΝΗΜΗΣ

9 Βασικές ιδιότητες αντιγόνου Ανοσογόνο Συνδέεται Eιδικά με τα προϊόντα ανοσολογικής απόκρισης Ορισμός αντιγόνου Λειτουργικός Αντιγονική ικανότητα, αναφέρεται σε σχέση με συγκεκριμένο είδος οργανισμού

10 Λευκωματίνη κουνελιού δεν είναι αντιγόνο Λευκωματίνη κουνελιού είναι αντιγόνο Αρ. μορίων φυσικών ή συνθετικών που είναι αντιγόνα για ένα μεγαλοοργανισμό είναι πολύ μεγάλος > δισεκατομμύριο

11 Χημική σύσταση Μεγαλομοριακή ένωση, πρωτεΐνη, πολυσακχαρίτης Καθοριστικές ομάδες - Δραστικές περιοχές επιφάνειας αντιγόνου - Τμήματα 4-8 αμινοξέων, 3-6 σακχάρων - Κατευθύνουν σύνθεση ειδικών αντισωμάτων Αντισώματα που παράγονται αντιδρούν ειδικά με τις καθοριστικές ομάδες του Ag

12 Καθοριστική ομάδα μικρό μέγεθος 4-8 αμινοξέα, 3-6 σάκχαρα συμπληρωματική θέσης σύνδεσης αντισωμάτων «κλειδί & κλειδαριά» διαστάσεις 25 x 11 x x 17 x 6.5 A MB

13 Ανοσουπερέχουσα ομάδα 1 σάκχαρο ή 1 αμινοξύ > μεγαλύτερη συνδετική ικανότητα με το αντίσωμα Συνήθως τελικό σάκχαρο η αμινοξύ η μεσαίο μόριο, στερεοδιατακτικά εκτίθεται στο περιβάλλον

14 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΔΕΣΜΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ ΥΔΡΟΦΟΒΟΙ ΔΕΣΜΟΙ Van der Waals

15

16 Απτίνες Μικρομοριακές ενώσεις ΕΠ Δεν είναι ανοσογόνες εκλύουν ανοσολογική απόκριση μόνο αν συνδεθούν με πρωτεΐνες φορείς καθοριστική ομάδα Αντιδρούν με τα προϊόντα ανοσολογικής απόκρισης ειδικά abs

17

18 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑ Ξένο Χημική σύσταση αντιγόνου Μέγεθος Πολυπλοκότητα της στερεοδομής μορίου

19 Ξένο ως προς συγκεκριμένο οργανισμό χημικές ενώσεις ίδιες δεν προκαλούν ανοσολογική απόκριση Μεγάλη!!! φυλογενετική απόσταση Μεγάλη!!! ανοσολογική απόκριση

20 Λευκωματίνη Λευκωματίνη ινδόχοιρο ~ Λευκωματίνη χήνας πρόβατο Λευκωματίνη χήνας γαλοπούλα ~

21 Μερικές φορές ανοσολογική απόκριση για Αgs με μικρές χημικές διαφορές μεταξύ ατόμων του ΙΔΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ Ι. μεταμόσχευση κυττάρων/ιστών(mch) από σε άλλο με διαφορετικά αντιγόνα ιστοσυμβατότητας προκαλεί κυτταρική ανοσολογική απόκριση, απόρριψη μοσχεύματος ΙІ. αν οι αλλότυποι της IgG ανοσοσφαιρίνης ενός δοθούν σε άλλο με διαφορετικούς IgG αλλοτύπους θα δράσουν ως αντιγόνα

22 Μη μικροβιακά αντιγόνα χορηγούμενα από άνθρωπο σε άνθρωπο, που ενδιαφέρουν την ιατρική : - Αgs ΜCH μεταμόσχευση ιστών η οργάνων - Ags Α Β & Rhesus της επιφάνειας των ερυθρών μετάγγιση αίματος

23 Παθολογικές καταστάσεις - αυτοάνοσα νοσήματα Aνοσολογική απόκριση χημικών ενώσεων του ίδιου οργανισμού - Ρευματοειδής αρθρίτιδα αυτοαντισώματα IgG ανοσοσφαιρίνης. - Ερυθηματώδης λύκος αυτοαντισώματα DNA κυττάρων.

24 Χημική σύσταση αντιγόνου Πρωτεΐνες, υδατάνθρακες καλά αντιγόνα Λίπη, νουκλεϊνικά οξέα ασθενή αντιγόνα * * αν συνδεθούν με πρωτεΐνη φορέα, ως απτίνη καλά αντιγόνα

25 Μέγεθος Αg / Πολυπλοκότητα στερεοδομής μορίου σωματιδιακά Αgs μεγέθους, πολλές διαφορετικές καθοριστικές ομάδες βακτήρια ιοί μεγαλομοριακές πρωτεΐνες διότι αιμοσφαιρίνη, αιμοκυανίνη ισχυρά αντιγόνα αντιγόνα ΜΒ παραλαμβάνονται από ΑPC (μακροφάγα, δενδριτικά) Τ-λεμφοκύτταρα μικρομοριακές ενώσεις, διαφεύγουν τη σύλληψη από APC, ασθενή αντιγόνα B-λεμφοκύτταρα

26 Καθοριστικοί παράγοντες αντιγονικότητας εμβολίου Οδός ανοσοποίησης Δόση αντιγόνου Σχήμα ανοσοποίησης Χρήση ανοσοενισχυτικών ουσιών

27 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ

28 Σωματιδιακά αντιγόνα - βακτήρια, ιοί προκαλούν εύκολα παραγωγή abs - ενδοδερμικά - υποδόρια - ενδομυϊκά Διαλυτές πρωτεΐνες & υδατάνθρακες προκαλούν δύσκολα παραγωγή abs - αρκετές δόσεις Ag - καθορισμένο χρονικό διάστημα - χρήση ανοσοενισχυτικών ουσιών - adjuvant

29 Ανοσοενισχυτικές ουσίες, adjuvant Χορηγούνται με το Ag για της ανοσολογικής απόκρισης εμβολίων - LPS - Νεκρά κύτταρα Bordetella pertussis - Μυκοβακτηρίδια - Freud s adjuvant πλήρες complete νεκρά κύτταρα M. tuberculosis, γαλάκτωμα νερού και λαδιού ατελές incomplete γαλάκτωμα νερού και λαδιού Aυξάνουν ανοσολογική απόκριση προάγοντας λειτουργία μακροφάγων (ΑPC) T- λεμφοκυττάρων CD4, (επικουρικά helper)

30 ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ - Αgs Τ- λεμφοκύτταρα, TCR Τ Cell Receptor Τ-cell antigens Πεπτίδιo (πρωτοταγής δομή) ΑPC Μεταβολισμός αντιγόνου

31 ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Α ΑΓΟΥΣ ΔΟΜΗΣ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ ΤCR

32 Β- λεμφοκύτταρα (Ιgs) B cell antigens - όλα χημικά μόρια (τριτοταγής δομή) ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Γ ΤΑΓΟΥΣ ΔΟΜΗΣ Β-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΑ Θυμοεξαρτώμενα Ag πρωτεΐνες καλά αντιγόνα Θυμοανεξάρτητα Ag LPS, υδατάνθρακες ασθενή αντιγόνα

33 Θυμοεξαρτώμενα Αgs διεγείρουν τα Β-λ προς παραγωγή αντισωμάτων με την παρουσία Τ-επικουρικών, helper, CD4 Πρωτεΐνες Παράγονται Abs, κυρίως ΙgG, μνήμη

34 Θυμοανεξάρτητα αντιγόνα ( LPS, υδατάνθρακες ) - Διεγείρουν ά μ ε σ α Β-λ, χωρίς τη συνεργασία Τ-λ - Αποτελούνται από μία επαναλαμβανόμενη καθοριστική ομάδα ///-///-/// - Προκαλούν κυρίως παραγωγή IgM δεν έχει ανοσολογική μνήμη μιτογόνα πολυκλωνικοί διεγέρτες παράγουν abs χωρίς συγκεκριμένη ειδικότητα

35 ΕΤΕΡΟΦΙΛΑ ΑΝΤΙΓΟΝΑ Αντιγόνα πανομοιότυπα μεταξύ τους κοινές καθοριστικές ομάδες προέρχονται από οργανισμούς ταξινομικά άσχετουs - ζώα - φυτά - μικροοργανισμούς

36 Ετερόφιλα αντιγόνα διασταυρούμενες αντιδράσεις Πολυσακχαριδικό αντιγόνο β-αιμολυτικού Str ομάδος Α Γλυκοπρωτεΐνη βαλβίδων μυοκαρδίου Παθογένεια ρευματικού πυρετού 2-3 εβδομάδες μετά λοίμωξη β-αιμολυτικού Str ομάδος Α

37 ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Αντιγόνα του συστήματος ΑΒΟ γλυκοσφιγγολιπίδια μεμβράνη ερυθρών από εμβρυική ζωή ενδοθηλιακά & επιθηλιακά κύτταρα εκκρίσεις σίελος, γαστρικό υγρό, αμνιακό υγρό, ιδρώτας, σπέρμα Αλληλόμορφα γονίδια, συστήματος ΑΒΟ εντοπίζονται στο χρωμόσωμα 9

38 Α, Β Ags πρόδρομη ουσία Η τελικό σάκχαρο, Ν-acetylogalactosamine, galactose ολιγοσακχαρίτης σε όλα ερυθρά σφιγγολιπίδιο η κεραμίδιο στη μεμβράνη ερυθρού Α γονίδιο Α GALNAC τρανσφεράση Β >> Β GAL >> Η >> Η FUC >>

39

40 6 γονότυποι 4 ομάδες

41 Φυσικά αντισώματα αντι Α αντι Β IgM Συγκολλούν ερυθρά με αντίστοιχα αντιγόνα Διασταυρούμενη αντίδραση (βακτήρια εντέρου) Ανιχνεύονται C μετά την γέννηση Ο τίτλος βαθμιαία πρώτους μήνες ζωής παράλληλα με τον αποικισμό του εντέρου

42

43

44 ΣΥΣΤΗΜΑ RHESUS Αντιγονικό σύστημα μεμβράνης ερυθρών, περιγράφηκε 40 χρόνια μετά ΑΒΟ Ερυθρά Macaccus rhesus κoυνέλι αντισώματα αντισώματα + ερυθρά ανθρώπου συγκολλήσεις 80-85% Παρατήρηση ερυθρά Macaccus rhesus / ανθρώπου κοινό αντιγόνο Rhesus Rh

45 Γνωστά 33 αντιγόνα συστήματος Rhesus Πρωτεΐνες, δεν έχουν χαρακτηρισθεί επαρκώς Περισσότερα ασθενή αντιγόνα σπάνια πρόβλημα μεταγγίσεις Πολλά εμφανίζουν διασταυρούμενες αντιδράσεις Κωδικοποιούνται από γονίδια χρωμόσωμα 1

46 Ανεξάρτητα 33 Ags Rh στον έλεγχο συμβατότητος αίματος μετάγγιση ερυθρών Rh (+) αν φέρουν το αντιγόνο D Rh (+) DD, Dd Rh (-) Rh (-) dd

47 ABO Rh (-) άτομα δεν ανιχνεύονται φυσικά αντι Rh Αρ. μορίων συστήματος Rh ~12000 /ερυθρό x 40 μικρότερος του ΑΒΟ

48 Α. Μητέρα Rh (-) κυοφορεί Rh (+) έμβρυο 1ο, 2ο

49 Β. Αν η μητέρα έχει ασυμβατότητα Rh και >> ΑΒΟ μητέρα Ο (Ο/Ο), Rh- αντι-α, αντι-β έμβρυο A (Α/Ο), Rh+ Αποφεύγεται ευαισθητοποίηση Γ. Πρόληψη ευαισθητοποίησης αντι-d αντισώματα Αποφεύγεται ευαισθητοποίηση

50 Where the Antigens αre?