Ανοσιακή απάντηση Αικατερίνη Ταράση

Transcript

1 Ανοσιακή απάντηση Αικατερίνη Ταράση ιευθύντρια Τµ. Ανοσολογίας- Ιστοσυµβατότητας Γ.Ν.Α.. " Ο Ευαγγελισµός"

2 ανοσιακή απάντηση είναι το σύνολο των πολύπλοκων διεργασιών µε τις οποίες ο οργανισµός (ξενιστής) αναγνωρίζει και αντιµετωπίζει - τους εισβάλοντες µικροοργανισµούς - γενικότερα κάθε ουσία παρουσιάζεται ως ξένη και δυνητικά επικίνδυνη ξεκινά όταν το ανοσιακό σύστηµα έλθει σε επαφή µε το αντιγόνο (ανοσογόνο)

3 αντιγόνα είναι µόρια (συνήθως πρωτεΐνικά ή πολυσακχαριδικά) που βρίσκονται πάνω στα παθογόνα (µικρόβια, ιοί, µύκητες, παράσιτα) µη «ίδια» κύτταρα (αλλοαντιγόνα) άλλες ουσίες τοξίνες χηµικά φάρµακα ξένα µόρια (π.χ. splinters) οργανισµός αναγνωρίζει και καταστρέφει τα κύτταρα που φέρουν τα αντιγόνα αυτά

4 ανοσολογική ανοχή (αυτοανοχή) βασική ιδιότητα του ανοσιακού συστήµατος να αναγνωρίζει, να απαντά και να εξαλείφει το ξένο/επικίνδυνο αναγνωρίζει και ανέχεται το «ίδιο» διαταραχές στην επαγωγή ανοχής αυτοανοσία και αυτοάνοσα νοσήµατα

5 άµυνα έναντι των ξένων εισβολέων περιλαµβάνει τους µηχανισµούς φυσικής ή µη ειδικής ανοσοαπάντησης (innate/natural/native/non-specific immunity) επίκτητης ή ειδικής ανοσοαπάντησης (acquired/adaptive/specific immunity) φυλογενετικά - φυσική ανοσία αποτελεί το παλαιότερο αµυντικό σύστηµα - ειδική ανοσία εξελίχθηκε αργότερα

6

7 φυσική ανοσοαπάντηση στρέφεται έναντι δοµών, οι οποίες είναι κοινές σε οµάδες µικροβίων (PAMPs - Pathogen-Associated Molecular Patterns) έναντι προϊόντων αποπτωτικών ή κατεστραµµένων κυττάρων (DAMPs - Danger-Associated Molecular Patterns)

8 κύρια χαρακτηριστικά φυσικής ανοσοαπάντησης οαπάντησης έχει ικανότητα να ενεργοποιεί δραστικούς µηχανισµούς που θα καταστρέψουν το παθογόνο άµεσα αποτελεί την πρώτη γραµµή άµυνας του οργανισµού έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει δοµές κοινές σε πολλούς µικροοοργανισµούς, οι οποίες δεν ανευρίσκονται στον µακροοργανισµό (άνθρωπο) δεν διεγείρει αντιδράσεις αυτοανοσίας εκλύεται πάντα µε την ίδια ένταση (µεγίστη)

9 κύρια χαρακτηριστικά φυσικής ανοσοαπάντησης οαπάντησης ηαπάντησηείναιανεξάρτητη από τη παρουσία του αντιγόνου (βασίζεται σε δοµές που προϋπάρχουν) δεν έχει ειδικότητα για το αντιγόνο δεν υπάρχει ανοσολογική µνήµη έχει ικανότητα να ενεργοποιεί και να καθορίζει τον τύπο (Τ1 ήτ2) της ειδικής ανοσιακής απάντησης

10 κύρια χαρακτηριστικά ειδικής ανοσοαπάντησης οαπάντησης ειδικότητα (specificity) ετερογένεια (diversity) ανοσολογική µνήµη (memory) κλωνική εξάπλωση (clonal expansion) εξειδίκευση (specialization) καταστολή & οµοιόσταση (contraction & homeostasis)

11 ειδικότητα (specificity) είναι η µεγάλη εκλεκτικότητα που χαρακτηρίζει τα προϊόντα της ειδικής ανοσοαπάντησης αντιδρούν µόνο µε το αντιγόνο που προκάλεσε την παραγωγή τους µε ουσίες συγγενείς προς αυτό (διασταυρούµενες αντιδράσεις)

12 ετερογένεια (diversity) είναι η ποικιλία των κυττάρων και των κυτταρικών προϊόντων που συµµετέχουν στην ειδική ανοσοαπάντηση ανάλογα µε το αντιγόνο που την προκάλεσε υπολογίζεται ότι το ανοσιακό σύστηµα ενόςατόµου µπορεί να διακρίνει διαφορετικούς αντιγονικούς καθοριστές

13 ανοσολογική µνήµη (memory) ιδιότητα των κυττάρων του ανοσιακού συστήµατος να διατηρούν την ανάµνηση του αντιγόνου το οποίο προκάλεσε την παραγωγή τους ταχύτερη και ισχυρότερη αντίδραση σε κάθε νέα επαφή µε το ίδιο αντιγόνο (δευτερογενής αντίδραση)

14 κλωνική εξάπλωση (clonal expansion) αύξηση του αριθµού των λεµφοκυττάρων που εκφράζουν πανοµοιότυπους υποδοχείς για ένα αντιγόνο (δηλ. ανήκουν στον ίδιο κλώνο) συµβαδίζοντας έτσι µε ταταχέως πολλαπλασιαζόµενα παθογόνα

15 εξειδίκευση (specialization) προκαλεί ανοσοαπαντήσεις που παρέχουν την βέλτιστη άµυνα έναντι των διαφορετικών παθογόνων

16 καταστολή & οµοιόσταση (contraction & homeostasis) όλες οι φυσιολογικές ανοσοαπαντήσεις εξασθενίζουν µε την πάροδο του χρόνου µετά την αντιγονική διέγερση ανοσιακό σύστηµα επιστρέφει στην βασική κατάσταση ηρεµίας (οµοιόσταση)

17 δραστικοί µηχανισµοί ειδικής ανοσοαπάντησης µηχανισµοί εξαρτώµενοι από αντισώµατα (χυµική ανοσοαπάντηση) εξουδετέρωση εξωκυτταρίων µικροβίων µικροβιακών προϊόντων (τοξίνες) µηχανισµοί εξαρτώµενοι από κύτταρα (κυτταρική ανοσοαπάντηση) κάθαρση ενδοκυτταρίων παθογόνων κυττάρων µολυσµένων από ιούς καρκινικών κυττάρων ξένων µοσχευµάτων

18 δίκτυο κυτταροκινών σηµαντικό ρόλο και στα δύο σκέλη της ανοσοαπάντησης παίζουν τα επίπεδα των κυτταροκινών

19 φάσεις ειδικής ανοσοαπάντησης διακρίνεται σε 3 κυρίως φάσεις: 1) επαγωγική φάση: περιλαµβάνει την επεξεργασία και παρουσίαση του αντιγόνου από τα APCs προκειµένου να αναγνωρισθούν από τα Τ λεµφοκύτταρα 2) κεντρική φάση: περιλαµβάνει την ενεργοποίηση, τον πολλαπλασιασµό (κλωνική εξάπλωση) και την διαφοροποίηση των λεµφοκυττάρων σε δραστικά και µνηµονικά κύτταρα 3) δραστική φάση: χαρακτηρίζεται από την παραγωγή ειδικών αντισωµάτων και ευαισθητοποιηµένων Τ λεµφοκυττάρων µε σκοπό την εξουδετέρωση του Ag

20

21 διαδικασίες θετικής και αρνητικής επιλογής

22 τελικό αποτέλεσµα θετικής και αρνητικής επιλογής το ρεπερτόριο των ώριµων Τ κυττάρων που εγκαταλείπουν το θύµο έχουν MHC-περιορισµό (MHC restriction) ανοχή στα «ίδια» αντιγόνα (αυτοανοχή - self tolerance)

23 MHC περιορισµός CD8+ Τ κύτταρα κυτταροτοξικά αναγνωρίζουν το αντιγόνο σε σχέση µε MHC τάξης Ι µόρια CD4+ T κύτταρα βοηθητικά/επαγωγικά αναγνωρίζουν το αντιγόνο σε σχέση µε MHC τάξης ΙΙ µόρια

24 επεξεργασία του αντιγόνου αναγνώριση του ξένου αντιγόνου από τα Τ κύτταρα απαιτεί µια σειρά µεταβολικών φαινοµένων οι αντιγονικές πρωτεΐνες που είναι συνήθως ευµεγέθη και πολύπλοκα µόρια να διασπασθούν σε µικρά πεπτίδια

25 ενδογενής και εξωγενής οδός ο τρόπος εισόδου ενός αντιγόνου στο κύτταρο καθορίζει την οδό επεξεργασίας και παρουσίασης

26 ενδογενή αντιγόνα ιϊκές, βακτηριακές ή νεοπλασµατικές πρωτεΐνες που συντίθενται εντός του κυττάρου επεξεργάζονται στο κυτταρόπλασµα συνδέονται µε MHC τάξης Ι µόρια παρουσιάζονται στα CD8+ Τ κύτταρα (κυτταροτοξικά)

27 εξωγενή αντιγόνα επεξεργάζονται στα διαµερίσµατα ενδοσωµάτων/λυσοσωµάτων συνδέονται µε MHC τάξης ΙΙ µόρια παρουσιάζονται στα CD4+ Τ κύτταρα (βοηθητικά/επαγωγικά)

28 ενεργοποίηση των Τ λεµφοκυττάρων Τ-λεµφοκύτταρο πυροδοτείται από την αναγνώριση του αντιγόνου που παρουσιάζεται µέσα αντιγόνο TcR MHC στη θήκη των MHC µορίων από τον Τ κυτταρικό υποδοχέα (τριµοριακό σύµπλεγµα) APC

29 πρωτεϊνικά αντιγόνα τα οποία διέρχονται τους επιθηλιακούς φραγµούς συλλαµβάνονται από άωρα DC και οδηγούνται στους λεµφαδένες αντιγόνα που εισέρχονται µέσω της κυκλοφορίας συλλαµβάνονται από DC στο αίµα και τους λεµφαδένες

30 ωρίµανση των δενδριτικών κυττάρων PAMPs DAMPs

31 ενεργοποίηση των Τ κυττάρων όταν ένα παρθένο Τ κύτταρο λάβει: - πρώτο µήνυµα αναγνωρίσει το συγκεκριµένο Ag υπό τη µορφή του τριµοριακού συµπλέγµατος - δεύτερο µήνυµα µέσω της αλληλοεπίδρασης των συνδιεγερτικών µορίων (διασύνδεση του Β7 (CD80/CD86) στην επιφάνεια των DC µε τοcd28 στην επιφάνεια των Τ κυττάρων) ενεργοποιείται και επάγεται η παραγωγή κυτταροκινών και υποδοχέων τους

32 ενεργοποίηση των Τ κυττάρων - IL-2 που παράγεται από τα ενεργοποιηµένα Τ κύτταρα έχει αυτοκρινή δράση και οδηγεί σε κλωνική εξάπλωση αντιγονο-ειδικών κλώνων - IL-2 που παράγεται από τα Τ κύτταρα αλλά και από τα APCs διεγείρει τη διαφοροποίηση των Τ κυττάρων σε δραστικά και µνηµονικά Τ κύτταρα

33 δραστικά Τ κύτταρα εγκαταλείπουν τους λεµφαδένες και µέσω της κυκλοφορίας φθάνουν στο σηµείο της λοίµωξης ή της φλεγµονής ορισµένα CD4+ Th κύτταρα παραµένουν στους λεµφαδένες και παρέχουν βοήθεια στα Β κύτταρα, προκειµένου αυτά να διαφοροποιηθούν σε κύτταρα που παράγουν ειδικά αντισώµατα συναντούν το αντιγόνο για το οποίο είναι ειδικά αντιδρούν µε αυτό µε τελικόσκοπότην εξουδετέρωση του

34 δραστικοί µηχανισµοί της κυτταρικής ανοσοαπάντησης - δραστικοί µηχανισµοί της κυτταρικής ανοσοαπάντησης - είδος των κυττάρων που συµµετέχουν σε αυτούς εξαρτώνται από είδος εντόπιση των παθογόνων

35 ανοσοαπάντηση έναντι µικροβίων που παραµένουν εντός των φαγοσωµάτων διαµεσολαβείται από τα CD4+ Th1 κύτταρα - αναγνωρίζουν µικροβιακά αντιγόνα - ενεργοποιούν τα µακροφάγα ώστε να καταστρέψουν τους φαγοκυτταρωθέντες µικροοργανισµούς

36 ενεργοποίηση των µακροφάγων γίνεται µέσω παραγωγής IFN-γ και διασύνδεσης CD40L-CD40 διεγείρει την φλεγµονή και την αποκατάσταση των κατεστραµµένων ιστών συνεργασία µεταξύ Τλεµφοκυττάρων και µακροφάγων αντικατοπτρίζει τη σύνδεση φυσικής και επίκτητης ανοσίας κυρίως µέσω της έκκρισης κυτταροκινών

37 επιβραδυνόµενου τύπου υπερευαισθησία (delayed-type hypersensitivity) Τ κυτταροεξαρτώµενη ενεργοποίηση των µακροφάγων και η επακόλουθη φλεγµονή οδηγούν σε ιστική καταστροφή αντίδραση σχετίζεται µε την ιστοπαθολογία - της λοίµωξης - των αυτοανόσων νοσηµάτων

38 ανοσοαπάντηση έναντι εξωκυτταρίων αντιγόνων (έλµινθες,αλλεργιογόνα) διαµεσολαβείται από τα CD4+ Th2 κύτταρα, τα οποία παράγουν IL-4, IL-5 & IL-13 IL-4 και IL-13 προάγουν την ισοτυπική µεταστροφή και την παραγωγή IgE αντισωµάτων - συνδέονται στους έλµινθες διευκολύνουν την φαγοκυττάρωσή τους (οψωνίνες) - προκαλούν αποκοκκίωση των µαστοκυττάρων και φλεγµονή IL-5 ενεργοποιεί άµεσα τα ηωσινόφιλα - απελευθερώνουν το περιεχόµενο των κοκκίων τους καταστρέφει το περίβληµα τωνελµίνθων αλλά και τους ιστούς του ξενιστή

39 ανοσοαπάντηση από CD4+ Th17 κύτταρα χαρακτηρίζεται από - έκκριση IL-17 - επαγωγή φλεγµονώδους αντίδρασης πλούσιας σε ουδετερόφιλα πιθανόν συµµετέχει στην άµυνα έναντι ορισµένων παθογόνων προκαλεί ιστική καταστροφή σε αυτοάνοσα νοσήµατα

40 ανοσοαπάντηση έναντι ενδοκυτταρίων παθογόνων ανοσοαπάντηση έναντι παθογόνων που µολύνουν και πολλαπλασιάζονται στο κυτταρόπλασµα διαφόρων τύπων κυττάρων (π.χ. ιικά αντιγόνα) διαµεσολαβείται από τα CD8+ κυτταροτοξικά T λεµφοκύτταρα (CTLs) - καταστρέφουν τα µολυσµένα κύτταρα - εκριζώνουν τις εστίες της λοίµωξης

41 CTLs κυτταροτοξικότητα επιτελείται µέσω της εξωκύτωσης των κοκκίων, τα οποία απελευθερώνουν περφορίνη και κοκκιοένζυµα (granzymes) κοκκιοένζυµα εισέρχονται στο κυτταρόπλασµα των κυττάρων-στόχων, µε την βοήθεια της περφορίνης, και επάγουν τους µηχανισµούς της απόπτωσης τα ενεργοποιηµένα CTLs εκφράζουν επίσης τον FasL, ο οποίος συνδεόµενος µε τονfas στην επιφάνεια των κυττάρων-στόχων επάγει την απόπτωσή τους

42 κυτταρική ανοσοαπάντηση στη φυσική ανοσία αντιπροσωπεύεται κυρίως από τα φυσικά κυτταροκτόνα κύτταρα (ΝΚ) συµβάλλουν στην άµυνα έναντι ιών και ενδοκυτταρίων µικροβίων

43 οµοιόσταση µετά την εξουδετέρωση του Ag από τα δραστικά κύτταρα, οι Τ κυτταρικές απαντήσεις εξασθενούν, προκειµένου το ανοσιακό σύστηµα ναεπανέλθει σε κατάσταση ηρεµίας > 95% των CD8+ Τ κυττάρων πεθαίνουν µε απόπτωση λόγω έλλειψης ερεθισµάτων φυσιολογικά παρέχονται από αντιγόνο κυτταροκίνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της φλεγµονώδους απάντησης

44

45 χυµική ανοσοαπάντηση χυµική ανοσοαπάντηση ξεκινά µε την αναγνώριση του Ag από τα ειδικά Β λεµφοκύτταρα (λαµβάνει χώρα στα περιφερικά λεµφικά όργανα) το αντιγόνο συνδέεται στους µεµβρανικούς υποδοχείς IgM και IgD των παρθένων Β κυττάρων και τα ενεργοποιεί

46 ενεργοποίηση των Β λεµφοκυττάρων οδηγεί στον πολλαπλασιασµό (κλωνική εξάπλωση) στην διαφοροποίηση σε - πλασµατοκύτταρα (που εκκρίνουν αντισώµατα δηλ. ανοσοσφαιρίνες) - µνηµονικά Β κύτταρα o o ζουν για πολλά χρόνια απαντούν ταχέως σε κάθε επακόλουθη επαφή µε το ίδιο αντιγόνο

47 φάσεις χυµικής ανοσοαπάντησης ορισµένα πλασµατοκύτταρα µεταναστεύουν από τα περιφερικά λεµφικά όργανα στον µυελό των οστών ζουν για χρόνια παράγουν χαµηλά επίπεδα αντισωµάτων τα οποία παρέχουν άµεση προστασία από τα εισβάλοντα παθογόνα που αναγνωρίζονται από αυτά

48 φάσεις χυµικής ανοσοαπάντησης Β κύτταρα αρχίζουν να παράγουν άλλες τάξεις ανοσοσφαιρινών (εκτός των IgM και IgD) (µεταστροφή ισοτύπου της βαρειάς αλυσίδας των ανοσοσφαιρινών) επιλέγονται και πολλαπλασιάζονται επιλεκτικά τα ενεργοποιηµένα εκείνα Β λεµφοκύτταρα, που συνδέουν το αντιγόνο µε µεγαλύτερη χηµική συγγένεια (ωρίµανση χηµικής συγγένειας)

49 πρωτογενής & δευτερογενής χυµική ανοσοαπάντηση πρωτογενής ανοσοαπάντηση οφείλεται στην ενεργοποίηση παρθένων Β κυττάρων δευτερογενής ανοσοαπάντηση προκύπτει από τη διέγερση κλώνων µνηµονικών κυττάρων δευτερογενής ανοσοαπάντηση - αναπτύσσεται ταχύτερα - παράγονται µεγαλύτερες ποσότητες αντισωµάτων επαναλαµβανόµενη έκθεση σε πρωτεϊνικά αντιγόνα αυξάνει ισοτυπική µεταστροφή ωρίµανση χηµικής συγγένειας

50 θυµοεξαρτώµενα αντιγόνα (TD) αντισωµατικές απαντήσεις έναντι πρωτεϊνικών αντιγόνων απαιτούν την βοήθεια των CD4+ Th κυττάρων τα οποία αναγνωρίζουν επίσης το αντιγόνο θυµοανεξάρτητα αντιγόνα(ti) αντισωµατικές απαντήσεις έναντι αντιγόνων µε επαναλαµβανόµενες δοµές (πολυσακχαρίτες, λιπίδια) δεν απαιτούν βοήθεια από τα CD4+ Th κύτταρα

51 θυµοεξαρτώµενη ενεργοποίηση των Β κυττάρων ενεργοποιηµένα Th κύτταρα εκφράζουν µεµβρανικές πρωτεΐνες(cd40l) και κυτταροκίνες διασύνδεση του CD40L µε τοcd40 στην επιφάνεια των Β κυττάρων καθώς και των κυτταροκινών µε τουςσυνδέτεςτους διεγείρει τον πολλαπλασιασµό και την διαφοροποίηση των Β κυττάρων µεταστροφή ισοτύπου της βαρειάς αλυσίδας των ανοσοσφαιρινών και ωρίµανση χηµικής συγγένειας λαµβάνουν χώρα µόνο στις θυµοεξαρτώµενες ανοσοαπαντήσεις έναντι πρωτεϊνικών αντιγόνων

52 δραστικοί µηχανισµοί της χυµικής ανοσοαπάντησης κυκλοφορούντα αντισώµατα (ανοσοσφαιρίνες) διαλυτές γλυκοπρωτεΐνες παράγονται από βραχύβια ή µακρόβια πλασµατοκύτταρα (προέρχονται από την ενεργοποίηση παρθένων ή µνηµονικών Β κυττάρων) συνδέονται µε αντιγόνα ευρισκόµενα στο αίµα, στα ιστικά υγρά ή στις κυτταρικές µεµβράνες την εξουδετέρωση των ειδικών αντιγόνων ή των µικροοργανισµών που φέρουν τα αντιγόνα αυτά

53 δραστικοί µηχανισµοί της χυµικής ανοσοαπάντησης όλες οι τάξεις των ανοσοσφαιρινών (µε εξαίρεσητηνigd) έχουν διπλή λειτουργία: αναγνωρίζουν και συνδέουν το ειδικό αντιγόνο επάγουν την θανάτωση των µικροοργανισµών ή την αποµάκρυνση των σχηµατιζοµένων ανοσοσυµπλεγµάτων µέσω ενεργοποίησης των δραστικών µηχανισµών

54 δραστικές λειτουργίες των αντισωµάτων εξουδετέρωση µικροβίων και τοξινών οψωνίνωση φαγοκυττάρωση µικροβίων που έχουν καλυφθεί µε αντίσωµα ADCC ενεργοποίηση του συµπληρώµατος

55 εξουδετέρωση µικροβίων και τοξινών από τα αντισώµατα συνδεόµενα µε µικροβιακές δοµές παρεµποδίζουν - αλληλοεπίδραση των µικροβίων µε κυτταρικούς υποδοχείς - µόλυνση των κυττάρων του ξενιστή αναστέλλουν την εξάπλωση των µικροβίων από ένα µολυσµένο κύτταρο σε γειτονικά µη µολυσµένα κύτταρα εµποδίζουν την σύνδεση των τοξινών στα κύτταρα αναστολή της παθολογικής τους δράσης

56 οψωνίνωση φαγοκυττάρωση µικροβίων που έχουν καλυφθεί µε αντίσωµα µέσω διασύνδεσης του Fc τµήµατος του αντισώµατος µε τονfc υποδοχέα των φαγοκυττάρων διασύνδεση αυτή µεταφέρει µηνύµατα διεγείρουν τη µικροβιοκτόνο δράση των φαγοκυττάρων

57 αντισωµατοεξαρτώµενη µέσω κυττάρων κυτταροτοξικότητα (Antibody-Dependent Cell-mediated Cytotoxicity - ADCC)

58 ενεργοποίηση του συµπληρώµατος ανοσοσυµπλέγµατα (µε IgG και IgM) ενεργοποιούν την κλασσική οδό του συµπληρώµατος µε τα εξής επακόλουθα: άµεση λύση των µικροβίων µέσω σχηµατισµού του MAC (Membrane Attack Complex) οψωνίνωση, κυρίως µέσω διασύνδεσης µε τον παράγοντα C3b και επακόλουθη φαγοκυττάρωση επαγωγή φλεγµονής µέσω των παραγοµένων αναφυλατοξινών (C3a & C5a) διαλυτοποίηση και κάθαρση των ανοσοσυµπλεγµάτων περαιτέρω ενίσχυση της χυµικής ανοσοαπάντησης

59 ρύθµιση της ανοσιακής απάντησης φύση της ανοσιακής απάντησης (ποιοτικά και ποσοτικά) καθορίζεται από φύση, δόση και οδό χορήγησης του αντιγόνου APCs γενετικό υπόστρωµα τουατόµου τυχόν προηγούµενη έκθεση στο ίδιο αντιγόνο

60 ρυθµιστικοί µηχανισµοί της ανοσοαπάντησης ανοσοαπάντηση, όπωςόλαταβιολογικάσυστήµατα, υπόκειται σε ρυθµιστικούς µηχανισµούς αποσκοπούν στην επαναφορά του ανοσιακού συστήµατος σε κατάσταση ηρεµίας, όταν η απαντητικότητα στο αντιγόνο που την προκάλεσε δεν είναι πλέον επιθυµητή (οµοιόσταση) απόπτωση φαίνεται ότι είναι ο κύριος µηχανισµός για την καταστολή τόσο της χυµικής όσο και της κυτταρικής ανοσοαπάντησης

61 άλλοι ρυθµιστικοί µηχανισµοί της ανοσοαπάντησης (Ι) αντισώµατα µέσω σχηµατισµού ανοσοσυµπλεγµάτων ρυθµιστικά Τ κύτταρα (Tregs) καταστέλλουν την ανοσοαπάντηση µέσω παραγωγής κατασταλτικών κυτταροκινών (IL-10, TGF-β) δικτύου ιδιοτύπων-αντι αντι-ιδιοτύπωνιδιοτύπων

62 άλλοι ρυθµιστικοί µηχανισµοί της ανοσοαπάντησης (ΙΙ) νευροενδοκρινικό σύστηµα (ιδιαίτερα τα κορτικοστεροειδή καταστέλλουν τις Th1 απαντήσεις και την ενεργοποίηση των µακροφάγων) γενετικοί παράγοντες που περιλαµβάνουν γονίδια εντός ή εκτός της MHC περιοχής επηρεάζουν το επίπεδο της ανοσιακής απάντησης και την ευαισθησία στις λοιµώξεις

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75