ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 1301 «ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Ε ΕΞΑΜΗΝΟΥ» 11η ιάλεξη: «Οργάνωση µαθήµατος Φυσικής Αγωγής» ρ. Χασάνδρα Μαρία, Λέκτορας
Θέµατα που θα αναλυθούν Οργάνωση χρόνου Οργάνωση οµάδων Οργάνωση χώρου Κριτήρια για χωρισµό οµάδων Οργάνωση αθλητικού υλικού Ασφάλεια κατά την εξάσκηση
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΟΝΟΥ Όσο περισσότερο χρόνο οι µαθητές είναι δραστήριοι ενεργοί τόσο αποτελεσµατικότερη είναι η διδασκαλία (Wragg, 1993). Άλλο απασχοληµένοι και άλλο ενεργοί Μικρή διαθέσιµη χρονική διάρκεια του µαθήµατος Σηµαντική η σωστή οργάνωση χρόνου
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΟΝΟΥ Αρχές Καθιέρωση αποτελεσµατικών ρουτινών Ξεκάθαρες συµπεριφορικές προσδοκίες που υποστηρίζονται από στρατηγικές ελέγχου Συµµετοχή των µαθητών στη διανοµή και τακτοποίηση του αθλητικού υλικού Σύντοµες και ξεκάθαρες οδηγίες Πρόβλεψη σηµείων που µπορεί να φέρουν καθυστέρηση και και σχεδιασµός για µείωση χρόνου µετάβασης από άσκηση σε άσκηση, ουρές για εκτέλεση ασκήσεων και αναµονής.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΟΝΟΥ Ισορροπία µεταξύ: Α. χρόνου που απαιτείται για αποτελεσµατική εξάσκηση δεξιοτήτων και τεχνικών και για σκέψη συζήτηση για µάθηση Β. χρόνου που οι µαθητές ξοδεύουν σε δεξιότητες που ήδη ξέρουν (ανία) και χρόνου σε άσκοπες συζητήσεις
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΡΟΝΟΥ Συνηθισµένο λάθος άπειρων ΚΦΑ είναι η υπερβολική αφιέρωση χρόνου σε οδηγίες για εκτέλεση ασκήσεων Προτεινόµενος χρόνος σε µια διδακτική ώρα για οδηγίες ανά ηλικία 6 ετών: 9 λεπτά 10 ετών: 15 λεπτά 14 ετών: 21 λεπτά 18 ετών: 27 λεπτά
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑ ΩΝ Η εξάσκηση σε οµάδες αναπτύσσει πνευµατικά και κοινωνικά τους µαθητές Fisher (1995) Η οργάνωση σε οµάδες από µόνη της δεν έχει απαραίτητα όλα τα πλεονεκτήµατα που θα αναφερθούν. Ο ΚΦΑ πρέπει να αφιερώσει χρόνο για να µάθουν οι µαθητές να συνεργάζονται αποτελεσµατικά µε άλλους αναπτύσσοντάς τους δεξιότητες όπως: πώς να µιλάνε, πώς να ακούνε, πώς να συνεργάζονται και πώς να εναλλάσσονται.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑ ΩΝ Πλεονεκτήµατα της εξάσκησης σε οµάδες: Συνεργασία Μαθαίνει ο ένας από τον άλλο Εµπλοκή όλων των µαθητών Μειώνεται το στίγµα της αποτυχίας Ρυθµίζουν τον ρυθµό µάθησης µόνοι τους Μαθαίνουν να σέβονται τις δυνατότητες και αδυναµίες των άλλων Εξυπηρετεί σε περίπτωση έλλειψης υλικού Βελτιώνει την ικανότητα λήψης αποφάσεων οµαδικά Εστιάζει ταυτόχρονα στη διαδικασία και αποτέλεσµα Αποτελεσµατική σε δραστηριότητες λύσης προβλήµατος Εµπλέκει τους µαθητές στη λύση διαφωνιών
Θέµα για συζήτηση ή µελέτη Ποια τα κριτήρια που θα βασιστείτε για να αποφασίσετε πόσα άτοµα θα έχουν οι οµάδες των µαθητών.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΟΜΑ ΩΝ Μέγεθος οµάδας Το µέγεθος της οµάδας εξαρτάται από: 1. Το είδος της δραστηριότητας 2. Τον στόχο του µαθήµατος 3. Το διαθέσιµο αθλητικό υλικό και χώρο 4. Ευρύτερους εκπαιδευτικούς στόχους
Tέννις Πινγκ Πόνγκ: 1-2-4-µπαλαντέρ Οµαδικά: 1 2 2+ Μεγάλες οµάδες: κοινωνικότητα στρατηγικές Μικρότερες οµάδες: συµµετοχή και δραστηριότητα Μικρά παιδιά µικρές οµάδες, σταδιακή αύξηση µελών οµάδας, εναλλαγή ρόλων στην οµάδα
Όταν ο κύριος στόχος δεν είναι η εκµάθηση εξάσκηση αλλά η κοινωνική αλληλεπίδραση, η επικοινωνία, η επίλυση προβληµάτων, και η αξιολόγηση τότε σύµφωνα µε τον Kagan (1988) κάποια σχήµατα οµάδων είναι προτιµότερα (4).
Παραδείγµατα για εφαρµογή Σχεδιάστε οµάδα µε 3-4-5 άτοµα και σηµειώστε όλες τις γραµµές επικοινωνίας µεταξύ τους.
Κριτήρια για χωρισµό οµάδων Ικανότητα (όταν η άσκηση είναι ανταγωνιστική) Φύλο (µικτές οµάδες σηµαίνει ισότητα?) Ηλικία αναπτυξιακά γκρουπ. Φιλία (κουτσοµπολιό, ίδιο φύλο, κάποιοι θα µείνουν έξω). Τυχαία (όταν η σύσταση της οµάδας δεν παίζει ρόλο, όταν γίνεται για να µάθουν να αποδέχονται τους άλλους). Όχι αρχηγοί που διαλέγουν οµάδα.
Τυχαία οµαδοποίηση Αριθµοί Χρώµα µατιών Αλφαβητικά Ηµεροµηνίες γέννησης Από ΚΦΑ Κ.ά.
Οργάνωση χώρου Καλή οργάνωση όταν ο χώρος είναι µικρός Ορίζω περιοχή που θα κινηθούν σε κάθε άσκηση Χωρισµός σε ζώνες Στα µικρά υπενθυµίζω συνέχεια Ανάλογα µε το άθληµα π.χ. ενόργανη γυµναστική ποδόσφαιρο Κώνοι-πιατάκια απαραίτητα Αυξοµείωση χώρου αυξοµείωση δυσκολίας άσκησης
Οργάνωση αθλητικού υλικού Συµβιβάζουµε αυτό που θέλουµε µε αυτό που µπορούµε να έχουµε οκιµάστε να κάνετε µια λίστα µε το τι χρειαζόσαστε από αθλητικό υλικό και χώρο για µάθηµα σε δηµοτικό σε γυµνάσιο σε λύκειο Μια λύση είναι να δουλεύουν σε οµάδες για οικονοµία υλικού Αν έχετε υλικό χρησιµοποιήστε το!! Αν υπάρχει υλικό δώστε στα παιδιά την ευκαιρία να επιλέγουν π.χ. µε ποια µπάλα ιατρική θα κάνουν ασκήσεις Πως θα το µοιράσετε στα παιδιά??
Ασφάλεια κατά την εξάσκηση Είναι το πρώτο που πρέπει να σκέφτεστε όταν σχεδιάζετε µάθηµα ασκήσεις δραστηριότητες!! Για κάθε ένα ρωτάτε είναι ασφαλές?
Γυµναστήριο Πάτωµα βρώµικο, υγρά, ζηµιές-φθορές, γλιστερό Καρέκλες τραπέζια- κ.ά. Μακριά από το χώρο που θα χρησιµοποιήσετε Όχι µε κάλτσες έξω από στρώµατα και ταπί Τα αθλητικά όργανα πολύζυγα στρώµατα είναι φθαρµένα? Βρώµικα? Σπασµένα? Βεβαιώσου ότι τα παιδιά ξέρουν πώς να χρησιµοποιήσουν κάποια αθλητικά όργανα (π.χ. οι σκυτάλες) Ο χώρος που τους έχεις ορίσει να εξασκηθούν µε κάποιο όργανο είναι επαρκής? Καρφιά σχοινιά κλπ είναι σταθερά? Κουτάκι πρώτων βοηθειών ξέρεις που είναι? Πώς να το χρησιµοποιήσεις?
Αυλή ή γήπεδο Είναι ασφαλής η µετάβαση αν είναι έξω ή µακριά από το σχολείο? Έχεις µαζί σου κουτί Α βοηθειών? Το δάπεδο είναι κατάλληλο (πέτρες-γυαλιάσπασίµατα-φουσκώµατα, λακκούβες, φύλλα, βροχή, πάγος κάµπιες? κλπ) Όρισε ρουτίνες για επιστροφή υλικού σε δρόµους χωράφια κλπ Όρισε όρια που θα κινούνται σε µεγάλους χώρους εξωτερικούς
Ενδυµασία, µαλλιά και αξεσουάρ Όχι χρυσαφικά ασηµικά κλπ Καλά ντυµένα το χειµώνα και ελαφρά το καλοκαίρι Περίεργα αθλητικά παπούτσια ψηλόσολαχαµηλόσολα κλπ Κορδόνια δεµένα Μαλλιά πολύ µακριά δεµένα
Μαθητές Ιδιαιτερότητες πρέπει να δηλώνονται και να ενηµερώνεστε (ασθένειες κ.α). Χαρτί γιατρού Οι ασθµατικοί πάντα µε το σπρέι τους Προθέρµανση-αποθεραπεία σε «βαριά» µαθήµατα Τα µάτια σου ραντάρ για να προλάβεις ή να εντοπίσεις γρήγορα πρόβληµα ασφάλειας Ενέπλεξε τους µαθητές στη διαδικασία της ασφαλούς εξάσκησης Ανέφερε κάθε περιστατικό τραυµατισµό στον υπεύθυνο του σχολείου και καταγραφή στο ειδικό βιβλίο.
Παραδείγµατα για εφαρµογή Σχεδιάστε την οργάνωση ενός µαθήµατος µε στόχο την ανάπτυξη της συνεργασίας, µέσα από παιχνίδια µε µπάλα, σε παιδιά Γ δηµοτικού.
Σχετική βιβλιογραφία Βασική Βιβλιογραφία Graham, G. (2001). Teaching children physical education: becoming a master teacher. Champaign, ILL: Human Kinetics. Kagan, S. (1994). Cooperative learning. San Clemente, Calif.: Kagan Cooperative Learning. Πρόσθετη Βιβλιογραφία Darst, P.W., & Zakrajsek, D., & Mancini, V.H. (1989). Analyzing physical education and sport instruction. Champaign Ill: Human Kinetics. Pettifor, B. (1999). Physical education methods for classroom teachers. Champaign, ILL: Human Kinetics.
Επίλογος Η οργάνωση του µαθήµατος από τον εκπαιδευτικό είναι εξίσου σηµαντική µε τις γνώσεις για το αντικείµενο που διδάσκει.