INTERNET - INTRANET - EXTRANET
H Αρχιτεκτονική των Internet, Intranet, Extranet Τα Internet, Intranet και Extranet είναι οι πιο δημοφιλείς πλατφόρμες Ηλεκτρονικού Εμπορίου. Το διαδίκτυο είναι η πιο κοινή πλατφόρμα για Β2C HΕ, το Intranet είναι η πιο κοινή πλατφόρμα για την εσωτερική διαχείριση μίας εταιρείας και το extranet είναι η πιο κοινή πλατφόρμα για Β2Β ΗΕ. Το κοινό πρωτόκολλο που παρέχει την απαιτούμενη δια-λειτουργικότητα μεταξύ των τριών είναι το TCP/IP. Ο ακόλουθος πίνακας παρουσιάζει τις διαφορές και ομοιότητες μεταξύ των τριών αυτών τεχνολογιών.
Τύπος Δικτύου Τυπικοί Χρήστες Πρόσβαση Τύπος Πληροφόρησης Internet Οποιοσδήποτε χρήστης με Πρόσβαση μεσω τηλεφώνου ή LAN Απεριόριστη δημόσια, χωρίς περιορισμούς Γενική, δημόσια και διαφημιστικού χαρακτήρα Intranet Εξουσιοδοτημένοι εταιρικοί υπάλληλοι. Ιδιωτική & περιορισμένη Ειδική, εταιρική και ιδιωτικής μορφής Extranet Εξουσιοδοτημένες ομάδες συνεργαζόμεν ων εταιρειών. Ιδιωτική, για εξουσιοδοτημένους εξωτερικούς συνεργάτες Διαμοιρασμένη μεταξύ εξουσιοδοτημένων συνεργαζόμενων ομάδων
Δίκτυα
Το Internet- Διαδίκτυο Το Internet είναι ένα δημόσιο δίκτυο παγκόσμιας εμβέλειας το οποίο παρέχει άμεση διασύνδεση σε οποιονδήποτε χρησιμοποιεί ένα τοπικό δίκτυο (Local Area Network - LAN) ή πάροχο υπηρεσιών σύνδεσης με το διαδίκτυο (Inter Service provider ISP). Το διαδίκτυο είναι ένα δίκτυο δημόσιας χρήσης το οποίο συνδέεται και δρομολογείται μέσω πυλών (gateways). Οι τελικοί χρήστες συνδέονται με παρόχους τοπικής πρόσβασης (LAN ή ISP), που συνδέονται με πάροχους υπηρεσιών Internet, με πάροχους πρόσβασης δικτύου και τελικά με τον δικτυακό κορμό του Internet. Εφόσον η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ελεύθερη σε όλους, είναι ευνόητο ότι υπάρχει έλλειψη ελέγχου η οποία μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα μία ακανόνιστη και ανεξέλεγκτη διάχυση της πληροφορίας. Οι χρήστες χρειάζονται αποτελεσματικές και εύχρηστες μηχανές αναζήτησης για να «ταξιδέψουν στην θάλασσα των πληροφοριών».
Το Intranet : Ένα διεπιχειρησιακό Σύστημα Παραδόσεων Ένα intranet-κλειστό εταιρικό δίκτυο, είναι είτε ένα τοπικό εταιρικό δίκτυο (LAN-Local Area Network), είτε ένα ευρύτερης εμβέλειας δίκτυο (WAN-Wide Area Network), το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνολογία του διαδικτύου και η ασφάλειά του εξαρτάται από ειδικούς μηχανισμούς και λογισμικό ασφαλείας (firewalls) που έχει αναπτύξει η ίδια η εταιρεία. Το Intranet συνδέει διάφορους εξυπηρετητές (servers), πελάτες (clients), βάσεις δεδομένων και προγράμματα εφαρμογών, όπως τα συστήματα Enterprise Resource Planning-ERP. Αν και τα ενδοεταιρικά αυτά δίκτυα έχουν αναπτυχθεί πάνω στο ίδιο πρωτόκολλο όπως και το διαδίκτυο, δηλ το TCP/IP, λειτουργούν σαν ιδιωτικά δίκτυα με περιορισμένη πρόσβαση. Μόνον εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι μπορούν να το χρησιμοποιούν. Τα Intranets περιορίζονται σε πληροφορίες σχετικές με την εταιρεία και περιέχουν αποκλειστικές και συχνά ιδιωτικές και ευαίσθητες πληροφορίες. Τα firewalls δημιουργούν ασπίδα προστασίας για τα intranet από μη-εξουσιοδοτημένους εξωτερικούς εισβολείς. Το Intranet μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βελτιώσει την επικοινωνία και τη συνεργασία μεταξύ εξουσιοδοτημένων υπαλλήλων, πελατών, προμηθευτών και άλλων εταιρικών εταίρων. Από τη στιγμή που επιτρέπει πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν απαιτεί καμία επιπρόσθετη εφαρμογή μισθωμένων δικτύων. Η ανοικτή του αρχιτεκτονική και η ευελιξία στην διασύνδεση με πολλαπλές εφαρμογές, αποτελούν πρωταρχικό στοιχείο και πλεονέκτημα των ενδοεταιρικών δικτύων. Τα Intranet προσφέρουν την κατάλληλη υποδομή για πολλές διεταιρικές εμπορικές εφαρμογές, όπως θα δούμε αργότερα.
Extranet Ένα extranet ή «διευρυμένο intranet» χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο TCP/IP του διαδικτύου, για να συνδέσει μεταξύ τους intranets ενδοεταιρικά δίκτυα που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες. Οι μεταδόσεις extranet συνήθως γίνονται μέσω του Internet, που προσφέρει μικρή διασφάλιση απορρήτου ή ασφάλεια μετάδοσης. Έτσι, όταν χρησιμοποιεί κανείς ένα extranet, καθίσταται αναγκαία η βελτίωση της ασφάλειας των συνδεδεμένων τμημάτων του Internet. Αυτό γίνεται δημιουργώντας σήραγγες διασφαλισμένων ροών δεδομένων, χρησιμοποιώντας κρυπτογραφία και αλγορίθμους εξουσιοδότησης. Το Internet με τεχνολογία σηράγγων είναι γνωστό σαν εικονικά ιδιωτικό δίκτυο (virtually private network-vpn). Τα extranets παρέχουν διασφαλισμένη συνδεσιμότητα ανάμεσα στα intranets μίας εταιρείας και στα intranets των επιχειρηματικών της εταίρων, σε προμηθευτές υλικών, σε οικονομικές υπηρεσίες, σε κυβερνητικές υπηρεσίες και σε πελάτες. Η πρόσβαση σε intranets συνήθως περιορίζεται από συμφωνίες των συνεργαζομένων μερών, ελέγχεται με ακρίβεια και είναι διαθέσιμη μόνο σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό. Το προστατευμένο περιβάλλον του extranet επιτρέπει τη συνεργασία μεταξύ ομάδων, το μοίρασμα πληροφοριών αποκλειστικά και την ανταλλαγή τους με ασφάλεια. Στο βαθμό που ένα extranet επιτρέπει τη σύνδεση ανάμεσα σε επιχειρήσεις μέσω του Internet, είναι μία ανοικτή και ευέλικτη πλατφόρμα, ικανή για διαχείριση αλυσίδας προμηθειών. Για να αυξήσουν τα επίπεδα της ασφάλειας πολλές εταιρείες δημιουργούν αντίτυπο των βάσεων δεδομένων που θέλουν να μοιραστούν με τους εμπορικούς τους εταίρους και τις διαχωρίζουν φυσικά από τα κανονικά τους intranets.
Οι κύριες εφαρμογές των intranets μπορούν να θεωρηθούν από τρεις σκοπιές : πρωτογενείς λειτουργίες περιοχές εφαρμογής λύσεις intranet για συγκεκριμένες επιχειρήσεις
Πρωτογενείς Λειτουργίες του Intranet. Ιστοσελίδες εταιριών / τμημάτων εταιριών και μεμονωμένες. Πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων : βάσεις δεδομένων βασισμένες στο web. Μηχανές αναζήτησης και κατάλογοι: υποβοηθούν την αναζήτηση που βασίζεται σε λέξεις-κλειδιά. Διαδραστική επικοινωνία : συζητήσεις, audio και τηλεσυνδιασκέψεις. Διανομή εγγράφων και ροή εργασίας: φόρτωση και δρομολόγηση εγγράφων βασισμένη στο web. Ομάδες εργασίας: κομψά e-mail και ηλεκτρονικοί πίνακες ανακοινώσεων κλπ. Τηλεφωνία : Τα Intranets αποτελούν τον τέλειο αγωγό για τηλεφωνία μέσω υπολογιστή. Ολοκλήρωση με εφαρμογές Ηλεκτρονικού Εμπορίου : διασύνδεση με ηλεκτρονικές πωλήσεις και αγορές). Extranet: Η σύνδεση γεωγραφικά απομεμακρυσμένων υποκαταστημάτων, πελατών και προμηθευτών σε εξουσιοδοτημένους τομείς intranet δημιουργεί πιο ικανοποιημένους πελάτες, πιο αποτελεσματικούς προμηθευτές και μειωμένα λειτουργικά έξοδα.
Περιοχές Εφαρμογής των Intranet Ηλεκτρονικό Εμπόριο: πωλήσεις και αγορές μπορούν να γίνουν online. Εξυπηρέτηση Πελατών: οι UPS, FedEX και άλλες πρωτοπόρες εταιρείες διαπίστωσαν ότι η πληροφόρηση σχετικά με τις αποστολές και τη διαθεσιμότητα προϊόντων συντελούν στη δημιουργία ικανοποιημένων πελατών. Μείωση του κύκλου του προϊόντος στην αγορά Μειωμένος χρόνος εμφάνισης του προϊόντος στην αγορά: η εύκολη πρόσβαση των διαφόρων ομάδων στη φάση σχεδιασμού ενός προϊόντος επιταχύνει την ομαδική εργασία. Ανταλλαγή γνώσεων: οι ιστοσελίδες μπορούν να βελτιώσουν την κοινή χρήση της γνώσης. Βελτιωμένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων και βελτιωμένες επιχειρησιακές διαδικασίες. Διαθεσιμότητα πληροφόρησης στους εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους. Εικονικοί Οργανισμοί: Η τεχνολογία του Web μεταξύ εταιρειών εξαλείφει τους φραγμούς που δημιουργεί η ασυμβατότητα της τεχνολογίας ανάμεσα σε επιχειρήσεις. Διανομή λογισμικού: με τη χρήση του εξυπηρετητή του ενδοεταιρικού δικτύου ως αποθήκης εφαρμογών, αποφεύγονται πολλά προβλήματα υποστήριξης και συντήρησης. Διαχείριση εγγράφων: Οι εργαζόμενοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε εικόνες, φωτογραφίες, διαγράμματα, χάρτες και άλλα έγγραφα, ανεξάρτητα από τον χώρο αποθήκευσής τους. Διαχείριση έργου: διευκολύνεται η διανομή των εγγράφων στους ενδιαφερόμενους και ο έλεγχος της προόδου του έργου. Εκπαίδευση: η ιστοσελίδα είναι μία πολύτιμη πηγή για παροχή γνώσης σε αρχάριους. Διευκόλυνση της διαδικασίας των συναλλαγών: Τα δεδομένα εισάγονται μέσω του intranet Web μόνο μία φορά και ο εσωτερικός έλεγχος μπορεί να εφαρμοστεί με συνέπεια σε όλο το σύστημα. Υποστήριξη διοικητικών διαδικασιών: η εσωτερική διαχείριση της παραγωγής, των αποθεμάτων, των αποστολών και της διανομής μπορεί να υποστηριχθεί με την σύνδεση όλων αυτών των λειτουργιών σε ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον το intranet και αυτές οι λειτουργίες μπορούν περαιτέρω να ενσωματωθούν σε extranets μεταξύ εμπορικών εταίρων (διεπιχειρησιακά δίκτυα).
Μελέτες Περιπτώσεων Εφαρμογής Intranet. FEDEX Εντοπισμός Εμπορευμάτων ΜΟΕΝ Σύνδεση με το ERP COMPAQ COMPUTER CORP To Intranet ως Σύμβουλος Επενδύσεων SILICON GRAPHICS INC Κοινή Χρήση Τεράστιων Εσωτερικών Δικτυακών Τόπων
Θέματα Ανάπτυξης Intranet Δυνατότητα κλιμάκωσης: Η ικανότητα αποτελεσματικής διεξαγωγής συναλλαγών θα πρέπει να εξασφαλίζεται όσο αυξάνει ο αριθμός των χρηστών. Διαλειτουργικότητα: Οι διάφορες εφαρμογές θα πρέπει να διακρίνονται από υψηλό βαθμό διαλειτουργικότητας μέσα στο δίκτυο. Δυνατότητα διαμόρφωσης: Οι προμηθευτές θα πρέπει να διαθέτουν μία ευρεία ποικιλία εξυπηρετητών για επιχειρήσεις, οι οποίοι να μπορούν εύκολα να διαμορφώνονται σύμφωνα με τις αλλαγές στις ανάγκες των επιχειρήσεων. Συμβατότητα: Η «οικογένεια» των εξυπηρετητών θα πρέπει όχι μόνο να πληροί τις απαιτήσεις για επέκταση της μορφοποίησης, αλλά επίσης να καλύπτει τις συνήθεις προδιαγραφές των βιομηχανιών. Ευκολία διαχείρισης: Τα συστήματα θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τα κύρια διοικητικά προβλήματα που αφορούν τη μορφοποίηση, τη διάγνωση προβλημάτων και την εγκατάσταση. Διαθεσιμότητα: Οι εξυπηρετητές μίας επιχείρησης πρέπει να είναι σε θέση να υποστηρίξουν δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδων προσβάσεις και συναλλαγές στον ελάχιστο χρόνο downtime. Αξιοπιστία: Η αξιοπιστία του hardware, η ακεραιότητα των δεδομένων, η ολοκλήρωση των συστημάτων μεταξύ τους καθώς και η εξάλειψη στο ελάχιστο της πιθανότητας λάθους, θεωρούνται πρωταρχικής σημασίας προϋποθέσεις. Δυνατότητα διανομής: Είτε πρόκειται για δύο είτε για τριών επιπέδων αρχιτεκτονική πελάτη - εξυπηρετητή, οι εξυπηρετητές της επιχείρησης θα πρέπει να ενσωματώνουν τους «πελάτες» κατάλληλα. Δυνατότητα συντήρησης: Θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης τυχόν προβλημάτων και άμεσης σύνδεσης με τους προμηθευτές ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο ο χρόνος που απαιτείται για πιθανές επιδιορθώσεις. Ευστάθεια: Θα πρέπει να εξασφαλίζεται οτι οι γρήγοροι ρυθμοί απαξίωσης στην τεχνολογία και στην αρχιτεκτονική των συστημάτων, θα πρέπει να προβλέπουν τον ελάχιστο δυνατό χρόνο για την αναβάθμιση των συστημάτων.
Extranets Βασικές Αρχές H προοπτική της Αγοράς των Extranets τα extranets αναμένεται να αποτελέσουν την πλατφόρμα επιλογής για περισσότερο από το 80% του Β2Β ΗΕ έως το 2002 Σχεδιασμός Extranets : Συντονισμός και Ασφάλεια Ολοκλήρωσή του με τα υπάρχοντα πληροφοριακά συστήματα των εταιρειών και τις βάσεις δεδομένων
Η Δομή των Extranets Τα extranet απαρτίζονται από μία ευρεία ποικιλία συστατικών και συμμετεχόντων και υπάρχουν αρκετά εναλλακτικά σενάρια μορφοποίησής τους. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα εσωτερικά εταιρικά δίκτυα (intranets), εξυπηρετητές Web, λογισμικό ασφαλείας (firewalls), πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου (ISPs), τεχνολογία σηράγγων (tunneling technology), λογισμικό διασύνδεσης (interface interface software) και εμπορικές εφαρμογές. Η αρχή της δημιουργίας σηράγγων (tunneling technology) είναι η βασική αρχή που καθιστά δυνατή την δημιουργία του extranet. Σημαίνει πιο αναλυτικά, την ασφαλή μεταγωγή στοιχείων διαμέσου του διαδικτύου, μέσω αναγνώρισης της ταυτότητας και της κρυπτογράφησης όλων των πακέτων ΙΡ. Υπάρχουν αρκετά πρωτόκολλα διαθέσιμα, αλλά το ΙΡ Security που προτείνει το ΙΕΤF (International Engineering Task Force) είναι από τα πιο δημοφιλή πρωτόκολλα
Οφέλη των Extranets 1. Βελτιωμένη επικοινωνία. Βελτιωμένη εσωτερική επικοινωνία. Βελτιωμένα κανάλια επιχειρηματικής συνεργασίας. Επιτυχημένο μάρκετινγκ, πωλήσεις και υποστήριξη πελατών. Υποστήριξη ομαδικών δραστηριοτήτων. 2. Ενίσχυση της παραγωγικότητας. Έγκαιρη πληροφόρηση. Μείωση του φόρτου πληροφόρησης. Παραγωγική συνεργασία μεταξύ των διαφόρων ομάδων εργασίας. Εκπαίδευση, ανάλογα με τις απαιτήσεις. 3. Βελτίωση επιχειρησιακών διαδικασιών. Μείωση του χρόνου διάθεσης του προϊόντος στην αγορά. Δυνατότητα ταυτόχρονης διαμόρφωσης. Χαμηλότερα κόστη σχεδιασμού και παραγωγής. Βελτίωση των πελατειακών σχέσεων. Νέες επιχειρησιακές ευκαιρίες.
Οφέλη των Extranets 4. Μείωση κόστους Μείωση σφαλμάτων. Βελτιωμένες συγκριτικές αγορές. Μείωση ταξιδιών και συναντήσεων. Μείωση των διοικητικών και λειτουργικών εξόδων. Εξάλειψη του κόστους έντυπης δημοσίευσης 5. Μετάδοση πληροφοριών Χαμηλόκοστη δημοσίευση. Αξιοποίηση των υπαρχόντων πληροφοριακών συστημάτων συμβατικής τεχνολογίας. Ευκολία στην συντήρηση και στην εφαρμογή του συστήματος μεταφοράς πληροφοριών. Κατάργηση της έντυπης δημοσίευσης και των ταχυδρομικών εξόδων
Εφαρμογές Extranets Η εφαρμογή των extranet μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ανά κλάδο επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι κλάδοι που εφαρμόζουν σε μεγάλο βαθμό τα extranet είναι εταιρείες παροχής πληροφοριών, εταιρείες υπολογιστών, εταιρείες παροχής οικονομικών υπηρεσιών, ο ταξιδιωτικός τομέας, βιομηχανίες παραγωγής προϊόντων, κτηματομεσιτικές εταιρείες και οι καταναλωτές
Εμπορικά Μοντέλα Εφαρμογών Extranets ΑΜP - Σύνδεση Πελατών Επιχείρησης για Πώληση Ανταλλακτικών GENERAL MOTORS Σύνδεση Περιπτέρων Αντιπροσώπων VHA INC- Σύνδεση με Προμηθευτές για Αγορές CSX TECHNOLOGY Εντοπίζει την φάση της αποστολής ADAPTEC INC Μείωση του Χρόνου Σχεδιασμού μέσω της Σύνδεσης με τους Προμηθευτές CATERPILLAR INC Μείωση του Χρόνου Ανάπτυξης των Προϊόντων μέσω Σύνδεσης με τους Προμηθευτές ΚΙNKO NKO S S INC Διασύνδεση των Υπαλλήλων της σε Παγκόσμιο Επίπεδο Το Εxtranet της FedEΧ βρίσκεται ενσωματωμένο σε αυτό της Cisco
Διοικητικά Ζητήματα Ο βασικός προβληματισμός των επιχειρήσεων σήμερα δεν είναι πλέον εάν θα εφαρμόσουν ένα intranet/extranet extranet, αλλά επικεντρώνεται στον τρόπο της βέλτιστης αξιοποίησής τους προς όφελος τους. Τα intranet/extranet extranet αποτελούν πλέον για πολλές επιχειρήσεις πραγματικότητα. Κατά συνέπεια, η διοίκηση μίας επιχείρησης θα πρέπει να εξετάσει προσεκτικά τη θέση της και τις ανάγκες της προτού προχωρήσει στα επιμέρους ζητήματα που προκύπτουν με την εγκατάσταση intranet/extranet extranet. Οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές που απευθύνονται στις επιχειρήσεις, ανακεφαλαιώνονται στη συνέχεια
1.Εύρεση επιχειρηματικών ευκαιριών χρησιμοποιώντας το intranet και το extranet: για παράδειγμα θα πρέπει να εξετασθούν τα οφέλη διασύνδεσης των πελατών, των προμηθευτών και των διαφόρων υποκαταστημάτων και θυγατρικών πού βρίσκονται γεωγραφικά διεσπαρμένα. 2.ΑνάλυσηΑνάλυση των αναγκών διασύνδεσης και υλοποίηση αντίστοιχα ενός intranet ή extranet : Αυτό εξαρτάται από το εάν το δίκτυο αποτελείται από ένα LAN ή από περισσότερα LANs. Στην πρώτη περίπτωση ταιριάζει ένα intranet και στη δεύτερη ένα extranet. Θα πρέπει επίσης να εξετασθεί η εξ αποστάσεως πρόσβαση μεμονωμένων ατόμων πχ καταναλωτών. 3.Σχεδιασμός της πλέον ασφαλούς και οικονομικής λύσης εφαρμογής. Συμβουλευθείτε τους τεχνικούς εντός και εκτός των ορίων της επιχείρησης για την εφαρμογή. Αναθεωρείστε το τρέχον ιδιωτικό ή ενοικιαζόμενο δίκτυο και προσδιορίσατε εάν αυτό μπορεί να αντικατασταθεί από intranet και extranet. Είναι πολύ πιθανόν να μειωθεί το κόστος και να αυξηθεί η δυνατότητα πρόσβασης από πελάτες και προμηθευτές.
4. Επιλέξατε την καλύτερη λύση για ανάθεση λειτουργιών σε τρίτη εταιρεία. Συγκρίνετε τις πιθανές υποψήφιες εταιρείες πού είναι σε θέση εγκαταστήσουν intranet/extranet. Οι εταιρείες που εξειδικεύονται στην παροχή λύσεων για extranet, έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν νέες ευκαιρίες από αυτή την μεγάλη αγορά. 5. Προωθήστε το intranet : Τα εταιρικά intranet μπορούν να λειτουργήσουν ως μία θαυμάσια πηγή πληροφόρησης, όπου οι υπάλληλοι μπορούν να κάνουν διάφορα πράγματα, όπως πχ να παρακολουθούν μαθήματα. Πολύ συχνά, οι υπάλληλοι δεν εκμεταλλεύονται όλες τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει το intranet. Οι επιχειρήσεις βρίσκονται σε αναζήτηση όλο και πιο πρωτότυπων τρόπων να «πουλήσουν» το intranet στους υπαλλήλους τους. Για παράδειγμα, πολλές επιχειρήσεις κάνουν παρουσιάσεις μέσω του intranet, άλλες απονέμουν βραβεία, ενώ άλλες έχουν καθιερώσει την «Ημέρα του intranet»..,