Κεφάλαιο 7 Παράδοση την Στιγμή που Χρειάζεται (Just-in-Time) και Ευέλικτη Αλυσίδα Εφοδιασμού ΣΤΟΧΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ανάπτυξη τρόπου χρησιμοποίησης φιλοσοφίας του Just-in-time εισαγωγή έννοιας της ευέλικτης αλυσίδας εφοδιασμού διερεύνηση προκλήσεων στα πλαίσια της αντιμετώπισης καταστάσεων ευμετάβλητης ζήτησης επεξήγηση τρόπου ανάπτυξης κι επίτευξης δυνατοτήτων σε συνθήκες αναστάτωσης της αγοράς. 1
ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1) Η μέθοδος JIT και η λιτή σκέψη: αντίκτυπος μεθόδου JIT στην σκέψη που αφορά την αλυσίδα εφοδιασμού. Μείωση περιττού κόστους σε επιχειρησιακές διαδικασίες. Απλά, συστήματα χωρίς τη χρήση χαρτιού σε αντιδιαστολή με τον κεντρικό έλεγχο. Χρήση και κακή χρήση στον σχεδιασμό και τον έλεγχο. 2) Η ευέλικτη αλυσίδα εφοδιασμού: διαστάσεις ευέλικτης αλυσίδας εφοδιασμού και περιβάλλοντα που ευνοούν την ευελιξία. Ευέλικτες πρακτικές. 2
JIT και Logistics (Ι) Τα αγαθά παράγονται και παραδίδονται την στιγμή που χρειάζεται για να πουληθούν. Τα υποσυστήματα παράγονται και παραδίδονται την στιγμή που χρειάζεται για να συναρμολογηθούν. Τα επιμέρους τμήματα κατασκευάζονται και παραδίδονται την στιγμή που χρειάζεται για να ενσωματωθούν στα υποσυστήματα. Τα υλικά αγοράζονται και παραδίδονται την στιγμή που χρειάζεται για να μετατραπούν σε βιομηχανοποιημένα τμήματα. 3
JIT και Logistics (ΙΙ) Σε όλη την έκταση του δικτύου εφοδιασμού, το έναυσμα για να ξεκινήσει η εργασία το δίνει η ζήτηση από τον πελάτη. Δίκτυο εφοδιασμού = αλυσίδα από πελάτες, όπου ο κάθε κρίκος συντονίζεται από τους γειτονικούς μέσω σημάτων της μεθόδου JIT. Το δίκτυο υποκινείται από τη ζήτηση του τελικού πελάτη. Μόνο ο τελικός πελάτης είναι ελεύθερος να δημιουργήσει ζήτηση όποτε θέλει. Μετά αναλαμβάνει να συνεχίσει το σύστημα. 4
Συστήματα Ελέγχου Υλικών Προγραμματισμός έλξης σύστημα ελέγχου υλικών με το οποίο ο χρήστης δείχνει στον κατασκευαστή ή πάροχο ότι απαιτείται περισσότερο υλικό αποστολή υλικού μόνο ως απάντηση προς ένα τέτοιο σήμα. Προγραμματισμός ώθησης σύστημα ελέγχου υλικών με το οποίο οι κατασκευαστές και οι πάροχοι κατασκευάζουν ή αποστέλλουν υλικό σε απάντηση προς ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα. 5
Πυραμίδα βασικών παραγόντων που υποστηρίζουν την μέθοδο JIT 6
Μορφές περιττού κόστους ελαττωματικών προϊόντων αναμονής μη αναγκαίων κινήσεων Μορφές περιττού κόστους ακατάλληλης κατεργασίας πλεονάζοντος αποθέματος υπερπαραγωγής μεταφοράς 7
Αρχές λιτής σκέψης Πηγή: After Womack and Jones, 2003 8
Εφαρμογή λιτής σκέψης στις επιχειρησιακές διαδικασίες Από την παραγγελία μέχρι την αναπλήρωση Κύκλος αναπλήρωσης παραγγελίας = χρόνος που απαιτείται για να αναπληρωθεί ό,τι πουλήθηκε. Λιτή σκέψη αντικατάσταση των πωληθέντων μέσα σε σύντομους χρόνους ανοχής. Από την παραγγελία μέχρι την παραγωγή κύκλος από την παραγγελία μέχρι την παραγωγή = σειρά βημάτων για την ανταπόκριση σε μια παραγγελία, την οργάνωση, την έναρξη παραγωγής και την παράδοση προϊόντος στον πελάτη. 9
Εφαρμογή λιτής σκέψης στις επιχειρησιακές διαδικασίες (II) Ανάπτυξη προϊόντων Απόδοση νέων προϊόντων ή υπηρεσιών που μπορούν να πουληθούν. Καίριας σημασίας για τη μελλοντική επιτυχία του οργανισμού. Λιτή σκέψη πιο αποτελεσματική διαδικασία, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη προϊόντων με επιθυμητές ιδιότητες και σύμφωνα με το κόστος. 10
Ρόλος λιτών πρακτικών Λειτουργικές πρακτικές λιτής σκέψης: παραγωγή μικρών παρτίδων γρήγορη αλλαγή υποδομής από την μία στην επόμενη διαδικασία. ελαχιστοποίηση περιττού κόστους διατήρηση παραγωγικότητας μέσω αξιοποίησης οικονομιών εύρους. 11
Ευελιξία Κλειδί η οργάνωση των logistics από την παραγγελία του πελάτη. Προϋποθέσεις: Σταθερή εστίαση της προσοχής στους κινητήριους άξονες της αξίας του πελάτη σε όλες τις διαδικασίες των logistics. Ανάπτυξη ικανοτήτων για εκ των προτέρων ανταπόκριση και ευελιξία. Χρησιμοποίηση των ικανοτήτων αυτών για την εναρμόνιση λειτουργιών των αλυσίδων εφοδιασμού με δυναμικό τρόπο. των 12
Διακριτά χαρακτηριστικά Λιτός εφοδιασμός Ευέλικτος εφοδιασμός Τυπικά προϊόντα Εμπορεύματα Προϊόντα μόδας Ζήτηση στην αγορά Προβλέψιμη Άστατη Ποικιλία προϊόντος Χαμηλή Υψηλή Κύκλος ζωής προϊόντος Μεγάλος Μικρός Κίνητρα πελάτη Κόστος Διαθεσιμότητα Περιθώριο κέρδους Χαμηλό Υψηλό Κυρίαρχο κόστος Φυσικό κόστος Κόστος διάθεσης στην αγορά Ποινές στην περίπτωση Βάσει μακροπρόθεσμων Άμεσες και άστατες εξάντλησης αποθέματος συμβάσεων Πολιτική προμηθειών Αγορά υλικών Προσδιορισμός δυναμικότητας Εμπλουτισμός Πολύ επιθυμητός Υποχρεωτικός πληροφοριών Μηχανισμός πρόβλεψης Αλγοριθμικός Συμβουλευτικός Πίνακας: Σύγκριση του λιτού με τον ευέλικτο εφοδιασμό: χαρακτηριστικά διαφοροποίησης 13
Χαρακτηριστικό Λιτός Ευέλικτος Εστίαση των logistics Εξάλειψη περιττού κόστους Πελάτες και αγορές Συνεργασίες Βασικοί δείκτες Εστίαση της διαδικασίας Μακροπρόθεσμες, σταθερές Δείκτες εκροών όπως η παραγωγικότητα και το κόστος Τυποποίηση εργασίας, συμμόρφωση προς πρότυπα Ρευστές ομάδες Δείκτες ικανοτήτων και εστίαση στην ικανοποίηση του πελάτη Εστίαση στην αυτοδιαχείριση του χειριστή για μεγιστοποίηση της αυτονομίας Σχεδιασμός των logistics Σταθερές, δεδομένες περίοδοι Αυτόματη ανταπόκριση Πίνακας: Περαιτέρω χαρακτηριστικά του λιτού και του ευέλικτου εφοδιασμού 14
Λιτός ή Ευέλικτος Εφοδιασμός; leagility (λιτο-ευελιξία) λιτή ικανότητα μέχρι μία δεδομένη διαδικασία προς το κάτω άκρο της αλυσίδας και στη συνέχεια ευέλικτη ικανότητα δυνατότητα υψηλής παραγωγικότητας διαδικασίες χαμηλού κόστους για το ξεκίνημα διαδικασίες ανταπόκρισης που επιτρέπουν υψηλά επίπεδα εξατομίκευσης για τη συνέχεια 15
Χρονική Μετάθεση Παραγωγής Η καθυστέρηση, μέχρι να ληφθούν οι παραγγελίες του τελικού πελάτη, του τελικού μέρους των διαδικασιών μετασχηματισμού, μέσω των οποίων αυξάνεται το πλήθος των ειδών τήρησης αποθέματος και για το οποίο είναι διαθέσιμη μία σύντομη χρονική περίοδος. Οι χρονικά μετατιθέμενες διαδικασίες μετασχηματισμού μπορεί να είναι: διαδικασίες βιομηχανοποίησης διαδικασίες συναρμολόγησης διαδικασίες προσδιορισμού των χαρακτηριστικών διαδικασίες συσκευασίας διαδικασίες ετικετοποίησης. 16
Προϋποθέσεις για επιτυχημένη ευέλικτη πρακτική Έλεγχος πραγματικότητας σε επίπεδο εταιρείας Έλεγχος ορθολογικότητας της πολυπλοκότητας του κόστους Μείωση του κόστους της πολυπλοκότητας Πρόβλεψη Η μέθοδος της μιας πρόβλεψης Διασφάλιση της αξιοπιστίας της πρόβλεψης Πραγματοποίηση μιας πρόβλεψης για την επιχειρηματική δραστηριότητα που δεν απέχει από την πραγματικότητα Χρησιμοποίηση μιας διαδικασίας 17
Κανόνες Αποτελεσματικής Διαδικασίας Σχεδιασμού Πωλήσεων και Παραγωγής 1) Υποχρεωτική συμμετοχή βασικών τμημάτων επιχείρησης και αν χρειαστεί και άλλων. 2) Συμμετέχοντες πραγματικά εξουσιοδοτημένοι για λήψη αποφάσεων και παράλληλα εντολείς. 3) Εστίαση συζήτησης όχι μόνο στην δημιουργία πρόβλεψης αλλά και στην διάγνωση παλαιότερων σφαλμάτων πρόβλεψης. 4) Ύπαρξη δομημένης (μόνιμης) ατζέντας και συνόλου εφαρμοζόμενων μέτρων. 18