ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΑ.Κ.Ε. Π.Σ.Δ.Ε ΕΠΙΜΟΡΦΩΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΣΗ ΧΡΗΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΣΠΕ ΣΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΙΑ Αϋ Περίοδοσ, 2007-2008 Ενότθτα 3.7. δραστηριότητα με τα λογιστικά φύλλα (excel) Μπελαφζμινε Φραντηζςκα Γουμενάκθσ Γιάννθσ Οικονόμου Χριςτίνα πυράτου Ειρινθ Ιανουάριοσ 2008
Περιεχόμενα Στόχοι... 3 Βϋ. Ωσ προσ τθ χριςθ των νζων τεχνολογιϊν... 3 Γϋ. Ωσ προσ τθ μακθςιακι διαδικαςία... 4 Εργαλεία... 4 Εμπλεκόμενεσ γνωςτικζσ περιοχζσ:... 4 υμβατότθτα με το Α.Π.. ΚΑΙ Δ.Ε.Π..... 4 Παιδαγωγικι Προςζγγιςθ... 4 Προτεινόμενθ Οργάνωςθ τθσ τάξθσ... 4 Προαπαιτοφμενεσ γνϊςεισ... 5 Διάρκεια... 5 Αξιολόγθςθ... 6 Α. Παραδείγματα από πίνακεσ δεδομζνων και αποτελεςμάτων:... 7 Γραφιματα:... 8 Παράρτθμα (Φφλλα εργαςίασ)... 10 1 ο ερωτθματολόγιο... 10 «Αμφιςβθτϊντασ το αυτονόθτο»... 11 2
Θζμα εργαςίασ «Δραςτθριότθτα ςτο υπολογιςτικό φφλλο» Περιγράψτε μία εκπαιδευτική διαδικαςία ςτο πλαίςιο τησ οποίασ τα λογιςτικά φφλλα χρηςιμοποιοφνται ωσ δυναμικό εργαλείο για πειραματιςμοφσ με τουσ αριθμοφσ. Εισαγωγή τα πλαίςια του προγράμματοσ εκπαίδευςθσ εκπαιδευτικϊν ςτθν αξιοποίθςθ των ΣΠΕ ςτθν Εκπαίδευςθ, οι δεκαοχτϊ επιμορφοφμενοι εκπαιδευτικοί του τμιματοσ κα εκπονιςουν μια δραςτθριότθτα ςτο Λογιςτικό φφλλο (Εxcel). τα πλαίςια τθσ δραςτθριότθτασ, κα απαντιςουν ςε ζνα ερωτθματολόγιο, ςτο οποίο κα δθλϊςουν αν αποδζχονται ι όχι απόψεισ που ζχουν διατυπωκεί από ειδικοφσ πάνω ςε εκπαιδευτικά κζματα, κα ςυλλζξουν τα δεδομζνα, κα τα κωδικοποιιςουν και κα εξάγουν ςυμπεράςματα. Στόχοι Οι επιμορφοφμενοι να είναι ικανοί: Αϋ. Ωσ προσ το γνωςτικό αντικείμενο Να ςυλλζγουν δεδομζνα και να τα ταξινομοφν Να κατθγοριοποιιςουν τα δεδομζνα που ζχουν ςυλλζξει Να εξάγουν ςυμπεράςματα Να ανακεωροφν ιδζεσ και απόψεισ Β. Ωσ προσ τη χρήςη των νέων τεχνολογιών Να εξοικειωκοφν με τθν εκτζλεςθ υπολογιςμϊν και γραφθμάτων μζςω του λογιςτικοφ φφλλου Να επιλφουν προβλιματα με τθ βοικεια των νζων τεχνολογιϊν 3
Γ. Ωσ προσ τη μαθηςιακή διαδικαςία Να ενεργοποιθκεί θ κριτικι ικανότθτα και θ ςυμμετοχι των επιμορφοφμενων Να προωκθκεί θ ςυνεργατικι μάκθςθ και θ επικοινωνία Εργαλεία Λογιςμικό: Λογιςτικό φφλλο (Excel) Τλικό: Εκτυπωτισ, υπολογιςτζσ Εμπλεκόμενεσ γνωςτικέσ περιοχέσ: Μακθματικά, Πλθροφορικι, Γλϊςςα Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. ΚΑΙ Δ.Ε.Π.Σ. Γλϊςςα : Προφορικόσ λόγοσ, Διαλογικζσ μορφζσ επικοινωνίασ. Διαχείριςθ πλθροφορίασ Μαθηματικά: υλλογι και Επεξεργαςία δεδομζνων τατιςτική : Ειςαγωγι Γραφθμάτων Παιδαγωγική Προςζγγιςη Η ανάπτυξθ του κζματοσ διζπεται από τισ αρχζσ του Οικοδομιςμοφ, ςφμφωνα με τον οποίο θ μάκθςθ είναι μια υποκειμενικι και εςωτερικι διαδικαςία οικοδόμθςθσ νοθμάτων και κεωρείται αποτζλεςμα οργάνωςθσ και προςαρμογισ των νζων πλθροφοριϊν ςε ιδθ υπάρχουςεσ γνϊςεισ. φμφωνα με τθ κεωρία αυτι ο εκπαιδευόμενοσ αναλαμβάνει ενεργό ρόλο ςτθν οικοδόμθςθ τθσ γνϊςθσ και θ προθγοφμενθ γνϊςθ του εκπαιδευόμενου πρζπει να τροποποιθκεί και να επεκτακεί ωσ αποτζλεςμα μάκθςθσ. Σζλοσ, ο εκπαιδευτισ/δάςκαλοσ αναλαμβάνει ζναν υποςτθρικτικό-ςυμβουλευτικό ρόλο ςτθ δραςτθριότθτα των μακθτϊν. Προτεινόμενη Οργάνωςη τησ τάξησ Οι επιμορφοφμενοι κα χωριςτοφν ςε ζξι ομάδεσ των τριϊν ατόμων. Ανά μία ομάδα κα πρζπει να υπάρχει ζνασ υπολογιςτισ και δυνατότθτα εκτφπωςθσ. 4
Προαπαιτοφμενεσ γνϊςεισ Οι επιμορφοφμενοι είναι καλό να είναι εξοικειωμζνοι με τθ χριςθ του excel, τθν ειςαγωγι γραφθμάτων και τθ μορφοποίθςθ κειμζνου. Διάρκεια Για τθν υλοποίθςθ τθσ δραςτθριότθτασ προτείνονται δφο διδακτικζσ ϊρεσ. Η όλθ δραςτθριότθτα αποτελείται από τζςςερα επιμζρουσ ςτάδια: το πρϊτο ςτάδιο ο εκπαιδευτισ παρουςιάηει ςυνοπτικά το υπολογιςτικό φφλλο και υπενκυμίηει ςτουσ εκπαιδευόμενουσ τισ δυνατότθτεσ που υπάρχουν για τθν υλοποίθςθ υπολογιςμϊν και τθν καταςκευι γραφικϊν παραςτάςεων. το δεφτερο ςτάδιο ο εκπαιδευτισ ανακζτει ςτουσ εκπαιδευόμενουσ να εργαςτοφν ςε τριάδεσ. Δίνονται δφο ερωτθματολόγια (το ίδιο ανά τρεισ ομάδεσ) και οι επιμορφοφμενοι καλοφνται να απαντιςουν αν ςυμφωνοφν ι όχι με τισ απόψεισ επιςτθμόνων πάνω ςε εκπαιδευτικά κζματα. Οι απόψεισ είναι οι ίδιεσ. Αυτό που αλλάηει είναι τα ονόματα των ειδικϊν. το πρϊτο ερωτθματολόγιο, οι απόψεισ διατυπϊνονται από Ζλλθνεσ ειδικοφσ, ενϊ ςτο δεφτερο από επιςτιμονεσ διεκνοφσ φιμθσ βλ. παράρτθμα). Μετά τθν ολοκλιρωςθ των απαντιςεων, κάκε ομάδα ςυηθτά τα αποτελζςματα και παρουςιάηει τισ απαντιςεισ τθσ. τθ ςυνζχεια, οι ομάδεσ εργάηονται ςτον υπολογιςτι τουσ. Καταχωροφν τα δεδομζνα, δθμιουργοφν γραφιματα και εξάγουν το ςυμπζραςμά τουσ. Ο εκπαιδευτισ επεμβαίνει μόνο αν οι επιμορφοφμενοι ζχουν πρόβλθμα. Η εργαςία εκτυπϊνεται. το τρίτο ςτάδιο θ κάκε ομάδα ςυλλζγει τα δεδομζνα των ομάδων με τισ οποίεσ ζχει απαντιςει ςτο ίδιο ερωτθματολόγιο και τα καταχωρεί ςτον υπολογιςτι τθσ. Μετά από τουσ τελικοφσ υπολογιςμοφσ και τθ δθμιουργία των γραφθμάτων, παρουςιάηεται το ζργο των ομάδων ςτθν ολομζλεια. το τζταρτο και τελευταίο ςτάδιο γίνεται ςφγκριςθ των απαντιςεων μεταξφ των δφο ερωτθματολογίων και ςχολιαςμόσ για το αν τελικά επθρεαηόμαςτε από το όνομα του ειδικοφ που διατυπϊνει μια άποψθ ι μόνο από το περιεχόμενο τθσ άποψθσ αυτισ. 5
Αξιολόγηςη Η ςυγκεκριμζνθ δραςτθριότθτα κα μασ προςφζρει τθν ευκαιρία να αξιολογιςουμε τον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευόμενοι καταγράφουν τα δεδομζνα τουσ και με πόςθ άνεςθ και ευχζρεια διαχειρίηονται τα δεδομζνα αυτά. Σζλοσ, κα μασ δοκεί θ δυνατότθτα ανταλλαγισ απόψεων πάνω ςτα ερωτιματα του ερωτθματολογίου. 6
Α. Παραδείγματα από πίνακεσ δεδομζνων και αποτελεςμάτων: ΠΙΝΑΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ 1 ΟΝΟΜΑ ΕΡΩΣΗΗ 1 ΕΡΩΣΗΗ 2 ΕΡΩΣΗΗ 3 ΣΙΝΑ 3 1 1 ΜΑΣΙΝΑ 3 1 2 ΛΙΝΑ 3 3 1 (1=ναι, 2=όχι, 3=δεν είμαι βζβαιοσ) ΠΙΝΑΚΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝ ΕΡΩΣΗΗ 1 ΕΡΩΣΗΗ 2 ΕΡΩΣΗΗ 3 ΝΑΙ 0 2 2 ΟΧΙ 0 0 1 3 1 0 (9 ΑΣΟΜΑ) ΤΓΚΕΝΣΡΩΣΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝ ΑΠΟ ΣΙ ΟΜΟΡΕ ΟΜΑΔΕ ΕΡΩΣΗΗ 1 ΕΡΩΣΗΗ 2 ΕΡΩΣΗΗ 3 ΝΑΙ 2 6 6 ΟΧΙ 1 1 2 6 2 1 (1,2,3,4=πλήθοσ απαντήςεων των ατόμων που απάντηςαν ςτο ίδιο ερωτηματολόγιο) 7
Γραφήματα: Απάντηςη ςτο ερϊτημα 1 ερϊτημα 1 6 5 4 3 2 1 0 ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΒΕΒΑΙΟ ΕΡ.1 Απάντηςη ςτο ερϊτημα 2 ερϊτημα 2 6 4 2 0 ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΒΕΒΑΙΟ ΕΡ. 2 ΕΡ. 2 8
Απάντηςη ςτο ερϊτημα 3 ερϊτημα 3 6 4 2 0 ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΒΕΒΑΙΟ ΕΡ.3 ΕΡ.3 υγκεντρωτικόσ πίνακασ αποτελεςμάτων ΕΡ.3 ΕΡ. 2 ΝΑΙ ΟΧΙ ΕΡ.1 0% 20% 40% 60% 80% 100% 9
Παράρτημα (Φφλλα εργαςίασ) 1 ο ερωτηματολόγιο Παρακαλϊ γράψτε ζνα ψευδϊνυμο.. «ΑΜΦΙΒΗΣΩΝΣΑ ΣΟ ΑΤΣΟΝΟΗΣΟ» Παρακαλϊ δθλϊςτε αν α) ςυμφωνείτε β) διαφωνείτε ι γ) δεν είςαςτε βζβαιοι επιλζγοντασ να ςθμειϊςετε ςε ζνα από τα πλαίςια που υπάρχουν κάτω από τισ παρακάτω πολυςυηθτθμζνεσ φράςεισ, οι οποίεσ εκφράηουν κζςεισ οριςμζνων δθμοςιευμάτων πάνω ςε ενδιαφζροντα εκπαιδευτικά κζματα. 1. «τθν αντιαυταρχικι αγωγι και θ τιμωρία του παιδιοφ ωσ εργαλείο μάκθςθσ ζχει τθ κζςθ τθσ» (Γ. Ανδρζου, ΜSc Ψυχοπαιδαγωγικήσ του ΦΠΨ του Παν/μίου Αθήνασ, 2003) 2. «Σα προγράμματα επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ που επιδιϊκουν από νωρίσ τθν ανάδειξθ των κλίςεων και ενδιαφερόντων των παιδιϊν ςτο Δθμοτικό κα βοθκιςουν ςθμαντικά ςτθ ςωςτι επιλογι τθσ ςταδιοδρομίασ που κα κάνουν αργότερα» (Τ. Αθαναςιάδησ, δημοςιογράφοσ και ςυγγραφζασ, 2005) 3. «Σο ςφςτθμα των εξετάςεων, ςτθν πραγματικότθτα αποτελεί παράγοντα αναξιοκρατικισ εξζλιξθσ ςτθν εκπαίδευςθ και τθν επαγγελματικι ςταδιοδρομία των ατόμων» (Γ. Παπαδάκησ, Σφμβουλοσ Επαγγελματικοφ Προςανατολιςμοφ ςτο ΚΕΣΥΠ Αθηνϊν, περιοδικό ΕΛΕΣΥΠ, 1999) 2 Ο ερωτηματολόγιο Παρακαλϊ γράψτε ζνα ψευδϊνυμο.. 10
«Αμφιςβητώντασ το αυτονόητο» Παρακαλϊ δθλϊςτε αν α) ςυμφωνείτε β) διαφωνείτε ι γ) δεν είςαςτε βζβαιοι επιλζγοντασ να ςθμειϊςετε ςε ζνα από τα πλαίςια που υπάρχουν κάτω από τισ παρακάτω πολυςυηθτθμζνεσ φράςεισ, οι οποίεσ εκφράηουν κζςεισ οριςμζνων δθμοςιευμάτων πάνω ςε ενδιαφζροντα εκπαιδευτικά κζματα. 4. «τθν αντιαυταρχικι αγωγι και θ τιμωρία του παιδιοφ ωσ εργαλείο μάκθςθσ ζχει τθ κζςθ τθσ» (Αντλεριανοί ψυχοπαιδαγωγοί: Ντράικωρσ και Βάιγκαρντνερ, 1978) 5. «Σα προγράμματα επαγγελματικοφ προςανατολιςμοφ που επιδιϊκουν από νωρίσ τθν ανάδειξθ των κλίςεων και ενδιαφερόντων των παιδιϊν ςτο Δθμοτικό κα βοθκιςουν ςθμαντικά ςτθ ςωςτι επιλογι τθσ ςταδιοδρομίασ που κα κάνουν αργότερα» (D. Super, ιδρυτήσ τησ αναπτυξιακήσ θεωρίασ τησ Επαγγελματικήσ ςταδιοδρομίασ, 2001) 6. «Σο ςφςτθμα των εξετάςεων, ςτθν πραγματικότθτα αποτελεί παράγοντα αναξιοκρατικισ εξζλιξθσ ςτθν εκπαίδευςθ και τθν επαγγελματικι ςταδιοδρομία των ατόμων» (P. Giroux και Bourdieu-Passeron, γνωςτοί Γάλλοι κοινωνιολόγοι, 1977) 11