Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ & ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ & ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 Γιάννης Αρναούτης MSc, Ph.D Καθηγητής Φυσικής Αγωγής Μετα-διδακτορικός Συνεργάτης Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Φυσική Δραστηριότητα: Κίνηση του σώματος που παράγεται από σύσπαση των σκελετικών μυών που αυξάνει την ενεργειακή δαπάνη πάνω από το βασικό μεταβολισμό (BMR) Άσκηση: ΦΔ που είναι προγραμματισμένη, δομημένη, επαναλαμβανόμενη και με σκοπό την βελτίωση ή διατήρηση ενός ή παραπάνω μερών της φυσική κατάστασης (ευρωστίας)

Η μακροχρόνια άσκηση, μειώνει τον κίνδυνο : Καρδιαγγειακών παθήσεων μέχρι 35% Απώλεια & διατήρηση υγιούς βάρους

Η αλλαγή του τρόπου ζωής σώζει ζωές 9777 2 ιατρικές εξετάσεις + δοκιμασία καρδιοαναπνευστικής ικανότητας 1970-1989 (Blair et al. JAMA.1995)

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα?

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα?

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα?

Αύξηση της Ενεργειακής Πρόσληψης

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα?

Prevalence of diabetes in Greece 60 50 40 30 20 10 0 10 8 6 4 2 0 Overweight Diabetes II Men Women

Hyperglycemia ΙR Hyperinsuline mia T2DM

Ι Ν Σ ΟΥΛ Ι Ν ΟΑ Ν Τ Ι Σ ΤΑ Σ Η

Τhe Diabetes Prevention Program study n=3234 κίνδυνο για T2DM 4 έτη -7% BW & 150min/w Έτη (Knowel et al., NEJM. 2002)

Αθροιστική επίπτωση Διαβήτη, % Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής (δίαιτα & άσκηση) μπορούν να μειώσουν σημαντικά την επίπτωση του διαβήτη Lifestyle changes & 40 Placebo treatment with metformin both reduced the 30 Metformin - 31% incidence of diabetes. 20 Lifestyle - 58% The lifestyle intervention was more effective than 10 metformin 0 1 2 3 4 Έτη (Knowel et al., NEJM. 2002)

Diabetes Prevention Program Outcome Study n=2766 (88%) από τους αρχικούς εθελοντές, 6 years Μετά από 10 έτη και στις 3 ομάδες οι εθελοντές ανέκτησαν το αρχικό τους βάρος Τα συνολικά περιστατικά εμφάνισης διαβήτη ήταν μειωμένα στην ομάδα με την αλλαγή του τρόπου ζωής (Knowel et al. The Lancet. 2009)

-34% -18% (Knowel et al. The Lancet. 2009)

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

Επιδράσεις της Άσκησης της αιματικής ροής στους μύες

Εξοκινάση και Ινσουλινοαντίσταση Άσκηση

GLUT- 4 Οξεία άσκηση + Μεταφορείς γλυκόζης (Glut-4) 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Control Exercise Η μία συνεδρία άσκησης αυξάνει τη μεταφορά των Glut-4 προς κυτταρόπλασμα (Ojuka et al. 2002) το

GLUT- 4 ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ + Glut-4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 Η προπόνηση αυξάνει τον συνολικό αριθμό των διαθέσιμων Glut-4 0 Control Training (Holmes et al. JAP. 1999)

Μηχανισμοί Ρύθμισης της Γλυκόζης

Επιδράσεις της Άσκησης της αιματικής ροής στους μύες

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΑΜΡΚ AMP-activated protein kinase

ΑΜΡΚ & Αιματική ροή AMPK Vascular Endothelial Growth Factor Angiogenesis (Ouchi et al. 2005)

2. Exercise, AMPK, and skeletal muscle. 2018 by American Diabetes Association Gregory R. Steinberg Diabetes 2018;67:169-179

Metformin, exercise, and caloric restriction increase the activity of AMPK, which is a cellular fuel gauge that senses changes in adenine nucleotides to switch on energy-producing pathways while inhibiting energy-consuming pathways. 2018 by American Diabetes Association Gregory R. Steinberg Diabetes 2018;67:169-179

AMPK and peripheral serotonin (5-HT) are highly conserved fuel sensors that may be targeted for the treatment of type 2 diabetes. Gregory R. Steinberg Diabetes 2018;67:169-179 2018 by American Diabetes Association

Συνοψίζοντας Αυξάνει την ενδοκυτταρική πρόσληψη γλυκόζης Αυξάνει τη β-οξείδωση των λιπαρών οξέων Αυξάνει τη βιογένεση των μεταφορέων γλυκόζης (Glut-4) Αυξάνει την αιματική ροή Winder et al. 2001 Ojuka et al. 2004 Thomson et al. 2007

ΑΣΚΗΣΗ. ΝΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΣΗ?? Σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες της ΕΔΕ (2018), 30 λεπτά φυσικής δραστηριότητας ημερησίως, για τουλάχιστον 5 ημέρες την εβδομάδα, μέτριας αερόβιας άσκησης είναι ικανά για να βελτιώσουν την υγεία. Τα 30 λεπτά μπορούν να γίνουν «σπαστά». Ελάχιστη διάρκεια δραστηριότητας: 10 λεπτά Ασκήσεις αντιστάσεων, ευλυγισίας και ισορροπίας συστήνονται.

(Wen CP et al. Lancet. 2013)

ΑΕΡΟΒΙΑ ΑΣΚΗΣΗ Επαναλαμβανόμενη και συνεχιζόμενη κίνηση μεγάλων μυϊκών ομάδων που διαρκεί τουλάχιστον 10 λεπτά (Colberg S. et al. Position Statement of the American Diabetes Association. 2016)

Αερόβια άσκηση Μεταβολισμός λιπιδίων & Διαβήτης ΙΙ (Townsend et al. Physiol Report. 2017)

12 εβδομάδες προπόνηση αντοχής 2 x 30 min @ 50% VO2max..... 3 x 60 min @ 70%

Φυσική δραστηριότητα & Διαβήτης τύπου ΙΙ (Aune D et al. Eur.J Epidemiol. 2015)

Περπάτημα & Διαβήτης τύπου ΙΙ D I A B E T E S (Aune D. et al. Eur.J. Epidemiol. 2015)

HIIT & καρδιομεταβολικοί δείκτες υγείας Υπέρβαροι/Παχύσαρκοι (Short Term-HIIT) (Batagan et al. BJSM. 2017)

Χαρακτηριστικά άσκησης

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Συμπερασματικά η αερόβια άσκηση Αυξάνει την μεταφορά, πρόσληψη και χρησιμοποίηση γλυκόζης Αυξάνει την ινσουλινοευαισθησία Συμβάλλει στη μείωση του ΣΒ (Roden M. Diabetologia. 2012)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΜΕ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ Ασκήσεις σύντομης διάρκειας που ασκούν μυϊκή δύναμη σε ένα βάρος ή χρησιμοποιούν δύναμη για να το μετακινήσουν (Colberg S. et al. Position Statement of the American Diabetes Association. 2016)

Αερόβια άσκηση Vs Αντιστάσεις & Ινσουλινοευαισθησία Η αερόβια και η άσκηση με αντιστάσεις μείωσαν σημαντικά το βάρος και τα % λίπους Η άσκηση με αντιστάσεις είχε μεγαλύτερη βελτίωση στην ινσουλινοευαισθησία (Lee S et al. Diabetes 2012)

Άσκηση με αντιστάσεις και Διαβήτης τύπου ΙΙ n=62 T2DM 6 μήνες προπόνηση αντιστάσεων (Yang P. et al. Diabetes Research Clinical and Practice. 2017)

- 0.34% στην HbA 1c Με την προπόνηση αντιστάσεων (Ishiguro H. et al. Sports Med. 2016)

Χαρακτηριστικά άσκησης

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Συμπερασματικά οι ασκήσεις με αντιστάσεις Αυξάνουν ή διατηρούν τη μυϊκή μάζα Αυξάνουν τη δράση της ινσουλίνης Βελτιώνουν τη χρησιμοποίηση της γλυκόζης (Colberg S. et al. Diabetes Care. 2010)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΥΛΥΓΙΣΙΑΣ & ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Ασκήσεις οι οποίες ενισχύουν τη δυνατότητα των αρθρώσεων να κινούνται σε όλο το εύρος της κίνησης * Όχι πολλά δεδομένα, αλλά προφανή τα μακροπρόθεσμα οφέλη (Colberg S. et al. Position Statement of the American Diabetes Association. 2016)

Χαρακτηριστικά άσκησης

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

«ΙΔΑΝΙΚΟΣ» Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ

n=262, T2DM, men & women duration of intervention=9 months (Church T et al. JAMA. 2010)

(Mason et al. 2016)

Προώθηση σωματικής δραστηριότητας σε ατομικό επίπεδο Έλεγξε την εβδομάδα σου για ελεύθερο χρόνο Δεν έχω χρόνο Έλλειψη ενέργειας Δεν έχω κίνητρο Φοβάμαι τον τραυματισμό Διάλεξε δραστηριότητες που απαιτούν ελάχιστο χρόνο προετοιμασίας Κάνε τη ΦΔ μέρος της καθημερινότητάς σου Κάνε την άσκηση τις μέρες που έχεις λιγότερες δραστηριότητες Προσκάλεσε έναν φίλο σου να ασκείστε μαζί Άρχισε ομαδικά αθλήματα ή σε τάξεις Μάθε την αξία της προθέρμανσης & της αποθεραπείας Γυμνάσου ανάλογα με την ηλικία σου και το επίπεδό σου Διάλεξε δραστηριότητες με ελάχιστο ρίσκο

Προώθηση σωματικής δραστηριότητας σε ατομικό επίπεδο Δεν έχω τις ικανότητες Κάνει κρύο Δεν έχω την οικονομική δυνατότητα Ταξιδεύω συχνά Διάλεξε δραστηριότητες που δεν απαιτούν εκμάθηση νέων δεξιοτήτων (περπάτημα, σκάλες, τρέξιμο) Ανέπτυξε ένα δίκτυο δραστηριοτήτων που δεν εξαρτώνται από τον καιρό (σκάλες, σκοινάκι, χορός κλπ) Πήγαινε για βόλτα σε ένα εμπορικό κέντρο Επίλεξε δραστηριότητες που απαιτούν ελάχιστο εξοπλισμό (περπάτημα, τρέξιμο κλπ) Μάθε για κοινωνικά/δημοτικά προγράμματα άθλησης Πάρε μαζί σου ένα σχοινάκι Χρησιμοποίησε τις σκάλες στο ξενοδοχείο Μείνε σε μέρη με χώρους άθλησης

Ψώνια Μία «φυσικά δραστήρια» ημέρα Εγγόνι από το σχολείο 10 λεπτά ασκήσεις

Εναλλακτικές.. Καθημερινότητα Χρησιμοποίησε τις σκάλες Κουβάλησε τα ψώνια Πάρκαρε λίγο μακριά Κατέβα 1 στάση νωρίτερα Βγάλε το κατοικίδιο βόλτα Ασχολήσου με κηπουρική ή με δουλειές σπιτιού

Ενδελεχής ιατρικός έλεγχος πριν την οποιαδήποτε μορφή άσκησης (τεστ κοπώσεως κλπ) Προοδευτικά αυξανόμενη επιβάρυνση και ένταση Η άσκηση υπό επίβλεψη επαγγελματία ενισχύει τη συμμόρφωση (Colberg S. et al. Position Statement of the American Diabetes Association. 2016) ΕΔΕ. 2018 Armstrong M. Can J Diabetes. 2015) Ειδικά παπούτσια/πάτοι Έλεγχος γλυκόζης πριν και μετά την άσκηση Μείωση των καθιστικών δραστηριοτήτων Sit less Move more

Η επίδραση της Σωματικής Δραστηριότητας στον ασθενή ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ Διατήρηση απώλειας βάρους Διατήρηση μυϊκής μάζας «Στοχευμένη» απώλεια σπλαχνικού λίπους ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΕΣ & ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ Άσκηση/σωματική δραστηριότητα καρδιοαναπνευστικής ικανότητας ρυθμού λιπόλυσης ινσουλινοευαισθησίας, Βελτίωση διαχείρισης γλυκόζης μιτοχονδριακής βιογέννησης δραστηριότητας των β-κυττάρων του παγκρέατος

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ