ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Σ. Μιχόπουλος Γαστρεντερολογική κλινική Νοσ. «Αλεξάνδρα»
Γονιμότητα ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Επίδραση εγκυμοσύνης στις ΙΦΝΕ Επίδραση των ΙΦΝΕ στην εγκυμοσύνη Χειρισμός ΙΦΝΕ κατά την εγκυμοσύνη Φάρμακα Τοκετός (τρόπος) Θηλασμός
ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
Γονιμότητα (1) Η γονιμότητα ασθενών σε ύφεση είναι συγκρίσιμη με εκείνη της αντίστοιχης ηλικιακής ομάδας του γενικού πληθυσμού (στειρότητα 5-14%) Baird DD et al, Gastroenterology 1990 Khosla R et al, Gut 1984 Η ενεργός νόσος μειώνει τη γονιμότητα με διάφορους μηχανισμούς (χειρουργείο στην πύελο, περιπρωκτική νόσος, σαλπιγγίτιδα) Hudson M et al, Int J Gynaecol Obstet 1997
Γονιμότητα (2) 25% των ασθενών κυοφορούν μετά τη διάγνωση ΟιασθενείςμεΙΦΝΕέχουνγενικάλιγότεραπαιδιάσε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, αλλά αυτό φαίνεται να σχετίζεται με την επιλογή της μη τεκνοποίησης (φόβος κληρονομικότητας, γενετικών ανωμαλιών, φάρμακα) Mountifield R et al, Inflamm Bowel Dis. 2009
Ο φόβος της κληρονομικότητας Υπάρχει σαφώς γενετική συνιστώσα στην παθογένεια της νόσου Ο κίνδυνος να έχει νόσο το παιδί μίας μητέρας με NC είναι 2-13 φορές υψηλότερος σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό Orholm M et al, N Engl J Med 1991 Η ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΙΦΝΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΝΑΣ ΓΟΝΕΑΣ ΠΑΣΧΕΙ ΕΙΝΑΙ >90% (>60% όταν 2 γονείς είναι πάσχοντες)
Η εγκυμοσύνη τροποποιεί την πορεία της ΙΦΝΕ? 580 έγκυοι σε Ευρωπαϊκή κοόρτη 10 ετών 403 προ Δγ ΙΦΝΕ 177 μετά από Δγ ΙΦΝΕ % αυτόματων αποβολών > μετά τη Δγ % καισαρικών > μετά τη Δγ % υποτροπών μειωμένο στα έτη που ακολουθούν την κύηση (σε ΕΚ & NC) Ris L. AJG 2006;101:1539 45
Η εγκυμοσύνη τροποποιεί την πορεία της ΙΦΝΕ? Ανενεργός Ενεργός Miller JP. J.R.Soc.Med. 1986;79:221 5 Επιδείνωση Συνέχιση Βελτίωση
Η εγκυμοσύνη τροποποιεί την πορεία της ΙΦΝΕ? Ανομοιογένεια HLA Ανομοιογένεια HLA και στις 2 θέσεις DR & DQ συνδέεται με ενεργότητα κατά την εγκυμοσύνη (p=0,001) Η μητρική ανοσολογική απάντηση στα πατρικά Αg HLA μπορεί να παίζει ρόλο στην ύφεση κατά την εγκυμοσύνη στις ΙΦΝΕ Τα επίπεδα του εμβρυικού DNA σε μητέρες με φλεγμονώδεις αρθρίτιδες προέβλεπαν την ενεργότητα της νόσου κατά την εγκυμοσύνη
ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να συνεχίζεται στην κύηση, καθώς ο κίνδυνος της έξαρσης είναι μεγαλύτερος από τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων ECCO 2009
ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Η χορήγηση φαρμακευτικών παραγόντων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελεί σημαντική και απαιτητική (από πλευράς γνώσεων και προσοχής) ενέργεια για τον ιατρό Εκτίμηση δυνητικών κινδύνων και οφέλους (πρέπει πολύ προσεκτική) Για την έγκυο Για το έμβρυο Οι κατευθυντήριες οδηγίες πολύ σημαντικές αλλά πρέπει να συνεκτιμώνται αναλόγως της κατάστασης
ΙΦΝΕ Μεσαλαμίνη OR 95%CI Καισαρική 1,16 0,76 1,77 Νεκρά έμβρυα 2,38 0,65 8,72 Αυτόματες αποβολές 1,14 0,65 2,01 Μετανάλυση 7 μελετών 642 ασθενείς με μεσαλαμίνη 1158 χωρίς Πρόωρα 1,35 0,85 2,13 Rahimi R Reprod Toxicol 2008; 25:271 5
ΙΦΝΕ Στεροειδή Αύξηση νεκρών εμβρύων, αυτομάτων εκτρώσεων στον ποντικό Λυκόστομα σε ασθματικούς OΧΙ επινεφριδιακή ανεπάρκεια στα έμβρυα OΧΙ Τ λεμφοκυτταρική δυσλειτουργία στα έμβρυα Πρεδνιζολόνη (καλύτερος πλακουντιακός μεταβολισμός σε σχέση με τα άλλα κορτικοστεροειδή)
ΙΦΝΕ Στεροειδή Προοπτική παρακολούθηση 311 εγκύων OXI μόνο ΙΦΝΕ (vs 790 controls Ισραήλ) Μείζονες ανωμαλίες (4,6 vs 2,6% p=0,016) Αυξημένο ποσοστό προωρότητας & μειωμένου ΣΒ (αριθμητικά αλλά NS) Σε γενικές γραμμές ασφαλή Cur C. Reprod Toxicol 2004; 18:93 101
ΙΦΝΕ Βουδεσονίδη Λίγα δεδομένα 8 ασθενείς (Wisconsin) 6mg/ημ σε 6, 9mg/ημ σε 2 Καμία περίπτωση επινεφριδιακής ανεπάρκειας, αρτ. υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη ή εμβρυικής ανωμαλίας Beaulieu DB. Inflam Bowel Dis 2009;15: 25 8
ΙΦΝΕ Θειοπουρίνες Το FDA παραδέχτηκε ότι το σύστημα ABCDX είναι παλαιό και πρέπει να αλλάξει (δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες) ΑΖΑ κατηγορίας D Swedish Medical Birth Register 476 γεννήσεις με έκθεση στην AZA (ΌΧΙ μόνο ΙΦΝΕ) * Δεν υπάρχουν δεδομένα για την κατάσταση υγείας της μητέρας (άρα τα συμπεράσματα δύσκολα) Cleary B Birth Defects Research 2009; 85: 647 54. VSD/ASD (septal defect) OR 95%CI 3.18 1.45-6.04 Πρόωρα 3.56 2.81-4.50 Μικρότερα για την ηλικία εγκυμοσύνης 2.34 1.57-3.49
CESAME study Coelho J DDW 2009 50 215 εγκυμοσύνες (204 γυναίκες) Μαρτ 04 Δεκ 07 Σύγκριση 3 ομάδων ΑΖΑ/6 ΜΡ με ή χωρίς άλλο φάρμακο (Α) Άλλο φάρμακο (Β) Χωρίς φάρμακο (Γ) Γεννήσεις (%) Προωρότης (%) ΣΒ< 2500gr (%) Συγγενείς ανωμαλίες (%) Α (86) Β (84) Γ (45) 55 (64) 12 (21,8) 8 (14,5) 2 (3,6) 56 (66) 9 (16) 7 (12,5) 3 (5,3) 27 (60) 4 (14) 2 (7,4) 1 (3,7) Συμπεράσματα Οι θειοπουρίνες δεν συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο συγγενών ανωμαλιών Χαμηλό ΣΒ & προωρότητα δεν συνδέονται με τις θειοπουρίνες, ενώ μπορεί να σχετίζονται με τη νόσο
ΙΦΝΕ Θειοπουρίνες Για τον άνδρα? (Δανία Γιουτλάνδη 10% του πληθυσμού) 64082 τοκετοί ζώντων νεογνών (1991 2001) 9 38 μήνες η τελευταία λήψη από τη σύλληψη 0/19 κυήσεις είχαν συγγενείς ανωμαλίες στους 3 μήνες αγωγής από τη σύλληψη Συγγενείς ανωμαλίες ΑΖΑ/6Μ Ρ 4/54 (7,5%) Ομάδα ελέγχου 2334/57195 (4,1%) OR (95%CI) 1,9 (0,7 5,2) OR * (95%CI) 1,8 (0,7 5,1) *Διορθωμένο p=0,51 Norgard B et al. ATP 2004; 19:679 85.
Παρά το ότι οι θειοπουρίνες είναι φάρμακα κατηγορίας D θεωρούνται καλώς ανεκτά και ασφαλή στην κύηση ECCO guidelines 2006
INFLIXIMAB (B) Διέρχεται το πλακούντα Η υψηλότερη συγκέντρωση αντισωμάτων στο έμβρυο κατά το 3 ο τρίμηνο Ζητήματα στο νεογέννητο σχετικά με ενδεχόμενη λοίμωξη και εμβολιασμούς Σύσταση να αποφεύγεται στο 3 ο τρίμηνο ECCO 2009,Hamburg Χαμηλά επίπεδα στο μητρικό γάλα, να μην αποτρέπεται ο θηλασμός Kane S et al, J Clin Gastroenterol. 2009
Άλλα φάρμακα (1) Κυκλοσπορίνη (C): προωρότητα και λιποβαρή, αλλά όχι γενετικές ανωμαλίες Τακρόλιμους (C): προωρότητα Μεθοτρεξάτη (Χ) : ΔΙΑΚΟΠΗ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΣ 6-12 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΠΡΙΝ ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ
Το χειρουργείο στην κύηση Συνήθεις ενδείξεις: απόφραξη, διάτρηση, αιμορραγία, απόστημα Στομία προτιμότερη της αναστόμωσης Γενικά οι επιπτώσεις της ενεργού ασθένειας μεγαλύτερες των επιπτώσεων ενός χειρουργείου (case reports) Ο κίνδυνος αποβολής ή θνησιγενούς εμβρύου 18-40%
Φάρμακα και θηλασμός
Θηλασμός και ΙΦΝΕ Υπόθεση ότι ο θηλασμός σχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης ΙΦΝΕ (μετά-ανάλυση, μητέρες χωρίς ΙΦΝΕ) Klement E et al, Am J Clin Nutr. 2004 Ασθενείς με ΙΦΝΕ έχουν αυξημένο κίνδυνο έξαρσης μετά την κύηση και αυτό έχει συνδεθεί με τον θηλασμό Η πλειοψηφία δεν θηλάζει (44%) Η έξαρση φαίνεται να σχετίζεται με τη διακοπή της θεραπείας Kane S et al, Am J Gastroenterol. 2005