Καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Αικατερίνη Μάντακα

Transcript

1 Καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Αικατερίνη Μάντακα Γαστρεντερολόγος

2 Καρδιαγγειακή νόσος 1 η αιτία θανάτου παγκοσμίως (εκτός Αφρικής) 17.9 x 10^6 θάνατοι/έτος (20 15, 32.1%) Global atlas on CVD prevention and control. WHO, WHF,WSO (2011) Κλασσικοί παράγοντες κινδύνου (ηλικία >65, άρρεν φύλο, κάπνισμα, παχυσαρκία, αλκοόλ, άσκηση, ΑΥ, ΣΔ, υπερλιπιδαιμία, οικ. ιστορικό, χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό status)

3 Ο ρόλος της χρόνιας φλεγμονής Χρόνια φλεγμονή δυσλειτουργία ενδοθηλίου αθηροσκλήρωση Matsuura et al. BMC Med. 2014;12:47. Libby P. Immunity. 2013;38: Prasad M et al. Nat Rev Cardiol. 2015;12:

4 Ο ρόλος της χρόνιας φλεγμονής Ασθενείς με συστηματικά φλεγμονώδη νοσήματα κίνδυνος πρώιμης αθηροσκλήρυνσης και κίνδυνος καρδιαγγειακού επεισοδίου. Αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με ΡΑ, ΣΕΛ, Ψωριασική αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα Matsuura et al. BMC Med. 2014;12:47, Libby P. Immunity. 2013;38: , Prasad M et al. Nat Rev Cardiol. 2015;12:

5 Καρδιαγγειακός κίνδυνος και ΙΦΝΕ ο ρόλος της χρόνιας φλεγμονής των ΙΦΝΕ και ο βαθμός κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο δεν έχει μελετηθεί συστηματικά Wu et al Exp Ther med 2017;13(2):

6 Καρδιαγγειακός κίνδυνος και ΙΦΝΕ x2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για θρομβοεμβολικά επεισόδια. Koutroubakis et al. Nat Clin Pract Gastroenterol Hepatol Tan et al. J Gastroenterol Hepatol Eνεργός φλεγμονή διαταραχή ισορροπίας φυσικών προ-πηκτικών και αντιπηκτικών παραγόντων υποϊνωδολυτική δραστηριότητα. Grainge MJ et al. Lancet O επιπολασμός των κλασσικών παραγόντων κινδύνου για KAN νόσο χαμηλότερος στους ασθενείς με ΙΦΝΕ. Jahnsen et al. Am J Gastroenterol Yarur et al. Am J Gastroenterol Aniwan et al. Clin Gastroenterol Hepatol Οι ασθενείς με ΙΦΝΕ επί απουσίας παραγόντων κινδύνου για ΚΑΝ μεγαλύτερη αορτική και αρτηριακή ακαμψία σε σύγκριση με τους υγιείς εθελοντές αντίστοιχης ηλικίας και φύλου. Ενεργός νόσος σχετίζεται με υψηλότερη ταχύτητα σφυγμικού κύματος στις καρωτίδες. Zanoli et al. J. Hypertens. 2012

7 Στεφανιαία Νόσος και ΙΦΝΕ Αντικρουόμενα αποτελέσματα μελέτων (αναδρομικές-βάσεις δεδομένων συστημάτων υγείας) Αυξημένος κίνδυνος ΙΚΝ στο 1 ο 3μηνο από διάγνωση-προοδευτική μείωση. Αυξημένος κίνδυνος ΟΕΜ σε περίοδο υποτροπής νόσου ή σε παρατεταμένα ενεργό νόσο. X 4.57 X 1.4 Rungoe C et al. Gut. 2013;62: Kristensen S et al. PLoS ONE 2013;8: e56944.

8 Στεφανιαία Νόσος και ΙΦΝΕ Μικρότερος αριθμός νοσηλειών για ΟΕΜ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ (1.3% vs 3.1%, P< 0.001, ΑOR, 0.42; 95% CI, 0.41 to 0.43) Μικρότερος αριθμός νοσηλειών για ΣΝ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ (10.7% vs 18.8%, P< 0.001, OR, 0.52; 95% CI, ) Barnes et al. Inflamm Bowel Dis Αναδρομική μελέτη από βάση δεδομένων συστήματος υγείας, > ασθενείς ΙΦΝΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο Δεν ανέδειξε αυξημένο κίνδυνο για 1 Ο επεισόδιο ΟΕΜ ή ΟΕΜ σε ηλικία<55έτη ή σε μακροχρόνια νόσο Osterman et al. Clin Gastroenterol Hepatol

9 Στεφανιαία Νόσος και ΙΦΝΕ Μεγαλύτερος κίνδυνος σε: Γυναίκες Νέους(<50 ετών) Feng et al. J Am Heart Assoc. 2017; 6(8): e005892

10 Στεφανιαία Νόσος και ΙΦΝΕ 736 ασθενείς ΙΦΝΕ vs 1472 ομάδα ελέγχου ( ) IRR 1,99(95%CI,1,142-2,80)για ΟΕΜ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ (απουσία κλασσικών παραγόντων κινδύνου) Η αθροιστική πιθανότητα εμφάνισης ΟΕΜ από τη διάγνωση της ΙΦΝΕ βρέθηκε 3,2% στην 5ετία, 6,4% στην 10ετία και 12,3% στην 20ετία. 3πλάσιος κίνδυνος για ΟΕΜ σε NC TE & εκτεταμένη EK 5πλάσιος κίνδυνος για ΟΕΜ σε ασθενείς με συστηματικά κορτικοειδή Aniwan et al. Clin Gastroenterol Hepatol. 2018

11 AEE και ΙΦΝΕ 18% αυξημένος κίνδυνος για ΑΕΕ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ (ΕΚ ή ΝC) (OR, 1.18; 95% CI, ) Singh et al. Clin Gastroenterol Hepatol O κίνδυνος για ΑΕΕ αυξάνει 3 μήνες πριν και μετά νοσηλεία για υποτροπή της ΙΦΝΕ Kirchgesner et al. Gut Γυναικείο φύλο και ηλικία <55 ετών

12 Καρδιακή Ανεπάρκεια και ΙΦΝΕ Περιορισμένα δεδομένα. 37% κίνδυνος νοσηλείας για ΚΑ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ (ΙRR 1.37; 95%CI, ) σε εθνική μελέτη στη Δανία. Kristensen et al. Circ Heart Fail Αύξηση του σχετικού κινδύνου(irr 1.56; 95%CI, ) και της αθροιστικής επίπτωσης (p=0.02) για ΚΑ σε ασθενείς με ΙΦΝΕ Aniwan et al. Clin Gastroenterol Hepatol. 2018

13 ΠΑΝ και ΙΦΝΕ 1 η αναφορά για οξεία αρτηριακή θρόμβωση κάτω άκρων σε νέους ασθενείς με Crohn s κολίτιδα Levy et al. Am J Gastroenterol 1997 Αρνητικά αποτελέσματα από παλαιότερες μελέτες Bernstein et al. Clinic Gastroenterol and Hepatol. 2008, Ha et al. Am J Gastroenterol 2009 Μεγαλύτερος ο κίνδυνος για οξύ αρτηριακό θρομβοεμβολικό επεισόδιο σε ασθενείς με ΕΚ&ΝC Συσχέτιση με νεότερη ηλικία, γυναικείο φύλο και ενεργότητα της νόσου (3 μήνες προ& μετά νοσηλείας ή χειρουργείου για τη νόσο) Kirchgesner et al. Gut. 2017

14 Καρδιαγγειακός κίνδυνος και φάρμακα στις ΙΦΝΕ 5-ASA δεν φαίνεται να δρουν προστατευτικά από την πρώιμη αθηρογένεση( PWV/CIMT) Zanoli et al. Atherosclerosis 2014, Cappello et al. Eur J Intern Med Η χρήση 5-ΑSA φαίνεται να συνδέεται με κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων Rungoe et al. Gut Mείωση της φλεγμονής ή αναστολή της δράσης των αιμοπεταλίων από 5-ASA Carty et al. Aliment. Pharmacol. Ther Kορτικοειδή έχουν συσχετιστεί με κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων (x5 ΟΕΜ, x2.5 ΚΑ) παραγόντων κινδύνου (αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, σακχαρώδης διαβήτης, όπως και η πρόσληψη βάρους) ή ενεργός και σοβαρή νόσος??? Rungoe et al. Gut. 2013, Andersohn et al. Inflamm. Bowel Dis. 2010, Aniwan et al. Clin Gastroenterol Hepatol 2018

15 Καρδιαγγειακός κίνδυνος και φάρμακα στις ΙΦΝΕ H χρήση ανοσορρυθμιστικών φαρμάκων και ανταγωνιστών TNF-α συνδέεται με μείωση της ακαμψίας της αορτής Schinzari et al. Clin Pharmacol Ther 2008, Zanoli et al. Atherosclerosis 2014 TNF-α αναφορές καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ρευματολογικούς ασθενείς υπό ανταγωνιστές TNF- α και μετά την έγχυση του φαρμάκου σε ΝC Jain et al. Immunotherapy 2013, Panteris et al. World J Gastroenterol 2006 καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με ΙΦΝΕ + anti-tnf α ( ενεργότητα + βαρύτητα ) Thapa et al. Am J Med Sci 2015

16 Καρδιαγγειακός κίνδυνος και φάρμακα στις ΙΦΝΕ Mικρότερη ετήσια θνητότητα / συχνότητα MACE στους ασθενείς ΝC με χρήση anti-tnf α vs κορτικοειδών μακροχρόνια Lewis et al. Am J Gastroenterology 2018 Ο συνδυασμός anti-tnf α με θειοπουρίνες φαίνεται να έχει προστατευτικό ρόλο για ΚΑΝ Rungoe et al. Gut. 2013

17 Ρόλος φαρμάκων για καρδιαγγειακή νόσο στις ΙΦΝΕ Αντιαιμοπεταλιακά ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης NC σε ασθενείς με χρόνια χρήση Chan et al. Aliment Pharmacol Ther 2011 Αμφιλεγόμενος ο ρόλος της ασπιρίνης στην πρόκληση υποτροπής σε ασθενείς με ΝC & ΕΚ Vinod et al. J Clin Gastroenterol 2012

18 Ρόλος φαρμάκων για καρδιαγγειακή νόσο στις ΙΦΝΕ Ανεπαρκή δεδομένα για ασφάλεια χορήγησης αντιαιμοπεταλιακών σε ασθενείς με ΙΦΝΕ 100% 80% 60% 40% 20% 0% P< % 65% 45% 37.5% 35% 32.5% 20% 32.5% on antiplatelet therapy Mantaka et al. abstract ECCO 2017 Αμφιλεγόμενος ο ρόλος κλοπιδογρέλης σε ΙΦΝΕ ευεργετική δράση κλοπιδογρέλης σε πειραματική κολίτιδα Patel et al. Indian J Pharmacol. 2012;44(6

19 Ρόλος φαρμάκων για καρδιαγγειακή νόσο στις ΙΦΝΕ Στατίνες ανοσορρυθμιστική δράση (TNF, Ils, TGF-β) H λήψη στατινών συνδέεται με μικρότερη συχνότητα νέας διάγνωσης ΙΦΝΕ Προστατευτικός ρόλος κυρίως σε ηλικιωμένους Ungaro et al. Am J Gastro 2016 Προστασία από υποτροπή της νόσου - Μείωση 18% συχνότητας λήψης συστηματικών στεροειδών Crockett et al. Inflamm Bowel Dis Όμως Οι ασθενείς με βαρειά νόσο(νc/εκ) έχουν χαμηλές τιμές λιπιδίων( lipid paradox ) συντ/ση υπολιπιδαιμικών παραγόντων

20 Συμπερασματικά Harbord et al. J Crohns Colitis Mar; 10(3):

21 Πρόδρομα αποτελέσματα εκτίμησης ΚΑΝ σε ασθενείς ΙΦΝΕ στον Ελληνικό χώρο Πολυκεντρική μελέτη 321 ασθενείς ΙΦΝΕ (167 ΝC, 154 ΕΚ, 192 άνδρες, διάμεσης ηλικίας [IQR] 55[42-65] έτη), μέσης διάρκειας παρακολούθησης (±SD) 12.6±9.3 έτη 82 ασθενείς ΙΦΝΕ+KAN (ΕΚ 59.8% vs ΝC 43.8%, p=0.015) Καρδιαγγειακή Νόσος Ν=82 (%) ΙΚΝ 53 (64.6%) ΑΕΕ 10 (12.2%) ΚΑ 10 (12.2%) ΠΑΝ 2 (2.4%) Ασθενείς με ΙΦΝΕ+ΚΑΝ είχαν στατιστικά σημαντικά συχνότερα τους κλασσικούς παράγοντες ΚΑΝ (μεγαλύτερη ηλικία, ΑΥ, ΣΔ, κάπνισμα, παχυσαρκία) Προστατευτικός ρόλος anti-tnf (53.6% vs 26.8%, p<0.001), κορτικοστεροειδών (81.2% vs 59.8%, p<0.001) και ανοσορρυθμιστικών φαρμάκων (61.1% vs 36.6%, p<0.001) για ΚΑΝ Μέτριος ή αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος στη 10ετία (FRS>10%) σε 26.6% ασθενών με ΕΚ και 27.5% ασθενών με NC

22 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ