ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Μεταπτυχιακό πρόγραμμα ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΕΝΤΥΠΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Αρχές μεγιστοποίησης απόδοσης και επίδοσης 2. ΚΩΔ. Μ/ΤΟΣ: 805 3. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : Καμπάς Αντώνης, Αν. Καθηγητής τηλ.: 2531039643, fax.: 2531039623, e-mail: akampas@phyed.duth.gr 4. ΑΛΛΟΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ: Φατούρος Ιωάννης, Αν. Καθηγητής, e-mail: ifatouro@phyed.duth.gr, Παπαδημητρίου Κατερίνα, Επ. Καθηγήτρια, e-mail: kpapadim@phyed.duth.gr Χατζηνικολάου Αθανάσιος, Λέκτορας, e-mail: achatzin@phyed.duth.gr 5. ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: δια ζώσης 6. ΕΞΑΜΗΝΟ ΦΟΙΤΗΣΗΣ: Α 7. ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Κορμού 8. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΙΤΗΣΗΣ: 9. ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ-ECTS: 10 10. ΣΚΟΠΟΣ TOY MAΘΗΜΑΤΟΣ Να εισάγει το φοιτητή στη θεωρία και την πρακτική της προπονητικής με έμφαση στη μεγιστοποίηση της απόδοσης και της επίδοσης και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για επιστημονικό προβληματισμό και έρευνα με βάση τις σύγχρονες τάσεις. Συγκεκριμένα παρουσιάζονται τα πλέον σύγχρονα δεδομένα που αφορούν 1) στις επιδράσεις της προπόνησης στα διάφορα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού καθώς και 2) τις μεθόδους προπόνησης για μεγιστοποίηση της απόδοσης. Τέλος οι φοιτητές/τριες θα έρθουν σε επαφή με τις τελευταίες μεθοδολογίες αξιολόγησης της αθλητικής απόδοσης. στο εργαστήριο και το πεδίο. 11. MΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Μετά την ολοκλήρωση της φοίτησης στο συγκεκριμένο μάθημα, οι φοιτητές τριες θα είναι ικανοί να: 1. γνωρίζουν και να κατανοούν τους μηχανισμούς επίδρασης της προπόνησης στα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού σε διαφορετικές ηλιακές περιόδους 2. αξιολογούν την αντιστοιχία των μεθόδων και των εργαλείων αξιολόγησης της αθλητικής απόδοσης με τους στόχους της προπόνησης και να επιλέγουν τα καταλληλότερα 3. γνωρίζουν και να κατανοούν τα αποτελέσματα αξιολογήσεων της αθλητικής απόδοσης και να τα αξιοποιούν στο σχεδιασμό της προπόνησης 1
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΣΗΣ Αποτελέσματα μάθησης Γνώση & κατανόηση των μηχανισμών επίδρασης της προπόνησης στον ανθρώπινο οργανισμό Ικανότητα επιλογής των κατάλληλων μεθόδων και εργαλείων αξιολόγησης της α.α. Ικανότητα ορθής ανάγνωσης και ανάλυσης των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων της α.α. Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες Διαλέξεις μελέτη Διαλέξεις μελέτη, εργαστήρια Διαλέξεις μελέτη, εργαστήρια Κριτήρια Αξιολόγησης Ενδιάμεσο κουίζ γνώσεων Εργαστηριακό κουίζ Εργαστηριακό κουίζ Φόρτος εργασίας φοιτητή (ώρες) 100 80 120 ΣΥΝΟΛΟ 300 12. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Μεγιστοποίηση της αθλητικής απόδοσης και επίδοσης (θεωρίες, ερμηνείες, μέθοδοι, πρακτικές, επιβάρυνση και προσαρμογές στα επιμέρους συστήματα, κόπωση, υπερκόπωση, υπερπροπόνηση) 2. Προπονητική των φυσικών ικανοτήτων (αντοχή, δύναμη, ταχύτητα, ισχύς) 3. Αξιολόγηση της φυσικής κατάστασης, της κινητικής συναρμογής και της τεχνικοτακτικής. 4. Σύστημα δια βίου αθλητικής ανάπτυξης και προπονητική στην παιδική και εφηβική ηλικία. 13. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Διαλέξεις, εργαστήρια, εργαστηριακές ασκήσεις 14. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΥΛΗΣ Διάλεξη Εισηγητής Θέμα 1 Καμπάς Α. Εισαγωγή στη μεγιστοποίηση της απόδοσης και επίδοσης 2 Καμπάς Α. Ερέθισμα, επιβάρυνση και προσαρμογή 3 Καμπάς Α. Μοντέλο δια βίου αθλητικής ανάπτυξης (LTΑD) 4 Φατούρος Ι. Προπόνηση φυσικής κατάστασης: αντοχή 5 Χατζηνικολάου Α. Προπόνηση φυσικής κατάστασης: δύναμη 6 Φατούρος Ι. Προπόνηση φυσικής κατάστασης: ταχύτητα 7 Χατζηνικολάου Α. Προπόνηση φυσικής κατάστασης: μυϊκή ισχύς 8 Φατούρος Ι. Κόπωση υπερκόπωση και υπερπροπόνηση 9 Παπαδημητρίου Κ. Μέθοδοι αξιολόγησης και βελτίωσης της τεχνικοτακτικής συμπεριφοράς 10 Καμπάς Α. Ιδιαιτερότητες της προπόνησης και προσαρμογές στις επιβαρύνσεις στην παιδική και εφηβική ηλικία 11 Φατούρος Ι. Διάγνωση της απόδοσης Ι (Φυσική κατάσταση) 12 Καμπάς Α. Διάγνωση της απόδοσης ΙΙ (Κινητική συναρμογή) Τελική αξιολόγηση 2
15. ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: Η αξιολόγηση των φοιτητών περιλαμβάνει: Κριτήριο Αξιολόγησης Ποσοστό τελικής βαθμολογίας Τεστ Ι Τεστ ΙΙ 20% 20% Ατομική εργασία 10% Τελική εξέταση 50% 16. ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Armstrong, N., & Van Mechelen W.(2009). Paediatric Exercise Science. Oxford University Press 2. Baechle, T.R. & Earle. R.W. (2000). Βασικές αρχές προπόνησης δύναμης. Μετάφραση. Αθήνα: Πασχαλίδης. 3. Martin, D. Carl, K., Lehnertz K. (1993). Εγχειρίδιο Προπονητικής. Μετάφραση. Κομοτηνή: Αλφάβητο. 4. Bompa, T.O. & Haff G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Champaign, IL: Human Kinetics 5. Kandel, E., R., Schwarz, J., H., Jessell, T., M. (1995). Essentials of Neural Science and Behavior. WL: McGraw-Hill. 6. Rowland, T., W. (2005). Children's Exercise Physiology. Urbana-Champaign: Human Kinetics. 17. ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Οι φοιτητές που μετέχουν στο μάθημα αυτό οφείλουν να πραγματοποιούν όλες τις εργασίες και τις σχετικές δραστηριότητες σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα πνευματικά δικαιώματα Ν. 2121/1993. Οποιασδήποτε μορφή λογοκλοπής δεν είναι αποδεκτή και αποτελεί σοβαρό πειθαρχικό παράπτωμα με σοβαρότατες κυρώσεις. Σε κάθε περίπτωση οδηγεί σε αποτυχία (Βαθμός = 0) στο μάθημα και αναφέρεται άμεσα στην Ειδική Διατμηματική Επιτροπή του ΔΠΜΣ και μπορεί να οδηγήσει και στη διαγραφή σύμφωνα με τον Κανονισμό λειτουργίας των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΔΠΘ. Όποιες ιδέες ή κείμενο δεν αποτελούν πρωτότυπο έργο του φοιτητή θα πρέπει να συνοδεύονται από πλήρη αναφορά της πηγής τους. 3
18. ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ Διάλεξη 1 Αθλητική απόδοση-επίδοση Training Goals, Προπονητικοί στόχοι Training Παράγοντες επίδοσης Methods, Σύστημα απόδοσης Preparation for Σύστημα προπόνησης Training, Καθοδήγηση Variables of Αρχές-στόχοι Training Σχεδιασμός-διεξαγωγή Μέθοδοι Εισαγωγή στη μεγιστοποίηση της απόδοσης και επίδοσης Baechle, T.R. & Earle. R.W. (2000). Βασικές αρχές προπόνησης δύναμης. Μετάφραση. Αθήνα: Πασχαλίδης. Martin, D. Carl, K., Lehnertz K. (1993). Εγχειρίδιο Προπονητικής. Μετάφραση. Κομοτηνή: Αλφάβητο. Διάλεξη 2 Προσαρμογές των συστημάτων λόγω των Training επιβαρύνσεων: adaptations, τεχνικής motor units, δύναμης plasticity, motor αντοχής cortex, spinal cord Ερέθισμα, επιβάρυνση και προσαρμογή Baechle, T.R. & Earle. R.W. (2000). Βασικές αρχές προπόνησης δύναμης. Μετάφραση. Αθήνα: Πασχαλίδης. Kandel, E., R., Schwarz, J., H., Jessell, T., M. (1995). Essentials of Neural Science and Behavior. WL: McGraw-Hill. Διάλεξη 3 μακροπρόθεσμος σχεδιασμός της προπόνησης Long-term- σύστημα αθλητικής ανάπτυξης athlets- προπόνηση στα αναπτυξιακά στάδια development Μοντέλο δια βίου αθλητικής ανάπτυξης (LTΑD) Armstrong, N., & Van Mechelen W.(2009). Paediatric Exercise Science. Oxford University Press Διάλεξη 4 Προπόνηση Μορφές αντοχής. φυσικής Μεθοδολογία ανάπτυξης της αντοχής. Endurance performance - κατάστασης: Ανάπτυξη της αερόβιας αντοχής. training, aerobic, αντοχή Ανάπτυξη της ειδικής αντοχής. anaerobic 4
Μακροχρόνιος προγραμματισμός. threshold, Ετήσιος προγραμματισμός. periodization Bosquet, L., Leger, L., Legros, P. (2002). Methods to Determine Aerobic Endurance. Sports Medicine, 32(11): 675-700. Kubukeli, Z.N., Noakes, T.D., Dennis, S.C. (2002) Training techniques to improve endurance exercise performances. Sports Medicine, 32(8): 489-509. Laursen, P.B., Jenkins, D.G. (2002). The Scientific Basis for High-Intensity Interval Training. Sports Medicine, 32(1): 53-73. Tomlin, D.L., Wenger, H.A. (2001). The Relationship Between Aerobic Fitness and Recovery from High Intensity Intermittent Exercise. Sports Medicine, 31(1): 1-11. Διάλεξη 5 Βασικοί προβληματισμοί και ερωτήματα Strength στην ανάπτυξη δύναμης. resistance Καθορισμός των στόχων ενδυνάμωσης. weight training, Μεθοδολογία ανάπτυξης δύναμης. periodization, Μακροχρόνιος προγραμματισμός. program design, Ετήσιος προγραμματισμός. training intensity Δημιουργία, εφαρμογή προγραμμάτων volume rest προπόνησης δύναμης. interval. Καταγραφή της προπόνησης. Αξιολόγηση του επιπέδου δύναμης των αθλητών. Προπόνηση φυσικής κατάστασης: δύναμη Pearson, D., Faigenbaum, A., Conley, M., Kraemer, J.W. (2000). The National strength and Conditioning Association s Basic Guidelines for the Resistance Training of Athletes. National Strength & Conditioning Association,22(4): 14-27. Διάλεξη 6 Βασικές μορφές της ταχύτητας. Speed training, Ανάπτυξη της ταχύτητας σύμφωνα με την periodization, ηλικία. program design, Ταχύτητα αντίδρασης και τρόποι ανάπτυξής training intensity της. volume rest Ταχύτητα ενέργειας και μεθοδολογία interval. ανάπτυξής της. Ταχύτητα συχνότητας και μεθοδολογία ανάπτυξής της. Δημιουργία «χρονικών προγραμμάτων» και μεθοδολογία αναπτυξής τους. Αξιολόγηση ταχύτητας Προπόνηση φυσικής κατάστασης: ταχύτητα Arnold, M. (1990). Speed training. Athletics coach, 24(4), 3-4. Grosser, M. & Starischka, S. (2000). Προπόνηση φυσικής κατάστασης. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΣΑΛΤΟ. (σελ. 113-142, 226-266). 5
Διάλεξη 7 Ορισμοί και θεωρητικό υπόβαθρο Muscle power, Μεταβολική (διαλειματική) προπόνηση interval training, Ανάπτυξη της μυϊκής ισχύος με αντιστάσεις plyometrics, Πλειομετρική προπόνηση resistance training Προπόνηση φυσικής κατάστασης: μυϊκή ισχύς Crewther B, et al. Possible Stimuli for Strength and Power Adaptation: Acute Mechanical Responses. Sports Medicine, 35(11): 967-989(23), 2005. Pretz R. Plyometric exercises for overhead-throwing athletes. NSCA J., 28(1): 36-42, 2006. Διάλεξη 8 Τίτλος Περιεχόμενα Λέξεις - κλειδιά Ορισμοί, επιδημιολογία και τύποι Overtraining, υπερπροπόνησης Overreaching, Αίτια παράγοντες που την προκαλούν Fatigue, Απόδοση και υπερπροπόνηση Periodization, Δείκτες διάγνωσης και πρόληψης Overtraining Το μοντέλο της περιοδικότητας και η markers, υπερπροπόνηση Inflammation Αντιμετώπιση της υπερπροπόνησης Κόπωση υπερκόπωση και υπερπροπόνηση Διάλεξη 9 Μέθοδοι αξιολόγησης και βελτίωσης της τεχνικοτακτικής συμπεριφοράς Margonis K, Fatouros IG, Jamourtas AZ, Nikolaidis MG, Douroudos I, Chatzinikolaou A, Mitrakou A, Mastorakos G, Papassotiriou I, Taxildaris K, Kouretas D. The role of blood/urine oxidative stress biomarkers in diagnosis of athletic overtraining. Free Radical Biology and Medicine, 43:901-910, 2007. Hoffman JR, Kaminsky M. Use of Performance Testing for Monitoring Overtraining in EliteYouth Basketball Players. Strength and Conditioning Journal, 22(6): 54 62, 2000. Τίτλος Περιεχόμενα Λέξεις - κλειδιά Χρησιμοποίηση των δεικτών απόδοσης, που Performance προκύπτουν από την ανάλυση της αγωνιστικής indicators in συμπεριφοράς σε ομαδικά και ατομικά sport, Match αθλήματα, μέσω των νέων τεχνολογιών, στην analysis βελτίωση της απόδοσης Δείκτες απόδοσης που χρησιμοποιούνται στην παρατήρηση των αγωνιστικών ενεργειών Παράγοντες που συμβάλουν στην επιτυχία και βελτίωση της απόδοσης και κατηγοριοποίηση των δεικτών απόδοσης στα αθλήματα που εξαρτώνται από: α) το σκορ, β) το χρόνο, γ) τη συμμετοχή ή αλλαγή παικτών Liebermann, D.C., McClements, J., Katz, L. Franks, I.M., and Hughes M. (2002). Advance in the application of information technology to sport performance. Journal of Sport Sciences, 20, 755-768 6
Διάλεξη 10 Τίτλος Περιεχόμενα Λέξεις - κλειδιά Αύξηση και προπόνηση, εφηβεία και προπόνηση, οντογενετικές κλιμακώσεις της VO 2 max., καρδιοναπνευστικές προσαρμογές, ενεργειακές απαιτήσεις, ιδιαιτερότητες της ανάπτυξης δύναμης Ιδιαιτερότητες της προπόνησης και προσαρμογές στις επιβαρύνσεις στην παιδική και εφηβική ηλικία Growth factors, puberty, aerobic fitness, cardiovascular responses, Armstrong, N., & Van Mechelen W.(2009). Paediatric Exercise Science. Oxford University Press Rowland, T., W. (2005). Children's Exercise Physiology. Champaign, IL: Human Kinetics. Διάλεξη 11 Διάγνωση της Νόρμες αξιολόγησης απόδοσης Ι Τεστ ευκινησίας. (Φυσική Τεστ μυϊκής ισχύος και δύναμης κατάσταση) Τεστ ταχύτητας Τεστ μυϊκής αντοχής Τεστ αερόβιας ικανότητας Physical fitness measurement, aerobic capacity, power, strength, anaerobic performance Διάλεξη 12 Διάγνωση της απόδοσης ΙΙ (Κινητική συναρμογή) Baechle, T.R. & Earle. R.W. (2000). Βασικές αρχές προπόνησης δύναμης. Μετάφραση. Αθήνα: Πασχαλίδης. Μέτρηση σωματομετρικών και δεικτών ωρίμανσης Evaluation, Αξιολόγηση βασικών κινητικών και αθλητικών assessment, field δεξιοτήτων test, suitability, Αξιολόγηση της κινητικής συναρμογής coordination, technique Burton, A., W. & Miller, D., E. (1998). Movement skill assessment. IL: Human Kinetics 7