ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ II ΤΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑΣ ΤΣΙΑΓΓΑΛΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΘΕΜΑ: ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ 2. Η.Κ.Γ. 3. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 4. ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 5. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ 6. ΘΕΡΑΠΕΙΑ 7. ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ν.Φ. Ν.Π. 8. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ 9. ΠΙΕΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ 10. ΑΠΙΝΙΔΩΣΗ 11. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ν.Φ. 12. Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ 13. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 2

ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ Η ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ είναι μια από τις αρρυθμίες που παρατηρούνται συχνότερα. Με βάση τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα υπολογίζεται ότι 30.000-50.0000 έλληνες έχουν εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή τους επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής. Η επίπτωση της αρρυθμίας αυτής διπλασιάζεται στους ενήλικες με κάθε 10ετια της ζωής και ανέρχεται σε 2-3νέες περιπτώσεις /1.000 άτομα ανά έτος στην ηλικία 55-64 ετών και σε 35 περιπτώσεις /1.000 άτομα ανά έτος στην ηλικία 85-94 ετών. Η κολπική μαρμαρυγή συνοδεύεται από αυξημένη θνησιμότητα και ο κίνδυνος θανάτου για τους πάσχοντες άνδρες είναι 1,5 και 1,9 για τις γυναίκες.[atrial Fibrillation Investigators,1994]. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ Μαρμαρυγή των κόλπων μπορεί των κόλπων μπορεί να παρατηρηθεί τόσο σε φυσιολογικά άτομα όσο και σε αρρώστους με διάφορες καρδιοπάθειες.τα 3 συχνότερα κλινικά αίτια της μαρμαρυγής είναι: 1. Στεφανιαία νόσος. Ασθενείς με στεφανιαία νόσο μπορεί να αναπτύξουν παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή κατά τη διαδρομή οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. 2. Υπερτασική καρδιοπάθεια. Άρρωστοι με υπερτασική καρδιοπάθεια αναπτύσσουν τυπικά διάταση της αριστεράς κοιλίας λόγω χρόνιας υπέρτασης. Η διάταση αυτή των κόλπων προδιαθέτει σε κολπική μαρμαρυγή 3. Ρευματική καρδιοπάθεια. Η στένωση ή η ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας προκαλούν διάταση των κόλπων που προδιαθέτει σε κολπικές αρρυθμίες. Άλλα αίτια είναι η θυρεοτοξίκωση, η περικαρδίτιδα, η πνευμονική εμβολή και άλλες μορφές καρδιοπάθειας. Η.Κ.Γ. Κατά την κολπική μαρμαρυγή έχουμε παρουσία χαμηλού εύρους, μεταβαλλόμενων και ακανόνιστων κυμάτων που οδηγούν στη διέγερση των κόλπων με συχνότητα από 400-600 φορές /λεπτό.έχουμε γρήγορη,ανώμαλη εκπόλωση των κόλπων που προκαλεί ανώμαλες κυμάνσεις στη βασική γραμμή του Η.Κ.Γ. χωρίς την ύπαρξη πραγματικών P. ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Η διαγνωστική προσπάθεια αρχικά στρέφεται στην ανεύρεση παραγόντων που προκαλούν αρρυθμίες,όπως καφές,αλκοόλ,φάρμακα,κάπνισμα,παθήσεις καρδιάς. Γίνεται κυρίως με το Η.Κ.Γ., την εφαρμογή HOLTER και τη δοκιμασία κόπωσης. 3

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να διαδράμει ασυμπτωματική ή να προκαλέσει την εμφάνιση προκάρδιων παλμών,εμβολών στη συστηματική κυκλοφορία,συγκοπικών επεισοδίων,δυσανεξίας στην κόπωση ή καρδιακή ανεπάρκεια. Ανάλογα με τη διάρκεια,τη συχνότητα εμφάνισης και τον τρόπο τερματισμού των αρρυθμικών επεισοδίων διακρίνουμε τα εξής κλινικά σύνδρομα: 1. Οξεία κολπική μαρμαρυγή. Διαρκεί μόνο για λίγα λεπτά,ώρες ή λίγες μέρες. 2. Χρόνια κολπική μαρμαρυγή. Επιμένει για μήνες ή χρόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να έχουμε αποκατάσταση του φυσιολογικού φλεβοκομβικού ρυθμού, οπότε είναι θεραπεύσιμη, ενώ σε άλλες περιπτώσεις αυτό είναι αδύνατο,οπότε είναι μόνιμη. 3. Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή. Χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζοντα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής οποία αποδράμουν είτε αυτόματα είτε μετά από φαρμακευτική ή ηλεκτρική ανάταξη. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Τι συμβαίνει από άποψη φυσιολογίας όταν ο άρρωστος αναπτύξει κολπική μαρμαρυγή? Κανονικά μετά το κύμα P οι κόλποι συστέλλονται,διοχετεύοντας αίμα στις κοιλίες. Στην περίπτωσή μας εξαφανίζεται η φυσιολογική εκπόλωση των κόλπων και οι κόλποι κάνουν ινιδώδεις συσπάσεις, η φυσιολογική ώθηση εξαφανίζεται με αποτέλεσμα να έχουμε ελάττωση του όγκου παλμού,επειδή ελαττώνεται η πλήρωση των κοιλιών. Η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να προκαλέσει τα εξής συμπτώματα: 1. Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια. 2. Υπόταση ή ακόμα και shock. 3. Ισχαιμία μυοκαρδίου. Ο άρρωστος παρουσιάζει σημεία συμφορητικής κάμψης(δύσκολη αναπνοή, ρόγχους στο θώρακα,οίδημα κάτω άκρων). Οι άρρωστοι με κολπική μαρμαρυγή που συνδυάζεται με πνευμονικό οίδημα, υπόταση ή ισχαιμία θέλουν επείγουσα θεραπεία. Το δεύτερο πρόβλημα που προκαλεί η μαρμαρυγή των κόλπων είναι οι κολπικοί θρόμβοι που μπορεί να ξεφύγουν στην αρτηριακή κυκλοφορία και να προκαλέσουν περιφερικές εμβολές (Α.Ε.Ε., απόφραξη της αιμάτωσης των κάτω άκρων). ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπευτική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής περιλαμβάνει: 1. Φαρμακευτική αντιμετώπιση με φάρμακα όπως δακτυλίτιδα, κινιδίνη και προκαϊναμίδη. 2. Ηλεκτρική ανάταξη. 3. Διέγερση του πνευμονογαστρικού με πίεση του καρωτιδικού κόλπου ή των οφθαλμικών βολβών. 4

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ 1.ΕΝΤΟΠΙΣΗ 2.ΠΡΟΓΓΡΑΜΑΤΙΣΜΟΣ 3.ΕΦΑΡΜΟΓΗ 4.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 5.ΕΠΑΝΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Εντόπιση του προβλήματος Εντόπιση της αιτίας του προβλήματος Εντόπιση του τρόπου συμπεριφοράς του ασθενή σε σχέση με το πρόβλημα. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Ν.Φ. ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Άμεση παροχή φροντίδας Ακρόαση συμβουλή Διδασκαλία Παραπομπή σε άλλες ειδικότητες ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ- ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Πρόβλημα/Αιτιολόγηση. Τα προβλήματα πόνος,δύσπνοια,κόπωση, λιποθυμίες οφείλονται στη μειωμένη οξυγόνωση των ιστών-ισχαιμία,λόγω ελάττωσης του όγκου παλμού. Νοσηλευτική αντιμετώπιση.1. Αναπαυτική θέση ημικαθιστική για την μείωση του καρδιακού έργου και διευκόλυνση της αναπνοής.2. Χορήγηση οξυγόνου για την επάρκειά του στους ιστούς και 3. φαρμάκων σύμφωνα με ιατρική οδηγία. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΔΑΚΤΥΛΙΤΙΔΑ. Χρησιμοποιείται για την αύξηση της έντασης της καρδιακής συστολής και του όγκου παλμού και τον περιορισμό της ταχυκαρδίας. Σε μακροχρόνια χορήγηση δακτυλίτιδας απαιτείται: Ενημέρωση του αρρώστου για το θεραπευτικό σκοπό του φαρμάκου και τις παρενέργειες, όπως κεφαλαλγία, ναυτία, διάρροια, βραδυκαρδία και ανάγκη άμεσης ενημέρωσης του νοσηλευτή.διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος δακτυλιτισμού, ο οποίος προλαμβάνεται με τη διακοπή και αλλαγή αγωγής. Εκτίμηση της κατάστασης του αρρώστου πριν τη χορήγηση με τη μελέτη Η.Κ.Γ., τη λήψη κορυφαίου καρδιακού παλμού σε ολόκληρο λεπτό, την αξιολόγηση αριθμού, ρυθμού σφίξεων και λήψης Α.Π. Παρακολούθηση του αρρώστου για το θεραπευτικό αποτέλεσμα,αναγραφή στο φύλλο νοσηλείας την υποχώρηση ή μη της δύσπνοιας, κόπωσης, ταχυκαρδίας. Έλεγχος ποσού, χρώματος, ειδικού βάρους των ούρων, ιδιαίτερα όταν ο άρρωστος παίρνει διουρητικά. Στενή παρακολούθηση για πιθανές παρενέργειες οπότε γίνεται διακοπή του φαρμάκου και ενημερώνεται ο γιατρός. 5

ΚΙΝΙΔΙΝΗ. Χρησιμοποιείται για την ελάττωση των ερεθισμάτων που παράγονται από έκτοπα κέντρα. Απαιτεί παρακολούθηση για αντίδραση του αρρώστου κατά την αρχική δόση και για γαστρεντερικές διαταραχές, ίλιγγο, εμβοές αυτιών. ΠΡΟΚΑΙΝΑΜΙΔΗ. Χρησιμοποιείται για την καταστολή των έκτοπων εστιών, όπως και για κολπικές αρρυθμίες. Όταν δίνεται Ε.Φ. προκαλεί υπόταση. ΠΙΕΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ Είναι η διέγερση του πνευμονογαστρικού με ειδικούς χειρισμούς από τον γιατρό, όπως ελαφριά πίεση του καρωτιδικού κόλπου ή των οφθαλμικών βολβών επί 20.Ο άρρωστος παραμένει ήρεμος σε κατάκλιση υπό συνεχή παρακολούθηση της καρδιακής συχνότητας γιατί ο χειρισμός μπορεί να επιβραδύνει την καρδιακή λειτουργία και να προκαλέσει λιποθυμία. Σε εμφάνιση φυσιολογικού σφυγμού ή βραδυσφυγμίας θα πρέπει να διακοπεί αμέσως η πίεση,διότι υπάρχει ο κίνδυνος θρομβωτικών εγκεφαλικών επεισοδίων ή αποκόλληση αμφιβληστροειδή. ΑΠΙΝΙΔΩΣΗ Γίνεται με τον απινιδωτή όπου χορηγείται ελεγχόμενη ηλεκτρική εκκένωση (150-300 watt).mε αυτή όλες οι μυικές ίνες συστέλλονται ταυτόχρονα και στη συνέχεια συστέλλεται η καρδιά ρυθμικά ή μένει σε ασυστολία οπότε χορηγείται αδρεναλίνη, γλυκονικό ή χλωριούχο ασβέστιο. Οι νοσηλευτές πρέπει να έχουν πάντα έτοιμο τον απινιδωτή, δηλαδή: 1. Να είναι συνδεμένος με το ρεύμα (εκτός αν εργάζεται με μπαταρίες). 2. Να είναι φορτισμένος και τακτοποιημένα τα καλώδια. 3. Να γίνει επάλειψη της επιφάνειας των πλακών με αγωγό αλοιφή. (αν δεν υπάρχει αλοιφή,καλύπτονται οι πλάκες με γάζα εμποτισμένη σε αλατούχο νερό καλά στυμμένη για προστασία του δέρματος του αρρώστου από εγκαύματα.) 4. Δεν χρησιμοποιούμε νερό ή οινόπνευμα διότι το νερό είναι καλός αγωγός και το οινόπνευμα μπορεί να αναφλεγεί. 5. Πρέπει να υπάρχει ηλεκτρική απομόνωση του αρρώστου από τους παρευρισκόμενους.(μακριά από τον άρρωστο και το κρεβάτι του). 6. Αποσύνδεση του οξυγόνου, monitor, στηθοσκοπίου. 7. Μετά την απινίδωση γίνεται έλεγχος παλμού καρωτίδας, επανασύνδεση του Η.Κ.Γ, του monitor και του οξυγόνου. Έλεγχος καρδιακού παλμού. Καθαρίζεται ο θώρακας από την αλοιφή. Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ Ν.Φ. ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Έλεγχο για το αν πέτυχαν οι αντικειμενικοί σκοποί του νοσηλευτικού σχεδίου φροντίδας. Παροχή πληροφοριών για επαναξιολόγηση των αναγκών του ασθενή. 6

Ανακάλυψη εκείνων των νοσηλευτικών πράξεων που ήταν πιο αποτελεσματικές για τη λύση του ιδιαίτερου προβλήματος του ασθενή. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο άρρωστος διατηρεί άριστο κατά λεπτό όγκο αίματος Πετυχαίνει μείωση του άγχους, αναγνωρίζει πηγές άγχους. Αναγνωρίζει παράγοντες φόβου,δέχεται υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον. Αναλαμβάνει προηγούμενους ρόλους και δραστηριότητες. Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΚΟΥ 1. ΥΠΝΟΣ ΕΠΙ 8-9 ΩΡΕΣ 2. ΛΙΓΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΚΑΦΕΣ 3. ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΡΟΦΗ 4. ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΑΛΑΤΙ 5. ΑΠΟΦΥΓΗ ΚΑΘΕ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗΣ 6. ΑΝΑΠΑΥΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΕΥΜΑ 7. ΟΧΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ 8. ΕΛΑΦΡΙΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 9. ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟ 10. ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ 7

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Αθανάτου Κ. Ελευθερία, Παθολογική και χειρουργική κλινική νοσηλευτική, έκδοση Β, Αθήνα 1998 2. Goldberger Arx Louis Goldberger Emanuel, Κλινικό Ηλεκτροκαρδιογράφημα, Ιατρικές εκδόσεις Λίτσας,1988. 3. Σαχίνη-Καρδάση Άννα, Παθολογική και χειρουργική νοσηλευτική, νοσηλευτικές διαδικασίες εκδόσεις Βήτα, Β έκδοση, 2ος τόμος, Αθήνα 2004. 4. Τρυποσκιάδης Φίλιππος, Καρδιολογία, Ιατρικές εκδόσεις Λαγός, 1 η έκδοση, Αθήνα 2003. 8