4. ΑΣΜΟΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΗ ΤΕΙ Καβάιας, Τκήκα Δαζοπολίας θαη Δηατείρηζες Φσζηθού Περηβάιιοληος Μάζεκα: Μεηεωροιογίας-Κιηκαηοιογίας. Υπεύζσλε : Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ 1
4. ΑΣΜΟΦΑΙΡΙΚΗ ΠΙΕΗ Η ατμόςφαιρα εύναι ϋνα ςτρώμα αερύων το οπούο πιϋζει τα ςώματα που βρύςκονται μϋςα ό κϊτω απ αυτό, αλλϊ και τισ ύδιεσ του τισ ςτοιβϊδεσ. Κϊθε επιφϊνεια του εδϊφουσ που βρύςκεται μϋςα ςτην ατμόςφαιρα ό ςτην επιφϊνεια του εδϊφουσ δϋχεται βϊροσ τησ υπερκεύμενησ ςτόλησ αϋρα. Την δύναμη που αςκεύται από το βϊροσ αυτό ςτη μονϊδα επιφανεύασ την ονομϊζουμε ατμοςφαιρική ή βαρομετρική πίεςη. Υπεύζσλε : Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 2
Η ατμοςφαιρικό πύεςη δεν εύναι ςταθερό αλλϊ μεταβϊλλεται από τόπο ςε τόπο και από ςτιγμό ςε ςτιγμό. Οι μεταβολϋσ αυτϋσ διακρύνονται ςε τυχαύεσ και ςε περιοδικϋσ. Η ατμοςφαιρικό πύεςη ςυνδϋεται με την θερμοκραςύα που εύναι το αύτιο των μεταβολών τησ. Οι διϊφορεσ πιϋςεισ από τόπο ςε τόπο προκαλούν τισ οριζόντιεσ κινόςεισ του αϋρα, αλλϊ και τισ κατακόρυφεσ. Οι τελευταύεσ αυτϋσ κινόςεισ καθορύζουν αν ο καιρόσ θα εύναι ανϋφελοσ και ξηρόσ (καθοδικϋσ κινόςεισ) ό νεφοςκεπόs και υγρόσ (ανοδικϋσ κινόςεισ). Αηκοζθαηρηθή πίεζε 3
Οριζόντιεσ και κατακόρυφεσ μεταβολϋσ τησ πύεςησ Η ατμοςφαιρικό πύεςη ενόσ τόπου εύναι το βϊροσ του υπερκεύμενου αϋρα. Επομϋνωσ όςο ανερχόμαςτε ςτην ατμόςφαιρα τόςο η ατμοςφαιρικό πύεςη μικραύνει. Την μεγαλύτερη τιμό τησ ϋχει το επύπεδο τησ θϊλαςςασ. Επειδό ο αϋρασ εύναι ςυμπιεςτόσ, η μεγαλύτερη μϊζα του εύναι ςυγκεντρωμϋνη ςτα κατώτερα ςτρώματα όπου ϋχει και την μεγαλύτερη πυκνότητα. Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 4
Η πυκνότητα του αϋρα και η ατμοςφαιρικό πύεςη ενόσ τόπου εξαρτώνται από την θερμοκραςύα, την ςύςταςη του αϋρα, την βαρύτητα και το υψόμετρο του τόπου. Με την παραδοχό ότι ιςχύει η κανονικό κατακόρυφη θερμοβαθμύδα, ότι η ςύςταςη του αϋρα εύναι ςταθερό, γύνεται δεκτό ότι ςτην επιφϊνεια τησ θϊλαςςασ και ςε 15 0 C η πύεςη εύναι 1013,2 mb, η πύεςη και η θερμοκραςύα μεταβϊλλονται ανϊλογα με το υψόμετρο. Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 5
Οριζόντιεσ μεταβολϋσ Η ϊνιςη κατανομό τησ θερμοκραςύασ ςτην επιφϊνεια τησ γησ προκαλεύ μεταβολϋσ ςτην πυκνότητα του ατμοςφαιρικού αϋρα. Γι αυτό η ατμοςφαιρικό πύεςη μεταβϊλλεται ωσ προσ το χρόνο και τον τόπο. Οι οριζόντιεσ μεταβολϋσ τησ πύεςησ εύναι πολύ μικρότερεσ από τισ κατακόρυφεσ. Μεγαλύτερη ςημαςύα για την ανϊλυςη των καιρικών καταςτϊςεων και τον καθοριςμό τησ ταχύτητασ και διεύθυνςησ του ανϋμου ϋχουν οι οριζόντιεσ μεταβολϋσ τησ πύεςησ. Μϋτρο των οριζόντιων μεταβολών εύναι η βαροβαθμύδα. Η μεγαλύτερη πύεςη που ϋχει παρατηρηθεύ όταν 1084mb και η μικρότερη 876mb Αηκοζθαηρηθή πίεζε 6
Τύποι ιςοβαρών καμπυλών Η οριζόντια κατανομό τησ ατμοςφαιρικόσ πύεςησ ςτην επιφϊνεια τησ γησ απεικονύζεται πϊνω ςε χϊρτεσ με την βοόθεια ιςοβαρών. Ιςοβαρείσ εύναι καμπύλεσ που ενώνουν τόπουσ που ϋχουν την ύδια ατμοςφαιρικό πύεςη κατϊ την ύδια χρονικό ςτιγμό. Ιςοβαρεύσ καμπύλεσ χαρϊςςονται για την επιφϊνεια τησ θϊλαςςασ ό και για διϊφορα ύψη τησ ατμόςφαιρασ. Οι ςημαντικότεροι από τουσ χϊρτεσ καιρού εύναι των ιςοβαρών, γιατύ δύνουν την εικόνα του καιρού που θα επικρατόςει ς ϋναν τόπο. Αηκοζθαηρηθή πίεζε 7
Οι ςπουδαιότεροι τύποι των ιςοβαρών καμπυλών εύναι οι εξόσ: Κϋντρο χαμηλών πιϋςεων ό χαμηλό ό κυκλώνασ ό ύφεςη: ιςοβαρεύσ κλειςτϋσ ομόκεντρεσ ό ελλειψοειδεύσ. Η τιμό τησ ατμοςφαιρικό πύεςησ ελαττώνεται από την περιφϋρεια προσ το κϋντρο. Κϋντρο υψηλών πιϋςεων ό υψηλό ό αντικυκλώνασ: ιςοβαρεύσ κλειςτϋσ, ομόκεντρεσ, κυκλικϋσ ό ελλειψοειδόσ. Η τιμό τησ ατμοςφαιρικόσ πύεςησ αυξϊνεται από την περιφϋρεια ςτο κϋντρο. Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 8
Πεγή: Καραπηπέρες, 1967 Θ Άλεκοη 9
Ύφεςη ό κυκλώνασ Εύναι περιοχϋσ που παρουςιϊζουν χαμηλότερη πύεςη από τισ γύρω περιοχϋσ. Κινούνται από δυτικϊ προσ τα ανατολικϊ. Οι ϊνεμοι κινούνται παρϊλληλα με τισ ιςοβαρεύσ, με διεύθυνςη αντύθετη με τουσ δεύκτεσ του ρολογιού ςτο βόρειο ημιςφαύριο και όταν οι τριβϋσ με το ϋδαφοσ εύναι ςημαντικϋσ ςυγκλύνουν προσ το κϋντρο. Στην περιοχό του κϋντρου δημιουργεύται ανοδικό κύνηςη του αϋρα, με αποτϋλεςμα τη δημιουργύα νεφών ό και υετού. Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 10
Οι αντικύκλωνεσ: Αντικυκλώνασ καταλαμβϊνουν ϋκταςη μεγαλύτερη απ ότι οι υφϋςεισ ο αϋρασ κινεύται με μικρότερη ταχύτητα. οι ϊνεμοι κινούνται παρϊλληλα προσ τισ ιςοβαρεύσ κατϊ την φορϊ των δεικτών του ρολογιού ςτο βόρειο ημιςφαύριο. παρουςιϊζει καθοδικό κύνηςη του αϋρα ςτο κϋντρο του αντικυκλώνα. Η κύνηςη αυτό ςυνεπϊγεται αδιαβατικό θϋρμανςη του αϋρα με αποτϋλεςμα τη διϊλυςη νεφών και την δημιουργύα αύθριου καιρού. Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 11
Αποθιίλοληες άλεκοη ζύγθιηζε Φακειό ζύγθιηζε Υυειό Αποθιίλοληες άλεκοη Πεγή: Lutagens and Turbuck, 1992 Υπεύζσλε: Δρ Μάρζα Λαδαρίδοσ Αηκοζθαηρηθή πίεζε 12