Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών Ιατρική Σχολή Εργαστήριο Φυσιολογίας Ο ρόλος της άσκησης στο έµφραγµα του µυοκαρδίου Κωνσταντίνος Πολυζώης
Εισαγωγή! Κάθε χρόνο, τα καρδιαγγειακά νοσήµατα (ΚΝ) προκαλούν πάνω από 4 εκατοµµύρια θανάτους στην Ευρώπη.! Τα ΚΝ είναι υπεύθυνα για το 47% όλων των θανάτων στην Ευρώπη! Η θνητότητα από ΚΝ παρουσιάζει σήµερα πτωτική τάση στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες
Έµφραγµα του µυοκαρδίου! Το έµφραγµα του µυοκαρδίου, κοινώς γνωστό ως καρδιακή προσβολή, προκαλείται από αιφνίδια διακοπή της ροής του αίµατος προς την καρδιά.! Τα πιο κοινά συµπτώµατα του εµφράγµατος είναι πόνος στο στήθος που µοιάζει µε σφίξιµο ή έντονη πίεση, πόνος σε άλλα µέρη του σώµατος, ιδίως στο αριστερό χέρι, το λαιµό ή το σαγόνι, δύσπνοια, ναυτία, εµετός, αρρυθµίες, ιδρώτας και αναστάτωση.
Έµφραγµα του µυοκαρδίου! Στην Ελλάδα το πιο θανατηφόρο καρδιαγγειακό νόσηµα µε 4000-5000 θανάτους ανά έτος σύµφωνα µε µελέτη της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρίας
Ο ευεργετικός ρόλος της Άσκησης! Βελτίωση Μεταβολισµού! Αύξηση Αγγειογένεσης! Μείωνει τα επίπεδα των καρδιακών δεικτών κινδύνου! Μείωση της απόπτωσης των καρδιακών κυττάρων! Μείωση διέγερσης του συµπαθητικού συστήµατος! Μείωση του οξειδωτικού στρες
Ο ρόλος της Άσκησης! Πριν από το έµφραγµα του µυοκαρδίου! Μετά το έµφραγµα
Η Άσκηση στην πρόληψη του εµφράγµατος του µυοκαρδίου! Η αερόβια άσκηση µειώνει την περιοχή ισχαιµίας µετά από ένα όξυ έµφραγµα του µυοκαρδίου! Μειώνει την αυτοφαγία και την απόπτωση µετά από ένα οξύ έµφραγµα! Ενισχύει την βιογένεση των µιτοχονδρίων Lichan et al., 2015
Επίδραση της άσκησης σε βιοχηµικούς δείκτες C αντιδρώσα πρωτείνη (CRP) Μειώνει την έκφραση της συνθάσης του µονοξείδιου του αζώτου Ενεργοποιεί το συµπλήρωµα Προσεκλύει µακροφάγα!υψηλή τιµή CRP: προδιαθεσικός παράγοντας εµφράγµατος µυοκαρδίου και στεφανιαίας νόσου
Επίδραση της άσκησης σε βιοχηµικούς δείκτες! Η άσκηση αυξάνει την ευαισθησία της αδιπονεκτίνης µειώνοντας τοσο την IL-6 όσο και την λεπτίνη που µε την σειρά τους προκαλούν µειώση της CRP! Μειώνει τα επίπεδα των ΤNF καθώς επίσης και των χηµειοκινών και κυτταροκινών (παράγοντες φλεγµονής)! Συµβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του επιθηλίου ρυθµίζοντας τα επίπεδα του µονοξειδίου του αζώτου Kasapis, Thompson, 2005
Επίδραση της άσκησης σε βιοχηµικούς δείκτες! Η αερόβια άσκηση µειώνει τα επίπεδα των αθηρογεννετικών κυτταροκινών (ΙNF-γ, TNF-a, IL-1a), ενώ αυξάνει την παραγωγή των αθηροπροστατευτικών κυτταροκινών (IL-10, IL-4, TGF-β1)(1)! Η αερόβιος άσκηση µειώνει τους CD-14 και CD-16 καθώς επίσης και των TLR και LPS (2)! Η άσκηση προάγει την αγγειογένεση µε την αύξηση της IL-8 στους σκελετικούς µύες (3)! Προάγεται µείωση στα µόρια προσκόλλησης VCAM-1, ICAM-1, αλλά και για την Ε και P Σελεκτίνη (4) (1) Smith et al,1999, (2) Timmerman et al, 2008, (3) Akerstrom et al, 2005, (4) Palmefors et al, 2014
Άσκηση µετά το έµφραγµα του µυοκαρδίου
Η αλληλεπίδραση της άσκησης και των micrornas Micro Rnas: υπεύθυνα για τον τερµατισµό της µεταγραφήςσηµαντικός παράγοντας στην γονιδιακή ρύθµιση Αύξηση mirna-214 σε ασθενείς µε καρδιακή ανεπάρκεια Μείωση ρύθµισης mirna-29 αύξηση κολλαγόνου και ίνωσης Η κολύµβηση αυξάνει mirna-29c και έτσι µειώνεται η συγκέντρωση κολλαγόνου σε ποντικούς Melo et all.,2015
Άσκηση και αναγέννηση καρδιακών κυττάρων! Διέγερση αρχέγονων κυττάρων! Αύξηση σύνθεσης DNA και διαδοχικές µιτωτικές διαιρέσεις µετά από το MI! Επαναπρογραµµατισµό µη καρδιακών κυττάρων και µετατροπή τους σε καρδιακά
Άσκηση και αναγέννηση καρδιακών κυττάρων! Η άσκηση αυξάνει την έκφραση του NRG1! Διεγείρει µέσω του NRG1/Erb1/PI3K τον πολλαπλασιασµό των καρδιακών κυττάρων! Αυξάνει τα c-kit κύτταρα! Μειώνει τον ρυθµό απόπτωσης που προκαλείται µετά από το MI! Μειώνει τον όγκο κολλαγόνου µετά απο MI Cai et al., 2016
Συνεχόµενη ή διαλλειµατική άσκηση?! Η συγκέντρωση κολλαγόνου είναι η ίδια τόσο στην διαλλειµατική όσο και στην συνεχόµενη άσκηση! Ωστόσο η συνεχόµενη άσκηση συµβάλει στην αύξηση της µέγιστης ικανότητας για άσκηση, γεγονός που αντανακλά στον µεταβολισµό και την αγγειογένεση Nunes et al, 2015
Συµπεράσµατα! Η άσκηση στην πλειονότητα των τελευταίων ετών συνίσταται σαν αναπόσπαστο κοµµάτι της αντιµετώπισης του εµφράγµατος του µυοκαρδίου Η επίδραση της παρατηρείται σε πολλούς τοµείς της καρδιακής αποκατάστασης! Μπορεί να αποτρέψει την εκδήλωση εµφράγµατος σε συνδυασµό µε την διατροφή, το οικογενειακό ιστορικό καθώς και το φύλο! Η συνεχόµενη και όχι η διαλλειµατική άσκηση είναι περισσότερο αποτελεσµατική τόσο στην πρόληψη όσο και στην θεραπεία
More Study! Ο ρόλος των οιστρογόνων και της ωκυτοκίνης στην αντιµετώπιση του εµφράγµατος του µυοκαρδίου! Η άσκηση και οι επιδράσεις της στην πρόληψη και την θεραπεία της στεφανιαίας νόσου! Είδη αθληµάτων και έµφραγµα µυοκαρδίου! Άσκηση και κινάση της κρεατίνης (CK)! Η επίδραση της άσκησης στις αρρυθµίες µετά από το έµφραγµα του µυοκαρδίου! Η άσκηση και ο ρόλος της IFN-y! Συσχέτιση φλεγµονής και άσκησης µέσω ενεργειακής δαπάνης
Βιβλιογραφικές αναφορές! The Effects of Physical Activity on Serum C-Reactive Protein and Inflammatory Markers A Systematic Review, Christos Kasapis, Paul D. Thompson, ACC, 2005! Exercise training restores the cardiac microrna-1 and -214 levels regulating Ca2+ handling after myocardial infraction, Melo et al., BMC Cardiovascular Disorders, 2015! Exercise training activates neuregulin 1/ ErbB signaling and promotes cardiac repair in a rat myocardial infraction model, Cai et al., Life Science 149, Elservier, 2015! Interval and continuous exercise enhances aerobic capacity and hemodynamic function in CHF rats, Numes et al., Brasilian Journal of Physical Therapy, July, 2015! Exercise Training Protects Against Acute Myocardial Infarction via Improving Myocardial Energy Metabolism and Mitochondrial Biogenesis, Tao et al., Cellular Physiology and Biochemistry, july 06, 2015! Myocardial Infraction and Sudden Death, Suzanne Elisabeth Finn & Jessica Coviello, Lippincott Williams and Williams, 2011! The Effect of Exercise Training on Diastolic and Systolic function after acute myocardial infraction, Ricardo Fontes- Carvalho, Ana Isabel Azevedo, Francisco Sampaio, Madalena Teixeira, Nuno Bettencourt, Lilibeth Campos, Francisco Rocha Gonc alves, Vasco Gama Ribeiro, Ana Azevedo, and Adelino Leite-Moreira, Medicine Volume 94, Number 36, September 2015! Effect of progressive resistance training on immune response in aging and chronic inflammation, Rall et al., Med Sci Sports Exercise, 1996! Long-term exercise and athirogenic activity of blood mononuclear cells in persons at risk of developing ischemic heart disease, Smith et al, JAMA 1999! Exercise training induced lowering of inflammatory monocytes: a role in the anti-inflammatory influence of exercise?, Timmerman et al., J Leukoc Biol, 2008! The effect of physical activity or exercise on key biomarkers in atherosclerosis, Palmefors et al, Atherosclerosis 235, Elservier, 2014
Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Καθηγητή µου, κ. Αναστάσιο Φιλίππου κάθώς και τους υποψήφιους διδάκτορες του εργαστήριου Φυσιολογίας για την αµέριστη βοήθεια τους στην εκπόνηση της εργασίας Ευχαριστώ επίσης την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου για την τιµή που µου έκαναν να παρουσιάσω την εργασία µου
Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!