Ο ρόλος του φαρµακοποιού στο σύνδροµο της Χρόνιας Κόπωσης. (Chronic Fatigue Syndrome) Dr. Sofia Tsaluchidu Φαρµακοποιός, ερευνήτρια νευροψυχιατρικής L.U.de.S. University, Lugano, Switzerland & επιστηµονικός συνεργάτης Imperial College, London UK.
Γιατί νιώθω συνέχεια κουρασµένη /ος
Ορισµός της CFS ή σύνδροµο χρόνιας κόπωσης Επίµονη ή επαναλαµβανόµενη κόπωση που διαρκεί περισσότερο από 6 µήνες: ξεκινά από ένα επακριβώς προσδιορισµένο χρονικό διάστηµα. δεν παρατηρείται καµία βελτίωση στο χρόνο. επιφέρει µειωµένη απόδοση στην εργασία, τη µελέτη, την κοινωνική και προσωπική δραστηριότητα.
Άλλες ονοµασίες Μυαλγική εγκεφαλοπάθεια Σύνδροµο Χρόνιας κόπωσης ανοσολογικής δυσλειτουργίας Μετα-ιικό Σύνδροµο Χρόνιας Κόπωσης Χρόνια µονοπυρήνωση. (ιός Epstein-Barr) Χαµηλή δραστηρότητα ΝΚ κυττάρων- φυσικοί φονείς ( natural killer cells) Γρίπη Yuppy *. Πολλαπλή χηµική ευαισθησία Διαταραχή µετα-τραυµατικού στρες.
Συµπτώµατα που συνοδεύουν το CFS Μυϊκοί πόνοι πόνοι στις αρθρώσεις κεφαλαλγίες που προηγουµένως δεν υπήρχαν µειωµένη µνήµη και συγκέντρωση κατάθλιψη καµία ανακούφιση µετά τον ύπνο δυσφορία µετά από σωµατική άσκηση κόπωση που οδηγεί σε αναπηρία και καθηλώνει τον ασθενή στο κρεβάτι, ακολουθούµενη από περιόδους βελτίωσης γαστρεντερικά συµπτώµατα Πόνο στο φάρυγγα, αυχενικοί πόνοι ή τους µασχαλιαίους λεµφαδένες.
Άλλα συµπτώµατα παρεµβολή στους µηχανισµούς ελέγχου της θερµοκρασίας του σώµατος (αίσθηση ζεστού, κρύου, ελαφρά εµπύρετη κατάσταση, εφίδρωση) αλλεργίες / τρόφιµα, χηµικές ουσίες ακραία ευαισθησία στους θορύβους, φωτοφοβία διακυµάνσεις των συµπτωµάτων Κόπωση µετά από διανοητική δραστηριότητα καθοδική πορεία
Το Αγγλικό σύστηµα υγείας στην κατανόηση του συνδρόµου της Χρόνιας κόπωσης.12 Μαΐου Παγκόσµια ηµέρα των ασθενών µε CFS.
Οι άθλοι του Ηρακλή.
Στη διάγνωση, είναι απαραίτητο να αποκλειστούν: συνεχή σωµατική εργασία ή άθληση διάγνωση παθολογικών καταστάσεων που µπορούν να οδηγήσουν στην αναπηρία. µείζονα κατάθλιψη ψύχωση Διπολικό σύνδροµο, σχιζοφρένεια, άνοια ανορεξία, βουλιµία, αλκοολισµό χρήση ναρκωτικών σοβαρή παχυσαρκία
Psychiatry Gastroenterology Neurology Rheumatology CFS Endocrinology Infectioulogy Allergology Haematology
Κοµβικά σηµεία της θεραπευτικής στρατηγικής Σωστή διάγνωση: κλινικές δοκιµές από µέρους των ερευνητικών οµάδων Ψυχολογικά τεστ Βασικές εργαστηριακές εξετάσεις για να αποκλειστεί η πιθανότητα άλλων ασθενειών ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ: Σύνδεσης µε ψυχοσωµατικές διαταραχές Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη διάγνωση, µε µια στάση κατανόησης από τον γιατρό και τον φαρµακοποιό µπορούν να συντελέσουν θετικά στην αντιµετώπιση της ασθένειας. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ο ασθενής: θα πρέπει να ενηµερώνεται και να δίνονται κίνητρα αντιµετώπισης της κατάστασης υγείας του. ειδική εκπαίδευση απαιτείται στο οικογενειακό περιβάλλον του ασθενή
Εκτιµήσεις εκδήλωσης της ασθένειας στον κόσµο στην Ευρώπη χρόνια κόπωση εκδηλώνουν 1 έως 8 άτοµα ανά κάθε 1.000 άτοµα ηλικίας άνω των 18 ετών. στις ΗΠΑ, η ασθένεια είναι πιο διαδεδοµένη από ό, τι ο καρκίνος του πνεύµονα, η λευχαιµία και το AIDS. Ερευνητική οµάδα του Χάρβαρντ πρότεινε ένα ποσοστό προσβολής 300 για 100.000 Αµερικανούς. πιο συχνή στις γυναίκες αξιολογείται ότι σε παιδιά και εφήβους αγγίζει το ποσοστό του 1,2%, µα µερικές µελέτες αποδεικνύουν υψηλότερο ποσοστό που φθάνει το 6,2%.
Παράγοντες που σχετίζονται µε το CFS σύνδροµο Οι βιολογικοί παράγοντες Ψυχολογικοί παράγοντες Κοινωνικο-πολιτιστικοί παράγοντες Κοινωνικο-περιβαλλοντικοί παράγοντες
Κλίµακα εκδήλωσης της ασθένειας Ήπια: οι ασθενείς είναι σε θέση να φροντίζουν τον εαυτό του, αλλά µπορεί να χρειαστούν κάποια περίοδο παύσης από τις υποχρεώσεις τους για να µπορέσουν στην συνέχεια να τις αντιµετωπίσουν. Μέτρια: µπορεί να εκδηλώσουν µειωµένη κινητικότητα, µε διακυµάνσεις συµπτωµάτων που µπορεί να ποικίλουν όπως διαταραχές ύπνου. Σοβαρή: οι ασθενείς είναι σε θέση να πραγµατοποιήσουν ελάχιστες καθηµερινές εργασίες, όπως το βούρτσισµα των δοντιών τους, αλλά µερικές φορές µπορεί να χρειαστεί να χρησιµοποιήσουν και την αναπηρική καρέκλα. Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν δυσκολία στη συγκέντρωση. Πολύ σοβαρή: δεν είναι σε θέση να πραγµατοποιήσουν καµία από τις εργασίες καθηµερινής φροντίδας του εαυτού τους και χρειάζονται ξεκούραση στο κρεβάτι στο µεγαλύτερο µέρος της ηµέρας. Συχνά, σε κάποιες περιπτώσεις παρουσιάζουν µη ανοχή στο θόρυβο και φωτοφοβία.
Επαγγελµατική δέσµευση και συνεργασία του φαρµακοποιού µε το σύστηµα υγείας. Οι φαρµακοποιοί οφείλουν να προσπαθούν για την θεραπεία των ασθενειών κατάργηση ή µείωση των συµπτωµάτων την επιβράδυνση της εξέλιξης των νόσων πρόληψη των ασθενειών συνεργασία µε το σύστηµα υγείας µε στόχο την δηµόσια υγεία
Ο υποδοχέας αντιγόνου των Τ κυττάρων (TCR)
Βιοσύνθεση εικοσανοιδών
Omega-6 Omega-3 DGLA! EPA Lipoxygenase Cycloxygenase AA Leukotrienes (series 5) Prostaglandins Thromboxanes (series 3) Cyclooxygenase Lipoxygenase Cyclooxygenase Prostaglandins Thromboxanes (series 1) Leukotrienes (series 4) Prostaglandins Thromboxanes (series 2)
α- linoleic acid eicosapentanoic acid (EPA) Docasahexaenoic acid (DHA)
Υπεροξείδωση του ΑΑ σε Ισοπροστάνες
Παρατήρηση νευροανατοµικών αλλαγών
Κλινική διαφωνία Μερικοί γιατροί δεν γνωρίζουν την ασθένεια, πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ή ότι είναι µια απλή ενόχληση Οι διαφορετικές απόψεις µεταξύ των ερευνητών Διαφωνία σχετικά µε το όνοµα, τον ορισµό των συµπτωµάτων, ανατοµικό-παθολογικό υπόστρωµα και θεραπεία.
Η σηµερινή κατάσταση των πραγµάτων Το αυξηµένο ενδιαφέρον για την προώθηση των ερευνητικών µελετών που αφορούν το Σύνδροµο της Χρόνιας Κόπωσης, αύξησε την ευαισθητοποίηση στον ιατρικό χώρο, µε αποτέλεσµα την πραγµατική δέσµευση προς αξιολόγηση της εξέλιξης της ασθένειας αυτής. Συντονισµός των πειραµατικών µεθόδων έρευνας για µια καλύτερη θεραπευτική προσέγγιση Η αναγνώριση της ιδιαίτερα δύσκολης και οδυνηρής κατάστασης των ασθενών
Βιβλιογραφία Fatty acids and oxidative stress in psychiatric disorders.tsaluchidu S, Cocchi M, Tonello L, Puri BK. BMC Psychiatry. 2008 Apr 17;8 Suppl 1:S5. Serial structural MRI analysis and proton and 31PMR spectroscopy in the investigation of cerebral fatty acids in major depressive disorder, Huntington's disease, myalgic encephalomyelitis and in forensic schizophrenic patients. Puri BK, Tsaluchidu S. Treasaden IH World Rev Nutr Diet. 2009;99:31-45. doi: 10.1159/000192993. Epub 2009 Jan 9. Increased tenderness in the left third intercostal space in adult patients with myalgic encephalomyelitis: a controlled study. Puri BK, Gunatilake KD, Fernando KA, Gurusinghe AI, Agour M, Treasaden IH. J Int Med Res. 2011;39(1):212-4. The role of neuroticism, perfectionism and depression in chronic fatigue syndrome. A structural equation modeling approach. Valero S, Sáez-Francàs N, Calvo N, Alegre J, Casas M. Compr Psychiatry. 2013 Jun 4. doi:pii: S0010-440X(13)00107-7. 10.1016/j Quality of life and physical activity in patients with chronic heart failure. Saavedra F, Alves J, Oliveira L, Garrido N, Sousa N, Reis V. Br J Sports Med. 2013 Jul;4 The evaluation of changes in the brain with a sophisticated methodology of radiological diagnosis, PET U Tirelli et al., The American Journal of Medicine, 105 (3A) 54S-58S, 1998)
Συµπεράσµατα Η αγάπη του επιστήµονα υγείας για τη γνώση και κατανόηση µιας παθολογικής κατάστασης του συνανθρώπου µας, δεν πρέπει να διέπεται από την έννοια της µαθηµατικής ακαµψίας που έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι αποτελεσµατική σε επιστήµες που µελετούν συστήµατα πολύπλοκα και συνεχώς µεταβάλλονται όπως αυτό του ανθρώπινου οργανισµού.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας